34. UCZESTNICTWO CHRZEŚCIJANINA W ŻYCIU NARODU
Cel ogólny
Ukazanie wartości służby jako postawy właściwej dla chrześcijanina.
Kształtowanie postawy odpowiedzialności za los Ojczyzny.
Cele szczegółowe Uczeń:
– definiuje słowo: „patriotyzm”,
– wyjaśnia postawę służby na wybranych przykładach, – objaśnia, na czym polega uczestnictwo w życiu narodu,
– uzasadnia prawdę, iż miłość Ojczyzny jest jednym z wymiarów realizacji przykazania miłości,
– określa odpowiedzialność katolika za kształtowanie w swoim życiu postawy służby,
– charakteryzuje znaczenie uczestnictwa chrześcijanina w życiu narodu, – planuje swoją działalność dla dobra Ojczyzny,
– przyjmuje odpowiedzialność za kształtowanie w swoim życiu postawy służby,
– ocenia swoje uczestnictwo w życiu narodu,
– podejmuje postawę odpowiedzialności za los Ojczyzny.
Metody
Śpiew, metaplan, dyskusja, rozmowa kierowana, autorefleksja.
Środki dydaktyczne
Pismo Święte, Katechizm Kościoła Katolickiego, konstytucja Gaudium et spes, encyklika papieża Jana Pawła II Laborem exercens, Orędzie papie- ża Jana Pawła II do narodów Europy, karty pracy, kaseta magnetofonowa, magnetofon.
MODLITWA
X
WPROWADZENIE
Kochamy naszą Ojczyznę, bo jest naszym wspólnym domem, naszą wspólną rodziną. Żyjąc w niej, korzystamy z dóbr, które wytworzyli nasi przodkowie, ale powinniśmy przy tym pamiętać, że i my mamy do spełnienia ważne zadania na rzecz dobra wspólnego.
Troska o dobro wspólne jest określana miłością do Ojczyzny, patrioty- zmem. Chrystus wzywa nas do takiej miłości Ojczyzny, która powin- na przejawiać się w trosce o drugiego człowieka, o jego szlachetność i wzrost w miłości do Boga i bliźniego.
Wybrani uczniowie odczytują teksty poetów oraz myśli kardynała Stefana Wyszyńskiego i Ojca Świętego Jana Pawła II. Zadaniem uczniów jest odpowiedzieć na następujące pytania:
– Jaka powinna być postawa chrześcijanina wobec Ojczyzny?
– Dlaczego chrześcijanin powinien troszczyć się o dobro swojej Ojczyzny?
„Tylko wiara zamyka i otwiera, rozszerza i ogranicza, wzmacnia i ogranicza państwa.
Ona nie tylko uczy nie tylko królestwa, lecz i samych królów zarówno rządzić, jak być rządzonymi (...).
Ona jedynie jest ostoją praw królewskich, koroną głowy królewskiej, w koronie
klejnotem nad klejnoty, skarbem ponad skarby, największą ze wszystkich świetności.
Gdy ona zgaśnie, wszelka przyjaźń, wszelka wspólnota, wszelkie przymierze, wszelkie zobowiązania, wszelka życzliwość, wszelka wreszcie i ozdoba i moc cnót wszystkich słabnie i ginie.
Bez wiary, kto był kimś, staje się nikim, ponieważ sprawiedliwy żyje z wiary, która
im dzisiaj rzadsza, tym jest milsza” (bł. W. Kadłubek, Kronika Pol- ska – IV, 26).
+
„Daj nam poczucie siły i Polskę daj żywą, by słowa się spełniły nad ziemią tą szczęśliwą.
Jest tyle sił w narodzie, jest tyle mnogo ludzi.
niechże w nie Duch Twój wstąpi i śpiące niech pobudzi.
Niech się Królestwo stanie nie krzyża, lecz zbawienia.
O daj nam Jezu Panie,
Twą Polskę Objawienia” (St. Wyspiański Wyzwolenie, Kraków 1987, s. 127).
„Święta miłości kochanej ojczyzny, Czują cię tylko umysły poczciwe!
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,
Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe” (I. Krasicki, Hymn „Święta miło- ści kochanej Ojczyzny”, Utwory wybrane, Warszawa 1980, s. 146).
„Trzeba ojczyznę naszą urządzić w duchu chrześcijańskiej spra- wiedliwości i pokoju. Trzeba się tak kierować, aby wszyscy Polacy czuli się w Ojczyźnie jak w swoim domu” (kard. Stefan Wyszyński, http://pustkow.cO.pl/cytaty.php).
„W stosunku do mojej Ojczyzny zachowuję pełną cześć i miłość.
Uważałem sobie za obowiązek bronić jej kultury chrześcijańskiej przed złudzeniami internacjonalizmu, jej zdrowia moralnego i całości granic, na ile to leżało w mojej mocy” (kard. Stefan Wyszyński, Testa- ment, www.wyszynskiprymas.pl).
„Budujcie i umacniajcie na polskiej ziemi cywilizację miłości w życiu osobistym, społecznym, politycznym, w szkołach, w uniwer- sytetach, parafiach, w ogniskach rodzinnych” (Jan Paweł II, Poznań, 3 czerwca 1997 r.).
rodzinnego środowiska, całego wreszcie społeczeństwa, za autentycz- ne dobro wspólne (...) jesteście przyszłością świata, narodu, Kościoła.
Od was zależy jutrzejszy dzień (...). Wy macie przenieść ku przyszłości to całe olbrzymie doświadczenie dziejów, któremu na imię Polska (...).
Z tego trudnego doświadczenia (...) można wydobyć lepszą przyszłość, ale pod warunkiem uczciwości, trzeźwości, wierze, wolności ducha i siły przekonań. Bądźcie konsekwentni w swojej wierze” (Jan Paweł II, Kraków-Skałka, 8 czerwca 1979 r.).
Po zakończeniu wypowiedzi uczniów katecheta krótko podsumowu- je pracę młodzieży.
ROZWINIĘCIE
Wszelka aktywność chrześcijanina winna się wyrażać w postawie służby. Takiej postawy oczekuje od nas Jezus Chrystus i do jej przyję- cia nas wzywa.
Odczytanie fragmentu Ewangelii.
„Powstał również spór między nimi o to, który z nich zdaje się być największy. Lecz On rzekł do nich: «Królowie narodów panują nad nimi, a ich władcy przyjmują nazwę dobroczyńców. Wy zaś nie tak [macie postępować]. Lecz największy między wami niech będzie jak najmłodszy, a przełożony jak sługa! Któż bowiem jest większy?
Ten, kto siedzi za stołem, czy ten, kto służy? Czyż nie ten, kto siedzi za stołem? Otóż Ja jestem pośród was jak ten, kto służy” (Łk 22,24-27).
W chwili ciszy zastanówmy się, jak realizujemy w swoim życiu postawę służby.
Metaplan.
Katecheta rozdaje uczniom karty pracy, dzieląc klasę na grupy. Każ- dy z nich otrzymuje trzy kolorowe kartki samoprzylepne, na których ma zapisać swoje spostrzeżenia na temat postawy służby. Na tablicy katecheta umieszcza planszę zatytułowaną: „Postawa służby”.
&
POSTAWA SŁUŻBY 1. Jak jest? 2. Jak powinno być?
3. Dlaczego nie jest tak,
jak być powinno? 4. Co należy zrobić, aby było tak, jak być powinno?
Uczniowie najpierw indywidualnie wypełniają swoje karty pra- cy, a następnie wybierają najważniejsze spostrzeżenia i zapisują je na samoprzylepnych kartkach jako rezultat pracy grupy. Liderzy grup przyklejają te kartki na planszy umieszczonej na tablicy.
Wiemy już, jak ważne jest przyjęcie postawy służby wobec Ojczyzny. Zastanówmy się teraz nad tym, w jakich dziedzinach życia my, chrześcijanie mamy podejmować tę służbę.
Katecheta włącza odtwarzacz CD z przygotowanym wcześniej nagraniem fragmentów z dokumentów Kościoła. Uczniowie odpowiada- ją na pytanie:
– Do jakich zadań wobec narodu zobowiązany jest chrześcijanin?
„Uczestnictwo jest dobrowolnym i szlachetnym zaangażowaniem się osoby w wymianę społeczną. Jest konieczne, by wszyscy, stosow- nie do zajmowanego miejsca i odgrywanej przez siebie roli, uczestni- czyli w rozwoju dobra wspólnego. Obowiązek ten jest nierozłącznie związany z godnością osoby ludzkiej” (KKK 1913).
„Uczestnictwo urzeczywistnia się najpierw w podjęciu zadań, za które ponosi się odpowiedzialność osobistą; człowiek uczestniczy w dobru drugiej osoby i społeczności przez troskę o wychowanie w swojej rodzinie i przez sumienność w pracy” (KKK 1914).
„Obywatele powinni, na ile to możliwe, brać czynny udział w życiu publicznym” (KKK 1915).
„Niech więc wszyscy obywatele pamiętają o swoim prawie i obowiązku brania udziału w wolnych wyborach na pożytek dobra wspólnego. Kościół uznaje za godną pochwały i szacunku pracę tych,
udzielania zbyt wielkich uprawnień władzy państwowej, jak też domagania się od niej natarczywie nadzwyczajnych wygód i ko- rzyści (...). Ci, którzy posiadają talent do działalności politycznej lub mogą się do niej nadać, (...) niech się do niej sposobią i oddają się jej nie myśląc o własnej wygodzie lub zyskownym stanowisku.
Niech występują przeciw uciskowi ze strony jednostki lub samowładz- twu i nietolerancji partii politycznej, działając roztropnie i nienagan- nie pod względem moralnym, a niech poświęcają się dobru wspól- nemu w duchu szczerości i słuszności, owszem, z miłością i odwagą polityczną” (Gaudium et spes, 75).
„To wszystko sprawia, że człowiek swoją głębszą tożsamość ludzką łączy z przynależnością do narodu, swoją zaś pracę pojmuje także, jako pomnażanie dobra wspólnego wypracowywanego przez jego rodaków, uświadamiając sobie przy tym, że na tej drodze praca ta posłuży pomnażaniu dorobku całej rodziny ludzkiej, wszystkich ludzi żyjących na świecie” (Laborem exercens, 10).
„Dlatego to ja, Jan Paweł II, syn polskiego narodu, który zawsze uważał się za naród europejski ze względu na swe początki, tradycję, kulturę i żywotne więzy, narodu słowiańskiego wśród Latynów, języ- ka łacińskiego pośród Słowian, ja następca Piotra na Stolicy Rzym- skiej, stolicy, którą Chrystus zechciał umieścić w Europie i którą kocha za jej trud szerzenia chrześcijaństwa na całym świecie, ja Biskup Rzy- mu i Pasterz Kościoła Powszechnego z Santiago kieruję do Ciebie, sta- ra Europo, wołanie pełne miłości: Odnajdź siebie samą! Bądź sobą!
Odkryj swoje początki! Tchnij życie w swoje korzenie (...). Odbuduj swoją jedność duchową w klimacie pełnego szacunku dla innych reli- gii i dla prawdziwych swobód. Oddaj cesarzowi co cesarskie, zaś Bogu co Boskie (...). Możesz jeszcze być latarnią cywilizacji i bodźcem postępu dla świata (...). Jeśli Europa na nowo otworzy swe bramy dla Chrystusa i nie będzie się bała otworzyć dla Jego zbawczej mocy granic państw, systemów ekonomicznych i politycznych, rozległych dziedzin kultury, cywilizacji i rozwoju, nad jej przyszłością nie za- panuje niepewność i lęk, lecz otworzy się ona na nowy etap życia, tak wewnętrznego, jak i zewnętrznego, etap dobroczynny i decydują- cy dla całego świata, ciągle zagrożonego przez chmury wojny i możli- wy huragan wojny atomowej” (Jan Paweł II, Santiago de Compostella, 9 listopada 1982 r.).
Katecheta zaprasza uczniów do podzielenia się swymi spostrzeże- niami i refleksją. Zachęcamy uczniów do podejmowania uczestnictwa w życiu publicznym w duchu służby.
ZAKOŃCZENIE
Chrześcijanin nie jest „poddanym”, ale współodpowiedzialnym obywatelem państwa. Nie tylko „poddaje się” biernie prawom i Kon- stytucji swego kraju, ale również powinien aktywnie współdziałać przy ich realizacji oraz bronić je i utwierdzać! Powinien krytycznie oceniać i kontrolować działalność parlamentu oraz partii politycznych.
Poprzez wykorzystanie swego prawa wyborczego ma możliwość, a także obowiązek, takiego działania, aby wszyscy dostrzegali rozwią- zania, które – zgodnie z jego przekonaniem – najlepiej reprezentują interesy obywateli. Chrześcijanin nie może należeć do partii, której cele byłyby sprzeczne z porządkiem Bożym. Ma prawo zabiegania o to, aby przyznano mu możliwość życia w zgodzie z własnymi prze- konaniami.
Ojczyzna jest naszym wspólnym domem. Staraj się szanować wszelkie dobro, które w tej wielkiej rodzinie stało się Twoim udziałem i służyć rodakom poprzez właściwe wypełnianie swoich obowiązków.
Wyrazem naszego uczestnictwa w życiu narodu jest również:
– doskonalenie siebie,
– troska o uzdrowienie struktur społecznych, – działanie w organizacjach społecznych, – postawa solidarności,
– służba drugim,
– życie sakramentalne i modlitwa.
Autorefleksja.
Pomyśl:
– Jakim jestem obywatelem?
– Jaką wartość ma dla mnie postawa służby?
– W jakich dziedzinach życia narodu zamierzam realizować się w przyszłości?
J
ZESZYT UCZNIA
Zapis stanowią wnioski z opracowanego metaplanu.
PRACA DOMOWA
Na podstawie słów Jana Kochanowskiego (fragment Pieśni XII):
„A jeśli komu droga otwarta do nieba, Tym, co służą ojczyźnie”
– przedstaw wzór współczesnego chrześcijanina zaangażowane- go w życie narodu.
MODLITWA
W modlitwie spontanicznej pomódlmy się o to, byśmy umieli sta- wać się świadkami Chrystusa w codziennym życiu.
X
?
H
