Praca poglądowa/Review
Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph
ujemne – czerwienica prawdziwa i nadp łytkowość samoistna – kiedy hydroksykarbamid jest
nieskuteczny
Chronic Myeloproliferative Neoplasms (Ph negative) – Polycythaemia Vera and Essential Thrombocythaemia;
when hydroxycarbamide treatment proves ineffective
Joanna Góra-Tybor *
KlinikaHematologii,InstytutHematologiiiTransfuzjologii,Warszawa,Polska
informacje o artykule
Historiaartykułu:
Otrzymano:05.02.2015 Zaakceptowano:20.02.2015 Dostępneonline:05.03.2015
Słowakluczowe:
czerwienicaprawdziwa
nadpłytkowośćsamoistna
oporność
leczenie
Keywords:
PolycythaemiaVera
EssentialThrombocythaemia
Resistance
Therapy
abstract
PolycythaemiaVera(PV)andEssentialThrombocythaemia(ET)areclassicalChronicMye- loproliferative Neoplasms BCR-ABL(-). Despite their lowincidence rates, survivalof PV andETpatientsishigh,therebymakingupasignificantproportionofthosecaredforat thehaematology clinic.Mostpatientsrequiring cytoreductivetherapyreceivehydroxy- carbamide(HU)asthedrugofchoice,howeveraround20%provetobeeitherHUresis- tantorintolerant.Insuchcases,thisarticle discussesthetherapeuticoptionsavailable fortheirtreatment.
©2015PublishedbyElsevierSp.zo.o.onbehalfofPolskieTowarzystwoHematologów iTransfuzjologów,InstytutHematologiiiTransfuzjologii.
*Adresdokorespondencji:KlinikaHematologiiInstytutHematologiiiTransfuzjologii,ul.IndiryGandhi14,02-776Warszawa,Polska.
Tel.:+48223496334;fax:+48223496327.
Adresemail:joannagora@op.pl.
ContentslistsavailableatScienceDirect
Acta Haematologica Polonica
journalhomepage:www.elsevier.com/locate/achaem
http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2015.03.001
0001-5814/©2015PublishedbyElsevierSp.zo.o.onbehalfofPolskieTowarzystwoHematologówiTransfuzjologów,InstytutHematologii iTransfuzjologii.
Wstęp
Główną przyczyną chorobowości i umieralności pacjentów z PV i ET są powikłania zakrzepowo-zatorowe. W dużym badaniu epidemiologicznym obejmującym 1638 pacjentów z PV (ECLAP; European Collaboration on Low-dose Aspirin) śmiertelność związana z powikłaniami sercowo-naczynio- wymi odpowiadała za 41% wszystkich zgonów i wynosiła 1,5% pacjentów/rok [1]. Skumulowana częstość powikłań zakrzepowo-zatorowych (z wyłączeniem śmiertelnych) wy- nosiła 3,8:100 pacjentów na rok, nie stwierdzono różnic w częstości powikłań tętniczych i żylnych. Prospektywne badaniadotyczącepacjentówz ETwykazałyczęstośćpowi- kłańzakrzepowo-zatorowych wynoszącą2–4% chorych/rok, z częstością powikłań tętniczych trzykrotnie wyższą od żylnych[2].
Dlatego też głównym celem leczenia, zarówno dla pacjentówzPV,jakiETjestprzedewszystkimzmniejszenie ryzyka powikłań zakrzepowych. Leczenie ma również na celuzmniejszenieobjawówogólnychzwiązanychz chorobą isplenomegalią.Jednocześnieprzydecyzjiowłączeniutera- piinależywziąćpoduwagęryzykotransformacjibiałaczko- wejPViET.
PodejmującdecyzjęowłączeniuterapiiuchoregonaPV iET,bierze siępod uwagęgrupęryzyka,doktórejkwalifi- kuje się pacjent. Do powszechnie przyjętych czynników ryzyka w PV i ET należą wiek powyżej 60 lat i przebycie epizodu zakrzepowego w przeszłości. Wszyscy pacjenci z PV i ET należący do grupy niskiego ryzyka (<60. roku życia i bez epizodów zakrzepowych) powinni być leczeni kwasemacetylosalicylowymi,wprzypadkuchorychnaPV,
krwioupustamimającyminaceluutrzymaniehematokrytu (Hct)<45%. Pacjenci znajdujący się w grupie wyższego ryzyka(>60.rokużyciai/lubzpowikłaniamizakrzepowymi w wywiadzie) wymagają dodatkowo terapii cytoredukcyj- nej. Dla większości lekiem pierwszego wyboru jest hydroksykarbamid (HU). Początkowa dawka HU wynosi zazwyczaj 0,5g 2 razy na dobę, a następnie należy ją dostosowaćdoparametrówmorfologiikrwiobwodowej[3– 6]. U około 10% chorych rozwija się oporność na HU, najczęściej wyrażająca się pojawieniem się jedno- lub dwuliniowej cytopenii. U dalszych 10% pacjentów obser- wujesięobjawynietolerancjiHU,takiejakowrzodzeniana skórzeiśluzówkach,gorączkę,objawyzestronyprzewodu pokarmowego [7].Kryteriaopornościinietolerancji dlaHU sformułowane przez ELN (European Leukemia Net) zamie- szczono w tabelach I i II [6]. U pacjentów wymagających wdrożeniaterapiiIIrzutustosujesiętakieleki,jakinterfe- ronalfa(IFNa),anagrelid(dlapacjentówzET)lubbusulfan [3–6]. Prowadzone są też badania nad skutecznością nowych grup leków przede wszystkim inhibitorów kinazy JAK[8,9].
Interferon alfa
IFNa jestskutecznym >lekiem IiII linii upacjentówz PV i ET. Lek ten jest zazwyczaj stosowany w dawce 3mln j.
podskórnie(sc)3razywtygodniulubwformiepegylowanej (PEG)45–180mgsc1razwtygodniu.Należyjednakpodkreś- lić, że opublikowane badania z zastosowaniem IFNa nie miały charakteru randomizowanego, przeprowadzone były na stosunkowo niewielkich grupach pacjentów,
TabelaI–Kryterianietolerancji/opornościnahydroksymocznik(HU)upacjentówzczerwienicąprawdziwą(PV)wgELN (2011)[6]
TableI–EuropeanLeukemiaNetDefinitionofResistance/IntolerancetoHydroxyureainPatientsWithPolycythaemiaVera (2011)[6]
1. Koniecznośćkrwioupustów,pomimoprzynajmniej3-miesięcznejterapiiHU,wdawce2g/dlub
2. Niekontrolowanamieloproliferacja(płytki>400109/L,leukocyty>10109/L,pomimoprzynajmniej3-miesięcznejterapiiHU,wdawce
2g/dlub
3. Redukcjawielkościśledziony<50%(woceniepalpacyjnej)lubutrzymywaniesięobjawówzwiązanychzesplenomegalią,pomimo przynajmniej3-miesięcznejterapiiHU,wdawce2g/dlub
4. Liczbaneutrofili<1,0109/Llubpłytek<100109/LlubHgb<10g/dLnanajniżejdawceHUpozwalającejnautrzymaniecałkowitejlub częściowejodpowiedzikliniczno-hematologicznejlub
5. NiehematologiczneobjawyniepożądaneHU,takiejak:owrzodzenianaskórzeiśluzówkachlubinneobjawyskórno-śluzówkowe, gorączka,objawyzestronyprzewodupokarmowego
HU–hydroksymocznik;Hgb–hemoglobina
TabelaII–Kryterianietolerancji/opornościnahydroksymocznik(HU)upacjentówznadpłytkowościąsamoistną(ET)wg ELN(2011)[6]
TableII–EuropeanLeukemiaNetDefinitionofResistance/IntolerancetoHydroxyureainPatientsWithEssentialThrombocythaemia (2011)[6]
1. Płytki>600109/Lpomimoprzynajmniej3-miesięcznejterapiiHU,wdawce2g/dlub 2. Płytki>400109/L,leukocyty<2.5109/LnadowolnejdawceHUlub
3. Płytki>400109/L,Hgb<10/dLnadowolnejdawceHUlub
4. NiehematologiczneobjawyniepożądaneHUtakiejak:owrzodzenianaskórzeiśluzówkach,lubinneobjawyskórno-śluzówkowe, gorączka,objawyzestronyprzewodupokarmowego
HU–hydroksymocznik;Hgb–hemoglobina
z zastosowaniem różnych preparatów IFN, a przy ocenie odpowiedzikierowanosięróżnymikryteriami[10–14].
Kiladjian i wsp. zastosowali PEG IFNa u 40 pacjentów zPV,uzyskującporokuterapii95%całkowitychodpowiedzi (CR) [12]. Co więcej, u większości chorych odnotowano zmniejszenie ilości alleli JAK2+ (mediana wyjściowa 45%, a następnie 22,5%, 17,5%, 5% i 3% po 12, 18, 24 i 36 miesiącach terapii). U 7 pacjentów stwierdzono całkowitą odpowiedź molekularną. Tylko u 3 (8%) chorych wystąpiła konieczność przerwania terapii z powodu toksyczności.
Huangiwsp. opublikowaliwynikiprospektywnego badania obserwacyjnego porównującego skuteczność HU i IFNa-2b u 123 pacjentów z ET i 136 z PV [14]. U pacjentów z ET idodatniąmutacjąJAKobserwowanoistotniewyższy odse- tek odpowiedzi hematologicznych (OHR) w grupie leczonej INFa (83,3% versus61,4%, p<0,01). Co więcej, w tejgrupie pacjentów stwierdzono istotnie dłuższy 5-letni czas wolny odprogresji (PFS) (75,9%vs 47,6%, p<0,05). W grupiecho- rychnaPV nieobserwowano różnicw odsetku OHR(70,3%
vs 70,8%, p>0,05), natomiast pacjenci leczeni INFa mieli istotnie więcej odpowiedzi molekularnych (54,7% vs 19,4%, p<0,01). Podobniejakwgrupie pacjentówz ET,chorzy na PV leczeniINFa mieliistotnie dłuższy5-letniPFS (66,3%vs 46,7%, p<0,01). Chorzy leczeni INFa mieli także istotnie lepsza kontrolę objawów związanych z zaburzeniami mikrokrążenia, w szczególności parestezji (14,1% vs 37,5%) i erytromelalgii (9,4% vs 29,2%) (p<0,01). INFa był dobrze tolerowany, u żadnego pacjenta nie odstawiono leku z powodu objawów niepożądanych. W badaniu fazy II przeprowadzonym przez Quintas-Cardama i wsp. PEG- -INF-a-2a zastosowano u 79 pacjentów(40 z PV i 39 z ET) [13]. Odpowiedzi hematologiczne obserwowano u 80%
pacjentów z PV i 81% z ET (całkowite odpowiednio u70%
i76%chorych).Odpowiedzimolekularnestwierdzonou54%
chorychwgrupiePVi38%wśródchorychzETJAK+(wtym całkowiteodpowiedniou14%i6%).Tolerancjaleczeniabyła dobra, tylko 10% pacjentów wymagało odstawienia leku zpowoduobjawówniepożądanych.
Podsumowując, należy podkreślić znaczną skuteczność IFNa w terapii pacjentów z PV i ET. Stosowanie IFNa pozwala na uzyskanie całkowitych remisji hematologicz- nych (CHR), u większości chorych, a ponadto powoduje zmniejszenieilości alleliJAK2+. Uczęścipacjentówobser- wowano długie okresy remisji po odstawieniu leczenia.
Terapia INFa częściej niż klasycznymilekami cytostatycz- nymipowodujezniesienieobjawówogólnychPV,zwłaszcza świądu oraz objawów związanych z zaburzeniami mikro- krążenia, takich jak erytromelalgia i parestezje. Nie wia- domo, czy IFNa może mieć wpływ na przebieg ET I PV, zwłaszcza na obniżenie odsetków transformacji do ostrej białaczkiszpikowej(AML)imielofibrozy(MF).Bardzoocze- kiwanesąwynikirandomizowanychbadańporównujących skuteczność IFNa i HU (Interferon Alpha-2b vs HU;
NCT01259856oraz monopegylatedinterferon alpha 2b vs HU;
NCT01949805).
U znacznego odsetka chorych terapia IFNa wiąże się z występowaniemobjawów niepożądanych, cou około20– 25% prowadzi do zmiany leczenia. Można przypuszczać, że wprowadzenie do terapii interferonów pegylowanych pozwolinazmniejszenietoksyczności[10–13].
Anagrelid
Anagrelid jest lekiem działającym wybiórczo na układ płytkotwórczy poprzez hamujący wpływ na dojrzewanie i poiploidyzacje megakariocytów. Wyniki badania UK-PT1 porównującegoskuteczność HU i anagreliduw grupie 809 pacjentów z ET wysokiego ryzyka opublikowane w 1995 rokuwykazały,żewgrupieleczonejanagrelidemwystępo- wało więcej tętniczych powikłań zakrzepowych (OR 2,16;
p=0,03), powikłań krwotocznych (OR 2,61; p=0,008) oraz transformacji doMF (OR2,92; p=0,01),natomiast istotnie mniej żylnychpowikłań zakrzepowych (OR 0,27,p=0,006) [15].KolejnebadanieporównująceHUianagrelid,przepro- wadzone w grupie 259 chorych z rozpoznaniem ET zgodnym z kryteriami WHO z 2008 roku, nie wykazało różnicw skuteczności obydwu leków w zakresieczęstości powikłań zakrzepowych i krwotocznych [16]. W badaniu nie raportowano danych dotyczących transformacji ET wAMLiMF.
Busulfan
Uosóbstarszych,powyżej70.rokużycia,możnarozważyć stosowaniebusulfanunależącegodocytostatykówalkilują- cych [3–6]. Należy pamiętać o mielotoksycznym działaniu tego leku i ryzyku nieodwracalnego uszkodzenia szpiku.
Niemożnateżwykluczyćleukemogennegodziałaniabusul- fanu, zwłaszcza stosowanego w kolejnej linii leczenia.
Zazwyczaj początkowa dawka wynosi4mg/dobę.W przy- padkuobniżenialiczbyPLTponiżej150G/Li/lubliczbyWBC poniżej5G/Lnależyzmniejszyćdawkęleku do2mg/dobę, natomiast zmniejszenie liczby PLT poniżej 100 G/L i/lub WBC poniżej3 G/Lwiąże się z koniecznością odstawienia leku.
Alvarez-Larrán iwsp. zastosowali busulfan u36 pacjen- tówopornychlubnietolerującychHU(15zPVi21zET)[17].
CHRuzyskało83%chorych,u3spośród9badanychpacjen- tów (33%) stwierdzono częściową odpowiedź molekularną.
Busulfan wymagał odstawienia u27 pacjentów (75%),u 18 (67%) w związkuz osiągnięciem CHR, u8 (30%) z powodu toksycznościhematologicznej,u1chorego zpowodutrans- formacji do AML. Po medianie obserwacji wynoszącej 721 dni u2 chorych wystąpiłatransformacja do AML i u 1do zespołumielodysplastycznego(MDS).
Inhibitory kinazy JAK – ruksolitynib
UwiększościpacjentówzPVstwierdzasięobecnośćmutacji somatycznychgenukinazytyrozynowejJAK2(Januskinase2;
9p24),u96%dotycząoneeksonu 14(mutacjaV617F)iu3%
eksonu12.KinazaJAK2należydocytoplazmatycznychkinaz tyrozynowych i jest elementem szlaku sygnałowego zależ- nego od receptorów cytokinowych,prowadzącego do akty- wacji czynników transkrypcyjnych STAT (signal transducers andactivatorsoftranscription).MutacjekinazyJAK2prowadzą dojejkonstytutywnejaktywacji.MutacjęJAK2V617Fstwier- dzasięrównieżuokoło50%pacjentówzET,kolejnych3–5%
chorych charakteryzuje się obecnością mutacji genu MPL (myeloproliferative leukemia virus oncogene; 1p34) W515L/K wreceptorzedlatrombopoetyny(TPO)[18–20].W2013roku dwie niezależne grupy badawcze zidentyfikowały mutacje somatycznenowegoonkogenuCALR(calreticulin),kodującego białkokalretikulinęwystępująceuokoło80%pacjentówzET i mielofibrozą (MF; myelofibrosis), nie będących nosicielami mutacjiJAK2iMPL[21,22].CALRjestwysocekonserwatyw- nym białkiem zaangażowanym w różnorodne procesy istotne dla funkcjonowania komórki, takie jak proliferacja iapoptoza.Zlokalizowanawretikulumendoplazmatycznym CARLkontrolujeprawidłoweskładanieglikoprotein imodu- lujehomeostazęwapniową[23].MutacjegenuCALR,podob- nie jak mutacja JAK, powodują konstytutywną aktywację szlakuSTAT[22].
Można zatem przypuszczać, że u pacjentów z PV i ET skuteczne okażą się leki z grupy inhibitorów kinazy JAK1 iJAK2,takiejakruksolitinib.
W badaniu II fazy z zastosowaniem ruksolitynibu u 34 pacjentówz PV nietolerującychlub opornych naHU wyka- zano, że lek ten powoduje obniżenie Hct poniżej 45% bez koniecznościkrwioupustówu97%chorych[8].Uwiększości chorychobserwowanopoprawęwzakresieświądu,nocnych potów, bólów kostnych, a także normalizację rozmiarów śledziony. Najczęstszymi objawami niepożądanymi była małopłytkowość i niedokrwistość, które w stopniu 3 wg CTCAEwystąpiłyu3pacjentów iuwszystkich ustąpiłypo zmniejszeniudawkileku.
Vannucchi i wsp. opublikowali wyniki randomizowa- negobadaniaIIIfazyporównującegoskutecznośćruksolity- nibu i standardowej terapii (ST) w grupie 222 pacjentów opornychlubnietolerującychHU[9].Celempierwszorzędo- wym badania było uniezależnienie od krwioupustów (Hct<45%) i zmniejszenie śledziony o co najmniej 35%
w32.tygodniuleczenia.Celpierwszorzędowyspełniło21%
pacjentów w grupie ruksolitynibu i 1% w grupie ST (p<0,001). Kontrola Hct została osiągnięta odpowiednio u60%i20% wgrupieruksolitynibuiST. CHRstwierdzono u24%chorychleczonychruksolitynibemi9%w grupieST (p=0,003). Ponadto w grupie ruksolitynibu obserwowano istotnielepsząkontrolęobjawówogólnychiobjawówzwią- zanychzzaburzeniamimikrokrążenia(50%vs5%).Toleran- cja leczenia była dobra, w grupie ruksolitynibu obserwo- wano niedokrwistość 3. i 4. stopnia u 2% pacjentów imałopłytkowość3.i4.stopniau5%,wgrupieleczonejST odpowiednieodsetkiwynosiły0%i4%.Upacjentówleczo- nych ruksolitynibem częściej obserwowano zakażenia Herpes zoster(6% vs 0%).Powikłaniazakrzepowewystąpiły u1choregoleczonegoruksolitynibemi6otrzymującychST.
Badanie wykazało znacznie lepszą skuteczność ruksolity- nibu w porównaniu z ST u pacjentów z PVopornych lub nietolerujących HU zarówno pod względem kontroli Hct, jaki zmniejszeniaobjawów ogólnych.Należyjednak pod- kreślić,żewgrupieSTponad60%chorychotrzymywałoHU (mimo spełnienia kryterium oporności lub nietolerancji) itylko11%byłoleczonychINFa.Odzwierciedlatonajpraw- dopodobniej rutynowe postępowanie lekarskie w warun- kachtzw.reallife.
Inhibitory deacetylazy histonów
Wykazano, że deacetylazy histonów odgrywają znaczącą rolę w epigenetycznej regulacji ekspresji genów związanej z patogenezą MPNBCR-ABLminus [24].Stąd próbyzastoso- wania leków z grupy inhibitorów deacetylaz histonów (HDACi)upacjentówzPViETopornychnaHU.
Andersen i wsp. włączyli do badania II fazy z za- stosowaniem vorinostatu 19 pacjentówz ETi 44z PV [25].
W badanej grupie znajdowali się zarównopacjenci wcześ- niej nie leczeni, jak ioporni na HU. Odpowiedź hematolo- gicznąobserwowanou35%chorych,aodsetekpacjentówze świądem zmniejszył się z 19% do 0%. U 65% chorych obserwowano zmniejszenie ilości allela JAK2 V617F.
W badanej grupie obserwowano znaczną toksyczność vori- nostatu,u28chorychodstawionolekzpowoduwystępowa- nia objawów niepożądanych, takich jak biegunka,zmęcze- nie,uszkodzenienerek.
LepszątolerancjęHDACiobserwowaliautorzybadaniaII fazy z zastosowaniem givinostatuw połączeniuz HUu 44 pacjentówzPVopornychnaHU[26].Odpowiedźhematolo- giczną obserwowano u 50% chorych, u ponad 60% stwier- dzonoustąpienieświądu.Lekibyły dośćdobrzetolerowane, objawy niepożądane spowodowały odstawienie vorinostatu u8chorych(18%),tylkou2pacjentówodnotowanoobjawy niepożądane3.stopnia.
Świąd i objawy związane z zaburzeniami mikrokrążenia
Pomimo normalizacji parametrów morfologii krwi, u chorych z PV może się utrzymywać uporczywy świąd.
Klasyczne leczenie cytostatyczne z zastosowaniem HU jest często nieskuteczne. Wskazane są wówczas leki z grupy blokerów receptora histaminowego 1, cholestyra- mina, selektywne inhibitory wychwytu serotoniny (np.
paroksetyna), a także fotochemioterapii PUVA (Psoralen ultra-violet). Objawy erytromelalgii często znosi kwas ace- tylosalicylowy,niekiedykonieczne dlaosiągnięciaskutecz- ności jest zwiększenie częstości podawania do 2 razy na dobę[3–6].
W przypadku utrzymywania się objawów skuteczna może okazaćsięzmianaterapiinaINFa.Bardzo obiecujący pod względemkontroli objawów ogólnych wydaje sięrów- nieżinhibitorkinazyJAK–ruksolitynib[8,9].
Konflikt interesu/Conflict of interest
Niewystępuje.
Finansowanie/Financial support
Niewystępuje.
Etyka/Ethics
Treści przedstawione w artykule są zgodne z zasadami DeklaracjiHelsińskiej,dyrektywamiEUorazujednoliconymi wymaganiamidlaczasopismbiomedycznych.
pi smiennictwo/references
[1] MarchioliR,FinazziG,LandolfiR,etal.Vascularand neoplasticriskinalargecohortofpatientswith polycythemiavera.JClinOncol2005;23:2224–2232.
[2] CarobbioA,ThieleJ,PassamontiF,etal.Riskfactorsfor arterialandvenousthrombosisinWHO-definedessential thrombocythemia:aninternationalstudyof891patients.
Blood2011;117:5857–5859.
[3] TefferiA.Polycythemiaveraandessential thrombocythemia:2013updateondiagnosis,risk- stratification,andmanagement.AmJHematol2013;88:
507–516.
[4] TefferiA,BarbuiT.Polycythemiaveraandessential thrombocythemia:2015updateondiagnosis,risk- stratification,andmanagement.AmJHematol2015;90:
163–173.
[5] PassamontiF.HowItreatpolycythemiavera.Blood 2012;120:275–284.
[6] BarbuiT,BarosiG,BirgegardG,etal.Philadelphia-negative classicalmyeloproliferativeneoplasms:criticalconcepts andmanagementrecommendationsfromEuropean LeukemiaNet.JClinOncol2011;29:761–770.
[7] Alvarez-LarránA,PereiraA,CervantesF,etal.Assessment andprognosticvalueoftheEuropeanLeukemiaNetcriteria forclinicohematologicresponse,resistance,and
intolerancetohydroxyureainpolycythemiavera.Blood 2012;119:1363–1369.
[8] VerstovsekS,PassamontiF,RambaldiA,etal.Aphase2 studyofruxolitinib,anoralJAK1andJAK2Inhibitor,in patientswithadvancedpolycythemiaverawhoare refractoryorintoleranttohydroxyurea.Cancer 2014;120:513–520.
[9] VannucchiAM,KiladjianJJ,GriesshammerM,etal.
Ruxolitinibversusstandardtherapyforthetreatmentof polycythemiavera.NEnglJMed2015;372:426–435.
[10] SilverRT.Areallinterferonsthesamefortherapyin polycythemiavera?ClinLymphomaMyelomaLeuk2013;13 (Suppl2):S305–S306.
[11] KiladjianJJ,MesaRA,HoffmanR.Therenaissanceof interferontherapyforthetreatmentofmyeloid malignancies.Blood2011;117:4706–4715.
[12] KiladjianJJ,CassinatB,ChevretS,etal.Pegylated interferon-alfa-2ainducescompletehematologicand
molecularresponseswithlowtoxicityinpolycythemia vera.Blood2008;112:3065–3072.
[13] Quintás-CardamaA,KantarjianH,ManshouriT,etal.
Pegylatedinterferonalfa2ayieldshighratesofhematologic andmolecularresponseinpatientswithadvanced essentialthrombocythemiaandpolycythemiavera.JClin Oncol2009;27:5418–5424.
[14]HuangBT,ZengQC,ZhaoWH,LiBS,ChenRL.Interferon a-2bgainshighsustainedresponsetherapyforadvanced essentialthrombocythemiaandpolycythemiavera withJAK2V617Fpositivemutation.LeukRes2014;38:
1177–1183.
[15] HarrisonCN,CampbellPJ,BuckG,etal.Hydroxyurea comparedwithanagrelideinhigh-riskessential thrombocythemia.NEnglJMed2005;353:33–45.
[16] GisslingerH,GoticM,HolowieckiJ,etal.Anagrelide comparedtohydroxyureainWHO-classifiedessential thrombocythemia:theANAHYDRETStudy,arandomized controlledtrial.Blood2013;121:1720–1728.
[17] Alvarez-LarránA,Martínez-AvilésL,Hernández-BoludaJC, etal.Busulfaninpatientswithpolycythemiaveraor essentialthrombocythemiarefractoryorintolerantto hydroxyurea.AnnHematol2014;93:2037–2043.
[18] BaxterEJ,ScottLM,CampbellPJ,etal.Acquiredmutationof thetyrosinekinaseJAK2inhumanmyeloproliferative disorders.Lancet2005;365:1054–1061.
[19] JamesC,UgoV,LeCouedicJP,etal.AuniqueclonalJAK2 mutationleadingtoconstitutivesignallingcauses polycythaemiavera.Nature2005;434:1144–1148.
[20] ScottLM,TongW,LevineRL,etal.JAK2exon12mutations inpolycythemiaveraandidiopathicerythrocytosis.NEnglJ Med2007;356:459–468.
[21] NangaliaJ,MassieCE,BaxterEJ,etal.SomaticCALR mutationsinmyeloproliferativeneoplasmswith nonmutatedJAK2.NEnglJMed2013;369:2391–2405.
[22] KlampflT,GisslingerH,HarutyunyanAS,etal.Somatic mutationsofcalreticulininmyeloproliferativeneoplasms.
NEnglJMed2013;369:2379–2390.
[23] MichalakM,GroenendykJ,SzaboE,GoldLI,OpasM.
Calreticulin,amultiprocesscalcium-bufferingchaperoneof theendoplasmicreticulum.BiochemJ2009;417:651–666.
[24] SkovV,LarsenTS,ThomassenM,etal.Increasedgene expressionofhistonedeacetylasesinpatientswith Philadelphia-negativechronicmyeloproliferative neoplasms.Leukemia&Lymphoma2012;53:123–129.
[25] AndersenCL,MortensenNB,KlausenTW,etal.AphaseII studyofvorinostat(MK-0683)inpatientswith
polycythaemiaveraandessentialthrombocythaemia.BrJ Haematol2013;162:498–508.
[26] FinazziG,VannucchiAM,MartinelliV,etal.AphaseII studyofGivinostatincombinationwithhydroxycarbamide inpatientswithpolycythaemiaveraunresponsiveto hydroxycarbamidemonotherapy.BrJHaematol 2013;161:688–694.