View of Wiesław Woźniak, Sulpicjusz Sewer. Żywot świętego Marcina. Wstęp – przekład – komentarz, Lublin 1985, maszynopis, s. 102 + 7 tabel.

469

Dokonując o s t a t n ic h r e f l e k s j i nad p r z e d sta w io n ą tu k s ią ż k ą , chciałbym z w r ó c ić uwagę, i ż ponad p ó ł wieku temu z o s t a ł n a p isa n y j e j c ią g d a ls z y , obejm ujący d z ie d z ic tw o Ojców K o ś c io ła . Wydaje s i ę , że Gerhard L ohfink zapom niał o " k la sy c z n e j p o z y c j i w nauce t e o l o g i c z nej o K o ś c ie le k a to lic k im " , ja k ą sta n o w i "K atolicyzm " H enri de

9

Lubaca , a k tó r y p r z e c ie ż - tak ja k p r z e d sta w io n a k s ią ż k a - ma w pod ty t u le zaw artą s u g e s t i ę o s p o ł e c z n e j k o n c e n t r a c j i ży­ c ia k a t o lic k ie g o : S p o łe c z n e a sp e k ty d o g m a tu ^ .

Marek M arczewski - L u b lin

7 . Wiesław Woźniak, S u lp ic j u s z S ew er. Żywot ś w ię te g o M arcina, Wstęp - p rzek ła d - kom entarz. L u b lin 1985, m a sz y n o p is, s . 102 + 7 t a b e l .

Praca t a p o w sta ła w zw iązku z sem inarium prowadzonym p r z e z k s. doc. dr hab. H. W ójtow icza / f i l o l o g i a k la s y c z n a KUL/, a pod k i e ­ runkiem d o c. dr hab. M. Kaczmarkowskiego /ję z y k o z n a w stw o o g ó ln e / j a ­ ko praca m a g iste r sk a z z a k resu f i l o l o g i i k l a s y c z n e j . Obejmuje ona 102 stron y i zg o d n ie z p o d ty tu łem d z i e l i s i ę na tr z y c z ę ś c i : Wstęp / s . 7 - 3 7 /, p rzek ła d / s . 3 9 - 6 9 / , kom entarz / s . 7 1 - 9 7 / . We w s tę p ie z o sta ły poruszone k w e s tie zarówno h i s t o r y c z n o - l i t e r a c k i e , ja k i s t y - lis ty c z n o -ję z y k o w e . Z n a la z ły s i ę w ięc tam uwagi o ż y c iu i tw ó r c z o ś c i S u lp ic ju sz a Sew era, o z a le ż n o ś c i "Żywota" od g r e c k ie j l i t e r a t u r y h a - g io g r a fic z n e j i t p . Autor omówił t e ż k r ó tk o in n e d z i e ł a wybranego p i ­ sarza i p r z e d s ta w ił pewne s p o s t r z e ż e n ia co do w a r to ś c i j e g o tw ó r c z o ­ ś c i jako p is a r s tw a h is t o r y c z n e g o . Omawiając m ie js c e "Żywota" w h i ­ s t o r i i l i t e r a t u r y , n ie p o p r z e s ta ł t y lk o na w ykazaniu je g o z a l e ż n o ś c i

S Por. J . M. Szym usiak, Przedmowa, w: H. de Lubac, K a to licy zm Kraków 1961, 5 .

9 H. de Lubac, K a to lic y z m . S p o łe c z n e a sp e k ty dogmatu, Kraków 1961. 10 Szymusiak w cytow anej wyżej Przedmowie p is z e : "W czytując s i ę

w k a r ty te g o d z i e ł a , c h r z e ś c ij a n in z d a je s o b ie sprawę z r o z p ię ­ t o ś c i ta je m n ic y z a w a rtej w sw o je j r e l i g i i , z samej sw ej I s t o t y - s p o łe c z n e j / . . . / . Wiara n ie j e s t wprowadzeniem w ja k ą ś e z o t e r y ­ czn ą g n o z ę , l e c z w łączeniem w ew olu u jącą lu d z k o ść w c e lu n ad an ia j e j oraz św ia tu wymiarów p on a d lu d zk ich , owych wymiarów właściwym

470

-od d z i e ł w c z e ś n ie js z y c h , a ie s t a r a ł s i ę pokazać je g o ogromny wpływ na d z i e ł a p ó ź n ie j s z e , z w ła sz c z a z a ś na c a ł ą k u ltu r ę ś r e d n io w ie c z a . Rozważając a sp e k ty s t y lis t y c z n o - j ę z y k o w e , a u to r z a j ą ł s i ę S u lp ic j u - szem Sewerem ja k o " c h r z e śc ija ń sk im S a lu s tiu s z e m " , co go naprow adziło na problem tz w . ła c in y c h r z e ś c i j a ń s k i e j . Dość dużo m ie js c a z a j ę ł a a n a liz a "Żywota" od s tr o n y str u k tu r y d yskursu w ś w i e t l e t e o r i i r e ­ p r o d u k c ji mowy W. Górnego /p r z y t o c z e n ia , z a p o ż y c z e n ia , p a r e n t e z y /. Tu z n a la z ła t e ż wyraz sprawa p o słu g iw a n ia s i ę Pismem św. p rzez S u l- p i c j u s z a . A n a liz a dyskursu "Żywota" wydaje s i ę być n a j o r y g in a ln ie j ­ s z ą c z ę ś c i ą Wstępu, bo t e j p rob lem atyk i n ie u w zg lęd n ia s i ę , jak d o tą d , w pracach f il o l o g i c z n o - p a t r o l o g i c z n y o h .

Komentarz p o z o s ta ją c y w pewnej k o r e l a c j i ze Wstępem, uw zględ­ n ia przede w szystk im n ie z r o z u m ia łe d la ew entualnego c z y t e ln ik a pra­ cy r e a l i a h is to r y c z n o -g e o g r a fic z n o -k u ltu r o w e tam tej e p o k i, a w o wie l e m niejszym s to p n iu zajm uje s i ę o b ja śn ie n ia m i w o d n ie s ie n iu do trudnych czy wyjątkowych aspektów językow ych t e k s t u . N a jc e n n ie js z e z d a ją s i ę byó uwagi o tz w . c h r y stia n iz m a c h , c z y l i - w edług sz k o ły z Nimwegen S c h r ijn e n a i Mohrmann - o elem en tach typowo c h r z e ś c ij a ń ­ s k ic h w ł a c i n i e p ó ź n i e j s z e j . Z a sa d n icza c z ę ś ć p r a c y , p r z e k ła d , w za­ s a d z ie udany, sta n o w i p a r t ię n a j c e n n ie j s z ą , wobec n i e i s t n i e n i a , jak d o tą d , a n a lo g ic z n e g o tłu m a c z e n ia p o ls k ie g o .

Pracę u z u p e łn ia wykaz n a jw a ż n ie jsz y c h p o z y c j i b i b l i o g r a f i c z ­ nych zw iązanych z tematem / s . 9 8 - i 0 2 / p o d z ie lo n y na ź r ó d ła i opraco­ w ania; w ź r ó d ła c h z n a la z ły s i ę zarówno dane b i b l i o g r a f i c z n e , d o ty ­ c z ą c e wydań te k s t u ł a c i ń s k i e g o , ja k i je g o przekładów na n ie k tó r e j ę z y k i now ożytne. Uo pracy dodano rów nież je d n ą f o t o g r a f i ę sz ty c h u , p r z e d sta w ia ją c e g o św. M arcina w słynnym momencie d z i e l e n i a s i ę p ła sz czem z biedakiem oraz k ilk a r y c in pewnych r e a lió w , ja k w r e s z c ie dwie mapy konturow e: i / U io e c e s is T u ron en sis i 2 / Ś w iat św . M arcina.

M ichał Kaczmarkowski - L ublin

d z ie ło m Boga, k tó r y sam j e s t s p o łe c z n o ś c ią / . . . / . O. de Lubac k ła ­ d z ie w ie lk i n a c isk na s p o łe c z n e u j ę c i e ż y c ia c h r z e ś c ij a ń s k ie g o , a c z y n i tak d la t e g o , że z o s t a ł o ono przyćm ione wskutek rozw oju in ­ dyw idualizm u, o d z ie d z ic z o n e g o po epoce O drodzenia, a ta k ż e wskutek r ozk ład u c h r z e ś c ij a ń s k ie j s p o łe c z n o ś c i ś r e d n io w ie c z n e j. C złow iek w sp ó łc z e sn y wraca pow oli do zdrowego w y c z u c ia w a r to ś c i sp o łe c z n y c h zaw artych w je g o n atu rze" / s . 5 -6 ; iO -1 1 /.