opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania plastyki w szkole podstawowej
TADEUSZ BANOWSKI
ROZPĘDZONA SZTUKA.
CZY MOŻNA WYRAZIĆ DYNAMIKĘ
W KOMPOZYCJI?
Redakcja merytoryczna – Katarzyna Jasińska
Recenzja merytoryczna – prof. Radosław Cezary Gwizdon Katarzyna Porczak
Redakcja językowa i korekta – Editio Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Temat lekcji:
Rozpędzona sztuka. Czy można wyrazić dynamikę w kompozycji?
Klasa/Czas trwania zajęć/lekcji:
IV/45 minut Cele Uczeń:
poznaje cechy kompozycji statycznej i dynamicznej;
określa sposób wyrażenia statyki i dynamiki w obrazie;
wskazuje środki wyrazu w utworze muzycznym;
określa wpływ dynamiki jako środka ekspresji.
Metody/Techniki/Formy pracy
praca twórcza;
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu;
mapa myśli.
Środki dydaktyczne
materiały do pracy twórczej: nici, patyki, kolorowe kartki papieru;
klej, nożyczki;
kartki papieru – format A4;
komputer;
rzutnik/tablica interaktywna;
Mikołaj Rimski-Korsakow, Lot Trzmiela https://www.youtube.com/
watch?v=ucrKUO9FVfY
obrazy: Kazimierz Malewicz, Kobieta z grabiami http://dailyartartwork.
s3.amazonaws.com/GVOb6HOnMH_ipad.jpg,
Wasilij Kandinsky, Akwarela nr 14 https://www.moma.org/d/assets/
W1siZiIsIjIwMTYvMDgvMTIveWNvYjMxNW9vXzE1OV8xOTUzX0NDQ1Iuan- BnIl0sWyJwIiwiY29udmVydCIsIi1yZXNpemUgMjAwMHgyMDAwXHUw- MDNlIl1d/159_1953_CCCR.jpg?sha=e18c20d2db013089
Opis przebiegu lekcji Część wstępna
Nauczyciel zapisuje na tablicy hasła: „statyka”, „dynamika”. Uczniowie podchodzą i dopisują do nich skojarzenia – sytuacje, inne pojęcia, zjawiska itp. Na podstawie powstałych map myśli wyjaśniają, czym różnią się terminy.
4
Część właściwa
Nauczyciel wyświetla przykłady zastosowania statyki i dynamiki w dziełach plastycznych – obrazy: Kobieta z grabiami Kazimierza Malewicza i Akwarela nr 14 Wasilija Kandinsky’ego. Uczniowie podają różnice pomiędzy dziełami, wskazują cechy kompozycyjne obrazów. Następnie nauczyciel prezentuje utwór Mikołaja Rimskiego- Korsakowa. Uczniowie indywidualnie tworzą pracę abstrakcyjną ilustrującą ruch, inspirowaną dziełem muzycznym. Wykorzystują przygotowane materiały.
Część podsumowująca
Uczniowie rozkładają wykonane prace i wyrywkowo dzielą się wrażeniami na temat kompozycji. Określają, czym sugerowali się, tworząc je, i wskazują powiązania z utworem muzycznym.
Komentarz metodyczny
Podczas lekcji uczniowie wykorzystują nabytą wiedzę na temat sposobu
wyrażania statyki i dynamiki w malarstwie. Stosują ją w działaniu praktycznym, co wpływa na zapamiętanie teoretycznych informacji. Zajęcia korelują z muzyką (część właściwa), która jest inspiracją dla uczniów do działania plastycznego.
Pozwala to uczniom na wyrażanie emocji i przeżywanie sztuki. Lekcja oparta została o zastosowanie metod aktywizujących. W przypadku uczniów ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi należy zapewnić właściwe oświetlenie sali lekcyjnej i miejsca pracy, wykorzystać mocne strony ucznia, budować atmosferę pracy sprzyjającą budowaniu pozytywnych emocji i doświadczeń. Trzeba także dostosować materiały i narzędzia do warunków i możliwości ucznia, np. wydłużyć czas pracy, udzielać wskazówek do pracy, zorganizować pomoc koleżeńską,
stosować ocenianie kształtujące, wspierające ucznia, połączone z samooceną i oceną koleżeńską. Nauczyciel powinien wzmacniać ucznia pochwałą nawet za niewielkie postępy, a także udzielać informacji zwrotnej o tym, co uczeń robi dobrze, a gdzie popełnił błędy lub co wykonał źle, w jaki sposób może uzupełnić braki lub poprawić błędy. Powinno się również poinformować o tym, jakimi metodami może doskonalić swoje umiejętności. Należy także umożliwić rozwój uczniowi zdolnemu, angażując go w dodatkowe czynności, opracowanie pomocy dydaktycznych, np. przygotowanie opisu dodatkowego dzieła i zaprezentowanie przed uczniami. Podczas lekcji realizowane są kompetencje kluczowe, mające znaczenie na rynku pracy, szczególnie w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej i w zakresie rozumienia i tworzenia informacji (wiedza teoretyczna wykorzystana w działaniu plastycznym, łamanie barier poprzez wyrażanie ekspresji), osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się (praca całego zespołu, ocena prac); w zakresie przedsiębiorczości (komunikowanie się, stosowanie technik plastycznych, zauważenie korelacji międzyprzedmiotowej).
