Audyt wewnętrzny w sektorze publicznym w Polsce na tle wybranych państw UE

Audyt wewnętrzny

w sektorze publicznym w Polsce na tle wybranych państw UE

Grzegorz Gołębiowski, Piotr Russel

Internal audit in public sector in Poland in comparison to other EU countries

This article discusses the issue of internal audit and internal control functions in state administration in Poland and other EU member states. It begins by reviewing the relevant regulations regarding internal audit. The second part of the article focuses on the internal audit committees: their role, major statutory tasks as well as appointment criteria and compensation schemes for the committee members.

Wstęp

Od momentu wprowadzenia audytu wewnętrznego w sek‑

torze finansów publicznych w Polsce minęło już 10 lat. Praktycz‑

nie od samego początku mylono go z kontrolą wewnętrzną, łą‑

cząc niejednokrotnie czynności audytorskie z wykonywaniem działań kontrolnych. Z instytucjonalnego punktu widzenia było to związane z tworzeniem stanowisk audytorów wewnętrznych w istniejących komórkach kontroli wewnętrznej lub dodawa‑

nia obowiązków zatrudnionym kontrolerom wewnętrznym, natomiast z formalnego punktu widzenia – z niezręczną usta‑

wową definicją. Dzisiaj sytuacja wygląda już lepiej, ale nadal rozumienie idei audytu wewnętrznego, szczególnie w sektorze administracji publicznej jest dalekie od ideału.

Niniejsze opracowanie poświęcone jest zestawieniu roz‑

wiązań przyjętych w Polsce z tymi, które wprowadzone zo‑

stały w wybranych państwach Unii Europejskiej. Obszarem porównań zostały objęte w szczególności przyjęte zasady organizacyjne funkcjonowania audytu wewnętrznego i insty‑

tucjonalnej kontroli wewnętrznej. Odnosząc się do tego ostat‑

niego pojęcia, przyjmujemy podział kontroli wewnętrznej na kontrolę instytucjonalną i funkcjonalną

. Pod pojęciem kon‑

1

J. Lang, Kontrola administracji [w:] M. Wierzbowski (red.) Prawo ad- ministracyjne, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2001, s. 350.

troli wewnętrznej instytucjonalnej rozumiemy te czynności kontroli, które wykonywane są przez upoważnionego pracow‑

nika, zespół ludzi lub specjalnie wyodrębnioną w strukturze organizacyjnej danej organizacji komórkę kontrolną. Kontrola wewnętrzna funkcjonalna to działanie wykonywane na każ‑

dym etapie zarządzania przez kierowników różnych szczebli.

Regulacje prawne w zakresie audytu wewnętrznego

Z formalnego punktu widzenia w Polsce audyt wewnętrz‑

ny i instytucjonalna kontrola wewnętrzna uregulowane są odrębnymi aktami prawnymi i przynajmniej w teorii powinny stanowić dwa odrębne byty.

Definicja audytu wewnętrznego w obowiązującej do koń‑

ca 2009 r. ustawie (tabeli 1) była nieadekwatna do faktycznego rozumienia tego pojęcia. Podłożem tego zapisu były jeszcze zobowiązania negocjacyjne, które kładły nacisk przede wszyst‑

kim na kontrolę finansową napływających środków unijnych.

Konsekwencją tego było wiele nieporozumień

.

2

Patrz np. G. Gołębiowski, Audyt wewnętrzny w administracji pu-

blicznej – kontrowersje wobec jego roli, „Kontrola Państwowa” 2003,

nr 6.

Dziś podstawą prawną powoływania audytora wewnętrz‑

nego lub komórki audytu wewnętrznego jest ustawa z 27 sierp‑

nia 2009 r. o finansach publicznych. Zgodnie z jej przepisami kierownik komórki audytu wewnętrznego podlega bezpośred‑

nio kierownikowi jednostki, a w urzędzie administracji rządo‑

wej, w którym tworzy się stanowisko dyrektora generalnego urzędu – dyrektorowi generalnemu w zakresie określonym odrębnymi ustawami. Kierownik jednostki, a w urzędzie admi‑

nistracji rządowej, w którym tworzy się stanowisko dyrektora generalnego urzędu – dyrektor generalny, zapewnia warun‑

ki niezbędne do niezależnego, obiektywnego i efektywnego prowadzenia audytu wewnętrznego, w tym zapewnia organi‑

zacyjną odrębność komórki audytu wewnętrznego oraz cią‑

głość prowadzenia audytu wewnętrznego w jednostce.

Podstawą prawną powoływania komórki do spraw kon‑

troli jest ustawa z 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej. Kierownikiem jednostki kontrolującej jest Prezes Rady Ministrów, Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, mini‑

ster, kierownik urzędu centralnego, przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, wojewoda albo osoba, która zgodnie z przepisami określającymi ustrój jednostki jest odpowiedzialna za działalność tej jednostki i jest uprawniona do jej reprezentowania. Prezes Rady Ministrów jest organem właściwym w sprawach koordynowania kontroli, w tym zarzą‑

dzanej przez inne organy administracji rządowej. W polskich przepisach prawa brak jest uregulowań dotyczących usytu‑

owania w strukturach administracji rządowej komórki we‑

wnętrznej kontroli instytucjonalnej.

Istnienie kontroli wewnętrznej instytucjonalnej i audytu wewnętrznego nie zawsze ma wyraz formalny w akcie praw‑

nym. Jak wynika z przeprowadzonej analizy, wprawdzie do‑

minują rozwiązania o jasnym statusie prawnym i obowiązku powołania stosownej komórki kontrolnej, ale rozwiązania fa‑

kultatywne nie są rzadkością.

Rozwiązania międzynarodowe w odniesieniu do pro‑

blematyki audytu wewnętrznego nie są jednorodne, a tym samym trudno porównywalne (tabela 2). Zresztą przyjęte w różnych państwach modele są często pochodną wcześniej funkcjonujących sposobów ujęcia systemów kontroli. Hi‑

storycznie w Europie istniał podziała na model południowy

(Francja, Włochy, Grecja, Portugalia i Hiszpania ) i północny (Wielka Brytania, Szwecja i Holandia). W pierwszym zakłada‑

no istnienie scentralizowanej funkcji kontroli, lecz nakiero‑

wanej przede wszystkim na działalność typu ex ante. W tym modelu Ministerstwo Finansów odgrywa kluczową rolę nie tylko w przygotowywaniu budżetu państwa, ale też prze‑

prowadza kontrole ex ante w branżowych ministerstwach, posiłkując się własną kadrą. Ponadto w ministerstwach bran‑

żowych działa audyt wewnętrzny wykonujący czynności kontrolne ex post. W drugim modelu ministerstwa branżowe przejmują pełną odpowiedzialność za wydatkowanie bu‑

dżetu, przez ustanowienie odpowiedniego systemu kontro‑

li wewnętrznej, którego skuteczność jest sprawdzana przez audytorów wewnętrznych. Audytorzy wewnętrzni przepro‑

wadzają głównie audyty finansowe, a ich działalność – w ra‑

mach całej administracji rządowej – koordynuje Ministerstwo Finansów

. W obecnych rozwiązaniach można dostrzec wiele pozostałości tego podziału pomimo, że jak twierdzi K. Kne‑

dler reformy zapoczątkowane w 2000 roku w ramach Komisji Europejskiej (KE) doprowadziły do wprowadzenia rozwiązań modelu północnego

.

Posługiwanie się terminem audyt wewnętrzny nie zawsze dokonuje się w sposób uprawniony, biorąc pod uwagę defini‑

cję Stowarzyszenia Audytorów Wewnętrznych (Institute of Inter- nal Auditors, IIA)

, gdyż przykładowo we Francji rozumiany jest on jako wewnętrzna kontrola instytucjonalna. Ta rozbieżność stanowi zresztą o istocie problemu dualizmu służb kontrol‑

nych, których wzajemne kompetencje, metodologia, sposób działania i cele są do siebie zbliżone. Zasadnicza linia podziału pomiędzy audytem wewnętrznym a współczesną (europejską) instytucjonalną kontrolą wewnętrzną odnosi się do stosunku wobec wykrywania nadużyć i oszustw: audyt prowadzi taką

3

J. Płoskonka, Pojęcie kontroli w ujęciu zarządczym, „Kontrola Pań‑

stwowa” 2006, nr 2, s. 9.

4

K. Knedler, Analiza porównawcza dotycząca audytu i kontroli in- stytucjonalnej w USA oraz krajach UE, opracowanie przygotowane dla Komisji Kontroli Państwowej, Warszawa 2012 r.

5

Polska definicja audytu wewnętrznego zawarta w ustawie o fi‑

nansach publicznych opiera się na definicji IIA.

Tabela 1. Definicja audytu wewnętrznego uofp z 2005 roku

Art. 48 uofp z 2009 roku

Art. 272 1. Audytem wewnętrznym jest ogół działań obejmujących:

1) niezależne badanie systemów zarządzania i kontroli w jednostce, w tym procedur kontroli finansowej, o których mowa w art. 47 ust. 3, w wyniku którego kierownik jednostki uzyskuje obiektywną i niezależną ocenę adekwatności, efektywności i skuteczności tych systemów;

2) czynności doradcze, w tym składanie wniosków, mające na celu usprawnienie funkcjonowania jednostki.

2. Ocena, o której mowa w ust. 1 pkt 1, dotyczy w szczególności:

1) zgodności prowadzonej działalności z przepisami prawa oraz obo‑

wiązującymi w jednostce procedurami wewnętrznymi;

2) efektywności i gospodarności podejmowanych działań w zakresie systemów zarządzania i kontroli;

3) wiarygodności sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z wy‑

konania budżetu.

1. Audyt wewnętrzny jest działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest wspieranie ministra kierującego działem lub kierownika jed‑

nostki w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej oraz czynności doradcze.

2. Ocena, o której mowa w ust. 1, dotyczy w szczególności adekwatno‑

ści, skuteczności i efektywności kontroli zarządczej w dziale admini‑

stracji rządowej lub jednostce.

Źródło: opracowano na podstawie ustawy z 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz 2104 ze zm.) oraz ustawy o finansach

publicznych z 27 sierpnia 2009 roku (Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.).

działalność incydentalnie a inspekcja regularnie

. W przypad‑

ku występowania tych służb w organizacji równolegle docho‑

dzą jeszcze dwa elementy. Po pierwsze, ich rola w systemie kontroli (nadrzędność audytu nad kontrolą wewnętrzną). Po drugie, definicyjna niezależność audytu. Rekomendowane jest funkcjonowanie ich obok siebie, niemniej jednak wydaje się, że w przyjętych modelach europejskich obserwuje się sta‑

wianie na jedno z tych rozwiązań. Budzi jednak zdecydowany sprzeciw nazywanie ich niezależnie od formuły audytem we‑

wnętrznym. W istocie raz jest to forma instytucjonalnej kontroli wewnętrznej, innym razem audyt wewnętrzny sensu stricto.

Komitet audytu w sektorze publicznym

Od 2010 r. w Polsce zgodnie z ustawą o finansach publicz‑

nych Minister kierujący działem powołuje, w drodze zarządze‑

nia, komitet audytu. Celem komitetu audytu jest doradztwo świadczone na rzecz ministra kierującego działem w zakresie zapewnienia funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efek‑

tywnej kontroli zarządczej oraz skutecznego audytu we‑

wnętrznego.

Do zadań komitetu audytu należy w szczególności

:

• sygnalizowanie istotnych ryzyk,

• sygnalizowanie istotnych słabości kontroli zarządczej oraz proponowanie jej usprawnień,

• wyznaczanie priorytetów do rocznych i strategicznych planów audytu wewnętrznego,

• przegląd istotnych wyników audytu wewnętrznego oraz monitorowanie ich wdrożenia,

6

K. Knedler, op. cit.

7

Art. 289 ustawy o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 roku (Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.).

• przegląd sprawozdań z wykonania planu audytu we‑

wnętrznego oraz z oceny kontroli zarządczej,

• monitorowanie efektywności pracy audytu wewnętrz‑

nego, w tym przeglądanie wyników wewnętrznych i ze‑

wnętrznych ocen pracy audytu wewnętrznego,

• wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy oraz zmianę warunków płacy i pracy kierowników komórek audytu wewnętrznego.

Określony cel, biorąc pod uwagę jego istotę, odróżnia wprowadzony podmiot od istniejącego już w przestrzeni or‑

ganizacyjnej pojęcia „komitet audytu”. Komitety audytu są cia‑

łami przede wszystkim nadzorczymi, nie rzadko wyłanianymi z rad nadzorczych

. W przypadku ustawy o finansach publicz‑

nych komitet audytu staje się podmiotem przede wszystkim doradczym.

W skład komitetu audytu wchodzi nie mniej niż 3 człon‑

ków, w tym:

• wskazana przez ministra osoba w randze sekretarza lub podsekretarza stanu jako przewodniczący komitetu,

• co najmniej 2 osoby niebędące pracownikami minister‑

stwa lub jednostek w dziale, (członkowie niezależni).

W przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z 29 grud‑

nia 2009 r. w sprawie komitetu audytu

określone zostały niezbędne kwalifikacje, które powinni posiadać członkowie niezależni komitetu audytu. Zgodnie z przepisami członkiem niezależnym takiego komitetu może być osoba, która:

1. posiada wykształcenie wyższe magisterskie lub równo‑

rzędne,

8

Por. art. 86 ustawy z 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań fi‑

nansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz.U. nr 77, poz. 649).

9

Dz.U. nr 226, poz. 1826.

Tabela 2. Sposób umocowania audytu wewnętrznego i instytucjonalnej kontroli wewnętrznej w wybranych krajach UE

Wyszczególnienie Audyt wewnętrzny Instytucjonalna kontrola wewnętrzna

Austria Nie ma regulacji prawnej i nie powołuje się komórek audytu

wewnętrznego Brak danych

Dania Nie ma prawnego obowiązku tworzenia komórek audytu wewnętrznego i zatrudniania audytorów wewnętrznych.

Niemniej jednak trzy Ministerstwa: Obrony (The Ministry of Defence), Transportu (The Ministry of Transport) i Opo‑

datkowania (The Ministry of Taxation) powołały audytorów wewnętrznych

Funkcje kontroli wewnętrznej są integralną częścią admi‑

nistracji. Istnieją komórki wewnętrznej kontroli instytucjo‑

nalnej.

Estonia Pojęcia kontroli wewnętrznej instytucjonalnej i audytu wewnętrznego są praktycznie tożsame. O kontroli wewnętrz‑

nej mówi się w kontekście systemu kontroli. Obowiązującym w tej materii aktem prawnym jest Auditors Activities Act z 27 stycznia 2010 r.

Finlandia Akt prawny – sekcja 70 State Budget Decree (1243/1992) Akt prawny – sekcja 24b State Budget Act (423/1988) Francja Akt prawny – pod pojęciem audytu wewnętrznego w art. 1

dekretu nr 2011‑775 z 28 czerwca 2011 r. kryje się w zasa‑

dzie instytucjonalna kontrola wewnętrzna

Brak – kontrola wewnętrzna rozumiana jest w sensie funkcjonalnym, a instytucjonalna kontrola wewnętrzna jest utożsamiana z audytem wewnętrznym

Litwa Akt prawny – art. 6 par. 1 Law on Internal Control and Inter‑

nal Audit z 10 grudnia 2002 r. Kontrola wewnętrzna zorganizowana jest w sensie funkcjo‑

nalnym Portugalia Nie ma prawnego obowiązku tworzenia komórek audytu

wewnętrznego i zatrudniania audytorów wewnętrznych Funkcjonuje kontrola wewnętrzna instytucjonalna i funk‑

cjonalna Rumunia Akt prawny – Law 672/2002 oraz Public Finances Minister’s

Order no.38/2003 for the approval of General Norms for the exercise of public internal audit

Kontrola wewnętrzna zorganizowana jest w sensie funkcjo‑

nalnym

Źródło: ECPRD request 1954.

2. posiada co najmniej pięcioletnie doświadczenie zawo‑

dowe, w tym co najmniej dwuletnie w sprawowaniu funkcji kierowniczych,

3. posiada wiedzę lub udokumentowane doświadczenie w zakresie:

a) audytu wewnętrznego lub b) kontroli zarządczej, lub c) zarządzania ryzykiem, lub

d) prowadzenia gospodarki finansowej jednostek sek‑

tora finansów publicznych, lub

e) celów, zadań i specyfiki działu administracji rządowej, lub działów, dla których powołuje się komitet audytu, 4. ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzy‑

sta z pełni praw publicznych,

5. nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyśl‑

ne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, 6. posiada poświadczenie bezpieczeństwa upoważniają‑

ce do dostępu do informacji niejawnych lub przedsta‑

wi pisemną zgodę na przeprowadzenie postępowania sprawdzającego, o którym mowa w ustawie z 22 stycz‑

nia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych.

Członkowie niezależni wykonują swoje zadania za wyna‑

grodzeniem. Wynagrodzenie członka niezależnego komitetu audytu jest ustalane kwartalnie, w zależności od liczby dzia‑

łów kierowanych przez jednego ministra, dla których został powołany komitet audytu, oraz obecności na posiedzeniach komitetu audytu, według wzoru

:

10

Rozporządzenie Ministra Finansów z 29 grudnia 2009 r. w spra‑

wie komitetu audytu. Dz.U. nr 226, poz. 1826.

W = M × P × N / L gdzie poszczególne symbole oznaczają:

W – wysokość wynagrodzenia członka niezależnego komitetu audytu za dany kwartał,

M – mnożnik równy 0,8 w przypadku komitetu audytu powoła‑

nego dla jednego działu, a 1,0 w przypadku komitetu audytu powołanego dla co najmniej dwóch działów,

P – przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w po‑

przednim roku kalendarzowym, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego,

N – liczba posiedzeń komitetu audytu w danym kwartale, w któ‑

rych uczestniczył członek niezależny komitetu audytu, L – liczba wszystkich posiedzeń komitetu audytu w danym kwartale.

Komitety audytu, takie jak te, które funkcjonują w polskiej strukturze organizacyjnej sektora finansów publicznych nie są zjawiskiem powszechnym w Europie (tabela 3). Zresztą, podobnie jak ma to miejsce przy rozumieniu pojęcia audyt wewnętrzny, tak i w tym przypadku panuje tu duża różnorod‑

ność. Komitety audytu w sektorze publicznym pełnią różne funkcje, są różnie usytuowane, a tym samym posiadają różny zakres uprawnień.

Praktyka rynkowa sytuuje komitet audytu najczęściej jako organ rady nadzorczej przedsiębiorstwa. Zdarzają się też przy‑

padki, że usytuowanie tego organu jest przy zarządzie

. Nie ulega jednak wątpliwości, że współczesny audytor wewnętrz‑

ny formalnie podlega komitetowi audytu. Odzwierciedla to

11

R. Moeller, Nowoczesny audyt wewnętrzny, Wolters Kluwer Busi‑

ness, Warszawa 2011, s. 31.

Tabela 3. Funkcjonowanie komitetów audytu w administracji publicznej w wybranych krajach UE

Kraj Opis rozwiązania

Austria Nie powołano komitetów audytu.

Dania Nie powołano komitetów audytu.

Estonia Komitet audytu jest organem doradczym w zakresie rachunkowości, audytu wewnętrznego, zarządzania ryzykiem, kontroli wewnętrznej. Co najmniej dwóch członków komitetu audytu musi być ekspertami w dziedzinie rachunkowości, finansów lub prawa. Ministerstwa nie mają obowiązku tworzenia komitetów audytu.

Finlandia Nie powołano komitetów audytu.

Francja Nie powołano komitetów audytu, ale w planach jest reforma, która ma doprowadzić do powstania komitetów audytu w każdym ministerstwie.

Holandia W skład komitetu audytu wchodzą członkowie ścisłego kierownictwa (dyrektor generalny, sekretarz generalny), kierownik departamentu finansowo‑ekonomicznego, kierownik komórki audytu wewnętrznego

i zewnętrzni, niezależni członkowie ze szczególnym doświadczeniem

w zarządzaniu i kontroli finansów oraz w zakresie zarządzania publicznego. W każdym ministerstwie jest powołany komitet audytu, który doradza ministrowi lub sekretarzowi generalnemu. Komitet audytu wydaje zalecenia dla komórek audytu wewnętrznego, sugeruje obszary do rocznego planu audytu, doradza w zakresie zarządzania operacyjnego oraz zarządzania ryzykiem.

Litwa Nie powołano komitetów audytu.

Portugalia Nie powołano komitetów audytu.

Rumunia Tworzenie komitetów audytu jest obligatoryjne na poziomie centralnych instytucji administracji publicznej, których rocz‑

ny budżet przekracza 2 mld lei. Członkowie komitetów (od 5 do 7) są powoływani przez szefa danej instytucji publicznej.

W skład komitetu wchodzą:

• 2–3 członków stanowią audytorzy wewnętrzni z minimum 5-letnim doświadczeniem zawodowym zatrudnieni w innych instytucjach publicznych, które nie podlegają danej jednostce,

• 2–3 ekspertów z wysokimi kwalifikacjami w następujących dziedzinach: finanse, rachunkowość, zasoby ludzkie, prawo, systemy informatyczne. Są oni pracownikami danej jednostki, ale nie pełnią w niej wysokich stanowisk,

• kierownik komórki audytu wewnętrznego.

Przewodniczący komitetu audytu wewnętrznego jest wybierany zwykłą większością głosów na 3‑letnią kadencją (z możli‑

wością 1‑krotnego ponownego wyboru), funkcji tej nie może pełnić kierownik audytu wewnętrznego.

Źródło: Publiczna kontrola wewnętrzna w krajach Unii Europejskiej, Ministerstwo Finansów, Warszawa, luty 2012 r., ECPRD request 1954.

Zespół redakcyjny:

Grzegorz Gołębiowski (redaktor naczelny), Adrian Grycuk (sekretarz redakcji; tel. +48 22 694 20 69, e‑mail: adrian.grycuk@sejm.gov.pl), Dobromir Dziewulak, Piotr Russel, Piotr Chybalski

Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, ul. Zagórna 3, 00‑441 Warszawa rozwój procesu audytu. W tym świetle niektóre rozwiązania

przyjmowane w sektorze publicznym są dyskusyjne. Ich ty‑

pologia w zasadzie ogranicza się do trzech rozwiązań: brak komitetu audytu (np. Austria, Dania, Hiszpania, Niemcy), je‑

den komitet audytu lub instytucja o podobnym charakterze poza ministerstwami (np. Belgia, Cypr) lub komitety audytu w ministerstwach (np. Polska, Holandia, Rumunia). To ostatnie rozwiązanie niezależnie od funkcji jaką pełnią komitety też ma przynajmniej dwa unormowania, tj. obowiązkowe ustano‑

wienie komitetu audytu (np. Polska, Holandia, Rumunia) lub fakultatywne (np. Estonia). Biorąc pod uwagę wprowadzoną powyżej typologię, dominującym rozwiązaniem obserwowa‑

nym w państwach UE jest niepowoływanie komitetów w sek‑

torze publicznym. Drugim pod względem liczebności aplikacji jest rozwiązania przyjęte również w Polsce, tj. tworzenie komi‑

tetów audytów w strukturach ministerstw. Dominującą cechą tego rozwiązania, zgodnie zresztą z dobrymi praktykami,

jest świadczenie doradztwa na rzecz kierującego Ministra.

Ciekawym aspektem porównawczym w stosunku do pol‑

skiego rozwiązania mogłyby być przyjęte zasady wynagradza‑

nia członków komitetów audytu. Nie udało się jednak pozyskać danych źródłowych na ten temat poza rozwiązaniem przyjętym w Rumunii. W kraju tym przyjęto zasadę, iż za udział w posie‑

dzeniu komitetu członkowie otrzymują dodatek w wysokości 20% wynagrodzenia brutto sekretarza stanu. W opracowaniu

12

Patrz np. Audit committees in the public sector – Good practise guide, Office of the Auditor‑General, Wellington, Nowa Zelandia, ma‑

rzec 2008 r. r., s. 8.

przygotowanym przez Ministerstwo Finansów

nie ma nieste‑

ty żadnych danych dotyczących zasad wynagradzania nieza‑

leżnych członków komitetów audytu w pozostałych krajach europejskich, które zdecydowały się na ich utworzenie.

Podsumowanie

Rozwiązania dotyczące audytu wewnętrznego w krajach UE są różnorodne. Różny jest też sposób rozumienia samego pojęcia audyt wewnętrzny – czasem jest to odrębny od kon‑

troli wewnętrznej element systemu kontroli, a innym razem wywodząc to pojęcie z angielskiego internal audit funkcjo‑

nalnie utożsamia się je z wewnętrzną kontrolą instytucjonal‑

ną. Cześć krajów unijnych, w tym Polska, zdecydowały się na utworzenie w strukturach administracji publicznej tzw. komi‑

tetów audytu, przy czym w niektórych krajach ich tworzenie jest obligatoryjne, w innych zaś funkcjonują na zasadach fa‑

kultatywności. Działające w poszczególnych krajach UE ko‑

mitety audytu pełnią trochę odmienne funkcje, są też różnie usytuowane oraz posiadają zróżnicowany zakres uprawnień.

Wszystkie są jednak traktowane jako narzędzia, które służą usprawnianiu procesu zarządzania instytucjami publicznymi poprzez wzmocnienie mechanizmów kontroli wewnętrznej oraz zwiększenie jakości i wartości audytu wewnętrznego

.

13

Publiczna kontrola wewnętrzna w krajach Unii Europejskiej, Mini‑

sterstwo Finansów, Warszawa, luty 2012 r.

14

Ibidem.