Scenariusz zajęć
III etap edukacyjny, język polski
Temat: Miłość Romea i Julii wciąż inspiruje twórców literatury i sztuki
Treści kształcenia:
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.
2. Analiza. Uczeń:
11) uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne.
Cele operacyjne:
● Wyszukiwanie w różnych źródłach form twórczości inspirowanych tragedią „Romeo i Julia” Williama Szekspira,
● Uwzględnianie w analizie elementów odpowiadających różnym tekstom kultury należącym do: literatury, teatru, filmu, muzyki, sztuk plastycznych.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Wymienia różne rodzaje sztuki, dla których inspiracją jest dramat Szekspira „Romeo i Julia”, i tytuły tych inspiracji,
● Rozróżnia specyfikę tekstów kultury,
● Potrafi wymienić elementy analizy dzieła sztuki należącego do literatury (poezji, prozy, dramatu), teatru, filmu, muzyki, sztuk plastycznych.
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Umiejętność uczenia się,
● Świadomość i ekspresja kulturalna.
Środki dydaktyczne:
● Sprzęt multimedialny: komputer podłączony do telewizora/projektor multimedialny/tablica interaktywna,
● Egzemplarze dramatu „Romeo i Julia” Williama Szekspira,
● Kserokopie plakatów „Romeo i Julia” dwóch autorów: Andrzeja Pągowskiego i Radosława Szayby1,
● Kserokopie tekstu Ryszarda Marka Grońskiego pt. „Scena balkonowa”2,
● Zasób multimedialny: film „Sztuka filmowa”.
1 Proponowane źródła: Radosław Szaybo – http://www.pigasus-gallery.de/szaybo-roslaw.php; Andrzej Pągowski – http://www.terry-posters.com/poster/18310-romeo-i-julia-w-shakespeare-teatr-ochoty.
1
Metody nauczania:
● Eksponująca: film,
● Problemowe aktywizujące: dyskusja, czytanie interpretacyjne, mapa pamięci,
● Praktyczna: praca z tekstem.
Formy pracy:
● Zbiorowa,
● Grupowa jednolita.
Przebieg zajęć:
Etap przygotowawczy
Przed planowaną lekcją wszyscy uczniowie mieli za zadanie przeczytać scenę drugą aktu drugiego „Romea i Julii” W. Szekspira, a dwie wybrane osoby miały przygotować głośne czytanie interpretacyjne tej sceny.
Etap wstępny
Po przywitaniu nauczyciel prosi chętnych uczniów o przypomnienie, jakie są specyficzne cechy tekstów kultury należących do literatury, malarstwa, muzyki, teatru i filmu, a także jakie elementy tych dzieł podlegają naszej analizie. Uczniowie zastanawiają się i wypowiadają swoje opinie, w jaki sposób te dzieła sztuki oddziałują na odbiorcę i które z omawianych tekstów kultury oni preferują.
Etap realizacji
W dalszym etapie wybrane wcześniej do przeczytania sceny balkonowej osoby interpretują fragment aktu drugiego tragedii Szekspira – scenę drugą. Po wysłuchaniu uczniowie, w swobodnych wypowiedziach, wymieniają wrażenia po wysłuchaniu interpretacji koleżanki (w roli Julii) i kolegi (w roli Romea). Odpowiadają także na pytanie, w jaki sposób należy opracować tekst utworu, aby zaprezentować go na scenie. Wymieniają środki wyrazu, jakimi posługuje się teatr, np. ruch sceniczny, światło, muzyka, dźwięk, kostium, scenografia itp.
Następnie nauczyciel rozdaje (siedzącym w parach uczniom) kserokopie plakatów Andrzeja Pągowskiego i Radosława Szayby. Uczestnicy zajęć przyglądają się reprodukcjom i udzielają odpowiedzi na pytania: co przedstawiają plakaty (jakie symbole, liternictwo, jaka jest kolorystyka)? Jakie jest podobieństwo w kompozycji obu obrazów i na czym polega różnica w ich wymowie? Który plakat bardziej oddziałuje na wyobraźnię, posługując się symbolem? Chętni uczniowie odpowiadają na pytania, a inni dopełniają i uzupełniają wypowiedzi koleżanek i kolegów.
Po dyskusji prowadzący przedstawia uczniom materiał z zasobu multimedialnego. Prosi ich, by zapamiętali, jak powstaje film i co odróżnia go od innych sztuk, np. baletu, teatru. Po emisji uczestnicy zajęć, w swobodnych wypowiedziach, wyrażają swoje zdanie, na ile
2 Proponowane źródło: Ryszard Marek Groński, Scena balkonowa [w:] Małgorzata Chmiel, Wilga Herman, Zofia Pomirska, Piotr Doroszewski, Słowa na czasie. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego dla klasy pierwszej gimnazjum, Wydawnictwo Nowa Era, Straszyn 2009, s. 166–167.
2
pomógł on w zrozumieniu odbioru różnych dzieł sztuki, i odpowiadają na pytania postawione przed projekcją.
Kolejne zadanie dotyczy tekstu Ryszarda Marka Grońskiego pt. „Scena balkonowa” (tekst jest swego rodzaju parodią dzieła Szekspira). Nauczyciel rozdaje każdemu z uczniów kserokopię tego utworu, aby zapoznali się z jego treścią, po czym chętna osoba czyta tekst na głos. Następnie uczniowie dyskutują na jego temat, wyrażając swoją opinię, np. nazywają emocje, które im towarzyszyły podczas czytania, oceniają zachowanie i domniemane odczucia bohaterów.
Etap końcowy
Nauczyciel prosi uczniów o zapisanie metodą mapy pamięci wszystkich omawianych na lekcji tekstów kultury, których inspiracją była tragedia Szekspira „Romeo i Julia”.
Omawia aktywność uczniów podczas wykonywania zadań, ocenia ich udział w dyskusji, umiejętność wypowiedzi na zadany temat w sposób logiczny i zrozumiały, samodzielność i trafność interpretacji oraz analizy, umiejętność współpracy i kulturę zachowania.
Praca domowa:
Uzupełnij mapę pamięci o inne, wyszukane przez Ciebie, dzieła inspirowane dramatem
„Romeo i Julia”.
Dla chętnych uczniów utalentowanych plastycznie:
Narysuj własny plakat zainspirowany tragedią do spektaklu/filmu.
Dla chętnych uczniów utalentowanych teatralnie:
Wejdź w rolę scenarzysty i przygotuj adaptację sceniczną tekstu Ryszarda Marka Grońskiego pt. „Scena balkonowa” (zapisz dialogi, monologi, didaskalia, naszkicuj scenerię, kostiumy, uwzględnij potrzebne rekwizyty, dodaj uwagi dotyczące muzyki, efektów dźwiękowych, oświetlenia).
3
