przez użytkowników Wrzesień 2020 r.

(1)

Ocena systemu BDO przez użytkowników

(2)

Spis treści

1. Wprowadzenie ... 3

1.1. Cele ... 3

1.2. O badaniu i uczestnikach ... 3

2. Ocena BDO przez uczestników badania ... 5

2.1. Ocena przez użytkowników systemu ... 5

2.2. Koszty poniesione w związku z wprowadzeniem BDO ... 7

2.3. Trudności związane z obsługą BDO ... 8

2.4. Wnioski ... 8

Obawy ... 8

Rozwiązania ... 8

3. Firmy zajmujące się zbiórką lub przetwarzaniem odpadów ... 9

3.1. Grupa badanych ... 9

3.2. Ocena zmian przepisów i wysokości związanych z nimi kosztów ... 11

System wizyjnej kontroli miejsca magazynowania/składowania odpadów ... 11

Zabezpieczenie roszczeń ... 11

Operat przeciwpożarowy ... 12

(3)

1. Wprowadzenie

1.1. Cele

Badanie satysfakcji związanej z wprowadzeniem i użytkowaniem Bazy Danych o Odpadach, której założeniem było usprawnienie i uszczelnienie gospodarowania odpadami, a także pomoc przedsiębiorcom. Badanie ma za zadanie sprawdzenie, czy założenia te zostały spełnione oraz czy i jakie problemy pojawiły się w trakcie użytkowania.

1.2. O badaniu i uczestnikach

Badanie zostało przeprowadzone przez Interseroh Organizacja Odzysku Opakowań S.A., a jego respondentami byli głównie klienci firmy. Osoby biorące w nim udział zostały poproszone o wypełnienie krótkiej ankiety, zebrano 274 odpowiedzi.

Graf 1. Respondenci wg wielkości firmy

Graf 2. Data złożenia wniosku o nadanie numeru rejestrowego w BDO przez respondentów W kategorii Inne znalazły się odpowiedzi respondentów, którzy:

- Zostali dopisani z urzędu (8%) - Nie wiedzą kiedy złożyli wniosek (3%)

25%

37%

16%

22%

Wielkość firmy

Duże przedsiębiorstwo, powyżej 250 pracowników

Średnie przedsiębiorstwo, do 250 pracowników

Małe przedsiębiorstwo, do 35 pracowników

Mikroprzedsiębiorstwo, do 10 pracowników

64%

22%

2%

11%

Do 24 lipca 2018 r. Do 31 grudnia 2019 r. Po 31 grudnia 2019 r. Inne

Data złożenia wniosku o nadanie numeru rejestrowego

w systemie BDO

(4)

Graf 3. Czas oczekiwania na nadanie numeru rejestrowego W kategorii Inne znalazły się odpowiedzi respondentów, którzy:

- Nie wiedzą ile czasu czekali na nadanie numeru (7%) - Nadal nie otrzymali numeru rejestrowego (1%)

Jedna z dwóch osób, które nie otrzymały jeszcze numeru rejestrowego złożyła wniosek przed końcem 2019 r.

Graf 4. Prowadzenie sprawozdawczości w BDO

W całym badaniu tylko jedna osoba zaznaczyła, że nie prowadzi sprawozdawczości w systemie BDO. Jako powód podała brak możliwości wprowadzenia danych do systemu.

Graf 5. Podział respondentów ze względu na wprowadzanie na rynek opakowań 54%

23%

15%

8%

Do 30 dni Do 60 dni Powyżej 60 dni Inne

Czas oczekiwania na nadanie numeru rejestrowego

70%

20%

10%

Jak respondenci prowadzą sprawozdawczość w systemie BDO?

Samodzielnie

Przez podmiot zewnętrzny

Przez kilka podmiotów zewnętrznych

71%

29%

Czy firma wprowadza na rynek opakowania?

Tak Nie

(5)

2. Ocena BDO przez uczestników badania

Kolory użyte na grafach korespondują z opinią badanych. Kolor granatowy i niebieski oznaczają opinie nacechowane negatywnie, a kolor złotym i żółtym opinie nacechowane pozytywnie. Kolor szary odnosi się do nienacechowanych odpowiedzi.

2.1. Ocena przez użytkowników systemu

Uczestnicy badania zostali poproszeni o ocenę stwierdzeń związanych z wprowadzeniem systemu BDO. Poniżej zaprezentowano otrzymane w badaniu wyniki.

Graf 6. Ocena wprowadzenia BDO i elektronicznej ewidencji odpadów

Graf 7. Ocena funkcjonowania BDO

Mimo dobrej oceny wprowadzenia BDO (Graf 6), aktualnie jedynie 1/3 ankietowanych uważa, że system usprawnia i uszczelnia gospodarowanie odpadami (Graf 8). Może być to spowodowane bardzo negatywną opinią dotyczącą funkcjonowania systemu – ponad połowa ankietowanych ocenia go źle lub bardzo źle (Graf 7) i uważa, że korzystanie z niego nie jest intuicyjne (Graf 8).

Bardzo zła; 16%

Bardzo dobra; 8%

Zła; 24%

Dobra;

42%

11%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Negatywna Pozytywna Brak zdania

Ocena wprowadzenia BDO i elektronicznej ewidencji

odpadów

Bardzo zła; 16%

Bardzo dobra; 2%

Zła; 39%

Dobra;

26%

18%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Ocena funkcjonowania BDO

(6)

Graf 8. Opinia respondentów w kwestii podanych zagadnień

Ponad połowa ankietowanych ma złe lub bardzo złe doświadczenia z pomocą ze strony infolinii BDO (Graf 9), są one związane m.in. z bardzo długim oczekiwaniem na połączenie z konsultantem oraz przerwaniem połączeń po dłuższym oczekiwaniu.

Co druga osoba źle ocenia również wprowadzenie sprawozdawczości za pośrednictwem systemu BDO (Graf 10), a 60% uważa, że elektroniczna ewidencja odpadów utrudniła i zakłóciła pracę ich firm (jedynie co czwarta osoba uważa, że ułatwiła i usprawniła pracę, Graf 8). Większość respondentów nie uważa, aby system pomógł w wyborze firmy odbierającej odpady (Graf 8).

Graf 9. Ocena pomocy ze strony infolinii BDO Graf 10. Ocena wprowadzenia elektronicznej sprawozdawczości za pośrednictwem BDO

Zdecydowana większość użytkowników (>60%) ocenia prowadzenie sprawozdawczości w systemie BDO jako skomplikowane. Jedynie jedna na każde 14 osób oceniła sporządzanie sprawozdania jako łatwe, a mniej niż 1/3 uznała je za łatwe w przypadku podpierania się

13%

25%

32%

36%

27%

15%

14%

26%

60%

53%

38%

System ułatwił wybór firmy odbierającej odpady.

Wprowadzenie elektronicznej ewidencji odpadów ułatwiło i usprawniło pracę mojej firmy.

Korzystanie z sytemu jest intuicyjne.

System usprawnia i uszczelnia gospodarowanie odpadami.

Odpowiedzi na pytanie

"Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że...?"

Tak Nie mam zdania Nie

Bardzo zła; 28%

Bardzo dobra; 1%

Zła; 27%

Dobra;

11%

34%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Ocena pomocy infolinii BDO

Bardzo zła; 21%

Bardzo dobra; 6%

Zła; 26%

Dobra;

28%

19%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Ocena wprowadzenia elektro- nicznej sprawozdawczości za

pośrednictwem BDO

(7)

instrukcją. Na podstawie grafu 11. widać, że ocena stopnia trudności nie zależy od rodzaju sporządzanego dokumentu – wszystkie rodzaje dokumentów oceniane były jako równie skomplikowane do sporządzenia, co podkreśla związek systemu z wysokim stopniem trudności sporządzania dokumentów.

Graf 11. Stopień trudności sporządzania dokumentów w systemie BDO wg użytkowników

W dalszej części raportu przedstawiamy jakie trudności wpływają na negatywną ocenę tych czynników (patrz punkt 2.3 niniejszego raportu).

2.2. Koszty poniesione w związku z wprowadzeniem BDO

Dla więcej niż połowy przedsiębiorców konieczność korzystania z systemu BDO generuje koszty. Dwie na każde pięć firm musiały zatrudnić dodatkowego pracownika do obsługi systemu. Dla trzech z każdych pięciu firm wzrosły koszty odbioru odpadów w związku z wprowadzeniem systemu BDO.

Graf 12. Poniesienie dodatkowych kosztów związanych z wprowadzeniem systemu BDO 8%

5%

8%

31%

27%

28%

62%

68%

64%

Sprawozdanie roczne o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami

Sprawozdanie roczne o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi

Sprawozdawczość komunalna

Stopień trudności sporządzania następujących dokumentów w systemie BDO

Skomplikowane Łatwe przy użyciu instrukcji Łatwe

62%

42%

55%

26%

22%

11%

37%

24%

Koszty odbioru odpadów wzrosły w związku z wprowadzeniem systemu BDO.

Obsługa systemu wymagała ode mnie zatrudnienia dodatkowego pracownika i jego szkolenia.

Obsługa systemu generuje dodatkowe koszty.

Dodatkowe koszty związane z systemem BDO

Tak Nie mam zdania Nie

(8)

2.3. Trudności związane z obsługą BDO

Poniższa tabela zawiera najczęściej wskazywane trudności związane z obsługą systemu BDO przez użytkowników.

Tabela 1. Najczęściej występujące trudności związane z obsługą BDO

L.P. Trudność Liczba głosów

1 Brak jasnych instrukcji jak korzystać z systemu 138

2 Powolne działanie i zawieszanie się systemu 96

3 Brak powiadomień o nowych/odrzuconych KPO (np. mailowo poza BDO)

79

4 Brak możliwości automatycznego sczytania danych do ewidencji z KPO

79 5 Brak możliwości edycji i wprowadzania korekt KPO 75 6 Czasochłonna obsługa i prowadzenie ewidencji odpadów 66 7 Brak możliwości eksportu/pobrania danych (np. do Excela) 61 8 Problem z wygenerowaniem Karty Przekazania Odpadów (KPO) 55 9 Brak najczęściej wybieranych pozycji w podpowiedziach 49

10 Prawidłowa klasyfikacja odpadów 42

11 Wyszukiwanie KPO oraz wpisów w KEO 40

Wśród innych trudności (wskazywanych częściej niż raz), znalazły się uwagi takie jak:

• Brak możliwości generowania raportów/zestawień

• Możliwość logowania się do systemu przez jedną osobę i połączenie jej profilu zaufanego z kontem w BDO

• Brak możliwości filtrowania i sortowania wyników

• Brak widoczności wag

2.4. Wnioski

Obawy

Wiele osób obawia się, że w pierwszy rok działania BDO pociągnie za sobą dodatkowe koszty w postaci kar związanych z błędami i problemami, które wystąpiły przy obsłudze systemu. Tę obawę nasila dodatkowo problem z wprowadzaniem zmian i edycji wpisanych danych.

Kolejną obawą użytkowników jest zagrożenie, że wiele firm zrezygnuje ze zgłaszania wielu kodów odpadów, aby ograniczyć czasochłonną sprawozdawczość co poskutkuje obrotem tych odpadów w „szarej strefie”.

Rozwiązania

Aby system pomagał przedsiębiorcom konieczne jest wprowadzenie wielu zmian oraz usprawnień systemu.

Zdecydowanie najistotniejsze wydaje się udostępnienie jasnych instrukcji korzystania z systemu oraz zapewnienie jego płynnego działania bez zawieszania się.

W badaniu pojawiły się dwie trudności związane z czasochłonną obsługą systemu (nr 2 oraz 6 z Tabeli 1). Obie są ze sobą powiązane, ponieważ powolne działanie systemu i jego zawieszanie się skutkuje czasochłonną obsługą BDO. Jednak czasochłonna obsługa i prowadzenie ewidencji obejmuje więcej zagadnień, takich jak:

(9)

• konieczność przechodzenia między wieloma kartami i uzupełniania wielu pól, w tym takich, w które przepisuje się dane z rozporządzeń, np. procent odzysku, wiele pól system mógłby uzupełniać/przeliczać automatycznie,

• nieintuicyjny interfejs użytkownika,

• brak rzetelnie przygotowanych instrukcji obsługi systemu, które nie powinny ograniczać się wyłącznie do prezentacji systemu.

Kolejny kluczowy problem do rozwiązania to niefunkcjonalny interfejs użytkownika, który wymaga dodania nowych (nierzadko prostych) funkcji. Dodanie ich ułatwi i przyspieszy sprawozdawczość. Najczęściej zgłaszane brakujące funkcjonalności to:

• Tworzenie KEO na podstawie KPO

• Wysyłanie na wskazaną skrzynkę mailową powiadomień o:

o Nowych KPO

o Zmianach w statusie KPO (akceptacja/odrzucenie)

• Edycja oraz wprowadzenie korekt w utworzonych w systemie dokumentach

• Eksport wprowadzonych danych poza system, np. do xls

• Wyszukiwanie i filtrowanie odpowiednich KPO, KEO

• Wyświetlanie istniejących KPO/KEO na jednej stronie Dodatkowe funkcje, które ułatwiłyby użytkowanie systemu:

• Wystawianie KPO na podstawie poprzedniej (Uwaga! Nieprawidłowe zaprogramowanie funkcji może spowodować pojawienie się błędów związanych z kopiowaniem)

•

3. Firmy zajmujące się zbiórką lub przetwarzaniem odpadów

3.1. Grupa badanych

26% badanych (N = 71) pracuje w firmie zajmującej się zbiórką lub przetwarzaniem odpadów.

Graf 13. Udział respondentów zajmujących się przetwarzaniem lub zbiórką odpadów

(10)

Graf 14. Czas złożenia wniosku o wydanie nowej decyzji na zbieranie lub przetwarzanie odpadów 23%

61%

14%

1%

Złożenie wniosku o wydanie nowej decyzji na zbieranie lub przetwarzanie odpadów

Do 5 września 2019 r.

Do 5 marca 2020 r.

Złożyliśmy niepełny wniosek, który uzupełniany był w późniejszym terminie.

Nie złożyliśmy wniosku.

(11)

3.2. Ocena zmian przepisów i wysokości związanych z nimi kosztów

System wizyjnej kontroli miejsca magazynowania/składowania odpadów

Zdecydowana większość respondentów ocenia negatywnie zarówno samą zasadność wprowadzenia zmian związanych z wizyjnym systemem kontroli, jak również poniesione w związku z tym koszty. Żaden z badanych nie wskazał, aby poniesione koszty były nieistotnie niskie.

Graf 15. Ocena zasadności wprowadzenia zmian dotyczących wizyjnego systemu kontroli miejsca

magazynowania odpadów

Graf 16. Koszty poniesione w związku z wprowadzeniem zmian dotyczących wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania odpadów

Zabezpieczenie roszczeń

Zdecydowana większość respondentów ocenia negatywnie zarówno samą zasadność wprowadzenia zmian związanych z zabezpieczeniem roszczeń, jak również poniesione w związku z tym koszty. Żaden z badanych nie wskazał, aby poniesione koszty były nieistotnie niskie.

Bardzo zła; 27%

Bardzo dobra; 1%

Zła; 34%

Dobra;

26%

11%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Negatywna Pozytywna Nie dotyczy / Brak zdania

Ocena zasadności wprowadzenia zmian

Zbyt wysokie;

40%

Wysokie;

39%

7%

14%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Wysokie Niskie Nie dotyczy / Brak zdania

Ocena wysokości

poniesionych kosztów

(12)

Graf 17. Ocena zasadności wprowadzenia zmian dotyczących zabezpieczenia roszczeń

Graf 18. Koszty poniesione w związku z wprowadzeniem zmian dotyczących zabezpieczenia

roszczeń

Operat przeciwpożarowy

Zdecydowana większość respondentów ocenia negatywnie zarówno samą zasadność wprowadzenia zmian związanych z operatem przeciwpożarowym, jak również poniesione w związku z tym koszty. Żaden z badanych nie wskazał, aby poniesione koszty były nieistotnie niskie

Graf 19. Ocena zasadności wprowadzenia zmian dotyczących operatu przeciwpożarowego

Graf 20. Koszty poniesione w związku z wprowadzeniem zmian dotyczących operatu

przeciwpożarowego Bardzo

zła; 33%

Zła; 39%

17%

11%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Ocena zasadności wprowadzenia zmian

Zbyt wysokie;

40%

Wysokie;

39%

7%

14%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Ocena wysokości poniesionych kosztów

Bardzo zła; 30%

Zła; 26%

21% 23%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Ocena zasadności wprowadzenia zmian

Zbyt wysokie;

27%

Wysokie;

50%

11% 11%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%