Prof. nadzw. PG, dr hab. inż. Piotr Grudowski Gdańsk 18.12.2017 Wydział Zarządzania i Ekonomii
Politechnika Gdańska
Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Joanny Majchrzak
pt. ”Metoda zarządzania jakością zintegrowanej komunikacji marketingowej przedsiębiorstwa przemysłowego”
1. Podstawa recenzji
Przedstawionej mi do recenzji rozprawie towarzyszy pismo z dn. 26.09.2017 roku sygnowane przez Dziekana Wydziału Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej Panią dr hab. inż. Magdalenę Wyrwicką, prof. nadzw. PP, w którym informuje o podjętej przez Radę Wydziału Inżynierii Zarządzania PP uchwale powołującej mnie na recenzenta rozprawy doktorskiej mgr inż. Joanny Majchrzak.
2. Uwagi ogólne
Rozprawa została napisana pod kierunkiem Pana prof. dr hab. inż. Władysława Mantury, który jest znanym i szanowanym autorytetem w zakresie problematyki zarządzania opartego na kryterium jakości oraz zarządzania marketingowego.
Obszar tematyczny recenzowanej pracy znajduje się w sferze moich zainteresowań badawczych, zwłaszcza w kontekście metod wspierających zarządzanie projakościowe w przedsiębiorstwach przemysłowych.
Praca wnosi wkład głównie w rozwój teorii nauk o zarządzaniu. Można jednak wskazać jej znaczące walory praktyczne.
Wybór Autorki odnośnie do tematyki badawczej należy uznać za trafny i istotny ze względów poznawczych, z uwagi na kontekst ekonomiczny i społeczny. Wzbogacanie rozwiązań w zakresie usprawniania komunikacji pomiędzy różnymi grupami interesariuszy przedsiębiorstw przyczynia się bowiem w zasadniczy sposób do wzmocnienia potencjału rozwojowego gospodarki. Wybrana przez Autorkę grupa przedsiębiorstw przemysłowych jest rzecz jasna bardzo zróżnicowana, np. pod względem wielkości, branży, formy własności, ale jako całość stanowi kluczowe źródło wiedzy i innowacji transferowanych do innych sfer życia.
3. Struktura pracy i zasadnicze aspekty metodologiczne
Praca składa się z numerowanych kolejno „Wprowadzenia” obejmującego uzasadnienie wyboru tematu i problemy badawcze, sześciu głównych rozdziałów i
„Podsumowania” oraz wykazu literatury źródłowej, spisów tabel i rysunków oraz obszernych załączników (63 strony). Łącznie praca ma 218 stron. Jej strukturę należy uznać za poprawną a układ treściowy za logiczny. Literatura źródłowa (180 pozycji), zarówno krajowa, jak i głownie angielskojęzyczna została dobrana prawidłowo, a jej cytowanie należy uznać za właściwe. Brak jest wykazanych źródeł internetowych, co bynajmniej nie stanowi zarzutu.
Tytuł pracy jest spójny z zawartością treściową rozprawy i wiąże się ściśle z przedstawionym w formie pytania problemem badawczym. Autorka prawidłowo formułuje główny problem badawczy, problemy szczegółowe i określa założenia metodologiczne. Cele zostały podzielone na 3 kategorie poznawcze, projektowe i utylitarne co odpowiada ich specyfice. W przejrzysty sposób zostały przedstawione powiązania poszczególnych części pracy z zagadnieniami problemowymi, celami pracy oraz zastosowanymi metodami badawczymi (tabela 1.1).
Cele poznawcze przedstawione w p.1.3 nie w pełni korespondują z celem badawczym podanym w p. 4.1. Należy też zwrócić uwagę, że hipoteza badawcza 5.3 (str. 68) jest sformułowana w sposób kontrowersyjny – „występuje korelacja pomiędzy kategoriami…”.
Praca charakteryzuje się wyjątkową dbałością w zakresie uporządkowania i zdefiniowania kluczowych pojęć wykorzystywanych w rozprawie. Autorka wprowadza kolejne pojęcia w sposób logiczny, konsekwentnie nawiązując do jednorodnej konwencji semantycznej. Wyraźnie też określa te pojęcia, które przyjmuje jako obowiązujące w ramach wywodu naukowego.
4. Charakterystyka rozprawy
Recenzowana praca jest napisana poprawną polszczyzną i bardzo starannie zredagowana.
Rozdziały 2 i 3 rozprawy to rzetelnie przeprowadzone studium literaturowe dotyczące zarządzania projakościowego oraz marketingu z uwzględnieniem specyfiki przedsiębiorstw przemysłowych. Materiał zaprezentowany w tym fragmencie pracy jest przedstawiony w sposób wyważony, potwierdzający bardzo dobrą orientację autorki jako badaczki specjalizującej się w obszarze nauk o zarządzaniu. Bogaty materiał źródłowy oraz właściwie ulokowane stosowanie elementów takich, jak rysunki i tabele sprawiają, że lektura tej części rozprawy odpowiednio przygotowuje czytelnika do jej części badawczej i projektowej.
Badania empiryczne przedstawione w rozdziale 4 opierały się na celowym doborze próby różnych przedsiębiorstw przemysłowych. Badania te objęły 419 przedsiębiorstw co zapewnia odpowiednią wiarygodność uzyskanych wyników i upoważnia do
formułowania uogólnień. Autorka wykorzystała kwestionariusze ankiet internetowych.
W celu dokonania oceny liczbowej uzyskanych wyników zastosowano metodę uśrednionych znamion jakości zaproponowaną przez prof. R. Kolmana. W tym miejscu należy pochwalić Autorkę za fakt, że oprócz wielu innych metod zastosowanych w tej pracy sięgnęła do dorobku Polskiej Szkoły Jakości, w tym do jednego z jej twórców.
Studium literaturowe oraz wyniki badań przedstawionych w rozdziale 4 rozprawy posłużyły Autorce do przedstawienia oryginalnej metody zarządzania jakością zintegrowanej komunikacji marketingowej przedsiębiorstwa przemysłowego. Metoda ta w moim odczuciu stanowi najciekawszy i najważniejszy efekt tej pracy co zresztą było intencją Autorki. Model zarzadzania jakością ZKM PP sięga zarówno do wyników badań własnych Autorki, jak i innych znanych koncepcji wspomagających rozwiązywanie problemów i wspierających podejmowanie racjonalnych decyzji.
Sposób zaprezentowania tej metody można uznać za wyróżniający pod względem merytorycznym i formalnym. Szczególnie warto wskazać w tym miejscu sprawne posługiwanie się Autorki formułami logicznymi i analitycznymi oraz klarowne i syntetyczne przedstawienie nowatorskich propozycji.
W rozdziale siódmym zgodnie z logiczną konwencją tego typu prac Autorka zaprezentowała działania, dzięki którym oryginalna metoda ZJ ZKM PP została poddana praktycznej weryfikacji. Działania te potwierdziły trafność wniosków i propozycji Autorki oraz otworzyły nowe perspektywy badawcze, w tym możliwości wykorzystania oprogramowania wspierającego aplikacje proponowanej metody.
5. Uwagi krytyczne i sugestie
Pracę tę uważam za wyróżniającą się rozprawę doktorską. Mimo tego sugeruję, by Autorka odniosła się do następujących uwag:
- Wg mnie brakuje wyraźnie określonej (tak jak w przypadku innych pojęć) a zasadniczej dla tej pracy definicji jakości zintegrowanej komunikacji marketingowej.
- Ujęte w nawiązaniu do funkcji zarządzania, funkcje zarządzania jakością obejmują m.in. „zapewnienie (organizowanie) jakości”, które polega na wyznaczeniu układu działań prowadzących do zmian jakościowych przedmiotów”. Definicja ta wyraźnie różni się od innych stosowanych definicji „zapewnienia jakości” a zwłaszcza zawartych w normie ISO 9000:2015; Autorka ma prawo przyjąć własną konwencję semantyczną, ale powinna zauważyć występujące inne znaczące ujęcia terminologiczne.
- Warto zauważyć, że angielskie pojęcie „quality control” nawiązuje raczej do polskiego pojęcia „sterowanie jakością” a nie „kontrola jakości”.
- Czy pojęcia zarzadzanie jakością i zarzadzanie jakościowe oznaczają to samo?
- Czy definicja „informacji marketingowej” nie powinna być podana przed definicją
„komunikacji marketingowej”?
- Uważam, że w kontekście proponowanej metody ZJ ZKM PP więcej miejsca powinno zostać poświęcone problematyce zarzadzania wiedzą w organizacji oraz zagadnieniom zarzadzania ryzykiem.
- Jak się ma określenie jakości informacji marketingowej podane na stronie 51 do definicji 5.3 (str. 63).
- Czy wzięto pod uwagę normalność rozkładu zmiennych przy obliczaniu współczynnika korelacji Pearsona?
- Czy nie byłoby wskazane zweryfikowanie skal służących badaniu opinii respondentów (skala Likert’a) pod kątem ich trafności i rzetelności (α-Crombacha)?
- Niektóre wykresy nie mają opisanych osi.
6. Wniosek końcowy
Przedstawiona mi do recenzji rozprawa doktorska mgr inż. Joanny Majchrzak posiada następujące cechy:
1) Powstała na znaczącej bazie przeglądu literatury źródłowej, własnych doświadczeń i badań empirycznych.
2) W pracy zastosowano bardzo spójną i czytelną konwencję semantyczną prowadzącą w logiczny sposób do zaprojektowania badań i osiągnięcia postawionych celów.
3) Praca jest bardzo dobrze opracowana edytorsko, bogato ilustrowana tabelami i rysunkami, co podnosi jej zawartość treściową.
4) Treść podana jest w sposób przystępny mimo, że w wielu fragmentach konieczne było zastosowanie specyficznej terminologii.
Kwestie dyskusyjne i wskazane w tej recenzji krytyczne uwagi szczegółowe nie zmieniają mojej bardzo dobrej oceny rozprawy jako całości.
Recenzowana praca doktorska mgr inż. Joanny Majchrzak jest oryginalnym rozwiązaniem zaprezentowanego w niej problemu naukowego. Autorka podjęła temat, który ma istotne znaczenie z punktu widzenia poznawczego i praktycznego. Trafnie określiła założenia dotyczące analizy problemu i z sukcesem zastosowała odpowiednie metody naukowe.
Doktorantka wykazała się bardzo dobrą znajomością ogólnej wiedzy teoretycznej z zakresu zarządzania organizacjami, zwłaszcza w odniesieniu do problematyki komunikacji marketingowej a także umiejętnością samodzielnego prowadzenia pracy naukowej.
Reasumując stwierdzam, że rozprawa mgr inż. Joanny Majchrzak spełnia warunki zawarte w Ustawie o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki i niniejszym wnoszę o dopuszczenie jej do dalszych etapów procedury ubiegania się o stopień naukowy doktora.
Jednocześnie wnioskuję o wyróżnienie tej pracy.
