Wanda BIELECKA
Kelowei
północno-zachodniei części·Polski na tle
powiązańmikrofauny z
faciąKelowej północno-zachodniej części Po.lski zwraca uwagę lIlie tylko swoim odrębnym wykształceniem litologicznym (mułowoowo-ilastym)
o,raz znaczną miąższością w pOrównalIliu z osadami ,tego piętra iW innyCh
częściach Niżu Po.lskiego, lecz również obecnością wyjątkowo bogatej mi- kToJauny. Stosu:niki geologiczne tego obszaru oraz maik:rofaunę omawia K. CaIikowska w swoim artykule pt. "Korelacja osadów jury środkowej na obsZ'arze niecki szczecińskiej" (1965). W n:iIIliejszyoh rozwa,źaniach ogra~
niczę się do zwrócenia uwagi lIla mikrofaunę keloweju, jej rozprzestrze:- nienie oraz powiązanie z facją.
W obrębie półno.cno-zachodniej Po.lski przeanalizo.wano metodą mi-
kropaleontologiczną pr6bki !pOchodzące z keloweju niecki szczecińskiej,
zapadliska· brzeżn~o oraz z ,wyniesi'enia Łeby. Opraco.wano.otwór Chosz-
CZlIlO, usytwowany w środkowej części iIliecki szczecińskiej, nieco. hardziej na półno.cleżący o.twór 'Chociwel, oraz wier,cenie w Szczec~ie.Z za-
padUskabrzeŻIlego opracowano mikrofaunę keloweju otworu Koszalin, a z wyniesienia Łeby - otworu Bytów. Oba ;te otwory położone są na
północny wschód od Szczecina.
We wszystkich tych wierceniach (,5) osady keloweju mają znacZIIlą miąższość (31,O-;-.90,O m) i leżą na wtwOll"ach batonu, a przykryte są osa- dami Oksfordu z wyjątkiem pro.filu o.tworu Bytów, .gdzie IIlad osadami kelo.weju leży bezpośrednio kreda .. Osady do.lnego kelowejti. występują
tylko ina o.bszarze niecki>szczęcińiskiej, brak ich jest natomiast w za- padlisku 'brzeżnym i na wyniesieniu Łeby.
W niecce szczecińskiej pomiędzy osadami górnego batonu i do1neigo keloweju istniej'e luka sedymentacyjna, obejmująca częściowo !górny bat-olIl oraz doJny ik;elo.wej -pOziom Macrocephalites typicus, osady dol- nego. keloweju roz.poczynają się tu więc poziomem Sigaloceras calloviense (K. OalikJowska, 1965). lPolZiom si'ga,loceraJSO/Wy wy'kS2Jtałoon.y jest w ortwo- Tach Choszczno i Szczecin jako mułowce i iłowce, .podczas ,gdy w otwo.rz'e Chociwel - jako wapienie mułowoowe i dolomity. Miąższość doln~go
keloweju w niecce szczecińSkiej wynosi na o,gół 1,5+2,0 m, wyją'tkowo
w Szczecinie - 3,5 m (K. Calilrowska, 1965).
Kwartalnik Geologiczny, t. 9, nr 2, 1965 r.
Kwartalnik Geologiczny - 4
282 Wamdta Bieleclm
Niestety, ze wz,ględu na stosunkowo małą miąższość tych osadów oraz
doBćznaczne odstępy w 'Pobieraniu 'Próbek dobadań mikropaleontologicz- nych (:przeciętni,e co4 m) nie otrzymałam pró:bek z dolnego keloweju,
toteż swoje rozważania na temat mikrofauny muszę ogrą.niczyć do osa- dów górnego keloweju.
Górny kelowej niec!ki sz,czecińskiej, o miąższości 31,0+86,0 m, wy-
ksZitałcony jest jako mułowce mniej lulbbardziej ilaste, miejscami piasz- czyste lub dolomityczne, z wtrąceniami syderytów. W profilu keloweju z otworu Ohoszczno, w odróżnieniu od profilów Szczecina i Chociwela,
najwyższą 'część osadów :górnego kelowej-u stanowią ;piaskowce.
W za.padlis~u brzeŻlnym i na wyniesieniu Łelby, gidzie brak jest dol- nego keloweju, osady górnego keloweju osiągają miąższość 30,0+62,0 m i .wykształcone są podobnie j,ak w niecce szczecińskiej -'- jako mułowce
i iłowce, które leżą na rozmytych osadach górnego batonu. Osady ,gó~
nego keloweju z Koszalina i Bytowa, w odróimieniu od równowiekowych osadów niecki szczecińskiej, są słabo zwięzłe i nie zawierają grubych serii dolom i tycznych.
Górny ikelowej niecki szczecińskiej Oł"az ZBlpadliska brzeżnego i wy- lIliesienia Łeby jest dobrze udokwnentowany fauną amolIliitową. K. Cali- kowska ozna'czyła stamtąd szereg gatunków kosmocerasów (Kosmoceras
jason Rein., K. grossouvrei Douv., K. ornatum Schloth.), hekti- koce rasów {Hektikoceras punctatum S t'Bln l itp.), reinekei (R. cf. oxy- optycha N e u m., R. d. multicostata P e t i t c 1.) oraz szereg innych form.
Mikrofauna o,twornico,wa ,górnego keloweju rpółno,eno ... zachodniej' Pol- ski jest nadzwyczaj obfirta. Występują tu także małwlraczki, jednak mni,ej Hcmie lIliż otw01'nice. Rozprzestrzenienie ważniejszych form otwornic i InaMoTaczków w profilu Ikel<JIWeju z 5 wierceń Iprzedstawia fLg. 1. Na zestawieniu tym umieszczono tylko te ,gatuniki, które reprezentowane
hyły przez lic:mle okazy. Nie uwz'ględniono fOł"m wy.stę.pują'cych w 'kilku egzemplarzach. Niektóre 'gatunki, któryoh nie udało się jeszcze dokładnie oznaczyć; potr~krt;owano łącznie w o.brębie danego. rodzaju jako sp. div.
W ,skład zespołu otwornicowego. gÓT!lego keloweju północno-zachod
niej części Polski wchodzi 10 T'odzin, zawierającyoh 27 rodzajów, w tym 58 &aitunków:
Rodzina Liczba rodzajów Liczba gatunków
Lagenidae 8 2'9
RotaJiidae 6 13
Lituolidae 3 3
Miliolidae 2 3
Op1ithalmidiidae 2 3
Polymorphinidae 2 2
Saccammi.nidae l l
Ammodiscidae l l
Text1Llariidae l l
Trochamminidae l 3
Analizując zesjpÓł . otwornic górnągo keloweju występujących we wszystkich 5 ,badanych wierceniach ,północno-zachodniej Polski, oobser-
I.:IV~8A1V~lS
-+ +
+ + + .1-+ + -+
-+ +
++ +
+ + ++ 3M013)!
+ +
-+
+
lO. + o" ..
+ +++
....
.. +
.;.
6 lO "" -+ ++ .;.
+
+ -} +-+ + +
+
+
-}-+ "
++ + ,,+ -I-+ +
...
+ -}-+ +
+ +
+
~ c..:J UJ N C.) '''-l A N u 9 8
---~---~---_ .. _---
i-+--+
+ ,
++
.-} ,~ -+ *., Q+++ + <> '"
·It++,,+
<ił o M't l.)
~~ti +-~}+
+ +
+ -I-
+ " +
-+ +
+ • -+ + +
+ + +-+ -+ .\-
+ + + ++ + ~.-+
+
+
-?.~-
+
+
i
'* + +. I,;. ++ +-
°l
iLI
~II<} + +j + .. +
H+++ + ++ + + ++
-+ +"1
mo +QO +-1. +
°l ~I
W ~. ___ .... · ... _.c._ ... , ... ,._.:._"~~~o .. ~~~ .. ~."C~.~ .. ~~,~"~_~l: .. ~~~~.~c.:~.~~~~t~.~~ ___ ~ + + .;-+ l· + + + +
.;- r3M013>l
-+
-!t.
+ +
+-
..!. + + ANaQ8 r3IV\013>1 -I
+ .{.+
-t. ++
+ -:!-(H·o Qi-·.o o-{-ł-
i..}·H·+ +0. +++-
-+
!'li r+l'i.~
+-l,.i·+
+ 0 + ~ .. + c-c t:fJ+ +;'-0 + -!-4":-+ ++
~ HI
+ " .. , .• I +",0+ .,. +-Q
() Ó Ci 0+0 o+~·+ .. "1-#
1-+-;&+ ~e·}-9·Q
+++ + 0-ł·; 4+~ 4+$ + +-(§
-{.o ,,-o
G +-
" +
~ ~l
o c.. ~ ej ..:.:: CI)Kelowej p6)Jnocno-zachio<lmJiej 'CIZęŚCi PiQloski 2.83
w.uje się ilościową i jakościową zale~ość występowania :poszczególnych farm od wyksmałcenia litolo,giczmegoosadów.' Mimo że górny ikelowej
północno.:zachodniej . Polski jest na ogół wykształcony w postaci osadów
mułowoowo-ilastych, to jednak większa lub mniejsza domieszka mate-
riału ilastego lub też piaszczystego decyduje o zróżnicowaniu gatunko- wym zespołu oraz o ilościowym występowaniu egzemplarzy poszcz'egól- nych gatunków otwornic. W osadach sil'nie roolomityzowanych mikro- faUJIlalllie zaChowuje $ię.
Ogólnie biorą'c na omawianym o'bszar~e można wyTóinićzasadniocze
trzy ia,cje: 1 - ilasto-mułowcową - z obfitym zespołem mikrofauny;
2 - mułowcowO;piaszczystą - z mniej licznym zespołem mikrofauny;
3 - piaszczystą - z ubogą mikrofauną· ' W iłowcach oraz mułowcach ilasty<ili: zespół otwornic jest najobficiej reprezentowany, zarówno 00 do ilości gatunków, jaki okazów. Zespół
ten j,est lagenidowo-rotalidowy z przewagą łprzedst'awicieli tej opier,wszej rodziny. Najliczniej:sze są tu .gatunki z rodzajów: Lenticulina,Astacolus, Planularia i Frondicularia. Na drugim miejscu m.1:eiy wymienić spo'śród
rodziny Rotaliidae przedstawicieli rodzajów Epistomina i Spirillina.
W facji muło'Wcowo-ilastej naj liczniej występują następujące gatunki:
Lenticulina catascopium ('M i.t j a'n.), L. cultratiformis (M j a t 1.), L. hoplites ~W i ś n.), L. lithuanica (B r ii c ik.:), L. munsteri (R o' e m.), L. polonica
fW
i ś n.), L. pseudocraS'8a (M j a t IJ), L. quenstedti (G ii m b.), L. tumida (M j a tł.), L. uhligi (M j' a: t 1.). Mniej licznie reprezentowanesą: Astacolus erucaeformis(W i ś n.:), A. nobilis K a p !t., A. varians (Born.), Planularia colligata (Briick), P .. cordiformis (Terq.), P. tri- carinella (R e u s '8), Nodosaria fontinensis T e x q., Saracenaria trique- tra (G ii ID b.).
Formami charakterystycznymi są: Frondicularia franconica franconica G ii m b., F. glandulinoides W i ś n., F. nikitini U h l i g, F. supracallo- viensis W i ś n., FalS'opalmula deslongchampsi (T e T q.). Spoty'ka się !tu
także: Eoguttulina oolithica (T e r q.), Rectoglandulina vulgata (B o r n.), Ophthalmidium carinatum agglutinans !P a z d r o, O.carinatum margi- nata !~W i ś n.), Miliolina częstochowie'mis P a z d r 9 (trzy ostatnie .ga- tun1d wpojedynczyClh egzemplarzach). Zanotow8łIlO także: Spirillina in- fraoolithica(T e r q.), S. punctulata '(Te r q.'), S. tenuissima G ii m b., Trocholina conica (S c h l um b.) - w poJedynczych okazach, jak rów-
nież niezbyt liczna Paalzowella a!ff. jurassica K a ,p t. Stosunkowo licmie w niektórych częściach profilu występuje Pseudolamarekina rjćisanensis
(U h l i g), mniej·· 'licznie Epistomina callovica K a p t. oraz E. elschan- kaensis M j a t L, 'natomiast bardzo o;bficie w okazy reprezentowane są
Epistomina mosquensis U h l i g i E. parastelliger-a {H o f k.!). Z małżo
raczków w warstwach ilasto-mułowcowych ,występują przedstawiciele ro- dzajów Lophocythere.
'W osadach .górnego !k;eloweju wykształconych w.facji mulowoowo-pia- szczystej zespół otwornic jest :uboższy, choć jeszcre typu lagenidowo-ro ..
taJidowego. Mimo że znajdowane są nadal niektóre gatU!Il!k:i występują,ce
w facji ilasto-mułowoowej, to jednak są one tutaj mniej liczne. Brakuje w tym typie osadów szeregu :form, głównie zgrwpy lagenid, spotyk!anych w utwarach poprzednio omawianych .. Wz'ględnie licznie występują tu
284 WlB.!Ilda BielecJkJa
jeszcze Lenticulina catascopium (M i t j a n.), L. hoplites (W i śn.),
L. milnsteri
KR
o e m.), L. pseud6crassa (M j a t 1.), Astacolts varians (B o 1" n.), Frondicularia franconica franconica G li m b. Natomiast Asta- colus erucaeformis .(rw i ś n.), Nodosaria fontinensis T e r q., Frondicu- laria nikitini U h l i g, F.supracallaviensis W i ś n. o.raz Eoguttu,lina oolithica (Te r q.) są reprez~towane nielicznie. Spotyka się .tu takżeSpirillina tenuissima G li m b., Epistomina mosquensis U h l i g, E. pa- rastelligera (H ()I f k e r~, Ammobaculites fontineTisis T er q. oraz Haplo- phragmoides sp. . . ,
W ifacjd piaszczystej otwornice notowane są jeszcz,e rzadziej, a repre- zentowal!1e 'są iprzewaŻlliie iplrzez fonny aglutynujące, jak Ammobaculites fontinensis T e r q., Haplaphragmo~des sp. Z rodziny Lagenidae .spotyka
się tu jesz~ze nieUczne okazy Lenticulina milnsteri (R o e m.), Astacolu-s erucaeformis(W i ś n.), A. varians (Horn.), Planularia tri carin ella (R e u oS s.). Spośród Rotaliidae --- Spirillina tenuissima G li m b. i Epi- stomina sp.
Górny kelowej inny'ch Qbszarów Niżu PQlSkiego. :wykształcony jest
częstQ iW post.ad ,gruzłowatyoh w.a.pieni :piaszczystych, marglistych, żbli
wnych typem dOi tzw. "w.arstwy bulastej", o miąższości od ;(),10 dOi 0,60 m.
MikrQfauna w ~gQ typu osadach jest ibaxdzo uboga i źle zacho.wana.
Występują ,poj,edYlIl.'cze okazy: Lenticulina ,Sp., Epistomi1!-a sp., rz.adziej Spirillina :sp. i Haplophragmoides :sp. Niekiedy wśród osadów górnego keloweju Niżu występują w.apienie dQIQmityczne, w ikltórych mikrQfauna jednak się nie za'cho.wuje.
W ,południQwejPo.lsce, na obszarze kr.akowskim, w Qkolicy Chrzano- wa (W. Bielecka, 1960) ;górny kelowej wykształcony j,est jako iły orna- tQwe, margle ilaste, 'glaukonitowe, Q miąższości 6,0+10,0 m. ZnaleziQny tam zespół otwQrnic jest liczny, a większość występujących ,gatunków da się z1dentyfikować w keloweju .północno-zacthodniej części Ni'żu Pol- sk.iego.
W iłach ornatQwych okOllic Chrzanowa obserw,Uje się mnIejszy udział fOirm zLepieńcowatych lak: Proteonina, Haplophragmoides, Trochammina, Ammc>baculites i . Triplasia. Domim;qją tu otwornice Q :Skorupkach wapien- nych, co wiąże .się z obecnością osadów w facji ilasto-rnar.glistej. Nie stwierdzono w tym obszarze Lenticulina lithuanica (B r li c k.). Forma ta spotykana często w pómocmo-zachodniej części Niżu Polskiego związana
jest z podobną facją ma;rglisto-ilastą. .
Analizując zespół mikrQfauny występujący w osadach keloweju, moż
na stwierdzić zależność· występb·wania niektórych gatuiików Qraz roZ\pr~e~
stTzenienia ic!h pionowych zasięgów od. ty:pu osadu. I tak w przypadku trwania ~bliż.onego typu litologicznego ,przez dłuższy okres czasu (np.
przez dwa piętra) - zasięgi pionowe nie~tóry;ch form ,wybitnie rozsze-
rzają .się, pomimo że na innyoh Qbszarach zasięgi te były daleko węższe,
ograniczone dOi odcinka Q zbliżonym wykSztałcen1u 'litologicznym. Ga- tUjIlki Epistomina mosquensis
u:
h l i ~ i E. parastelligera (H o f k.) mogą występować począwszy od ibaltonu do oksfmdu, o ile typ osadów paz,o- staje taki sam. Natomiast formami ograniczQnymi raczej tyllkQ do osadów ikeloweju są: Frondicularia Jranconica franconicaG li m :b., F. glaudu- linoides W i Ś n., F. nikitini Uih l i.g, F. supracalloviensis W i ś n., Asta-iKel'OWej p6ł!n;Qc:no-zaJChodll1iiej męści Bru'ski
colus erucaejormis (W i ś n.), Epistomina elschankaensis M j a;t 1. Fo,r- my te możoo. by uznać jako wskaźnikowe, mimo że niekiedy (w pojedyn- czych oką:zach)- mogą 'być znajdo'wa,ue w osadach dywezu, lecz nie prze-
chodzą WY'Ż;ej, ani też nie notowano ich VI osadach batonu.
JIak podkTeś1:a tą już K. Caldikowska (196:5), wykształcenie litologiczne ocaz In.iążswść osadów górnego. keloweju północno-zachodniej Polski
może dostarczyć no.wych dany,ch do przeprow,adzania ro.zważań paleoeko- loigiozm.ydh. iW relgi!Opjie tytm istniały olCł!mJie'Il!lle niż w' polziOstałej ClZę5Icd Niżu Polskiego warunki sedymentacyjn-e, co odzwierciedla się zarówno w litologii osadu, jak i w zespole mikrod'a:uny. Wa:runki średowiska. zbli-
żone były do. warunków, jakie wówczas panowały w północno-zachodnich
Niemczech; np. 'W rejonie Hanne,weru (G. K. Lutze, 1960), ,gdzie górny Ikelowej i najniższy dywez wykształcony jest w pos.taci iłów marglistych, miejscami piaszczystych, ni'ekiedy z eolitami żelazistymi oraz z cienkimi
wkła,dkami wapieil1i (Ornatenton). Miążs'zość tych .osadów jest znaczna, w profilu kopalni "Hansa" sięga oko.ło. 60 m. Podobne warunki środo.wis
kowe, charaklterystycZ/ne dla dość 'Płytkiego. o.twartego marz,a, panowały
na Litwie. Wskazuje na to 'Pro.fil kelowej'll oko.Hc Kłajpedy O!1a'z wystę
pująca tam makro- i mikrofauna (R. Briickmann, 1904). Kelowej wy-
kształcQny jest tam jako iły margliste, mi,ejscami piasZlCzyste oraz 'Piaski,
Zespół miJkrofaumy półnecno-zachodniej części Po.lski wykazuje bar- dzo. dużo. cech wspólnych z zespołami ,otwQrnico.wymi, ,cyto.wanymi 'z pół
nocno-za,chodnich Niemiec (G. K. Lutze, 19'60) oraz Litwy{R. Briickmann, 1904). Na podstawie tych podohieństw można wysnuć wniosek Q możli
wościach migra'cji mikrofauny od póŁnocnego zachodu poprzez Polskę na
tpółno,cny wschód w kierunku Kłajpedy - PO'Pilan O!1az Białorusi. Na
Białerusi (1. W. MHjanina, 19'55) zespół otłwornic kelo,weju j,es1: niec,o odmienny. Osady keloweju Białorusi stano.wią margle z ,przewarstwie- niami wapieni, iły marglisto-piaszczyste oraz piask,Qowce. Zespół otwornic,
choć nieco. odmienny, ogólnie rzecz biorąc jest dosyć jeszcze zbliżony do
zespołu północno-zachodniej Polski,' co mogłoby wskazywać na pewnego rodzaju utrudnione wa:runki migracji mikrofauny oraz, być może, na nieco odmienne warunki środowiskowe. .
Załączony wykaz gatUJIlk6w otwo,rnic występującyeh w oko.licy Han- noweru, północno-zachodniej Polski, Kłajpedy i Biało,rU,Si nLe jest pełny
i przedstawiony jest tylko w zarysie. Umieszczono tu bo,wiem tylko rt.e gatUlIliki, które występowały w Polsce oraz na porównywanych ohsza- rach. Form występujących lokalnie nie uw~ględniono. Pewyższy obra:z daje więc .tylko ogólną olfienta,cję 00 do występOlW'aIIlIia w:f:1pólnych gatun- ków. Z pewnością jest ich daleko więcej, lecz są one bądź ;to jesZlCZe lIl!ie- dostatecznte orpraOQlW'aiIlJe pa.Jecmtologicznie, bądź też, ze względu :na iIlłi€CO
indywiduaJm.e podej'śoie ,autolfÓ'W, ZIOiStały Z'alicZ/one do rómych ga:turnkÓW lub też kilka fIOirm ujęto w jedenga,tunek. Stąd też występowanie ru,ektó- rych form za:inacWIliO z zast:rzeż€'ll~em.
G. F. Lutze '0960) nie wymienia wszystkich znalezionych przez siebie gatunków, których jest z ;pewnością wię.cej, a jedynie te formy, krt;óTie
uważa za ,ważne stratY'g;I"aficznie. Ozna,czenia R. Briickmanm.a {1904) ~
obecnie j'll:Ż nieco ,przestarzałe; z pewnością autOr ten in.terpretował ,poję,..
de ga.tunku znacznie szerzej niż to się Qbecnie przyjmuje.
286 Wooda Bdeledlia
Tabela 1 Rozprzestrzenienie nlektorych gatunków .otwornlc w górnym keloweJu
północno-zachodniej PolskI, Niemiec, Litwy I Blałorusl
Gatunki otwornic Polska
1. Te%tularia jurassica G il 'ID b. +
2. Ophthalmidium cari1ULtum agglutinans
Pazdro +
3. Nubeculinella infraoolilthica ,(T e T. q.)
+
4. 'Trochammina inflata (M' lO n t lIl! g u) +
5. Lentf.cuUna catascopium <GM dl t j a n.)
+
6. LenticuIina cultratiformis(U.VI j a t l.)
+
7. Lenticulina hopUtes
ew
i ś n.) +8. Lenticulina lithuanica ,(B r ilc k.)
+
9. LenticuUna mii.nsteri (IR: 10 e a:n.) +
10. LenticuIina polonica (W li ś n.) +
11. LenticuIina pseudocra8s'a (M j:a tł.) +
12. Lenticulina quenstedti (G il m 'b.) +
13. LenticuIina uhIigi
, ew
'i ś no)+
14. Lenticulina tu1l'llidi (M j ,a t l.) +
15. Astacolus erucaej'ormis ~:1 ś n.)
+
1'6. Astacolus varian$ (B lOr .n.) +
17. Saracenaria triquetra (G il 'ID b.) +
18. Panularia colligCZlta {B r il 'c ko)
+
19. Planularia oordi:formis (T e r q.)
+
20. Planularia tricarinella (REI'lliSiS) +
2'1. Falsopalmula deslongchampsi~T e r q.)
+
22. Frondicularia franoon'ica fronconica G li 'ID 'b.
+
23. Fronclicularia glandulinoides W 'l ś n. +
24. Frondicularia n'ikitini U'h l i g +
25. Frondicularia supracalloviensis w.;i: ś n. +
26. Rectoglandulina vulgata {B O !I" n.)
+
27. Eoguttulina oolithica (Te r q.) +
28. TrochoIina conica (S c h l u m b.) +
29. Pseudolamarckina rjćlsanensis (U hl ,i: ,g) +
30. Epistomina mosquensis U h l i g
+
31. Epistomina pra:rastelligera ,CH lO f k.) +
32. SpiTiIIina tenuissima G il m b.
+
Niemcy G.Lutze
(1960)
+ +
+ +?+
++ + +
+ + ++
+ ++
++
+?
+
+ +
+Litwa R.Briick-
mann (1904)
+1
+?
+
+1,
+?
+1
+?
+
+?
+ + +
++1
+ + +
Białoruś
I. Mitjani- na (1955)
+?
+
+ ++ +
+ ++
+?
+
+
+?
+ +?
+ + +
,. ,Materiał mikrofaunistyczny górnego keloweju jest nadzwycz,aj oib:fity, i mógłby w przyszłości posłużyć do opraoowa:nia monograficznego oltwor- nic ike10weju !Polski.
Z zestawienia wynika, że 00 32 cytowane gatunki .z pómoono-za.chod- mej Polsld 2'2 jest w~óJnych również dla terenu Niemiec, 18 - Lit,wy i 18 Bia-łO!l'usi. ~pośród 32 wm, .12 ty,ch samych f OrnI spotyka się w Ni'emczech, Polsce i n,a Litwie, a 6 również
na:
Białorusi. Wyd'aje się287 przeto, że migra,cja mikrofauny szła raczej od Niemiec poprzez Polskę i Litwę, a następnie w kie.nu:nku Białorusi, Naturalnie, że m.ogło istnieć
pewnego rodzaju mi'e&zanie się ze~łów i część form przedostawała się
w ikierunku prz'eciw,nym. Szereg boiwiem gatunków jest wspólnydh dla
!Polski i Białor,usi, a nie cyrtowanych 'z Litwy, z okolic Popilan i Kłajpe,dy.
Z pewnością część form mogła być endemiczna, związana ze specjalnym biofacjalnym środowiskiem ekologicznym. Ze względu jedn-ak na brak ory.ginalnych materiałów porównawczych z .omawianych ooozarów Oil'az z .uwagi na niedostateczne jeszcze opracowanie niektórych 'gatunków, za
wcześnie jest jeszcze wyciągać zbyt daleko idące wnioski.
Zakład Stratygrafii Instytutu Geologicznego Warszawa, ul. Rakowiecka 4
Nadesłano dnia 16 maja 1964 'r.
PISMIENNICTWO
BIELECKA W. (>11960) - :Straty,gra:fi.a mik;ropaloontologiocma dolnego m,aJmu okiOli!c Chrzanowa~ -Prl. -lnst. 0001., 31. Warsmwa'.
Bl'EUECKA
rw.
'(10011) - rstooltyigraofta m1ikrrop8!loontologiczn8! osadów ju'l.'tajs<ltich w ;wiElrOE!l1liu Byiów. Arch .. :Dnst. Gro!. (mas'zynopis). w.aTlszawa.BIELECKA W. (1963tt) - .stratygr:a!fi;a miikropaleontologiocma górnej i środkowej
jury wiercemria Chrociweł. Arch. I;nsłt. Goo]. (maszytlllOpi.s). WalJ.'Si7Jalwa'.· BIELECKA W. (l9613b) - Strałygr.alfi.a:mik.ropa1eonto1ogiczna ,górnej i środkowej
jury wLeroellliJa !Koszalin. Arch. Inst. Gool. (ma,s'zy'l1IO!pis). WaiI's"Z.:aIW'al.
BIELECKA W., STYlK O.~1!962) - SwatY'gradii:a miikoopaleantologieZIl1:l osad6w doggeru VI lW~eraen!i'U ChoiSzczno IG I. Arch. ImJ1:. Ge!ol. {maLSzynopi.s).
Warsmrwa.
Bl'ELECKA W., ,STYK O. ;~11963) - Stratygl'aT~a mikropaleanwlogiczn:a ,qge'ru i małmu wiercenia, Szczedn. Arch. [mt. Geol. (mas'zynopiB). W.ail'lSza!W'&
BRttCKMA'N'N Hl. (119104) - Die P1aramin:1feren des ilitauisch-kurische:n Jura'. &hr.irf,t.
d. PhY\S'k.-Okonom. Gesiell. Jahrg. XLV.
CAL:DK'OWISKA K. (11965) - Korelacja osad~6w JUTY środkowej na obs:za'rze meoki lS1:lJozedń:Skiej. :KJwaJl'lt. g,eol., 9, p. 271-280" nr '2, W.a.'rS'.zawa\
LUTZE IQ. K. C1900) -,-Zur StTa,t1graphiJe UIIld lPaJiiOlnJtoliogire des Callovielll' UlIld OJmordien 'rn rNol.'IdJwes.t-Deubchla'nd. Geol. Jah~b. 77, p. 31911-532. Han- rnove·r.
MHTHHHHA M. B,. (1955) - O <popaMHHH<p,epax ropCKHX OTJIO:m:emm: rol'O-BOCTOKa BeJIOPYOCH H HX CTPaTHl'pa<PH'iecKOM 3Ha'łemm. AH BCCP, HHCT. reoJI.
HaYK, llaJIOOHTOJIOl'HJI H CTpam:rpa<pHJI BCCP, c6. 1, CTP- 108-174
MJm~K.
288 Wanda Bielookia
. BaH~a BEJIEIl;KA
· KEJIJlOBERCKlfE· OTJlOlKEHIIJI CEBEPO-3ADA,lJ;HOR '1ACTII DOJlLmll B CBETE 3ABHCIIMOCTH ·lIDIKPO«l»AYHLI OT flJAD;JIR
P e3lO.Me
,lI;~eTCH 06111aH xapaKrepHCTHKa OTJIOOKeHHH KeJIJIOBeH. ID;eqHH(!KOH MYJIb;llbI, KpaeBoro nporm5a H nO~HHTHH. JI36bI. Ha OCHOBaHHH MHKpocPaYHbI, HaH~eHH~
B OTJIO:lKeHmIX KeJIJIOBeH (6ypoBbIe CKBa:lKHHbI: XOlllHO, XOqHBeJIb, ID;eqHH, Kowa-:
JIHH H BbrryB), paCCMa'l'PHBaet:rcJl: 3aBJreHMOCTb pacnpoCTpaHeHHJ!: cPopaMHHHcPepoBbIx KOMnJIeKCOB OT JIHTOJIOI'H'IecKOrQ COCTaBa OTJto:lKeHHH.
BbI~eJIHlOTCH TPH OCHOBHble cPaqHH: 1) rJIHHHCTO-aprHJIJIHTOBaH C 06HJIbHbIM cPayaHCTH'IecKJ%[M {JIareHK,ll;OBo- poTaJIH~OBbIM C npe06JIa,D;aHHeM JIareHHro KOMnJIeK"';
COM; 2) aprHJIJIw.ro-neC'IIliHKCTaH C MeHee 06HJ1bHbIM cPOpaMHHHcPePOBbIMH I(B o6111eM JIareHH~OBO-poTaJIH~OBbIM) KOMnJI'eKCOM; 3) nec'laHHCTaH C 6e~HOH MHKpocPaYHoH (c Y'laCTHeM arrTJIlOTJffiJ