Index Lectionum in Lyceo Regio Hosiano Brunsbergensi per aestatem anni MDCCLI a die XXVIII Aprilis

QUr M ,

Kopernłkańska

INDEX LECTIOMJM

IN

атош© ւճՋՋՋՉ аютмхкго шште®іваій©шй83

JPEB AENTATEM

A

MDCCCLI

XXVIII A

INS riTUENDARUM.

BBIJASBEBGAE,

T

H

.

/8І7

Elteli silttnoqcX Հ ? ÜlnUiOT w

■ Ճ?Հ°ՁՕ№ 1;Տճճ/

■

1էճճճՀչՀ..յ

Q & *471

. - '

L Y CEI REGII HOSIANI BRU N SBERGEN SIS RECTOR et SENATES

CIVIBUS SUIS

j^Lrii sectatores սէ nefandam suam haeresim, qua Filium Dei creatnram

esse contendebant, hominibus commendarent, omissis ex industria sacrae scripturae locis, quibus fidei eliristianae articulas de vera Filii Dei deitate aperte docetur, in ambiguis plerumque et difficilioribus locis collocabant operam ad su urn praeconceptum sensum contorquendis. Eorum locorum unum vobis, Commilitones humanissimi, paucis illustratum proponimus.

Quum in epistola Colossensibus missa cap. L v. 15. Dei Filins voca-

tus sit primogénitas о mais creat а гае (л^ытогоход n cćaijg хгіоеыі),

est e rebus creatis (c. Arian, or. II. 63).

Contra hune ab Arianis decantatum syllogismum S. Athanasius hoc modo in aciem prodiit: „Si, inquit, etiam Verbum una esset e rebus creatis, sane Scriptura dixisset ipsum esse aliarum rerum creatarum p r i m o g e n i t u m. Verum quum eloquia sacra dicant, primogenitum ilium esse rerum omnium creatarum, evidens profecto est, Filium Dei alium esse ab omnibus creatis rebus, non autem creatura esse. Alioquin si or e a tu s esset, ipse sui ip sius esset pri m oge nit u s.“ Atque ut exemplo dicta confirme!,

4

Ruben non dici inquit primogenit uni omnium lib er о rum Jacob, sed ipsius Jacob et fratrum, ne alius a li b er is Jacob esse exist i me tur (L c.).

At in bis sagacissimus ille contra Arianos disputator ipsa disputând!

alacritate in devia abreptus esse videtur. Nam quern affért Ruben, Jacobi filium primogenitum, is certe secundum communem loquendi consuetudinem non undecim fratrum suorum primogénitas erat, sed omnium liberorum Jacobi, qui inter se et cum ipso Ruben primogénito fraternitate conjuncți erant.

Eodern modo si Filius Dei primogénitas omnis creaturae vocatur, verbis lilis hic sensus inesse poter it, fraternitatem ali quam intercederé inter Filium Dei et omnes res croatas. Sed quoniam fides Christiana vel scri­

ptura sacra ipsa suffragante vetet earn fraternitatem cum Arianis ita accipi, ut Filius Dei una e rebus creatis esse praedicetur, interpretis érit videre, num quam aliam Filii Dei et omnium rerum creatarum fraternitatem sta- tuere liceat.

Quae fraternitas qualis cogitanda sir, S. Athanasius in oppugnando solum Arianorum syllogisme minime subsistons docere sategit in hune mó­

dúm ratiocinatus (I. c. 62. 63. 64).

1. Unigenitum dici, cui nulii sint frutees : primogenitum, cui sint. Jam millo scriptlirarum loco Filium Dei dici primogenitum Dei, sed Unigenitum Dei (Joan. L 14. I. Joan. IV. 9) ; cum igitur, unigenitum quippe, non esse ejusdem generis atque res creates, nee tempore tantum cas praecedere.

2. Quamvis Unigenitus Filius Dei per net uram suam primogenitus esse non possit, quum propter ipsum Unigeniti nomen fratres non habeat, tarnen primogenitum in mult is frátri bus appellari cum, quatenus singulari sna erga creatam náturám benignitatc verus homo factos sit mul- tosque śibi fratres reddiderit (Rom. VIII. 29), qui adopțiune filii Dei ef- ficiantur: primogenitum autem omnis creaturae vocari earn propter Patris in homines benignitatem, per quam non solum omnia in ipsius Verbo constituía sint (Col. I. 16), verum ipsa etiam creatura (mente non praedita)

s

revelatioiiein filioriiin Dei exspectct, líberanda aliqtiando a servitute cor- ruptionis in libertatém glóriáé filiorum Dei (Rom. VIII. 19). — Licet vero et in hac dispiitatione non omnia tarn solida sint, quam esse videntur, uti- que tarnen, id quod S. Athanasius efficere voluit, Unigenitus Filius Dei homo factus non tantum cum hominibus, sed propter id ipsum, quod homo creatura est, etiam cum omnibus rebus creatis fraternitatein quandam iniit, atque bac ratione omnis creaturae primogénitos recto potest appellari, ut- pote ante mund um creatum aeterno s Dei Filius.

Secundum vulgarem autem interpretom expositioner» fraternitatis cujus- dam inter Filiam Dei et omites res croatas intercedentis nostro loco nulla prorsus fit mentio, sed Filiom Dei nulla alia de causa primogenitul» omnis creaturae vocatum esse volunt, nisi quod geni tu s sit ante mondom creatum. Nolite potare, Commilitones, interpretes a vero nimium aber­

rasse, ita nimirum exponentes, ас si texto sacro exhiberetur TCOOTíOÓTOZOí.

xTÍatuç, qua m tarnen scriptum sit уцниготохоі;. Nam N’ Г1 senno graecus permittit, ut pro exspectanda voce .t.<jóit=Qoç ponator ngcõtoç. Revol- vat is quaeso locos Joan. I. 15. 30. XV. 18. nec non Luc. II. 2., quo po­

stremo loco descriptio orbis romani tempore na ti Domini instituta prias fuisse narratur, quam Quirinus Sy ri a m procui averit : Quirinus enim undé­

cimo circiter anno post natum Dominum donno Judacam describebat (Flav.

Jos. Ant. XVIII. 1. §. 1.) Quam ob rem nec ista expositio, quam inter­

pretes plerique tuentur, temere rejicienda est.

Sed nos aliam praeterea vobis proponimus loci interpretationem, eam- que furtasse magis probandain iis, quas aut S. Athanasii aut plerorumque interpretom proprias attulimus.

Qui contondent primogénito m non posse d i ci, nisi cui fra tres juniores sint, is sane sentential» emisit spéciéin quid cm veri satis inagnam haben- tem, nec tarnen ipsam veram. N’am apud Ilebraeos etiam solus et unions patríš fili us vocatur BeKOR, quae vox graece «qcotôtozoç, latine primogé­

nitas ubicunque verti tur. Machir enim, qui solus filins erat Manassis

6

(Num. XXVI. 29 seqq.) vocatur primogenitus Manassis (Jos.XVII. I). Unde et si Salvator noster primogénitos matris suae filins nominator (Matth. I. 25.

Loc. II. 7.), concludendom non est, post com ex Maria alios filios natos esse.

Jam si cni ono plores filii legitimi erant, eoruin natu maximus bono­

rum paternorum partem hereditate accepit singulorum fratrom parti du­

plici parem. Quae quidem pars duplex minime ex patris arbitrio, sed ex jure contigit primogénito, nisi forte propter crimen com missum hereditandi praerogativa privandus erat (Gen. XLIX. 3. 4.), aut jure suo volens ces­

serai (Gen. XXV. 31 seqq.). Unicos autem filios, qui et ipse prim о geni­

tus dicebatur, similiter ex jure beres erat omnium bonorum paternorum (Marc. XII. 7.)

Itaqiie jus civile Hebraeorum primogénitos alteros statuii, qui sint nati heredes bonorum paternorum praecipui, alteros qui sint nati heredes omnium, quae pater possèdent. Jam si loco nostro Unigenitus Filius Dei vocatur primogenitus omnis creaturae, nonne forte Apostolus his verbis eum de- signatum voluit, qui, utpote Filios Unigenitus, est natos heres omnium, quae creata sunt? Creata enim omnia, coelom et terra, Dei creatoris sunt (Ps. LXXXIX. 12. XXIV. 1.). Quae autem Dei sunt, eadem et Uni­

genitus Filius Dei possidet (Joan. XVII. 10 ), quippe quern constituit Deus heredem universorum (Hebr. I. 2.).

Praeter Arianorum igitur explosant loci noștri interpretationem 1res vobis, Commilitones, explicationes proposuimus, quae salva fide Christiana defendi possunt. Qu arum quae sit probabilior, quum regulas hermenéuticas probe edocti sitis, loci contextum maxime respicientes ipsi ponderetis.

Valete.

7

LECTIONES.

A. O RD INIS T H E O L O G I С I.

ANT. EICHHORN, Dr. P. P. О. н. т. DECANUS.

I. Historiam ecclesiae christianaè a saecul. V usque ad saeciil. VIII enarrabit quotidie hora IX—X.

II. Jus canonicum tradere perget diebus Lunae et Martis bora III — IV.

MICH. JOS. KRUEGER, L

. P. P. O. D

.

L Antiquitates sacras Hebraeoriun docebit diebus Lunae, Mejcurii et Veneris hora Vill—IX.

II. Evangelium secundum Marcum synoptice explicabit diebus Martis et Jovis hora VIH —IX, et diebus Mercurii et Veneris bora III—IV.

III. Canticuin Canticorum interpretabitur die Saturni hora VIII—IX.

A. MENZEL, L

. P. P. E. D

.

I. Introductionem in Theologiam christianam catholicam tradet diebus Lunae, Martis, Mercurii et Jovis h. X — XI.

II. De Deo Creatore et de creaturae lapsu disseret diebus V eneris et Sa­

turni h. X — XL

III. Ultimam partem Theologiae moralis tradet diebus Lunae et Jovis hora II — III.

8

ANT. PASCHKE, Lic.

I. Prolegomena philosophica in universain Theologian) Christianom trä­

det bis per hebdomadem.

II, Doctrinan) catholicam de Sacramento Eucharistiae e sacris novi foe­

deris libris demonstrabil ter per hebdomadem.

В. ORDINIS PHILOSOPHIC!.

LAUR. FEI.DT, Dr. P. P. О. H. t. RECTOR et DECANUS.

I Historiam Geometriáé inde ab antiquo aevo usque ad nostra tempóra adumbrabit, et Theoriam generalem linearum et superficierum curva- rum tradet diebus Lu пае et Jovis h. II—III.

II. De Chronologia et de Calendario Juliano et Gregoriano disseret diebus Lunae, Mercurii et Jovis h. XI—XII.

III. Optices phaenomena explicabil experimentisque illustrabit die Mer­

cur ii hora II — III.

IV. De Climatologia, de globis igneis et stellis transvolantibus disseret, et usum instrumentorum meteorologicorum ac praxin observandi ostendet diebus Martis et Veneris h. XI—XII.

CAR. BIESTER, D

. P. P. 0. D

.

I. Sophoclis Ajacem tractabit diebus Lunae et Jovis hora IX — X 11. Thucydidem de Bello Peloponnesiaco interpretabitur diebus Martis et

Veneris h. IX—X.

III. Ciccronem de natura Deorum diebus Lunae et Jovis hora III — IV.

IV. Terentii Andriam diebus Martis et Veneris hora HI — IV.

V. Minutii Felicis Octavium explicabil bis per hebdomadem horis definiendis.

MAX. TRUETSCHEL, D

. P. P. 0. D

.

I. Psychológiám empiricam doccbit quater per hebdomadem diebus Lu- nae, Martis, Jovis, Veneris hora vespertina V—VI.

IL Metaphysicam docebit quinquies per hebdomadem diebus Lunae, Mar­

tis, Mer curii, Jovis, Veneris hora matutina VIII—IX.

III. Aristotelis de anima libros offert interpretandos bis per hebdomadem horis definiendis.

IV. Exercitationes repetitorias et examinatorias instituet die Saturni hora VIII—IX.

FRANCISCUS BECKMANN, D

.

I. Vitae privatae et publicae morumque et ar ti um optimarum sive cul- turae, quae vocatur historiam exponere perget quater per hebdoma­

dem hora VI — VII.

II. Poesis Graecae historiam docebit, argumenta carminum et dramatum potissimum expositurus, bis per hebdomadem hora VI —VII.

III. Res Romanorum inde ab Augusti temporibus gestas explicabil bis per hebdomadem horis commodis.

10

ORDO LECTIONÜM CHRONOLOGICUS

í) 24

I. LECTIONES ANTEMERIDIANAE

HORA. LECCIONES THEOLOGICAE. LECTIONES PHILOSOPHICAL.

VIH —IX. Antiquitates Hehraeor. Lic. KRUEGER 3. Metaphysica. Dr. TRUETSCHEL 5.

Evangelium sec. Marcum. Lic. KRUEGER 2.

Canticiim Canticorum. Lie, KRUEGER 1.

Exercitat, repetit, et examinat. Dr. TRUET­

SCHEL 1.

IX —X. Historia eccles. Christ. Dr. EICHHORN 6. Sophoclis Ajax. Dr. BIESTER 2.

Thucydides de Bello Pelopon. Dr. BIESTER2.

X—XI. Introductio in Theolog. Lie. MENZEL 4.

De Deo Creatore, etc. Lie. MENZEL 2.

XI — XII. Chronologia et de Calend. Juliano et Grego­

riano. Dr. FELDT 3.

Climatologia etc. et usas instrumentar, me­

teorologicei'. Dr. FELDT 2.

II. LECTIONES P0MER1DIANAE.

II —III. Historia Geometriáé, et Theoria general, li­

near. et superfic. cnrv. Da. FELDT 2.

Optices phaenomena etc. Da. FELDT 1.

Ill —IV. Evangelium sec. Marcum. Lic. KRUEGER 2. Cicero def natura Deorum. Da. BIESTER 2.

Jus Canonicum. Dr. EICHHORN 2.

Theologia Moral. Lie. MENZEL 2.

Terentii Andria. Da. BIESTER 2.

V-VI. Psychologia empirica. Da. TRUETSCHEL 4.

VI-VII. Historia culturae. Da. BECKMANN 4.

Poesis graecae historia. Da. BECKMANN 2.

Adhuc de- Prolegomena philosophica in univers. Theo- Minutii Felicia Octavius. Da. BIESTER 2.

finienda log. Christ. Lie. PASCHKE 2.

Doctrina cathol. de Sacramento Euchari-

Aristotelis de anima libr. Da.TRUETSCHEL 2.

stiae. Lie. PASCHKE 3. Res Romanorum inde ab Augusti temporibus gestae. Da. BECKMANN 2.

. ... ... —--- ЬййОДІЬфе! Lises»