opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania plastyki w szkole podstawowej
TADEUSZ BANOWSKI
BEZ SŁÓW… – ROLA ZNAKU
PLASTYCZNEGO JAKO ŹRÓDŁA
INFORMACJI
Redakcja merytoryczna – Katarzyna Jasińska
Recenzja merytoryczna – prof. Radosław Cezary Gwizdon Katarzyna Porczak
Redakcja językowa i korekta – Editio Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Temat lekcji:
Bez słów… – rola znaku plastycznego jako źródła informacji.
Klasa/Czas trwania zajęć/lekcji:
V/45 minut Cele Uczeń:
wyjaśnia pojęcie znaku w plastyce;
podaje przykłady znaków w sztuce;
określa rolę znaku w komunikacji i życiu codziennym;
tworzy znak plastyczny.
Metody/Techniki/Formy pracy
praca praktyczna;
praca indywidualna;
praca całego zespołu;
giełda pomysłów.
Środki dydaktyczne
farby plakatowe;
pędzle;
kartki papieru – format A4;
komputer;
rzutnik/tablica interaktywna;
materiał ilustracyjny: petroglif https://pl.wikipedia.org/wiki/Petroglify#/media/
Plik:Haljesta.jpg,
ideogram https://pl.wikipedia.org/wiki/Ideogram#/media/Plik:Luxor_temple13.
JPG, piktogram https://pl.wikipedia.org/wiki/Piktogram#/media/Plik:Lost.jpg, symbol https://www.chytej.cz/foto/clanky/2013/1443/o1.jpg
Opis przebiegu lekcji Część wstępna
Nauczyciel wyświetla na tablicy kilka znaków drogowych i prosi uczniów o ich odczytanie. Pyta o funkcję, jaką pełnią. Propozycje uczniowie zapisują na tablicy.
Część właściwa
Nauczyciel wyświetla ilustracje petroglifu, ideogramu, piktogramu, symbolu; wyjaśnia ich pochodzenie i znaczenie, informuje o nadrzędnym znaczeniu piktogramu nad ideogramem. Uczniowie podejmują próbę określenia funkcji tych znaków. Podają przykłady innych znaków, które znajdują się w szkole, na ulicy.
4
Wykonują pracę plastyczną – na czystej, białej kartce projektują znak plastyczny, odnoszący się do zawodu, w którym chcieliby się odnaleźć. Nauczyciel informuje, by znak był prosty i czytelny, z zastosowaniem jednego koloru lub dodaniem drugiego, o ile jest znaczący i będzie pełnił swoją funkcję.
Część podsumowująca
Uczniowie rozkładają lub rozwieszają swoje prace, omawiają piktogramy. Podkreślają rolę, jaką pełnią w komunikacji.
Komentarz metodyczny
Podczas lekcji uczniowie wykorzystują nabytą wiedzę na temat funkcji znaku w plastyce i życiu codziennym. Stosują ją w działaniu praktycznym, co wpływa na zapamiętanie teoretycznych informacji. Lekcja oparta została o zastosowanie metod aktywizujących, wykorzystanie materiału ilustracyjnego i jego odczytania.
W przypadku uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi należy: zapewnić właściwe oświetlenie sali lekcyjnej i miejsca pracy; wykorzystać mocne strony ucznia; stworzyć atmosferę pracy sprzyjającą budowaniu pozytywnych emocji i doświadczeń; dostosować materiały i narzędzia do warunków i możliwości ucznia, np. wydłużyć czas pracy, udzielać wskazówek do pracy, zorganizować pomoc koleżeńską; stosować ocenianie kształtujące, wspierające ucznia, połączone z samooceną i oceną koleżeńską; wzmacniać ucznia pochwałą nawet za niewielkie postępy; udzielać informacji zwrotnej o tym, co uczeń robi dobrze, a gdzie popełnił błędy lub co wykonał źle, w jaki sposób może uzupełnić braki lub poprawić błędy; poinformować o tym, jakimi metodami może doskonalić swoje umiejętności. Należy także umożliwić rozwój uczniowi zdolnemu,
angażując go w dodatkowe czynności, np. wskazanie znaków wykorzystywanych na innych przedmiotach. Podczas lekcji realizowane są kompetencje kluczowe, mające znaczenie na rynku pracy, szczególnie w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej i w zakresie rozumienia i tworzenia informacji (wiedza teoretyczna wykorzystana w działaniu plastycznym). Rozwijane są także kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się (praca całego zespołu), jak również w zakresie przedsiębiorczości (komunikowanie się, stosowanie technik plastycznych, projektowanie znaku związanego z zawodem).
