2426162 Rosja i Ukraina - nowi rozgrywaj È cy na rynku zbó ĝ undusze Europejskie dla „rolnika”Nowe unijne regulacje dla energii odnawialnej

(1)

1

wiat Zbó! Nr 11 Marzec 2009

24 26 16

Rosja i Ukraina 2

- nowi rozgrywaj cy na rynku zbó!

F undusze Europejskie dla „rolnika”

Nowe unijne regulacje dla energii odnawialnej

Numer 11 Marzec 2009

swiat zboz 11.indd 1 2009-03-15 19:49:26

(2)

biuletyn informacyjny KFPZ 2_{o F}^eder

acji wiat Zbó! Nr 11 Marzec 20093

biuletyn informacyjny KFPZo Federacji wiat Zbó! Nr 11 Marzec 2009

Henryk Ordanik tel. 502 608 085, woj. Wielkopolskie, Lubuskie, Dolno"l#skie Tomasz Solarz tel. 604 198 104, woj. Warmi$sko-Mazurskie, pó%nocna cz&"' Podlasia, (u%awy

Zbigniew Kaszuba tel. 603 661 088, woj. Zachodniopomorskie, Pomorskie, Kujawsko Pomorskie Krzysztof Bojar tel. 601 276 156, woj. Lubelskie, Podkarpackie, po%udniowa cz&"' Podlasia Jerzy H"awiczka tel. 505 022 609, woj. Opolskie, l#skie, Ma%opolskie, wi&tokrzyskie Katarzyna Kurzy#ska tel. 667 958 199, woj. Mazowieckie, )ódzkie Henryk Tchórzewski tel. 691 733 155, woj. Opolskie, na terenie ca%ego kraju Spó%dzielnie oraz Grupy Producenckie Kontakt w Terenie: Henryk Ordanik tel. 502 608 085, woj. Wielkopolskie, Lubuskie, Dolno"l#skie Tomasz Solarz tel. 604 198 104, woj. Warmi$sko-Mazurskie, pó%nocna cz&"' Podlasia, (u%awy

Zbigniew Kaszubaa tel. 603 661 088, woj. Zachodniopomorskie, Pomorskie, Kujawsko Pomorskie Krzysztof Bojar tel. 601 276 156, woj. Lubelskie, Podkarpackie, po%udniowa cz&"' Podlasia Jerzy H"awiczka tel. 505 022 609, woj. Opolskie, l#skie, Ma%opolskie, wi&tokrzyskier Katarzyna Kurzy#ska tel. 667 958 199, woj. Mazowieckie, )ódzkie Henryk Tchórzewski tel. 691 733 155, woj. Opolskie, na terenie ca%ego kraju Spó%dzielnie oraz Grupy Producenckie

Kontakt w Terenie: Redakcja redaktor naczelny: Katarzyna Kurzy$ska tel. +48 22 623 23 51 e.mail: redakcja@swiatzboz.pl www.swiatzboz.pl Sk%ad i graÞ ka PRINTOMATO.pl e.mail: magda@printomato.pl www.printomato.pl

Krajowa Federacja Producentów Zbó! ul. Wspólna 30, pokój 535 00-930 Warszawa tel.: +48 22 623 23 51 fax: +48 22 623 27 52 www.kfpz.pl e.mail: biuro@kfpz.pl

33 42

21 24 38 3 wiatZbó!Nr11Marzec2009

Cz%onkowie wspieraj#cy:

4O FEDERACJ 1. Miedzynarodowa konferencja „Ukraina w WTO: perspektywy handlu rolniczego” 5 - Zbigniew Kaszuba 2. Krajowa Federacja Producentów Zbó! na Litwie Mi&dzynarodowa Konferencja „Rola rolniczych organizacji w okre"leniu przysz%o"ci WPR” Silny g%os o uwzgl&dnienie stanowisk nowych pa$stw cz%onkowskich 7 - Zbigniew Kaszuba 3. Wspólne posiedzenie Grupy Roboczej Zbo!a, Ro"liny Oleiste i Wysokobia%kowe Copa Cogeca 9 - Zbigniew Kaszuba 4. Europejskie rolnictwo z mieszanymi uczuciami postrzega wynik g%osowania w sprawie ochrony ro"lin w Parlamencie Europejskim 10 5. Konferencja: „ Sytuacja na rynku zbó! i wybrane elementy agrotechniki pszenicy” 11 - Biuro KFPZ 6. „Zaprosili nas rolnicy z ROLI w Cz%uchowie" 11 - Biuro KFPZ 7. Targi Polskie Zbo!a 12 8. Grupy producentów rolnych – szansa dalszego rozwoju polskiego rolnictwa 14 - z Krzysztofem Bojarem rozmawia a Teresa Sarzy!ska 16FUNDUSZE EUROPEJSKIE 1. Fundusze Europejskie dla „rolnika” 16 - Maria Jakubowicz EKONOMIA 1. Koszty i dochody z uprawy zbó! w 2008 roku 21 - mgr in". Irena Augusty!ska-Grzymek RYNEK ZBÓ( 1. Rosja i Ukraina - nowi rozgrywaj#cy na rynku zbó! 24 - Izabela D#browska – Kasiewicz 2. Nowe unijne regulacje dla energii odnawialnej 26 - Agnieszka Koryci!ska 3. Wiadomo"ci Zbo!owe ze wiata 29 - dr Beata Michalska 4. Notowania Zbó! 32 JAKO * 1. Kiedy sia' wiosn#? 33 - dr Beata Michalska 2. Czy ozime czy jare – oto jest pytanie? 35 - dr Beata Michalska UPRAWA 1. Przytulia czepna (Galium aparine L.) 38 - Mgr in". Krystyna Miklaszewska 2. Wo%ki w zbo!ach 40 - dr in". Pawe Olejarsk AGROTECHNIKA 1. Nawo!enie zbó! w okresie wiosennym 42 - prof. dr hab. Czes aw Szewczuk swiat zboz 11.indd 2-32009-03-15 19:49:34

(3)

Szanowni Państwo Przed Państwem kolejny, 11. numer Świata Zbóż, pisma, które na trwale zagościło w wielu domach producentów zbóż w Polsce. Mam nadzieję, że również i ten numer będzie dla Was pouczającą i interesującą lekturą. Przypominam, że skład, druk oraz kolportaż jest dziełem wąskiego zespołu pracowników i współpracowników Krajowej Federacji Producentów Zbóż, którym w tym miejscu chciałbym gorąco podziękować za to, wcale nie takie łatwe zadanie. Z wielkimi obawami wchodzimy w nowy 2009 rok w związku z coraz bardziej widocznymi skutkami światowego kryzysu, który jest już odczuwalny również w Polsce. Według naszej opinii, jak również wielu ekspertów, nie powinien on zbyt mocno odbić się na światowych rynkach zbóż, jednak z pew- nością nie należy tej sytuacji lekceważyć. Na pewno wskutek światowego kryzysu (ograniczenie areału zasiewów oraz wielkości nakładów w produkcji zbóż), w nowym sezonie można się spodziewać obniżenia globalnej produkcji, tak przynajmniej sygnalizuje większość światowych ﬁ rm analitycznych. Fakt ten jednak nie przełoży się na niedobory podaży na rynku. Analizując światowe tendencje produkcji oraz spożycia zbóż od 1970 roku można zauważyć, że w latach 1973-1975, kiedy na świecie również mieliśmy kryzys o rozmiarach, co najmniej obserwowanych dzisiaj, rzeczywiście nastąpiło obniżenie produkcji, ale też i światowego spożycia zbóż, zachowując dzięki temu pewną równowagę na rynkach. Sytuacja taka trwała około 3 lat, czy tak będzie i w dobie dzisiejszego kryzysu? To jest pytanie, które nie jednemu spędza sen z powiek. Natomiast obecna sytuacja w Polsce, a przede wszystkim tak znaczące osłabienie złotówki, które w sposób nadmiernie krytyczny komentuje prasa i bar- dzo wielu polityków, stało się wręcz ratunkiem dla polskiego rynku zbóż. Rzeczywiście tak niezwykle gwałtowne i głębokie osłabienie złotówki ożywiło nagle polski rynek zbóż, który prawie do końca 2008 roku tkwił w marazmie. Można w tym miejscu zastanawiać się jak kurs złotówki wpływa na konkurencyjność polskiego zboża i czy nie powinniśmy rzeczywiście jak najszybciej wejść do strefy Euro. Ożywienie eksportu, który dzięki słabej złotówce stał się nagle wyjątkowo opłacalny, dało do myślenia wielu rodzimym przetwórcom zbóż. Świadomość, że wkrótce mogą zostać bez surowca, który był w Polsce stosunkowo tani, radykalnie zmieniła zainteresowanie zakupami. Jako KFPZ sądzimy, że powyższe obawy są jak najbardziej uzasadnione z dwóch powodów. Po pierwsze, zbiory zbóż w Polsce podane w ostatecznej prognozie GUS (27,6 mln ton łącznie z kukurydzą) są wyraźnie przesadzone – sądzimy, że nawet o 1 mln ton. Po drugie, zbóż dobrej jakości z pew- nością na polskim rynku nie ma i nie było aż tak dużo, ze względu na przebieg zeszłorocznych żniw. Do tego kolejnym zagrożeniem dla kupców i przetwórców jest nadal możliwość sprzedaży zboża, a zwłaszcza jęczmienia, przez rolników do Centrów Interwencyjnych Brukseli, gdyż obecna cena zakupu wydaje się być coraz bardziej atrakcyjna. Natomiast światowe ceny zbóż, pomimo rzeczywiście niezłych globalnych zbiorów (2 225 mln ton łącznie z ryżem), mimo tego, że dużo niższe niż przed rokiem i tak stabilizują się na poziomie około 140-150 Euro/tonę i raczej dalej będą rosnąć, niż spadać. Myślę, że nie możemy nadal lekceważyć zmian klimatycznych w nadchodzącym sezonie, a jak one mogą wpłynąć na zawirowania na rynku zbóż, tak niedawno przecież ćwiczyliśmy! W styczniu zakończyły się zbiory pszenicy w Argentynie, które wskutek suszy okazały się katastrofalne (drugi rok z rzędu), i były najniższe od 20 lat, dlatego Argentyna tradycyjnie nie wyeksportuje w bieżącym sezonie około 8-10 mln ton pszenicy, co czyniła systematycznie w poprzednich latach. Sądzimy zatem, że producenci zbóż w obecnym sezonie, pomimo rzeczywiście dużo większych kosztów produkcji zbóż będą mogli liczyć na ceny wyższe od poprzedniego sezonu. Zapraszam więc do lektury biuletynu Świat Zbóż, a w nim na relacje z naszych międzynarodowych kontaktów. Między innymi z udziału w konfe- rencji WTO na Ukrainie oraz z udziału w konferencji nowych Państw UE w Kownie na Litwie, gdzie szukaliśmy wspólnego stanowiska w sprawie wyrównania szans w ramach WPR po 2013 roku. Ponadto zawiera on wiele innych informacji, które mam nadzieję zainteresują naszych czytelników w tym zaproszenie na targi „Polskie Zboża” w czerwcu b.r. gdzie będziemy mogli się spotkać. Życzę zatem nam wszystkim, wszystkim członkom KFPZ, aby w miarę bezboleśnie udało się przetrwać zawirowania na krajowym i światowych rynkach. Z poważaniem Prezes Krajowej Federacji Producentów Zbóż

Miedzynarodowa konferencja „Ukraina w WTO : perspektywy handlu rolniczego” Kijów 27-28 listopad 2008 rok

Krajowa Federacja Producentów Zbó! jesieni# 2008 roku otrzy- ma%a oÞ cjalne zaproszenie do udzia%u w mi&dzynarodowej konferencji „Ukraina w WTO: perspektywy handlu rolniczego”. Za- proponowano nam przedstawienie krótkiego przegl#du polskiego rynku zbó!, sposoby udoskonalenia konkurencyjno"ci produkcji, polskie do"wiadczenia i sposoby dzia%ania. Zaproszenie skierowane zosta%o przez g%ównego organizatora konferencji Firm& „Eurobusiness Advisory” z siedzib# w Londy- nie na zlecenie Ukrai$skiej Federacji Rolnej, organizacji farmerów ukrai$skich, której szefem jest Leonid Kozachenko. Ukraina na pocz#tku 2008 roku wesz%a w struktury wiatowej Organizacji Handlu (WTO), a celem konferencji by%o przybli!enie ukrai$skim producentom rolnym oraz ca%emu sektorowi rolnemu Ukrainy mo!liwo"ci i nowych wyzwa$ dla sektora rolnego wynikaj#cych z przyst#pienia do tej organizacji. Udzia% w konferencji wzi&%o ponad 175 osób z 8 krajów, mi&dzy innymi: Valeriy Pyatnitsky – Minister Gospodarki Ukrainy,

Oleksandr Melnychenko – Zast&pca przewodnicz#cego Ukrain- skiego Komitetu Antymonopolu – Pa$stwowy komisarz, Valentyna Zavalevska – Zast&pca Ministra Rolnej Polityki Ukrainy, Andrzej Dycha – Podsekretarz Stanu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polska, Leonid Kozachenko – Prezes pa$stowej organizacji „Ukrai$ska Fe- deracja Rolna”, Jacek Kluczkowski – Ambasador RP na Ukrainie, Wiktor Szmulewicz – Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, Volodymyr Klymenko– PrezesUkrai$skiego Stowarzyszenia Zbó!, Paul Temple – W-ce Prezes Krajowej Unii Farmerów, Anglia, Tomas Kreutzer – Dyrektor Generalny Federacji (ywno"ci i Prze- mys%u, Republika Czeska, Witold Choinski – Prezes Stowarzyszenia Polskie Mi&so, Jaromir Kloud – Prezes Czeskiego Stowarzyszenia Mi&sa, Alastair Dickie – Dyrektor Rynku Zbó! – HGCA (ustawowy organ odpowiedzialny za zbo!a i ro"liny oleiste w UK, Iryna Melnyk – Wiceprzewodnicz#cy, NGO „Ukrai$ska Unia Pro- ducentów Mi&sa”, Michele Portier – Prezes, Dyrektor Generalny AGRITEL, Lidiya Karpenko – Prezes Stowarzyszenia Ukrainska Unia Mlecz- nych Przedsi&biorstw, Marie-Christine Ribera – Dyrektor, artyku%y spo!ywcze i dzia% handlowy Copa-Cogeca. G%ównym punktem programu by%o wyst#pienie oraz konferencja z udzia%emCrawforda Falconera – Przewodnicz#cego komitetu negocjacyjnego ds. rolnictwa rokowa$ w ramach WTO, Ambasa- dora, Trwa%ego Przedstawiciela Nowej Zelandii do WTO. swiat zboz 11.indd 4-52009-03-15 19:49:37

(4)

W imieniu Krajowej Federacji Producentów Zbó! mia%em przyjemno"' przedstawi' bardzo dobrze przyj&t# prezentacj& na temat: „Rynek zbó! w Polsce, producenci, produkcja i perspektywy jej rozwoju, polskie do"wiadczenia". By%o to bardzo ciekawe do"wiadczenie, pozwalaj#ce na nawi#zanie wielu interesuj#cych kontaktów z ukrai$skimi organizacjami rolniczymi oraz wymian& pogl#dów dotycz#cych funkcjonowania ukrai$skiego rolnictwa, zw%aszcza jego mo!liwo"ci produkcyjnych w perspektywie najbli!- szych lat, w tym konkurencyjno"ci produkcji rolnej wobec UE. Efektem konferencji jest te! zacie"nienie kontaktów z ukrai$sk# Þ r- m# analityczn# rynków rolnych UkrAgroConsult, z któr# to w%a"nie prowadzimy rozmowy na temat wykupienia serwisu informacyjnego „AgriNews,Kyiv”. Serwis ten obejmuje rynki rolne basenu morza Czarnego i pozwala monitorowa' na bie!#co sytuacj& w tym niezwykle wa!nym, równie! dla polskich producentów zbó!, regionie. W zwi#zku z tym KFPZ planuje ju! w najbli!szym czasie wzboga- ci' comiesi&czne „Wiadomo"ci Zbo!owe ze wiata” o naj"wie!sze informacje, które b&dziemy otrzymywa' z tego +ród%a. Nie ukry- wam, !e jest to stosunkowo kosztowne i skomplikowane przedsi&wzi&cie, ale spróbujemy je jak najszybciej zrealizowa'. Po rapor- cie „Strategie Grains” b&dzie to kolejne bogate +ród%o informacji, z którego czerpiemy przygotowuj#c serwisy informacyjne.

Informacje z rynku ukrai # skiego

Gospodarka !ywno"ciowa, a szczególnie rolnictwo nale!y wsz&- dzie do znacz#cych bran!, a na Ukrainie znaczenie gospodarcze i spo%eczne rolnictwa jest o wiele wi&ksze, ni! w krajach UE. Ukraina jest krajem rolniczym i ma do tego dobre warunki przy- rodnicze. Problemem do rozwi#zania s# niekorzystne uwarun- kowania ekonomiczne oraz brak umiej&tnego wykorzystania wa- runków przyrodniczych. Niew#tpliwie jest to pa$stwo z ogromnym potecja%em rolniczym, rolnictwo stanowi 18% PKB oraz zatrudnia 24% pracowników. W ostatnim czasie mo!na zaobserwowa' znaczny rozwój rolnictwa kosztem odchodzenia od przemys%u ci&!kiego. Ukraina nasta- wiona jest g%ównie na eksport p%odów rolnych, zw%aszcza zbo!a. Wed%ug ukrai$skiego ministerstwa rolnictwa, od pocz#tku obec- nego sezonu handlowego Ukraina wyeksportowa%a ju! ponad 13 mln ton zbó!. Potencja% eksportowy kraju oceniany jest na ok. 23 mln ton, w tym 12 mln ton pszenicy, 6 mln ton j&czmienia i 4,5 mln ton kukurydzy. W bie!#cym sezonie Ukraina odnotowa- %a rekordowo wysokie zbiory zbó! szacowane na oko%o 52 mln ton wobec ponad 29 mln ton w poprzednim sezonie. Jak wynika z analiz analityków z LMC International, Ukraina ma ogromne po- tencjalne mo!liwo"ci eksportowania zbó!. Porównywana jest pod tym wzgl&dem do Kanady. Sk%ada si& na to 5 mln ha od%oguj#cych gruntów, na których mo!na uprawia' zbo!a, a tak!e wzgl&dnie %atwy dost&p do portów Morza Czarnego. Rosja i Kazachstan dysponuj#ce równie! du!ym area%em gruntów nie maj# tej mo!liwo"ci. W Rosji istnieje 20 mln niezagospodarowanych hektarów, ale zapewnienie infrastruktury umo!liwiaj#cej transport zbó! po- ch%onie ogromne koszty i wymaga jeszcze czasu. Sytuacja na ukrai$skim rynku zbo!owym jest w bie!#cym sezonie diametralnie ró!na od tej odnotowywanej w poprzednim sezonie, kiedy to rz#d przez znaczn# cze"' sezonu stosowa% restryk- cje w eksporcie ziarna z Ukrainy w obawie przez destabilizacj# krajowego rynku. W obecnym sezonie ceny ziarna s# wyj#tkowo niskie. Ogromna poda! i brak powierzchni do przechowywania tak znacznych zbiorów sk%aniaj# Ukrain& do wzmo!enia wysi%ków w eksporcie ziarna i tworz# presj& na dalszy spadek cen. Ukraina po 15 latach stara$ przyst#pi%a do WTO w maju 2008 r. Z pewno"ci# Ukrainie potrzebna jest sta%a polityka handlowa oparta na w%a"no"ci ziemi i sta%ym opodatkowaniu. Od niedawna te! sta%a sie importerem mi&sa. Import w ubie- g%ym roku wzrós% z 130 mln $ do 721 mln $. Produkcja mleczna stanowi 76%, %#czna liczba krów to ok 3 miliony, produkuj#cych przeci&tnie 3 500 kg. Produkcja mleka w roku 2007 spad%a o 12,3 mln ton w stosunku do roku 1990 kiedy wynosi%a 24,5 mln ton. Obserwuje si& znaczne os%abienie sektora. Produkcja mi&sa spa- d%a z 85 mln do 7 mln, równie! cukrowy sektor ponosi ogromne straty ok 2 mln i 80 000 zwolnionych pracowników. W przysz%o"ci gospodarczy potecja% Ukrainy dobrze inwestowany bedzi& prowadzi% do zwi&kszania plonów. Przewiduje si&, !e mo!liwa produkcja w 2020 roku b&dzie wynosi': Mleko 12 mln t - 30 mln t, Ziarno 54 mln t - 100 mln t, Mi&so 2,4 mln t - 7 mln t. Znacz#cym czynnikiem rozwoju rolnictwa na Ukrainie w przysz%o"ci b&dzie %#czenie ma%ych producentów w du!e handlowe fermy. rednio 75% produkcji rolnictwa na Ukrainie produkuje si& w gospodarstwach indywidualnych. G%ównym zadaniem sektora rolnego jest odrodzenie du!ych rolniczych przedsi&biorstw, rozwój wiejskiej spó%dzielczo"ci us%ugowej i produkcyjnej, integra- cji rolniczo-przemys%owej, wprowadzenie umów kontraktowych, a tak!e innych form, przy uwzgl&dnieniu zrównowa!onego rozwoju obszarów wiejskich. Wa!nym kierunkiem dalszego rozwoju rolnictwa w Ukrainie jest tak!e rozszerzenie sektora ekologicznego. Niestety ostatnie miesi#ce przynosz# na Ukrainie wyj#tkowo du!e zawirowania wskutek "wiatowego kryzysu, pog%&bione we- wn&trzn# walk# polityczn#, co bardzo komplikuje wymian& handlow# i niepewno"' zawieranych transakcji gospodarczych. Jednak wskutek niezwykle silnego os%abienia ich waluty, Hrywny, towary ukrai$skie w tym zbo!e b&d# jeszcze ta$sze na polskim rynku. Zbigniew Kaszuba Prezes KFPZ

W dniach 8-9 grudnia 2008 roku, w Kownie na Litwie, Litewska Unia Farmerów zorganizowa%a mi&dzynarodow# konferencj& dla cz%onków Copa-Cogeca z nowych pa$stw Europy Wschodniej. W konferencji wzi&li udzia% delegaci z Bu%garii, Czech, W&gier, )otwy, Estonii, Rumu- nii, S%owacji, S%owenii, Litwy oraz Polski. Polsk& reprezentowa%y Krajowa Rada Izb Rolniczych z Robertem Jakubcem, Federacja Bran!owych Zwi#zków Producentów Rolnych z Marianem Sikor# oraz Krajowa Federacja Producentów Zbó!, któr# mia%em przyjemno"' osobi"cie reprezentowa'. Ponadto, w imieniu polskiej delegacji przedstawi%em prezentacj&„Ry- nek zbó! w Polsce, producenci, produkcja i perspektywy jej rozwoju w kontek$cie reformy WPR”. Honorowym go"ciem konferencji by% sekretarz generalny Copa- Cogeca Pekka Pensonen. Natomiast Komisj& Europejsk# reprezentowa% Maciej Krzysz- tofowicz, nasz rodak od kilku lat pracuj#cy w strukturach Komisji Europejskiej. Reprezentanci z Litwy, którzy uczestnicz# w grupach roboczych Co- pa-Cogeca oraz w Komitecie konsultacyjnym z Komisj# Europejsk#, widz#c wiele podobie$stw w problemach nowych pa$stw cz%onkowskich, a które pozosta%e pa$stwa cz%onkowskie nie zawsze dostrzegaj# i uwzgl&dniaj#, postanowili wzmocni' nasz g%os zapraszaj#c do wy- pracowania wspólnego i jednoznacznego stanowiska. Organizacji tego przedsi&wzi&cia podj&%a si& Unia Farmerów Litew- skich z Jonasem Talamantasem na czele, cz%onek Copa-Cogeca reprezentuj#cy wszystkich litewskich rolników.

Na podkre$lenie tego faktu dodam, "e Polsk% w Copa-Cogeca obecnie reprezentuje a" 6 polskich organizacji rolniczych. A po oÞ cjalnym wy- st#pieniu sekretarza Generalnego Copa-Cogeca Pekka Pensonena mu- sia em si% mocno „czerwieni&”, gdy zarzuci on Polsce, "e pomimo tak wielu organizacji, nie wie, kto tak naprawd% reprezentuje Polsk%, kto jest liderem w imieniu polskich rolników. Co gorsza stwierdzi te", "e nie wie tak naprawd%, jakie jest stanowisko polskich cz onków w kwestii przysz o- $ci polskiego rolnictwa w rolnictwie europejskim, jaki mamy pomys na model tego rolnictwa! Nale!y doda' w tym miejscu, jaka jest rola KFPZ w reprezentowaniu stanowisk. Otó! pracujemy w roli eksperta w grupie roboczej ds. zbó! w Copa- Cogeca, na któr# od kilku ju! lat jeste"my desygnowani przez Federa- cj& Bran!owych Zwi#zków Producentów Rolnych, której to cz%onkiem jeste"my. Mamy te! w tej kwestii porozumienie z Krajow# Rad# Izb Rolniczych. To KFPZ przygotowuje cokwartalne spotkania robocze, przed ka!dym wyjazdem eksperta do Copa-Cogeca. Na te uzgod- nieniowe spotkania zapraszani s# wszyscy zainteresowani t# bran!#, aby wypracowa' polskie stanowisko. S#dz&, !e jest to jedna z niewielu grup roboczych maj#ca merytoryczne pod%o!e i przygotowanie. Równie! KFPZ przygotowuje prognozy i szacunki zbiorów w Polsce systematycznie wysy%ane do Brukseli. Wracaj#c do konferencji, na której dokonano przegl#du WPR wys%u- chano stanowisk delegacji obecnych pa$stw i uzgodniono wspólnie podpisan# deklaracj& skierowan# do Copa-Cogeca i Komisji Europej- skiej. W moim wyst#pieniu podczas konferencji zaprezentowa%em poziom wsparcia bezpo"redniego polskich rolników, który pomimo 10 pro- centowego wzrostu w Euro w 2008 roku pozostawa% w z%otówkach

Krajowa Federacja P roducentów Zbó ! na Litwie Mi % dzynarodowa K onferencja „R ola rolniczych organizacji w okre $leniu przysz "o $ci WPR ” Silny g "os o uwzgl % dnienie stanowisk nowych pa # stw cz "onkowskich

swiat zboz 11.indd 6-72009-03-15 19:49:39

(5)

na poziomie dwóch ostatnich lat, wskutek bardzo mocnej w tamtym czasie z%otówki. Scharakteryzowa%em polsk# produkcj& zbó! w ostatnich latach oraz mo!liwo"ci jej rozwoju. Dokona%em charakterystyki polskich producentów, a tak!e przedstawi%em poziom kosztów produkcji polskiego zbo!a, wykazuj#c jego drastyczny wzrost w ostatnich miesi#cach. Zadeklarowa%em poparcie inicjatywy krajów Europy Wschodniej wy- równania wsparcia i szans w ramach reformy WPR po 2013 roku dla wszystkich krajów cz%onkowskich. Dzie$ drugi konferencji po"wi&cony by% poznaniu kilku litewskich gospodarstw rolnych, co by%o niezwykle pouczaj#ce. Znamienne jest, !e litewscy rolnicy nie maj# tak wielu barier w dost&pie do unijnej pomocy. Nie ma tam te! administracyjnych barier i limitów w wielko"ci pomocy, które tak mocno ograniczaj# rozwój gospodarstw w Pol- sce, zw%aszcza tych towarowych. Widz#c rozwój litewskich gospodarstw, które s# znacznie wi&ksze ni! w Polsce trzeba stwierdzi', !e b&d# one wkrótce bardzo konkurencyjne dla polskich gospodarstw, pomimo, !e obecnie pomoc bezpo"rednia na Litwie jest ni!sza ni! w Polsce. Poni!ej g%ówne tezy deklaracji, któr# uczestnicy konferencji jedno- my"lnie przyj&li: DEKLARACJA Mi%dzynarodowa konferencja rolniczych organizacji pozarz dowych z nowych pa#stw cz"onkowskich UE, zainicjowana przez Litewski Zwi zek Rolników „Rola organizacji rolniczych w okre$laniu przysz"ej wspólnej polityki w zakresie rolnictwa” 8 grudnia, 2008 r. Kowno, Litwa Przedstawiciele rolniczych organizacji pozarz#dowych z Czech, Esto- nii, W&gier, )otwy, Litwy, Polski i S%owenii omawiali g%ówne zagad- nienia zwi#zane z rolnictwem, wspólne dla nowych pa$stw cz%onkowskich UE. Podczas konferencji dyskutowano o "rodkach, które mo!na zastosowa' by wspólnie zaj#' si& problemem nieustannie powstaj#cych trudno"ci. Podj&ta zosta%a wspólna decyzja w sprawie z%o!enia wniosku, by Par- lament Europejski, Komisja Europejska i organizacje rolnicze zrzeszo- ne w COPA-COGECA zrobili wszystko, co w ich mocy na drodze do rozwi#zania nast&puj#cych problemów: Cz&"' bud!etu Unii Europejskiej przeznaczona na rolnictwo jest stopniowo zmniejszana na korzy"' cz&"ci przeznaczonej na polityki prowadzone przez Uni& w innych dziedzinach – wspóln# polity- k& zagraniczn# i bezpiecze$stwa, wspóln# polityk& transportow#, wspóln# polityk& handlow#, itd. Trzeba zauwa!y', !e stabilizacja sektora rolniczego wspiera konkurencj& w istotnym sektorze ca%ej produkcji europejskiej. Z tego powodu wnioskujemy o utrzymanie w przysz%o"ci w%a"ciwego stosunku wobec polityki w zakresie rolnictwa i rozwoju obszarów rolnych. Bud!et UE musi zapewnia' ci#g%o"' prowadzenia takiej polityki. Po przeprowadzeniu oceny sytuacji na wspólnym rynku UE mo!na zauwa!y', !e poszczególne sektory tego obszaru nie rozwijaj# si& równomiernie, ani te! nie otrzymuj# jednakowego wsparcia. Istot- nym aspektem umo!liwiaj#cym UE osi#gni&cie pozycji silnego i konkurencyjnego uczestnika handlu mi&dzynarodowego i polityki mi&dzynarodowej, jest rozwój sektora rolniczego na obszarze ca- %ej UE. By osi#gni&cie tego celu by%o mo!liwe, potrzebne jest pod- j&cie stara$, które zapewni# rolnikom w ca%ej UE jednakowe p%atno"ci bezpo"rednie za ka!dy posiadany hektar. Niezb&dne jest tak!e zapewnienie jednakowych warunków konkurencyjnych we wszystkich pa$stwach cz%onkowskich – nale!y zmodyÞ kowa' sys- tem p%atno"ci bezpo"rednich tak, by we wszystkich pa$stwach pa- nowa%y jednakowe warunki sprzyjaj#ce konkurencyjno"ci. W tym krytycznym okresie, kiedy rynek jest wyj#tkowo wra!liwy i ca%kowicie nieprzewidywalny, szczególnie wa!ne s# publiczne dzia%ania interwencyjne w sektorze zbó!. Dlatego !#damy, by tak jak poprzednio, stosowano jednakowe zasady publicznych dzia%a$ interwencyjnych, tzn. nale!y ustali' dok%adn# cen& zbó!. Bior#c pod uwag& zmiany w sytuacji rynkowej i wzrost kosztów produkcyjnych, cena zbo!a powinna wzrosn#' do 160 EUR/t. Du!y wzrost cen nawozów bardzo niepokoi rolników, którzy s# g%ównymi klientami przemys%u produkuj#cego nawozy, zw%aszcza !e wyst&puje w momencie, gdy ceny zbó! gwa%townie spadaj#. Jeste"my przekonani, !e nadszed% czas by Komisja Europejska przeprowadzi%a ogóln# ocen& stopnia konkurencyjno"ci w europejskim przemy"le nawozowym, by: Ponownie przeanalizowa' wszystkie c%a antydumpingowe na- %o!one na nawozy i wyeliminowa' te z nich, które nie przynosz# ju! korzy"ci Wspólnocie lub te, których zastosowanie nie znajduje ju! uzasadnienia z punktu widzenia ochrony przemy- s%u UE. Upewni' si&, !e w tym sektorze nie wyst&puje nadu!ycie przez producentów pozycji dominuj#cej, które mog%oby dzia- %a' na szkod& rolników z UE, zw%aszcza dotyczy to krajów takich jak Wielka Brytania, gdzie na rynku dominuje jeden du!y dostawca. Wed%ug ostatniego dokumentu zawieraj#cego przegl#d wspólnej polityki rolnej, wymóg dotycz#cy gruntów od%ogowanych zostanie odrzucony. Jednak!e konieczne b&dzie zastosowanie wymogów dotycz#cych przestrzegania zasady wspó%zale!no"ci, by mo!liwe by%o utrzymanie pozytywnego wp%ywu gruntów od%ogowanych na "rodowisko. Stare pa$stwa cz%onkowskie zawsze otrzymywa%y p%atno"ci za utrzymywanie gruntów od%ogowanych. Po usuni&ciu wymogu dotycz#cego utrzymywania gruntów od%ogowanych, nie tylko zwi&kszy%a si& wielko"' obszaru gruntów przeznaczonych pod upraw&, ale tak!e oddzielono p%atno"ci od wielko"ci produkcji i w%#czono do systemu jednolitych p%atno"ci premie za utrzymywanie gruntów od%ogowanych. W wyniku czego rolnicy ze starych pa$stw cz%onkowskich otrzymaj# podwójne korzy"ci. Po zmianie warunków rynkowych, w nowych pa$stwach cz%onkowskich zwi&kszy%y si& obszary gruntów przeznaczonych pod upraw&. Jednak!e rolnicy nie otrzymuj# dodat- kowych p%atno"ci, po prostu ca%kowita kwota p%atno"ci jest dzielona przez wi&ksz# ilo"' uprawianych hektarów. Dlatego te! wnioskujemy o usuni&cie przepisu z dnia 30 czerwca 2003 r., na mocy którego prawo do otrzymywania p%atno"ci bezpo"rednich jest po%#czone z posiadaniem obszarów rolnych w dobrym stanie. Zbigniew Kaszuba Prezes KFPZ

W dniu 11 grudnia 2008 roku KFPZ uczestniczy"a w kolejnym spotkaniuprzedstawicieli europejskich producentówzbó! po" czone z przedstawicielami ro$lin oleistych. Spotkanie tradycyjnie odbywa si& w budynku Copa Cogeca przy ul. Treves 61 w Brukseli, niedaleko siedziby DG Agri Komisji Eu- ropejskiej. W porz#dku obrad w pierwszym punkcie przedstawiono spra- wozdanie ze spotkania zwo%anego „ad hoc” w sprawie pszenicy durum (twardej), jednak informacje z tej dziedziny nie s# istotne dla polskich producentów. Dyrektor grupy roboczej Marie Cristine Ri- bera podsumowa%a ostateczne dane uzyskane od poszczególnych delegacji UE27 odno"nie zbiorów 2008, które wynios%y %#cznie 310,56 mln ton wobec 254,27 mln ton zebranych w 2007 roku. Nast&pnie poszczególne delegacje przedstawi%y sprawozdania z sytuacji rynkowej w swoich krajach oraz area% i stan zasiewów pod nowe zbiory 2009: Wielka Brytania, area% zasiewów ozimych pod nowe zbiory jest 6-10 % mniejszy ni! w roku 2008, decyzje o wiosennych zasiewach rolnicy uzale!niaj# od dalszego przebiegu sytuacji rynkowej. Francja, obsiany area% pszenicy ozimej zwy- czajnejoraz j&czmienia ozimego jest nieco wi&kszy ponad 1,5 % wobec roku poprzedniego. Wyst#pi%y widoczne opó+nienia w siewach zbó! ozimych ze wzgl&du na d%ugotrwa%e je- sienne opady deszczu. Na rynku widoczny jest zastój w handlu zbo!em. Ceny w ostatnim czasie spad%y nawet do 110 EUR/t pszenicy i oko%o 100 EUR za j&czmie$. Rolnicy nie ak- ceptuj# tak niskich cen i powstrzymuj# si& ze sprzeda!# na wi&ksz# skal& wobec cen poni!ej kosztów produkcji. W"ochy, %#czne zasiewy pszenicy ozimej, zw%aszcza pszenicy durum s# o oko%o 10 % ni!- sze ni! w poprzednim rekordowym roku. Sytu- acja rynkowa jest bardzo niestabilna, nast#pi% znacz#cy spadek cen, wobec s%abego popytu na rynku. Na rynku w%oskim odnotowano import pszenicy durum z krajów trzecich, zw%aszcza Meksyku, co dodat- kowo os%abi%o rynek. Koszty produkcji pszenicy znacz#co wzros%y i sytuacja w%oskich rolników jest bardzo trudna.

Hiszpania, obsiano o 9 % pszenicy wi&cej ni! w roku ubieg%ym. Austria, ceny pszenicy s# na stabilnym poziomie, znacznie gorzej jest na rynku kukurydzy, które spad%y poni!ej ceny interwencyjnej, g%ów- nie poprzez import z krajów s#siednich. Jako"' zebranej pszenicy w Austrii nie zawsze by%a najlepsza. Wobec znacz#cego wzrostu kosztów w Austrii rolnicy mog# znale+' si& w bardzo trudnej sytuacji, z pewno"ci# b&d# ogranicza' nak%ady. Portugalia, w minionym roku zmiany klimatyczne spowodowa%y obni!enie opadów a! o ¼ normy wieloletniej, ocenia si& te!, !e mo!e nast#pi' spadek zasiewów zw%aszcza zbó! jarych nawet do 30 % , które s# bardzo wra!liwe na susz&. Irlandia, zbiory w minionym sezonie wynio- s%y ok. 2,5 mln ton. Ceny w Irlandii s# jednak do"' wysokie i wynosz# oko%o 150 Euro/ton& pszenicy. Niestety jako"' zebranych zbó! nie jest najlepsza przez obÞ te opady w czasie !niw. Obecne zasiewy ozime s# jednak mniejsze ni! w poprzednim sezonie, wobec wzrostu cen "rodków produkcji. Estonia, bardzo trudne i mokre !niwa spowodowa%y nisk# jako"' zebranych zbó!, plony jednak by%y bardzo dobre. Obecnie obsiane jest o 30 % mniej zbó! ozimych ni! rok wcze"niej, g%ównie przez wzrost cen nawozów. Ceny na rynku s# niskie i oscyluj# blisko ceny interwencyjnej, które nie pokrywaj# kosztów produkcji. Niemcy, zbiory zbó! w 2008 roku wynios%y prawie 50 mln ton. Ceny j&czmienia spad%y do 100 Euro/ ton&, a !yta nawet poni!ej. Pierwsze partie j&czmienia traÞ %y do interwencji. Polska, przedstawi%em poziom zbiorów zbó! w Polsce w 2008 roku, wg. KFPZ na poziomie 24,6 mln ton oraz oko%o 2 mln ton kukurydzy. Niestety jako"' zbó! w Polsce równie! nie jest najlepsza. Obecnie obserwujemy na rynku bardzo niski poziom cen i praktycznie brak handlu zbo!em. Polskie ceny zbó! pod koniec 2008 roku s# jednymi z najni!szych w UE, przy drastycznym wzro"cie cen nawozów, paliwa i energii, ren- towno"' tej produkcji jest ujemna. Prawdopodobnie jednak poziom zasiewów ozimych nie b&dzie du!o mniejszy, wobec niech&-

W spólne posiedzenie Grupy R oboczej Zbo !a, R o $liny Oleiste i W ysokobia "kowe Copa Cogeca, Bruksela – 11-12.12.2008

swiat zboz 11.indd 8-92009-03-15 19:49:41

(6)

ci rolników do zasiewów zbó! jarych, nara!onych na wi"kszy wp#yw suszy na te zasiewy, poniewa! w 2008 roku mieli$my w Polsce ogromn% susz". Na zako&czenie dyskusji o rynku, delegaci podnie$li wniosek o przywrócenie dop#at do eksportu europejskiego zbo!a wobec bardzo niskich cen w wi"kszo$ci krajów cz#onkowskich. Wniosek ten ma by' wniesiony na spotkaniu z Komisj% Europejsk%. Nast"pnie przedstawiono zestawienie wzrostu kosztów nawo- zów, które gwa#townie wzros#y we wszystkich krajach cz#onkowskich. KFPZ równie! przes#a#a informacje o wzro$cie cen nawo- zów w Polsce. Wg zestawienia Eurostatu ceny nawozów ros#y w szybszym tempie, ni! ceny !ywno$ci, których wzrost wyniós# o 9,8% w 2006 roku i 9,3% w roku 2007 i ponad 50% w 2008 roku. W tej kwestii na spotkanie w grupie roboczej przyby#a p. Sabrina TawÞ k z organizacji EFMA (European Fertilisers Manu- facturers Assosiation), Mi"dzynarodowego Stowarzyszenia Nawo- zów, która nie przekona#a zebranych przedstawicieli twierdz%c, i! wzrost cen nawozów spowodowany by# przez wzrost cen ropy na $wiatowych rynkach. Ponadto stwierdzi#a, !e producenci na- wozów nie s% w stanie zaspokoi' popytu i spodziewa si" trudno- $ci w tym wzgl"dzie na najbli!sze trzy lata. Jednak wg FAO $wiatowe zapasy azotu, fosforanów i potasu z powodzeniem wystarcz%, aby zaspokoi' popyt, co najmniej do 2012 roku. Nast"pnie zapoznano si" z dokumentem przygotowanym przez Copa-Cogeca dotycz%cy kosztów produkcji zbó! w UE w kam- panii 2008 i 2009.

Otó! na wniosek grupy roboczej ds. zbó! o monitorowanie rosn%- cych kosztów ponoszonych przez rolników, aby wyprodukowa' ton" zbo!a w nowym sezonie, zw#aszcza zwi"kszenia kosztów nawozów, Copa-Cogeca po przeprowadzeniu bada& stwierdzi- #a, !e sytuacja rolkników jest naprawd" bardzo trudna, a dochód jest coraz mniejszy. Przeprowadzone badania potwierdzaj%, !e przewidywania o jeszcze wi"kszych trudno$ciach w roku 2009 s% trafne. W konsekwencji rolnicy mog% znacznie ograniczy' zasiewy zbó! oraz zmniejszy' stosowanie nawozów. To wszystko mo!e si" odbi' na znacznym spadku produkcji rolnej. Dalsz% kon- sekwencj%, przy niskiej produkcji, by#oby kolejne windowanie cen p#odów rolnych, czyli dalsze wahania cen !ywno$ci i zachwianie bezpiecze&stwa !ywno$ciowego. W#a$nie z takim wnioskiem Copa-Cogeca wyst%pi do Komisji Europejskiej. Os#abienie $rodków zarz%dzania zaopatrzenia oraz liberalizacja rynku powoduje, !e Unia Europejska staje si" bardziej wra!liwa na niestabiln% sytuacj" na rynkach $wiatowych, st%d nale!y na bie- !%co monitorowa' sytuacj", a zw#aszcza: analizowa' ewolucj" na rynku, $ledzi' tendencj" cen p#odów rolnych celu przeprowadzenia analizy ich wp#ywu na dochód rolników, a tym samym na ich proces decyzyjny, antycypowa' konsekwencje widoczne w produkcji zbó! dla przysz#ej niestabilno$ci rynków. Zbigniew Kaszuba Prezes KFPZ Parlament Europejski przyj%# dzisiaj dwa g#ówne akty prawne dotycz%ce ochrony ro$lin: jeden w sprawie dopuszczania do obrotu i handlu $rodkami ochrony ro$lin, a drugi w sprawie ich zrów- nowa!onego stosowania. Rolnicy i spó#dzielnie reprezentowane przez Komitety Copa-Cogeca maj% mieszane uczucia co do wy- ników tego trzyletniego procesu. Pekka Pesonen, Sekretarz Generalny Komitetów Copa-Cogeca, powiedzia#: „Czujemy ulg , !e UE postanowi"a nadal opiera# swoje prawodawstwo na nauce i nie podda"a si naciskowi opinii skrajnych. Równowaga pomi dzy bezpiecze$stwem produktu, d"ugotrwa"ymi skutkami dla rolnictwa i dla %rodowiska oraz dost pno%ci& zdrowych i tanich produktów jest naszym g"ównym celem. Wierz , !e po dzi- siejszym g"osowaniu skuteczna ochrona ro%lin w tym sensie b dzie nadal mo!liwa.” Nast"pnie doda#: „Z niepokojem zauwa!amy jednak, !e decyzja Parlamentu dotycz&ca niektórych kryteriów wykluczenia nie zosta"a podj ta na podstawie solidnej oceny ryzyka. Dzisiejsza decyzja b - dzie równie! oznacza"a eliminacj wielu substancji aktywnych, które stosuj& rolnicy w celu zapobiegania powstawaniu odporno%ci oraz za- pewnienia zdrowych zbiorów.” Sekretarz Generalny podsumowa#: „Pilnie potrzebujemy teraz szczegó"owej oceny wp"ywu, aby oceni# wszystkie skutki dzisiejszej decyzji. W szczególno%ci nale!y oceni# wp"yw tej decyzji na import spoza Unii. Wzywamy instytucje euro- pejskie do jak najszybszego rozpocz cia prac w tej dziedzinie. Skutki dzisiejszego porozumienia dla unijnego sektora rolnego b d& zale!a"y od tego, jak zostanie ono zastosowane w praktyce. Rolnicy, politycy i producenci musz& kontynuowa# wspó"prac , aby mo!na by"o za- gwarantowa# osi&gni cie równowagi, której oczekuj& konsumenci.” Informacji udzielaj%: Roxane Feller Senior Policy Advisor Tel.: +32 2 287 27 45 roxane.feller@copa-cogeca.eu

Europejskie rolnictwo z mieszanymi uczuciami postrzega wynik g osowania w sprawie ochrony ro !lin w P arlamencie Europejskim

W dniu 28 stycznia 2009 roku odby#a si" konferencja pod tytu#em „Sytuacja na rynku zbó! i wybrane elementy agrotechniki pszenicy”. Organizatorem spotkania by# Pomorski O$rodek Doradztwa Rolni- czego Stare Pole przy wspó#pracy Þ rm ProCam Polska Sp. z o.o. oraz PRP Polska Sp. z o.o. Aktualn" sytuacj# na rynku zbó$ w Polsce przedstawi Prezes Krajowej Federacji Producentów Zbó$ – Pan Z. Kaszuba. Stwier- dzi#, !e ostatni sezon zaskoczy# wszystkich, podwa!one zosta#y ekonomiczne fundamenty wielu gospodarstw zbo!owych, w wyniku cen zbó!, które osi%gn"#y w#a$nie „krytyczne dno” nie pokrywaj%ce kosztów produkcji. „Produkcja zbó! w Polsce pomimo suszy okaza"a si nieco lepsza ni! s&dzili%my, czyli wg. szacunku KFPZ bez kukurydzy 24,1 mln ton, ale z pewno%ci& nie a! tak wysoka jak j& szacowa" GUS – 25,7 mln ton – jakby instytucja ta nie uwzgl dni"a szacunków, nie tylko na- szych, ale i wi kszo%ci rzeczoznawców centralnych” – poinformowa#. Wed#ug p. Kaszuby, przy za#amaniu si" produkcji zwierz"cej na rynku w poprzednim sezonie, z pewno$ci% mo!emy liczy' si" z nadwy!k% zbó! paszowych w zwi%zku ze spadkiem spo!ycia o oko#o 1,5 mln ton. Maj%c zatem doskona#% okazj" dla rozwoju biopaliw – w ko&cu na rynku mamy du!o potrzebnych do tego tanich zbó! paszowych, okazuje si", !e polskie gorzelnie stoj% bezczynnie, a etanol do paliw koncerny paliwowe nadal kupuj% za granic%. W swoim wyst%pieniu P. Kaszuba podkre$li#, !e niestety nikt nie chce podj%' dzia#a& w kwestii rozwoju polskiej infrastruktury portowej, czy te! organizacji rynku zbó! w powi%zaniu z producentami przy prywatyzacji Firmy Elewarr, co jest wr"cz niezb"dne dla popra- wy konkurencyjno$ci polskiego zbo!a na rynkach $wiatowych. Ju! w najbli!szych latach, co zreszt% dawno prognozowali$my, b"dziemy zmuszeni do eksportu naszego zbo!a na poziomie kilku milionów ton. Bilans zbó! konsumpcyjnych w obecnym sezonie, zw#aszcza pszenicy jako$ciowej wydaje si" by' napi"ty, wiosn% mo!na spodziewa' si"

niedoborów. Pan Kaszuba przestrzeg# w tym miejscu kupców przed przekonaniem, !e pszenic" b"dzie mo!na kupowa' nadal bez ogra- nicze& w tak niskich cenach jak do tej pory. Pomimo tak wielu zagro!e& dla produkcji zbó! producenci musz% przetrwa' ten trudny okres, gdy! wobec istotnego obni!enia nak#adów na produkcj" zbó! nie tylko w Polsce, mo!na si" spodziewa' odwrócenia tej niekorzyst- nej tendencji w najbli!szej przysz#o$ci. wiatowy bilans zbó! wcale nie wygl%da tak „ró!owo” i obecnie zaledwie niedobory zbó! zosta#y cz"$ciowo zredukowane. Na koniec P. Kaszuba podkre$li#, !e zmiany klimatyczne s% ju! trwa#ym zjawiskiem, które potraÞ % zweryÞ kowa' wszelkie optymistyczne prognozy produkcji !ywno$ci, a sta#y wzrost liczby ludno$ci na $wiecie powoduje wzrost spo!ycia zbó! o oko#o 30 mln ton ka!dego roku – to w#a$nie te zjawiska zadecyduj% o dalszej sytuacji na rynku zbó!. Nast"pnie omówione zosta#y dop#aty do kwaliÞ kowanego materia#u siewnego zbó! w roku 2009 przez Pana R. Szatkowskiego z Agencji Rynku Rolnego – oddzia# Gdynia. Szczegó#owo przedstawi# on istot" dop#at, mo!liwo$ci sk#adania wniosków, form". Przedstawi# najcz"st- sze b#"dy pope#niane przy wype#nianiu wniosku oraz co zas#uguje na szczególn% uwag". Pan Cz. M. Humi#cki, PODR O/Stare Pole przedstawi# temat „Rola odmiany w kszta#towaniu wysoko$ci i jako$ci plonów pszenic konsumpcyjnych”, zaproponowa# nowo$ci odmianowe na sezon 2009 r. Firm" ProCam Polska Sp. z.o.o. reprezentowa#Pan D. Wyczling, który w skrócie przedstawi# uczestnikom jej histori" oraz zakres dzia- #ania. Nast"pnie omówi# najlepsze rozwi%zania w technologii uprawy i ochrony pszenic konsumpcyjnych w warunkach aktualnej sytuacji producentów zbó!. Prezentacj" pt. „Nowoczesny nawóz na ekonomiczne k#opoty pro- ducentów zbó! zaprezentowa# Pan A. Tibus z Þ rmy PRP Polska Sp. z.o.o. Przedstawi# proÞ l prezentowanej Þ rmy, zakres dzia#ania oraz najnowsze rozwi%zania i produkty. Na zako&czenie mo!na by#o zapozna' si" z najnowszymi ofertami Þ rm obs#uguj%cych rolnictwo tj.: Makhteshim-AGAN Poland Sp. z o.o., Scotts Poland, Anwil S.A. Kompleks Nawozowy W#oc#awek ,,PPHU Pro-Lab Sp. z o.o. W#oc#awek, Roltop Sp. z o.o. Cedry M., Timac AGRO Polska, Deutsche Bank PBC S.A. Placówka db kredyt w Malborku. Niespodziank% dla uczestników by# udzia# w loterii rzeczowej sponso- rowanej przez Þ rmy ods#uguj%ce rolnictwo. Biuro KFPZ

K onferencja: „ Sytuacja na rynku zbó $ i wybrane elementy agrotechniki pszenicy ” 28.01.2009 r . Stare P ole „Zaprosili nas rolnicy z ROLI w Cz uchowie"

17 lutego 2009 r. odby#o si" szkolenie dla rolników pt: „Rola – Wy- magania Czasów – Potrzeby Rolnika”. Organizatorami by#a Rola Sp. z.o.o. (cz#onek Krajowej Federacji Producentów Zbó!). Na miejsce spotkania wybrano malowniczy O$rodek Jerzmionka. P. Z.Kaszuba – Prezes Krajowej Federacji Producentów podsumowa# oraz oceni# Rynek Zbó! 2008/2009. Prezentacj" na temat „Wapnowania – rady praktyczne” zaprezentowa# P. Ryszard Kulpa Þ rma Lhoist Polska (cz#onek wspieraj%cy KFPZ). Wyst%pienia równie! mieli:

Firma Syngenta Crop – Protection „Syngenta 2009 – nowe rozwi%zania, nowe technologie”, Firma Makhteshim „Skuteczna i ekonomiczna ochrona zbó! i rzepaku”, Agencja Rynku Rolnego „Dop#aty do kwalÞ kowanego materia#y siewnego 2009”. W konferecji uczestniczy# Dyrektor Leszek Golasi&ski – Agencja Ryn- ku Rolnego. Biuro KFPZ swiat zboz 11.indd 10-112009-03-15 19:49:43

(7)

biuletyn informacyjny KFPZ 12

o Federacji wiat Zbó! Nr 11 Marzec 20091313

„Polskie Zbo!a” to targi biznesowe, po- $wi"cone uprawie roli w Polsce. Zlokali- zowane w Modrzu, 30 km od Poznania, „Polskie Zbo!a” to unikalne wydarzenie z udzia#emnajwi"kszych dostawców w bran!y, prezentuj%ce uprawy polowe oraz demonstracje maszyn rolniczych, Aren" Opryskiwaczy oraz sektor po- $wi"cony energii odnawialnej i biopaliwom. Teren zosta# udost"pniony dzi"ki spó#ce Top Farms. Partnerem targów jest Haymarket, organizator najwi"kszej imprezy technicznej dla tego sektora w Wielkiej Brytanii, Cereals Event. Organizator najwi"kszej wystawy rolniczej w Wielkiej Brytanii CE- REALS EVENT, Þ rma Haymarket Exhibitions wraz z Montgomery Polska, specjalizuj%cej si" w organizowaniu targów B2B, wspólnie przygotowuje wystaw" POLSKIE ZBO(A. Impreza odb"dzie si" w dniach 4-5 czerwca 2009 r., w miejscowo$ci Modrze, 30 km na po#udniowy-zachód od Poznania, #%czna powierzchnia przeznaczona pod organizowane targi wynosi obecnie 30 ha i zosta#a ju! dwukrot- nie powi"kszona. Zdajemy sobie spraw , i! w Polsce rok rocznie odbywa si kilka podob- nych tematycznie imprez, dlatego jednym z priorytetowych celów wy- stawy by"o wykreowanie sprawnie funkcjonuj&cej platformy biznesowej s"u!&cej zawieraniu d"ugoterminowych kontraktów pomi dzy rolnikami, Þ rmami dostarczaj&cymi %rodki produkcji dla rolnictwa oraz krajowymi i mi dzynarodowymi odbiorcami polskich p"odów rolnych. Ponadto wy- ró!niaj&cym nas punktem by"o zorganizowanie na terenie wystawy pole- tek do%wiadczalnych. Na oznaczonym terenie zaprezentowane zostan& odmiany m.in. pszenicy, rzepaku, kukurydzy, buraków cukrowych oraz programy ochrony ro%lin i nawo!enia. Dzi%, z wielk& satysfakcj& mog poinformowa#, i! wszystkie poletka do%wiadczalne, "&cznie blisko 90, zo- sta"y ju! zagospodarowane, przez nast puj&ce Þ rmy: TOP FARMS, SYN- GENTA, DANKO, KWS POLSKA, KWAS LOCHOW, BASF, CHEMTU- RA, DALGETY, INTERMAG, SUMI-AGRO, LIMAGRAIN, PIONEER, HR STRZELCE, BAYER CROPSCIENCE, AGROMIX NIEPO'OMICE, a tak!e przez KRAJOW( FEDERACJ) PRODUCENTÓW ZBÓ*, która przepro- wadzi niezale!ne do%wiadczenia dotycz&ce ochrony ro%lin. – mówi Ju- styna Zieli&ska Exhibition Manager POLSKIE ZBO(A.

Ju! teraz swój udzia# potwierdzili najwi"ksi przedstawiciele swoich sektorów, m.in. BASF, Danko, Syngenta, Chemtura, Kuhn, Top Farms, AGCO, John Deere, Vaderstad, JCB Interhandler, Korbanek, Dom Handlowy Henryki i Paw#a Korbanków, New Holland, CASE, Lemken, Konskilde, Horsch, Agromarket, Unia Group, Same Deutz- Fahr, Joskin, Simba, Househam Sprayers, Sumi - Agro, Bayer Crop- Science, KWS Polska, KWS Lochow, Intermag, Limagrain, Dalgety, Chemirol, HR Strzelce, HR Smolice, Agromix Niepo#omice, HaGe Polska, Makhteshim Agan, Obrol, Dolomit, K+S, PRP Polska, Mon- santo, Kazgod, F&N Agro. Pe#na lista wystawców znajduje si" na stronie internetowej targów: www.polskiezboza.com Aby u#atwi'zwiedzaniewystawa zosta#a podzielonanaspecjali- styczne sektory, skupiaj%ceprzedstawicieli poszczególnych bran!. S% to: POLETKA DO%WIADCZALNE – sektor zlokalizowany na powierzchni 1,5 ha to ponad 90 poletek prezentuj%cych nowe odmiany, najnowsze osi%gni"cia w dziedzinie stosowania nawozów oraz $rodków ochrony ro$lin. ALEJA BIZNESOWA – sektor zadedykowa- ny Þ rmom $wiadcz%cym us#ugi w rolnictwie, Þ rmom chemicznym, doradztwu rolniczemu, badaniom na rzecz rolnictwa, instytucjom i stowarzyszeniombran!owym. Swojestanowiska zaprezentuje m.in.: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencja Restruktu- ryzacji i Modernizacji Rolnictwa, Federacja Bran!owych Zwi%zków Producentów Rolnych, Krajowa Federacja Producentów Zbó!, Kra- jowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku, Krajowy Zwi%zek Rolników, Kó#ek i Organizacji Rolniczych. Kolejne strefy to: ARENA OPRYSKI- WACZY – sponsorowana przez Þ rm" SYNGENTA. Obejmuj%ca powierzchni" ponad 1 ha arena b"dzie miejscem, na którym odbywa' si" b"d% komentowane pokazy najnowszych opryskiwaczy. DEMONSTRACJE MASZYN ROLNICZYCH – ponad 8 ha po$wi"- conych prezentacjom i demonstracjom najnowszego sprz"tu rolniczego w warunkach polowych. Nowo$'! Indywidualne powierzchnie demonstracyjne wielko$ci 4000m2 ka!de. SEKTOR PERSPEKTYW ROLNEJ – po$wi"cony energii odnawialnej, biopaliwom oraz upra- wom przeznaczonym na cele nie!ywno$ciowe.TECHNOLOGIA PO(NIWNA – najnowsze informacje, technologie oraz sprz"t spe- cjalistyczny z zakresu zbioru, suszenia i przechowywania ziarna. Targi to równie! miejsce debat i warsztatów. Polskie Zbo!a b"d% wy- darzeniem podczas którego partnerzy targów, postaraj% si" odpo- wiedzie' na najwa!niejsze problemy sektora agrotechnicznego. Zaprezentowane zostan% bezp#atneblokitematyczne dotycz%ce: „Rozwoju rynku biopaliw i biomasy", „Perspektywy rozwoju rynku zbó! w Polsce”, „Cross-compliance”. Sponsorem konferencji jest ir- landzka spó#ka Barklay Crop Protection. Wi"cej informacji na stronie internetowej targów: www.polskiezboza.com Kontakt: Justyna Zieli&ska Exhibition Manager Magda Grudziecka Marketing Manager Tel.: +48 22 379 41 12 Tel.: +48 22 379 41 15 Email: justyna.zielinska@montgomerypolska.com Email: magda.grudziecka@montgomerypolska.com

T argi P olskie Zbo $a

swiat zboz 11.indd 12-132009-03-15 19:49:44

(8)

biuletyn informacyjny KFPZ 14

o Federacji wiat Zbó! Nr 11 Marzec 20091515

Rozmowa z Panem Krzysztofem Bojarem – Prezesem Zamojskiej Grupy Producentów Rolnych Spó ka z o.o. oraz Wiceprezesem Za- rz"du Krajowej Federacji Producentów Zbó$ Zbo!a s% podstawow% grup% ro$lin uprawianych w Polsce. W 1970 r. udzia# zbó! w zasiewach wynosi# 55,3 %. Obecnie w strukturze za- siewów zbo!a stanowi% oko#o 74 %, a w niektórych gospodarstwach jeszcze wi"cej. W strukturze rodzajowej najwi"kszy obszar zajmuje pszenica, na drugim miejscu jest !yto, nast"pnie mieszanka zbo!owa, j"czmie& i inne zbo!a. Dotychczas zbo!a mo!na by#o sprzeda', a przy braku mo!liwo$ci sprzeda!y #atwo je przechowa'. Zbo!a produkuje wi"kszo$' gospodarstw, natomiast niewielu rolników jest zrzeszonych w grupy producentów rolnych dla wspólnej produkcji i sprzeda!y zbó!. Spo$ród ro$lin oleistych najwa!niejsze znaczenie ma rzepak. W po- szczególnych latach area# obsiany rzepakiem by# zmienny i jego produkcja limitowana by#a g#ównie zapotrzebowaniem krajowego przemys#u t#uszczowego. W ogólnej strukturze zasiewów powierzchnia uprawy rzepaku stanowi oko#o 7%, wobec 5,4% w 2006 r. i 4,6% w ostatnim pi"cioleciu. Uwa!a si", !e b"dzie poszukiwanym surowcem do produkcji biopaliw i do przetwórstwa. Panie Prezesie co sk oni o Pana do podj!cia decyzji o powo aniu grupy producentów rolnych dla zbó" i ro#lin oleistych oraz jakie grupa ma cele do spe nienia? G#ównym sygna#em powo#ania grupy by# fakt, !e dotychczas na terenie województwa, a tym bardziej w regionie Zamojszczyzny – zag#"biu zbo!owym, nie dzia#a#a !adna grupa dla tego rodzajów produktów. Podstawowym celem powsta#ej grupy producentów jest zapewnienie rolnikom zbytu wyprodukowanego w ich gospodarstwach ziarna zbó! i rzepaku po zadawalaj%cych cenach, zwi"kszenie dochodów w gospodarstwach oraz optymalizacja kosztów produkcji. Stwierdzili- $my, !e b"dzie to realne dzi"ki koncentracji poda!y i nawi%zaniu sta#ej wspó#pracy z wybranymi odbiorcami. Poza tym cz#onkowie zauwa!aj% korzy$ci w obni!ce kosztów produkcji wynikaj%cej ze wspólnego za- opatrywania si" w $rodki produkcji, stosowania odpowiednich technologii produkcji, dostosowania skali i jako$ci produkcji do popytu oraz uzyskania lepszej, silniejszej pozycji na rynku. Poza tym grupa posiada lepszy dost"p do informacji. W celu podj"cia wspólnej inicjatywy w grupie i prowadzenia op#acalnej produkcji na wi"ksz% skal" niezb"dne jest zawi%zanie wspó#pracy z innymi rolnikami, posiadanie odpowiedniej bazy, w#a$ciwego potencja#u produkcyjnego i wyposa!enia technicznego. W zwi$zku z tym jak rozwi$zali#cie ten problem? Ilu cz onków liczy grupa i z jakiego terenu skupia rolników, ile wynosi powierzchnia upraw (rodzaje upraw), jakie budynki i urz$dzenia s$ na wyposa"eniu? W sk#ad grupy wchodzi dziesi"ciu cz#onków, w tym dwa podmioty to spó#ki prawa handlowego i o$miu rolników Þ zycznych z powiatów: Bi#goraj, Hrubieszów, Tomaszów Lubelski i Zamo$'.

Grupy producentów rolnych – szansa dalszego rozwoju polskiego rolnictwa

„Tylko dzia aj"c z innymi, mo$emy nie tylko prze$y&, ale i rozwija& si#. Idea wspó dzia ania ludzi mi#dzy sob" jest stara jak !wiat. Im warunki ci#$sze, tym wi#ksza konieczno!& podejmowania wspól- nych dzia a'.” Stan gospodarczego zorganizowania producentów jest obecnie naj- s#absz% stron% polskiego rolnictwa. Rolnicy produkuj% wysokiej jako$ci p#ody rolne i sprzedaj% je nacz"$ciej po$rednikom, którzy opanowali znacz%c% cz"$' rynku Sprzedaj%c swoje produkty w sposób zorgani- zowany równie! zak#adom przetwórczym i Þ rmom handlowym, rolnicy stoj% na przegranej pozycji, albowiem oferowne partie towaru s% z regu#y niewielkie i cz"sto nie dostosowane do oczekiwa& odbiorcy. W krajach U-15 grupy produceckie – spó#dzielnie bran!owe, s% podstawowym ogniwemstruktury rynku rolnego, zorganizowanego z udzia#em producentów. Dzi"ki temu rolnicy taniej zaopatruj% si" w $rodki do produkcji i korzystniej sprzedaj% swoje produkty. W Polsce obecnie funkcjonuje ponad 350 grup producentów rolnych oraz ok. 100 grup i organizacji producentów owoców i warzyw. Daje to ok. 4%-wy udzia# produkcji gospodarstw rolników zorganizowa- nych w grupy producenckie, w tym spó#dzielcze grupy producentów rolnych, w krajowej produkcji rolniczej (w UE zorganizowanie jest $rednio na poziomie 65%). Jest to zdecydowanie za ma#o, cho' organizowanie rolników nabiera

tempa. Zwi%zane jest to z wi"ksz% $wiadomo$ci% rolników potrzeby wspólnego dzia#ania oraz wymaganiami jakie stawia rynek. Grup pro- ducenckich mamy wci%! za ma#o cho' bardzo cz"sto jest to jedyna szansa na op#acaln% produkcj" i sprzeda! p#odów rolnych. Korzy$ci p#yn%ce z uczestnictwa w grupie producentów to: poprawa konkurencyjno$ci, budowa partnerskich kontaktów z innymi uczest- nikami rynku, korzy$ci Þ nansowe dzi"ki ograniczeniu liczby po$redni- ków, dostosowanie produkcji do wymogów rynku, wspólne inwesty- cje w magazynowanie i przechowywanie produktów oraz wspólna promocja. „Du$y mo$e wi#cej, ale nie tylko, bo du$y mo$e te$ inaczej i le- piej" – powiedzia# Jerzy Chró$cikowski przewodnicz%cy senackiej Ko- misji Rolnictwa i Ochrony rodowiska otwieraj%c konferencj" po$wi"- con% grupom producentów rolnych. Mo!na zauwa!y', !eorganizowaniesi" rolników nabiera tempa. Wi"ksza $wiadomo$' rolników potrzeby wspólnego dzia#ania oraz wymaga& jakie stawia przed nimi rynek powoduj", !e coraz wi"cej rolników jest ch"tnych do zrzeszania si" i dzia#ania razem, w grupie. Poni!ej rozmowa z Panem Krzysztofem Bojarem Wiceprezesem Kra- jowej Federacji Zbó! oraz Prezesem niedawno powsta#ej Zamojskiej Grupy Producentów Rolnych Spó#ka z o.o. Biuro KFPZ

Grupy P roducentów R olnych szans " na rozwój

Do chwili obecnej grupa korzysta z budynków, budowli i sprz"tu rolniczego b"d%cego na wyposa!eniu cz#onków grupy. W 2008 r. struktura zasiewów w naszej grupie przedstawia#a si" nast"puj%co: pszenica ozima – 450,00 ha, j"czmie& browarny – 600,00 ha, !yto – 70,00 ha, rzepak – 400,00 ha i buraki cukrowe – 60,00 ha. Nadmieni", !e na powierzchni 130,00 ha produkowali$my materia# kwaliÞ kowany pszenicy a w 2009 r. b"dziemy równie! prowadzi' produkcj" kwaliÞ kowanego ziarna j"czmienia. W 2008 r. grupa uzyska#a plony: pszenicy ozimej 70 dt/ha, j"czmienia browarnego – 65 dt/ha, !yta ozimego – 45 dt/ha, rzepaku - 39 dt/ha i buraków cukrowych 600 dt/ha. Czy grupa korzysta a z pomocy Þ nansowej? Jeste$my now% grup% i dzia#amy jako spó#ka z o.o. Po kolejnych etapach organizowania si" producentów uzyskali$my wpis do Rejestru Mar- sza#ka Województwa w czerwcu 2007 r. i zostali$my wst"pnie uznan% grup% producentów. Zgodnie z uregulowaniami prawnymi tylko grupy wpisane do Rejestru Marsza#ka mog% ubiega' si" pomoc Þ nansow% z PROW 2007-2013 w ramach dzia#ania „Grupy producentów rolnych”. Pomoc Þ nansowa jest udzielana w postaci zrycza#towanej pomocy w formie rocznych rat przez okres pierwszych kolejnych 5 lat liczonych od dnia dokonania wpisu grupy producentów rolnych do rejestru przez marsza#ka województwa w#a$ciwego dla miejsca siedziby grupy. W terminie 6 miesi"cy od dnia wpisu do rejestru, z#o!yli$my wniosek o przyznanie pomocy Þ nansowej w Oddziale Regionalnym Agencji Re- strukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i w grudniu 2008 r. otrzymali- $my ju! pierwsze pieni%dze. S#abo$' indywidualnych gospodarstw rolnych w odniesieniu do wymaga& gospodarki rynkowej powoduje, !e pojedynczy producent nie jest w stanie zaoferowa' odpowiednio du!ej partii towaru wysokiej jako$ci w odpowiednim miejscu i czasie, czyli nie jest atrakcyjnym partnerem dla innych uczestników rynku. Czy w grupie prowadzonej przez Pana Prezesa cz onkowie grupy stosuj$ jednakowe nowoczesne technologie produkcji i czy uzyskuj$ jednorodny produkt spe niaj$cy wymagania jako#ciowe? Rolnicy zrzeszeni w tej grupie prowadz% produkcj" wed#ug sprawdzo- nych najnowszych jednakowych technologii. Nie wyst"puj% w tym zakresie !adne tajemnice, staramy si" wszystko wykonywa' jest najlepiej. Wymieniamy mi"dzy sob% informacje i do$wiadczenia co do wyboru najkorzystniejszego i najbardziej optymalnego sposobu produkcji. Wprzypadku wyst%pienia niedoci%gni"'prowadzimy konsultacje w celu ich wyeliminowania. Takie post"powanie umo!liwia uzyskiwa- nie jednorodnych produktów o najwy!szych cechach jako$ciowych. W jaki sposób grupa prowadzona przez Pana poszukuje najlepszych rynków zbytu (jakimi kana ami dystrybucji dysponuje) i podpisuje opty- malne kontrakty? Grupa producentów, z uwagi na posiadan% wi"ksz% ilo$' produktów o w#a$ciwych parametrach jako$ciowych, jest wiarygodnym partnerem na rynku. Nasza grupa na odbiór swoich produktów ma podpisane wieloletnie umowy kontraktacyjne z licz%cymi si" Þ rmami na rynku, np: z Zamojskimi Zak#adami Zbo!owymi, z Lubell% w Lublinie, ze S#odow- ni% w Poznaniu i Gda&sku, z Zak#adami T#uszczowymi w Bielsku Bia#ej. Ja negocjuj" ceny z podmiotami skupuj%cymi za sprzedawane produkty, nie mniej ostateczna decyzja nale!y do cz#onków grupy, czy s% tym zainteresowani. W statucie naszej grupie zapisane jest, !e cz#onkowie 75% swojej produkcji winni sprzedawa' poprzez grup". Sprzeda! pro- duktów nie odbywa si" jednorazowo w jednym momencie, lecz jest roz#o!ona sukcesywnie w okre$lonym czasie. %rednia powierzchnia u"ytków rolnych w województwie lubelskim wy- nosi zaledwie 7,30 ha w kraju 10,02 ha. Czy wed ug Pana jest zasadne zrzeszanie si! w grupy producentów rolnych dla zbó" i innych produktów przez gospodarstwa rolne posiadaj$ce mniejsze powierzchnie upraw?

Uwa!am, !e jest to wr"cz konieczne i reprezentuj" takie stanowisko, !e w ka!dej gminie powinna powsta' grupa producentów rolnych uwzgl"dniaj%ca specyÞ k" terenu w zakresie wyst"puj%cych wiod%cych kierunków produkcji. W ka!dej gminie s% indywidualne gospodarstwa rolne o ró!nej powierzchni i skali produkcji, w tym i towarowe oferu- j%ce swoje produkty na sprzeda!. Np. dla zawi%zania grupy producen- tów z zakresu produkcji zbó! minimalna roczna wielko$' produkcji to- warowej dla województwa lubelskiego wynosi 400 t a dla ziarna zbó! i nasion ro$lin oleistych wynosi 800 ton. Czy w okresie niskiej op acalno#ci produkcji zbó" mo"na poprawi& wy- niki ekonomiczne gospodarstw rolnych poprzez podejmowanie wspól- nych inicjatyw w zakresie produkcji i sprzeda"y produktów poprzez grupy producentów rolnych? Producent mo!e w pewnym stopniu decydowa' o wysoko$ci ponoszonych kosztów na 1 ha jak i na jednostk" produktu. Zwi%zane jest to z posiadan% wiedz% i do$wiadczeniem mi"dzy innymi z zakresu: wyboru stanowiska, doboru odmian do siewu nasion odpowiedniej jako$ci, w#a$ciwej uprawy roli, racjonalnego nawo!enia, prawid#owej ochrony, korzystania ze sprz"tu powoduj%cego najmniej strat w plonie, odpowiedniego przechowywania. Nie mniej bardzo wa!nym istotnym czynnikiem wp#ywaj%cym na dochód z uprawy s% ceny, które s% usta- lane w grze rynkowej. Pojedynczy producent nic nie ma do powiedzenia, musi sprzedawa' na warunkach okre$lonych przez kupuj%cego. Tylko grupy producentów rolnych, dysponuj%ce du!ymi ilo$ciami produktu, mog% wp#ywa' na sytuacj" rynkow% i uzyskiwa' korzystne ceny za swoje produkty. Na jakie bariery i trudno#ci w procesie tworzenia na swojej drodze napotyka a utworzona przez Pana Zamojska Grupa Producentów Rol- nych? Do obowi%zuj%cych procedur w procesie powstawania grupy produ- centów rolnych nale!y si" dostosowa', wcze$niej je pozna' i stosowa' w praktyce. W przypadku wyst%pienia problemów nale!y je rozwi%- zywa' i konsultowa' z udzia#em ró!nych ekspertów. Przy zak#adaniu grupy korzystali$my z pomocy pracownika Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, prawnika jak równie! pracownika O$rodka Doradztwa Rolniczego. W pocz%tkowym okresie bardzo wa!ne jest korzystanie z w#a$ciwej obs#ugi prawnej. Nie mniej najwa!niejsz% rol" odgrywa czynnik ludzki, dobór w#a$ciwych osób, które b"d% chcia#y podj%' wspóln% inicjatyw" i dalej j% kontynuowa'. Powiem wprost, !e zorganizowanie i uzyskanie wpisu do Rejestru Marsza#ka Województwa zaj"#o naszej grupie zaledwie 1 miesi%c. Czy b!d$ podejmowane jakie# dzia ania inwestycyjne i na czym b!d$ polega y? Do tej pory grupa do przechowywania produktów korzysta z magazy- nów cz#onków. W 2009 r. zamierzamy zbudowa' magazyn zbo!owy, który b"dzie wyposa!ony w nowoczesne silosy, laboratorium, suszar- ni" oraz urz%dzenia do czyszczenia. Panie Prezesie posiada Pan ju" spore do#wiadczenie w organizowaniu Waszej Grupy. Czy w zwi$zku z tym mo"e Pan przekaza& zdobyte umiej!tno#ci innym rolnikom, którzy interesuj$ si! wymienion$ proble- matyk$? Tak oczywi$cie, bardzo ch"tnie podziel" si" zdobytymi umiej"tno$ciami praktycznymi i do$wiadczeniem z zainteresowanymi grupami inicja- tywnymi i producentami rolnymi, którzy rozwa!aj% czy wspólnie pro- dukowa' i sprzedawa' produkty poprzez grup". W ten sposób #atwiej b"dzie im przezwyci"!y' pierwsze bariery i trudno$ci. Dzi!kuj! bardzo za rozmow!. Rozmawia"a: Teresa Sarzy$ska Kronika Tygodnia swiat zboz 11.indd 14-152009-03-15 19:49:47