Marcin Gawlicki
Szanowni Czytelnicy!
Ochrona Zabytków 62/1 (244), 3
S za no w n i Czytelnicy!
Krajowy Ośrodek B adań i Dokumentacji Zabytków od p o n a d roku prow adzi prace zw iąza ne z weryfikacją rejestru zabytków. Chcem y w ten sposób pom óc wojewódzkim konserwato rom zabytków w pracach n a d uaktualnieniem danych znajdujących się w rejestrze zabytków oraz przygotować zasób informacji dostępnych na nośnikach cyfrowych, który w prow adzany jest do elektronicznej b a zy danych. W ażnym elementem tego procesu jest wypracowanie standardu nowoczesnego opisu wartości zabytkowych. Chcemy ten proces przeprow adzić w oparciu o spójne kryterium ocen, a także sięgnąć do doświadczeń zw iąza nych z ochroną miejsc wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W najnow szym num erze „Ochrony Z a b y tkó w ” przedstaw iam y fragm ent tej złożonej problem atyki na przykładzie w ażnej dom eny dziedzictwa kulturowego, ja kim są za bytki techniki. Jestem przekonany, że reguły przedstawione w obszernym artykule poświęconym tej tematyce m ożna odnieść także do innych obszarów zasobu zabytkowego. Zwracam także uwagę na szerokie spektrum ocen oraz konieczność wypracowania takiej m etody postępowania, która w praktyce umożliwi obiektywną ocenę wartości zasobu zabytkowego i jego precyzyjny opis, tym sam ym pozw oli na znaczące popraw ianie praktycznych standardów ochrony zabyt ków.
W ażnym uzupełnieniem zasygnalizow anych działań może być często niedostrzegany obszar aktyw ności obywatelskiej, siły, która pow inna skutecznie wspierać proces ochrony i opieki n a d zabytkam i. Przedstawiam y ten problem w oparciu o doświadczenia zw iązane z nagrodą Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej. Tytuły nagrodzonych projektów: „Sąsiedzi dla sąsiadów ” oraz „Otwarte ogrody" ukazują znaczenie i walory lokalnych prze strzeni kulturowych.
Tradycyjnie staram y się przedstaw iać Państwu tajemnice kryjące się za rnurarni wielu najcenniejszych polskich zabytków, ly m razem zapraszam do klasztoru Ojców Bernar dynów w Leżajsku. Odkrycia malowideł zdobiących cele nowicjatu potwierdzają fu n d a m entalną zasadę konieczności przeprow adzenia profesjonalnych badań poprzedzających wszystkie planow ane działania konserwatorskie. Pod kilkunastom a warstwami farb, przez wieki cierpliwie nakładanych przez gospodarzy klasztoru, badacze dostrzegli i odsłonili znakom ite malarstwo ścienne. Podziwiać m ożem y piękno i ekspresję przedstawionych postaci, emblematu śmierci, szatana i aniołów oraz wielu innych wyobrażeń niosących mocne przesłanie duchowe. Na ścianach cel dostrzeżem y rozlegle krajobrazy, ornam enty kwiatowe i geometryczne. Pomieszczenia te n a dal służą mieszkańcom klasztoru, tym bardziej warto skorzystać z naszej publikacji i choć na chwilę zajrzeć do z reguły nie dostępnych daw nych cel nowicjatu.
Serdecznie zapraszam Państwa do lektury.
Z w yra za m i sza cunku
Marcin Gawlicki Dyrektor Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków