Skutki układu w postępowaniu upadłościowym - Łukasz Szuster - pdf – Ibuk.pl

(1)

ŁUKASZ SZUSTER

Wydawnictwo C.H.Beck

MONOGRAFIE PRAWNICZE

SKUTKI UKŁADU W POSTĘPOWANIU

UPADŁOŚCIOW YM

SKUTKI UKŁADU W POSTĘPOWANIU UPADŁOŚCIOWYMŁ. SZUSTER

Monografie Prawnicze to seria, w której ukazują się publikacje omawia- jące w wyczerpujący sposób określone instytucje czy zagadnienia prawne.

Adresujemy ją przede wszystkim do prawników poszukujących wnikliwe- go ujęcia tematu, łączącego teorię (poglądy doktryny, elementy prawnopo- równawcze) i praktykę (bogaty wybór orzecznic twa). A tego – ze względu na brak miejsca – nie znajdziemy nawet w komentarzach.

Opracowanie dotyczy problematyki związanej ze skutkami układu w po- stępowaniu upadłościowym na gruncie ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze. Przeprowadzona w pracy analiza nad skutkami układu ma duże znaczenie praktyczne, przede wszystkim z tej przy- czyny, że układ – wprowadzając istotne modyfikacje w treść stosunków prawnych, których stroną jest upadły – stanowi drastyczną ingerencję w sferę prawną wierzyciela, którego kosztem odbywa się tzw. restrukturyzacja zobowiązań dłużnika. Zatem precyzyjne określenie skutków układu pozwala wyznaczyć granicę wspomnianej ingerencji.

Praca obejmuje szczegółową analizę skutków układu zawartego w po- stępowaniu upadłościowym, jak również wierzytelności, w stosunku do których prawomocnie zatwierdzony układ wywołuje określone skutki prawne.

Funkcjonowanie w ramach polskiego prawa regulującego upadłość dwóch typów układów: układu restrukturyzacyjnego i układu likwidacyjnego wymusiło objęcie zakresem rozważań nad skutkami układu, obu ww. typów układów.

Łukasz Szuster – doktor nauk prawnych, autor publikacji z zakresu prawa upadłościowego i naprawczego. Zajmuje się problematyką prawa podatkowego, cywilnego, gospodarczego i handlowego, w szczegól- ności prawa upadłościowego i naprawczego.

www.ksiegarnia.beck.pl e-mail: dz.handlowy@beck.pl tel.: 22 31 12 222, fax: 22 33 77 601

Cena: 99,00 zł

ISBN 978-83-255-6866-5

(2)

MONOGRAFIE PRAWNICZE

ŁUKASZ SZUSTER • SKUTKI UKŁADU W POSTĘPOWANIU UPADŁOŚCIOWYM

(3)

Polecamy nasze publikacje w serii Monografie Prawnicze:

Wojciech Piątek

POWAGA RZECZY OSĄDZONEJ WYROKU SĄDU ADMINISTRACYJNEGO

Jan Chmielewski

POJĘCIE NADRZĘDNEGO INTERESU PUBLICZNEGO W PRAWIE ADMINISTRACYJNYM

Bartłomiej Gadecki

OCHRONA PODWODNEGO DZIEDZICTWA KULTURY.

ASPEKTY PRAWNOKARNE I KRYMINOLOGICZNE

Małgorzata Czerwińska, dr Paweł Czarnecki (red.)

KATALOG DOWODÓW W POSTĘPOWANIU KARNYM

Marcin Dudzik

PRAWO KARNE WOBEC NARAŻENIA ŻYCIA I ZDROWIA LUDZKIEGO NA NIEBEZPIECZEŃSTWO

www.ksiegarnia.beck.pl

(4)

SKUTKI UKŁADU W POSTĘPOWANIU

UPADŁOŚCIOWYM

ŁUKASZ SZUSTER

WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2015

(5)

Wydawca: Natalia Adamczyk

© Wydawnictwo C.H.Beck 2015

Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.

ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce

ISBN 978-83-255-6866-5 ISBN e-book 978-83-255-6867-2

(6)

Spis treści

Wykaz skrótów ... XI Wykaz literatury ... X

Orzecznictwo ... XXIII Wprowadzenie ... XX

Rozdział I. Charakter prawny układu ... 1

§ 1. Zagadnienia wstępne ... 1

§ 2. Poglądy doktryny dotyczące charakteru prawnego układu wyrażone na gruncie Prawa upadłościowego i Prawa o postępowaniu układowem... 1

§ 3. Poglądy orzecznictwa na temat charakteru prawnego układu ... 5

§ 4. Poglądy doktryny dotyczące charakteru prawnego układu wyrażone na gruncie Prawa upadłościowego i naprawczego ... 7

§ 5. Charakter prawny planu insolwencyjnego przedstawiany w doktrynie niemieckiej ... 11

Rozdział II. Zakres związania układem ... 15

§ 2. Zakres podmiotowy związania układem ... 15

I. Wierzyciele, których upadły umyślnie nie ujawnił i którzy w postępowaniu nie uczestniczyli ... 16

§ 3. Zakres przedmiotowy związania układem... 19

I. Wierzytelności objęte układem a wierzytelności objęte skutkami układu ... 19

II. Zgłoszenie wierzytelności i umieszczenie wierzytelności na liście wierzytelności a moc wiążąca układu ... 21

III. Wierzytelności objęte skutkami układu ... 23

1. Wierzytelności zależne od warunku ... 24

I. Skutki układu dla wierzytelności niepieniężnych ... 26

. Wierzytelności, w stosunku do których układ nie wywołuje skutków prawnych ... 29

1. Wierzytelności bezwzględnie wyłączone z mocy wiążącej układu ... 29

2. Należności alimentacyjne ... 30

(7)

I

Spis treści

3. Renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby,

niezdolności do pracy, kalectwa i śmierci ... 35

4. Należności z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę ... 36

5. Roszczenia o wydanie mienia, o których mowa w art. 70 PrUpadNapr ... 37

6. Wierzytelności, za które upadły odpowiada w związku z nabyciem spadku po ogłoszeniu upadłości, po wejściu spadku do masy upadłości ... 39

7. Składki na ubezpieczenie społeczne ... 40

8. Wierzytelności z tytułu umów szczegółowych zawartych w wykonaniu umowy ramowej (art. 85 PrUpadNapr) ... 43

9. Wierzytelności pozaukładowe, które mogą być objęte układem za zgodą wierzycieli ... 45

10. Należności ze stosunku pracy ... 45

11. Wierzytelności zabezpieczone na mieniu upadłego hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym oraz hipoteką morską ... 51

A. Zabezpieczenia rzeczowe podlegające wyłączeniu z układu ... 51

B. Warunkowy charakter wyłączenia wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo ... 59

C. Wartość zabezpieczenia rzeczowego ... 59

D. Warunek zgody wierzyciela na objęcie wierzytelności układem ... 62

12. Przewłaszczenie na zabezpieczenie ... 67

Rozdział III. Materialnoprawne skutki układu ... 74

§ 2. Poglądy doktryny na problematykę skutków układu pod rządami Prawa o postępowaniu układowem ... 75

§ 3. Kryteria podziału skutków układu na gruncie Prawa upadłościowego i naprawczego ... 78

§ 4. Określenie katalogu skutków układu na gruncie Prawa upadłościowego i naprawczego ... 79

§ 5. Skutki układu o charakterze materialnoprawnym ... 82

I. Skutki układu w postaci restrukturyzacji zobowiązań upadłego ... 82

1. Restrukturyzacja zobowiązań upadłego w drodze układu ... 83

2. Restrukturyzacja zobowiązań jako skutek układu ... 87

(8)

II Spis treści

3. Skutki układu dla poszczególnych sposobów

restrukturyzacji zobowiązań upadłego ... 88 A. Odroczenie wykonania zobowiązań oraz rozłożenie

spłaty długów na raty ... 88 B. Zmniejszenie sumy długów ... 89 C. Zmiana, zamiana lub uchylenie prawa

zabezpieczającego daną wierzytelność ... 90 D. Konwersja wierzytelności na udziały lub akcje ... 90 II. Likwidacja majątku upadłego jako skutek zawarcia układu

likwidacyjnego... 90 1. Likwidacja przeprowadzona według przepisów ustawy

o likwidacji majątku upadłego jako skutek układu

likwidacyjnego ... 92 2. Przejęcie majątku upadłego przez wierzycieli jako skutek

układu likwidacyjnego ... 93 3. Likwidacja przeprowadzona w inny sposób jako skutek

układu likwidacyjnego ... 95 III. Skutki układu dla poręczyciela upadłego ... 96

1. Skutki układu zawartego w postępowaniu upadłościowym dla odpowiedzialności poręczyciela ... 97 2. Roszczenia regresowe poręczyciela po spełnieniu

wierzytelności objętej układem ... 100 3. Skutki układu zawartego w postępowaniu upadłościowym

dla odpowiedzialności większej liczby poręczycieli ... 101 4. Poręczenia udzielane przez Skarb Państwa ... 104 5. Skutki układu dla innych zabezpieczeń... 107 I. Skutki układu dla współdłużnika (współdłużników)

upadłego ... 108 1. Roszczenia regresowe pomiędzy upadłym

a współdłużnikami ... 111 . Skutki układu dla praw wynikających z hipoteki, zastawu,

zastawu rejestrowego, zastawu skarbowego i hipoteki

morskiej ... 114 1. Zabezpieczenia rzeczowe ustanowione na składnikach

majątkowych osób trzecich ... 115 2. Zabezpieczenia rzeczowe ustanowione na składnikach

majątkowych upadłego ... 118 I. Oddłużenie upadłego jako szczególny skutek zakończenia

postępowania upadłościowego w przypadku zawarcia układu

likwidacyjnego (art. 293 ust. 1 PrUpadNapr) ... 120 1. Wyłączenie stosowania przepisów o oddłużeniu ... 121

(9)

III

Spis treści

2. Warunki oddłużenia w przypadku zatwierdzenia układu

likwidacyjnego ... 121 3. Zakres wierzytelności podlegających umorzeniu ... 125 4. Postępowanie w przedmiocie umorzenia zobowiązań

upadłego niezaspokojonych w postępowaniu

upadłościowym ... 127 II. Skutki zatwierdzenia układu przewidującego konwersję

wierzytelności na udziały lub akcje spółki będącej upadłym ... 129 1. Istota i charakter prawny konwersji wierzytelności

na kapitał zakładowy ... 130 2. Konwersja wierzytelności na udziały w spółce

z ograniczoną odpowiedzialnością ... 135 3. Konwersja wierzytelności na akcje w spółce akcyjnej ... 138 4. Układ jako podstawa wpisu podwyższenia kapitału

zakładowego spółki do Krajowego Rejestru Sądowego ... 140 5. Konwersja wierzytelności na akcje a oferta publiczna ... 143 III. Skutki układu dla władania, zarządzania i rozporządzania

majątkiem przez upadłego ... 145 1. Skutki układu dla władania i zarządzania majątkiem przez

upadłego w regulacjach międzywojennych ... 146 2. Wpływ zakończenia postępowania upadłościowego

na odzyskanie prawa do władania i zarządzania swoim

majątkiem ... 146 3. Ograniczenia we władaniu i zarządzaniu swoim majątkiem

przez upadłego wynikające z układu ... 148 4. Podstawa wydania majątku po zakończeniu postępowania

upadłościowego ... 149 5. Wpływ postanowienia o wykonaniu układu na odzyskanie

prawa do zarządzania i rozporządzania majątkiem przez

upadłego ... 149 IX. Materialnoprawne skutki planu insolwencyjnego na gruncie

niemieckiego Postępowania w przedmiocie niewypłacalności 151 Rozdział IV. Procesowe skutki układu ... 159

§ 2. Postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego ... 159 I. „Ukończenie” postępowania upadłościowego i układowego

w regulacjach międzywojennych ... 160 II. Postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego

(art. 293 PrUpadNapr) ... 160

§ 3. Zatwierdzony układ jako podstawa wpisów o zatwierdzeniu układu w księgach wieczystych i rejestrach ... 163

(10)

IX Spis treści

§ 4. Układ jako tytuł wykonawczy i egzekucyjny ... 166

I. Układ jako tytuł wykonawczy do wprowadzenia zarządcy we władanie majątkiem upadłego ... 167

II. Układ jako tytuł egzekucyjny ... 168

1. Zakres podmiotowy tytułu egzekucyjnego powstałego na podstawie art. 296 PrUpadNapr ... 169

2. Elementy stanowiące tytuł egzekucyjny powstały na podstawie art. 296 PrUpadNapr ... 170

A. Wyciąg z listy wierzytelności ... 171

B. Wypis postanowienia zatwierdzającego układ ... 174

C. Dokument stwierdzający udzielenie zabezpieczenia wykonania układu przez osobę trzecią ... 175

3. Nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności .. 176

4. Dopuszczalność wytoczenia powództwa o ustalenie lub pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności po zatwierdzeniu układu ... 177

§ 5. Umorzenie postępowań zabezpieczających i egzekucyjnych (art. 295 ust. 1 i ust. 2 PrUpadNapr) ... 178

§ 6. Wykonanie układu ... 182

I. Problematyka wykonania układu ... 184

§ 7. Skutki postanowienia o wykonaniu układu ... 186

I. Wpływ postanowienia o wykonaniu układu na wpisy w księgach i rejestrach ... 186

II. Wpływ postanowienia o wykonaniu układu na prawo upadłego do zarządzania i rozporządzania swoim majątkiem . 187 § 8. Procesowe skutki planu insolwencyjnego na gruncie prawa niemieckiego ... 187

Uwagi końcowe ... 190

Indeks rzeczowy ... 197