www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 1
„FOREX - DESK: Komentarz tygodniowy (29-10-2005r.)”
Miniony tydzień na rynku walutowym można w zasadzie podzielić na dwa odrębne rynki - międzynarodowy i krajowy. Na międzynarodowym dolar przez większość czasu tracił na wartości, jednakże nie zmieniło to zasadniczo sytuacji w średnim terminie i tutaj nadal posiadacze amerykańskiej waluty zdają się mieć korzystniejsze perspektywy. Zupełnie inaczej przedstawiała się sytuacja w przypadku krajowej waluty. Tutaj ostatnie dni zdominowane były oczywiście wydarzeniami ze świata polityki. Tydzień zaczęliśmy osłabieniem krajowej waluty ze względu na niedzielny wynik wyborów prezydenckich. O ile można było wówczas mówić o w miarę wyważonym przełknięciu tej gorzkiej pigułki przez rynek finansowy, o tyle kolejne dni, wraz z docierającymi informacjami o braku porozumienia PO i PiS w sprawie utworzenia koalicji, mocno rynek rozczarowały i zaczął się masowy odpływ kapitału zagranicznego z naszego rynku. Traciła giełda oraz złoty. Na tym drugim, na niektórych parach pojawiły się już nawet techniczne sygnały sprzedaży o charakterze średnioterminowym. Najbliższe dni z pewnością zweryfikują ich trafność i przekonamy się, czy złoty nadal będzie się osłabiał, czy może aktualne, dość niskie jego poziomy zostaną wykorzystane jako okazja do kupna i w efekcie kursy szybko wrócą do poprzednich poziomów. Tydzień zdominowany był zatem problemami politycznymi. Bez echa (i słusznie) przeszła decyzja RPP o pozostawieniu ceny pieniądza, jak również nastawienia w polityce monetarnej, na niezmienionym poziomie. Aktualna, mało klarowna sytuacja polityczna z pewnością nie służy obecnie podejmowaniu jakichkolwiek działań w tym zakresie i był to jeden z głównych czynników, które miały na nią wpływ. Zbliżające się dni są dość obfite w ilość publikacji makroekonomicznych ze Stanów Zjednoczonych. W poniedziałek zapoznamy się z przychodami i wydatkami Amerykanów we wrześniu oraz październikowym indeksem Chicago PMI. We wtorek podane zostaną wydatki na konstrukcje budowlane, indeks ISM dla sektora produkcyjnego oraz, najważniejsza, decyzja FED w sprawie poziomu stóp procentowych. Oczekuje się ich wzrostu o kolejnych 25 punktów bazowych, a więc będzie to kolejny bodziec aprecjacyjny dla amerykańskiej waluty (m.in.
przyciąganie kapitału poprzez wyższą rentowność obligacji). W środę zapoznamy się z Raportem Challengera, dotyczącym planowanych zwolnień oraz tradycyjnie z cotygodniowymi danymi odnośnie zmian zapasów paliw. Na czwartek zaplanowano publikację danych odnośnie ilości noworejestrowanych bezrobotnych (dane tygodniowe) oraz wydajność pracy w III kwartale, a także indeks ISM, ale tym razem dla sektora usługowego.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 2 Tydzień uwieńczony zostanie publikacją jednego z najważniejszych raportów, czyli raportem z amerykańskiego rynku pracy, zawierającym m.in. stopę bezrobocia, a także jeszcze ważniejsze dane dotyczące zmiany zatrudnienia w sektorach pozarolniczych. W kontekście tych danych inwestorzy zwrócą również w tym tygodniu nieco większą uwagę na publikowane dzień wcześniej dane o ilości wniosków o zasiłki dla bezrobotnych. Jak więc widać, pod względem informacji spływających na rynek w najbliższych dniach zapowiada się sporo atrakcji. Proponuję przyjrzeć się teraz sytuacji technicznej na poszczególnych parach (sugerowałbym zwrócić szczególną uwagę na wspomniane crossy złotowe).
Rynek zagraniczny
EUR/USD
Miniony tydzień na rynku eurodolara należał do stosunkowo ciekawych, a co najważniejsze, zmiennych. Niestety sytuacja w średnim terminie nie uległa na tej parze poważniejszym zmianom, czyli kurs nadal tkwi w zakresie 1.19 - 1.22. Miniony tydzień nie poszerzył tej rozpiętości, chociaż w zasadzie wahania odbywały się niemal w jej całym rejonie. Można zatem zakładać, że dopiero wybicie poza wskazany zakres przełoży się na wyznaczenie trwalszego kierunku zmian cen. Wyjście ponad 1.22 sygnalizowałoby w mojej ocenie możliwość testu rejonu 1.2300/20, gdzie obecnie zlokalizowane jest 61,8% zniesienie fali spadkowej, zapoczątkowanej we wrześniu. Podażowe znaczenie tego rejonu wzmocnione jest znajdującą się tam również kilkumiesięczną linią trendu spadkowego. Z kolei trwałe przekroczenie ograniczenia dolnego winno zakończyć aktualną korektę/konsolidację i przełożyć się na wyznaczenie kolejnej, silnej fali aprecjacji dolara.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 3
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 4
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 5
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 6
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 7 USD/JPY
Nieco inna sytuacja ma miejsce na parze dolara względem jena japońskiego. Tutaj nadal widoczny jest zdecydowany trend wzrostowy. Co prawda od około dwóch tygodni mamy do czynienia z jego nieznacznym spowolnieniem, to jednak warto zauważyć, że nie został wygenerowany nawet najszybszy sygnał sprzedaży w postaci przełamania około miesięcznej linii trendu wzrostowego. Obecnie zlokalizowana jest ona na poziomie 115.00 i jej przekroczenie będzie zwiastunem chwilowego wyczerpania się potencjału popytu. Póki ceny trzymają się nad jej poziomem zakładać należy kontynuację aprecjacji amerykańskiej waluty.
Oporem w krótkim terminie jest strefa maksimów z ostatnich dni, które zlokalizowane są w zakresie 116.00/20. Wyjście wyżej winno się przełożyć na wyznaczenie kolejnej fali wzrostowej. Wskazuje na to również sytuacja średnioterminowa, gdzie aktualna konsolidacja, jaka od dwóch tygodni jest tu widoczna, przypomina swoją wymową prowzrostową flagę.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 8
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 9
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 10
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 11
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 12 EUR/JPY
Minione dni dość ciekawie przedstawiają się na eurojenie. W zasadzie widać tu dość wyraźną, dodatnią korelację z parą eurodolara, czyli niemalże od początku tygodnia europejska waluta drożała, natomiast piątkowe, późne popołudnie przyniosło już osłabienie. Na tej parze wzrost wartości euro wynikać może jednak z niedawnego sygnału kupna, jaki się tu pojawił, czyli z przekroczenia linii trendu spadkowego o średnioterminowym charakterze. Była ona również górnym ograniczenie formacji kanału. Wybicie się z niego zmieniło zatem nieznacznie obraz tej pary. O ile w średnim, czy nawet długim terminie para eurodolara nie wygląda zbyt dobrze (ponad 1,5-roczny RGR z linią szyi na 1.19), o tyle w przypadku eurojena nie widać aż tak wyraźnych zwiastunów deprecjacji europejskiej waluty. Otwartym pozostaje pytanie, czy ta dodatnia korelacja pomiędzy tymi parami pozostanie utrzymana w najbliższym czasie, czy może każdy z rynków pójdzie w swoją stronę. Jeśli chodzi o najbliższe wsparcie, to popytu doszukiwałbym się na poziomie 139.11, czyli zeszłotygodniowym maksimum. Jak na razie, piątkowa wyprzedaż euro nie zdołała jeszcze sprowadzić cen pod ten poziom, a zatem nadal w krótkim terminie większym prawdopodobieństwem cechuje się kontynuacja wariantu wzrostu wartości euro. Oporów spodziewałbym się przede wszystkim w strefie marcowych i kwietniowych wierzchołków, czyli 140.57/70.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 13
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 14
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 15
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 16
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 17 GBP/USD
Na funcie przecena dolara w tym tygodniu nie była aż tak widoczna, jak np. na eurodolarze.
Bardziej istotny wydawać mógłby się piątkowy spadek, bowiem od około dwóch tygodni ukształtowała się tu formacja klina zwyżkującego, natomiast piątkowe umocnienie dolara doprowadziło już do wybicia się z formacji dołem. Tym samym krótkoterminowo pojawiła się presja wzrostu wartości dolara przynajmniej do podstawy formacji, czyli w tym układzie w rejon 1.7400/50. Po drodze podaży przyjdzie się jeszcze zmierzyć z poziomami wsparcia przy 1.7720 oraz 1.7630. Oporem pozostaje obecnie maksimum z czwartku przy cenie 1.79.
Wyżej podaż winna być widoczna również przy 1.7960 i 1.8020.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 18
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 19
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 20
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 21
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 22 USD/CHF
Podobne zachowanie dolara widoczne było również na parze względem franka szwajcarskiego. Większa część tygodnia charakteryzowała się spadkiem wartości amerykańskiej waluty, natomiast piątkowa końcówka przyniosła dość dynamiczną korektę.
Warto jednak zauważyć, że nie udało się dzięki niej wygenerować żadnych, poważniejszych sygnałów negujących ostatnią presją deprecjacyjną amerykańskiej waluty. Ceny zdołały tu jedynie dotrzeć do poziomu 1.2820, gdzie zlokalizowana jest około 1,5-tygodniowa linia trendu spadkowego. Można zakładać, że jej przełamanie przełoży się na wyznaczenie presji popytowej na tej parze i tym samym zakres ostatniego, około 1,5-miesięcznego horyzontu zostanie podtrzymany (1.2650 - 1.3070), co w tym układzie kazałoby się spodziewać umocnienia amerykańskiej waluty w stronę 1.3070. Póki zatem ceny ewidentnie nie wybiją się pod poziom 1.2650 nadal większym prawdopodobieństwem cechuje się wariant kontynuacji wzrostu wartości dolara.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 23
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 24
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 25
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 26
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 27
Rynek krajowy
USD/PLN
Choć miniony tydzień był bardzo emocjonujący na krajowym rynku walutowym, to trzeba przyznać, że nie przełożył się on na zmianę sytuacji technicznej dolara do złotego. Spore straty złotego, do których w dużej mierze rękę przyłożyli nasi politycy, nie zdołały tu doprowadzić do przełamania poziomu oporu w strefie 3.28 - 3.33. Udało się kupującym zaatakować w/w rejon, ale nie został on ostatecznie przełamany. Można bowiem zakładać, że dopiero wyjście ponad 3.33 (wierzchołek z sierpnia) kazałoby się liczyć z wyznaczeniem kolejnej, silniejszej fali wzrostu wartości dolara. Amerykańska waluta otworzyłaby sobie wówczas drogę w stronę strefy 3.45 - 3.46. Sytuacja w krótkim terminie jest o tyle ciekawa, że presja deprecjacyjna złotego, jaka się pojawiła, ma obecnie szansę zbiec się również z możliwym umocnieniem dolara na rynku międzynarodowym, a zatem w tym kontekście okolice 3.33 byłyby zagrożone. Nawet, jeśli tak by się nie stało, to krótkoterminowo możemy się niebawem spodziewać jakiś rozstrzygnięć, bowiem od dołu zbliża się około 2-miesięczna linia trendu wzrostowego, która aktualnie zlokalizowana jest przy poziomie 3.25. Miejsca na dalsze oscylacje między coraz wyżej położoną linią trendu, a poziomem 3.33 robi się tu coraz mniej. W przypadku przełamania wspomnianego wsparcia liczyć należałoby się, jeśli nie ze skierowaniem cen w stronę wrześniowych dołków (3.11), to przynajmniej z utrzymaniem ostatniego horyzontu w zakresie ok. 3.19 - 3.28.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 28
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 29
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 30
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 31
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 32 EUR/PLN
O ile na dolarze względem krajowej waluty sytuacja techniczna nie uległa jeszcze jednoznacznym rozstrzygnięciom, o tyle w przypadku eurozłotego sprawa przedstawia się już zdecydowanie inaczej. Przecena krajowej waluty z ostatnich dni przełożyła się na wybicie z około 2-miesięcznej formacji spadkowego kanału. Biorąc pod uwagę poprzedzający go trend spadkowy, można sądzić, że wybicie to jest już sygnałem zmiany trendu. Zaatakowany został dobrze znany poziom 4.00, w okolicach którego zakończone zostały piątkowe notowania.
Wiele teraz zależy od zachowania się rynku w najbliższych dniach. Pierwszy, dynamiczny potencjał ruchu nieco się już wyczerpał, ale obecnie istotny będzie przebieg korekty. Jeśli odbywała się ona będzie w rejonie 4.00, to liczyć można się z utworzeniem jakieś prowzrostowej formacji (flaga, chorągiewka), które tworzą się po dynamicznych wybiciach i wówczas fala spadku wartości krajowej waluty byłaby kontynuowana. Sygnałem fałszywości wybicia byłby w aktualnej sytuacji powrót w zakres niedawnego kanału, czyli spadek pod poziom 3.93. Dopóki ceny trzymają się nad tym poziomem, dopóty krótkoterminowy popyt ma przewagę, a jest również spora szansa, że wzrost okaże się nieco trwalszy. W przypadku kontynuacji aprecjacji europejskiej waluty, poważnego oporu doszukiwałbym się na poziomie 4.07, gdzie zlokalizowana jest niemal 2-letnia linia trendu spadkowego. Można zakładać, że jej ewentualne przełamanie przełoży się na potwierdzenie aktualnej, krótkoterminowej tendencji wzrostowej.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 33
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 34
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 35
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 36
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 37 PLN BASKET
Wyraźny impuls spadku wartości złotego widoczny był również na koszyku względem krajowej waluty. Udało się tu przełamać popytowi poziom 3.62, a co więcej, w czasie piątkowych notowań widoczna była nieznaczna korekta po wybiciu, która zakończone została już jednak na poziomie właśnie 3.62 (od góry), a zatem wykonanie takiego ruchu powrotnego jedynie potwierdziło wagę przełamania oporu (teraz już wsparcia). Oczekiwać należałoby obecnie próby wzrostu przynajmniej w stronę 3.69, czyli do rejonu sierpniowych maksimów.
Z kolei ich przełamanie otwierałoby drogę do 3.7650, czyli kilkumiesięcznej, dość łagodnej linii trendu spadkowego. Najbliższym sygnałem, że zeszłotygodniowy spadek wartości złotego był jedynie chwilowy, byłby powrót ponownie pod poziom 3.62. Póki ceny znajdują się nad nim, można mówić o krótkoterminowej przewadze popytu.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 38
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 39
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 40
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 41
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 42 GBP/PLN
Bardzo ciekawie prezentowały się notowania w ostatnich dniach na parze funta względem krajowej waluty. Również doszło tu do zmiany sytuacji technicznej, ale tutaj zmiana ta objęła już sygnały o charakterze średnioterminowym. Kurs od okolic maja poruszał się w zakresie kanału spadkowego, z którego w minionych dniach doszło do dynamicznego wybicia górą.
Można zatem sądzić, że tym samym trend spadkowy uległ już zakończeniu. Otwartym pozostaje oczywiście pytanie, czy od razu przejdzie on we wzrostowy, czy może czeka nas teraz jakaś konsolidacja. Warto jednak zauważyć, że w piątek pojawił się ruch powrotny (podobnie, jak na koszyku do 3.62) do przebitego oporu i co istotne, został on na nim niemal dokładnie zatrzymany. Zyskaliśmy zatem potwierdzenie sygnału sprzedaży złotego i można obecnie zakładać, że większym prawdopodobieństwem cechowały się będą próby kontynuacji spadku wartości krajowej waluty. Najbliższych oporów doszukiwałbym się przy cenie 5.9350 oraz 5.9640. Za sygnał pułapki wybicia w aktualnej sytuacji uznać należałoby cofnięcie się w rejon kanału, czyli pod poziom 5.81 - 5.82.
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 43
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 44
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 45
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 46
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 47 CHF/PLN
Mniej więcej analogiczna sytuacja miała miejsce również na parze franka względem złotego.
Ceny również opuściły tu półroczny kanał spadkowy górą, co zostało w piątek potwierdzone również wykonaniem ruchu powrotnego (który akurat w przypadku tej pary zakończył się nieco powyżej przełamanego oporu). Wybicie jest zatem faktem, a więc trend spadkowy można na tej parze uznać za zakończony, a tym samym liczyć należałoby się teraz z rosnącą presją aprecjacji szwajcarskiej waluty w średnim terminie. Przełamanie okolic 2.58 (61,8%
poprzedniej fali spadkowej) będzie otwierało drogę do okolic 2.6350, natomiast przełamanie tej bariery kazałoby się liczyć ze wzrostem w rejon 2.72, czyli 161,8% wysokości korygowanej właśnie fali spadkowej, zapoczątkowanej pod koniec sierpnia. Za sygnał pułapki wybicia i tym samym negacji sygnału sprzedaży złotego uznam powrót w zakres formacji kanału, czyli obecnie pod poziom 2.5500/50. Póki ceny trzymają się nad tym rejonem, można mówić o przewadze popytu.
Tomasz Gessner FOREX - DESK
tomasz.gessner@forex-desk.net
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 48
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 49
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 50
www.forex-desk.net | info@forex-desk.net 51