Tadeusz Pawluk
Kanoniści na Kongresie Teologów
Polskich
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 33/3-4, 219-221
S P R A W O Z D A N I A
Praw o Kanoniczne I 33 (1990) n r 3--4 !
KANONISCH NA KONGRESIE TEOLOGOW POLSKICH
W dniach 12—14 września 1989 r. na Katolickim Uniwersytecie Lu belskim odbył się VI Kongres Teologów Polskich. Tem at obrad Kon gresu został wyrażony w haśle: Chrześcijańskie dziedzictwo bizantyń-
sko-slowiańskie. Udział w Kongresie wzięli także kanoniści tworzący
Sekcje Praw a Kanonicznego przy Komisji Episkopatu do Spraw Nauki Katolickiej.
1. W obradach Sekcji Praw a Kanonicznego wzięło udział 20 kano- nistów, reprezentujących głównie Wydziały P raw a Kanonicznego Kato lickiego U niw ersytetu Lubelskiego i . Akademii Teologii Katolickiej w W arszawie oraz Papieską Akadem ię Teologiczną w Krakow ie i P a pieskie Wydziały Teologiczne w Polsce. Stosunkowo niewielki był udział wykładowców praw a kanonicznego zatrudnionych w sem inariach duchownych, zwłaszcza zakonnych.
2. Dwudniowym obradom Sekcji przewodniczył ks. prof. Tadeusz P a w l u k . W swoim słowie wstępnym przypomniał on w ydarzenia z ostatnich miesięcy, stanowiące przedm iot szczególnego zainteresowania kanonistów, a mianowicie:
— ogłoszenie w dniu 17 m aja 1989 r. trzech ustaw: o stosunku P ań stw a do Kościoła katolickiego w PRL, o gw arancji wolności sum ienia i w yznania oraz o ubezpieczeniu społecznym duchownych;
1— wznowienie stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską oraz — związane z tym — m ianowanie ks prałata dra Józefa Kowalczyka arcybiskupem tytularnym i nuncjuszem apostolskim w Warszawie;
— oficjalne uznanie przez władze państwowe statusu wyższych u- czelni: Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, Papieskich Wy działów Teologicznych w Poznaniu, Wrocławiu i W arszawie oraz Wy działu Filozoficznego T J w Krakowie;
— uzyskanie przez Akademię Teologii Katolickiej w W arszawie k a nonicznej aprobaty Kongregacji Sem inariów i Instytutów Naukowych; — powołanie w Polsce — pierwszego po ostatniej wojnie — biskupa pomocniczego obrządku greckokatolickiego.
Zdając sprawozdanie z działalności Sekcji Praw a Kanonicznego prze wodniczący stwierdził, że w ostatnim okresie skoncentrowano uwagę na Kodeksie Praw a Kanonicznego Jan a Paw ła II w kontekście nauki So boru W atykańskiego II. Okazją do głębszych refleksji naukowych nad nowym Kodeksem i jego rolą w odrodzeniu wielu dziedzin życia ko
220 Sprawozdania [2]
ścielnego była piąta rocznica prom ulgowania i w ejścia w życie tegoż Kodeksu. Okazji do ogólniejszych rozważań nad odnowionym praw'em kanonicznym dostarczyło też obchodzone dziesięciolecie pontyfikatu J a na Pawła II. Obu w spom nianym rocznicom kanoniści poświęcili spe cjalną sesję naukową. Sekcja Praw a Kanonicznego w swej działalno ści naukowej — przypom niał przewodniczący — jest wspomagana przez kanonistyczne ośrodki naukowe. Członkowie Sekcji są zapraszani, przy najm niej raz w roku, na sympozja naukowe organizowane na Wydzia łach P raw a Kanonicznego KUL i ATK.
Kanoniści polscy — dodał przewodniczący w zakończeniu swojego sprawozdania — mogą wykazać się licznymi osiągnięciami naukowymi w ostatnim okresie. Godnym podkreślenia jest fakt, że w Polsce są wydaw ane kilkutomowe podręczniki-kom entarze do nauki praw a kano nicznego; jeden z nich, mianowicie ks. E. Sztafrowskiego, ukazał się już w całości, dwa inne (jeden jako praca zbiorowa kanonistów lubel skich, drugi autorstw a ks. T. Pawluka) ukazują się sukcesywnie. P oja w iają się też kanonistyczne prace monograficzne.
Z kolei pomodlono się za spokój duszy śp. ks. prof. K lausa M ö r s d o r f a z Monachium, znanego kanonisty, w spółpracującego w prze szłości z polskimi ośrodkami kanonistycznymi. O jego śmierci, któ ra nastąpiła w dniu 17 sierpnia 1989 r., powiadomili kanoniści nie mieccy.
3. Główna tem atyka obrad Sekcji Praw a Kanonicznego, zgodnie z za leceniem Komisji Episkopatu do Spraw Nauki Katolickiej, nawiązywała do wiodącego tem atu Kongresu Teologów Polskich. Wygłoszono nastę pujące referaty:
— ks. prof, dr hab. Remigiusz S o b a ń s k i : Protos w strukturach
prawnych Kościoła;
— ks. dr Józef Ł a p i ń s k i OFM Conv: S tru ktu ry synodalne w pra
wie katolickich Kościołów wschodnich;
— ks. prof, dr hab. Wojciech G ó r a l s k i : E kum eniczny w ym iar K o
deksu Prawa Kanonicznego.
W związku z dwoma pierwszymi referatam i dyskutowano nad zagad nieniem władzy rządzenia w Kościołach wschodnich. Zwracano uwagę nie tylko na specyfikę wschodniego praw a kanonicznego, lecz także na wspólne elementy dyscypliny w Kościele łacińskim i w Kościołach Wschodu oraz na w zajem ne inspiracje obu systemów prawnych. W związku zaś z trzecim referatem rozwinięto zagadnienie realizacji w nowym Kodeksie P raw a Kanonicznego soborowych zaleceń i postulatów w dziedzinie ekumenizmu.
Rozważania i dyskusje miały charakter ekumeniczny. Dostarczyły one — zdaniem ' dyskutantów — nowych przesłanek dla pracy prow a dzonej w Kościele pod hasłem: „ku pełnej jedności”.
4. Wygłoszono też kilka kom unikatów:
13] Sprawozdania 221
cję Kongregacji Kościoła Wschodniego z dnia 7 m aja 1937 r. o dusz pasterstw ie wśród katolików wschodnich w Polsce (poza diecezjami greckokatolickimi) ;
— ks. prof, dr hab. Tadeusz P i e r o n e k poinformował o wszczę tych pracach nad II synodem plenarnym w, Polsce; do tego zagadnienia nawiązał ks. prof, dr hab. Edward S z t a f r o w s k i , zapoznając z zada niami, jakie zostały zlecone kanondstom;
— ks. prof. E. S z t a f r o w s k i poinformował o swoich planach co do kontynuacji wydaw nictw a źródeł najnowszego praw a kanonicz nego.
5. Postanowiono zwołać następne posiedzenie Sekcji w czerwcu przy szłego roku. Będzie ono poświęcone głównie nowemu praw u wyznanio wemu, mianowicie ustawom z dnia 17 m aja 1989 г.: o stosunku Państw a do Kościoła katolickiego w Polsce, o gw arancjach wolności sumienia i w yznania oraz o ubezpieczeniu społecznym duchownych.
Z innych wniosków w arto odnotować liczne głosy postulujące wszczę cie stosownych starań o powołanie stowarzyszenia kanonistów pol skich. Z inicjatyw ą w tym zakresie w ystąpił ks. prof, dr hab. Józef K r u k o w s k i .
Obrady podsumował przewodniczący Sekcji, ukazując dalsze zada nia, w jakich pragną mieć swój udział kanoniści polscy.
Ks. Tadeusz Paw luk
IX MIĘDZYNARODOWY KONGRES STOWARZYSZENIA z PRAWNIKÓW KOSCIOŁOW WSCHODNICH
Tegoroczny Międzynarodowy Kongres Stowarzyszenia Praw ników Ko ściołów Wschodnich odbył się w dniach od 17—24 w rześnia 1989 roku w Grecji, w mieście K avala (dawne Neapolis — miejsce pobytu św. Paw ła Apostoła). K avala jest oddalona 160 'km od Tesalonik w k ie ru n ku wschodnim. M iędzynarodowe spotkania kanonistów i historyków Kościołów Wschodnich m ają miejsce co dwa lata. Są organizowane n a przem ian przez Kościół katolicki i Kościół prawosławny. Obecny Kongres został zorganizowany przez stronę praw osław ną a następny, który z kolei będzie już X Kongresem, zostanie zorganizowany przez stronę katolicką w roku 1991 we Włoszech, w Bari.
Zasadniczym celem tych Kongresów jest wzajemne poznawanie się siostrzanych Kościołów: katolickiego i prawosławnego, elim inowanie barier, poszukiwanie tego, co łączy, a przez to w zajem ne zbliżanie się ku Jedności.
Głównym tem atem tegorocznego Kongresu był w zajem ny stosunek Kościoła i państw a w k rajach chrześcijańskiego Wschodu. R eferaty Kongresu dotyczyły głównie tej tem atyki, choć nie zabrakło również referatów ukazujących stosunek Kościoła do państw a w Kościele Za
