Nowe kierunki mechanizacji urabiania i ładowania w ścianach wysokich kopalni "Milowice"

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ S e r i a : GÓRNICTWO z . 41

________1969 Nr k o l . 267

Mgr i n ż . J a n u s a S t r z e m i ń s k i D y re k to r K o p a ln i "M ilowioe"

w Sosnowcu

NOWE KIERUNKI MECHANIZACJI URABIANIA I ŁADOWANIA W ŚCIANACH WYSOKICH KOPALNI "MILOWICE"

S t r e s z c z e n i e : Podano dotychczasow y rozw ój m eohani- z a o j i w y b ie r a n i a w ś o ia n a c h podsadzkowych. Omówiono przyozyny o g r a n ic z a J ą o e wprowadzenie maszyn w ś c i a ­ nach wysokioh z po dsad zk ą h y d r a u l i c z n ą .

W o p a r c i u o k r ó t k ą c h a r a k t e r y s t y k ę warunków geo­

l o g i o z n o - g ó r n lc z y oh k o p a l n i "Milowioe" p r z e d s ta w i o ­ no stosowany j u ż na s k a l ę przemysłową sposób t y o - ozasewego p o d p a r c ia s t r o p u w p o lu roboozym przy za­

s to s o w a n iu obudowy k o tw io w e j. Podano uzyskiwane w s k a ź n ik i te ch n lo z n o -e k o n o m io z n e .

1 . Wstęp

Dynamiczny ro zw ó j wydobycia w ęgla w całym o k r e s i e i s t n i e n i a p o l s k i Ludowej związany b y ł z j e d n e j s t r o n y z rozbudową p o te n ­ c j a ł u prod uk o y jn eg o p rzem y słu węglowego, z d r u g i e j s t r o n y - z rozwojem m e c h a n i z a c j i i a u t o m a t y z a o j i w y dobycia, z wprowadza­

niem postępowyoh metod o r g a n i z a c j i p r o d u k c j i , oo s z c z e g ó l n i e u w id ao zn ia s i ę w z a k r e s i e k o n o e n t r a o j i w y d ob y cia. K o n c e n tra ­ c j a p r o d u k c j i o r a z m e c h a n iz a c ja i a u t o m a ty z a c ja procesów umo­

ż l i w i ł y p rz e d e w sz y stk im zniw elow anie ujemnyoh skutków p o gar­

s z a n i a s i ę n a t u r a l n y o h warunków g e o lo g lo z n e - g ó r n io z y o h w ko­

p a l n i a c h , a w k o n s e k w e n c ji s k u te c z n e p r z e o i w d z i a ł a n i e poważ­

n ie js z e m u w z ro s to w i ogólnych kosztów p r o d u k c j i .

Nowe r o z w ią z a n ia m ech an izacyjn e o r a z a u to m a ty z a c y jn e ja k r ó w n ie ż nowe metody o r g a n i z a o j i p r o d u k c j i w y w ie ra ją pozytywny wpływ na zmiany w s t r u k t u r z e wydobycia uzyskiw anego z ró żn y ch

systemów e k s p l o a t a c y j n y c h i t a k :

506 J a n u s z S tr z e m iń s k i

W y szcz eg ó ln ie n ie U d z ia ł wydobyoia w # r 1956 r . 1962 r . 1968 r .

Śoiany ogółem 5 4, 7 63, 3 8 0 , 9

w tym: ś c ia n y zawałowe 20,1 3 0 , 9 4 3, 0

ś c i a n y z p o d s . h y d r . 1 6 , 7 2 4 , 9 3 4 , 3 ś c i a n y z p o d s. suohą 1 7 , 9 7 , 5 3 , 5

Z a b i 6 r k i 2 4 , 6 2 0 , 0 9,1

C h o dn ik i węglowe 1 8 , 9 1 5, 2 9, 0

Rob. konserw acy jn e i inne 1 , 8 1 , 5 1,1

Jak wynika z p r z e d s ta w io n y c h w a r t o ś c i , w z r a s ta s y s te m a ty c z ­ n i e u d z i a ł wydobycia z przodków ścian o w y ch, m aleje n a t o m ia s t z przodków zabierakow ych o r a z z r o b ó t przygotowawczych i kon­

s e rw a c y jn y c h . W g r u p ie w y ro b isk śoianowych w z r a s ta u d z i a ł wy­

d o b y cia ze ś c i a n zawałowych i ze ś o ia n z podsadzką h y d r a u l i o z - n ą . Znacznie s p a d ł n a t o m i a s t u d z i a ł wydobycia ze ś c i a n wybie­

r a n y c h z zastosow aniem p o d s a d z k i s u c h e j .

Pod względem warunków g e o lo g ic z n y c h w e k s p l o a t a c j i przewa­

ż a j ą pokłady ś r e d n i e j g r u b o ś c i i. pokłady g r u b e , s ła b o n a c h y lo n e . Z pokładów ś r e d n i e j g r u b o ś c i otrzy m uje s i ę około 57# - a z po­

kładów g ru b y c h , powyżej 3 , 5 m, u d z i a ł wydobycia wynosi 39#.

U d z ia ł wydobycia z pokładów c i e n k i c h (do 1 , 0 m) J e s t n ie zn aczn y i w ynosi za le d w ie 4 #.

O kreślone w aru n k i g ó r n ic z o - g e o lo g i c z n e pokładów węglowych w p ły n ęły na rozw ój odpowiednich systemów m e c h a n iz a c ji procesów p ro d u k c y jn y c h . W g r u p ie przodków ścianow ych n a j b a r d z i e j r o z w i­

n ę ł a s i ę m e ch an iz acja ś c i a n zawałowych. S z e ro k ie z a sto so w an ie z n a l a z ł y t u kombajny węglowe, v7ysokowyda jne p r z e n o ś n i k i , nowo­

c z e sn a obudowa ścianow a s t a l o w a , zm echanizowana. Również, s z c z e g ó l n i e w o s t a t n i m o k r e s i e , z ro b io n o duży k rok naprzód w m e o h a n iz a c ji u r a b i a n i a i ładow ania w ś c ia n a c h o w ysokości do 3 , 0 m z podsadzką h y d r a u l i c z n ą . N ie w ą tp liw ie dużym o s i ą g n i ę ­ ciem w tym z a k r e s i e b y ło wprowadzenie na s k a l ę przemysłową w k o p a l n i " G en erał Zawadzki" h y d r a u l i c z n e j obudowy zesp o ło w ej GIG-OW i p rzesu w nej tamy podsadzkowej GIG-TP o raz kombajnu KffB-1.

Nowe k i e r u n k i m e c h a n iz a c ji u r a b i a n i a . . . 507 N a to m ia s t m e c h a n iz a c ja ła d o w a n ia , a w s z c z e g ę l n o ś c i u r a b i a ­ n i a , w ś c i a n a c h wysokich p o z o s t a j e do d z i ś problemem do r o z w ią ­ z a n i a przy ozym z a s a d n i c z ą t r u d n o ś c i ą przy m e c h a n iz a c ji ty ch ś c i a n , s z c z e g ó l n i e ś c i a n o w y so k o ści w ię k s z e j n i ż 3 , 3 - 3 , 5 m j e s t b r a k o d p o w ied n iej obudowy u m o ż liw ia j ą c e j wprowadzanie c i ę ż k i c h maszyn do u r a b i a n i a i łado w an ia pod o c i o s ś o i a n y . O czyw iście e k s p l o a t a c j a pokładów grubych p o l e g a j ą c a na d z i e ­ l e n i u p o k ładu na warstwy o o d p o w ied n iej g r u b o ś c i {przy ozym grubośó ty c h warstw może byó r ó ż n a ) , zapewnia w aru n k i mecha- n i z a o j i . J ed n ak im w ięk sza j e s t i l o ś ó w a rs tw , tym wyższe są k o s z ty p r o d u k c j i . Ponadto n i e każdy p o k ła d można p o d z i e l i ó na warstwy o p o t r z e b n e j d l a celów m e c h a n iz a c ji g r u b o ś c i .

Ponieważ w k o p a l n i "Milowioe" grubośó podstawowego pokładu 510 w ynosi ś r e d n i o 4 ,0 m, a z d r u g i e j s t r o n y ze w zględu na s p e c y f ic z n y k liw a ż i u ła w i o e n ie n i e można d z i e l i ó te g o pokładu na w arstw y , d l a t e g o problem zmechanizowania praooohłonnyoh p ro ­ cesów u r a b i a n i a i ład o w an ia w ś c ia n a c h prowadzonych w tym po­

k ł a d z i e b y ł problemem, nad ro zw iązaniem k tó r e g o pracowano od l a t .

2 . Warunki g ó r n ic z o - g e o l o g i c z n e p okładu 510

K o p aln ia "M ilowice" prow adzi e k s p l o a t a c j ę pokładów grupy s i o ­ d łow ej 501, 504, 5 06, 510. Pokład 501 j e s t poza małymi w y ją t k a ­ mi, na t e r e n i e n a d a n ia k o p a l n i w yeksploatow any. G ru b o śc i po­

z o s t a ł y c h 3 pokładów s ą n a s t ę p u j ą c e : - pokład 504 - 0 , 5 - 2 , 0 m - pokład 506 - 1 , 5 — 3 , 5 m - p o k ład 510 - 3 , 8 - 5 , 5 m.

Upad pokładów różny od 0 - 2 0 ° . C h a r a k te r y s ty c z n e j e s t z a ­ le g a n i e pokładów we w sc h o d n iej c z ę ś c i k o p a l n i , z k t ó r e j o t r z y ­ muje s i ę około 8056 c a łe g o w ydobycia. W szy stk ie t r z y pokłady tw o rzą je d e n p o k ład o g r u b o ś c i ś r e d n i o 8 ,0 m, z tym, że po­

s z c z e g ó ln e pokłady o d d z ie lo n e s ą od s i e b i e p r z e r o s te m i l a s t e g o łu p k u o g r u b o ś c i do 5 cm. W północnych p a r t i a c h omawianej c z ę - ś o i k o p a l n i p r z e r o s t pomiędzy pokładam i 510 i 506 r o ś n i e s t o p ­ niowo do około 1 ,0 m, n a t o m ia s t pokład 504 z an ik a o a ł k o w i c ie .

508 Janusz S trzem iń sk i

W ęg iel p o k ła d a 510 j e s t dość tw ardy 1 z w ię z ły . Twardość według Protodiakonow a w ynosi o ko ło 1 , 5 . K alo ry o zn o śó węgla b ard zo wy­

soka ponad 6000 o a l . E k s p l o a t a o j a p o k ła d a 510 odbywa s i ę w y łą o z - n l e systemem ścianowym poprzecznym z podsadzką h y d r a u l i c z n ą , do niedawna t y l k o z obudową d rew n ian ą p od łu ż n ą b ez ż ad n e j m eohani-

z a o j l procesów u r a b i a n i a 1 ła d o w a n ia .

Warunki g ó r n ic z e e k s p l o a t a o j i te g o p ok ład u s ą t r u d n e , p o n ie ­ waż w y s tę p u je w nim duża I l o ś ć uskoków o różnyoh k ie ru n k a c h 1 w y so k o ściach z r z u tó w , a ponadto pofałdowany s pąg 1 zmienne za ­

l e g a n i e z n a c z n ie u t r u d n i a j ą odprow adzanie wód podsadzkowyoh.

P o k ład j e s t n ieg azo w y , z a l lo z o n y do k l a ś y "A" z a g r o ż e n ia pyłowego. Głębokość z a l e g a n i a od 240 do 60 m^ pod p o w ie r z c h n ią . 3 . Opis badań i prób w z a k r e s i e s to s o w a n ia obudowy u m o ż liw ia ją ­

c e j m eo han lzao ję ś o l a n wysokich

W dotyohozasowym s y s te m ie e k s p l o a t a o j i p o k ład u 510 prowadzono ś o la n y po p rzeczn e z obudową d rew n ian ą p o d łu ż n ą , p rzy czym tym­

czasowe z a b e z p le o z e n le s t r o p u odbywało s i ę sposobem t r a d y o y j - nym.

Sposób z a b e z p ie o z e n la s t r o p u w nowo otwartym p o lu w ś c i a ­ nach z obudową d rew n ian ą po d łu ż n ą p ole g a na z a w ie s z e n iu s t r o p - n lo y na dwóch po dolągaoh d re w n ian y c h , k t ó r e ro z m ie s z c z a s i ę sy m e try c z n ie na d ł u g o ś c i s t r o p n i c y . Każdy p o d o ląg umooowuje s i ę z» dwóch klam raoh zaw ieszonych na s t r o p n i c a c h p o przed n lo h rzędów obudowy, p o d p arty o h j u ż s t o j a k a m i . Po załad o w an iu u ro b ­ ku z nowego p o l a , wykonuje s i ę obudowę o s t a t e o z n ą , t z n . pod s t r o p n i c e zaw ieszone na podolągaoh u s ta w ia s i ę s t o j a k i , n a­

s t ę p n i e usuwa s i ę p o d o i ą g l .

T rąd y o y jn a obudowa d rew niana p o d łu ż n a , ze s t o j a k a m i między p r z e n o ś n ik ie m , a oolosem o r a z obudowa tymczasowa p o la r o b o ­ czego na podolągaoh w ś c i a n a c h wysokich p o s ia d a s z e r e g i s t o t - nyoh wad, a m ian o w icie :

1) n ie d a j e m o żllw o śo l m e c h a n iz a c ji procesów u r a b i a n i a 1 ła d o w a n ia , gdyż pomiędzy ozołem ś o la n y a p rz e n o ś n ik ie m z n a j ­ du je s i ę z r e g u ł y co n a jm n ie j je d e n r z ą d s to ja k ó w .

2) u n ie m o żliw ia p rzesu w an ie p r z e n o ś n ik a panoernego w c a ł o ś c i .

Nowa k i e r u n k i m e c h a n i z a c j i u r a b i a n i a 509 3 ) w p r zy p a d k u , gdy o d l e g ł o ś ć c z o ł a ś o l a n y od tamy p od sadz­

kowej j e s t mała ( p i e r w s z y o y k l po p o d s a d z e n i u ś o l a n y ) wykonanie obudowy tymczasowej w posób prawidłowy j e s t w ogóle n i e m o ż l i ­ we .

4 ) s t r o p n i c e na p o d ci ą ga ch z a p e w n i a j ą b a rd zo p r o bl emat yc zn e z a b e z p i e c z e n i e s t r o p u ze względu na i c h n i s k ą wyt rzyma łoś ć na z g i n a n i e o r a z n ie mo żl i wo ść u z y s k a n i a znacznego wst ępnego d o c i s ­ ku s t r o p n i c y do s t r o p u .

Powyższe względy spowodowały, że r o z w i ą z a n i e problemu mecha­

n i z a c j i ś c i a n wysoki ch w p o k ł a d z i e 510 k o p a l n i "Milowice" s p r o ­ wadzał o s i ę pr zede w sz yst ki m do z n a l e z i e n i a o dp o wi ed n ie j obudo­

wy po la r ob oc ze go w ś c i a n i e .

N a l e ż a ł o z n a l e ź ć t a k i e r o z w i ą z a n i e , k t ó r e p ozw ol i ło by usunąć spod o c i o s u w yr obi sk a p r z e s z k a d z a j ą c e el emen ty obudowy d r e w n i a ­ n e j t z n . s t o j a k i . Wy ko rz ys tuj ą c f a k t , że prawie b e z p o ś r e d n i o nad pokładem 510 z a l e g a dość z w i ę z ł y pokład 506, pos tanowiono wypróbować kotwy do tymczasowego z a b e z p i e c z e n i a p o l a r o b o c z e g o .

P i er w sz e próby z zastosowaniem kotew do obudowy ś c i a n prowa­

dzone b ył y Już w c z e ś n i e j w k o p a l n i " Ge n e r a ł Zawadzki" p r z e z g m pę s p e c j a l i s t ó w z Głównego I n s t y t u t u Górnictwa i k o p a l n i , P os ta nowiono w y k o r z y s t a ć zdobyte tam d o ś w i a d c z e n i a i p r zep ro wad zi ć w e k s p e r y m e t a l n e J ś c i a n i e w p o k ł a d z i e 510 próby na s k a l ę p r z e ­

mysłową. Śc ia n a t a k a uruohomiona w końcu 1964 r . w p o k ł . 510 w o d d z i a l e I I I k o p a l n i " Mi l ow ic e ". Długość e k s p e r y m e n ta l n e j ś c i a n y w y n o s i ł a 48 m, wysokość 4 , 0 m. Ś c i a na prowadzona b y ł a po w z n i o s i e około 5 ° . W 3 t r o p i e pokładu z a l e g a ł p ok ła d 506 o g r u b o ś c i 3 , 2 m o d d z i e l o n y od pokładu 510 p r z e r o s t e m łu p k u i l a ­ s t e g o o g r u b o ś o i 5 cm. Spąg p ok ła du 506, będący r ó wno cześ ni e s t r o p e m ś c i a n prowadzonych w p o k ł a d z i e 510, b y ł równy i dość z w i ę z ł y . Upędzono około 40 m ś c i a n y wydobywając z n i e j 5554 t on w ę g l a .

Na po ds tawi e pozytywnych wyników uzyskanych przy prowadze­

n i u e k s p e r y m e n t a l n e j ś c i a n y uruchomiono w r ok u 1965 normal ną ruchową ś c i a n ę w tym samym p o k ł a d z i e i o d d z i a l e w podobnych warunkach g ó r n i c z o - g e o l o g i c z n y c h z tym, że d ł u g o ś ć ś c i a n y wy­

n o s i ł a 105 m, a do ł adowani a urobku w ś c i a n i e zastosowano w r ę -

510 J a n u s z S t r z e m iń s k i b l a r k ę 1TŁE-50 s . Przy prow adzeniu obu ww. ś o i a n Główny I n s t y ­ t u t Grónlotwa p r o w a d z ił s t a ł e pomiary zachowania s i ę , zarów­

no obudowy j a k i s t r o p u . Prowadzono s t a ł e pomiary p o d p o rn o ś o i obudowy d r e w n i a n e j , pomiary o b c i ą ż e n i a s t r o p n l o , o b n iż e n ia s t r o p u i z a o i s k a n i a w y r o b is k a . Wyniki prowadzonych prób w cbu wyżej wymienionyoh ś o ia n a o h w ykazały p e łn ą p r z y d a tn o ś ć obudowy ko tw ic w ej w i s t n i e j ą o y c h w p o k ł . 510 k o p a l n i "Milowice" w aru n - kaoh g e o l o g ic z n y c h . Na t e j p o d staw ie k o p a l n ia u z y s k a ła w k o ń - ou 1965 ro k u z e z w o len ie na prow adzenie w s z y s tk ic h ś o i a n w p o k ł.

510 z zastosow aniem t e j obudowy. Od 1966 ro k u w s z y s t k ie ś c ia n y w p o k ł . 510 w p a r t i i w so h o d niej k o p a l n i s ą prowadzone z obudową kotwlową z p e łn ą m e c h a n iz a c ją ła d o w a n ia .

4 . Ogólne zasad y pracy obudowy kotwlowej

Z fsad a pracy obudowy kotwiowej j e s t c a ł k o w i c ie r o ż n a od zasady p r a c y obudowy p o d p i e r a j ą c e j . U p r a s z o z a ją c z a g a d n ie n i e można p o - w l e d z i ó , że obudowa kotwlową ma za z a d a n ie n le d e p u sz c z a ó do

z n i s z c z e n i a s t r o p u , obudowa p o d p i e r a j ą c a n a t o m i a s t d z i a ł a do­

p i e r o po je g o z n i s z c z e n i u . Po wykonaniu w yrobiska g ó rn ic z e g o w n ien aru sz o n y m g ó r o tw o r z e , p ie rw o tn e n a p r ę ż e n ia ś c i s k a j ą c e w s t r o p i e s p a d a j ą do 0 , aby n a s t ę p n i e p r z e j ś ó w n a p r ę ż e n ia r o z c i ą g a j ą c e . Z a k ł a d a j ą c w s t r o p i e b e z p o ś r e d n i o po je g o o d s ło ­ n i ę c i u obudowę kotwlową s tw a rz a s i ę sztu o z n y u k ła d s i ł , k tó r y n ie z e z w a la na z a n i k p ie rw o tn y c h n a p rę ż e ń ś c i s k a j ą c y c h . Nie mo­

że wówczas pewstaó s tr e f a , n a p r ę ż e ń r o z c i ą g a j ą c y o h , k t ó r a powo­

d u je s t r u k t u r y s k a ł stro p o w y o h , a tym samym o b c i ą ż e n i e obudo­

wy p o d p i o r a j ą o e j .

W te n sposób r z e c z y w i s t a w ytrzym ałość s k a ł stropow ych z o s t a ­ j e z c h w ilą le h z a k o t w i e n ia p o z o rn ie zw ięk szo n a . To wzmocnienie s k a ł stropow ych u z y s k u je s i ę przy obudowie kotwiowej p rz e z p r ę t , k t ó r e g o je d e n k o n ie c ( g ło w ic a ) osadzony j e s t w otworze w i e r t n i c z y m wykonanym w g ó r o tw o r z e , za ś d r u g i w y s ta ją c y z otw oru k o n ie o um ożliw ia Jego n a c i ą g n i ę c i e . S k u teczn o ść bowiem obudowy kotw iow ej j e s t p rzed e w szy stk im u z a l e ż n i o n a od wykona­

n i a i u tr z y m a n ia p o tr z e b n e g o n a o ią g u kotew.

Nowe k ie r u n k i m eoh an izaoji u r a b ia n ia .,. 511

W k o p a l n i "M ilowioe" p rzy prowadzonych pró b ach o r a z n a s t ę p ­ n i e na s k a l ę przem ysłową, sto s o w a n e h y ły s p e o j a l n e kotwy r o z ­ p rę ż n e t y p a PS* o d l . 2 , 0 a . Kotew ty p u PS ( r y s . Nr 3 ) n g ł o ­ wicę s k ł a d a j ą c ą s i ę z gwintowanego s to ż k a ro z p r ę ż o n e g o o r a z t u l e i n o ś n e j ze s z czę k am i wykonanymi z wysokogatunkowej s t a l l s p r ę ż y n u j ą c e j . P onadto kotew s k ła d a s i ę z r u r y n a k ł a d a n e j na ż e r d ź , a d o ln a częśó k o tw i j e s t z a o p a tr z o n a w podporę d la s t r o p n i c y .

R o z p a rc ie g łow icy k o tw i n a s t ę p u j e w wyniku p rzeciw staw n e g o p o k r ę c e n ia ż e r d z i ą względem r u r y , co powoduje w o ls k a n le s to ż k a ro z p rę ż o n e g o w s z c z ę k i t u l e i n o ś n e j , a tym saqym w b ic ie lo h w ś c i a n k i o tw o ru . C h a r a k t e r y s ty c z n e d l a kotew PS j e s t w z r o s t

io h n o ś n o ś o i w m iarę w z r o s tu o b o i ą ż e n i a . W zrost n o ś n o ś c i w yn i­

ka z f a k t u , że w m iarę wysuwu k o tw i z otw oru n a s t ę p u j e d a l s z e n a s u n i ę c i e t u l e i r o z p r ę ż n e j na s t o ż e k r o z p r ę ż n y 1 w o ls k a n le ic h

tym samym w ś c i a n k i o tw o ru . Dodatkową z a l e t ą kotew ty p u PS j e s t ła tw o śó l o h zabudowy 1 r a b o w a n ia .

O b l i c z e n i e obudowy kotw low ej p o le g a na s p r a w d e e n iu , przy u ż y c i u nomogramu L.A. Panka, czy wzmocnienie s t r o p u p r z e z ko­

tw ie j e s t w y s t a r o z a j ą c e d la je g o sam outrzym ania o ra z na o b l i ­ c z e n iu w y tr z y m a ło ś o l k o tw i o b ciążo n y ch 3 k a ł ą stro p o w ą w p r z y ­ padku p o w stan ia s t r e f y o d p r ę ż n e j . Długośó k o tw i o b l i c z a s i ę na p o d staw ie z a ł o ż e n i a , że punkt z a k o tw ie n ia z n a j d u j* s i ę po­

wyżej t e o r e t y o z n e g o s k l e p i e n i a c i ś n i e ń . P onadto o b l i c z a s i ę w y trzy m ało ść k o tw i na zerw anie lu b wyrwanie ze s t r o p u . S z o z e - gółowe o b l i c z e n i a można p rz ep ro w ad zić na p o d staw ie odpowied­

n i c h wzorów z podręczników czy p u b l i k a c j i na t e n te m a t.

5 . O r g a n i z a c j a p racy w ś c i a n a c h z obudowa tr a d j o .v l n a 1 z obu­

dową kotwlową 5 . 1 . U r a b ia n i e

Zarówno przy s to s o w a n iu obudowy t r a d y c y j n e j j e k i . k o tw lo w e j, u r a b i a n i e c a l i z n y węglowej w przodku ścianowym odbywa s i ę przy pomocy m a te r ia łó w wybuchowych. S t r z e l a n i e odbywa s i ę s e r i a m i na p r z y k r y ty b la c h a m i osłonowymi p r z e n o ś n ik ścian o w y .

W p i e r w s z e j f a z i e wykonuje s i ę r o b o ty s tr z a ł o w e w d o l n e j p r zys pągo wej c z ę ś c i ś c i a n y , a n a s t ę p n i e w i e r c i s i ę otwory s t r z a ł o w e w p rz y stro p o w ej o z ę ś c i ś c ia n y w y k o r z y s t u j ą c o d s t r z e ­ l o n y w p i e r w s z e j g a z i e w ę g i e l . W przypadku s t o s o w a n i a w ś c i a n i e z obudową kotwiową kombajnu n i e t y l k o do ładowani a a l e również do u r a b i a n i a warstwy p r z ys p ąg o we j, r o b o t y s t r z a ł o w e wykonuje s i ę t y l k o w środkowej i p r z y s t r o p o w e j o z ę ś c i ś c i a n y , s t r z e l a ­ j ą c r ów ni eż na p r z y k r y t y p r z e n o ś n i k śoianowy.

5 . 2 . Wykonywanie obudowy tymczasowej a ) ś c i a n a z obudową t r a d y c y j n ą

Wykonanie obudowy tymczasowej sprowadza s i ę na podwieszenie s t r o p n i c na p od ci ą ga ch w sposób opi sany w r o z d z i a l e I I I ( r y s . 1 5,

b ) ś c i a n y z obudową kotwiową

Po p r z e w i e t r z e n i u ś o i a n y i wykonaniu obrywki w i e r c i s i ę z od­

s t r z e l o n e g o węgla otwory w s t r o p i e r o z p o c z y n a j ą c w i e r c e n i e od napędu p r z e n o ś n i k a w k i e r u n k u s t a c j i z w r o t n e j . Dla k a żd e j s t r o p n i c y d r e w n i a n e j d ł u g o ś c i 6 m, w i e r o i s i ę dwa względni e t r z y otwory s y m e t r y c z n i e r o z ł o ż o n e . N a s t ę p n i e w otworach s a - mdcowuje s i ę k o t w i e , a na podporach z a k ł a d a s i ę s t r o p n i c e do - c i s k a j ą o j e mocno do s t r o p u ( r y s , 1 ) . Uzyskany n a c i ą g wstępny k o t w i n a l e ż y spr awd zi ó przy pomocy kluo za dynamometrycznego.

5 . 3 . Ładowanie u r o b k u . wykonywanie obudowy s t a ł e j 1 p r z e k ł a d k i p r z e n o ś n i k a ścianowego

a ) ś c i a n a z obudową t r a d y c y j n ą

Po wykonaniu obudowa tymczasowej okdrywa s i ę p r z e n o ś n i k ś c i a ­ nowy z b l a c h osłonowych, a n a s t ę p n i e urobek ł a d u j e s i ę r ę c z n i e na p r z e n o ś n i k . Sukoesywnie w miarę w y b i e r a n i a węgla \vykonuj6 s i ę obudową s t a ł ą p o d b i j a j ą c s t o j a k i pod s t r o p n i c e zawieszone na p o d c i ą g a c h . Po całkowitym ręcznym wybraniu węgla wykonuje s i ę p r z e k ł a d k ę p r z e n o ś n i k a ścianowego do nowopowstałego pola r o b o c z e g o . P r z e k ł a d k ę wykonuje s i ę r o z b i e r a j ą c p r z e n o ś n i k na p oj ed yn cze e l e m e n t y .

512______________________________________________ J e r z y S tr z e m iń s k i

m a r n a c m m o o m m e o polatv s a m c u STROPNICA NA UDŹWIGACH

m U U U C Z N Ą

STROPNICA NA KOTWACH

RYS. MPI.

Nowe k i e r u n k i m e c h a n iz a c ji u r a b i a n i a . . . 513

b ) ś c i a n a z obudową kotw i ową

Po z a w i e s z e n i u s t r o p n i c na k o t w i a c h , w z g lę dn i e w pewnym od­

s t ę p i e za g ru p ą pracowników wykonujących t ę czynnośó z od­

s t r z e l o n e g o w ę g l a , n a s t ę p u j e odkrywanie p r z e n o ś n i k a ś c i a n o ­ wego z h l a c h osłonowych. Po cał kowi tym o d k r y c i u p r z e n o ś n i k a n a s t ę p u j e ł adowani e u r o h k u , e w e n t u a l n i e z częściowym u r a b i a ­ niem, przy pomocy kombajnu w k i e r u n k u od s t a c j i z w r o t n e j do napędu p r z e n o ś n i k a . Po z a ł ad ow a ni u urobku i powrocie kombaj­

nu do końca ś c i a n y , n a s t ę p u j e pr ze s uw ani e p r z e n o ś n i k a p a n c e r ­ nego w c a ł o ś c i do nowego p ola r o b o c z e g o . A n a s t ę p n i e d o p i e r o wykonuje s i ę obudowę o s t a t e c z n ą , p o d b i j a j ą c s t o j a k i pod d r u g i r z ą d s t r o p n i c l i c z ą c od o c i o s u ś c i a n y ( r y s . 1 ) . W t e n sposób pomiędzy p r z e n o ś n i k i e m , a ociosem ś o i a n y j e s t wolna p r z e s t r z e ń bez s t o j a k ó w , a p i e rw s zy r z ą d s t r o p n i c J e s t zawieszony na k o - t w i a o h . Nie p r a c u j ą c e k otwie z d r u g i e g o r z ę d u s t r o p n i c podbu­

dowanych j u ż s t o j a k a m i wyoiąga s i ę z otworów po następnym o d s t r z e l e n i u ś c i a n y , r ó wn ocześ ni e z zawi esz ani em nowego r z ę d u s t r o p n i c . Od le gł o śó rzędów s t r o p n i c ( p o s t ę p 1 c y k l u ) przy obu­

dowie t r a d y c y j n e j i kotwiowej j e s t t a k i sam i w warunkach ko­

p a l n i "Milowioe" wynosi 1 , 0 - 1 , 2 m.

5 . 4 . K o n t r o l a ś c i a n y i wykonywanie dodatkowej obudowy

Śoiany prowadzone z obudową kotwiową k ont ro lowan e b ył y pr ze z z a t w i e r d z o n e osoby dozor u r u c h u . Oprócz normalnych obowiązków osoba do zo ru w ś c i a n i e z obudową kotwiową k o n t r o l u j e w o k r e ­ ś l o n y c h o d s t ę p a c h c z a s u , przy pomocy k l u c z a dynamometrycznego n a c i ą g k o t w i . W p r zypadku p o g o r s z e n i a s i ę warunków g e o l o g i c z ­ n y c h, w z g lę dn i e przy pr owadzeni u ś c i a n w r e j o n i e uskoku lub z a bu r ze ń s t o s u j e s i ę obudowę dodat kową. Obudowę dodatkową mogą s tano wi ó dodatkowe s t r o p n i c e ( r y s z p y ) zabudowane p r o s t o p a d l e do rzędów s t r o p n i c , zawieszone od 3 t r o n y o c i o s u na kotwach, z d r u g i e j s t r o n y za p r z e n o ś n i k i e m p o d b i t e s t o j a k a m i . Ponadto w r a z i e p o t r z e b y można zwiększyó i l o ś ó k ot wi podtr zy mując ych

j e d n ą s t r o p n i c ę .

514 J an u sz S ir z e m iń s k i 5 . 5 . Z a l e t y obudowy kotwiowej

Przeprowadzane b a d a n i a o r a z p r a k t y k a ruchowa w ykazał y, że s t o ­ sowanie tymczasowej obudowy kotwiowej p r z y n o s i s z e r e g k o r z y ś c i , a m i a no w ic ie :

1) umożliwia u tr zy ma ni e f r o n t u ś o i a n y wolnego od s t o j a k ó w , p o zw a la j ą c na swobodny r u c h maszyn do u r a b i a n i a i ł a d o w a n i a ,

2 ) umożliwia p rzes uwanie p r z e n o ś n i k a panoernego w c a ł o ś c i , 3 ) zapewnia w ar u n k i prawidłowego wykonania obudowy tymcza­

sowej w pierwszym p o l u po p od s ad ze ni u ś c i a n y , a c z a s j e j wykony­

wania n i e j e s t d ł u ż s z y n i ż o za s wykonywania t r a d y c y j n e j obudo­

wy tymczas owej,

4 ) zapewnia u z y s k a n i e znacznego wstępnego d o c i s k u s t r o p n i c y do s t r o p u i umożliwia stosunkowo s z y bk i e wykonanie obudowy tym­

c z a s o w e j ,

5) p o s i a d a d z i e s i ę c i o k r o t n i e wyższą wytrzymałość w s t o s u nk u do s t r o p n i c zawieszonych na p o d c i ą g a c h ,

6 ) p o l e p s z a w sp ó ł p r a c ę obudowy z górotworem, a tym samym z wi ęk sza b e z p i e o z e ń s t w o pracy w polu roboczym, g dzi e z a t r u d n i o ­ nych j e s t n a j w i ę c e j l u d z i . D z i ę k i wyeliminowaniu po do ią gu, ja k o n a j s ł a b s z e g o wytrzymałościowo e l emen tu obudowy, udźwig s t r o p n i c y może byó w p e ł n i w y k o r z y s t a n y ,

7 ) możliwość n ie pr awi dł ow ego wykonania obudowy tymczasowej w ogóle j e s t przy z a s t o s o w a n i u k o t w i z n a c z n i e m ni e js z a n i ż przy z a w i e s z e n i u s t r o p n i c na p o d c i ą g a c h ,

5 . 6 . B ez pi ecze ńs two pracy

Obudowa kotwiowa stosowana j e s t w ś o l a n a c h wysokich n a j w i ę ­ k szego o d d z i a ł u wydobywczego k o p a l n i , a mianowicie w o d d z i a l e I I I . Prowadzone p r z e z Główny I n s t y t u t Górnictwa obserwaoje i pomiary p racy obudowy kotwiowej w yk az ał y , że z a s t o s o w a n i e ko­

t w i zahamowało w pewnym s t o p n i u o s i a d a n i e s t r o p u w s t o s u nk u do jego o s i a d a n i a w y s t ę p u j ą c e g o przy s t o s o wa n i u s t r o p n i c na p o d c i ą g a c h , a zdol ność nośna kot wi j e s t z naoz ni e wyższa od mo­

ż l i w o ś c i n o ś n e j s t r o p n i c y . W związku z tym obudowa kotwiowa ś c i a n z o s t a ł a uznana w odpowiednich warunkach g e o l o g i c z n o - g ó r -

Nowe k i e r u n k i m e o h a n lz a o ji u r a b i a n i a . . . 515

n ic z y c h za w p e ł n i b e z p i e c z n ą obudowę tymczasową 1 z o s t a ł a do­

puszczona do powszechnego s to s o w a n ia w p rzem yśle węglowym.

P onadto na s k u t e k w yelim inow ania r ę c z n e g o ład o w an ia w ś c i a ­ nach z obudową kotwiową z ało g a z o s t a ł a o d s u n i ę t a od c z o ł a ś c i a ­ ny oo z m n ie js z y ł o ró w n ież p o t e n c j a l n ą raożliwośó z a i s t n i e n i a wypadków. D z i ę k i wprowadzeniu obudowy kotwiowej i l o ś ó wypadków

ogółem w o d d z i a l e I I I m a l e j e , co o b r a z u je p o n iż sz e z e s t a w i e n i e : I l o ś ó wypadków W tym i l o ś ó

wypadków spo­

wodowanych oberwan. s i ę

b r y ł

Ł ata K a t.

I

K a t.

I I K at.

I I I K at.

IV K at.

Razem Uwagi

1964 1965

- - 1

4

16 14

17 18

6 5

o k re s prób 1966

1967 1968

6 3 4

9 11 11

15 14 15

4 3 1

o k re s s to s o w . na s k a l ę przem .

J a k z powyższego z e s t a w i e n i a w y n ik a, z r o k u na r o k spada i l o ś ó wypadków c z y s t o g ó r n ic z y c h spowodowanych oberwaniem 3 ię odłamków ze s t r o p u . Ponadto w sk a źn ik wypadkowości k o p a l n i na 100 t y s i ę c y przepracow anych dniówek na p r z e s t r z e n i ty c h l a t u le g a system atycznem u o b n i ż a n i u , oo o b r a z u j e p o n iż sz e z e s t a ­ w ie n ie :

- 1964 r . w y n o s ił on 1 4, 3 wypadków/100 t y s .

- 1965 r . tl n 13,2 n tt tl

- 1966 r . tt n 8,1 •i tt tt

- 196? r . tt tt 6 , 4 n tt tl

- 1968 r . ii tt 8 , 9 tt tt II

Nadmieńló p rzy tym n a l e ż y , że od k i l k u j u ż l a t k o p a l n ia Mi- low ioe n a l e ż y do n a j b e z p i e c z n e j s z y c h k o p alń w p o lsk im przemy­

ś l e węglowym*

516 J a n u s z S tr z e m iń s k i

6 . E f e k ty ekonomiczne w y n ik ająca z z a s to s o w a n ia obudowy k o tw io­

na j w ś c i a n a c h wysokich

K i l k u l e t n i e sto s o w a n ie obudowy kotwiowej w k o p a l n i "Milowice"

w y k a z a ło , że o p ró cz bezsp o rn y ch z a l e t te o h n ic z n y c h 1 poprawy b e z p ie c z e ń s tw a p r a c y , uzyskane z o s t a ł y ró w n ież poważne o s z c z ę d ­ n o ś c i .

W o k r e s i e l a t 1966-1968, t j . w o k r e s i e przemysłowego s t o s o ­ wania obudowy k o tw io w ej, k o p a l n ia u p ę d z l ł a około 1950 m ś c i a n w ysokich z obudową kotwiową, wydobywając tym sposobem ponad 840 t y s i ę c y to n w ę g la . D z ię k i temu na p r z e s t r z e n i ty o h l a t ko­

p a l n i a n o t u j e w z r o s t wskaźników ( t a b l i o a 1) m e c h a n i z a c j i , a w s z c z e g ó l n o ś c i :

- mechanicznego ład o w an ia z 5 0 ,3 2 $ w r o k u 1965 ( p r z e d wprowa­

dzeniem na s k a l ę przemysłową obudowy k o tw io w ej) do 62,89% w r o k u 1968,

- mechanicznego u r a b i a n i a z 10,45% w ro k u 1965 do 19,90% w r o ­ ku 1968,

- k o m b a j n l z a o j i z 0 w ro k u 1965 do 12,12% w ro k u 1968.

Równocześnie w o k r e s i e ty o h 3 l a t k o p a l n ia n o t u j e w z r o s t w y d a jn o ś o i dołow ej z 2517 k g /r d n w ro k u 1965 do 2643 k g /r d n w r o k u 1968 o r a z w y d a jn o ś c i o g ó ln e j z 1666 k g / r d n w ro k u 1965

do 1752 k g / r d n w ro k u 1968.

- o s z c z ę d n o ś c i w y n ik a ją c e ze sto s o w a n ia obudowy kotwiowej uzyskano p rz e d e w szystkim d z i ę k i zmechanizowaniu n a j b a r d z i e j p rao o ch łcn n y o h procesów ładow ania urobku 1 p r z e k ł a d k i p r z e ­ n o ś n i k a , o r a z na s k u te k o s z c z ę d n o ś c i n ie k t ó r y o h m a te r ia łó w . a ) o s z c z ę d n o ś c i z t y t u ł u z m n ie js z e n ia p r a c o c h ło n n o ś c i

J a k wynika z p rz e d s ta w io n y c h harmonogramów praoy w ś c ia n a c h ( r y s . 2a i 2 b ) obsada ś o la n y z obudową kotwiową j e s t m n iejsza i w ynosi 28 pracowników, a obsada ś c ia n y z obudową t r a d y c y j n ą w y n o si 35 pracowników. Wydajnośó węglowa w ś c i a n i e o t r a d y c y j ­ nym s p o so b ie tymczasowej obudowy po la roboczego (bez mechani­

z a c j i ) k s z t a ł t u j e s i ę w w y so k o ści 17,83 t o n / r d n , a wydajnośó w ś c i a n i e z obudową kotwiową w ynosi 2 2 ,2 8 t o n / r d n ( t a b l i o a 2 ) .

U AD M 0N O 6BAM

P P A C Y W i r u m f HA P O D SA D Z IE P ty /M A I OBUDOWA D D C m A H A B E Z M E C H A N IZ A C JI

S y m b o l O zn a c ze n ie c z y n n o ś c i Czas tr w a ­ n ia czyn n

— MSi— W iercen ie o tw o ró w s tr zc tto w y c ó 5 6 0 ' d o b ija n ie otw orów i s tr z e ta n ie

— ^A--- W a kryw a n ie p r z e n o ś n ik a o s to n a m t Z d e jm o w a n ie b ta c n

360'

= 3Ł = . = Ł a d o w a n ie r e c z n e --- • --- Obudowa ty m c za so w a ---O--- Obudowa o s ta te c z n a

P rzekła d ko p rzen o śn ika 180'

C zas tr w a n ia c y k tu 900

P rzerw y 540'

W Y *0 £ 3 OBSADY

______________ ¿■560' Z m ia na ///

—

Lp

— '

Ytyszczegotniente robot

zm iana

VQZPm Z m ia n a / Z m ia n a / / Z m ia n a IZJ

1 11 W

l Górnik przodowy 2 - - 2

l W iercenie robot i strze te m e ^- - ? 7

i O budowa/tym czasowa t ostateczna/ 7 ^{- -} 7

A tadow anie reczn e/- zdejm ow anie btacn/ IB - - 16 ---- 1

S. Przekładka p rzenośnika - 5 - 3

PAZPM 25 3 7 35

WSKAŹNIKI 7ECHN/CZA/O -EK O N O M IC ZN E

i Długość ścia n y lOOm.

2 Wysokość ścia n y 4.0rn.

5 U pad p o k ta d u ~ 5 °

4 Postęp i cyklu Urn.

5 W ydobycie z 1 cyklu 62H p

6 Obsada ś c ia n y 3 5 prac.

1 U rządzenie odstawowe PŹS-620

e M echaniczne u ra b ia n ie 0 X

9 M echaniczne Ładow anie 651

10 kiero w a n ie stro p em b o d sptynna

11 W ydajność węglowa I7,8ii/rdn.

CyKLOOSAH OLĄ iC tA N * Z a& U D O m M M tU A M A

1 Obudowa tymczasowa i wybieranie ściany >

ffYSMff2a

HARMONOGRAM

PRACY WSC/ARIf RA PODSADZKĘ PŁYNNA l OBUDOWA KOTWOWA 2 1AST0SDMMM KOMBAJNU DO lADOWAN/A WCGLA

3 6 0 ' S y m b o l D z n a c z e n w c z y n n o ś c i C zas t.wcoax

czynności i

Wiercenie otworow s m a lo n y c h KoPijam e otworow i strze la n ie

560 k a k ry w a n te przenośnika psta n a m i W iercenie otworow a o kotew

j a a m W ieszanie stro p n ic n a kotw ach

m

— O --- o — Zde/m owam e a ta c o ta d o w a m e kom bajnem

ta d o w a m e rpczne (czyszczenie ściany/ 150 ZZZZZZZ2ZZZ W ykonyw anie w nęki

i i . n P r z e k ła d ¿ a p rze n o s n ó ta . IX '

- o —o - O tvdowa o sta teczn a 2W

Czas trw a n ia cy k lu tC tt?

p rze m y 360'

ffA Z E M M C '

WVX K t OBSADY

¡NysKCzegotmentP /coot

b o r n tk p r z o d u j

W iercen ie o tw o rcw i s tr z e la n ie

Wiercenie ciworow d ta kotw . i w iesza w e s tr o p n e Zde/mo^ame ó n ch * urabia m e w neti lo d o w a n ie m ech a n iczn e Ł a d o w a n ie r ę c z n e . P rz e łta d k j przenośnika.

S I a n ¿a m e o ć u d o w y o s ta te c z n ą P A Z E /1

ZMIANA

Ul kinem Irrucna / Zmiano // Zm iana ! //

W SK AŹN IK ! TECHNICZNO - E K O N O M ! C Z N E

i Dtuyość ścia n y 100m

2. W ysokość ś c ia n y iO m

5 Upad p c k ta c u /V5 C

i Pcslep 1 cyklu i2 n i

5 W ydobycie z t cykl u 624t/ctooe

b. OOsaaa ś c ia n y '28p ra c

/ Fyp kom ćp/nu kW B -2

8 U rządzenie odstaw ow e P Z S-6 2 0

9 M ech a n iczn e u ru c xa m e 0 7 .

/a M echaniczne ła d o w a n ie 1007.

f i K ierow anie stro p em tb d f p ty n n a

12 N yca/nosC w eęlo w a 22.28 O ran

CYKIOOMAM M A ŚCIAHY Z MUSOWĄ K O TW O m

.9VSW 2S

.

•r . -,

Zestawianiawskaźnikówteohniosnjohusjslcanjohw dolanaoh■ obudowąkotwiową

Nowa k ie r u n k i a e o h a n lg a o jl u ra b ia n ia

517

rl3 Hf i

r \

Cs f i

t s £ CM ■

*

co CM IfN •

£ ■ t -

£ r \ r t O t co

■4 •4- T“ 4 * CM r t

CM

M* CM •k

£ £ CM

CM r t ■ f i

»

o co • CO ■ O t

£ o co 4 o CM

r \ o t CM CM CM Cs

T - CM

T - CM «k

oo t 8 O t

CO CM ■ CM

•k

vO r \ f i ^{<r\ m T*}

£

r \ c-- r t O t r t

■4 o t CM r CM f i

CMT“ CM •k

T*

r \ CO Cs t r m u

co n o t \

* \ r \ MJ •k ■ co

£

Cs 3F f i CS

<4 CM CM

T* CM

T*

«k

8

a

£ a r \ O ■4

CM •4

* - CM T *

•»

T*

a * 1 1

0 m O O

O a *

5 a

4 * * •o •

a 3 3

o 3 < s i f i

■o f i ' f i o O O

•H 3 o ta JO ta

0 f i o ® H

H O a a * *

2 . a 3 * w

o o

o 5

JM 3 a ą 3

3

Z3 Z

a o »o f i o o

a MB O O mb a * MB

• o <3 w

'C K ' ® ►» 3 3 O 3

* o 3 « * +» t4

60 *> o 3

§ a JM _

O M f i

a s a ^ps c r a

— u o _{° i} ^k—*

• C O O * " ' V I JC o

T ł ■h « r ►> W MB •

MJ 3 * i - H o

O o * > ° i 4» W 3

h h O o o a 3 MB W 0 .4 -» O

f i fO tC f i r i 3 O O « • O 3

o

s a i a

BOH ■U JM f i

f i O 3 3 « V

►» k>o o r j w N J O 3 * J2*

* * J M * JM H ł W « O P4 » t=

• • • • • • •

T* CM O ■4 f i Cs

<

I

a

s f a s S i

s s

SSL

ao

•o'O a coV ao

518 J a n u s z S tr z e m iń s k i

PODPORA DO PODWIESZANIA KOTWACH

KO TEW ROZPRĘŻNA TYPU „ P S "

\ [ ^ . ..." ( , 'z ^ r r— --- ---

vP retd ą lp M / M ę a a a ts * o » ą J Tulęp rozprężną , ¡to ze t rozp,*nu_

R ys. 3

Nowe k ie r u n k i a e c h a n lg a o jl u r a b ia n ia ...

w

*O

eî

£ Ga

oOs

>o aH +»

<•

iflHO H .OO »

ta ari

•caa aw

X! (9 o r i

►>>0 5

S °

s *

0 W W i-i O O

a H -H a o . w

fl -p

1 j d o

<o OJ^

o a ar

* 3 S O *0 vo 3

. o

% o

XJ -rł O >>

fi »•

•na arU)

•H(0 O

•H 00 a 5

00 .$• IA tO co O t

00 T” vO V CM vO

vD CM T“ CO tr. r - A -

o \ T - T - «* cA T- • i

T“ <M CM -* O

CM T" CM CM

vO - ł O kO IA. O

c - r \ <\J T~ o \ O t IA

vO CO T“ s CA

on o T“ •k co CM «k

T* ^on V vO o t s r <A

y ▼“ CM CM

ir\ VÛ c - M3 IA O

# IA O CA O

vO vO o CM vO IA <A

on T - •* o t AJ «

O T“ 00 A~ T" CM

OJ T - CM CM

T -

C^* CM ca CO & ■#

t f \ ON tO c a CD CO

NO O c a *“ vO T“ «k

on T* w> -w T~ o

T“ 00 C l GO CM CM

r \ T -

4 8 -W

IA

vO ca 1 1 IA 1 1

ON o \ IA

r - -w

CA

« •

a fl

* a W ^es

W W

o o y > W O M3

• n a o HU T l fl ^{o TO}

o o a -ri ^{O f l o o} a ti ^O fl

o * + » «JM f l «Ö 0 s 4 » H M fl ^{T l}

, o \ O . * • ''» H P«W •'-»w

o a ® * o o a » • o a s ^ -

•Ö -M ^{ta •h ■a} f l T i 5 ta -H <ö o

O s O M f l O s O O s O ¿ i f l O s O Se H (M T3 * +» » U Aa T l ► +*

V

M a

O 1-i 3 1

ta M a o

Tl Tl t 4

es t f c S as «Î* je

* *■ * W w

o o «e* i3 0 0

u t i a ^m a ü

o , a p . a t - t

JO Os ta e T M

Pr, O O ^{O s O}

fl Os a e o

CB tfl >0

■H Œ as O s - ö »

tÍ + > a C O M o x> ar

- c o o + > -co ta o jt

a= 1 a n S &

03 «

O 13 fi U tt Pb

« ®*

• r4 5 3O 03 .O*0

COa>

3O

519

520 Janusz S t r z t « lń s k l

Poważne o s z c z ę d n o ś c i w y s t ę p u ją na r o b o o lż n l e w przodku z t y ­ t u ł u p r z e d e w s z y s t k i n m e c h a n iz a c ji ład o w an ia urobku i wynoszą one w ro k u 1966 — 949,064 z ł , w r o k u 1967 - 1«654.249 z ł a w ro k u 1968 - 2 . 4 2 1 .2 2 2 z ł .

b ) o s z c z ę d n o ś c i z t y t u ł u m n iejszeg o z u ż y c ia m a te ria łó w

O sz o zęd n o śo l na m a t e r i a ł a c h w y s t ę p u ją z t y t u ł u n ie s t o s o w a n i a klam er do podolągów u podciągów drew nlanyoh o r a z z m n ie js z e n ia z u ź y o ia m a te r ia łó w wybuohowyoh 1 środków z a p a lo n y c h . Oszozęd­

n o ś o l t e zamykają s i ę w le l k o ś o l a m l 3 0 3 .6 8 8 z ł . w ro k u 1966, 31 4 ,5 8 8 z ł w r o k u 1967, i 2 8 7 .7 5 5 z ł w ro k u 1968.

Z w ięk sze n ie kosztów m a teria ło w y ch na s k u te k sto s o w a n ia obudowy kotw low ej j e s t m in im a lne, a spowodowane j e s t k o n ie c z ­ n o ś c i ą zakupu k o tw i o r a z w yposażenia ś c i a n w o s p r z ę t pomiaro­

wy.

Ze szczegółow ego z b ila n s o w a n ia o s z c z ę d n o ś c i i nakładów zw ią­

zanych ze stosowaniem obudowy kotw low ej w y n ik a ją o s t a t e c z n e e f e k t y ekonom iczne, k t ó r e zamykały s i ę c y f r a m i :

- w r o k u 1966 - 1 .0 3 8 .7 5 8 z ł c z y l i 3 , 4 9 z ł / t

" 1967 - 1 .6 1 1 .3 2 3 z ł " 5 ,3 9 "

" 1968 - 2 .1 5 2 .1 6 0 z ł " 8 ,8 4 "

Są t o zatem b e z s p o rn e dowody, ś w iad czą ce o d u ż e j p r z y d a t ­ n o ś c i te c h n ic z n o -e k o n o m ic z n e j obudowy kotw low ej w warunkach n a s z e j k o p a l n i ( t a b l i c a 3 ) .

0 z a l e t a c h i p r z y d a t n o ś c i obudowy kotw low ej świadczy f a k t s z y b k ie g o r o z p r z e s t r z e n i e n i a te g o ty p u obudowy w k o p a l n ia c h Dąbrowskiego Z je d n o c z e n ia Przem ysłu Węglowego, p o s ia d a j ą c y c h

podobne w aru n k i g ó r n i c z o - g e o l o g i c z n e . Należy t u p o d k r e ś l i ć , że obudowa t a J e s t stosow ana n ie t y l k o w ś c i a n a c h w w arstw ie p i e r w s z e j , a l e ró w n ie ż w ś o ia n a o h prowadzonych w warstwach wyższych po p i a s k u o raz w ś c i a n a c h prowadzonych pod twardymi

s t r o p a m i łu p k u w z g lę d n ie łu p k u p i a s z c z y s t e g o . W tyoh o s t a t ­ n i c h warunkaoh s z c z e g ó l n i e u c i ą ż l i w e J e s t w i e r c e n ie otworów w s t r o p i e wykonywanyoh d la zamocowania k o tw i.

Dla p r z y k ła d u podam, że na o g ó ln ą d łu g o ś ć podsadzkowego g r o n t u ścianowego w k o p a l n ia c h Dąbrowskiego Z jed n o czen ia P r z e -

jgwg k la rúale! — ohanleao j l ara b ia n ía . . »______________________ 521

JTV TÍ

s

r-í s

5a

p. B

«M0 +»a 4*

.0O I?'-»

l í

Sí

X ¡ M

Oh h

■ho «a 0

B <°

O O

0 O .0

oB

+»

.0

kH

+»

a

tsj

tI 0«0

«5

O o» ot CM lf\ C-~ O f»

co t» M5 t*- CM t" n C"\ vO n C0 vO «r\ t ' CM CM o\ oo T- T •k o\ ("A O t" T* c~- 00 vO CM -M’ 00

▼“ -4 CM CM 00 o tf\ 4\ -4

<M •4 CM tr> T- CM

CM CM CM

vO O 4\ O» 9 ^{-4 O O a\}

r- 0* *\ -4 35 r\ s- CM O o vO oo f* CM «Tí oo ir\ «*\ •*

0\ 00 r\ ION ■4 -4 oo T“ o\ »f\

T- OV CM T" M> #\ T” CM

CM vO O 0\ vO CM

T" T* T-

«0 O o\ _{■4 (0} CM •4 00 r\

vO O o t» sO co KN 0 r\ O vO vO o t" O v£> O CM T a\ t- CM CM o\ ñ co 0\ 00 ,r\

TT •t CM -4 o O vO r\ CM

CM 0\ f"í r» CM O CM T" T"

*\ n00

\0 vO 1 1 1 1 1 1 1 1 1

o\ _-4 T* <M

-4 ■4KN

\0 V\ _{1 1 1} 1 1 1 1 1 1

a\ *\

T*

■00 NH ÍSl0

■SI

0 A

•&

H • O

H *1 13

• • M W

.o +> • P*

o 0 ■H 0

0 « S O 0 W 4»

•0 0 «O O N

M 0 a 0 o tí CO

m N H 0 0 0 S O H

o ■0 o <0

4-> M »o »o 'O «• 0 VD SO sn MB 0 O p* xo

V *o O o O o M O

■H M» 0 a 0 0 ® p

O O tj <0 •0 a (*> €8 *d P» 0 a>* ®* a>- o ■0 >» rl a>* ,0 T» s 0 0 +> fl t>J

o a o O o 2 «*3 ü »d o

•tí *0 0 0 0 ¡3 .0 0 9 « í>» p*> a <0 <n 0 0 kn H aj B B= o o O co 55 M -CO O

a

B 0*

5 5

0 * 0 n o ■a 9 O 13 4» M

t t P>

5O

HJ.O P .

U

522 Jan u sz S trzem iń sk i mysłu Węglowego, wynosząoą na k o n ie c 1968 rolcu 15.833 m, d łu ­ gość f r o n t u o w y sokośoi powyżej 3 , 0 ro w y n o siło 6653 o , a w ty®

w obudowie kotwiowej 1742 m, co s ta n o w ił o 26,20% teg o f r o n t u . 0 z n a c z e n iu obudowy kotwiowej d la m e c h a n iz a c ji ś c i a n wysokioh z podsadzką h y d r a u l i c z n ą świadczy j e j rozw ój w k o p a ln ia c h DZFW co o h a r a k t e r y z u j ą n a s t ę p u j ą c e d a n e :

Lata Liozba ś c i a n

( s z t . )

Długość f r o n t u ś c i a ­ nowego z obudową

kotwiową (n )

1964 1 46 m

1965 1 6 1 m

1966 2 195 m

1967 8 967 m

1968 17 1742 o

Należy p o d k r e ś l i ć , że obudowa kotwiowa J 6 s t w t r a k c i e d a l -i szeg o r o z p o w s z e c h n ia n ia . Stonowanie t e j obudowy J e s t o g r a n i ­ czone warunkami stropow ym i, przy s t r o p i e skalnym w ie r c e n ie otworów j e s t b ard zo u c i ą ż l i w e i sp raw ia s z e r e g t r u d n o ś c i lub w ręcz j e s t n ie m o żliw e .

7 . W nioski końcowe

P race prowadzone nad przemysłowym stosowaniem obudowy k o tw io - wej przy w y b ie r a n i u grubych pokładów z podsadzką h y d r a u li c z n ą w k o p a l n i "M llow ioe': c r a z w innych k o p a l n ia c h Dąbrowskiego Z je d n o c z e n ia Przem ysłu Węglowego zamykają s i ę dorobkiem ponad t r z e c h l e t n i m . Z dotychczasow ych o s i ą g n i ę ć w tym z a k r e s i e wy­

n i k a j ą n a s t ę p u j ą c e w n i o s k i :

1 ) Tymczasowa obudowa kotwiowa J e s t jedynym wysoce b ezp ieoz- nyra ze znanych o b ecn ie sposobów z a b e z p ie c z e n ia s t r o p u w polu roboczym w y so k ie j ś c ia n y podsadzkow ej, zapewniającym możliwość m e c h a n iz a c ji c y k lu p ro d u k cy jn e g o .

2 ) Obudowa kotwiowa j e s t w p s ł n i b e z p i e c z n ą obudową tymcza­

sową s p e ł n i a j ą c ą wymogi s taw ian e Jej z punktu w id zen ia zarówno z a s a d m ech an ik i g ó ro tw o ru , j a k i zasad nowoczesnej t e c h n i k i .