letni ro1kłao ootii1ów. od dnia lugo m ja.

Nr. 121 •. Piątek; 30 Maja 1913 r.

Wychodzi codziennie po południu, opróa niedziel i świąt uroczystych.

Rok fi.

Prenumerata ,., lodzi:

~ocznle 6 rb., półroczoie 3 rlł., kwartalnie 1 rił

51 kop., miesięcznie 50 kep.

Za odnoszenie do domu 10 kop. mtesięcznle.

Z przuyłą poało'.114:

Rocznie 7 rb. 20 kop., półrocznie r9. 3 kop. 6() kwartalnie rb. 1 kop. 80, miesięcznic 6G kop.

Zagranicą miesięcznie rb. I.

Ogłoszenia: Nadesłane na I stronicy 50 kop. za

=======

wiersz lub jego miejsce, wśród tekstu 60 kop., reklamy po tekście 15 kcp., nekrologja 15 kop., Ogłoszenia zwyczajne 10 kop. Zamiejscowe po 12 kop. za wiersz nonparelowy. Ogłoszenia małe

1 f pół kop. za wyraz. Katde ogłoszenie najmnle 10 wyrazów.

~

soboty z dodatkami

iłustrowanemi

dla prenumeratorów. :: Egzemplarz pojedynczy 3 kop. ::

Ogłoszenia

„Gazeta" drukuje tylko w

języku

po1skHn

~edakcja ulica Wid'Zewska nr. 106a (Telefonu Nr. 20-22). Administracja Przejazd nr. 1 (Telefon 20-30). ~~kopi~ów drobnych r~dakcja nie zwraca. . ł:łr. s~~zynki eocztowej 570 Redaktor lub jego zastępca przyjmuje interesantów

w

sprawach redakcyjnych

od

9 do 1 w redakcjl-Wtdzewska 106a. 1 od 7 do 8

w

admm1straCj1-Prze1azd 1.

Fiłje kantoru: Zgierz, Aleksander Lach, kiosk kolpertacyjny. „ Zduńska Wola, Księgarnia Welcnowskie20 ;: PabJanice₁ Biuro Dzienników, A. Wadzyńskie20. Zamkowa 23.

Aleksandrów, Wł. Skoneczko.

letni ro1kłao ootii1ów .

od dnia lugo m•ja.

!Czas petersburski różnica 37 min. wcześnf eJ)

Kolej Fabryczno-1.ódzka

Odchodzą z Lodzie a) „.15₁ b) 7.20

\'.Ob, 10 OO, d) 12.50,

t+

^{1.50, f)} 8.45, '-50, g) ri.45

\] 6.43, 7.33, 8.45.

Przychodzą do ł:.odzil 4.37, 7.22

s . ss.

s.s3, i) 10.40, 1.00, a.10, j) 4.SS, 1.10,

a.oa,

ł.55, k)

u.oo.

K o I ej W a r s z a w s k o· K a I i s k a.

Odchodzą do Kalisza• o godz. 7.55 12.24, 4.3(), 6.13, 3.12, do Warazawir ^G god:a U.Ol. l 2 34, ó.30, 2.11.

Przychodzą z llafi.aza o A'odz. 1.21₁ I0.51, 12.22, 5.20, z Warszawy o god1inie 12.14.

l26.

&.os.

Kolej obwodowa.

Odchodzi źe stacji Łódź-Kaliska do Słot­

win o gpdzinie 6.03₁ ze Słotwin io st. Łódt­

Kaliska przychodzi 5.27. Odchodzi H stacji

Lódś-Kali1ka do Koluszek 1.11, przychodzi z Koluszek do st. Łódź-Kaliska o god1ini• 7.4.6.

1

Wyszła z druku zajmuj ~ca po-

i wieść Ch. Dicken.sa pod tyt.

j ,,Miłoit i DDiWi~teoif

I Cena 20 kop.

I

Nabywać

motna w Admi- l nistracji „Gazety

Łódzkiej"

i ^{Przejazd Nr. 1.}

Prawo i siła.

leżeć

µowinno miasto?

Oczywiście

do Albanji. Po tej stronie -

słusz·

n

ość.

Ten nowy tryumf motywów hu·

manitarnych cieszy poczciwych libe-

rałów

europejskich, nie

wyłączając

naturalnie

berlińskich,

którzy do- piero co

głosowali

za nowym kre·

dytem-230 miljonów marek - na

„obronę"

kresów wschodnich.

Słuszności

praw narodowych„.

na.

Bałkanach,

z nie mniejszym en- tuzjazmem

bronią

i

pansla.wiści

pe- tersburscy.

Echa ich

przemówień

w obro·

nie

„sprawiedliwości" dolatują aż

do

Paryża,

do Londynu,

budząc

tam rozrzewnienie powszechne.

Słowem,

gdzie siQ

obrócić

-

górą

od Boga dane - prawa na- rodów.

Ody

się

o tem wszystkiem czy-

ta, mimowoli

ciśnie się

do

głowy

pytanie: jaki cel

właściwie mieć

mo-

że cała

ta mizerna komedja?

Czyż

~

jeszcze naiwni, którzy frazesy dyplomatów i ich dziennikarskich po- pleczników brali na serjo?

Otóż są.

Lecz-co najszczegól- niejsze - nawet u nas, t. j.

wśród

narodu

będącego żywem świadec­

twem

fałszu

i hypokryzji deklama- torów dyplomatycznych,

trafiają się

ludzie, którzy

poważnie

zastana

wiać się potrafią,

czy „po sprawiedliwo-

ści"

ten a nie inny obrót

wziąć

po- winien którykolwiek z czynów poli-

- : - tycznych.

Obłuda dyplomacji, maskująca Stąd wnosić można, że błazeń- wszelkie porachunki

międzypaństwo-

stwa dyplomacji nie

są

bezcelowe, we względami etycznymi, dawno że mogą one wciąż jeszcze sugie- już nie uderzała takim, jak obecnie stjonować i bałamucić masy, wpaja-

cynizmem. jąc im przeświadczenie, iż kompas

Notoryczni rabusie i gnębiciele dziejów świata zwraca się stale w

rządzący się

u siebie w domu wy- kierunku

sprawiedliwości.

łącznie prawem pię.ści stają w obro- Naiwnej tej wiary nie rozpra- nie „sprawiedliwości" „. na Bałka- szają. ani monstrualm1 zbrojenia, ani

nach. wyprawy marokańskie, ani nawet

Naród albański, który ludzkości położenie narodu, zajmującego śro­

dawał dotąd znać

o sobie tern

tył-

dek Europy.

ko, że do świty sułtańskiej najdzik- Na Bałkanach ślepota. tłumu chce szych dostarczał drabantów-Euro· dziś '\: idzieć i widzi zwycięstwo słu­

pa na~le czuj? się w _o_bowiązku sa- sznosc1. Nie dostrzega zaś, że jest modz1:lną P?11stwowo~c1ą ob~~~zyć. to tryumf przedewszystkiem siły, Nie mozna przecie dopnsc1c, by która jedna tylko decyduje tak w grecy i serbowie wynaradawiali gó-· walkach

₀

wyzwolenie · jak

Q

gra- rali albańskich, by stawiali zapory biei. ' · rozwojowi. ich

~łas?ej

kultury. By- Gdyby nio ten upór w

łudze;

łaby to mespra~1edltwoś~, krzywda, niu się, głupota i hypokryzja nie o

pomstę

do nteba

wołająca! wystąpiłyby

swego czas11 zgodnie

~godzili się

na to wszyscy, kon· przeciw najznakomitszemu z powie-

ferujący

w Londynio ambasado-

dzeń

Bismarka:

że „siła

idzie przed

rowie. prawem". Z brutalnym cynizmem

A potem

przyszła

kwestja Sko- genjusz

pięści stwierdził

tu

niewąt­

daru. Podniesiono i tu

również pliwą

pra

~·dę.

względy „sprawiedliwości".

Niema

słuszności,

niema spra- Stwierdzono mianowicie,

że wśród wiedłiwości.

Jest tylko moc.

miefizku:?iców Skutari większość ma- Przez odkrycie to świadomość

Ił aib~~z1c.1~

Do

kogóż wi~c

na- ludzka

przejść 1!1USiała.

I

stać si~

ono powinno

głośnem,

popularnem, wszystkim znanern.

Winno

otworzyć

oczy na rze·

czywistość, wcią~ strojoną

w bez-

wartościowe, choć

barwne szmaty frazesów.

Lecz

równocześnie

z populary- zowaniem tej prawdy,

zauważyć

na-

leży, iż

genjalny prusak

odkrył

jej

część

tylko.

Stawiając słusznie siłę

przed prawem,

zapomniał,

.le jedno i drugie -

są

to

pojęcia względne.

Co

dziś

jest

siłą,

jutro

słabością

o·

kazać się może.

Co

dziś

jest prawem -jutro za bt!zprawie uznane zo- stanie.

Słowa

Bismarka,

wierzącego

w

siłę, uzupełnia

naiwna wiara

tłumu­

w

sprawiedliwość.

Bo w tern wszy- stkiem, co sumienie i

ślepy

instynkt za

słuszność

poczytuje, tkwi zaro- :dek rzeczywistej

siły,

która w odpo- dnim momrncie

ujście

dla siebie znajduje i prawo zdobywa.

Przejawem takiego

właśnie

wy- zwolenia

się siły ~e słuszności był

pogrom Turcji przez odwiecznych jej niewolników.

Ale fakt ten niema nic, z dekla-

mowaną sprawiedliwością

dyploma- tów europejskich,

liberałów wiedeń­

ska-berlińskich,

panslawistów peters- burskich, ani

żadnych

innych szal- bierzy politycznych,

umiejących

- w

imię

rzekomej

sprawiedliwości

-

gnębić

lub

wyzwalać

ludy dla

wła­

snych swoich widoków.

Na poczucie

sprawiedliwości

tych

żywiołów

nigdy

rachować

nie

należy; odwoływanie się

do nich w

mię słuszności

jest najzwyklEljszem

głupstwem,

na które

jedyną

odpo-

pow~ edzią-drwiny.

Wszelkie

żądania opierać

wolno tylko na sile.

Jednocześnie wszakże śmiało wierzyć można, że żądanie słuszne,

w

sprawiedliwości mające

oparcie,

siłę tę

bodaj w zarodku posiada. Trzeba tylko

wiedzieć,

jak

ją rozwijać,

oraz jak i kiedy jej

U'żyć.

~Qnawiani~ z~mku n~ w~wdu.

-o-

Roboty około odnowienia zamku kró- lewskiego na Wawelu w Krakowie poatą·

piły znacznie. Próby około fugowania pół­

nocnej fasady zamku są już ukończone.

Roboty te mają być przeprowadzone tak, aby doprowadzić fasadę do takiego stanu,

w

jakim była za Zygmunta Starego.

D~lej osadzono już obramowanie okien renesansowych z kamienia pińczowskiego i drzwi na I i II piętrze na fasadzie wscho- dniej. Postawiono także rusiitowauie około wieży

t.

zw. Sobieskiego i drugiej wieży

Zygmunta lll. Ustawiono je dla odnowienia

hełmów

i

dania gzymsów kamiennych, za-

miast dzisiejszych ceglanych, z których tynk

op~dał. ,

W sali poselskiej odkrsto całe freski po największej części figuralnej kompozycji.

Kompozycję figuralną przerywaj!} napisy

w

języku łacińskim. Pod fryzem przycho- dz1' festony kwiatowe

o

^pię{nych deseniach.

Fryz ten, przy przerobieniu zamku na ko·

szary, wskutek obniżenia powały został

zniszczony i przecięty. Wskutek tego, cz~­

ści brnlmjące, zniszczone podazas przeróbek nie zostaną uzupełnione, tylko założone

odpowiednim tonem, by nie psuć wrażenia całości kompoz:;cjl.

W dwóch, przy sali poselskiej po1ożo­

nych salach, odkryto również freski figu- ralne, przedstawiaj2'ce turnieje, wobec czego

wysokość stropów dzisiejszych musi by6 podniesiona.

Rusztowania około krużganków będ~

usunięte w tym roku po przeprowadzeniu robót około piorunochronów, oraz po prze·

prowadzeniu wentylacji sal zamkowych.

Od strony fasady północnej,

t.

j. od ul.

Kanonicznej,

usunięte zostały nasypy

wałów fortyfikacyjnych zrobionych około

roku 1850. Wały te nasypane były na da- wnym terenie w wieku XVI. Odkryto wi~e

wskutek tego fundamenty ceglane, uforty- fikow1u1 z czasów Wladys!awa IV, które

też zachowane b~dą według pierwotnyzh wzorów.

Wkrótce ukończona będzie także fasa·

da północna znmku z wieżami SobieskiP.go i Zygmunta III, oraz wieża tak zwana Lu·

branka i przeprowadzone będą roboty oko-

ło ogrzew{lnia i wentylacji zamku.

Fasada i attyka na fasadzie skrzydła połuiiniowego zamku, pochodząca czy to

„

czasów Rzaczypospohtej Krakowskiej. czy

też wykonana po roku 1850, a leżąca od strony Stradomia, będzie zmieniona, jak

również i dobudowane na tej fasadzie ezkarpy, pochódzące z tego samego czasu.

Spadki dachu zaś będ!ł przywrócone we-

dług pierwotnej formy.~

Zaznaczyć należy także, że urządzenie

sal zamkowych na Wawelu, na I piętrze,

które mają być przeznaczone na prowizo·

ryczne umieszczenłe zbiorów hr. Pinińskie­

go, są w tokll.

W ko11cu nadmienić wypada. że przy odkopywaniu tundamentów pod Mur,eum narodowe w podwórzu dawnego szpitala

\voji;kowego na Wawelu, znaleziono wiele fragmentów

z

terakoty, oraz fragmentów po·

sadzek, pochodząr:ych z zamku, które zo-

&tały przez magistrat

m.

Krakowa oddane do użytku zamku królewskiego.

Także przy odkopywaniu piwnic pod Muzeum narodowem, odkryto stare funda- meuty budynków, które nie były OZllHCZO·

ne na żadnym poprzednim historycznym planie,

a

które zachowane h~dtt i odno·

wione w zupełności.

Szkołv poczqtkoCJJe i prv(l)atne

w gubernji piotrkowskiej.

-o-

w

„Kronice piotrkowskiej" znajduj.9IDY

atntystykę szkół różnego typu w gubJrnji piotrkowskiej, czynnych do dnia 14 stycznia r. b. Ze statystyki tej czerpiemy ciekawe dane. a 'vięc:

Szkół pocz1'tkowych dniu 1 atycznia

r.

b. było c&ynnych 766, a

w

nich kom- pletów 1074. W tej liczbie szkół miejskich jedno i dwuklasowych 155 wiejskich-611.

We wskazanych szkołach wykładało 1319

oaó~, (nauczycieli M7, nauczycielek 317,

2.

_~OA?nA

tODZJ<A•-30 Maja 1913 r. Nr. 121

==========================================:::=:-=========================================================================================~:=e=====:=====

r~Jigję 155) uczyło si~ z:W chłopców 425ł0, dziewc~ąt 23821, włj\cznie i1B9

l

dzieci;

według wyznań: prawosławnych 830, ka·

tolików ói630, ewangelików i innych g3g1, żydów 520.

• Na utrzymanie szkółek wydaje 1i~

11,884,302 rb. 23 kop„ a ponieważ gub.

piotrkowska liczy mies·drnńców 2,121,906, przeto koszt nauczania jednego dziecka wynosi prawie 50 kopiejek. Suma wydat- kowywana na szkoły składa się: z fundu- szów państwowych 160247 rb. 97 kop„ ze składek społerzuyoh i kapitałów miejsco- wych 950345 rb. 28 kop.,

z

kat miejakich 68941 rb. 90 kop. i z ofiar prywatnJch, od towarzystw 9807 rb. 13 kop.

Zakładów naukowych prywatnych było razem 275, z nich kategorji wyższej 25, nieco niższej 21 i trzeciorzędnych 229.

Z

nauki korzystało 24,488 chł@pców i 19431 dziewcząt

Szkół żydowskich rządowych było 40 z 80 kompletami, chederów 610, talmud tory 3 i inDJ'Ch l, razem 65!; w szkołach żydowskich uczyło się razem 24551 dzieci.

Kantoratów -ewangelickich było dla 1862

uczących się.

Do kapitału oświatowego doliczyć można również ochronki. Obecnie ochron w gubemji jest 185, a w niektórych zapi- sanv po sto lub sto kilkadziesiąt d~ieci.

Dla zobrazowania całokształtu szkol- nictwa

w

gubernji piotrkowskiej wspomnieć wypada, że prócz szkół powyższych, jest jeszcze: rządowych męskich 3, żeńskich 2, szkoła rPalna prywatna, rękodzielniczo·

przemysłowa, górnicza i 6 azkół handlo·

wych.

Wieści z letnisk.

(K,orespendencja własna .Gazety Łódzkiej".

Falenica, dnia 27 maja 1913 r.

Zaledwie od paru dni rozpoczęto na dobre zapełniać domy i dworki

w

Ji'ale·

nicy i Michalinie, za to

w

Józefowie,

Ra·

dości i Nowym MiedzeszJ nie je11t sporo lo- kali do wynajęcia

po

cenach niższych od zwykle pobieranych z powodu omijania tych miejscowości przez żydów.

W Falenicy sa wolne lekale przeważ·

nie tylko należące do chrześc}an.

Na dwuwioretowej przestrzeni

w

Fale·

nicy otwarto już 3 11kłady apteczne przy czynnej oddawna aptece. •

Na razie ruch

w

tych ofic_ynach jeat bardzo mały. Najwidoczniej zdrowotność miejacowoeci źle "°pływa na sprzedaż roz- maitych leków i specyfików.

Stały lekarz miejscowy dr. Barański

nie uskarża się na przeciążenie

w

praey, pomimo to rzamówiło już lokale na lato kilku lekarzy i dentystów.

Zaznaczyć winniśmy, że dot!}d nie po- aiada Falenica stałej poczty, j~et tylko ekspedycja listów zw~czajnych i poleconych oraz gazet przy stacJi kolejowej.

Miejscowości tutejsze były wolne od meldowania się w urzędzie gminnym.

Obecnie ulga ta zoatała znieeioną, Elekt.

Kroni~a nl11ieneniowa.

Towarzystwo Okręgowe Ubezpieczeń robotników.

Komunikat Komitetu na Król. Polskie.

Z

powodu zbliłającego sit terminu erga- nizacji Towarzystwa Okręgowego Ubezpieczeń robotników od niesv.częśliwych wypudklw - Komitet Ubezpieczeniowy dla Królestwa Pol·

akiego rozesłał do przemysłowców miejsco- wych komunikat, któ1·j poniżej streszczamy.

Na mocy nowego prawa z. du. 6 lipca 1912

r.

dla wszystkich gubernji Królestwa Polskiego powstanie j e d 11 o Tow. Okręgowe Ubezp. robot. od nieszczęśliwych wypadków.

Należenie do Tow. będzie przymut:1owe i u- chylić się

od

ubezpieczeain. ro botnik6w lub też ubezpieczyć ió gdzieindziej nie b~dzie wolno.

Prace przygotowsweze nad zorganizowa- niem Tow. Okręgowego wykonywa zatwier·

dzony pnez władze Komitet Ubeizpfeczeniewy miejecowy, do którego należą:

t wyboru Tow. Przemy•łowców w Kró- lestwie Polakiem - · pp. Henryk Marconi, Stanisław Na\irneon, Andrzej Wienbicki i Stefan Zieliński;

z wyboru komitetu J;ódzkie;o handlu pra&mysłu - pp. Maks Kornbaum, Oskar Kin dier, łlą11rycy Pozuańlłki

_i

W fadysław Wścieklica;

z wyboru Rady Zjazdu przemysłowców górniczyeh

J\!,

Pol. - pp. .~dr~ej G.!rbi.ń·

ski, Mieczy.ław Grabiń1kT,

fidelisa Popow-

ski i Kazimierz Srokowski;

z wyboru Tow. Warszawskiego Ubezpie- czenia Wz11jem. od wypadków nieazcz~śliwych - pp. Karel Hofrichter, Henryk Karpiń"Ski, Maksymiljan Luksemburg i Antoni Re- mer.

Decydować zaś w sprawach zorg.anizowa·

nia Towarzystwa będzie Zjazd pełnomoc­

ników, wybranych prtez właścicieli przedsi~·

biorstw.

W

zwil\zku z tern Komitet miejaeowy rozsyła już osobom interesowanym karty pocz•

towe z odnośuemi zapytaniami. Odpowiedzi powinny być zwrócone przed dn. ó czerwca r. b.

W

celu bliższego wyjaśnienia sprawy, do kart dołączona Jest broszurka, zawierająca przepisy dla Komitetu miejscowego i zjazdu

pełnomocników.

Przedstawiciele przemysłu do glosowa- nia podzieleni zostali na grupy. Wszystki<:h grup jest H, a mianowicie: 1) bawełuiann, 2) wełniana, 3) jedwabna i włók. mi:esz., 4) ln:ana, konopna i jutowa,

5)

papi@rnicza i gra- ficzna, 6) mechanicznej obróbki drzewa, 7) obróbki metalów, 8) przeróbki produktów mi- neralnych, 9) próbki produktów zwierzęcych, 10) obróbki produktów spożywczych, 11) prze- tworów chemiczuychJ 12) wyrobów pozosta·

łych, 13) przemysłu górniczego, 14) przemy·

ełu hutniczego.

Ogólna liczba pelnomocników wynosi 60 osób; z . tej liczby 10 osób są wybierane po jednej z każdej z 10-iu gub. Królestwa Pol·

skiego, pozoetllłe zaś 50 osób, B<\ wybierane przez grupy zawodowe.

Na prezesa .i..omitetu wybrano p. Henry·

la Marconiego, na wice-prezesa p. Tadeus.za Popowskiego.

Poeiedzenie petersburskiego urz.du

do spraw ubezpieczeniowych.

Na

ostatuiem posiedzeniu petersbur- skiego urz12du do spraw ubezpieczeniowych, rozpatrzono, wydani\ przez radę do spraw u- bezpieczenia robotników, uatawt dla wspól- nych kas chorych oraz uchwałf.l tej~e rady o zaprowadzeniu dla właścicieli fabryk ter- minów podawania zawiadomień

:o

^nowopow·

sta.j1tcych kasach chorych.

Odmówiono pozwolenia

aa

otwarcie ku- sy chorych przy tartaku Studera, wobec nie- zgodności niektórych punktów ustawy z za·

eadniczymi przepisami <> Ubezpieczeniu robot- ników na wypadek choroby.

Pozwolono naMlmiast na utwor?.Pnia wspólnej kasy chorych dla dwóch fabryk.

Zatarg robotników z inspekcją.

Wyd~je siQ nam wprost nieprawdopo- dobn11s wiadomoiić, porlana przez p~tH~hu1"·

akĄ „PrawdQ", o tem, jakoby fabryczny i11- 1pektor w Carycynie, woheo odmowy r.obot- ników miejscowych przyjęcia udziału w Im~

aach chorych, zagroził nałożeniem na nich kar. Robotnicy odpowiedzieli ua to groźbl\

strajku.

Posiedzenie urz.du gub. ull.

(d) W dniu 4 czerwca r. b. we środ~

odbędzie si~ pierwsze posiedzenie urzędu gu.

bernjalnego ubezpieczeniowego w Piotrkowie.

Wybory zarządu kasy chorych w fabr)'•

ce Zygmunta Jarooińakiego.

(d)

Na

zebraniu pełnomoe·ników od ro·

botników w fabryce Jarocińakiegó przy ulicy Targowej 4.6/4.8 przybyło

z

ogólnej liczby 30 - 29.

Dyrel..'1or fabryki p. Berlinerblau, zrzekł sit godności przewodniczącego, na którego o- becni wybr.ali p. Romana Klapitkt.

Wybrano 5 członków zan:l\du mionow;- cie: Felikse. Okupskiego, Michała Sobolew- aldeg-0, Bernarda Słowl)ikowekiego i Adam:.\

Rendecklego i 5 zast~pców: Karola Rozwen·

ca, Kacpra Robakn, Konstanteio Kaczmarka, Wilhelma Eogeimana i Konatantego Rostow- skiego.

Wybory w fabryce Steinerta.

{d) Wybory członków zarządu do kasy chorych w fabryce Karola Steinerta (Piotr- kowska 276) dafy wyniki następujące:

Administracja fabryki naznaczyła od sieb:e 5 członków zarządu kasy: pp. Edwar- da Zake, Alberta Weissign, Bolesława Knn- be, Adolfa Reifnera i Oskara Meyle. Ze strony zaś robotników wybrani zostali: Wa·

cław Krawczyński,

St.

Sokołowski, Feliks Fabjanczyk, Marcin Zimniak, IgnMy Ostrzy·

cki i

Stan.

Ko'r\·alski.

Zebranie walne organizacyjne ma się odbyć w przsszłym tygodniu.

Ka&y oh~rycb w Łodzi.

(d) W Łod>!i w dJ!i!l~h najbliższych od·

btdą się

JI

Wl\lue igromadzenis pełtJOtnU•

cników w kasach chorych natitępującyob fn·

bryk:

Karola Benuicha przy ul. Łąkowej 11, Karola Steinerta przy ul. Piotrkowskiej 276, F. Wilhelma Schwei!.erta przy ul. Wolczań-

sklej nr. 215 i fabryki Allarta, Rtusseau

i

Comp. przy ut. _Kl!ł'.\ej 19,

Inspekcja fahrycua zatwierdziła projekt ustawy kas chorych w następujących fabry- kach: Krusche i Eudera w Pabjanicach,

Le ...

cmhardta, Woelker9 i Girbardta w 'Dębrówce

i Józefa Richtera przy ul. Placowej ur. 11 i w łych dniach w powyższych fabrykach

zostaulł zwołane pierwsze walne zebrania ce- lem wyborów człoaków zarzf\du kas cho·

rycb.

W pierwszem stadjum organizacji znaj·

duj!\ :1ię kasy chorych w fabrykach akc. Tow.

S . .Rosenblatta przy ul. Karola nr. 26, Eiser- ta, Kindermana, Hirszberga i Wilczyńskiego, ako. Tow. Uztyllera i Bielszowekiego, akc, Tuw. Juljusza Heiuzla, Hermana Sctlee, Gampe i Albrechta oraz akc. Tuw. fabryki przetworów chemicznych w Pabjanicach.

W końcu lata czynnych bvdzie w Łodzi przeszło 20 kas chorych.

Z powodu trudności teclmicznych, do or·

ganizacji wspólnych kas choryah z różnych fabryk, zatrudniających mniej niż 200 robo·

tników, inspekcja fabryczna przystl\pi dopie·

ro w końcu rok.u.

• *

(d) Inspektor fabryczny a-go rewiru, p. Si·

monow, z pomyślnym skutkiem pośredniczył przy roz1trzygnifJciu konfliktu pomi~dzy ro- botnikami fabryki Bennicha a właścicielem, mianowicie w1aściciel do dawniejszej kasy

płacił 1 proc. zarobku robotnika, obecnie zaś btdzie płacił tylko dwie trzecie proc. dl) fun·

dusiów kasy, w tym wypadku osi4gnięto kom- promis, mianowicie falrrykant przypad11jącit od niego

l/s

proc. w oopuwiedniem 1kapita·

lizo waniu za szereg lat, w sumie około 20,000 wniesie do

kasy

chorych tytułem jednorazo- wego zasiłku dP kapitału sapaaowego.

Z za kordonu.

Kobietai-azpiegiem.

Żaudarmerja z Wieliczki doa~awiła do sądu karnego

w

Krakowie pod zarzutem szpiegostwa RojzQ Bruhl, rodem z Warsza·

wy. Briihlówua od dwu lat przebywała w Galicji i rzekomo odbywała praktykt ogro-

dniczą.

Z Cesarstwa~

Sprawa o strzał)' w k•ściele.

Minister sprawiedliwości zaintereso·

wał się śledztwem

w

sprawie strzałów, da- nych

w

kościele przez pewne panienki, do księdza żytomierskiegG, pedG-zas nabożeń­

stwa.

Prokuratcrja przesiała miniaŁrawi spra- wozdanie

z

dotyehczasowych wyników

ile·

~twa.

Zjazd kooperatyw.

Wedlug „lłusekoj MGłwy" otrzymano pozwolenie na zwolanie w s.ierpniu wszech·

rosyjakiego zjazdu koop0rai_yw w Kijowie.

Aresztow•nie zabójcy.

W Kowni~ aresztowano aekl'etarza są­

du okręgQwego Bańkowskiege, podej!'zane- go <> zabójstwo niejakiego Ciałkowskiego.

Przy badauin przyznał się Oil do zbro1foi.

Aresztowanie aferzy•tir.

W Chersoniu aresztowano znanego

a·

ferzysto lŁtnvreninka, który

n

pomoc~ sfał­

azowanych dokumentów, podniósł z różnych banków 50.000 rb.

Zamurowanie kobiety i dziecka.

W majątku obywatela ziemskiego, Hajneelrnana, w chersońskiej gub., znale·

ziono zamurowanych w piecu do wypieku chleba kobietę i dtiecko, osobistości których nie stwierdzono,

Ucieczka katorżnika.

W Nikołajewsku, z miejscowego wię­

zienia uciekł katorżnik, który zabił w Eka-

terino~arze oe-0bę urzędową i skazany zo·

stał na kari~ śmierci, zamienioną mu na ka-

torgę.

Samobójstwo.

W Moskwie, na przedmieściu Soltol- niki, znaleziono zwłoki młodego człowieka.

który powiesił się na drzewie.

Ze znalezionych przy nim dokumen•

tów, okazało się, że jest to syn znanego miljonera tulskiego Bati.iszewu. fabryk.anta samowarów. Przyczyna śmierci - uiewia- domn.

Naduż„eia.

W Wilnie,

w

rzeź.ui miejscowej

wy-

kryto nadużycia. Zarzo\dz11jąey rzeźni\

o..

trzymał dymisję.

Z :Królestwa.

Zgon lekarza.

W

Kielcach po ciężkiej operacji zmarł zasłużony lekarz \:imtejt!zy, dr. Bolesław

Szenk, w wieku lat 46.

Dr,

Szenk czas ja-

kiś przebywał w Sosnowcu.

Wysiedlanie żydów.

W Ząbkowicach, w pow. będziilAkim, odbyło się '.lebranie gromadzkie, na którrm uchwalono wysie'1l<iuie ~ Ząb ko wio żydów.

Ażeby uchwała rzeczywiście była wykonana każdy gospodarz wsi Ząbkowice, który po 1 stycznia 1914: roku wynajmie mieBzkanie ży·

dowi, podlega karze 300 rb. Pieniądze są

przeznaczone na Czerwony Krzyż. Obecnie zamieszkuje we wsi Zllbkowice 30 rodzin ży­

d-Owskich.

Wypadek pl'zy praby.

We wsi Turobinie, gub. lub. Jan 1"ocba podawał ałomę na sieczkami~ tak nieostro- żnie, iż tryby urwały mu prawą rtkę. Ofiart własnej _nieostrożności odesłano do szpitala.

Masowe zatrucie lodami.

Pisaliśmy już o zatruciu lodami uczniów w Lublinie. Obecnie pudujemy, za .Kurje·

rem lub.• szczegóły wypadku.

W niedzielę na jednej ze stacji uezniow·

akieh zamiast deseru dano chłopcom po 10 groszy na Jody. Ci zawołłlli lodziarza i zjedli po porcji lodów. Wkrótce potem trzej z nich:

- iacporowali na żołądek i dostali go·

fl\CZki.

tl_Lekarze stwierdzili \!ltrucie lodami, któ·

re prawdopodobnie znaJdowały sit

w

brud- nem naczyniu, pokrytem grynszpanem.

W tym samym dniu oif.l~l;:u zaniemogła

po spożyciu lodów od .sachara• ałużąca z ul.

Dolnej Panny Marji, uratowano j11i dzięki

za.

strzyldwanin kamfory i morfiny.

Wogóle według zebrnnych przez „Knrjer•

informacji, w ostatnich ciasach było w Lu- blinie kilkadziesiąt za~łabnięć, objawiajj\cych aię w boleściach, wymiotach i gorl\czce, wy•

nikłych wskutek zjedzenia lodów od ulic••

nych sprzedawców.

Komisja sanitnrna nie zwróciła na to uwagi, i nie zwróciła by, gdyby uie akarga jednej z mieszkanek Lublina, wobec czego lo- dziarza aresztowano, a puszkę a lodami od·

wieziono do biura policji.

Tu czterej policjan.ci i żona jednego z nich przypuszczaj11e, że lodziarza nres.~tGwn·

no za jakieś przewinienie administracyjne, poc11rtli aię raczyć 11konfrakowc.uymi smakoły­

kami. Rezultat był taki, że trzech łakomych policjaniów odwieziono do upitala wojskowe•

go, czwarteg·o zaś poJ1cjanta i jag.o żonQ - do szpitala Szarytek. We WIJZ) stkich tycll

WJpłldkaeh stwierdzono zatrucie lodami.

Za nauczani-e dzieci.

Mieszkaniec osa.dy Wojaławice gub. lu•

b~laki~j M.osiek Kelner oddany został Ipod Bl\d Zli to, że bez pozwolenia władzy uczył

l i chłopców żydowskich.

Sąd okr.ęgov.>y skazał Kelnera na

4

rb.

kary lub 4 dni aresztu.

Aereplan.

Mi~kiuwy pa11a pogranicznego w Pło­

ckiem ~ją od kilku doi sposobność obser•

wowania pruskiego [uroplanu t wojak<H~ego, azybuj.ącego z wielk4 uy:bkości!ł na zuac.z- ne1 wysokoś1.1i z ^gór'ł 1000 metrów nad To·

runiem i okolicą.

Aeroplan dokonywa zwroty najtr.udniej- sze 2i mulzwyc,znjną sprawnością; starannie jednak uui.kn zbytuiego zbliżenia ai~ do linii era

u ic:mej.

Jesacze jedno koneorcjum.

Grupa przedsiębiorców warsiawskich stara eiQ w ministerjnm komunikacji o kon•

cesjo na budow~ urogi żelaznej

z

Lublius de Zamościa i Tomaszowa.

Smiertelna walka h•ndytów.

W pobliżu Małobl\dzu, na gruntach po•

gońakicb, pod Sosuowce-m, 3naleziono zwłoki zobite,o ełodzieja pobytoweco i bandyty Kop·

czyńskiego, oraz w kałuży krwi tonące ciało mcżczyzny, Uórym si~ okazał również zło­

dziej i rzezimhiezek Matyj'IL Zeznał on przed imiercią, te z.bił obydwóch August Lit, 11a•

mieszkały w PogQui, z1UJ.ny kontrabaudziata i baud_yta. Aresztow.ano go.

Xratlzież koni.

We wsi Turobinie, .gub. lub. niewykryci złodzieje skradli gospodarzowi Majorowi trzy konie wraz z wozem i uprz~żą. Sllme konie przedstawiały wartość 400 rb.

Pożar.

Dnia 26 b. m. ws wsi Struża, gub. lub.

wybuchł pożar, który zuis:.iczył da szcz„t•

5 zabudowań włosciańskieh. W płomieniacłl

~inęły 2 konie, krowa i masa drebiu. Straty są bardzo znaczne. Przyczyna pozara jeał nieoałl'ożne obchodzenie ~ s ogniem.

• GAZETA

ŁCDZKA•-so Maja

1913

r.

3 .

Ohydna zbrodnia.

Przed kilku dniami wieczorem, n::iesz- tauiec Pogoni 35 letni Feli.:s Sf.ruzik zwa- bi do swego mieezkania 15 letni!\ dziew·

t1.~~·fr 1u1 której dopuścił sit zbrodni prze- eiw m :>rulności.

Władze policyjne aresztowały zbrod·

1·ia i osadziły go w areszcie sosnowiec•

Sprawę skierowano do BQdziego śled·

- o -

Z Warszawy

Skandal na wyścigach.

Na

wc;.orajszych wyścigach konnyoh, na polu Mokotowskiem, wynikł skandal, który nie przybrał gr0źniejszych rozmia-

·ów,

jedynie dzięki szybkiej de ·yzji sę­

ziów, poh~gająoej na tern, iż nie wywi€·

!Ilono chorągiewki, akceptującej wynik go- 1itwy, co znaczyło, iż bieg został zakwe-

tionowany

Ogólnym faworytem w tej gonitwie )ył źrebiec p. Bersona "Alter ego". Publicz·

1ość, mnjąc do tego konia duże zaufanie, 1nrrlzo licznie obstawiła. go w totaliza-

nrze.

Od star·tu prowadził bieg .Alter ego«;

~dnak nfl prostej przed rublowemi miej-

„c 1mi dosiadiij:icy źrebca

p.

Bereona, stały jeździec stajui pp. Białobłockich Wyżgalski, w bardzo widoczny sposób wstrzymał konia, d:;jąc się wyprzedzić jedynemu groźnemu pr;,eciwnikowi, mianowicie "Neptunowi~.

Przed metą Wyżgalski wywijał wpraw·

dzie trzymaną w lewej ręce szpicrutą, ale jednocześnie prawą powstrzymywał konia.„

. - Umyślne przegranie gonitwy było tak widoczne, iż publiczność gromadnie oto·

cz;la

trybuny członkowskie, przybierając groźuą po~tawę. Wygrażano laskami, gwiz·

dano i złorzeczono pod adreeem jeźdźca.

Poniewa~ natychmiast po uko1iczeniu g nitwy sędziowie udali ,się na naradę i wezwali do przesłuchania jeźdźców, oble·

gający więc trybuny liczny tlum publicz•

ności cokolwiek się uspokoił. Jednak

w

chwili, gdy Wyigalski powracal z przesłu·

lf:\nia, publiczność głośnymi wymysłami odgrażaniem przyjęła niesumiennego e;.;dźca.

Po dość długich naradach wyszedł p. I\. Stolpe i głośno oznajmił publicz·

ści, iż grnjflCY

na

pierwsze miejece wAl·

tn ego• otr:1.ynrnją zwrot składek.

Oznajmienie to przyjęto oklaskami.

Z ruchu strajkowego,

Rozpoczął się strajk

w

oddziale ko·

tbrakim fabryki Lilpop, Rau i Loewen·

11-tein.

Żądania strajkujących ekonomiczne, Repertuar

Teatru Polskiego w Warszawie.

W

piątek, dnia 30

b. m.

"Damy i Hu·

zary.

W sobotę, dnia 31 b.

m •

.uKrakowiacy Górale".

W niedzielę, dnia ł czerwca ₁₁Damy Huzary",

- : -

Z sąsiedztwa.

Odczyt w Zgierzu.

(c) Znany prelegent, p. Eugenjus~ So·

ołowski, uzyskał po:twolenfo gubernato't'a

• trkowskiego na wygłoszenie w Zgierzu

od•

czytu na temat „Pootęp i życie„.

Z magistratu zgierskiego•

Dnia 17 czerwca r. b, o godz, 11

rano

" magistracie zgierskim odllędsie sit licyta·

CJd na oddanie robót przy zabrukowaniu uliey Szerokiej oraz placu i części ulio Piaskowej i Gołębiej.

Licytacja

in

tninus rozpocznie się od

&umy kosztorysowej 6413 rb. 72 k, Wadjum wymagane 642 rb.

Pożar w okolic~.

(c) Onegdaj we wsi Gatka Stara pod Rsi:ow&fll, w zabudowaniach włościanina An•

toniego Redzyni, z niewiadomej przyczyny wybuchł pożar, który znisz~ył dom mieaz·

kałuy, ubezpieczony we wzajemnem Towa·

rzystwie ubezpieczeń Królestwa Polskiego na enm~ 5 70 rb.

Z Piotrkowa.

(d) Onegdaj zmarł jt>d~m z nsjstarszych adwokatów 63 letni Henryk Bhcber na udar sercowy.

-o-

Kalendarzyk.

Dziś Feliksa P. M.

Jutro .Anieli P.

Imiona słowiańskie1 dziś Sulimira, jutro Bożesła.wa.

W schód słońca o g. 3 m, 46.

Zachód

„ „

8

„

9.

Dłngość dnie. " 16 • 23.

Stan pogody.-Podług obserwacji opty- kn. B. Rittera, ul. Piotrkowska J& 85.

TERMOMETR: Rano o g. 8. 12¹ ciepła.

• ^Połudn. o g. 12. }9Q •

• Wczoraj o g. 8 w. 1oa • Mini;num 100 ciepła. BAR;O- 760 n~jni~e~ - Maximum 190 • ME'IR: naJwyzeJ -

Hygrometr 60 proc: wilgoci,

Kinematografy. Odeon, Casino. Oe.z11., The Bio Express, Optique Parisienne.

Jutro zmiana programu.

Bibljoteka Stebelskich. (Mikołajew·

ska 59) otwarta codziennie od g. 9-ej do 8-:ii wieczorem, w niedziele i liwiąta od 1-ej do 3-ej pp·

Czytelnia pism Tow. „,Wiedza".

(Piotrkowska 103), otwarta od g. 6 po poł. d~

10 wiecz„ a w niedziele i świętą, od godz. Io·eJ rano do godz. 10-ej wiecz.

Muzeum nauki i sztuki. (Piotrkow- ska nr 91), na czas wysta.wy sztychów otwarte od godziny lO·ej do 10-ej wiecz.

- o -

KRONIKA.

Przeciwko żargonowi.

Stowarzyszenie wz11jemnej pomocy nau·

czycieli - źydów m. Łodzi liczy śród swych człouków zarówno takich, którzy uważają się za iyrlów·polaków, jak i tych, 1.tórzy z i11•

11tytucji tej postanowili uczynić placówkę na·

cjonalizmu żydowskiego.

Dowodem tego, był fakt, że na ostatniem dorocznem ogólnem :r.ebraniu Stow. obrady to•

czsłJ się wyłącznie w języku żargonowym.

Język polski spotkał się na sali obrad z wy·

raźną niechęcią większości. Okrzyki: "Nie p<rnimajem" i "Verstehen nisclt" - przery-

wały bt!zustannie próby przemówień w języku

polskim.

Takie zachówanie się większości, najwi·

douzniej popierane przez zarząd, zniewala

mniejszość, składającą się z żydów-polaków,

do wykreślania się z listy członkowskiej, oo ma niebawem nastąpić.

Z magistratu.

Wczoraj wieczorem odbyło się

pod

przewodnictwem prezydenta posiedzenie ma-

~istratu, przy współudziale radcy Karola Eizerta, policmajstra Gruzinowa i jego po- mocnika Miaczkowa oraz architekta Nebel·

shleg~ .

Rozpatrywano 11praw~ wynaJmU no·

wago lokalu na kancelarję 6 okręgu po~i­

cyjnego. Jak wiadomo kontrakt

z

p. ~1l­

bersteinem, właścicielem domu przy uhcy Mikołajewskiej nr. 102, został

z

rozporz1'- dzenia gubernatora roZ\'viązaay.

Na wczorajszem posiedzeniu roztrzy.

gano czy kancelarja policyjna

ma

pozostać uadal

w

tym samym lokalu, czy też prze·

niesioną ma być do nowego od dnia 1 lipca.

Wpłynęły trzy nowe oferty, a miano- wicie od właścicieli domu przy ul. Rzgow- skiej nr. 7, pp. Frankensteina i Dawidowi·

cza, następnie od p. Katza ze Staro-Za- rzewskiej 4 7 /49 oraz od p. Dawidowicza

z

Nowo·Zarzewskiej nr. 7.

Weizystkie te domy uznane zostały przez władzę za odpowiednie, najlepszym zaś okazał się budynek przy ulicy Rzgow·

ekiej.

Ostateczna decyzja

w

tej sprawie nie zapadła.

W sobotę, odbędzie siQ

w

magiatraeie zebranie, poświęcone sprawia tramwajów miejskich.

W tygodnia pizyszłym odbędzie sit ze- branie, poświęcone sprawie kanalizacji i wo·

dociągów,

Oalf!dziny bruków miejskich.

Komisja miejska, złożona

z

prezydenta radnego K. Eiserta oraz architektów Nebel- skiego i RP.terowskiego, dokonała wczoraj O·

ciodziu bruków miejskich,· w celu przekona- nia się, czy przedsiQbiorcy dopełuia~ podjl)- Pozostałe budynki uratowała

~hotnicz~ ze Rzgowa.

atraż

o-

tyob

prze:a

niob zobowiązań.

Sen ocaleniem.

Protokół spisany po trzygodzinnych O•

glochinach, wysłano do i'larz11idu gubernji piotrkowskiej.

Za Zduńakiej Wolf donoszą: P. Keilo- Miejski• robot, pultliczne.

wi śniło si~ " nocy,

ze

llłod1iej ołwieraasu• Wczoraj wieczorem, oabyło •ił pod f!adę, w k~ónllj leżały pieniądze,

przewodnictwem

p.

T.

Meyerboffa posiedze·

K. zerwał się i podszedł do biurla, uie wykonawczego komitetu oby'fłatelskiego t:a.ifh.ua joouak była nienaruszona. dla robót publicnycll.

W tejte chwili rozległ sie trzHk i BU• Pnyj~to do wiadomości łlłdanie prezy·

f!t <lad łóżkiem K. złamał eię.

K.

uniknllł denta, który domaga sit aby zawiadomiono śmierci,

jedynie

dzioki

temu, ie

słał

wtedy ·go o

projekłach

now.rch

robół

a

So

w

00111

przy biurku, satwierdzenia prze1 macistra~ '

Komitet Ul.!hwalił przeto zaw•adom1ć pre;i:ydentn o mającem się rozpoeząć bruko- waniu ul. W1suera. Następnie Jh1djętom ma

być brukowanie szosy Konstantynowskiej.

.Magistrat jest zdauin, że ul. Sl'el>rzyriską lll·

eźy brukować tylko do gazowni.

w

;i:akończeniu przyjęto do wiadomości,

~e obecnie za truduionych jest przy fl)botach 250 robotników.

Urzf!dowe.

(d) Gubernator piotrkows.~i wyjecbał do Warazawy na ra~ę w .kwestj1 . reformowa- nia policji w Krolestwie Polsk1em.

z

inspekcji podatkowej.

Inspektor podatkowy 3 okręgu przy ~I.

Zielonej nr. 48 przyjmuje obecnie w pome·

działki, środy i soboty od godz. 10-12 w

południe.

z

komitetu giełdowego,

(d) Komitet giełdowy otrzymał zawia?omie·

nie od organizacyjnego lrnugr:esu ':ełnianego który ma się odbyć w S7.eweu1ngeme (Holau- dja) od 7-go do 11-go c?Jerwca oraz prośb~

aby komitet zwrócił cię do tutejszych fabry- kantów wełny i bawełny by na kongres wy- sbli' swych delegatów.

Osobiste.

Znany literat i dramatur p. Stanisław Kozłowski bawi obecnie w naszern mieście.

Oktawa Bożego Ciała.

(d) Wczoraj, jako w oktawę B1żego Ciała, o godz. 6 ro, 30 wieczorem odbyło się w kościołku św. Anny w ~arzewie uro- czyste nabożeństwo, celebrowane przez ks.

Jana Albrechta, proboszcza parafji JVidzew.

Po nabożeństwie wyruszyła procesja do ołtarzy przez ulice Skierniewicką, Przę·

za lnianą i Emilji. Ołtarze były ustawione:

p1'7Y pałacu Herbsta, przy ogrodzie Groh·

mana, naprzeciwko kościoła na Skiernie- wickiej, oraz na Przędzalnianej. Naprzechv- ko kościoła byly urządzone nader piękne dekoracje. W procesji uuzesniczyły 2 orkie·

stry-kościelna, oraz fabryczna Sr,heible • ro wska.

Pomimo niepewnej pogody w procesji

\vzięły udział wielkie tłumy wiernych przy nader uroczystym n::;srroju.

Sprawozdanie T, K. O.

Zwraoamy uwagę czytelników na spra- wozdanie Towarzystwa krzewienia oświaty ::a 1912 rok, zamieszczone na 5-eJ stronie dzisiejszego numeru • Gazety Łódzkiej".

Dokończenie sprawozdania zamieścimy jutro.

łalności, kasowe i komisji rewizyjnej przyjęli 7grom:idze;1i do wiadomości,

Wybory dały następuj:icy rezultat: pre·

zesem rady nad z. został p. Ernest J.Jeonhardt, v; skład rady weszli pp. Juliusz Kinderm:mu i Reinhold Steigert; do komiRii rewizyjnej weszli pp. B. Dobrantz, Jul. Janębowski, Rob. Radka i Jul. Mullar, kandydatami zo·

stali pp. '1.1. Fiedler i Fr. Cyg.rn.

Z powodu ciągłego wzrostu liczby człon·

ków oraz powstania nowych oddziałów straży, dokonano wyboru drugiego zastępcy na.:zelni·

ka,

którym został p. dr. Gro!Jmann.

Nowa kasa pożyczkowa.

Mieszkaniec Łodzi p. Mendel Janowski zwrócił się do zarządu gub. piotrkowskiej 1

pro!ibl\ o pozwolenie na otwarcie kasy poży.

czkowej w Łodzi.

Biuro stróżów nocnych, Zamieszkały w Łodzi, p. Ed'l11111d

Wa-

silewski zwrócił się do gubernatora piotr- kowskiego z prośba o pozwolenie na otvrar- cie biura stróżów nocnych i poełańców.

Zebranie asenizatorów.

Na

środowem zgromadzeniu zaznaczył

p. Kotlin, że wywóz nieczystości w obec- nych warunkach jest niemożliwy. Policja domaga się, aby nieczystości były wyle·

wane do specjalnych dołów, których bu- dową miał się zająć mi>gistrat jeszc~e przed kilkoma laty i dwa wybudował własnym kosztem, jednakże okazały się one nie- zdatne, ponieważ nie przeprowadzono dróg dojazdowych.

Ponieważ doły okazały się za małe, gdyż według obliczeń potrzeba ich 10-12, asenizatorzy zmuszeni są do bndowP.nia własnym kosztem dołów w różnych punk·

tach poza miastem, co zuacznę za sobą pociąi!;a wydatki.

Zebrani, nio mając innego wyjicia zgo- dzili się wobec oporu magistratu na bu- dowę nowych dołów nadal własnym kosz- tem.

Z pomiędzy wielu projektów, utrzymał się ten, aby każdy

z

asenizatorów wpłacił 15 rb. od pary koni, a że już 5 rb. każdy uiścil, przeto pozostaje tylko 1

o

rb., które w przeciągu 6 dni majlł wpłynąć do kasy, w przeciwnym bowiem razie straci czło­

nek. prawo należenia do ,zwif}zku aseniza-

torow.

Postanowiono, że cena wywozu jednej beczki nieczystości nie może wynosić wię·

cej nad 1 rb. 50' kop„ a od skrzyni 2 rb.

50 kop.

Nowe Tow. akcyjne. Zabawa ogrodowa v.rntążkarzy.

Fabryka tytoniu Braci Polakiewica w Stowarzyszenie zawodowe wstążkarzy ^U•

Wanzawie przemienioną będzie wtowarzystwo rządza dla swych członków i wprowadzonych akcyjne. W liczbie założycieli 7lnajduje się gości zubawę ogrodowi\ w niedzielę dnia l go łódzki fabrykant p. Józef Roseublatt. czerwca punktualnie u godidnie 2·ej po połn-

Z fabrJk. dniu połączoną z tańcami, w lokalu 'rowa·

U dzierżll.wcy Drabkiua w murach Eiser- rzystwa gimnaslycznego „Aurora~ róg Prze·

ta ni. Karola robotnicy tkalni i przędzalni w jazd i Targowej.

liczbie około 50 zażądali podwyżki o 30 proc, Zebranie Stow. „Hazomir''•

Ponieważ fabrykant nie zgodził się, więc ro~ (d) Wczoraj odbyło się ogólne roczne zę.

botnioy wymówili pracę na dwa tygodnie. branie Stow. .Hazomir", które zagaił preze1 - W tkulni Eiserta robotnicy upomnie- dr. Rosenblat.

li

ait o przywrócenie płac zeszłoroozny..:h, Na przewodniczącego obrano d·ra Falka, które obniżone zostały o 1 kop. na 1000 asesorami byli dr. Gotlib i dr. Blum, sekre- wątków. Robotnicy żądają również lepszych tarzem p. Fines.

osnów. Fabrykant daje tylko 10 proc. pod· Sekretarz Stow. p. Krenioki odczytał wyżki l!millnie. Wobec tt!go wymówiouo pra- sprawyzdanie działalności Stow„ p. L. Koa

et

w terminie dwutygodniowym. W tkalni pra· odczytał sprawozdanie z działalności komiaji cuje około 300 robotników. kulturalnej, p. Fin sprawozdanie kasowe.

- W tkalni mechanicznej Lewina i Gliik· Z „Linas Hacholim".

emana przy ulicy Spacerowej lir. 11, robotni· Ponieważ walne zgromadzenie Stow.

kom, których pracuje tam 40, zarzj\d fabryki przytułk~ dla .położnic od~ył~ się w duiu 5

zaproponował zniżkę 25 proc. płacy. Ze marca mimo n1edo~tatec1~eJ liczby zebranych, • względu na kryzys jaki z p<>wodu braku za- P!'zeto 120 ~złonko~ WnJOsło proteat z żq,da­

mówień groził fabryce, robotnicy przyjęli pro- . mem zwołania nowego zgromad2en1:t. . .

pozycję zarządu. Br~talna ~al.ka k~nku~~n_tow~ !

Obecnie fabryka otrzymała wiele zawó- Prze~ kilkoma .m1es1ącam1 włase1crnl .. ne•

wień i właściciele zawiadomili robotników, że lu 11klepow z wędhnlł koszerną odkupJI od praca zwiekszoną będzie o dwie godziny na głównego swego konkuunta Rosenber~a wszy.

dobę,

z

płacą dodatkową po ó kop. za go- etkie jego akl1;1py i. w ~en sposób zn19nopoli·

dzinę. Robotnicy odrzucili .varnnki żądaJ1łC zował handel wędliną zydowsk~ w swych rę·

10 kopiejek za godz:iuQ a wówczas zarząd za- kacb, a po~nosz~c bezusta~01e

ceny

swych wiadomił pracujących ogłoszeniem, podpisa- wyrob~w, robił .kok?so~e· Interesy= . nem przez inspektora fabrycznego. że dzień . Niedawno p. D1szkm znala~ł mespudz1a·

roboczy ma trwać 11 i pół godziny bez ża- me nowego konku-renta w osobie p. Sterna, dnych dopłat dodatkowych. który o.tworzy.ł sklep ~b~k central~ Di@zkin~, Robotnicy zażądali podwy.tki o 30 proe, przy. ulicy P1otrkow~k~eJ nr. 2? 1 sprzedaje a w razie nieuwzględnienia żądań przez fa· wedl1n~ o. 4 kop. tan1e1 na fu?cre. . brykantów wymówili pract w terminie dwu- . Dtsz~ll! .gotó~ był z.ap~ac1ć par~ tysięcy

tygodniowym. rubh .whsc1c1.elow1 pom1en1o~ego domu, aby

Porozumienie jeszcze nie nastąpiło. ten me wynaJr:iow.ał St~rnow1 lokato.

- (d) W tkalni mechanicznej firmy , . Nadto . D1sam of~ro~ał 3,000 rb: r~e·

.Zylbersztaju i Szapował (Anny 25) ponucili zm~om tutejszym, a.~9 01 n1~ sprzeda~ah m~ę·

pła<lł,! robotnicy, którzy ~dajlł podwyższenia aa Jego konkurentowi. Ziłb1eg1

w

^me "dn10•

płacy o 20 proc. sły skutku.

Nowa fabryka.

Gubernator piotrkowski wydał mieszkań·

cowi Łodzi Ch. Szmalewiezowi pozwolenie na budewv przy ulicy Dzielnej

1'1?

132 fabryki wyrobów . trykotowych.

Z łódzkiej oChotnićzej atraży

ogniowej.

Wczoraj odbyło siQ walne zgromadzenie, k\óre zagaił wiceprez11s rady nadz. dr. A, KruHhe, poczem przewodnietwo obj!łł iastęp·

ca prezydenta miasta p. Władysław Mirecki, Oclo1ytan1 aprawoadania

z

rooznej dzia·

Ooogdaj wieczorem wałka koukureucyjua F0'1lszalała na dobre i zakończyła się zajściem, które stało się przedmiotem gorszlłcego p11·

blicznego widowiska.

Oto obaj sąsiedzi-konkurenci WdZCZllli przed swymi sklepami kłótnię, a P'łtem po·

bili sill dotkliwie, puyc4em częstowano sit

„

połiczkami a.

Zaiaciu przypatrywał s)Q--olbrzymi tłum, Uóry jest pewny, że wkrótce odbęchie sit pojedynek krwawy, albo .sud lcsesti". Na razie jednak uczestników bójki zabrano do