„To mi smakowało” – czasowniki dokonane i niedokonane

„To mi smakowało” – czasowniki dokonane i niedokonane

1. Cele lekcji

Uczeń zna pojecie aspektu czasownika – czasowniki dokonane i niedokonane, b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi wskazać w tekście oraz samodzielnie utworzyć czasowniki dokonane i niedokonane oraz tryb rozkazujący,

• zdobywa umiejętności samodzielnego wypowiadania i wyrażania własnych sądów,

• potrafi samodzielnie stworzyć prosty przepis kulinarny z użyciem czasowników w odpowiedniej formie (teoria poparta praktyką),

• potrafi zamienić nieosobowe formy czasownika na formy osobowe,

• potrafi rozpoznać czasowniki w trybie rozkazującym.

2. Metoda i forma pracy

Heureza, metoda norm i instrukcji, okazjonalne ćwiczenia sprawnościowe, twórcze naśladownictwo wzorów – ćwiczenia transformacyjne

Forma pracy: indywidualna, zespołowa

3. Środki dydaktyczne

Karta pracy z notatką - „dziurawcem”

To lubię! Podręcznik do języka polskiego dla klasy IV – ćwiczenia językowe. Książka ucznia, Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa - Kraków 1994.

Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, PWN, Warszawa 1992.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Rozmowa na temat tytułu rozdziału w zeszycie ćwiczeń i ilustracji tam zawartych, która daje uczniom ogólne pojecie o temacie zajęć.

2. Odczytanie dialogu wprowadzające w krąg zagadnień poprzez zwrócenie uwagi na jego stronę graficzną – podkreślenie czasowników dokonanych i niedokonanych.

Uczniowie przypominają podstawowe wiadomości dotyczące czasownika.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wspólnie z uczniami wypełnia ćwiczenia, następnie uczniowie pracują

samodzielnie.

• Ćwiczenie nr 1 – „Grzanki z serem szwajcarskim” – uczniowie wypisują potrzebne składniki, zamieniając na formy mianownikowe rzeczowniki z tekstu. Podkreślają nazwy czynności, które należy wykonać (w formie bezokolicznika). To pozwala im zauważyć, że brakuje tutaj określenia wykonawcy czynności. Uczniowie

przekształcają bezokoliczniki na formy osobowe.

• Ćwiczenie nr 2 – „Moja ulubiona potrawa” – uczniowie samodzielnie podają dowolne składniki potrawy i opisują jej przygotowanie w sposób znany z poprzedniego ćwiczenia (forma czasownika to bezokolicznik).

• Ćwiczenie nr 3 – uczniowie na podanych przykładach uczą się rozróżniać czasowniki dokonane i niedokonane wypisując je w odpowiednich rubrykach.

Pomocne są zamieszczone pośrodku ilustracje oraz wskazówki nauczyciela.

• Ćwiczenie nr 4 – uczniowie w zeszytach lekcyjnych zapisują ogólną definicję czasowników dokonanych i niedokonanych:

Czasownik niedokonany oznacza czynność, która się nie zakończyła.

Czasownik dokonany oznacza czynność, która się zakończyła.

• Ćwiczenie nr 5 – uczniowie zamieniają czasowniki dokonane na niedokonane i odwrotnie. Przykładowe czasowniki: myć, suszyć, gotować, mieszać, sypać, trzeć, szatkować, lać, kroić, usmażyć , rozpuścić , miksować, solić.

2. Uczniowie opisują przygotowanie ulubionej potrawy posługując się osobowymi formami czasowników. Ćwiczenie to ma na celu dokladniejsze zilustrowanie różnic między czasownikami dokonanymi a niedokonanymi poprzez umiejscowienie ich w czasie.

c) Faza podsumowująca 1. Przypomnienie tematu lekcji.

2. Zebranie wiadomości o czasownikach dokonanych i niedokonanych.

5. Bibliografia

1. Bilngham Jo., Redagowanie tekstów, PWN, Warszawa 2006.

2. Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wrocław 1976.

3. Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Zarys teorii literatury, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1975.

4. Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, PWN, Warszawa 1992.

5. To lubię! Podręcznik do języka polskiego dla klasy IV – ćwiczenia językowe. Książka ucznia, Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa - Kraków 1994.

6. Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak