Bilans jako dokument księgowy
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
- Uczeń dowiaduje się, co to jest bilans.
- Uczeń poznaje podstawowe elementy bilansu.
- Uczeń poznaje podstawowe zasady tworzenia bilansu.
b. Umiejętności
- Uczeń potrafi z podanych składników aktywów i pasywów ułożyć bilans.
2. Metoda i forma pracy
Tekst.
3. Środki dydaktyczne
Tablica z przykładowym bilansem.
4. Przebieg lekcji
Nauczyciel sprawdza listę obecności oraz wyjaśnia podstawowe zasady tworzenia bilansu:
a) opracowanie według obowiązującego wzoru, uproszczony układ bilansu (załącznik);
b) zachowanie wymaganej szczegółowości;
c) dotrzymywanie obowiązującego terminu (dzień bilansowy);
d) jasność i zrozumiałość;
e) rzetelność (zgodność z rzeczywistością po weryfikacji zapisów księgowych za pomocą inwentaryzacji).
Uczniowie zapisują w zeszytach wymienione przez nauczyciela zasady tworzenia bilansu Nauczyciel rozdaje uczniom przykładowy wzór bilansu i na jego podstawie pyta uczniów o cechy charakterystyczne bilansu: proszę wymienić cechy bilansu od górnej części:
Uczniowie wymieniają cechy, jeden uczeń pisze na tablicy:
1
W górnej części bilansu znajdują się:
* pełna nazwa jednostki, jej adres i numer regon;
* moment bilansowy, czyli dzień, na który sporządzono bilans;.
Nauczyciel pyta uczniów: Co jest główną częścią bilansu?
Uczeń odpowiada: główna część bilansu to zestawienie aktywów po lewej stronie i pasywów po prawej stronie.
Nauczyciel: proszę spojrzeć na sumę bilansową aktywów i pasywów, ile ona wynosi?
Uczniowie: 85 000 aktywa, pasywa również 85 000 zł.
Nauczyciel wyjaśnia zasadę równowagi bilansowej.
Nauczyciel dyktuje: zjawisko równości aktywów i pasywów określane jest mianem zasady równowagi bilansowej.
Nauczyciel pyta: a jakie elementy są na dole bilansu?
Uczniowie: data i miejsce sporządzania bilansu.
Nauczyciel dodaje: oraz podpisy osób odpowiedzialnych za sporządzenie bilansu. Pod bilansem podpisuje się osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownik jednostki. Jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy, to bilans podpisują wszyscy członkowie tego organu.
Nauczyciel wyjaśnia dwie zasadnicze kwestie:
Bilans jest dokumentem księgowym oraz sprawozdaniem finansowym.
Bilans jako dokument księgowy jest na ogół sporządzany na koniec roku gospodarczego, liczącego 12 kolejnych miesięcy (przeważnie na dzień 31 grudnia).
Niekiedy ze względu na sezonowość produkcji (np. cukrownie) lub sprzedaży (np. domy towarowe) rok gospodarczy różni się od roku kalendarzowego i biegnie np. od 1 lipca do 30 czerwca, musi być zgodny z okresem przyjętym dla rozliczeń podatkowych.
W wyjątkowym wypadku bilans jest sporządzany również w ciągu roku (np. na dzień łączenia dwóch jednostek gospodarczych, podzielenia istniejącej jednostki na dwie odrębne jednostki, postawienia w stan likwidacji, upadłości).
Bilans jako sprawozdanie finansowe zawiera informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej jednostki gospodarczej. Bilans jako sprawozdanie finansowe jest
wykorzystywany nie tylko dla potrzeb wewnętrznych, lecz także przez wszystkie instytucje zainteresowane działalnością danej jednostki.
Nauczyciel mówi o terminie sporządzania bilansu.
2
Bilans jako dokument księgowy w normalnych warunkach sporządzany jest tylko na koniec roku gospodarczego, a więc 31 grudnia, ale dla potrzeb odbiorców
sprawozdawczości oprócz bilansu rocznego mogą być sporządzane bilanse lub ich wycinki dla krótszych okresów, np. kwartalnych lub miesięcznych.
5. Bibliografia
Matuszewicz J., Matuszewicz P., Rachunkowość od podstaw, wyd. Finans-Servis, Warszawa 2006.
6. Załączniki
a. Przykład bilansu Uproszczony schemat bilansu:
Bilans sporządzony na dzień 31.12.2004 r.
AKTYWA PASYWA
A. MAJATEK TRWAŁY I. Rzeczowy majątek trwały 1. Środki trwałe
60 000
60 000
A. KAPITAŁ WŁASNY I. Kapitały (fundusze) 1. Fundusz powierzony 2. Fundusz samofinansowania
72 000
20 000 45 000 B. MAJĄTEK OBROTOWY
I. Zapasy 1. Materiały
2. Produkcja niezakończona 3. Wyroby gotowe
II. Należności
1. Należności od odbiorców III. Środki pieniężne K Kasa
Rachunek bieżący
25 000
10 000 8 000 2 000 2 0000 1000 2 000
B. ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE
1. Długoterminowe kredyty bankowe
8 000
8 000
C. ZOBOWIĄZANIA
KRÓTKOTERMINOWE
1. Zobowiązania wobec dostawców 2. Zobowiązania wobec pracowników
4 000 2 000 1 000 Suma bilansowa (A+B) 85 000 Suma bilansowa (A+B+C) 85 000 Lębork, dnia 31.03.2005 r.
Główny księgowy Kierownik jednostki
……… ………
3
