Przegląd wydawnictw prawniczych

Andrzej Wiśniewski

Przegląd wydawnictw prawniczych

Palestra 8/12(84), 74-78

74 P rzegląd w y d a w n ic tw p ra w n iczych Nr 12 (84>

4. U tw o r z e n ie ter e no w y c h z e s p o ł ó w usług proje ktowyc h

N a te r e n a c h , n a k tó r y c h u s p o łe c z n io n e je d n o s tk i p r o je k to w a n ia (b iu ra p r o j e k ­ to w e ) n ie z a s p o k a ja ją z a p o tr z e b o w a n ia n a p r a c e p r o je k to w e d la in d y w id u a ln e g o b u d o w n ic tw a n a w s i i w m ia s ta c h o ra z d la d r o b n y c h in w e s ty c ji p a ń s tw o w y c h , ^spółdzielczych i sp o łe c z n y c h , m o g ą b y ć u tw o rz o n e p rz y w y d z ia ła c h b u d o w n ic tw a , u r b a n i s ty k i i a r c h i t e k t u r y p re z y d ió w p o w ia to w y c h (m ie js k ic h , d z ie ln ic o w y c h ) r a d te r e n o w e z e sp o ły u s łu g p r o je k to w y c h . U c h w a ła n r 320 R a d y M in is tró w z dn. 7 p a ź d z ie r n ik a 1964 r. (M on. P o l. N r 72, poz. 336) u s t a la p r z e d m io t i z a k re s d z ia ­ ł a n i a ty c h z e sp o łó w , o k r e ś la ic h fo r m ę o r g a n iz a c y jn ą i u p o w a ż n ia M in is tra B u ­ d o w n ic tw a i P r z e m y s łu M a te r ia łó w B u d o w la n y c h d o szczeg ó ło w eg o u n o rm o w a n ia z a s a d i tr y b u ic h d z ia ła n ia .

W a rto ś ć p r a c p r o je k to w y c h w y k o n a n y c h n a rz e c z je d n e g o in w e s to r a n ie m o że p r z e k r o c ż y ć je d n o r a z o w o 10.000 zł. Z a w y k o n a n e p r a c e p r o je k to w e z e sp o ły b ę d ą p o b ie r a ć o p ła ty w e d łu g c e n n ik ó w u s ta lo n y c h d la ty c h zesp o łó w .

Z e s p o ły s ą je d n o s tk a m i p a ń s tw o w y m i p ro w a d z ą c y m i g o s p o d a rk ę fin a n s o w ą n a z a s a d a c h z a k ła d ó w b u d ż e to w y c h p o w ią z a n y c h z b u d ż e ta m i te r e n o w y m i. S . M . J P R Z E G L Ą O W r O Ą W I W C T W P ! t / \ W W I C Z Y C H S . R o z m a r y n : U s t a w a w P o l s k i e j R z e c z y p o s p o l i t e j L u d o w e j . P W N . W arszaxva 1964 r., s. 428. P o w y d a n e j w 1961 r. m o n o g r a fii p t. „ K o n s ty tu c ja ja k o u s t a w a z a s a d n ic z a ” a u t o r p r z e d s ta w ia n a m n a s te p n e m o n o g ra fic z n e o p ra c o w a n ie d o ty c z ą c e u s ta w y . W y b ó r te m a tu p o d y k to w a n y j e s t n ie w ą tp liw ie ty m , że — j a k p is z e a u t o r — s p r a ­ w a u s ta w y j e s t je d n ą ze s t r o n z a g a d n ie n ia m ie js c a i ro li n a jw y ż s z e g o o rg a n u p r z e d s ta w ic ie ls k ie g o w p a ń s tw ie so c ja lis ty c z n y m . W p a r s t w i e ty m w ła ś n ie u s ta w y s t a n o w i ą n a ji s t o tn i e js z ą część s k ła d o w ą s y s te m u n o rm p ra w n y c h , a w ię c te g o k o m p le k s u n o rm sp o łe c z n y c h , k tó r y s ta n o w i „ n o rm a ty w n ą p o d s ta w ę ” p r a w o r z ą d ­ n o ś c i s o c ja lis ty c z n e j. O m a w ia n a p r a c a s ta n o w i j a k g d y b y d a ls z y c ią g ro z w a ż a ń o K o n s ty tu c ji, p rz y c z y m n ie k t ó r e z a g a d n ie n ia le k k o ty lk o ta m p o ru s z o n e d o c z e k a ły s ię w o b e c n e j m o n o g r a f ii p e łn e g o ro z w in ię c ia . W k sią ż c e o św ie tlo n e są g łó w n ie te p ro b le m y , k tó r e m a j ą r o z s tr z y g a ją c e z n a c z e n ie d la r o li i z n a c z e n ia u s ta w y w n a s z y m s y s te ­ m ie p r a w n y m . A u o r o m a w ia p o d s ta w o w e e le m e n ty w y k o n y w a n ia f u n k c j i u s ta w o d a w c z y c h p rz e z S e jm i o k r e ś la -u s ta w ę ja k o a k t o g ó ln y u s ta n a w ia ją c y p rz e p is y p ra w n e . P r z y c h a r a k t e r y s t y c e te j a u to r w s k a z u je n a to , że u s ta w a w P R L n ie m o że b v ć a k te m in d y w id u a ln y m , i u z a s a d n ia s p o r n y w d o k tr y n ie p o g lą d o o g ó ln y m c h a r a k te r z e n a r o d o w y c h p la n ó w g o s p o d a rc z y c h o ra z b u d ż e tu p a ń s tw a . P r z y r o z w a ż a n ia c h d o ty c z ą c y c h m o c y p r a w n e j u s ta w y o ra z j e j z a k r e s u p o ru s z o n e s ą ta k ż e z a g a d n ie ­ n i a z w ią z a n e z p r o b le m a ty k ą d e k r e tu z m o c ą u s ta w y . P o r o z p a tr z e n iu z a g a d n ie n ia w y łą c z n o ś c i u s ta w y (tj. p r z e k a z a n ia n o rm o w a n ia o k r e ś lo n y c h s p r a w do w y łą c z n e j w ła s n o ś c i S e jm u ), a w sz c z e g ó ln o śc i p o u s t a le n i u

Nr 12 (84) P rzegląd w y d a w n ic tw p ra w n iczych 75 k rę g u s p r a w o b ję ty c h tą w y łą c z n o ś c ią , a ta k ż e p o w y ja ś n ie n iu , że u s ta le n ie w y ­ łą c z n o śc i n ie o g ra n ic z a S e jm u w w y d a w a n iu u s ta w w y k r a c z a ją c y c h p o z a t e n k rą g , a u t o r p rz e c h o d z i do o m a w ia n ia sz e re g u z a g a d n ie ń p o c h o d n y c h , p rz e d e w s z y ­ s t k im z aś do s c h a r a k te r y z o w a n ia p rz e p is ó w p r a w n y c h w y d a w a n y c h p rz e z n a c z e l­ n e o rg a n y a d m in is tr a c j i p a ń s tw o w e j. C h a r a k te r y s t y k a t a d o ty c z y : 1) ro z p o r z ą d z e ń ja k o p rz e p is ó w w y k o n a w c z y c h do u s ta w z w y k ły c h , 2) u c h w a ł r z ą d u w y k o n a w ­ c z y c h i s a m o is tn y c h , 3) s to s u n k u ro z p o r z ą d z e ń do u c h w a ł w y k o n a w c z y c h , 4) z a ­ k r e s u z a s to s o w a n ia u c h w a ł s a m o is tn y c h o ra z 5) k w e s tii w y k o n a w c z y c h i s a m o ­ is tn y c h z a rz ą d z e ń m in is tró w . O m ó w io n a te ż z o s ta ła k w e s tia k o n tr o li s ą d o w e j a k tó w o g ó ln y c h w y d a w a n y c h p rz e z n a c z e ln e o r g a n y a d m i n is tr a c j i o ra z s p r a w a s k u te c z n o ś c i u m ó w m ię d z y n a ro d o w y c h P R L w s to s u n k a c h w e w n ę trz n y c h . W k o ń c o w e j części a u to r z a s ta n a w ia się n a d d ro g a m i s z e r s z e j d e m o k r a ty z a c ji p ro c e s u u s ta w o d a w c z e g o w d ro d z e ro z s z e rz e n ia p r a w a in i c ja t y w y u s ta w o d a w c z e j, w z m o ż e n ia u d z ia łu o r g a n iz a c ji z a w o d o w y c h , s p ó łd z ie lc z y c h i sp o łe c z n y c h o ra z r a d n a ro d o w y c h w p ro c e s ie u s ta w o d a w c z y m , a ta k ż e k w e s tią g ło s o w a n ia lu d o w e g o ( r e fe re n d u m ). C . B e r e z o w s k i : M i ę d z y n a r o d o w e p r a w o lo t n ic z e . P W N . W a r s z a w a 1964 r., s. 288. P r a w o lo tn ic z e je s t o b e c n ie o d rę b n y m d z ia łe m p r a w a , p o s ia d a sw o je w ła s n e in s ty t u c je i j e s t w p e w n e j m ie rz e a u to n o m ic z n e , choć — j a k p is z e a u to r — n i e ­ k tó r e je g o c e c h y c h a r a k te r y s ty c z n y są n ie k ie d y z b liż o n e do cech c h a r a k t e r y s t y c z ­ n y c h d la p r a w a m o rsk ie g o . S ta te k p o w ie tr z n y i je g o z a łc g a m a ją w ie le p o d o b ie ń s tw ze s ta tk i e m m o r s k im i je g o z a ło g ą ; ró w n ie ż w p rz e w o z a c h lo tn ic z y c h je s t w ię c e j p o d o b ie ń s tw do p r z e - w o7ć w d ro g ą m o rsk ą , n iż d ro g ą lą d o w ą l u b rz e c z n ą . P r a w o lo tn ic z e j e s t b ą d ź p r a w e m w e w n ę tr z n y m , b ą d ź te ż p r a w e m m ię d z y n a ­ ro d o w y m . S to s u n k o w o k r ó t k i o k re s ro z w o ju m ię d z y n a ro d o w e g o p r a w a lo tn ic z e g o n ie d o ­ p ro w a d z ił je s z c z e do p o w s ta n ia s y s te m u re g u ł z w y c z a jo w y c h , z a jm u ją c y c h p o w a ż ­ n e m ie js c e n p . w o b ro c ie m o rs k im . S tą d te ż c h a r a k t e r p r a w a lo tn ic z e g o ja k o w g ’ó w n e j m ie rz e p r a w a p is a n e g o . M ożna m ó w ić jeO y n ie o w y k s z ta łc e n iu s ię n o rm z w y c z a jo w y c h d o ty c z ą c y c h p o ło ż e n ia p ra w n e g o p r z e s tr z e n i p o w ie tr z n e j. P is a n e p a r t y k u la r n e p ra w o m ię d z y n a ro d o w e lo tn ic z e z d ra d z a je d n a k te n d e n c ję d o r o z ­ ro s tu , czego d o w o d e m n a jle p s z y m ie s t f a k t r e c e p c ji n o r m m ię d z y n a ro d o w y c h p rz e z ró ż n o r o d n e p r a w o d a w s tw a k ra jo w e .

O m a w ia n a k s ią ż k a n a le ż y do n ie lic z n y c h w s o c ja lis ty c z n e j n a u c e p r a w a s y s t e ­ m a ty c z n y c h o p ra c o w a ń m ię d z y n a ro d o w e g o p r a w a lo tn ic z e g o . A u to r p rz e d s ta w ił w n ie j p o ję c ie , is to tę i ro z w ó j teg o p r a w a o ra z je g o h is to rię . W to k u d a ls z y c h w y ­ w o d ó w a u to r o m a w ia z a g a d n ie n ie p r z e s tr z e n i p o w ie tr z n e j, k w e s tie d o ty c z ą c e s t a t ­ k u p o w ie trz n e g o , a w ie c jeg o p o je c ie i ro d z a je , p rz y n a e ż ro ś ć p a ń s tw o w ą , w a r u n k i ż e g lu g i m ię d z y n a ro d o w e j, s y t u a c ję p r a w n ą załogi, r a to w n ic tw o i u d z ie la n ie p o ­ m o c y o b c y m s t a tk o m p o w ie tr z n y m , k tó r e z n a la z ły s ię w n ie b e z p ie c z e ń s tw ie , s p r a ­ w ę m ię d z y n a ro d o w e g o u r e g u lo w a n ia p r a w rz e c z o w y c h n a s t a tk a c h p o w ie tr : n / c h orp ^ 7o b n w b7Pń z w ią z a n y c h ze s t a tk i e m (a w szczeg ó ln o ści z n a jm e m s t a tk ó w

& o d p o w ie d z ia ln o ś c ią z a s z k o d y p o w s ta łe w w y n ik u z d e rz e n ia s ię i s z k o d y w y ­

rz ą d z o n e n a p o w ie rz c h n i p rz e z s ta te k z n a id u ja c y s i’ w locie).

W to k u d a ls z y c h w y w o d ó w a u to r p r z e d s ta w ia z a g a d n ie n ia z w ią z a n e z k o r z y s ta ­ n ie m z o b cej p r z e s tr z e n i p o w ie tr z n e j, c h a r a k t e r y z u j e O rg a n iz a c ję M ię d z y n a ro d o ­

76 Przegląd w y d a w n ic tw p ra w n iczych _{N r 12 (84)} w e g o L o tn ic tw a C y w iln e g o i Z rz e s z e n ie M ię d z y n a ro d o w e g o T r a n s p o r tu L o tn ic tw a o ra z o m a w ia p r a w a i z w y c z a je w o jn y p o w ie tr z n e j. Do k s ią ż k i z a łą c z o n y j e s t a n e k s z a w ie r a ją c y je d n o lity t e k s t K o n w e n c ji o u j e d ­ n o s ta jn i e n iu n ie k tó r y c h p r a w id e ł d o ty c z ą c y c h m ię d z y n a ro d o w e g o p rz e w o z u l o t n i ­ czego, p o d p is a n e j w W a rs z a w ie d n ia 12 p a ź d z ie r n ik a 1929 r. a z m ie n io n e j w H a d z e d n ia 28 w r z e ś n ia 1955 r., o ra z t e k s t K o n w e n c ji u z u p e łn ia ją c e j K o n w e n c ję w a r s z a w ­ s k ą o u je d n o s ta j n ie n iu n ie k tó r y c h p r a w id e ł d o ty c z ą c y c h m ię d z y n a ro d o w e g o p r z e ­ w o z u lo tn ic z e g o w y k o n y w a n e g o p rz e z o so b ę in n ą n iż p rz e w o ź n ik p o w ie tr z n y . J . S t a r o ś c i a k : E l e m e n t y n a u k i a d m i n i s t r a c j i . P W N . W a r s z a w a 1964 r., s. 42A

Z a k r e s d z ia ła n ia a d m i n is tr a c i i c ią g le s ie ro z s z e rz a , b o g a c ą się te ż f o r m y t e j d z ia ła ln o ś c i. P ro c e s a d m in is tr o w a n ia s t a j e się w s k u te k te g o c o ra z b a r d z ie j zło żo n y . Z m ie n ia ją się w y m a g a n ia , ja k im p o w in n i o d p o w ia d a ć k ie r o w n ic y i p ra c o w n ic y o r ­ g a n ó w a d m in is tr a c y jn y c h . N ie w y s ta r c z a ju ż „ w y c z u c ie ” , n ie z b ę d n a je s t je s z c z e u m ie ję tn o ś ć a d m in is tr o w a n ia . N ie w y s ta r c z a ją d o b re ch ę c i, tr z e b a u m ie ć d z ia ła6 d o b rz e . K o n ie c z n e w ię c j e s t u s ta le n ie o g ó ln y c h z a s a d p ra w id ło w e g o a d m i n is tr o w a ­ n ia . J e s t to z a d a n ie n o w e j g a łę z i n a u k i, n a u k i a d m i n is tr a c ji. O m a w ia n a p r a c a je s t p ie r w s z y m w n a s z e j l i t e r a t u r z e p o d rę c z n ik ie m z a j m u j ą ­ cy m s ię n a u k ą a d m in is tr a c ji. P o k r ó t k im z a ry s ie n a u k i a d m i n is tr a c j i a u t o r p r z e ­ ch o d zi do sz c z e g ó ło w y c h ro z w a ż a ń m e r y to ry c z n y c h . W śró d p ro b le m ó w d o ty c z ą c y c h o rg a n iz a c ji i o g ó ln y c h m e to d p r a c y a d m i n i s t r a c j i p r z e ć s ‘a w io n e są k w e s tie s a m o d z ie ln o śc i d z ia ła n ia o rg a n ó w a d m i n is tr a c j i, k o o rd y ­ n a c ji ic h d z ia Ja n ia , k o le g ia ln o ś c i i je d n o o s o b o w o ś c i, w s p ó łd z ia ła n ia ty c h o rg a n ó w z o r g a n iz a c ja m i sp o łe c z n y m i, z a k r e s u o b o w ią z k ó w k ie r o w n ik ó w , z a g a d n ie ń k o n tr o ­ li i in s p e k c ji. R o z w a ż a n ia d o ty c z ą c e p e rs o n e lu a d m in is tr a c y jn e g o p o ru s z a ją p r o b le ­ m a ty k ę d o b o ru p ra c o w n ik ó w a d m i n is tr a c ji o ra z ta k i e z a g a d n ie n ia p o lity k i p e r s o n a l­ n e j, j a k a w a n s e , o c e n a p ra c o w n ik a , k a r a n ie , n a g r a d z a n ie i d y s c y p lin a , u k ła d .sto­ s u n k ó w w e w n ę tr z n y c h ze sp o łu , w y d a jn o ś ć p r a c y itp . W k s ią ż c e o m a w ia n e są l e i s p r a w y te c h n ic z n e j s tr o n y d z ia ła n ia a d m i n is tr a c j i, a w ię c p la n o w a n ie d z ia ła ln o ś c i, z a s to s o w a n ie f o r m u la r z y , d o k u m e n ta c ja s p r a w y i o b ie g d o k u m e n tó w , p o d z ia ł f u n k ­ cji, r e g u l a m i n p r a c y , o r g a n iz a c ja k o n f e r e n c ji i z e b r a ń , k u l t u r a a d m in is tr o w a n ia itp . J . B a r d a c h : H is t o r ia p a ń s t w a i p r a w a P o ls k i . T o m I do p o ł o w y X V w i e k u . W j/d, I I p o p r a w i o n e i u z u p e ł n i o n e . P W N . W a r s z a w a 1,964 r., s. 600. J e s t to p ie r w s z y to m w y d a w n ic tw a m a ją c e g o o b ją ć w p ię c iu to m a c h c a ły s y s te m h is to r ii p a ń s tw a i p r a w a P o ls k i. O b e c n ie w y d a n y p ie r w s z y to m o b e jm u je d z ie je d o p o ło w y X V w ie k u . A u to r n ie p o p r z e s ta je n a p rz e d s ta w ie n iu u s tr o ju p a l i w a , a le s z e ro k o o m a w ia ta k ż e d a w n e p r^ w o D rv w a tn e . k a r n e i p ro c e s o w e . N a p o d k r e ś le n ie z a s łu g u je r o z p a tr y w a n ie d z ie ­ jó w p a ń s t w a i p r a w a w ś r 's łv r " g o s p o d a rc z ą i p a li ty c z n ą j a k r ó w n ie ż p r z e d s ta w ie n ie w o g ó ln y m z a r y s ie w y s tę p u ją c y c h w d a n y m o k re s ie d o k tr y n p o lity c z n y c h . . B io rą c p o d u w a g ę f a k t, że w ró ż n y c h o k r e s a c h u s tr ó j p a ń s tw o w y i p r a w o w n ie ­ k tó r y c h c z ę śc ia c h P o ls k i w y k a z y w a ły z n a c z n e o d rę b n o ś c i, a u t o r o m a w ia r ó w n ie ż w o g ó ln y c h z a r y s a c h u s tr o je p o lity c z n e i p r a w o in n y c h , n ie p o ls k ic h tw o ró w p a ń ~ s tw o w y c h , o b o w ią z u ją c e n a z ie m ia c h p o ls k ic h . W o k re s ie h L sto ry c z n jm o b ję ty m to m e m p ie r w s z y m d o ty c z y to m in . u s t r o ju P r u s i P o m o rz a W sc h o d n ie g o oraz. u s t r o ju i p r a w a P o m o rz a Z a c h o d n ie g o .

N r 12 (84) P rzegląd w y d a w n ic tw p ra w n ic zych 77 J . G r z e s z y k : N i e d o b o r y ( m a n k a ) w h a n d l u u s p o ł e c z n i o n y m . T e k s t y , o b j a ś n i e n i a ,

o r z e c z n i c t w o o r a z l i t e r a t u r a . O r z e c z n i c t w o i w y k a z l i t e r a t u r y o p r a c o w a n e p r z y -w s p ó ł u d z i a l e M . G i n t o w t a . W y d . V. W y d . P r a w n . W a r s z a w a 1964 r., s. 584.

P ią te w y d a n ie te j k s ią ż k i o p r a c o w a n e w e d łu g s t a n u p ra w n e g o n a d ? ie ń 1 s ie r o - n ia 1964 r., je s t z b io re m m a t e r i a łó w p r a w n y c h z z a k r e s u o d p o w ie d z ia ln o ś c i c y w il­ n e j za n ie d o b o r y w h a n d lu u sp o łe c z n io n y m . T rz o n z e b ra n e g o m a t e r i a ł u s ta n o w ią a k ty n o r m a ty w n e ró ż n e g o r z ę d u d o ty c z ą c e z a s a d o d p o w ie d z ia ln o ś c i m a j ą tk o w e j p ra c o w n ik ó w o ra z o só b z a tr u d n io n y c h n a p o d ­ s ta w ie u m ó w z le c e n ia w h a n d lu u sp o łe c z n io n y m . A u to r z e b ra ł i u s y s te m a ty z o w a ł p r z e p is y ( n a jlic z n ie j w ś ró d n ic h w y s tę p u j ą z a rz ą d z e n ia M in is tra H a n d lu W e w n ę ­ trz n e g o ). P o n a d to w p r a c y z n a jd u ją się p rz e p is y o lim ita c h n a p o k r y c ie n ie d o b o ­ r ó w i n o r m y u b y tk u n a tu r a ln e g o r ó ż n y c h m a te r ia łó w . A u to r z a m ie ś c ił ta k ż e w z b io ­ r z e w y c ią g i w y b r a n y c h p rz e p is ó w z z a k r e s u p r a w a c y w iln e g o , a d m in is tr a c y jn e g o , p ro c e s o w e g o , a ta k ż e k a rn e g o , z w ią z a n e z p r o b le m a ty k ą n ie d o b o ró w . D o d a tk ie m d o z b io ru p rz e p is ó w , m a ją c y m c h a r a k t e r o d rę b n e g o , c e n n e g o o p r a ­ c o w a n ia , je s t o rz e c z n ic tw o S ą d u N a jw y ż s z e g o w s p r a w a c h o d p o w ie d z ia ln o ś c i c y w il­ n e j z t y t u ł u n ie d o b o ró w o ra z l i t e r a t u r a z te g o z a k re s u . O rz e c z n ic tw o o p ra c o w a n e je s t w fo r m ie o b s z e r n y c h te z p o se g re g o w a n y c h w e d iu g u k ła d u rz e c z o w e g o . J . T o p i ń s k i : P r a w o b l i ż e j ż y c i a . K s i ą ż k a i W i e d z a . W a r s z a w a 1964 r., s. 104. N a k o n s tr u k c ja c h p r a w n y c h , z w ła s z c z a w z a k re s ie p r a w a c y w iln e g o i k a r n e g o o r a z p r a w a p ro c e s o w e g o , c ią ż y w z n a c z n y m s to p n iu tr a d y c ja r o z w ią z a ń s i ę g a ją ­ c y c h je s z c z e p r a w a rz y m s k ie g o , a n a w e t je s z c z e s ta r s z y c h sy s te m ó w . W ie le z ty c h ro z w ią z a ń n ie z a w sz e o d d a je w ła ś c iw ą tr e ś ć a k tu a l n y c h s to s u n k ó w sp o łe c z n y c h , a n ie k t ó r e tr a d y c y jn e in s ty t u c je s t r a c ił y w o g ó le r a c j ę b y t u i u tr z y m u j ą s ię ty lk o d la te g o , że d o ść c z ę sto n ie z a w s z e z d a je m y so b ie s p r a w ę z teg o , iż są a n a c h r o n ic z ­ n e. A u to r w y p o w ia d a n a w e t p o g lą d , że w o k ó ł p e w n y c h „ tr a d y c y jn y c h ro z w ią z a ń p r a w n y c h w y ró s ł ja k i ś sz c z e g ó ln y r o d z a j a d o r a c ji, k tó r a w y łą c z a m o ż liw o ść p o s z u ­ k iw a n ia n o w y c h , n ie tr a d y c y j n y c h f o r m p ra w n o o rg a n iz a c y jn y c h , o d p o w ia d a ją c y c h p o tr z e b o m r o z w ija ją c e g o się s p o łe c z e ń s tw a ” .

W k sią ż c e , b ę d ą c e j z b io re m ro z w a ż a ń n a d a k tu a l n y m i z a g a d n ie n ia m i z w ią z a n y ­ m i ze s ta n e m n a u k i p r a w a , s t a n e m k o d y fik a c ji (z w ła sz c z a w z a k r e s ie p r a w a k a r ­ neg o ) i lic z n y m i b r a k a m i z w ią z a n y m i z n ie u m ie ję tn o ś c ią b a d a n ia s k u t k ó w d z ia ła n ia p r a w a , a u to r p o d d a je k r y ty c z n e j o c e n ie o b e c n y s t a n rz e c z y , p o d k r e ś la ją c z a ró w n o k o n ie c z n o ś ć je g o z m ia n , j a k i w s k a z u ją c k ie r u n k i, w ja k i c h z m ia n y t e p o w in n y n a s t ą p ić . R o z w a ż a n ia te — p o d k r e ś la z n a c is k ie m a u to r — n a p is a n e z o s ta ły p o to , a b y w y ­ w o ła ć d y s k u s ję i z m u s ić do z r e w id o w a n ia tr a d y c y jn y c h s c h e m a tó w p ra w n ic z y c h . P . H o r o s z o w s k i : O d z b r o d n i do k a r y . B i b l i o t e k a .,P r o b l e m ó w ” P W N W a r - w a n ia w te j d z ie d z in ie . P r z e k o n u j e o n a , ja k w ie lk i j e s t u d z ia ł ró ż n y c h d y s c y p lin s z a w a li>63 r., s. 4&0. K s ią ż k a p ro f . H o ro sz o w sk ie g o j e s t p r z y s te p n ie i in t e r e s u j ą c o n a p is a n y m w y k ła - -dem z a s a d y k r y m in a lis ty k i, p rz e z n a c z o n y m d la c z y te ln ik a b ez fa c h o w e g o p r z y g o ‘o - n a u k i w w a lc e z p rz e s tę p c z o ś c ią , r o z p r a w ia się z ró ż n y m i b łę d n y m i a ro z p o w s z e c h

-78 PrzeyląU w y d a w n ic tw p ra w n iczych N r 12 (84V niem y m i p o g la d a m i n a m e to d y k r y m in a lis ty k i, d a je h is to ry c z n y p rz e g lą d sp o so b ó w ś c ig a n ia p rz e s tę p s tw .

P r z e w a ż a ją c a część p r a c y p o św ię c o n a je s t o m ó w ie n iu m e to d i śro d k ó w , k tó r y c h d o s ta r c z a w sp ó łc z e s n a n a u k a i te c h n ik a o rg a n o m śc ig a n ia . A u to r p r z e d s ta w ia sp o ­ so b y w y k o r z y s ta n ia p rz e z s łu ż b ę śle d c z ą p sy c h o lo g ii, m e d y c y n y , c h e m ii i fiz y k i oraz. s z e r e g u in n y c h d z ie d z in n a u k i. C z e sła w S a w i c z : P o r a d n i k ł a w n i k a w s p r a w a c h k a r n y c h . W y d . P r a w n . W a r s z a w a 1964 r., s. 216. O p ra c o w a n ie p rz e z n a c z o n e j e s t p rz e d e w s z y s tk im , je ś li n ie w y łą c z n ie d la ła w ­ n ik ó w . A u to r p o r a d n ik a w b a rd z o o g ó ln y m s k r ó c ie o m a w ia o rg a n iz a c je i z a k r e s d 'i a , a - n ia s ą d ó w p o w s z e c h n y c h i sz c z e g ó ln y c h o ra z p r o k u r a t u r y i a d w o k a tu r y . K ?iażk a z a p o z n a je te ż ła w n ik a z .jego p r a w a m i i o b o w ią z k a m i, m .in . ta k im i, j a k w y b ó r i o d ­ w o ły w a n ie ła w n ik ó w , n ie z a w is ło ś ć ła w n ik a , jeg o w y łą c z e n ie , u d z ia ł w ro z p r a w ie

itp . K s ią ż k a p o św ie c o n a j e s t je d n a k g łó w n ie z a g a d n ie n io m p ro c e s u k a r n e g o o ra z c z e śri o g ó le j i sz c z e g ó ln e j p rp w a k a rn e g o . A u to r o m a w ia s p o s ó b p rz y g o to w a n ia s ię ła w n ik a do ro z p r a w y , p rz e d s ta w ia n a c z e ln e z a s a d y o ro c e s o w e , a n a s te p n ie p rz e b ie g p ro c e s u . R e s z ta p r a c y z a w ie ra o m ó w ie n ie p o d s ta w o w y c h p o ję ć części o g ó ln e j i w y ­ b r a n y c h p rz e p is ó w części sz c z e g ó ln e j k o d e k s u k a rn e g o . J. B r a t o s7e w s k i , W. K o c o n , W. Ż e b r o w s k i : P o r a d n i k b ie głego są d o tieg o - W y d . P r o w n . , W a r s z a w a 1964 r„ s. 112.

N a te m a t b ie g ły c h s to s u n k o w o d u żo n isz e sie w li te r a t u r z e p ra w n ic z e j, is tn ie je ró w n ie ż d o ; ć b o g a te o rz e c z n ic tw o , a m im o to p r a k t y k a c z ę sto n ie o d p o w ia d a w y ­ m a g a n io m te o r e ty c z n y m i o rz e c z n ic tw u S.N . D z ie je się t a k m .in . d la te g o , że b ra k j e s t o p ra c o w a ń o m a w ia ją c y c h w sp o só b p rz y s tp p n y p o d s ta w o w e z a g a d n ie n ia ro li b ief^ ep o , o p ra c o w a ń p rz e z n a c z o n y c h d!a p r a k ty k ó w , g łó w n ie d la b ie g ły c h .

A u to r z y w y m ie n io n e j p r a c y p o s ta w ili so b ie za z a d a n ie w y p e łn ie n ie te j lu k i i z a o ­ p a tr z e n ie b ie g ły c h w p o r a d n ik , k tó r y b y z a w ie r a ł p o tr z e b n e im w ia d o m o ś c i p o d s ta ­ w o w e o ra z p o z w a la ł im n a p rz e z w y c ię ż a n ie s iln ie z a k o rz e n io n y c h w a d liw y c h p rz y ­ z w y c z a je ń .

K s ią ż k a o m a w ia n a iw a ż n ie js z e p ro b le m y o g ó ln e d o ty c z ą c e b ie g ły c h , m .in . k to m oże z o s ta ć b ie g ły m , ja k a j e s t ro la i s ta n o w is k o p ro c e s o w e b ie g łe g o , co to są w ia­ d o m o ś c i s p e c ja ln e , ja k im w y m a g a n io m p o w in n a o d p o w ia d a ć o p in ia b ieg łeg o itp . P o - n ie w p ż k s ią ż k ą je s t p rz e z n a c z o n a n ie ty lk o d la b ie g ły c h , a le ta k ż e d la in n y c h Dsób w s p ó łp r a c u ją c y c h z n im i (g łó w n ie w ię c d la sęd zió w ), p rz e to a u to r z y o m a w ia ją rów ­ n ie ż k w e s tie k ie r o w a n ia b a d a n ie m d o k o n y w a n y m p rz e z b ie g łe g o o ra z o c e n y jeg o o p in ii.

F o z a ty m w k s ią ż c e z n a jd u j e m y z e s ta w ie n ie p rz e p is ó w p r o c e d u r a ln y c h d o ty c z ą ­ cy c h b ie g ły c h w r a z z o d p o w ie d n im o rz e c z n ic tw e m S ą d u N a jw y ż sz e g o , a ponadto w y k a z n a jw a ż n ie js z e j: l i t e r a t u r y z te g o z a k re s u .