Gospodarka zasobami z³ó¿ wêgla kamiennego jako funkcja uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych

(1)

Tom 24 2008 Zeszyt 4/4

EUGENIUSZ J. SOBCZYK*

Gospodarka zasobami z³ó¿ wêgla kamiennego jako funkcja uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych

Wprowadzenie

Warunki geologiczno-górnicze z³ó¿ wêgla kamiennego okreœlane s¹ przez szereg czyn- ników naturalnych i technicznych, które ³¹cznie stanowi¹ o mo¿liwoœci i sposobie prowadzenia eksploatacji. Decyduj¹ one o bezpieczeñstwie i ekonomicznej efektywnoœci wydobycia oraz o stopniu wykorzystania zasobów. Czynniki te wynikaj¹ z budowy geologiczno-strukturalnej z³o¿a, warunków hydrogeologicznych, gazowych, geotermicznych, geo- technicznych i promieniotwórczoœci naturalnej. Czêœæ tych warunków mo¿e zmieniaæ siê w miarê postêpuj¹cej dzia³alnoœci wydobywczej zak³adu górniczego, a czêœæ w wyniku wp³ywu kopalñ s¹siednich.

Powy¿sze czynniki s¹ Ÿród³em zró¿nicowania warunków wystêpuj¹cych w kopalniach wêgla kamiennego, a jednoczeœnie okreœlaj¹ stopieñ uci¹¿liwoœci procesu eksploatacji. Maj¹ one tak¿e zró¿nicowany wp³yw na poziom gospodarki zasobami z³ó¿ wêgla kamiennego.

Okreœlenie wp³ywu uci¹¿liwoœci eksploatacji na poziom gospodarki zasobami z³ó¿ wêgla kamiennego jest tematem niniejszego artyku³u.

1. WskaŸnik uci¹¿liwoœci eksploatacji (WUE)

Do rozwi¹zania zadania maj¹cego na celu ocenê uci¹¿liwoœci warunków geologiczno- -górniczych procesu eksploatacji w kopalniach wêgla kamiennego opracowano schemat postêpowania, w którym wykorzystano dwie metody badawcze: matematyczn¹ wielokry-

* Dr in¿., Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi¹ PAN, Kraków.

(2)

terialna metodê podejmowania decyzji AHP (Analytic Hierarchy Process), która wyko- rzystuje hierarchiê do strukturalizacji problemu oraz wielowymiarow¹ analizê porównaw- cz¹. W prezentowanej pracy przyjêto nastêpuj¹ce etapy postêpowania:

— opracowanie modelu struktury uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych procesu eksploatacji,

— obliczenie wag (wycena priorytetów) poszczególnych kryteriów buduj¹cych model uci¹¿liwoœci eksploatacji,

— konstrukcja wskaŸnika uci¹¿liwoœci eksploatacji (WUE) (Sobczyk 2007).

Dwa pierwsze etapy zosta³y zrealizowane przy wykorzystaniu metody AHP. Wyniki tych etapów wykorzystano w realizacji etapu trzeciego, stosuj¹c metody statystycznej analizy wielowymiarowej (SAW).

1.1. S t r u k t u r a u c i ¹ ¿ l i w o œ c i g e o l o g i c z n o - g ó r n i c z y c h w a r u n k ó w p r o c e s u e k s p l o a t a c j i

Ocena uci¹¿liwoœci warunków eksploatacji w bardzo du¿ym stopniu zale¿y od w³aœ- ciwego wyboru cech statystycznych charakteryzuj¹cych kopalnie wêgla kamiennego. Na- le¿y mieæ tu na uwadze fakt, ¿e wybrane cechy pos³u¿¹ zarówno do okreœlenia struktury uci¹¿liwoœci, jak te¿ do konstrukcji wskaŸnika uci¹¿liwoœci.

W analizie uci¹¿liwoœci warunków eksploatacji w poszczególnych kopalniach wêgla kamiennego wykorzystywano przede wszystkim kryteria iloœciowe, dziêki czemu uda³o siê zmniejszyæ stopieñ subiektywizmu kryteriów. Do charakterystyki z³o¿a uwzglêdniono te pok³ady, które by³y eksploatowane b¹dŸ przewidziane do eksploatacji i uwzglêdnione w projektach zagospodarowania w roku 1990 oraz w 2004 r.

Kryteria g³ówne podzielono na dwie kategorie (rys. 1):

1. Uci¹¿liwoœæ zagro¿eñ naturalnych na proces eksploatacji W tej kategorii umieszczono nastêpuj¹ce kryteria cz¹stkowe:

— zagro¿enie metanowe,

— sk³onnoœæ wêgla do samozapalenia,

— zagro¿enie wybuchem py³u wêglowego,

— zagro¿enie wyrzutami gazów i ska³,

— zagro¿enie t¹paniami,

— zagro¿enie wodne.

2. Uci¹¿liwoœæ parametrów z³o¿a na proces eksploatacji W tej kategorii umieszczono nastêpuj¹ce kryteria cz¹stkowe:

— charakterystyka warunków tektonicznych z³o¿a,

— g³êbokoœæ wystêpowania zasobów,

— gruboœæ pok³adu,

— przerosty,

— k¹t nachylenia pok³adu,

— urabialnoœæ,

(3)

— warunki stropowe,

— warunki sp¹gowe.

Analizê uci¹¿liwoœci procesu eksploatacji przeprowadzono z udzia³em ekspertów wy-

³onionych spoœród kadry in¿ynieryjno-technicznej kopalñ wêgla kamiennego oraz pra- cowników naukowo-badawczych. £¹cznie w badaniach wziê³o udzia³ 34 ekspertów. Eks- perci, na podstawie przygotowanych ankiet, dokonali porównañ parami wszystkich ele- mentów poszczególnych poziomów wzglêdem ka¿dego elementu poziomu wy¿szego. Przy porównaniach wyceniono, który czynnik jest wa¿niejszy w realizacji danego kryterium lub celu g³ównego. Dziêki temu stosuj¹c metodykê AHP, uzyskano wielkoœci oznaczaj¹ce wagi (priorytety) poszczególnych czynników w realizacji celu nadrzêdnego uci¹¿liwoœci eksploatacji.

Strukturê hierarchiczn¹ uci¹¿liwoœci geologiczno-górniczych warunków eksploatacji oraz wartoœci priorytetów poszczególnych czynników ilustruje rysunek 1.

1.2. K o n s t r u k c j a w s k a Ÿ n i k a u c i ¹ ¿ l i w o œ c i e k s p l o a t a c j i (WUE) Dla oceny poziomu uci¹¿liwoœci geologiczno-górniczych warunków prowadzenia eksploatacji w kopalniach wêgla kamiennego opracowano agregatowy wskaŸnik uci¹¿liwoœci eksploatacji. WskaŸnik pozwoli na liniowe uporz¹dkowanie kopalñ wed³ug poziomu uci¹¿- liwoœci oraz umo¿liwi porównywanie kopalñ miêdzy sob¹.

Kopalnia 1 Kopalnia 2 Kopalnia 38

sk³onnoœæwêgla dosamozapalenia zagro¿eniewybuchem py³uwêglowego zagro¿eniewyrzutami gazówiska³ zagro¿eniet¹paniami wpok³adzie urabialnoœæ

charakterystykawarun kówtektonicznychz³o¿a- g³êbokoœæwystêpowania zasobów gruboœæpok³adu przerosty k¹tnachylenia pok³adu(wstopniach)

zagro¿eniewodne warunkistropowe warunkisp¹gowe

zagro¿eniemetanowe

Uci¹¿liwoœæ zagro¿eñ

na eksploatacjê Uci¹¿liwoœæ parametrów z³o¿a

na eksploatacjê UCI¥¯LIWOŒÆ EKSPLOATACJI

0,67 0,33

0,25 0,06 0,11 0,20 0,30 0,05 0,22 0,11 0,11 0,05 0,13 0,06 0,14 0,10

...

Rys. 1. Struktura hierarchiczna uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych eksploatacji

ród³o: opracowanie w³asne

Fig. 1. Hierarchical structure of mining difficulties of geological and mining conditions

(4)

Obliczono ogólny wskaŸnik uci¹¿liwoœci eksploatacji (WUE) oraz dodatkowo dwa wskaŸniki cz¹stkowe: wskaŸnik uci¹¿liwoœci wynikaj¹cy z zagro¿eñ naturalnych (WUEz) oraz wskaŸnik uci¹¿liwoœci wynikaj¹cy z parametrów jakoœciowych pok³adów wêgla (WUEp).

Do konstrukcji wskaŸników wykorzystano miernik oparty na konstrukcji formu³y agrega- towej, który powsta³ wed³ug metodologii powszechnie stosowanej w statystycznej wielowymiarowej analizie porównawczej.

W przypadku prezentowanej analizy problem wa¿enia cech zosta³ rozstrzygniêty w czê- œci poœwiêconej budowaniu modelu uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych eksploatacji, przy zastosowaniu metody AHP.

W zagadnieniach porz¹dkowania cechy statystyczne mog¹ mieæ charakter stymulant, destymulant lub nominant. Stymulanty to takie cechy, których du¿e wartoœci s¹ po¿¹dane z punktu widzenia kryterium ogólnego, czyli uci¹¿liwoœci eksploatacji. Dzia³a tu zasada „im wiêcej, tym lepiej”. Przyk³adem takiej cechy s¹ zagro¿enia naturalne. Destymulanty to takie cechy, których du¿e wartoœci s¹ niepo¿¹dane. Mamy wiêc tu postulat – „im mniej, tym lepiej”.

Przyk³adem mog¹ tu byæ warunki stropowe i sp¹gowe otaczaj¹cego górotworu. Nominanty to takie cechy, które posiadaj¹ pewien optymalny poziom i odejœcie od niego (zarówno w stronê ujemn¹, jak i dodatni¹) jest niekorzystne. W prezentowanym zagadnieniu nie ma takich cech.

Ostatecznie przyjêto, ¿e w przypadku uci¹¿liwoœci zagro¿eñ naturalnych na proces eksploatacji wszystkie cechy (zagro¿enie metanowe, sk³onnoœæ wêgla do samozapalenia, zagro¿enie wybuchem py³u wêglowego, zagro¿enie wyrzutami gazów i ska³, zagro¿enie t¹paniami, zagro¿enie wodne) maj¹ charakter stymulant. W rozwa¿aniach uci¹¿liwoœci parametrów z³o¿a na proces eksploatacji przyjêto nastêpuj¹c¹ listê cech:

— stymulanty:

– warunki tektoniczne z³o¿a, – g³êbokoœæ wystêpowania zasobów, – przerosty,

– k¹t nachylenia pok³adu, – urabialnoœæ wêgla,

— destymulanty:

– warunki stropowe, – warunki sp¹gowe, – gruboœæ pok³adu.

Cechy statystyczne wykorzystywane przy konstrukcji wskaŸników agregatowych s¹ na ogó³ mianowane. Tych mian trzeba siê pozbyæ tak, aby mo¿na przekszta³cone wartoœci cech dodawaæ do siebie.

Dla doprowadzania cech do porównywalnoœci zastosowano dwa wzory. Wzór unitaryzacyjny dla stymulant:

z x x

x x

ijt ijt ijt

ijt ijt

= -

- min{ } max{ } min{ }

(5)

Wzór unitaryzacyjny dla destymulant:

z x x

x x

ijt ijt ijt

ijt ijt

= -

- max{ } max{ } min{ }

W powy¿szych wzorach przyjêto nastêpuj¹ce oznaczenia:

i – numer obiektu (kopalni), j – numer cechy statystycznej, t – zmienna czasowa (rok),

x_ijt – wartoœæj-tej cechy, w i-tej kopalni, w roku t, min{} – wartoœæ minimalna (dolny punkt odniesienia), max{} – wartoœæ maksymalna (górny punkt odniesienia), z_ijt – wartoœci przekszta³cone.

Po doprowadzeniu wymienionych cech do porównywalnoœci poprzez standaryzacjê i zapewnieniu tzw. jednolitoœci preferencji, obliczono wskaŸniki stopnia uci¹¿liwoœci w ten sposób, ¿e od sumy stymulant i ujemnych wartoœci destymulant odjêto wartoœæ „dolnego punktu” i podzielono przez wartoœæ przesuniêtego „górnego punktu”. Wynik pomno¿ono przez 100 i otrzymano wskaŸnik stopnia uci¹¿liwoœci, przyjmuj¹cy wartoœci z przedzia³u 0–100. Im wiêksza wartoœæ wskaŸnika, tym wiêksza uci¹¿liwoœæ.

„Dolny punkt” to pewien rodzaj „antywzorca”. Gdyby jedna kopalnia mia³a wartoœci wszystkich cech wskazuj¹ce na minimaln¹ uci¹¿liwoœæ, to suma standaryzowanych wartoœci cech dla tej kopalni powinna wynosiæ tyle, ile ma „dolny punkt”. „Górny punkt” powsta³ przez zsumowanie wartoœci cech wskazuj¹cych na najwiêksz¹ uci¹¿liwoœæ. Standaryzacja by³a wykonywana ³¹cznie dla roku 1990 i 2004, dziêki temu mo¿na oceniæ bezwzglêdne (a nie tylko wzglêdne, wzglêdem innych kopalñ) zmiany.

Wartoœci poszczególnych wskaŸników dla analizowanych kopalñ przedstawia tabela 1.

Analizuj¹c zmianê wartoœci wskaŸnika uci¹¿liwoœci eksploatacji w latach 1990–2004 w poszczególnych kopalniach, zauwa¿a siê wyraŸne zró¿nicowanie. Mo¿na jednak zaob- serwowaæ pewne prawid³owoœci. W 19 kopalniach zanotowano wzrost wartoœci wskaŸnika WUE, a tym samym pogorszenie warunków eksploatacji. Wzrost ten wynika³ przede wszystkim ze wzrostu zagro¿eñ naturalnych, co odzwierciedla przyrost w tych kopalniach war- toœci wskaŸnika WUEz. W 14 kopalniach wartoœæ wskaŸnika WUE zmniejszy³a siê, i to g³ównie za spraw¹ zmniejszenia uci¹¿liwoœci wynikaj¹cej z charakterystyki jakoœciowej pok³adów wêgla, co odzwierciedla zmniejszenie w tych kopalniach wartoœci wskaŸnika WUEp. Warto zauwa¿yæ, ¿e w niektórych kopalniach (m.in. Œl¹sk i Budryk) w anali- zowanym okresie wartoœæ wskaŸnika WUE zmieni³a siê nieznacznie. Jednak¿e w przypadku tych kopalñ bardzo wyraŸnie wzros³a uci¹¿liwoœæ wynikaj¹ca ze wzrostu zagro¿eñ naturalnych, z drugiej jednak strony bardzo zmniejszy³a siê uci¹¿liwoœæ wynikaj¹ca z charakterystyki jakoœciowej pok³adów wêgla.

(6)

TABELA

1

WskaŸnik stopnia uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych w kopalniach wêgla kamiennego w latach 1990 i 2004

TABLE 1 The value of hard coal mines mining and geologic conditions arduousness indicator in 1990 and 2004

Kopalnia 1990 2004

WUEog WUEz WUEp WUEog WUEz WUEp

Anna 44,9 39,3 48,6 47,3 41,8 50,9

Bielszowice 59,2 69,8 46,4 60,2 79,1 39,2

Bogdanka 32,7 29,9 33,5 27,2 23,4 29,1

Boles³aw Œmia³y 24,4 6,2 40,7 29,6 13,8 43,4

Borynia 42,7 25,4 58,3 49,6 34,3 63,1

Brzeszcze 40,2 42,1 36,2 41,5 49,5 31,4

Budryk 38,4 26,5 48,5 36,2 39,1 31,3

Chwa³owice 36,1 25,8 44,4 35,7 26,3 43,1

Czeczott 34,3 16,2 50,5 35,2 17,6 50,9

Halemba 43,7 46,0 39,3 51,0 63,4 36,5

Janina 32,7 14,2 49,4 31,2 14,2 46,4

Jankowice 45,2 33,1 55,5 51,2 40,5 60,1

Kazimierz Juliusz 60,1 55,5 62,8 64,9 63,0 65,0

Knurów 36,0 15,0 55,3 45,5 34,2 54,9

Krupiñski 53,1 40,7 63,8 46,8 40,9 50,8

Makoszowy 32,8 18,3 45,4 44,1 41,6 44,7

Marcel 41,3 37,1 43,6 45,5 42,8 46,2

Murcki 29,9 11,5 46,5 27,8 7,6 46,2

Mys³owice 50,7 57,4 42,0 51,1 58,1 42,0

Piast 32,1 15,6 46,9 26,7 9,9 41,6

Pniówek 47,8 37,4 56,5 44,0 37,9 48,3

Rydu³towy 40,1 40,9 37,2 53,6 66,9 38,3

Silesia 41,4 44,1 36,6 43,0 41,4 42,5

Sobieski 29,3 13,4 43,3 30,9 12,9 47,1

Soœnica 53,1 44,1 60,3 50,7 47,4 52,1

Staszic 54,7 64,6 42,7 57,9 67,1 46,6

Szczyg³owice 35,5 26,4 42,6 37,0 31,1 40,9

Œl¹sk 44,5 45,2 41,8 43,4 53,1 31,6

Weso³a 50,8 53,3 46,3 62,3 79,1 43,4

Wieczorek 49,7 63,5 33,7 47,5 65,1 27,7

Wujek 43,9 50,2 35,6 38,8 38,4 37,2

Ziemowit 28,5 14,1 41,0 27,9 13,1 40,8

Zofiówka 44,4 42,4 44,4 42,8 42,6 41,1

Wartoœci œrednie 41,6 35,3 46,0 43,3 40,5 44,1

ród³o: opracowanie w³asne

(7)

2. WskaŸnik gospodarki zasobami

Dla oceny gospodarki zasobami zaproponowano formu³y statystyczne, które wyra¿one w postaci trzech wskaŸników: WGZ_ogólny, WGZ_bili WGZ_przempozwoli³y okreœliæ, w pierw- szym przypadku wp³yw wybranych cech na gospodarkê zasobami w ujêciu ogólnym, w drugim i trzecim poziom gospodarki zasobami odpowiednio bilansowymi i przemys³o- wymi zaanga¿owanymi w danym roku w proces eksploatacji.

WskaŸnik WGZ_ogólny jest wskaŸnikiem agregatowym, który w sposób syntetyczny mierzy poziom gospodarki zasobami w ujêciu ogólnym (Sobczyk 2000). WskaŸnik ten uwzglêdnia ewidencyjne zmiany zasobów, które by³y konsekwencj¹ zmiany informacji na temat aktualnej oceny ich u¿ytecznoœci. Powsta³ on wed³ug metodologii, któr¹ wczeœniej opisano i wykorzystano do oceny uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych eksploatacji. W drodze analizy merytorycznej wybrano nastêpuj¹ce cechy statystyczne charakteryzuj¹ce gospodarkê zasobami:

— za stymulantê, czyli zmienn¹, której wiêksze wartoœci wywieraj¹ korzystny wp³yw na gospodarkê zasobami, uznano przyrost zasobów przemys³owych. Zmienna ta ma szczególne znaczenie z punktu widzenia wystarczalnoœci zasobów. Jej wiêksze war- toœci œwiadcz¹ o tym, ¿e kopalnie prowadz¹ dzia³ania maj¹ce na celu powiêkszenie bazy zasobowej;

— do zmiennych, których wiêksze wartoœci oddzia³uj¹ negatywnie na gospodarkê zasobami (destymulanty), zaliczono: straty w zasobach przemys³owych, straty w zasobach nieprzemys³owych, ubytek zasobów przemys³owych oraz przyrost zasobów poza- bilansowych. Dwie pierwsze zmienne okreœlaj¹ rzeczywiste straty ca³kowite zasobów wêgla wystêpuj¹ce w procesie eksploatacji. Trzecia zmienna okreœla ubytek zasobów przemys³owych, który nie jest zwi¹zany z wydobyciem, a powstaje na etapie spo- rz¹dzania projektu zagospodarowania z³o¿a. Czwarta zmienna charakteryzuje ubytek zasobów spe³niaj¹cych kryteria bilansowoœci, gdy¿ przyrost zasobów pozabilanso- wych, w szczególnoœci grupy b, odbywa siê kosztem ubytku zasobów bilansowych.

W celu obliczenia wskaŸnika WGZ_ogólnyi przekszta³cenia indywidualnych wartoœci cech wykorzystano podan¹ wczeœniej formu³ê agregacji, zastosowan¹ dla obliczenia wskaŸników uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych eksploatacji.

WskaŸniki WGZ_bili WGZ_przem pokazuj¹ bie¿¹c¹ gospodarkê zasobami bilansowymi, w tym przemys³owymi. Pokazuj¹ one zaanga¿owanie zasobów w proces eksploatacji i okreœ- laj¹ jaka ich wielkoœæ w danej kopalni i w danym roku towarzyszy wydobyciu 1 Mg wêgla kamiennego (Sobczyk 2008).

Dla obliczenia wartoœci wskaŸników WGZ_bil i WGZ_przem zastosowano poni¿sze formu³y:

WGZ W S

bil bilW bil bil

= +

i WGZ W S

przem W

przem przem przem

= +

(8)

gdzie:

WGZ_bili WGZ_przem– wartoœci wskaŸników,

W_bili W_przem – wielkoœæ wydobycia zasobów bilansowych i przemys³owych, S_bili S_przem – wielkoœæ strat zasobów bilansowych przemys³owych.

Wartoœci poszczególnych wskaŸników gospodarki zasobami przedstawiono w tabelach 2, 3 i 4. Ich wartoœci nie analizowano pod k¹tem zmian w latach 1990–2006 w poszcze- gólnych kopalniach. Przede wszystkim pos³u¿y³y do poszukiwañ zale¿noœci pomiêdzy gospodark¹ zasobami z³ó¿ jako funkcji uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych.

3. Badanie zale¿noœci WGZ = f(WUE)

Przedstawione w poprzednich rozdzia³ach wskaŸniki mog¹ s³u¿yæ do oceny wp³ywu uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych z³ó¿ wêgla kamiennego na proces wydobycia oraz do charakterystyki gospodarki zasobami z³ó¿. W tej czêœci artyku³u podjêto próbê zbadania zale¿noœci pomiêdzy ww. procesami, zak³adaj¹c, ¿e gospodarka zasobami z³ó¿ jest funkcj¹ uci¹¿liwoœci warunków geologiczno-górniczych.

Analizê przeprowadzono wed³ug nastêpuj¹cego schematu postêpowania. Do analizy wykorzystano dane, które zawiera³y dwa zbiory wartoœci traktowane odpowiednio jako zmienne objaœniaj¹ce i zmienne objaœniane:

a) dane zgromadzone dla dwóch okresów – 1990 i 2004, charakteryzuj¹ce uci¹¿liwoœæ warunków geologiczno-górniczych w z³o¿ach eksploatowanych i planowanych do eksploatacji w najbli¿szej przysz³oœci. Proces uci¹¿liwoœci eksploatacji analizowano przy wykorzystaniu wczeœniej opracowanych wskaŸników:

— ogólny wskaŸnik uci¹¿liwoœci eksploatacji – WUEog,

— wskaŸnik uci¹¿liwoœci wynikaj¹cy z zagro¿eñ naturalnych – WUEz,

— wskaŸnik uci¹¿liwoœci wynikaj¹cy z parametrów jakoœciowych pok³adów wêgla – WUEp,

b) dane dotycz¹ce charakterystyki gospodarki zasobami z³ó¿ obliczone by³y dla ka¿dego roku, w okresie 1990–2006. Proces gospodarki zasobami analizowano przy wykorzystaniu wczeœniej opracowanych wskaŸników:

— ogólny wskaŸnik gospodarki zasobami – WGZ_ogólny,

— wskaŸnik gospodarki zasobami przemys³owymi – WGZ_przem,

— wskaŸnik gospodarki zasobami bilansowymi – WGZ_bil.

Celem przeprowadzonej analizy by³o stwierdzenie istnienia zwi¹zku pomiêdzy wartoœciami oceny uci¹¿liwoœci eksploatacji z³ó¿ oraz wskaŸnikami gospodarki zasobami.

W szczególnoœci analiza mia³a na celu:

— wykazanie istnienia takich zwi¹zków dla poszczególnych kopalñ,

— okreœlenie ich w³aœciwoœci numerycznych (kierunku) i statystycznych (poziom istot- noœci ró¿nic wartoœci wspó³czynników modeli od zera),

(9)

TABELA2 WartoœciwskaŸnikaWGZogólnywkopalniachwêglakamiennegowlatach1990–2006 TABLE2 ValuesoftheWGZogólnyindicatorforhardcoalminesintheyears1990–2006 Kopalnia19901991199219931994199519961997199819992000200120022003200420052006 123456789101112131415161718 Anna58,764,758,149,756,959,656,355,447,456,151,951,355,460,061,361,663,6 Bielszowice65,968,168,068,167,159,565,975,268,666,565,564,567,465,465,065,660,2 Bogdanka70,684,070,670,770,761,870,670,070,470,470,670,670,170,4 Boles³awŒmia³y64,565,765,465,262,058,061,760,747,459,756,061,667,967,961,861,665,7 Borynia60,545,662,557,648,158,654,057,058,356,458,360,461,663,661,764,166,0 Brzeszcze65,164,065,762,354,465,366,062,063,363,062,256,962,562,563,564,762,7 Budryk60,067,867,666,366,465,864,467,369,469,459,959,861,8 Chwa³owice57,962,158,758,957,745,865,157,560,058,959,858,058,458,356,256,657,7 Czeczott67,756,769,366,167,566,265,949,062,759,860,559,160,863,660,5 Halemba67,967,966,966,864,064,366,163,157,765,460,067,863,164,465,464,461,5 Janina70,666,662,072,364,164,563,563,664,365,262,464,060,460,358,340,257,5 Jankowice60,459,362,539,959,759,064,757,459,649,859,260,262,963,067,564,266,0 KazimierzJuliusz65,866,564,744,865,464,858,266,965,765,262,463,164,163,865,164,658,7 Knurów62,864,765,365,562,661,364,464,250,067,166,861,861,665,065,466,067,9 Krupiñski63,645,362,759,052,061,364,667,276,266,359,261,656,460,665,863,761,2 Makoszowy62,963,766,865,866,664,465,763,068,257,061,759,862,452,067,062,254,1 Marcel65,266,965,667,961,363,960,664,465,764,165,862,160,255,957,961,760,1 Murcki62,666,260,265,062,060,463,563,059,864,963,463,364,363,366,565,055,0 Mys³owice79,166,864,565,563,358,868,060,863,969,350,459,858,557,862,864,184,0

(10)

TABELA2cd TABLE2cont. 123456789101112131415161718 Piast67,868,267,965,964,365,867,163,548,262,364,862,060,768,862,262,762,2 Pniówek58,051,157,258,052,055,361,156,957,959,161,661,057,356,758,463,260,8 Rydu³towy59,364,163,264,548,361,265,668,361,967,462,863,263,067,367,866,063,2 Silesia66,566,568,969,348,067,368,966,769,567,968,968,665,648,365,059,357,9 Sobieski66,562,765,264,761,564,165,460,765,853,261,363,164,563,165,562,962,6 Soœnica67,368,464,264,066,339,563,861,062,068,063,360,566,257,363,967,263,3 Staszic67,065,868,768,468,862,767,067,258,960,363,862,260,965,763,264,368,8 Szczyg³owice57,965,463,064,166,965,656,058,564,561,363,567,662,855,963,664,854,1 Œl¹sk66,165,164,363,559,363,364,266,562,967,761,963,162,763,858,359,661,0 Weso³a59,766,568,166,963,366,662,067,356,163,164,963,065,663,462,363,161,1 Wieczorek58,765,865,367,958,763,065,865,961,765,764,864,056,667,262,761,959,4 Wujek63,765,664,761,565,868,265,062,563,362,766,062,964,361,864,362,963,2 Ziemowit76,166,967,969,366,163,265,164,764,465,861,855,465,764,963,361,762,7 Zofiówka57,759,257,157,450,062,055,857,757,861,257,659,956,258,860,263,060,2 ród³o:opracowaniew³asne

(11)

TABELA3 WartoœciwskaŸnikaWGZbilwkopalniachwêglakamiennegowlatach1990–2006 TABLE3 ValuesoftheWGZbilindicatorforhardcoalminesintheyears1990–2006 Kopalnia19901991199219931994199519961997199819992000200120022003200420052006 123456789101112131415161718 Anna1,711,991,851,972,031,991,861,982,851,892,562,212,211,501,541,491,40 Bielszowice1,191,111,141,131,161,081,161,091,191,151,201,291,131,271,681,231,56 Bogdanka1,001,001,001,001,001,031,001,021,011,011,001,001,021,01 Boles³awŒmia³y1,351,281,281,301,521,441,461,521,881,901,911,581,131,181,451,581,25 Borynia1,521,601,381,611,451,861,981,931,701,311,861,551,501,481,611,551,25 Brzeszcze1,301,191,241,501,501,291,261,211,381,481,571,741,531,541,491,411,49 Budryk1,321,141,151,221,281,211,351,171,051,061,361,581,53 Chwa³owice1,591,221,511,541,741,541,231,721,541,611,541,741,561,761,551,811,72 Czeczott1,191,291,141,241,181,231,241,461,521,861,771,971,731,361,77 Halemba1,201,231,151,191,441,261,191,231,451,281,511,131,491,351,461,381,62 Janina1,001,211,591,311,381,331,401,381,371,311,551,391,771,722,121,492,25 Jankowice1,621,631,461,551,551,631,271,621,741,501,721,581,511,471,221,381,29 KazimierzJuliusz1,281,281,351,371,291,321,321,191,281,291,281,481,391,411,311,361,92 Knurów1,191,201,181,341,311,131,231,251,321,181,171,611,491,311,251,191,20 Krupiñski1,251,171,461,801,311,511,341,171,331,221,611,451,671,591,271,241,46 Makoszowy1,311,291,151,181,151,311,341,311,121,731,491,701,542,031,171,381,43 Marcel1,331,171,281,151,351,381,591,421,271,231,241,451,762,002,221,431,80 Murcki1,461,191,501,271,481,551,331,481,561,321,451,371,371,471,231,321,29 Mys³owice1,201,201,341,271,431,211,161,761,391,331,261,821,721,751,451,381,41