PL ISSN 0035-9629
ROK CZTERDZIESTY PIĄTY ZESZYT PIERWSZY
RUCH PRAWNICZY
EKONOMICZNY
i SOCJOLOGICZNY
ORGAN
UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA
I AKADEMII EKONOMICZNEJ
W POZNANIU
KWARTAŁ PIERWSZY
WARSZAWA—POZNAN 1983
R e d a k t o r z y
Andrzej Kwilecki (zast. redaktora naczelnego), Anna Michalska (sekre tarz redakcji), Zbigniew Radwański (redaktor naczelny), Stanisław
Wierzchosławski C z ł o n k o w i e
Wiesław Daszkiewicz, Zygmunt Dulczewski, Bohdan Gruchman, Wiktor Jaśkiewicz, Stanisław Kowalski, Adam Łopatka, Władysław Markie wicz, Teresa Rabska, Klemens Ratajczak, Stanisław Smoliński, Jacek Trojanek, Janusz Wierzbicki, Wacław Wilczyński, Marek Ziółkowski
Tłumaczenia na język angielski: Jarosław Myjak
Adres Redakcji
ul. Czerwonej Armii 90, 60-809 Poznań, Coll. Iuridicum UAM pokój 6, tel. 69-92-51, w. 290
Printed in Poland
P A Ń S T W O W E WYDAWNICTWO N A U K O W E ODDZIAŁ W P O Z N A N I U W y d a n i e pierwsze. N a k ł a d 1016+114 egz. Ark. w y d . 27. Ark. d r u k . 21,25. P a p i e r d r u k . m a t . V kl. 71 g, 70X100. O d d a n o do s k ł a d a n i a w styczniu 1983 r. P o d p i s a n o do d r u k u i d r u k u k o ń c z o n o w m a j u 1983 r. Z a m . nr 10/199. E-12/213. C e n a zł 120,—
DRUKARNIA UNIWERSYTETU JM. A. MACKIEWICZA W P O Z N A N I U
KOMITED REDAKCYJNY Prof. dt A l f r e d O h a n o w i c z
SPIS TREŚCI
I. ARTYKUŁY
Zdzisław N i e d b a ł a (UAM Poznań), Nowe elementy statusu pracowniczego
dyrektora przedsiębiorstwa państwowego 1 Aleksander T o b i s (UAM Poznań), Ważniejsze propozycje zmian kodeksu
karnego wykonawczego w odniesieniu do kary pozbawienia wolności . 13 Jerzy R. S t r u g a ł a (UAM Poznań), Podstawy prawne dyscypliny pracy w
Tolniczych spółdzielniach produkcyjnych 27 Roman H a u s e r (UAM Poznań), Ochrona interesów obywatela w postępo
waniu przymusowym w wybranych państwach socjalistycznych . . 41 Adam O l e j n i c z a k (UAM Poznań), Negatywne przesłanki rozwiązania mał
żeństwa we współczesnych europejskich systemach rozwodowych . . 53 Leopold M o s k w a (UAM Poznań), Oświadczenie dorozumiane a swoboda for
my czynności prawnych . . . . 67 Andrzej J a n i a k (UAM Poznań), Charakter prawny stosunków kredytu
bankowego . 81
Ryszard D o m a ń s k i (AE Poznań), Przyrodnicze, gospodarcze i społeczne
konsekwencje ewentualnej eksploatacji poznańskich złóż węgla brunat
nego 99
Marian G u z e k (AE Poznań), Rozwój systemu społeczno-politycznego w Pol
sce i współpraca z Zachodem: dotychczasowe tendencje i prognozy na la
ta osiemdziesiąte . . . 113 Lubomir C y h e l s k y (WSE Praga), Pojęcie indeksu w statystyce ekonomicz
nej 133
P. J. W. D u f f h u e s (Katolicki Uniwersytet, Tilburg), Model zmian stopy
zysku przedsiębiorstwa w gospodarce wolnorynkowej 151 Aleksandra W i t k o w s k a (AE Poznań), Zróżnicowanie czynników
określają-jących poziom kosztów przedsiębiorstw handlowych pod wpływem środo
wiska ich działalności . . . . 169 Krystyna G o r z e l a ń c z y k (AE Poznań), Identyfikacja czynników określa
jących koszty przedsiębiorstw handlu hurtowego metodą regresji kroko
wej 179
Helena P o e t s c h i k e ((AE Poznań), Analiza tendencji rozwojowych kosztów
przedsiębiorstwa handlowego przy wykorzystaniu metody indeksowej . 193 Marek W i t k o w s k i (AE Poznań), Próba wykorzystania zmiennych synte
tycznych w badaniu kosztów przedsiębiorstwa handlowego . . . . 215 Krzysztof K r a j e w s k i (UJ Kraków), Podstawowe tezy teorii naznaczania
społecznego 225
Józef P e n e :(UŁ Łódź), Ruchliwość zawodowa a polityka racjonalnego za
trudnienia 247
II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
Recenzje
S. Wronkowska, Problemy racjonalnego tworzenia prawa (rec. Jerzy W r ó
IV Spis treści
W. Ramus, Instytucje prawa o obywatelstwie polskim (ree. Lilia K o l a t ) 271 J. Zimmermann, Motywy decyzji administracyjnej i jej uzasadnienie (rec.
Stefan B o l e s t a ) . 2 7 3 B. Janiszewski, Wykonanie kary pozbawienia wolności wobec sprawców prze
stępstw nieumyślnych (rec. Stefan L e l e n t a l ) 276 J. Małecki, Prawnofinansowe instrumenty ochrony i kształtowania środo
wiska (rec. Natalia G a j l ) 279 W. Radecki, Odpowiedzialność karna za naruszenie środowiska w świetle pra
wa międzynarodowego (rec. Achilles H e n c z e l ) 281 K. Wiewiórowska, Bezpośrednia telewizja satelitarna. Studium
prawnomię-dzynarodowe (rec. Krzysztof W c i s ł y ) . . 284 J. Lopuski, Encyklopedia podręczna prawa morskiego (ree. Jan H o ł o w i ń
s k i ) 286
Służby publiczne, Materiały IX Zimowej Szkoły Prawa Pracy (rec. Jerzy
S t e m b r o w i e z ) 288 M. Cranston, P. Mair, Ideology and politics (rec. Roman S o w i ń s k i ) . . 290
F. de Mulder, Pour une politique de Vemploi (rec. Roman S o w i ń s k i ) . . 291 A. Auer, Les droits politiques dans les cantons suisses (rec. Romain S o w i ń
s k i , Leszek W e r e s ) 294 P. Troller, Kollistionen zwischen Firmen, Handelsnamen und Marken (Ma
rian K ę p i ń s k i ) . . . . 297 Z. Czerwiński, Matematyczne modelowanie procesów ekonomicznych (rec.
Aleksander Z e l i a ś ) 299
Metody i modele ekonomiczno-matematyczne w doskonaleniu zarządzania go
spodarką socjalistyczną (red. W. Welfe), ,(rec. Aleksander Z e l i a ś ) . . 302 R. Pressat, Les méthodes en démographie (rec. Jan P a r a d y s z ) . . . 303
Handelsökonomie — Lehrbuch (red. W. Cramer), ,(rec. Aleksandra C z u b a l a . ) 304 A. Schaff, Stereotypy a działanie ludzkie (rec. Maciej S i e r a d z k i ) . . 308
Florian Znaniecki redaktor „Wychodźcy Polskiego", wybór i komentarze Z.
Dulczewski (red. Andrzej K w i l e c k i ) . 310
Społeczeństwo wobec przemocy. Raport Komitetu Badań nad Przemocą, Zbrodnią i Występkiem, opracowany pod przewodnictwem A.
Peyrefit-te'a (rec. Mieczysław H. P o c h w i c k i ) 312 B. Wysocka, Regionalizm wielkopolski w II Rzeczypospolitej (rec. Andrzej
K w i l e c k i ) . 3 1 4 H. Janowska, Emigracja zarobkowa z Polski 1918-1939 (rec. Andrzej Kru
szelnicki) 317
III. SPRAWOZDANIA I INFORMACJE
Konkurs na „Życiorys własny robotnika" (Aurelia S z a f r a n ) . . . . 321
Rozstrzygnięcie VI Konkursu na najlepsze prace magisterskie przyjęte na Wydziale Prawa i Administracji UAM w roku akademickim 1981/1982
CONTENTS
I. ARTICLES
Zdzisław N i e d b a ł a , University of Adam Mickiewicz in Poznań, New
elements of the professional status of a director of State enterprise . . 1 Aleksander T o b i s , Univers'ity of Adam Mickiewicz in Poznań, Significant
propositions of changes in the Punishment Execution Code with regards
to the penalty of deprivation of liberty 13 Jerzy R. S t r u g a ł a , University of Adam Mickiewicz in Poznań, Legal foun
dations o f the work discipline i n agricultural collective farms . . . 2 7 Roman H a u s e r , University of Adam Mickiewicz in Poznań, Protection of
citizen's interest in execution proceedings of the selected European so
cialist States 41
Adam O l e j n i c z a k , University of Adam Mickiewiecz in Poznań, Negative
prerequisites of the dissolution of mariage in the modern European divorce
systems 53
Leopold M o s k w a , University of Adam Mickiewicz in Poznań, Implied de
claration of will and the freedom of form of legal transactions . . 67 Andrzej J a n i a k , University of Adam Mickiewicz in Poznań, Legal cha
racter of bank credit relations 81 Ryszard D o m a ń s k i , Academy of Economics in Poznań, Natural, economic
and social effect of prospective open working of Poznań brown coal
deposits 99
Marian G u z e k , Academy of Economics in Poznań, Development of the
socio--economic system in Poland and the cooperation with the Western
Sta-tes: the previous tendencies and the forecasts for the eighties . . . 1 1 3 Lubomir C y h e l s k y Prague School of Economies, The notion of index in
economic statistics 133 P. J. W. D u f f h u e s , Catholic University of Tilburg, A model of changes
in the rate of return of 151 Aleksandra W i t k o w s k a , Academy of Economics in Poznań, Differentiation
of factors determining a level of commercial enterprises influenced by
the environment of their activities . . . 169 Krystyna G o r z e l a ń c z y k , Academy of Economics in Poznań, Identification
of cost determining elements in the wholesale trade with a use of step
regression method 179 Helena P o e t s c h k e , Academy of Economics in Poznań, Analysis of cost de
velopment tendencies in a commercial enterprise with an employment of
the index method 193 Marek W i t k o w s k i , Academy of Economics in Poznań, An attempt at em
ployment of synthetic variables in cost analysis in a commercial enterprise 215 Krzysztof K r a j e w s k i , Jagiellonian University in Cracow, Essential proposi
tions of the social labelling theory 225 Józef P e n e , University of Łódź, Professional mobility and the policy of
rational employment 247 II. SURVEY o f LITERATURE . . . 2 6 9
СОДЕРЖАНИЕ
I СТАТЬИ Здзислав Н е д б а л а (Университет им. А. Мицкевича в Познани), Новые эле менты служебного статуса директора государственного предприятия . . 1 Александр Т о б и с (Университет им. А. Мицкевича в Познани), Важнейшие пред ложения касающиеся изменения уголовно-исполнительного кодекса по отно шению наказания лишением свободы . . . . . . 1 3 Ежи Р. С т р у г а л а (Университет им. А. Мицкевича в Познани), Законное основание трудовой дисциплины в производственном земледельческом коопе ративе . . . „ " . . . , . 2 7 Роман Х а у с е р (Университет им. А. Мицкевича в Познани), Защита интересов гражданина в принудительном производстве в выбранных социалистических странах . . ,. ,. . . 41 Адам О л е й н и ч а к (Университет им. А. Мицкевича в Познани), Отрицатель ные предпосылки расторжения брака в современных европейских системах разводов 53 Леопольд М о с к в а (Унуверситет им. А. Мицкевича в Познани), Конклюдентное заявление и свобода формы юридической сделки . . ., . . , . 67 Анджей Я н я к (Университет им. А. Мицкевича в Познани), Юридический ха рактер отношений банковского кредита 81 Рышард Д о м а н ь с к и (Экономическая академия в Познани), Экспертиза на тему природных, экономических и общественных последствий возможной эксплуатации познаньских залежей бурого угля 99 Марьян Г у з э к (Эконоимческая академия в Познани), Развитие общественно-политической системы в Польше и сотрудничество с Западом: существу ющие до сих пор тенденции и прогнозы на восьмидесятые годы . . . 113 Любомир Ц и х e л ь с к и (Высшая экономическая школа в Праге), Понятие индекса в экономической статистике . 133 П. Ж. В. Д ю ф ф (Католический Университет в Тильбурге), Модель изменения нормы прибыли предприятия в хозяйстве, функционирующем при свободной рынке 151 Александра В и т к о в с к а (Экономическая академия в Познани), Дифференциа ция факторов определяющих уровень затрат торговых предприятий под влия нием среды их деятельности . , . . . . 1 6 9 Крыстыва Г о ж е л я н ь ч ы к (Экономическая академия в Познани), Идентифи кация факторов, определяющих затраты предприятий оптовой торговли по средством метода „шагающей" регрессии . 179 Хелена П э т ш к э (Экономическая академия в Познани), Анализ тенденций раз вития затрат торгового предприятия с использованием индексного метода 193 Марэк В и т к о в с к и (Экономическая академия в Познани), Попытка использо вания синтетических переменных при исследованиях затрат торгового пред приятия . . . 215 Кдныштоф К р а е в е к и (Ягеллонский Университет в Кракове), Основные тезисы теории общественных „штампов" . . . . . . . . 225Spis treści VII Юзеф П э н ц (Лодзинский Университет в Лодзи), Профессиональная мобильность
и политика рациональной занятости . 247
II, ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ 269