Przydatność badania MR u dzieci z chorobą zapalną jelit

86|Pediatria po DyplomieVol. 14 Nr 6, Grudzień 2010 AAP GRAND ROUNDS

prze wo du po kar mo we go (func tio nal ga stro in - te sti nal di sor der, FGID) już w po cząt ko wej fazie ich wy stę po wa nia oraz w ce lu opra co wa nia pod staw na uko wych umo żli wia ją cych po zna - nie me cha ni zmów psy cho pa to lo gicz nych dla uzy ska nia opty mal nych wy ni ków le cze nia.¹

W 1992 ro ku oko ło 66%, na to miast w 2006 73% le ka rzy uzna ło, że ból brzu cha ma pod ło że psy cho gen ne, be ha wio ral ne lub zwią - za ne z cho ro bą psy chicz ną. W 2006 ro ku uspoko je nie dziec ka i ro dzi ców, skie ro wa nie do psy chia try lub prze pi sa nie trój pier ście nio we - go le ku prze ciw de pre syj ne go sta no wi ło trzy głów ne stra te gie dzia ła nia sto so wa ne przez le - ka rzy, któ rzy od po wie dzie li na an kie tę, na to miast tyl ko 5% le ka rzy włą czy ło oce nę psy cho lo gicz ną w za kres stan dar do wej dia gno sty ki u znacz nej czę ści tych dzie ci. Czę sto wy mie nia ne w pu bli ka - cjach, ale rzad ko sto so wa ne w co dzien nej prak - ty ce, kry te ria rzym skie opra co wa no mię dzy in ny mi po to, aby le ka rze mie li do dys po zy cji na - rzę dzie dia gno stycz ne po zwa la ją ce na usta le nie roz po zna nia czyn no ścio we go bó lu brzu cha nie na za sa dzie wy klu cze nia, ale speł nie nia okre ślo - nych kry te riów (za tem nie zbęd ne do usta le nia roz po zna nia). Wy da je się, że zbyt wie lu le ka rzy zi gno ro wa ło ten aspekt pro ble mu.

Co stoi na prze szko dzie do peł ne go przy ję - cia mo de lu biop sy cho spo łecz ne go w roz po zna - wa niu za bu rzeń czyn no ścio wych prze wo du po kar mo we go? Po win ni śmy za cząć od pod sta - wo we go błęd ne go za ło że nia, ja kim kie ru ją się le ka rze, że zgła sza ne bó le brzu cha są al bo rze - czy wi ste (tj. ma ją pod ło że or ga nicz ne i wią żą się z kon kret nym roz po zna niem), al bo czyn no -

ścio we (tj. bra ku je uchwyt nych, obiek tyw nych do wo dów ja kich kol wiek nie pra wi dło wo ści).

Bro nie nie te go po dzia łu bó lu brzu cha na dwa ty py wią że się z jed no cze snym igno ro wa niem em pi rycz nych do wo dów wy ni ka ją cych z le cze - nia bó lu u cho rych z da ją cy mi się zi den ty fi ko - wać cho ro ba mi or ga nicz ny mi za po mo cą tech nik be ha wio ral nych (np. ćwi cze nia re lak sa - cyj ne, bio lo gicz ne sprzę że nie zwrot ne [bio fe ed - back]).² Ta dy cho to mia znaj du je też swo je od zwier cie dle nie w za cho wa niach le ka rza od pierw sze go ze tknię cia się z pa cjen tem (kie - dy le karz zle ca ba da nia la bo ra to ryj ne w ce lu wy klu cze nia etio lo gii or ga nicz nej, gdy tym cza - sem po ten cjal nie mo żli we zmia ny za cho wa nia dziec ka i ro dzi ny po zo sta ją nie zau wa żo ne), przez wi zy ty kon tro l ne (gdy le karz po po in for - mo wa niu o pra wi dło wych wy ni kach ba dań la - bo ra to ryj nych zle ca le cze nie bó lu tech ni ka mi be ha wio ral ny mi i kie ru je dziec ko na kon sul ta - cję do po rad ni psy chia trycz nej). Po nie waż od - no si my wra że nie, że le ka rze wstęp ną hi po te zę do ty czą cą praw do po do bień stwa czyn no ścio - we go cha rak te ru za bu rzeń prze wo du po kar mo - we go de fi niu ją pod czas pierw szej wi zy ty, uzna nie już na po cząt ku po stę po wa nia me dycz - ne go, że pa cjent mo że po ra dzić so bie z od po - wie dzią bó lo wą swo je go ustro ju, sta no wi ło by krok wy ko na ny we wła ści wym kie run ku.

Po stę po wa nie z dziec kiem zgła sza ją cym prze wle kłe bó le brzu cha mo że być trud ne. Ko - mi sja eks per tów, skła da ją ca się z przed sta wi - cie li AAP Sub com mit tee on Chro nic Ab do mi nal Pa in i NA SP GHAN Com mit tee on Ab do mi nal Pa in, stwier dzi ła, że na pod sta wie do stęp nych

do wo dów na uko wych nie mo żna opra co wać wy tycz nych prak ty ki kli nicz nej do ty czą cych pro - wa dze nia dia gno sty ki u tych dzie ci.³Po zo sta ją tyl ko in dy wi du al ne od czu cia po szcze gól nych le ka rzy, któ ry ze spo so bów po stę po wa nia był - by naj lep szy. Po za tym na le ży wspo mnieć o sta łym pro ble mie styg ma ty za cji pa cjen tów w od nie sie niu do sfe ry zdro wia psy chicz ne go, co do ty czy pra cow ni ków ochro ny zdro wia, sa - mych pa cjen tów, a ta kże ogó łu spo łe czeń stwa.

Sło wa klu czo we: mo del biop sy cho spo łecz ny, na wra ca - ją cy ból brzu cha, kry te ria rzym skie

Piśmiennictwo

1. Drossman DA. Neurogastroenterol Motil. 2007;19:

783-786.

2. American Pain Society. Pediatric chronic pain:

A position statement. Available at:

http://www.ampainsoc.org/advocacy/pediatric.htm.

Accessed March 30, 2010.

3. Di Lorenzo C, et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr.

2005:245-248.

Artykuł ukazał się oryginalnie w AAP Grand Rounds, Vol. 23, No. 5, May 2010, p. 50: Pediatric Gastroenterologists’

Approach to Chronic Abdominal Pain, wydawanym przez American Academy of Pediatrics (AAP). Polska wersja publikowana przez Medical Tribune Polska. AAP i Medical Tribune Polska nie ponoszą odpowiedzialności zanieścisłości lub błędy wtreści artykułu, wtym wynikające z tłumaczenia z angielskiego na polski. Ponadto AAP i Medical Tribune Polska nie popierają stosowania ani nie ręczą (bezpośrednio lub pośrednio) za jakość ani skuteczność jakichkolwiek produktów lub usług zawartych w publikowanych materiałach reklamowych.

Reklamodawca nie ma wpływu na treść publikowanego artykułu.

Źródło:Alexopoulou E, Roma E, Loggitsi D, et al. Magnetic resonance imaging of the small bowel in children with idiopathic inflammatory bowel disease: evaluation of disease activity.

Pediatr Radiol. 2009;39 (8):791-797.

PICO

Pytanie: Czy u dzieci z chorobą Leśniowskiego- -Crohna za pomocą rezonansu magnetycznego (MR) można wykryć nieprawidłowości w jelicie cienkim i czy wyniki tego badania korelują z innymi markerami choroby?

Rodzaj zagadnienia: Rozpoznawanie Projekt badania: Analiza retrospektywna

Au to rzy z Na tio nal and Ka po di strian Uni - ver si ty w Ate nach sta ra li się opra co wać pro to - kół wy ko rzy sta nia re zo nan su ma gne tycz ne go (MR) w oce nie i ob ser wa cji za bu rzeń je li ta cien - kie go wy stę pu ją cych u dzie ci w prze bie gu cho - ro by Le śniow skie go -Croh na (CD) oraz oce nić je go przy dat ność w oce nie ak tyw no ści cho ro - by bez ko niecz no ści wy ko ny wa nia flu oro sko - pii i wzier ni ko wa nia je li ta.

Dzie ci uczest ni czą ce w ba da niu kie ro wa no na ba da nie MR je li ta cien kie go z po wo du kli - nicz nych cech za ostrze nia CD, po twier dzo nej wy ni kiem ba da nia hi sto pa to lo gicz ne go lub za - ostrze nia nie okre ślo ne go za pa le nia okrę żni cy.

U wszyst kich w cią gu mie sią ca przed MR ozna - czo no stę że nie biał ka C -re ak tyw ne go (CRP) oraz od czyn opa da nia krwi nek czer wo nych (od czyn Bier nac kie go, OB). Ak tyw ność kli nicz - ną cho ro by oce nia no na pod sta wie Pe dia tric Crohn Di se ase Ac ti vi ty In dex (PCDAI).

W ce lu uzy ska nia cie nio wa nia i po sze rze - nia je li ta cien kie go w dniu ba da nia cho ry wy - pi jał 2,5 l wo dy za wie ra ją cej 0,1 g/kg ma sy cia ła błon ni ka z bab ki płesz nik (śród ziem no - mor skiej, psyl lium). Do żyl nie po da wa no bro - mek hio scy ny, aby zmniej szyć pe ry stal ty kę je lit i wy dłu żyć czas po sze rze nia je li ta cien kie go.

Do żyl ne po da nie ga do li nu mia ło na ce lu

RA DIO LO GIA

Przy dat ność ba da nia MR u dzie ci z cho ro bą za pal ną je lit

PpD-6-2010_083-091_AAP:Layout 2 2010-12-06 15:34 Page 86

www.podyplomie.pl/pediatriapodyplomie

88|Pediatria po DyplomieVol. 14 Nr 6, Grudzień 2010 AAP GRAND ROUNDS

wzmoc nie nie ob ra zu ostrych zmian za pal nych w je li cie. Ob ra zy MR oglą dał do świad czo ny ra dio log, któ ry nie znał wy ni ków oce ny kli - nicz nej ani la bo ra to ryj nej. Oce niał on po gru - bie nie ścia ny je li ta (>3 mm), zwę że nie świa tła je li ta oraz nie pra wi dło wo ści w ścia nie je li ta i po za nim. Pa to lo gicz ne na si le nie zmian w ścia nie je li ta roz po zna wa no na pod sta wie oce ny wzro ko wej i ana li zy ilo ścio wej. Za zwę - że nie je li ta uzna wa no sta łe od cin ko we prze - wę że nie je go świa tła, któ re mu to wa rzy szy ło po sze rze nie frag men tu je li ta tuż po nad nim.

Mia nem nie pra wi dło wych okre śla no wę zły chłon ne, je śli ich naj mniej sza śred ni ca prze - kra cza ła 5 mm w krez ce je li ta lub 10 mm w prze strze ni za otrzew no wej.

Do ana li zy włą czo no 37 dzie ci, w tym 22 dziew czyn ki, 32 dzie ci z CD i 5 z nie okre ślo - nym za pa le niem okrę żni cy. Wiek dzie ci wy no sił od 7 do 15 lat (śred nio 11,7 ro ku). Ża den cho ry nie wy ma gał po da nia le ków uspo ka ja ją cych.

Wy ni ki ba da nia MR ujaw ni ły: po sze rze nie koń co - we go od cin ka je li ta krę te go nad zwę że niem (u 3 cho rych) i w środ ko wym od cin ku okrę żni cy po przecz nej (1), na cie ka nie je li ta przez tkan kę tłusz czo wą (14) oraz nie pra wi dło we wę zły chłon - ne krez ki (13). Nie stwier dzo no po wierz chow - nych ani głę bo kich owrzo dzeń. Dłu gość nie pra wi - dło wych od cin ków je li ta wy no si ła od 2 do 80 cm (śred nio 21,2 cm), a gru bość ścia ny je li ta od 2,5 do 12 mm (śred nio 5,95 mm). Ob raz uzy ska ny po po da niu środ ka cie niu ją ce go nie ko re lo wał z PCDAI ani ESR, ale wzmoc nie nie zmie nio nych ob sza rów by ło wy raź nie moc niej sze u cho rych z nie pra wi dło wy mi war to ścia mi CRP.

Zda niem au to rów za sto so wa na przez nich tech ni ka z uży ciem błon ni ka by ła do brze to le - ro wa na i do star cza ła ob ra zów wy star cza ją - cych do oce ny za się gu CD, jej ak tyw no ści oraz po wo do wa nych przez nią zmian po za świa - tłem je li ta bez ko niecz no ści wy ko rzy sty wa nia pro mie ni jo ni zu ją cych w ce lu wy ko na nia se rii zdjęć ra dio lo gicz nych lub TK je li ta cien kie go.

Ko men tarz

Har ris L. Co hen, MD, FA AP

Pediatric Radiology, Le Bonheur Children’s Medical Center, Memphis, TN

Dr Cohen deklaruje brak jakichkolwiek powiązań finansowych mogących wpłynąć na niniejszy komentarz. Komentarz nie omawia produktu/urządzenia dostępnego na rynku, niedopuszczonego do stosowania ani będącego przedmiotem badań.

Au to rzy ar ty ku łu pod kre śla ją przy dat ność ba da - nia MR w oce nie CD. Po szcze gól ne ośrod ki ma - ją oczy wi ście wła sne do świad cze nie w oce nie i ob ser wa cji cho rych na CD. Nie prze pro wa dzo - no ba da nia w ko hor cie cho rych pod da nych ru - ty no wo ba da niom ob ra zo wym in nym niż MR, np. flu oro sko pii po po da niu środ ka cie niu ją ce - go, dla te go nie mo żna po rów nać względ nej sku tecz no ści ka żde go z tych ba dań w wy kry wa - niu nie pra wi dło wo ści. Au to rzy zdo ła li jed nak opra co wać pro to kół uła twia ją cy roz po zna wa nie zmian cha rak te ry stycz nych dla CD.

Co cie ka we, au to rzy po twier dzi li spo strze - że nie Schun ka, że wskaź nik kli nicz nej ak tyw - no ści CD nie ko re lu je z ce cha mi za pa le nia wi docz ny mi w ba da niu MR.¹Ob ra zy ra dio lo - gicz ne ko re lu ją jed nak z war to ścia mi CRP, choć nie z OB.

Oma wia ne ba da nie, po dob nie jak opra co - wa nia, któ rych au to ra mi są Sid di ki²i Ap ple - gate,³ pod kre śla wy ższość ba dań TK i MR w oce nie ak tyw no ści CD w po rów na niu z ba - da niem flu oro sko po wym po po da niu ba ry tu.

Jest to spo wo do wa ne głów nie po pra wą ja ko - ści ob ra zów w cza sie i prze strze ni oraz wyko - rzy sta niem lep szych środ ków po sze rza ją cych je li to. Prze wa ga MR po le ga na mo żli wo ści powta rza nia oce ny bez ko niecz no ści na pro mie - nia nia cho re go. Eks po zy cja na pro mie nio wa - nie bu dzi du że oba wy,⁵ zwłasz cza u osób mło dych do tknię tych cho ro ba mi prze wle kły mi.

De smond i wsp.⁶zwró ci li uwa gę na pod gru pę cho rych na CD szcze gól nie na ra żo nych na ko -

niecz ność pod da wa nia się wie lu ba da niom TK.

Na le żą do niej cho rzy z za bu rze nia mi w gór - nym od cin ku prze wo du po kar mo we go, u któ - rych roz po zna nie usta lo no w młod szym wie ku, ze zmia na mi w ścia nie je li ta o cha rak te rze prze - ni ka ją cym oraz wy ma ga ją cy do żyl ne go le cze - nia kor ty ko ste ro ida mi, in flik sy ma bem lub pod da wa ni licz nym ope ra cjom.

W świe cie dys po nu ją cym ob ra za mi prze kro - jo wy mi cia ła, któ rych in ter pre ta cję uła twia ana - li za kom pu te ro wa wzbo ga co na mo żli wo ścia mi opro gra mo wań 2D i 3D, oce na zmian za cho - dzą cych w prze bie gu CD jest dla ra dio lo gów prost sza. Dal sze udo sko na le nia czu ło ści i tech - ni ki MR stwa rza ją na dzie ję na osią gnię cie prze - ło mu w ob ra zo wa niu na rzą dów z mo żli wo ścią kon tro lo wa nia cał ko wi tej daw ki pro mie nio wa - nia po da wa nej w trak cie ży cia cho re go.

Sło wa klu czo we: cho ro ba Le śniow skie go -Croh na, bada nie MR, błon nik.

Pi śmien nic two

1. Schunk K i wsp. In vest Ra diol. 2000;35:431-437.

2. Sid di ki H i wsp. Eur J Ra diol. 2009;69:409-417.

3. Ap ple ga te KE i wsp. Pe diatr Ra diol. 2008;38 (Sup pl2):S272 -S274.

4. Wil lis C i wsp. AJR. 2005;184:373-374.

5. Bren ner DJ i wsp. N Engl J Med. 2007;357:

2277-2284.

6. De smond AN i wsp. Gut. 2008;57:1524-1529.

Artykuł ukazał się oryginalnie w AAP Grand Rounds, Vol. 23, No. 1, January 2010, p. 5: MRI Useful in Children With Inflammatory Bowel Disease, wydawanym przez American Academy of Pediatrics (AAP). Polska wersja publikowana przez Medical Tribune Polska. AAP i Medical Tribune Polska nie ponoszą odpowiedzialności za nieścisłości lub błędy w treści artykułu, w tym wynikające z tłumaczenia z angielskiego na polski.

Ponadto AAP i Medical Tribune Polska nie popierają stosowania ani nie ręczą (bezpośrednio lub pośrednio) za jakość ani skuteczność jakichkolwiek produktów lub usług zawartych w publikowanych materiałach reklamowych. Reklamodawca nie ma wpływu na treść publikowanego artykułu.

Źródło: Escape Trial Group. Stricte blood-pressure control and progression of renal failure in children. N Engl J Med.

2009; 361 (17): 1639-1950.

PI CO

Py ta nie:Czy, w po rów na niu ze stan dar do wym, znacz ne ob ni że nie ci śnie nia tęt ni cze go krwi zwal nia pro gre sję upo śle dze nia czyn no ści ne - rek u dzie ci z prze wle kłą cho ro bą ne rek?

Typ zagadnienia:In ter wen cja

Pro jekt ba da nia: Prospektywne ba da nie ran do mi zo wa ne

NE FRO LO GIA

U dzie ci z prze wle kłą cho ro bą ne rek le piej utrzy my wać ni ższe war to ści ci śnie nia tęt ni cze go krwi

PpD-6-2010_083-091_AAP:Layout 2 2010-12-06 15:34 Page 88

AAP GRAND ROUNDS

Grudzień 2010, Vol. 14 Nr 6Pediatria po Dyplomie| 89 W 33 ośrod kach ne fro lo gii dzie cię cej w Eu ro -

pie prze pro wa dzo no pro spek tyw ne ran do - mizo wa ne ba da nie z udzia łem dzie ci w wie ku 3-18 lat z prze wle kłą cho ro bą ne rek (PChN); wskaź nik prze są cza nia kłę busz ko we - go 15-80 ml/min/1,73 m²) i nad ci śnie niem tęt ni czym. Ce lem ba da nia by ło usta le nie, czy więk sze niż stan dar do we ob ni że nie ci śnie nia tęt ni cze go krwi przy czy nia się do zwol nie nia pro gre sji cho ro by ne rek. Z udzia łu w ba da niu wy klu cza no dzie ci pod da ne wcze śniej prze - szcze pie niu ner ki lub ob cią żo ne współ ist nie - niem po wa żnych cho rób.

Po pół rocz nym okre sie wdro że nio wym, w któ rym prze rwa no po da wa nie wszel kich inhi bi to rów en zy mu kon wer tu ją ce go an gio ten - sy nę (ACE) i an ta go ni stów re cep to ra an gio - tensy no we go, cho rych przy dzie la no lo so wo do gru py, w któ rej do ce lo wo osią ga no stan - dar do we war to ści ci śnie nia tęt ni cze go krwi (mię dzy 50 a 90 cen ty lem) lub do gru py, w któ - rej do ce lo wo znacz nie ob ni ża no ci śnie nie tęt ni - cze krwi (<50 cen ty la). Cho rych po dzie lo no na pod gru py w za le żno ści od cho ro by bę dą cej przy czy ną PChN oraz zmniej sze nia war to ści wskaź ni ka prze są cza nia kłę busz ko we go (GFR) w okre sie wdro że nio wym. Pod ko niec okre su wdro że nio we go roz po czę to le cze nie wszyst - kich cho rych sta łą daw ką in hi bi to ra ACE (ra mi - pry lu), któ rą stop nio wo zwięk sza no tak, aby osią gnąć za mie rzo ny cel w cią gu 2 mie się cy (6 mg/m²). Pro wa dzą cy le cze nie ne fro log de cy - do wał o za sto so wa niu jed ne go lub wię cej le - ków ob ni ża ją cych ci śnie nie tęt ni cze krwi w ce lu uzy ska nia za ło żo nych war to ści do ce lo wych, za - bro nio ne by ło jed nak po da nie ko lej ne go an ta - go ni sty ukła du re ni no wo -an gio ten sy no we go.

Le cze nie ob ni ża ją ce ci śnie nie tęt ni cze do sto so - wy wa no do wy ni ków do bo we go am bu la to - ryjne go mo ni to ro wa nia war to ści ci śnie nia, któ re prze pro wa dza no co pół ro ku. Głów nym punk tem koń co wym był czas, ja ki upły nął do zmniej sze nia się war to ści GFR o 50% lub pro gre sji cho ro by do schył ko wej nie wy dol no ści ne rek w trak cie pię cio let niej ob ser wa cji.

W gru pie znacz ne go ob ni że nia ci śnie nia tęt ni cze go krwi by ło 189 cho rych, zaś w gru - pie ob ni że nia stan dar do we go – 196. W trak - cie 5 lat trwa nia ba da nia 53 cho rych z gru py znacz ne go ob ni że nia ci śnie nia i 52 cho rych z gru py ob ni że nia stan dar do we go od mó wi ło zgo dy na dal sze uczest nic two przed osią gnię - ciem głów ne go punk tu koń co we go. Ana li za Ka pla na -Me ie ra wy ka za ła, że głów ny punkt koń co wy osią gnę ło 29,9% cho rych z gru py znacz ne go ob ni że nia ci śnie nia tęt ni cze go

i 41,7% z gru py ob ni że nia stan dar do we go (ilo raz za gro żeń 0,65, 95% PU 0,44-0,94, p=0,02). Zmniej sze nie ry zy ka po zo sta ło istot - ne po uwzględnieniu do dat ko wych zmien - nych zwią za nych ze zwięk szo nym ry zy kiem osią gnię cia głów ne go punk tu koń co we go (ta - kich jak mniej sza wyj ścio wa war tość GFR, biał ko mocz więk sze go stop nia, star szy wiek oraz więk sza war tość śred nie go ci śnie nia tęt - ni cze go krwi mo ni to ro wa ne go przez 24 h).

Zda niem au to rów osią gnię cie do ce lo wych ni ższych war to ści ci śnie nia tęt ni cze go krwi zwal nia tem po po gar sza nia się czyn no ści ne - rek u dzie ci z PChN otrzy mu ją cych sta łą daw - kę in hi bi to ra ACE.

Ko men tarz

Lar ry A. Gre en baum, MD, PhD, FA AP

Pe dia trics, Emo ry Uni ver si ty and Chil dren’s He al th ca re of Atlan ta, Atlan ta, GA

Dr Gre en baum de kla ru je brak ja kich kol wiek po wią zań fi nan so wych mo gą cych wpły nąć na ni niej szy ko men - tarz. Ko men tarz nie oma wia pro duk tu/urzą dze nia do - stęp ne go na ryn ku, nie do pusz czo ne go do sto so wa nia ani bę dą ce go przed mio tem ba dań.

Obo wią zu ją ce obec nie wy tycz ne za le ca ją osią gnię cie u dzie ci z PChN war to ści ci śnie nia tęt ni cze go krwi po ni żej 90 cen ty la.¹Sta no wi - sko to przy ję to na pod sta wie wspól nej opi nii ze spo łu eks per tów, ale je go słusz ność po pie - ra nie wie le do wo dów. Pi śmien nic two do ty - czą ce do ro słych cho rych świad czy o związ ku mię dzy zwięk szo nym ci śnie niem tęt ni czym krwi a zmniej sza niem się war to ści GFR.² W oma wia nym ba da niu wy ka za no, że mniej - sze war to ści ci śnie nia tęt ni cze go zwal nia ją tem po pro gre sji PChN u dzie ci.

Wszy scy uczest ni cy ba da nia otrzy my wa - li in hi bi tor ACE, po nie waż w pi śmien nic twie do ty czą cym do ro słych cho rych bez wąt pie - nia udo wod nio no, że u cho rych na PChN zwal nia ją one tem po zmniej sza nia się war - to ści GFR sku tecz niej niż in ne le ki ob ni ża ją - ce ci śnie nie tęt ni cze.^3,4 Daw ka in hi bi to ra ACE po da wa na wszyst kim uczest ni kom te - go ba da nia by ła mak sy mal ną sto so wa ną u do ro słych, do sto so wa ną do bu do wy cho - re go. Ta ka daw ka po zwa la ła na uzy ska nie mak sy mal nej sku tecz no ści in hi bi to ra ACE, ale rów nież ob ni że nie war to ści ci śnie nia tętni cze go krwi po ni żej 50 cen ty la u po - nad 50% cho rych z gru py kon tro l nej. Mo że to zmniej szać ró żni ce mię dzy obie ma gru - pa mi, co spra wia, że wy ni ki ro bią na wet więk sze wra że nie.

Oma wia ne ba da nie ma wie le ogra ni czeń. Po pierw sze, cho ciaż nie po da no ras wy stę pu - ją cych w ba da nej ko hor cie Eu ro pej czy ków, by - ły to głów nie dzie ci ra sy bia łej, co ogra ni cza mo żli wość od nie sie nia wy ni ków do in nych grup ra so wych. W ba da niu prze pro wa dzo nym z udzia łem do ro słych Afro ame ry ka nów cho rych na PChN nie wy ka za no ko rzyst ne go wpły wu do ce lo we go osią ga nia ni ższych war to ści ci śnie - nia tęt ni cze go krwi na pro gre sję cho ro by.⁵ Po dru gie, uzy ska nie do ce lo wych war to ści ciśnie nia tęt ni cze go uzna wa no na pod sta wie am bu la to ryj ne go mo ni to ro wa nia ci śnie nia. Nie usta lo no za tem wła ści wych dla dzie ci cho rych na PChN do ce lo wych war to ści ci śnie nia mie - rzo ne go w ga bi ne cie le kar skim.

Mi mo tych ogra ni czeń oma wia ne ba da nie od gry wa wa żną ro lę, co pod kre ślo no w to - warzy szą cym mu ko men ta rzu re dak cyj nym.⁶ Ba da nia prze pro wa dzo ne w Sta nach Zjed no czo - nych wśród do ro sły ch⁷i dzie ci⁸cho rych na PChN ujaw ni ły nie wła ści we le cze nie nad ci śnie nia tęt - ni cze go u wie lu z nich. Au to rzy oma wia ne go ba da nia pod kre śla ją, że mo żna dzia łać sku tecz - niej, a le ka rze zaj mu ją cy się dzieć mi z PChN po - win ni mo ni to ro wać am bu la to ryj nie ci śnie nie tęt ni cze krwi tak, aby do ce lo wo je go śred nia war tość by ła poniżej 50 cen ty la.

Słowa kluczowe: nadciśnienie tętnicze, przewlekła choroba nerek, inhibitor enzymu konwertującego angiotensynę

Pi śmien nic two

1. Na tio nal High Blo od Pres su re Edu ca tion Pro gram Wor king Gro up on High Blo od Pres su re in Chil dren and Ado le scents. Pe dia trics. 2004;114:555-576. 2. Ja far TH i wsp. Ann In tern Med. 2003;139:244-252. 3. Ma schio G i wsp. N Engl J Med. 1996;334:939-945. 4. Ja far TH i wsp. Ann In tern Med. 2001;135:73-87. 5. Wri ght JT, Jr i wsp. JA MA. 2002; 288: 2421-2431. 6. In gel fin ger JR. N Engl J Med. 2009;361:1701-1703. 7. Co resh J i wsp. Arch In tern Med. 2001;161:1207-

1216.

8. Flynn JT i wsp. Hy per ten sion. 2008;52:631-637. Ar ty kuł uka zał się ory gi nal nie w AAP Grand Ro unds, Vol. 23, No. 2, Fe bru ary 2010, p. 20: Lo wer BP is Better in Chil dren With Chro nic Kid ney Di se ase, wy da - wa nym przez Ame ri can Aca de my of Pe dia trics (AAP). Pol ska wer sja pu bli ko wa na przez Me di cal Tri bu ne Polska. AAP i Me di cal Tri bu ne Pol ska nie po no szą od - po wie dzial no ści za nie ści sło ści lub błę dy w tre ści ar ty - ku łu, w tym wy ni ka ją ce z tłu ma cze nia z an giel skie go na pol ski. Ponad to AAP i Me di cal Tri bu ne Pol ska nie po pie ra ją sto so wa nia ani nie rę czą (bez po śred nio lub po śred nio) za ja kość ani sku tecz ność ja kich kol wiek produk tów lub usług za war tych w pu bli ko wa nych mate ria łach re kla mo wych. Re kla mo daw ca nie ma wpły wu na treść publi ko wa ne go ar ty ku łu. PpD-6-2010_083-091_AAP:Layout 2 2010-12-06 15:34 Page 89

www.podyplomie.pl/pediatriapodyplomie