Tadeusz Jasudowicz
Słowo wstępne
Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego 1, 5-7
Słowo wstępne
W y p a d a ro zp o czą ć od słó w g łę b o k ie j w d z ię c z n o ś c i i g o rą c e g o p o d z ię k o w a n ia w s z y s t k im tym , k t ó r z y s w o ją ż y c z liw o ś c ią , k o n k r e tn y m w s p a rc ie m m o ich s ta ra ń r e a ln ie się p r z y c z y n ili do p o w s ta n ia „ P o ls k ie g o R o c z n ik a P r a w C z ło w ie k a i P r a w a H u m a n ita r n e g o ” . P r z y r z e k a m n ie s z c z ę d z ić w y siłk ó w , b y „R o c z n ik ” p r z y n o s ił c h w a łę U n iw e r s y t e t o w i W a r m iń s k o -M a z u r sk iem u , a z w ła s z c z a je g o W y d z ia ło w i P r a w a i A d m in is tr a c ji.
P r a g n ę p o d z ię k o w a ć P a n u P r o fe s o r o w i C e z a r e m u M ik o w i z a go to w o ść p e łn ie n ia fu n k c ji w ic e p r z e w o d n ic z ą c e g o K o m it e t u R e d a k c y jn e g o n a s z e go „R o c z n ik a ” , a P a n u P r o fe s o r o w i J a n u s z o w i S y m o n id e s o w i z a w e jś c ie w s k ła d te g o K o m it e t u R e d a k c y jn e g o , co je s t d o w o d e m n a s w o is tą „s z t a fe t ę p o k o le ń ” . W s z y s c y tr z e j w y w o d z im y się z to ru ń s k ie j A l m a M a t r i s C o p e r n i- c a n a e i je s t e ś m y z w ią z a n i z je j W y d z ia łe m P r a w a i A d m in is tr a c ji: P r o fe s o r S y m o n id e s b y ł n ie g d y ś m o im p ro m o to re m ; j a z k o le i p r z y jm o w a łe m do p r a cy w u tw o rz o n e j p o d ó w c za s K a t e d r z e P r a w C z ło w ie k a n a U M K w T o ru n iu P r o fe s o r a C e z a r e g o M ik a (w ó w c z a s m a g is tr a ). N ie c h n asz „R o c z n ik ” b ę d z ie je s z c z e je d n y m i z n a c z ą c y m e le m e n te m tej w ię z i, k t ó r a p r z e tr w a ła n a s ze r o z m a ite d o ś w ia d c z e n ia w T o ru n iu , W a r s z a w ie , P a r y ż u i O ls z ty n ie . D z ię k u ję r ó w n ie ż P r o fe s o r o w i J a n o w i S a n d o rs k ie m u z U n iw e r s y t e t u im . A d a m a M ic k ie w ic z a , k t ó r y z n a n as w s z y s tk ic h trz e c h i k t ó r y z n a m i o w o cn ie od la t w ie lu ju ż w sp ó łp ra c u je . M y ś lę , ż e o p o w y ż s z y m s k ła d z ie K o m it e t u R e d a k c y jn e g o „R o c z n i k a ” m o ż n a p o w ie d z ie ć , iż n ie w ą t p liw ie b ę d z ie d b a ł o s ta w ia n ie z a ró w n o n ow o p o w o ła n e m u pism u , ja k i je g o A u to ro m , k t ó r z y z „R o c z n ik ie m ” z e ch cą w sp ó łp ra c o w a ć , w y s o k ic h w y m a g a ń ja k o ś c io w y c h , w k tó r e j to d b a ło ści b ę d z ie k o rz y s ta ć z e w s p a r c ia re c e n z e n c k ie g o c z o ło w y ch p o lsk ich s p e c ja lis tó w n a u k i p r a w a m ię d z y n a r o d o w e g o , a z w ła s z c z a p r a w a m ię d z y n a ro d o w e g o p r a w c z ło w ie k a i m ię d z y n a r o d o w e g o p r a w a h u m a n ita rn e g o , ż e w sp o m n ę ch oćby o P ro fe s o ra c h : B o g u s ła w ie B a n a s z k u (U n iw e r s y t e t W r o c ła w s k i), P io t r z e D a r a n o w s k im (U n iw e r s y t e t Ł ó d z k i), B o ż e n ie G ro n o w s k ie j (U n iw e r s y t e t M ik o ła ja K o p e r n ik a ), J e r z y m M e n k e s ie ( I N P P A N ), G r a ż y n ie M ic h a ło w s k ie j (U n iw e r s y t e t W a r s z a w s k i), M a r k u P ie c h o w ia k u (U n iw e r s y t e t im . A d a m a M ic k ie w ic z a ), J e r z y m Z a ja d ło (U n iw e r s y t e t G d a ń s k i). O b o w ią z k i s e k r e t a r z y K o m it e t u R e d a k c y jn e g o „R o c z n ik a ” p o w ie r z a m y d w ó m a d iu n k to m K a t e d r y P r a w C z ło w ie k a i P r a w a E u ro p e js k ie g o U W M : dr. R a d o s ła w o w i F o rd o ń s k ie m u i dr. M a c ie jo w i L u b is z e w s k ie m u . T a k się p r z e d s t a w ia s p r a w a „R o c z n ik a ” r a t io n e p e r s o n a e , w t y m a s p e k cie te j r a t io , k tó r a d o ty c z y s tro n y ro b o czej. J e ś li ch o d zi o c r e a t io , lic z y m y n a a u to rs k ą w s p ó łp ra c ę ca łej n a u k i p o ls k ie j: i ty ch s ta rszy ch , za słu żo n ych , w ie k o w y c h , a le ta k ż e tych , k t ó r z y d o p iero się ro z w ija ją , k t ó r z y n a u k o w o d o p iero „ra c z k u ją ” . N ie b ę d z ie m y z a tr z a s k iw a ć n a s zy ch b r a m p r z e d n a j m ło d s z y m i a u to ra m i; „R o c z n ik ” m a słu żyć ta k ż e ich p rom ocji. Z u w a g i
n a p e w n e z a m ie r z e n ia s u b sta n cja ln e w o b ec „R o c z n ik a ” (o c z y m z a c h w ilę ), ch cem y lic z y ć n a a u to rs k ą w s p ó łp ra c ę p r z e d s t a w ic ie li n a u k i z in n y ch k r a jó w eu ro p ejs k ich , a z w ła s z c z a z k r a jó w p o s ts o c ja lis ty c zn y c h .
O r a t i o m a t e r ia e „R o c z n ik a ” w ja k im ś sen sie p r z e s ą d z a sa m je g o t y tuł, n a w ią z u ją c y do p ro b le m ó w m ię d z y n a r o d o w e j o ch ro n y p r a w c z ło w ie k a i m ię d z y n a r o d o w e g o p r a w a h u m a n ita rn e g o , ty ch d w óch p o w a ż n y c h o b s z a ró w p r a w a m ię d z y n a r o d o w e g o , p o s trz e g a n y c h z a ró w n o o d ręb n ie, ja k też w ich w z a je m n e j in te ra k c ji. Z d ru g ie j stro n y, z a le ż a ło b y m i n a s tw o r z e n iu z „R o c z n ik a ” czeg oś o ry g in a ln e g o , a z a r a z e m is to tn e g o . S tą d m y ś l o p e w n y m b a rd z ie j p r e c y z y jn y m , c z y po p ro stu w ę ż s z y m u p ro filo w a n iu „R o c z n i k a ” . M a r z y ło b y m i się, b y s ta ł się „R o c z n ik ” - s to p n io w o i p e r s p e k ty w ic z n ie - p e w n ą k la m r ą n a u k o w ą , s k u p ia ją c ą się p r z e d e w s z y s t k im n a b a d a n iu p ro b le m ó w p r a w n y c h b y ły c h p a ń s tw s o c ja lis ty c z n y c h w E u ro p ie , z w ła s z cza n a ich a d a p ta c ji do w y m a g a ń s ta n d a rd ó w e u ro p ejs k ich , w łą c z a ją c w to b a d a n ia p ra w n o -p o ró w n a w c z e . W y d a je się, ż e p r o b le m y ty ch k r a jó w w y k a z u ją się p e w n ą s p e c y fik ą m .in . z p e r s p e k ty w y o r z e c z n ic tw a s tra s b u rs k ie g o i je g o o cen y w sto su n k u do ró żn y c h e le m e n tó w to ta lit a r n e g o d z ie d z ic tw a tej g r u p y k ra jó w .
Z a te m , p r o fil w io d ą c y „R o c z n ik a ” , p r z e ja w ia ją c y się w je g o p ie r w s z e j, za s a d n ic ze j części, b ę d z ie się k o n c e n tr o w a ł n a p r o b le m a ty c e p ostsocja- lis ty c z n e j w E u ro p ie . O c z y w iś c ie , n ie m a to być „p o ls k a o cen a ” te j g r u p y k r a jó w , lecz s to p n io w e w c ią g a n ie n a u k o w có w z k a ż d e g o z ty ch p a ń s tw do w s p ó łp r a c y a u to rs k ie j z „R o c z n ik ie m ” . T o tru d n e z a d a n ie , a le - m ie jm y n a d z ie ję - n ie n ie m o ż liw e . M a m n a d z ie ję , ż e p ism o n a s ze b ę d z ie się s ta w a ło p o w o li p r z e d s ię w z ię c ie m p r a w d z iw ie m ię d z y n a r o d o w y m .
Z d ru g ie j stro n y, a k c e n to w a n ie te g o p r o filu sp e c ja ln e g o n ie m a słu żyć - n ie m o że słu żyć - e lim in o w a n iu m o ż liw o ś c i p u b lik a c ji n a ła m a c h „R o c z n ik a ” o p ra c o w a ń d o ty czą cy c h p r a w c z ło w ie k a lub p r a w a h u m a n ita rn e g o , n ie z w ią z a n y c h z p r o b le m a m i b y ły c h p a ń s tw so c ja lis ty c z n y c h . B ę d z ie m y je z a m ie s z c z a ć w d z ia le „M is c e lla n e a ” . Z n a jd ą tu sw o je m ie js c e ta k ż e o p ra c o w a n ia z z a k re s u t e o r ii i filo z o fii m ię d z y n a r o d o w o ch ro n io n ych p ra w c z ło w ie k a .
W d z ia le „D o k u m e n ty i M a t e r ia ły ” b ę d z ie m y z a m ie s z c z a ć w y b r a n e d o k u m e n ty ź ró d ło w e , z w ła s z c z a z w ią z a n e z p r z e m ia n a m i p r a w n y m i w r e g io n ie E u ro p y Ś ro d k o w e j i W s c h o d n ie j, ja k o ż e re g io n te n m a z a sobą d o ś w ia d c z e n ie to t a lit a r n e w ra m a c h c z y pod d y k ta te m im p e r iu m s o w ie ck iego. P r z e w id z ie liś m y ta k ż e d z ia ł „R e c e n z je i o m ó w ie n ia ” . N ie c h k r y t y k a n a u k o w a - ch oćby w sy m b o lic z n y c h ro z m ia ra c h - z a g o ś c i w n a s zy m „R o c z n ik u ” . N ie w s z y s tk o - z w y ż e j z a ry s o w a n e j w iz ji p rz y s z ło ś c io w e j „R o c z n ik a ” - u d a ło się z r e a liz o w a ć w p ie r w s z y m n u m e rz e cza so p ism a . W s k a z a ć j e d n a k w a rto , że: 1) n a o g ó ln ą lic z b ę 15 a rty k u łó w , 12 z n ich d o ty c z y p ro b le m ó w b y ły c h p a ń s tw so c ja lis ty c z n y c h ; 2 ) n a o g ó ln ą lic z b ę 15 a r t y k u łó w 8 o p ra c o w a li p r a c o w n ic y W y d z ia łu P r a w a i A d m in is t r a c ji U W M , a le
7 to o p ra c o w a n ia osób z w ią z a n y c h z in n y m i u c z e ln ia m i p o ls k im i (1 z U M K , 1 z U Ś l., 1 z U G , 1 z U J , 1 z U B ) lu b z a g r a n ic z n y m i (p ro f. G a e ta n o D a m - m acco z U n iw e r s y t e t u w B a r i, A n n a M r o z e k z U n iw e r s y t e t u w L ip s k u ). J a k n a „p ie r w s z e o tw a r c ie ” , n ie je s t to - ja k się w y d a je - r e z u lt a t n a jg o r szy. N a d je g o p o p ra w ą b ę d z ie m y s ta le p racow a ć. D o a u to rs k ie j w s p ó łp r a c y z „R o c z n ik ie m ” w s z y s tk ic h z a in te r e s o w a n y c h ro z w o je m b a dań n au k o w ych - z k ra ju i z z a g ra n ic y - serd eczn ie z a p ra s za m y !
