Akwarium
m a g a zyn
AKWARYSTYKA • TERRARYSTYKA • OCZKO WODNE
CENA 19,80 ZŁ (W TYM 8% VAT)
Liście w akwarium
Tanganika biotopowo
Aksolotle
Akwarium
Gdyńskie
LISTOPAD–GRUDZIEŃ 2020 ☀ NR 6/2020 (184) ☀
Najmniejsze akwarium świata
Świecik kongolański
pli k p od glą do wy
Pasja potrafi doprowadzić do wielkich osiągnięć. Jednak w przypadku Marcina Zająca to ogromne osiągnięcie jest jednocześnie bardzo malutkie. Wręcz miniaturowe.
Znany również z łamów Magazynu Akwarium aquascaper i artysta stworzył bowiem najmniejsze
akwarium na świecie.
M
Polski akwarysta
z rekordem świata!
P
okazany przez Marcina zwycięski zbiornik jest absolutnie wyjątkowy – ma niecałe 3 cm długości (jego dokładne wymiary to:28 x 16 x 20 mm), jego pojemność wynosi nato- miast mniej niż 9 ml. Prace nad nim wymagały lupy i specjalnych narzędzi. Nietypowy rozmiar to jednak nie wszystko. W środku tego miniatu- rowego akwarium znajduje się piękny skalisty krajobraz, nawiązujący do pasma polskich gór.
Mikroskopijna aranżacja wykonana została je- dynie z naturalnych materiałów i żywych roślin.
Oglądając zdjęcie aranżacji, trudno uwierzyć, że to dzieło sztuki ma dosłownie kilka centy- metrów i składa się z miniaturowych kawałków skał i roślin.
Marcin Zając Pobić rekord
Poprzedni rekord należał do znanego rosyjskiego artysty, specjalizującego się w two- rzeniu miniatur. Anatoly Ko- nenko ma na swoim koncie kilka rekordów Guinnessa – między innymi za stworze- nie najmniejszej na świecie książki. W 2011 roku postanowił stworzyć akwarium o wymia- rach 30 x 24 x 14 mm i tym samym osiągnął rekord naszego globu w tej kon- kurencji. W miniaturowym
pli k p od glą do wy
Z Arturem Krzyżakiem, kierownikiem Akwarium Gdyńskiego,
rozmawia Paweł Czapczyk
magazyn akwarium 17 rozmowy mA
16
Miłość
do wszystkiego, co żyje w wodzie
pli k p od glą do wy
Ale w tej sali widziałem również inne,
chyba najbardziej reprezentatywne dla naszego morza drapieżniki – dorsze.
To są właściwie dwa „bolki”, czyli młode, niewielkie dorsze.
Nie brałem ich pod uwagę, gdyż dopiero osobniki osią- gające powyżej 70 cm dłu- gości traktowane są jako ryby pełnowymiarowe. Nasze dorsze pochodzą z przyłowu – schwytano je w ramach odłowów badawczych pro- wadzonych w Zatoce Pu- ckiej. Właśnie w tym akwenie
pojawiają się młode dorsze, ale tymczasowo, gdyż później – w miarę swego wzrostu – ucho- dzą na głębsze wody.
Mam nadzieję, że te dwa osobniki dołą- czą w przyszłości do większych dorszy, które pokażemy w dużym akwarium w podziemiu.
A ile w sumie gatunków zwierząt eksponujecie obecnie na trzech
kondygnacjach Akwarium Gdyńskiego?
W chwili obecnej prezentujmy ponad dwieście gatunków zwierząt. Większość albo przynajmniej dużą część stanowią bezkręgowce, szczególnie bezkręgowce z mórz ciepłych. Weźmy choćby pod uwagę ogromną różnorodność zarówno ko- ralowców miękkich, jak i koralowców twardych, sprawiającą, że w każdym niemal przypadku możemy mówić o odrębnym gatunku.
Powiedzmy czytelnikom Magazynu
Akwarium, ile tu jest zbiorników i ile litrów wody.
Jeżeli weźmiemy pod uwagę zbiorniki ekspozy- cyjne, to ich liczba wynosi aktualnie 67. W obie- gach znajduje się obecnie około 140–150 metrów sześciennych wody. Jeśli zaś dołączymy do tego akwaria hodowlane i rezerwuary, to mówimy już o zakresie 200–250 metrów sześciennych.
Ale to wszystko ewoluuje. Na przykład na dru- gim piętrze, które jest poświęcone faunie środo- wisk przejściowych, czyli zwierzętom występu- jącym na styku wody i lądu, od pewnego czasu redukujemy liczbę zbiorników. Robimy to jednak po to, by zwiększyć ich objętość. Łącząc bowiem
dwa akwaria, jesteśmy w sta- nie stworzyć lepsze warun- ki zwierzętom i precyzyjniej odwzorować dany fragment biotopu, niż w jednym mniej- szym zbiorniku.
Gdybyś stał się moim przewodnikiem po waszych podwodnych zasobach, co przede wszystkim byś mi pokazał? Na co powinienem zwrócić szczególną uwagę?
pli k p od glą do wy
poświęconej Zatoce Puckiej. Myślę, że niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w bezpośredniej okolicy Akwarium Gdyńskiego żyją na wolności kuzyni koników morskich, czyli ryby igliczniowate, krewetki oraz kraby, które akurat wzdłuż naszego wybrzeża są bardzo liczne…
Co dalej?
Następnie – przechodząc przez salę prze- znaczoną dla zwierząt słodkowodnych, które żyją na pograniczu wody i lądu – trafimy do dwóch pomieszczeń, które – moim zdaniem – są chyba najbardziej atrakcyjne. Myślę tu, po pierwsze, o „Wielkiej Rafie Koralowej”, a po drugie – o „Wodnych zwierzętach świata”, gdzie mamy szansę przekrojowo spojrzeć na gatunki pochodzące z różnych akwenów na naszym globie. Dobraliśmy je w ten sposób, żeby pokazać maksymalnie ich różnorodność, ale zarazem żeby czuły się dobrze i nie przero- sły naszych możliwości lokalowych – znajdują się tu więc ryby szybko pływające, taksony preferujące ciemne środowiska czy rozmaite gatunki rekinów.
Wróćmy jeszcze
do „Wielkiej Rafy Koralowej”.
W sali tej w jednym ze zbiorników zobaczymy strukturę rafotwórczą, czyli koralowce budujące Wielką Rafę Koralową, a w dziesięciu innych wy- cinki tego unikatowego środowiska – na przykład środowiska morskie z pławikonikami czy antia- sami. Samice pławikoników składają do toreb lęgowych samców ikrę i na ekspozycji możemy oglądać właśnie takie samce „w ciąży”. U iglicz- niokształtnych bowiem to zwyczajowo samiec przejmuje opiekę nad ikrą, która składana jest na jego brzuchu lub w specjalnej komorze lę- gowej. W przypadku koników morskich wygląda to potem tak, jakby samiec rodził młode. Z ko- lei antiasy to niby zwykłe rybki, które de facto mają zdumiewający behawior. Zaledwie 10–20%
spośród nich przychodzi na świat jako samce, podczas gdy reszta to samice. Po osiągnięciu dojrzałości płciowej samce tworzą haremy sa- mic, o które bardzo dbają i często nawet za part- nerki oddają swoje życie. Teoretycznie więc takie
samice z haremu po stracie samca zostałyby skazane na brak możliwości przekazania swych genów.
Co się wówczas dzieje?
Największa z samic w ha- remie zmienia płeć. W ogó- le w naszych zbiornikach staramy się kolekcjonować zwierzęta o niesamowitych zachowaniach i zdolnościach adaptacyjnych do środowi- ska, w którym żyją. Nie pokazu- jemy ryb po prostu dlatego, że są ładne i kolorowe, lecz po to, by uzmysłowić naszym goś- ciom, iż wykształcone w toku ewolucji przystosowania do środowiska i predyspozycje do specyficznego sposobu życia mają swój głęboki sens i cel.
Przede wszystkim skupiłbym się oczywiście na żywych zwierzętach. Jednak Akwa- rium Gdyńskie to również sale edukacyjno-muzealne (poświęcone między inny- mi historii naturalnej, bio- różnorodności czy ssakom morskim), przez które prze- chodzimy zaraz na począt- ku. I jeśli jedna z nich jest te- matycznie zorientowana na całe środowisko morskie, to już inna konkretnie na Morze Bałtyckie. W sali bałtyckiej znajdziemy plastyczną ma- kietę dna Bałtyku, dzięki której możemy spojrzeć na morze jakby z lotu ptaka i niejako na- ocznie przekonać się, jakie jest ono płytkie i w jak nikły sposób łączy się z innymi wodami.
Samo zwiedzanie za- cząłbym natomiast od sali
24 rozmowy mA magazyn akwarium 25
pli k p od glą do wy
ryby
Świecik
tekst
i fot.
Ta piękna, niezwykle dekoracyjna w akwarium ryba należy do rodziny alestesowatych (Alestidae), dorasta do 8–9 cm
(samiec) i w naturze zamieszkuje dorzecze rzeki Kongo w Afryce. Jest ozdobą każdego urządzonego z finezją i smakiem zbiornika, zwłaszcza typu roślinnego. Jej nazwa
w języku angielskim brzmi: Congo tetra. Kiedyś ryby te były zwane świecikami kongolańskimi, ale nazwa ta jest nieprawidłowa (Kongola bowiem to osada w Namibii,
położona u wrót do iście osobliwego Pasa Caprivi).
– łatwy chów, trudny
rozród
kongijski
( Phenacogrammus interruptus )
pli k p od glą do wy
82 terrarystyka | płazy magazyn akwarium 83
Aksolotle, Wody Meksyku zamieszkuje wiele gatunków zwierząt, ale żadne z nich nie jest tak nieodłącznie kojarzone i utożsamiane z tym krajem, jak ambystoma meksykańska (Ambystoma mexicanum), zwana powszechnie aksolotlem.
Płaz ten, pokochany przez Meksykanów, stał się symbolem ich kraju, chętnie przedstawianym na ulicznych muralach i w dziełach słynnych artystów. Aksolotl posiada nawet swoje
miejsce w mitycznej historii Azteków.
moja miłość szczepanek
tekstemilia i fot.
pli k p od glą do wy
które wyglądają na towarzy- skie. Jeśli zaś zdarzy się jakiś incydent, to najczęściej z po- wodu niewystarczającego miejsca lub zbyt rzadkiego czy skąpego karmienia.
Wbrew pozorom – nie są to zwierzęta ciepłolubne. Jak- kolwiek Meksyk kojarzy nam się z regionem, w którym pa- nują wysokie temperatury, to aksolotle zamieszkują wody stojące u podnóży gór, do któ- rych spływa roztapiający się śnieg, który notabene trans- portuje liczne minerały. Dlate- go też płazy te najlepiej czu- ją się w wodzie lekko twardej (około 14–15 GH) i o pH 7,5–8.
Jeśli używamy wody z filtra odwróconej osmozy, możemy buforować ją czterdziestopro- centowym roztworem Holt- fretera lub roztworem Johna.
Aby dowiedzieć się, jakie temperatury wody są od- notowywane w środowisku naturalnym ambystomy meksykańskiej, nawiązałam niegdyś kontakt z Meksykana- mi mieszkającymi niedaleko jeziora Xochimilco. Przepro- wadzone przez nich pomia- ry wykazały, że temperatura wody wynosi tam od 10 do 20°C – w zależności od pory roku i głębokości.
Dla aksolotla hodowane- go w domu optymalną tem- peraturą do życia w akwa- rium jest ciepłota w zakresie 18–19°C. W związku z tym nie- zbędnym wyposażeniem ho- dowcy okazuje się chłodziarka akwarystyczna, która pomoże utrzymać nam odpowiednią temperaturę. Zbyt wysoka temperatura (ponad 21°C) lub jej wahania (powodowane najczęściej przez nieudolne
najczęściej pleśniawką czy zakażeniami bak- teryjnymi.
Światło nie powinno nagrzewać wody ani drażnić oczu zwierząt. Dlatego warto w zbiorniku zamontować LED-y o słabym lub wręcz punk- towym świetle, najlepiej zaprogramowanym na świt i zachód, dzięki czemu nasi podopiecz- ni nie będą stresować się przy jego włącza- niu i wyłączaniu.
Tak czy inaczej, jeśli zdecydujemy się na oświetlanie akwarium, to powinniśmy zapew- nić płazom kryjówki. Z uwagi na ich delikatne ciało powinno się unikać w akwarium kamie- ni o ostrych krawędziach czy spiczastych korzeni.
Zbiornik można obsadzić mało wymagającymi roślinami (kryptokoryna, nurzaniec, rogatek, mikrozorium, anubias, mchy), a nawet pokusić się o rośliny przybrzeżne (typu: strzałka wodna, hiacynt czy tatarak), jeśli akwarium nie ma po- krywy. Dobrym pomysłem są rośliny pływające (pistia), rozpraszające przy okazji światło.
Woda w zbiorniku, z racji żarłoczności aksolot- li, a co za tym idzie – ich intensywnej przemiany materii, powinna być intensywnie filtrowana (docelowo: krystalicznie czysta). Aksolotle wy- magają także wody dobrze natlenionej. Z drugiej strony – należy pamiętać, że zestaw napowie- trzający powinien zostać ustawiony na średnią moc, ponieważ nadmierne napowietrzanie może prowadzić u nich do atrofii skrzeli.
Ambystomy meksykańskie, jak większość płazów, wchłaniają substancje z wody przez skórę, dlatego nie należy stosować prepara- tów zawierających metale ciężkie, na przykład nawozów dla roślin. Płazy te są bardzo wrażliwe na miedź, nie tolerują zieleni malachitowej ani tetracykliny. Źle reagują także na preparaty słu- żące klarowaniu wody czy wszelkie „antyglony”.
Dobierając uzdatniacz do wody kranowej, należy zapoznać się z jego składem i unikać preparatów zawierających jod (preparaty z for- mułą antystresową) oraz aloes, ponieważ może on prowadzić do podrażnień skóry u zwierząt.
Szczepy bakterii nitryfikacyjnych nie szkodzą aksolotlom, a wręcz są niezbędne do między innymi rozkładania detrytusu w podłożu.
