Sanctissimi Domini Nostri Domini Clementis Divina Providentia Papae XIII. Constitutio

Ź° ' .

S A NC T I S S I MI D O M I N I NO S T R I D O MI N I

C L E M E N T I S

D I V I N A P R O V I D E N T I A

P A X I I L

CONSTITUTKX

R O M JE

EX TYPOGRAPHIA SAG. CONGR. DE PROPAGANDA FIDE.

c I ^d I ^{d cc lxi} I.

—.i.-

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy Biblioteka Główna' ________________ __)

C L E M E N S E P I S C O P U S

S E R VU S S E RVORUM DEI

? E Ą T E ' T V < A M B J U M E M O B J ^ M .

-_ ): , l .

UM omnium quidem Ecclefiarum, tumeaVumprae- fertim, quao in remotiflimis regionibus funt confti- tutce, decetApoftolicamSedemcuram gerere. Fide- les enim illic dcgentes, vel Ecclefia? corpori recens inferti, vel undique Paganorum ritibus, & fuperfti- tionibus circumdati, nifi novarum plantarum in dar foveantur, irrigentur, diligenterque cuftodiantur , periculum eft ne paulatim arefcant, in eifque fru- ćtum 3 quem optat, cadeftis Paterfamilias non adin- veniat. Hinc Romani Pontifices Prxdeceflöres no- ftri, quorum exemplum Nos quoque fecuti Turnus, in eafdem Regiones Sseculares

& Reguläres Clericos bene multos, qui in agro Dominico operarentur, mittendos curarunt. Sed infenfilfitnus humani generis inimicus, qui inter frumentum zizania fuperfeminare folet, difcordiarum femina inter eorum aliquos fpargere adeo con- fuevit, ut non raro fui muneris obliti, ac Apoftolicas legationis immemores, pro eo quod gentibus ac populis fedentibus in tenebris, & regione umbrao mortis fidei lucern ingerere, & ad veritatis agnitionem perducere curent, ipfi inter fe levifli- mis de rebus maximas contentiones ineant: quod interdum eo ufque protenditur, ut eodem temporis, ac loci veftigio, quo Evangelium falutis afferunt, & pacem Chriftianam annunciant, quam Chriftus difcipulis fuis velut unicam haoreditatem teftamento reliquit, eas ipfi turbas excitant, ut qui eis adhcerent> pro partiuiru ftudio etiam ad arma concurrant, ac manus inter fe non fine bonorum omnium gemitu conferant. Id vero eo acerbius ferimus, quo eorum diflidia Catholicse fi­

dei propagationi fummo efle impedimento propemodum videamus , atque in mcfie multa veros Operarios adhuc paucos doleamus.

Diifidiorum caufa ejufmodi eft, quod dum e Regularibus nonnulli in vindi-

A 2 candis

( nn )

cahdiś privilegiis toti occupantur, interim opus minifterii fui, in confummatio- nem Sandorum, & in cedificationem Corporis Chrifti, negligentes interdum quod ore docent, ac verbis adftruunt, fadis negare, ac manu deftruere videantur .

Nuper liquidem, non fine intimo cordis noftri dolore, accepimus, in Regno TunKini in Indiis Orientalibus Reguläres nonnullos, qui eodem ad Chrifti religio- nem propagandam miffi funt, fub obtentu confervandorum privilegiorum, qua?

Regularibus eifdem abApoftolica Sedeconcefta fuerunt, Confervatores Judices ,ut vocant, prteter ordinem, & contra Apoftolicarum Conftitutionum fpiritum ac men- tem täles fibi delegifle, quos nec ipfa inftituti fui ratio pateretur; quique eotemeri- tatis pervenerunt, ut in Apoftólicos nóftros Vicarios ibidem degentes, quorum au- doritatem, ut religiofos viros decet, revereri debuiftent, maximo cum Chriftianino- minis apud Ethnicos ipfos dedecore, gravique cum perturbatione illarum Ecclefiarum, excommunicationis, & fufpenfionis & interdidi fententiam ferre non dubitaverint.

De quibus omnibus cum aVicario Apoftolico ad Nos eflent delata? querelae, requiem non habuit caro noftra, fed videntes tumukum in Domo Dei, in qua_>

ne coötentiones quidem Apoftolus patitur , pro Summi Paftoratus officio duxi- mus tanto malo validioribus remediis quantocius occurrendum. Ut vero cautius in re tanti momenti procederemus, Congrcgationem particularem nonnullorum S. R. E. Cardinaliüm, qui negociis Propaganda? Fidei prxpofiti funt, ad rem to- tam examinandam inftituimus. Qui quidem examen diligenter aggrdfi, primo dubium illud, an potuerit eligi in Confervatorem Superior Regularis temporarius, pro rei g'ravitat-e minime cenfuere ftatim, äc prorinus definiendum, fed refervaro examine ac decifione ejufmodi dubii, intdr cetera pro re nata deciararunt, inha?- rendo Conftitiitionibus Apoftolicis, & Decretis alias editis.

i Q u o d denegata Regularibus vel dilata facultas excipiendi Confeifiones, fuf- ficiens caula non fuerit eligendi fibi Confervatorem.

2.° Quod proinde qui illum ea de cauia elegerint Confervatorem, in ex- communicationem inciderint ad formam Cap. Tin. de off. & potefl. Jud- Deleg.

in 6 .^ fpeciatim confirmati in Conflit. Gregorii XV. , qua? -incipit: SanihJJimus.

3.0 Quod eledus hujufmodi Confervator fub poena lulpeöfionis a divinis, ipfö Fado incurrenda, a Gonfervatoris nom'ne 3 c officio omni'no abftinerefe debeat, nul- lis, ac nullius valoris declaratis omnibus huc ufque ab eo ädis, & deinceps forfan agendis.

4.0 Demum quod graviter moneantur Reguläres omnes, ut in pofterum re- motis partium ftudiis, & proprii Ordinis commodis, ad animarum falutem unice invigilent, ne tandem Sedes Apoftolica tot Epifcoporum querelis fatigata, privi- legia olim Regularibus concefla pro incremento Miffionum, quaeque nunc ad ea- rumdem perniciem tendere cernuntur, revocare cogatur: Atque ad hunc effedum, nequis elfe poffit ignorantia? locus, hujufmodi Decretorum exemplar Superioribus Generälibus refpedive intimetur , ut earumdem obfervantiam & exeeutionem fo-

licite curent. Qua:

( V )

Qu* quidem omnia cum effent a Nobis authoritate Apoftolica confirmata, hoc tarnen temporis intervallo in regionibus adeo diffitis difcordiarum 3 c fcanda- lorum incendium nec reftingui, nec temperari potuit, imo multo etiam magis audum ac dilatatum eft, adeo, ut graves querimonia? ad Nos ufque pervenerint, negata etiam fuifle in fummo vita? difcrimine Sacramenta nonnullis eorum, qui Judicis Confervatoris judicio , & cenfuris non obtemperallent . Quibus ex caufis haud diutius differendum dubii huc ufque fufpenfi decifionem rata dida Congregatio, dedudis hincinde juribus, & re maturę perpenfa, ac pra? oculis habitis Conftitutio- nibus Apoftolicis, tum & fere communi juris Canonici peritorum confenfu, ac prte- fertim refolutione Congr. Epifcoporum ac Regularium negociis pra?pofita?, qux ab Archiepifcopo Turritano confulta: An Reguläres unius Conventus , Monaßerii , vel Domus aliquem Priorem , Guardianum vel qusmvis alium quavis Regulari dignitate fulgęntem in fuum Confervatorem eligere , vel deputare poffmt , die 8.

Odobris anni 1617. refcripfit: non poße : his, aliifque fimilibus Decretis inha?- rens die 8. Martii currentis anni, tandem in hunc modum propofitum dubium re~

iolvit : Confulendum S>anBißimo , ut dignetur declarare Superiores Reguläres temporanos nullibi in nullo cafupoße eligi in Confervatores : in partibus au­

tem Inßdelium expedire ut Confervatores omnino non eligantur.

Hoc Nobis relatum exhibittimque Decretum jam iatis agnovimus quoad utramque partem Apoftolicis Conftitutionibus confentaneum & congruum. Jam- dudum cnim Prxdeceftcarcs noftria Bonifacius VIII, in Cönftitutione, quae incipit:

Stat-utum: b Gregorius XV. in Conftitutione, qua: incipit: SanBißimus in Chriflo Pater-. & c InnocentiusX. in literis in forma Brevis, qute incipiunt: Alias ct Nobis: animadvertentes Reguläres, aliofque, quibus ab Apoftolica Sede gene­

rale, five fpeciale privilegium conceffum eft, ut poffint fibi Judices Conferva-

•tores eligere, fub ejufmodi privilegii prtetextu, Epifcoporum, aliorumque Judicum ordinariam five delegatam jurifdidionem perturbare; & eledos Judices Confer­

vatores fute poteftatis limites frequenter excedere, optimo fane confilio, dum pri- vilegia ipfa farda teda eile voluerunt, certum tarnen modum Judicum Conferva- torum eledioni, certofque fines eorumdem poteftati impofuerunt, pcenis etiamo adverfus tranfgreffiores conftitutis.

Horum igitur Summorum Pontificum Prtedeceflorum noftrorum veftigiis inhärentes, de confilio Congregationis particularis fupra memoratte nonnullorum S. R. E. Cardinaliüm, qui negotiis Propaganda? Fidei prte^firi funt, videlicet Ven.

Fr. Noftri Jofephi S. R. E. Cardinalis Spinelli Epifcopi Oßienfis , & Sacri Collegii Decani, ac diled. fil. noftrorum S. R. E. Cardinaliüm Stoppani, Galii, Antonelli,

& Columna? de Sciarra; motu proprio, ex certa fcientia, 3 c matura Noftra deli- bera-

( a ) Bonif. VIII in cap. ult. de off & potefl. Jud. Beleg, in 6.

(b) Greg. XV. in Cond, edita die 20. Septembris anno 1621. \

(c ) Innoc. X. in literis in forma Brevis die 27. Maji 1653. \

( VI ) .

beratione, Nos in primis Conftitutiones eafdem Bonifacii VIII., & Gregorii XV., necnon Apoftolicas Literas in forma Brevis Innocentii X ., quarum tenorem hic pro inferto haberi volumus, cum fingulis declarationibus in eifdem contentis in- novamus, & confirmamus; eafdem Conftitutiones & Apoftolicas Literas plenum robur, & firmitatem habere volumus & mandamus.

Praterea, quoniam in iifdem Conftitutionibus cautum eft, ut ii dumtaxat in Judices Confervatores eligi poftint, qui Dignitatem aut Perfonatum in Cathedraii, vel Collegiata Ecclefia obtinent, Nos eifdem Conftitutionibus inkerentes ftatui- mus & declaramus: non licere quibufcumque in locis, Regularibus cujufcumque Ordinis, Monafterii vel Congregationis, Mendicantibus, vel non Mendicantibus, etiam Societatis Jefu, aliifque quantumvis exprefle, & fpeciatim nominare eos oporteat; caterifque quibus ab Apoftolica Sede concefliim eft, ut Judices Con­

fervatores fibi deligere poftint, vigore cujufcumque privilegii, cui, quatenus opus fit, exprefle derogamus, Prapofitos, Rc&ores, Provinciales, Definitores, Cuftodes, Priores, Prafećtos, Vicarios, Vifitatores, aliofque quofcumque Supericres Re- gulares non perpetuos, fed temporarios proprii vel alterius Ordinis in Judices Con­

fervatores eligere, quos hac in parte, & ad hunc efle&um in dignitate Ecclefiafti- ca conftitutos non efle, eorumdemque eledionem, etiamfifiat, fervata in reli- quis forma Conftitudonis Gregorii XV., ipfo jure irritam prorfus fore declaramus.

Tandem inhärentes alias Decretis in Congregatione Generali de Propagan­

da Fide coram S. M. Urbano VIII. habita die 3. Februarii anni 1640., & prof- pećtis etiam periculis, & fcandalis, qua? ex eledione Judicum Confervatorum in partibus Infidelium, plerumque in animarum perniciem, & public« tranquillitatis, atque Ecclefiaftic« Pacis perturbationem emergunt, juxta Decretum pratat« Con­

gregationis , authoritate Apoftolica denunciamus, Reguläres Mendicantes, & non Mendicantcs, Monachos &Clericos Reguläres cujufcumque Congregationis & Or­

dinis , etiam Societatis Jefu, aliofque, quamvis exprefle & fpeciatim nominare eos oporteat, privilegio fibi conceflo eligendi Judices Confervatores, quoufque in partibus Infidelium degunt, ac Sacras Mifliones exercent, nullo modo expedire ut utantur: fed omnes & fingulos in oflenfionibus, & caufis, qua ipforum Or- dines, ac privilegia tangunt, ut ad Nos, & ad Apoftolicam Sedem recurrant, üt ab hac Ecclefia Ecclefiarum omnium Matre & Magiftra, cui nihil antiquius eft, quam cuique fua jurafervare, rećlum judicium, ac remedium praftolentur.

Decernentes pra Amtes Noftras Literas, & in eis contenta quacumque, li­

cet Superiores quorumcfmque Ordinum etiam Generales vel Priores itidem Ge­

nerales feu Miflionum, aut Miflionarii ipfi vel ab eisdeputati, aut alii quicum- que in pramiffis ac circa pramiflä interefle habentes, vel habere pratendentes ad hac vocati, citati, vel auditi, five cauf«, propter quas eadem prafentes ema- narint, fufficienter addućta ,Juftificat« & verificat« non fuerint, femper & perpe- tuo validas & efficaces exiliere, fuofquc plenarios & integroś eflećtus fortiri &

j obti-

w

( V II )

obtinere , ac ab omnibus inviolabiliter oblervari: ficque & non alias per quof­

cumque Judices Ordinarios vel Dekgatos, quavifque authoritate fungentes, ac etiam Sanćta Roman« Ecclefia Cardinales etiam de Latere Legatos , dictaque Sedis Nuntios, ac Vicarios Apoftolicos, feu Vifitatores quibufvis facultatibus munitcs, fublata eis, & eorum cuilibet quavis aliter judicandi & interpretanda facultate, & authoritate, judicari & definiri debere, irritum; quoque & inane, fi fecus fuper his a quoquam quavis authoritate fcienter vel ignoranter contigerit

attentari.

Non obftantibus SixtiV. favore Ordinum Mendicantium & PiiV. ac Gre­

gorii XIII. incipien.: ln fuper eminent^ favore Clericorum Regularium Societa­

tis Jefu extra Europam exiftentium, ac quibufvis aliis Conftitutionibus & Ordi- nationibus Apoftolicis, necnon Ordinum & Inftitutorum quorumcumque etiam Juramento, Confirmatione Apoftolica, vel quavis firmitate alia roboratisStatu­

ts & confuetudinibus: Privilegiis quoque Indultis & Literis Apoftolicis etiaiTL»

Mare Magnum, vel alias quomodolibet nuncupatis, eifdem Ordinibus , & In- ftitutis, eorumque Superioribus & Pralatis ac Perfonis: etiam Miflionariis in li­

mine quoque & aćlu primav« illorum expeditionis, ac fubinde & fucceflivej, etiam per quofcumque Romanos Pontifices Pradeceflores Noftros ac Sedem Apofi tolicam pradićlam, & per Nos pariter quomodolibet conceifis , confirmatis &

iteratis vicibus approbatis & innovatis: Quibus, & aliis omnibus, qua prafen- tibus quomodolibet obftare poflent etiamfi de illis, eorumque totifque tenoribus, fpecifica & exprefla ac individua, necnon de verbo ad verbum, non autem per claufulas generales idem importantes mentio feu quavis alia expreflio habenda, aut aliqua alia exquifita forma ad hoc fervanda foret, eorumque tenores pro ple- ne & fufficienter prafentibus expreflis, & totaliter infertis habentes, illis alias in fuo robore permanfuris, hac vice dumtaxat, fpecialiter & exprefle, ampliflime

& pleniflime, necnon opportune & valide derogamus, & derogatum efle volu- mus, caterilque contrariis quibufcumque.

Ut autem prafentes Noftra Litera ad omnium notitiam deducantur, neque aliquis earum ignorantiam pratendere, aut contra eas fe excufare valeat; volumus

& mandamus earum exemplar Superioribus Generalibus Ordinum , Congregatio- num & Inftitutorum pradićlorum, feu illorum Procuratoribus Generalibus in Urbe exiftentibus, e quibus Miflionarii quicumque extiterint, a di&a Congregatione de Propaganda Fide tradi deberi. Quodque poft traditionell! hujufmodi omnes &

illos, quos concernunt & concernent in futurum, perinde arćtent & afficiant ac fi eorum cuilibet perfonaliter intimat« fuiflent.

Volumus etiam quod earumdem prafentium Tranfumptis etiam impreflis

Manu alicujus Notarii publici fubfcriptis, & figillo Diledi Filii moderni & pro

tempore exiftentis dićta Congregationis a Secretis munitis eadem prorfus fides in

judicio & extra ubique Gentium & Locorum adhibeatur, qua iifdem prafentibus

adhiberetur fi originaliter exhibita forent vel oftenfa. Nulli

( V I I I )

Nulli ergo omnino hominum liccat hanc paginam Noftrarum Confirmatio- nis Innovationis Mandat! Statuti Declarationis Decreti Derogationis & Volunratis infringere, vel ei aufutemerario contraire: fi quis autem hoc attentare prefumpfe- rit indignationem Omnipotentis Dci ac Bcatorum Pctri & Pauli Apoftolorunu ejus fe noverit incurfurum.

Datum Rome apud Sanćtam Mariam Majorem, Anno Incarnationis Domi­

nice Millefimo Septingentdimo Sexagefimofecundo, Nono Kalendas Maji, Pon- tificatus Noftri Anno Quarto.

C. Card. Pro-Datarius. N . Card. Antonellus.

V I S A D E C U R I A

J. Manaflei.

Loco ^ Plumbi .

' c

; > . ; i .

o v ,

/■ . Regiflrata in Secretaria Brevium.

L. Eugenius .

r r u;; t c

■ , J ^{’ -}

LAL..;;..-; LU. mUlOU

? . • 1 f " *

X . . ó->. X ... ii -.A A

<■ - -

- * i . . .

nijüiv ć

l i - . G l i n

< f /IDL-

' r