Podział jądra komórkowego – mitoza
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• definiuje pojęcia: chromatyna, chromosom, chromatyda, centriole, wrzeciono kariokinetyczne, kariokineza
• wymienia etapy cyklu komórkowego
• wymienia etapy kariokinezy
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• scharakteryzować zmiany zachodzące w komórce podczas mitozy
• wyodrębnić z cyklu komórkowego etap kariokinezy
• zanalizować komórki, w których zachodzi podział mitotyczny i uzasadnić, dlaczego właśnie w tych komórkach zachodzi ten proces
2. Metoda i forma pracy
Metodą zastosowaną na lekcji jest wykład, który wprowadza uczniów w zagadnienie.
Następnie uczniowie wspólnie z nauczycielem analizują kolejne etapy procesu mitozy zgodnie z rycinami znajdującymi się w podręczniku. Uczniowie pracują jako jeden zespół.
3. Środki dydaktyczne
- Podręcznik
- Plansze dydaktyczne
- Zdjęcia z mikroskopu elektronowego
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza Przedstawienie znaczenia mitozy.
b) Faza realizacyjna
1. Na podstawie rycin znajdujących się w podręczniku uczniowie analizują proces powstawania chromosomu. Wskazany uczeń czyta fragment z książki, dotyczący tego procesu; pozostali, wzorując się na planszach dydaktycznych, szkicują w zeszytach schemat chromosomu i zaznaczają elementy jego budowy.
2. Korzystając z podręcznika, uczniowie analizują kolejne zmiany zachodzące w cyklu komórkowym. Każdy etap omawiany jest przez innego, wskazanego przez nauczyciela ucznia. Po zakończeniu analizy danego etapu uczeń dyktuje krótką notatką
zawierającą najważniejsze informacje.
3. Mając do dyspozycji podręcznik, plansze dydaktyczne i notatki, utrwalamy z uczniem (ochotnikiem lub wskazanym przez nas) przebieg procesu. Pozostali uczniowie
sprawdzają, czy wszystko zostało prawidłowo przeanalizowane i zgłaszają ewentualne poprawki.
4. Nauczyciel, wykorzystując planszę przedstawiającą cykl komórkowy, wyjaśnia, w którym miejscu zachodzi kariokineza, czyli podział jądra komórkowego.
c) Faza podsumowująca
1. Krótkie podsumowanie tematu, powtórzenie etapów mitozy i utrwalenie nowych pojęć.
2. Na tablicy nauczyciel układa 6 zdjęć z mikroskopu elektronowego, które
przedstawiają kolejne etapy cyklu komórkowego. Ich ułożenie jest przypadkowe.
Uczeń, który ułoży je w odpowiedniej kolejności, otrzyma dwa plusy. Można korzystać z notatek i z podręcznika.
5. Bibliografia
J. Grzegorek, Biologia. Część 1, tom pierwszy. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, wyd. drugie, WSiP, Warszawa 2002, s. 88-98.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz lekcji dla klasy I, poziom rozszerzony.
