U N I V E R S I TAT I S M A R I A E C U R I E - S K à O D O W S K A L U B L I N – P O L O N I A
VOL. XLV, 2 SECTIO H 2011
Zakáad BankowoĞci Centralnej i Rynku PieniĊĪnego, Uniwersytet àódzki
IWONA DOROTA CZECHOWSKA
Po Ğrednictwo usáug finansowych wobec kryzysu na rynkach finansowych
Intermediation of financial services in relation to the crisis on financial markets
Wst Ċp
W dotychczasowym pi Ğmiennictwie, którego przedmiotem są finanse, uwaga autorów zazwyczaj skoncentrowana jest na instytucjach maj ących istotny udziaá w strukturze systemu finansowego. Zachodzi wi Ċc potrzeba poĞwiĊcenia uwagi stosun- kowo nowemu segmentowi, który stanowi ą poĞrednicy i doradcy finansowi. Wymaga to sformu áowania definicji opisujących poĞrednictwo i doradztwo oraz rozwaĪenia specyfiki ich funkcjonowania. Zatem celem opracowania b Ċdzie prezentacja na tle aspektów definicyjnych aktywno Ğci sektora poĞrednictwa i doradztwa finansowego w Polsce w okresie kryzysu.
1. Rola poĞrednictwa finansowego w spoáecznym podziale pracy
Aktywno Ğü poĞrednictwa finansowego przejawia siĊ w zapewnianiu funkcjono- wania obiegu pieni ĊĪnego i zaopatrywaniu podmiotów gospodarujących w Ğrodki pie- ni ĊĪne. RównowaĪenie popytu na Ğrodki finansowe i ich podaĪy moĪe byü realizowane w sposób bezpo Ğredni albo poĞredni. Sposób bezpoĞredni polega na poáączeniu dawcy i biorcy kapita áu. W sposobie poĞrednim wystĊpuje miĊdzy stronami „ogniwo áączące”, maj ące postaü okreĞlonego rodzaju rynku finansowego i okreĞlonej grupy podmiotów.
Istnieje równie Ī moĪliwoĞü przesuwania Ğrodków pieniĊĪnych w sposób bezpoĞredni,
mniej efektywny, bardziej czasoch áonny, a ponadto bardziej ryzykowny
1. Wobec tego najcz ĊĞciej w celu transferu Ğrodków wykorzystuje siĊ poĞredników finansowych, dzia áających na zorganizowanych rynkach, mających Ğrodki oraz umiejĊtnoĞci, aby minimalizowa ü ryzyko. Istnienie poĞredników finansowych nie powoduje koniecznoĞci indywidualnych poszukiwa Ĕ partnerów dla pojedynczych transakcji, przy speánieniu warunku podwójnej zbie ĪnoĞci potrzeb. Wykorzystanie poĞredników finansowych przez uczestników rynku do transakcji finansowych wynika z oszcz ĊdnoĞci skali przeprowadzanych operacji, transformacji ryzyka, czasu i przestrzeni
2.
Definicje po Ğrednictwa finansowego byáy przedmiotem uwagi wielu autorów
3. W ramach tych definicji eksponowano przede wszystkim funkcje dotycz ące: pozy- skiwania i transferowania funduszy, przyjmowania Ğrodków pieniĊĪnych i oddawania ich do dyspozycji, a tak Īe równowaĪenia popytu na lokaty z potrzebami wykorzy- stania Ğrodków. DziĊki zamianie oszczĊdnoĞci na inwestycje w ramach poĞrednictwa finansowego dokonuje si Ċ udoskonalenia alokacji aktywów finansowych i realnych w gospodarce, a tak Īe przesuwania w czasie konsumpcji. PoĞrednicy finansowi, organizuj ąc procesy inwestowania i oszczĊdzania umoĪliwiające przepáyw Ğrodków pieni ĊĪnych, prowadzą nie tylko do równowagi, ale takĪe wzrostu gospodarczego
4. Do ich zada Ĕ naleĪy równieĪ: wybór projektów inwestycyjnych, monitorowanie, realizowanie i rejestrowanie transakcji oraz wdra Īanie innowacji finansowych
5.
W ramach definicji po Ğrednictwa finansowego moĪna wyróĪniü równieĪ takie, które eksponuj ą wykorzystywane przez tĊ branĪĊ instrumenty. Mianem instytucji finansowych okre Ğla siĊ zatem podmioty, posáugujące siĊ kapitaáami obcymi i posia- daj ące tytuáy majątkowe w formie depozytu lub zobowiązaĔ do wypáat w przyszáoĞci, a tak Īe prowadzące dziaáalnoĞü polegającą na wydawaniu tytuáów majątkowych, np.
w formie udzielania po Īyczek, czy wypáat zobowiązaĔ
6. W literaturze przedmiotu mo Īna ponadto odnaleĨü definicje poĞrednictwa finansowego o wĊĪszym i szerszym zakresie. Zgodnie z definicj ą w wĊĪszym sensie poĞrednik finansowy jest stroną dwóch samodzielnych umów, w stosunku do dawcy i biorcy kapita áu. Natomiast w szerszym zakresie rola po Ğredników dotyczy uáatwienia nawiązywania kontraktów finansowych, ale podmioty te nie s ą stronami umów
7.
1 Na rynku funkcjonują takĪe serwisy internetowe poĞredniczące w udzielaniu poĪyczek miĊdzy inter- nautami. M. Azembska, Potencjalna konkurencja, „MiesiĊcznik Bank” 2008, nr 6, s. 59.
2 Red. D. Czechowska, Instrumenty dáuĪne w gospodarce, CeDeWu, Warszawa 2010, s. 18.
3 H.E. Büschgen, PrzedsiĊbiorstwo bankowe, Poltext, Warszawa 1997, s. 26. Usáugi i procedury bankowe, Pod red. E. Bogacka-Kisiel, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego, Wrocáaw 2000, s. 94.
F.S. Mishkin, Ekonomika pieniądza, bankowoĞci i rynków finansowych, PWN, Warszawa 2002. Zagadnie- nia poĞrednictwa finansowego opisane np. [w:] red. W. Przybylska-KapuĞciĔska, PoĞrednictwo finansowe, CeDeWu, Warszawa 2009.
4 K. Waliszewski, PoĞrednictwo kredytowe w gospodarce, CeDeWu, Warszawa 2010, s. 19.
5 Z. KrzyĪkiewicz, W. Jaworski, M. Puáawski, Leksykon bankowo-gieádowy, Poltext, Warszawa 1998, s. 523-524.
6 Z. Dobosiewicz, Wprowadzenie do finansów i bankowoĞci, PWN, Warszawa 2007, s. 44-45.
7 K. Waliszewski, op. cit., s. 19.
Charakteryzuj ąc instytucje finansowe, warto zwróciü uwagĊ na ich podziaáy.
Instytucje finansowe zdaniem L. Or Ċziak obejmują dwie grupy poĞredników: przyj- muj ących depozyty, do których naleĪą przede wszystkim banki, (instytucje tworzące pieni ądz, instytucje depozytowo-kredytowe) i pozostaáych, rozdzielających uprzednio ulokowane oszcz ĊdnoĞci, np. instytucje ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne i in- westycyjne (instytucje niedepozytowe). Taka konfiguracja ma znaczenie, poniewa Ī przyj Ċte depozyty traktowane są jako pieniądz, z moĪliwoĞcią wykorzystywania do dokonywania p áatnoĞci, dlatego teĪ instytucjom przyjmującym depozyty wáadze mo- netarne po ĞwiĊcają szczególną uwagĊ. Specyfika pozostaáych instytucji finansowych charakteryzuje si Ċ mniejszą niepewnoĞcią, a ich funkcjonowanie ma charakter bardziej regularny i przewidywalny
8. Do takiego podzia áu K. Waliszewski dodaje jeszcze grup Ċ trzecią, którą stanowią instytucje brokerskie, poĞredniczące w nawiązywaniu transakcji, ale niezaanga Īowane bezpoĞrednio w operacje udzielania lub zaciągania po Īyczek
9. W tym przypadku Autor powo áuje siĊ na relacje poĞredników finansowych wobec transmisji w áasnego ryzyka kredytowego związanego z aktywami na ryzyko podmiotów dostarczaj ących kapitaáu inwestorów. W pierwszej grupie poĞredników finansowych, do których nale Īą banki, (ale takĪe firmy ubezpieczeniowe, leasingowe, factoringowe) ryzyko dotycz ące zaangaĪowanego wáasnego kapitaáu zatrzymywane jest w zamian za zyski odsetkowe. W ramach drugiej grupy, do której nale Īą: fundusze emerytalne, inwestycyjne, fundusze venture capital i private equity dokonywana jest transmisja ryzyka kredytowego na inwestorów, a po Ğrednicy uzyskują jedynie zyski prowizyjne. Natomiast w trzeciej grupie po Ğrednicy finansowi, których reprezentują instytucje rynków finansowych wraz z infrastruktur ą (gieády, maklerzy, doradcy inwestycyjni, brokerzy) nie ponosz ą ryzyka, nie transferują go na inwestorów, nie anga Īują kapitaáu inwestorów
10.
Inny podzia á instytucji finansowych proponuje Z. PolaĔski, stosując jako kry- terium wyst Ċpowanie albo brak wáasnych instrumentów finansowych i wyciągając na tej podstawie wnioski o biernym po Ğredniczeniu, czyli ograniczonym jedynie do dystrybucji instrumentów finansowych albo aktywnym tworzeniu instrumentów fi- nansowych, zmieniaj ącym ich wáaĞciwoĞci, poprzez tworzenie nowych, o odmiennych cechach dotycz ących np. innych terminów, wartoĞci, ryzyka
11.
8 L. OrĊziak, Rynek finansowy Unii Europejskiej, Biblioteka Bankowca, Warszawa 1999, s. 15-16.
9 K. Waliszewski, op. cit., s. 19.
10 Ibid., s. 28
11 System finansowy w Polsce, Lata dziewiĊüdziesiąte, red. B. Pietrzak, Z. PolaĔski, PWN, Warszawa 1997, s. 17-18.
2. Po Ğrednicy i doradcy kredytowi oraz poĞrednicy finansowi – aspekt definicyjny
Analizuj ąc dziaáalnoĞü poĞredników oraz doradców finansowych
12i kredyto- wych, nale Īy zwróciü uwagĊ na odmienny sposób prowadzenia przez nich biznesu.
Doradztwo jest poj Ċciem szerszym niĪ poĞrednictwo. Doradztwo pojawia siĊ wtedy, gdy us áugodawca posiada w swojej ofercie co najmniej dwie usáugi tego samego rodzaju i analizuj ąc sytuacjĊ danego klienta rekomenduje mu jedną z nich. WaĪne jest, aby wybór by á dokonywany na podstawie obiektywnych kryteriów. Natomiast od doradcy oczekuje si Ċ bezstronnoĞci, co byáoby moĪliwe w przypadku niezaleĪ- no Ğci od podmiotu, którego usáugi oferuje
13. Doradcy kredytowi mog ą pomagaü w wyborze kredytów, takich jak: kredyt i po Īyczki gotówkowe, ratalne, hipoteczne, samochodowe, konsolidacyjne. Tego typu us áugi są przeznaczone przede wszystkim dla gospodarstw domowych.
Podejmuj ąc rozwaĪania na temat definiowania doradztwa kredytowego i wskazując na brak jednolitej definicji, A. Barembruch odwo áuje siĊ do dwóch sposobów jego wy- ja Ğnienia. W pierwszym traktuje doradztwo kredytowe,jako „element skáadowy Ğwiad- czonej us áugi”, co oznacza, Īe klient uzyskuje wyczerpujące informacje związane z pro- duktem kredytowym, stanowi ące tzw. korzyĞü dodatkową, czy wartoĞü dodaną. Przy drugim podej Ğciu doradztwo kredytowe jest odrĊbną, odpáatną usáugą, cieszącą siĊ du- Īym powodzeniem wĞród klientów systemów finansowych krajów Europy Zachodniej
14. Doradztwo finansowe natomiast jest poj Ċciem szerszym niĪ doradztwo kredytowe, poniewa Ī dotyczy nie tylko pomocy klientom w wyborze usáug kredytowych, ale tak Īe usáug ubezpieczeniowych, zabezpieczenia na staroĞü, czy usáug inwestycyjnych.
Doradcy finansowi oferuj ą fundusze emerytalne, plany oszczĊdnoĞciowe, plany syste- matycznego oszcz Ċdzania, lokowanie w jednostki funduszy inwestycyjnych, produkty strukturyzowane z gwarantowan ą minimalną stopą zwrotu
15, ubezpieczenia na Īycie, maj ątkowe, z funduszem inwestycyjnym, ubezpieczenia od utraty pracy, inwestycje na rynku nieruchomo Ğci
16. Uzasadnienie funkcjonowania doradcy finansowego wynika
12 Na mocy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Spoáecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalnoĞci na potrzeby rynku pracy i polityki spoáecznej oraz zakresu jej stosowania z dnia 27 kwietnia 2010 (Dz. U. nr 82, poz. 537.art.36. http://www.psz.praca.gov.pl/ wprowadzono kategoriĊ zawodową Dorad- ca Finansowy, umieszczoną w grupie zawodowej Doradcy finansowi i inwestycyjni nr 2412 oraz kategoriĊ PoĞrednik Finansowy, w grupie zawodowej nr 3311. s. 17 i 31 dokumentu Rozporządzenia.
13 Doradcy nie proponowaliby wówczas oferty, za którą uzyskują najwyĪszą prowizjĊ, nie musieliby realizowaü planów sprzedaĪy swojego wáaĞciciela, ale wówczas czĊĞü klientów zrezygnowaáaby z takich usáug.
K. Waliszewski, op. cit., s. 62. Zob. szerz. A. Adamowicz, Niby doradca a czĊsto sprzedawca, „MiesiĊcznik Bank” 2008, nr 3, s. 32.
14 E. Gostomski, M. Penczar, B. LepczyĔski, A. Barembruch, PoĞrednictwo kredytowe-podrĊcznik dla praktyków, CeDeWu, Warszawa 2007, s. 130-131. W WB godzina pracy niezaleĪnego doradcy finansowego kosztuje od 50 do 200 funtów. A. Adamowicz, op. cit.
15 Produkty strukturyzowane áączą cechy tradycyjnego produktu lokacyjnego z instrumentami pochod- nymi, powiązanymi z rynkiem kapitaáowym, walutowym i surowcowym.
16 K. Waliszewski, op. cit., s. 62.
z potrzeb klientów, którzy nie znaj ą siĊ na finansach, nie mają szczegóáowej wiedzy na temat bie Īących notowaĔ banków, funduszy inwestycyjnych i innych form lokowania oszcz ĊdnoĞci. Nie muszą równieĪ znaü aktualnych kosztów dotyczących produktów finansowych. Ponadto dodatkowe utrudnienie dla klienta stanowi pozyskiwanie pro- duktów d áugoterminowych, takich jak np. kredytowanie nabycia nieruchomoĞci, czy oszcz ĊdnoĞci zapewniające bezpieczeĔstwo po przejĞciu na emeryturĊ, stanowiące istotny element d áugoterminowego planowania finansowego rodziny, poniewaĪ tego typu decyzje podejmowane s ą niejednokrotnie na wiele lat i powodują dáugotrwaáe skutki finansowe. Nie bez znaczenia jest równie Ī fakt, Īe niezaleĪni poĞrednicy mają lepsz ą pozycjĊ w negocjacjach z instytucjami finansowymi niĪ detaliczni klienci.
A zatem klienta us áug finansowych charakteryzuje w porównaniu do poĞrednika finansowego deficyt wiedzy ekonomicznej i prawnej, spowodowany skal ą i tempem zmian na rynku oraz jego nieprzejrzysto Ğcią, wynikającą z szerokiej oferty. Prze- ci Ċtny klient usáug finansowych ma ograniczoną iloĞü wolnego czasu i Ğrodków do zaspokajania potrzeb oraz mniejsze mo ĪliwoĞci negocjacyjne
17. Doradca finansowy powinien mie ü w takim razie praktyczną umiejĊtnoĞü posáugiwania siĊ instrumentami finansowymi oraz umiej ĊtnoĞü komunikacji interpersonalnej
18. Zadaniem doradcy finansowego jest ujmowanie ca áej sytuacji klienta, a nie tylko jego czĊĞci, realizacja jego osobistych i rodzinnych celów na podstawie diagnozy potrzeb i przedstawienia alternatywnych rozwi ązaĔ, bĊdących czĊĞcią planowania finansowego
19.
3. Aktywno Ğü poĞrednictwa usáug finansowych
Us áugi stanowiące alternatywĊ lub uzupeánienie usáug bankowych są najmáodszym i najs áabiej rozpoznanym segmentem, o rosnącym znaczeniu na rynku finansowym w Polsce. Ich cech ą charakterystyczną jest powiązanie z sektorem bankowym. Ten rynek rozwija si Ċ od początku lat 90. Dziaáają na nim poĞrednicy kredytowi i broke- rzy us áug finansowych
20. Po Ğrednicy kredytowi stanowią poĞredni kanaá dystrybucji realizowany w formie outsourcingu, zw áaszcza w duĪych oĞrodkach, gdzie moĪna dokona ü wyboru miĊdzy produktami róĪnych firm. Zalety poĞredników, takie jak:
elastyczno Ğü, bliski kontakt, stosunkowo maáo sformalizowany proces przyznawania kredytu powoduj ą, Īe czĊsto ich klienci to osoby, które nie mogáyby uzyskaü kredytu z banku ze wzgl Ċdu na swoją sytuacjĊ finansową oraz ci, którzy chcą uzyskaü kredyt szybciej ni Ī pozwalają na to procedury bankowe. DziĊki poĞrednikom kredytowym
17 W dokumencie pt „Polityka konsumencka na lata 2010-2013” koniecznoĞü objĊcia konsumentów ochroną prawną i instytucjonalną jest táumaczona równieĪ deficytem informacyjnym po stronie konsumentów, czyli brakiem specjalistycznej wiedzy o zasadach, warunkach oferowanych dóbr, s. 5.
18 A. Fesnak, Cenny doradca finansowy, „Gazeta Ubezpieczeniowa” nr 189 (421) 1 maja 2007.
19 Id., ZostaĔ doradcą finansowym, „Gazeta Ubezpieczeniowa” nr 38 (233) 16 wrzeĞnia 2003.
20 PoĞrednicy kredytowi i finansowi, jako odrĊbna kategoria są przedmiotem analiz NBP od 2002 i GUS od 2007.
banki uzyskuj ą dodatkowe Ĩródáo przychodów. WyĪsze ryzyko związane z tymi kre- dytami jest rekompensowane wy Īszą ceną
21. Aktywno Ğü poĞredników kredytowych w tej dziedzinie wp áynĊáa na rozwój rynku kredytów o podwyĪszonym ryzyku ang.
subprime
22. Kondycja po Ğredników finansowych zaleĪy od koniunktury gospodarczej i od kondycji klientów oraz wspó ápracujących z nimi instytucji finansowych. I tak spowolnienie gospodarcze w latach 2000-2002 znalaz áo odzwierciedlenie w spadku udzielonych kredytów. W nast Ċpnych latach, do roku 2007 wáącznie, polepszenie koniunktury wp áynĊáo na rozwój tej branĪy. Analiza sytuacji w tym sektorze wska- zuje, Īe najwiĊkszą popularnoĞcią cieszyáy siĊ pod wzglĊdem iloĞci sprzedawanych produktów kredyty i po Īyczki (w roku 2009 ich udziaá w strukturze wynosiá 58%), a pod wzgl Ċdem wartoĞci kredyty hipoteczne (które przykáadowo w roku 2009 stanowi áy 48%). Patrz tabela 1. Rozwój tego segmentu byá odpowiedzią na wysoki popyt na kredyty mieszkaniowe.
Tabela 1. DziaáalnoĞü poĞredników usáug finansowych w latach 2006-2009
Produkty finansowe w ofercie
Liczba podpisanych umów (tys. sztuk)
WartoĞü zrealizowanych umów (mln zá)
2006 2007 2008 2009 %1 2006 2007 2008 2009 %1 Kredyty i poĪyczki
ogóáem w tym: 3416 3613 2645 2142 58 13089
13065 19445 14768 69 Kredyty, poĪyczki
gotówkowe 1399 1418 1568 1378 37 3196 3296 4306 650 3
Kredyty ratalne 1938 2134 1008 715 19 3230 3878 2027 1494 7
Kredyty hipoteczne 36 34 45 33 1 640 5248 12436
10259 48
Kredyty samochodowe 16 19 5 2 0 352 557 144 41 0,2
Inne produkty
finansowe, w tym: 1668 1237 1282 1563 42 902 2245 4060 6505 31 Produkty
ubezpieczeniowe 1649 1044 1230 1443 39 299 474 2117 1734 8
Produkty funduszy
inwestycyjnych 11 32 13 19 0,5 441 1145 644 503 2
Plany systematycznego
oszczĊdzania - - 25 82 2 - - 1202 3952 19
1 Udziaá w strukturze odnoszący siĊ do roku 2009.
ħródáo: Obliczenia wáasne na podstawie: Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2006-09, NBP, Warszawa 2007-2010.
21 Rozwój systemu finansowego w Polsce w latach 2002-03, NBP, Warszawa 2004, s. 99.
22 Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2004, NBP, Warszawa 2005, s. 90.
Liczba podpisanych umów dotycz ących kredytów i poĪyczek oraz wartoĞü zrealizowanych umów ros áy sukcesywnie w okresie 2006-2008. Rozwijaáo siĊ równie Ī poĞrednictwo w dziedzinie produktów ubezpieczeniowych za wyjątkiem 2009 r., w którym nast ąpiá spadek wartoĞci zrealizowanych umów wobec roku poprzedniego. Natomiast w przypadkach pozosta áych produktów finansowych widoczny by á regres. Kryzys na rynkach finansowych przeniósá siĊ na funkcjono- wanie banków, które wprowadzi áy zaostrzone kryteria udzielania kredytów wobec kredytów konsumpcyjnych i mieszkaniowych. W ofercie zrealizowanych produktów finansowych zmniejszy á siĊ istotnie udziaá kredytów samochodowych. Od 2007 mo Īna byáo zaobserwowaü spadek aktywnoĞci w tym segmencie, co wynikaáo ze wzrostu aktywno Ğci tzw. banków samochodowych, których wáaĞcicielami są kon- cerny samochodowe, umiejscowionych w siedzibach dealerów samochodowych.
Spadek warto Ğci kredytów samochodowych wynikaá równieĪ z mniejszego popytu na nowe pojazdy. W 2009 widoczna by áa tendencja wzrostu rozwoju doradztwa w zakresie liczby umów odnosz ących siĊ do produktów inwestycyjnych, po okresie spadku sprzeda Īy jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych wywoáanym obni Īeniem cen akcji na GPW, ale wartoĞü zrealizowanych umów spadáa. Na rynku firm doradztwa finansowego widoczna jest poprawa wyników w roku 2009 wobec 2010, co mo Īe oznaczaü tendencjĊ wzrostową, która utrzyma siĊ w roku 2011. Patrz tabela 2.
Analizuj ąc informacje zawarte w tabeli 2, moĪna zauwaĪyü, Īe na rynku kredytów hipotecznych w okresie 2008-2009 wyst ąpiá spadek, ale porównując wartoĞü sprze- da Īy kredytów hipotecznych w 2009 i 2010 widoczny jest wzrost. Zatem rok 2010 oznacza stabilizacj Ċ w tym obszarze, co wynikaáo ze wzrostu popytu oraz niewielkiej poprawy dost ĊpnoĞci kredytu, poniewaĪ banki prowadziáy bardziej liberalną politykĊ cenow ą. CzĊĞü banków zaostrzyáa kryteria przyznawania kredytów mieszkaniowych gospodarstwom domowym (np. w III kwartale 46%), ale cz ĊĞü (74% w tym samym okresie) obni Īyáa marĪe kredytowe
23. Banki podwy Īszaáy wymagania dotyczące zabezpieczenia kredytów i obni Īaáy maksymalny wskaĨnik Loan-to-Value. Z dru- giej strony wyd áuĪaáy karencjĊ w spáacie kapitaáu, co stanowiáo wyraz áagodzenia warunków udzielania kredytów. Polityka zaostrzania kryteriów, znajduj ąca wyraz w procedurach oceny zdolno Ğci kredytowej, byáa táumaczona przede wszystkim konieczno Ğcią dostosowania do wymogów Rekomendacji T oraz wzrostem udziaáu kredytów zagro Īonych. Natomiast áagodzenie kryteriów wynikaáo z rosnącej presji konkurencji
24. Tendencja wzrostu by áa widoczna w latach 2008-09 w odniesieniu do produktów inwestycyjnych, dystrybuowanych za po Ğrednictwem czáonków ZFDF, ale w roku 2010 wyniki pogorszy áy siĊ. Podsumowując osiągniĊte wyniki, prezes ZFDF zauwa Īyá, Īe byáy one lepsze od oczekiwanych, a takĪe odnotowaá wzrost
23 Sytuacja na rynku kredytowym, wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych, 2010- 2011, NBP, Warszawa 2010-11, s. 7-9.
24 Ibidem.
udzia áu firm doradztwa finansowego w caáym rynku usáug finansowych
25. Wart odnotowania jest równie Ī fakt, Īe rynek ten jest bardzo spolaryzowany, niewątpli- wie dominuj ąca firma jest Open Finance, ponadto podmiotami o duĪym udziale w sprzeda Īy kredytów hipotecznych są Expander, DK Notus. Natomiast znaczącą pozycj Ċ w dystrybuowaniu produktów inwestycyjnych mają oprócz Open Finance tak Īe Expander, Home Broker, Wealth Solutions oraz Grupa AZ Finanse, powstaáa po po áączeniu AZ Finanse i Goldenegg.
Tabela 2. WartoĞü sprzedaĪy kredytów hipotecznych i produktów inwestycyjnych za poĞrednictwem czáonków ZFDF w 2008-2010 w mln zá
WartoĞü sprzedaĪy kredytów hipotecznych Produktów inwestycyjnych
Nazwa firmy 2008 2009 %3 2010 %4 2008 2009 % 3 2010 %4
OPEN FINANCE1 5100 7020 62 - - 1390 5144 95 - -
EXPANDER 3600 1592 14 2002 23 82 170 3,1 80 34
DK NOTUS 1630 1194 11 1982 23 - - - - -
DORADCY 24 - 430 4 648 7 - 0,6 0,0 3 1
MONEY EXPERT 400 360 3 769 9 8,5 2 0,0 3 1
GRUPA AZ FINANSE (AZ FINANSE I GOLDENEGG)
148/2
469 281 3 412 5 23/
41 30 0,6 30 13
GOLD FINANCE 253 235 2 293 3 36 16 0,3 8 3
CREDIT HOUSE DK 196 152 1 209 2 - - - - -
REAL FINANCE 128 13 0,1 17 0,2 10 17 0,3 20 8
WEALTH
SOLUTIONS - - - 47 27 0,5 38 16
HOME BROKER - - - 1368 16 - - - 50 21
POWSZECHNY
DOM KREDYTOWY - - - 1028 12 - - - 5 2
Razem 11776 11277 100 8728 100 1568 5407 100 237 100
1 W prezentacji nie uwzglĊdniono wyników Open Finance, który przygotowywaá siĊ do wejĞcia na gieádĊ.
2 W rozbiciu przed poáączeniem.
3 Udziaá w strukturze odnoszący siĊ do roku 2009.
4 Udziaá w strukturze odnoszący siĊ do roku 2010.
ħródáo: Wyniki sprzedaĪowe ZFDF za 2009 i 2010 r. Związek Firm Doradztwa Finansowego oraz opracowanie wáasne.
25 Wyniki sprzedaĪowe za 2009 i 2010 r. ZFDF.
