Biuletyn Informacyjny. Obiektowe Systemy Komputerowe, R. 16, Nr 1-6

VI

BS|

E R f l

OBIEKTOWE SYSTEMY

ii KOMPUTEROWE

Kurs przygotowawczy w zakresie automatyzacji

k o m p u t e r o w e j w przem yśle maszynowym

18 - ₂₃ . _09.1978

O R G M A S Z - I M M

Zjednoczenie P rzem ysłu Automatyki i Aparatury Pom iarow ej „ M E R A "

Instytut M aszyn M atem atycznych „ m e r a im m ” B ran żo w y O środ ek INTE

D W U M I E S I Ę C Z N I K

W y d a j e : C E N T R U M N A U K O W O - P R O D U K C Y J N E T E C H N I K K O M P U T E R O W Y C H [ P O M I A R Ó W I N S T Y T U T M A S Z Y N M A T E M A T Y C Z N Y C H

B R A N Ż O W Y O Ś R O D E K I N F O R M A C J I N A U K O W E J T E C H N I C Z N E J I E K O N O M I C Z N E J

D ru k o k ła d k i 1MM z a m . 3 4 / 8 0 n a k ł . 8 2 0 e g z ,

maqjjny O B IE K T O W E S Y S T E M Y K O M P U T E R O W E

Kok XVI Nr 1-6 1978

Streszczenie Contents CoAep*aHKo

Od redakcji • a. 3

P1ETROWSKI H, ? Zintegrowany sys­

tem uuloimityzacji przedsię­

biorstw przemysłu maszynowego

..V.« s. 5

PiETROWSltl II, ; Automatyzacja zarządzaniu przodsiębiorstweia prw/-.cinya łowym ... s, 1 7 PIETROWHKC 11, j Modułowy systoiu .informatyczny M O S I P s. 3*ł GRONEK M, : Rola języku opisują­

cego działalność pi'zodaipbior- stwa w u«i>ekcie porządkowania struktur organizaoyjnyoh oraz automutyzacJi ... a, *46 ZDIEUSKT S, ; Automatyczne ukła­

dy i systemy wytwórczo ,, s, 60 SZYMAŃSKI L, : Systom Jutomatyza- cji ciągów transj>ortu teolmolo- gieznogo ... s. 67 STEFANEK J. ; Komputerowe syste­

my automatyki w magazynach wyso­

kiego składowania a, 77 , SZMYD J, : Sterowanie liniami to-

cluio logicznym i na przykładzie AUKl .. ,.... ... s. 89 WAS IKK K. ; MIMA CNC/^NTJCON *400 nowoczesny ays tern numerycznego aterowunia obrabiarkami , s. 99 GÓJSKf K , ; Obrabiarki sterowane mmiorycznie, Sterowani o CNC-DNC.

Przykład SKSC-1 dla KOR-1 a. 1 11 JASIŃSKA Z.A., ŁAPIŃSKI A. , PRZYBYLSKI L.II, : Modułowy system robotów przemysłowych Pft-02 i możliwości Jogo zastosowań do autowalyzuojI dyskretnych proce­

sów przemysłowych .... s,ll6

SuCIPt A,: Roboty przemysłowo złożone ... 3,12*1 NOWAK F,j Systemy programowane­

go s t e r ó w u n i u ,*•«•« s . 1 31 hONKÓWicZ-SITTAUER S , : Automaty­

zacja technicznego przygotowania produkcji • •• • a. 1 3 8 SAWICKI Z. i in,: Podstuwy budo­

wy systemów pi*oblomowo zoriento­

wanych nu bazio środków SM EMC drugiej kolejności s, 1 50

From oditor p, 3

PIETROWSKI Jt;: Integrated sys­

tem of engineering industry en- torpriso automation ,,,• p, 5 PIBTROWSKI II. : Automation of the industrial enterprise mana­

gement . . • • p, 17 PIETUOWSKI II,: MOSIP module com putor scionco systom ,,, p. 3*t GHONEK M , : Hole of the language describing the enterprise acti­

vity in view of arranging the organizetional structures and

automation p. *46

ZBIE11SKI S, ; Autoumtio circuits and production systems ,,p, 60 SZYMAlGSKI L, : Automation system of technological transport lines ... . . ... . p, 67 STEFANEK J , : Computer automa­

tics systems in high level ware­

houses p. 77

SZMYD J , : Tochnological lines control baaed on ALPG . p. 89 WASIKK K. : MERA CNC/NUCON *400 a m o d e m system of machine tool numerical control ... p. 99 G0JSKI K. : Muohlne tool muueri- oal control CtyC-DNC. Conti'o.1. - oxample SKSC-1 for KOR-1 p. 111 JASlflSKA Z,A, . lAPXrtSKI A. , PRZYBYL3KI L,Ii. x PR-02 indus- strial robot module system and its application possibilities for automation of discrete in- dustrial processes p,*1 1 6 SOCIIA A,: Complex industrial robots .... ... p. 12*1 NOWAK F , : Systems of programm­

able control p. 13-1 BONKOWICZ-SITTAUKR S . : Automa­

tion of tooiinical production

preparation p. 138

SAWICKI Z , : Creation baaos of problem oriented systoms based on -the SM EMC second soquenco tools t ••••«• • p. 130

DZIK K.»SWIANXEWICZ J. 1 JS RIAU computers in object systems of computer uutomution p. 1 7 7

Qt pe,naKUMM

riErPOBCiOl IX»1 iliiT0*rpHpq^aHfia/i chcte«a aSTOAi;vvit3ai(wa iipeAUpuji- ThU MaiJl Hildę T pOH ii bHOft npOMiilil- JieHHOCTH ... c, &

lIE i'P O B C K ii X . j A b t o M cltk3^{a r h}>1 ^{y n -} paiiJIOHHA [IpOMUWJieHIlliM fip e A h P K łł- TMeM .. . ... c . 17 ilBTPOBCKM X.s MoAyJibiian Hiupop- ManHOHnan cucTOMa MOSIP o, M r’POHEK If,: Pojib k3UKa, OriWCIJ Ua- WfllQ TO A«AT£JJIbHOCTb UpeAIIpHHTHH a a o n e w T e yiiopHA O HeiiHH o p r a n w - 3 a u H 0 H iw x . h aB T O M aT w aahp q H iiux c i p y K T y ^ . . . c . 46 3BBPCKH 0.; AsTOMaTimecKHe npo- H3 KOACT HQHHliO CXSMLl H CHCTGWJ

• . GO

UUMAHbCKH Jl.i CncTeMa a BTOMaT u—

3ai;nM t a t ’TexHOAorM^ecKoro TpaucnopTa ... o. G7 CTE4*AfiEK H . : KOMirbK/repuue c h c -

•reMhi ahTOMaTMKM na cKJiaAax ih-j- coKoro CKAaAHposaHMB .., c. 77 Ui&km M.j YrrpaBJieHwe t o x h o a o t h— MeCKHMW AHHHAMH Ha npHMCpe ALl^Gj

... c. b9 BAOEK K.: MERA CNC/KUCON *100 - coapeMenHait cHcxeMa MHCJioaoro nporpaMMHOro ynpabJieHHH OTaima-

MH 99

FYllOKH J(.: OxaJiKH c mhcjiowjm nporpaMMHUM yupabJieuHeM. Yupas- JieHHO CNC-DNC - npHMOp SiiSC-1

A Jin KOR-1 ... . c.Ill

aCHflbCKA 3.A., JiAUHHbCKH A., rDKRIkiHbCKH Jl.X.: MoAyAbHan c.h c- TGMa npOMWUlAOHHUX pOÓOTOB IR-CG H

b03M0XH0CTH Ot? npWMÓHOHHH AJOl aBTOMaTHaaRHH AHCKpetkux npow.^uj- jieHnux iipoueccoo ...c . l l G

"“COXA A.: CA0)KHjje tipoMUUiJicMiHuo podOTU ... C.1E4 HOBAK. «1».: Ch c t o m u nporpaMMHoro yiipauAeHHH . . . c .1 3 1

: DZIK IC, , SWIANIEWICZ J. ! Kompu­

tery JS RIAD w obiektowych sys-

; tomach komputerowej automatyza­

cji ... ... a. 177 WOŹNIAK M . ,'POZNAŃSKI Z . ; Opro­

gramowanie obiektowych systemów { k o m p u t o r o w o j a u t o w a t y z a o ji...

... s. 1 86 MYSIOR J . : Problemy automatyza­

cji wytwarzania oprogramowania dla obioktowyoh systemów kompu­

terowo j autematyzaojl s. 1 95

j SZCZEP E. , POZNAŃSKI -Z. | Symula- j cja oyfrown automatycznej iinil j Jprodukcji gwintowników . s, 2 3 1 i

WOŹNIAK M . , POZNAŃSKI Z . ! Ob- Ijeot system software of oomput- or automation ...p. 186 MYSIOR J . : Automation probloms of ooftwaro production for com­

puter automation object system

... P. 193

1VÔJCÏHKIAN T. 1 Basic knowledge of data base managousent systems

... P. 201 STAWOWCZYK A , : Monsuromont au-

tnl simulation ,of the aovow- tap automatic production line

B 0 H K 0 B H 4 - C H T T A Ï3 P C . t KAMShlbCKH A . : A a io M a T M a a u H s T e x H im e c K o il n o flro T O B K H n p o k 3 B O A C T B a . c . 1 3 8 CABHljKH 3.H A p . i Oc h o b u p e a .JW 3 a - UkH npo6AcuH O -opH e«< rw poBaHH ui;

CKCT.eM H a 6 a3 0 . c p e A O T S CM 3HM BT o po it o n e p eA H . . . C .1 5 0 - Æ3HK K . , C BH H EBB 4 t t . ; K o M irH o rap - Haa cuoieMa EC PftR b oOtexTHUx • C H O TBU aX KOMIJiWTepHOit a BTOMaT H- sa u u H ... o . 177 B03B1ÎHK M . , n03HAHbCKH 3 . t n p o - rpaM M Hoa o C o c n e ą e R K e oC w eKTO Eux CH0T8M KOMm.K>repHoit asTO M aTH sa,- RRH . . . . ' ... c . 1 8 6

MliCfiP H . i npofiJieM U a B T O M a i H a . a ip i H

HaroTOBJieima nporpaMMHoro o fie c - n e H e ir a « a a h 0 6 ie K T H U x c H c ie M f KOMnbwiepKott aBTOMaTviaaaHH

! ... 0 .1 9 5

BYttUEKH AH T . ; OeHOBHue co o flaieH m o c H O T e a a x y n p a n jio m iK C asoM a o h-

h u x ... c . 2 0 1

CTABOBHHK A. ; ABTOMaTnaaunji

-

ae p e H H it b n p o M u n Jie H H o cT H . o .2 0 7 IKHMOflK P. ! BBea sHue B c h c t ê m u nep aA aH H H T S A e o ip a fiO T K H Hwfiop- MaHHH ... . 0 ,2 2 4 KPYJIb A., MAÏI3AJ12K H.l PenicTpi- UHA a o h h uX b peaJŁHou KacoiTaOe BpoM em i b okcT0M 8 y n p a u A e im s CipOH 3 BOACT BOM . ... C.240 0PJ10BCKH X,! Onur MERA— PIAP bo B H G A PO H H - H C l! O TO M K O W m . K lT e p łiO ii

auTOMaTttKH . . . c .2 4 7 mE.n E . , ri03HAHbCKH 3 . 1 H u cJiO E a fi P , 231 i R iO łT a u irs np o k 3 b o a c t B a M e m H K b e _ J ...'... 0 .2 5 1 WÓJC1EKIAN T. i Podstawowe windo- toiuation. in industry ... p. 207

mości o systemach zarządzania

; bazą danych ... s. 201 SZYMSIAK G.» Introduction to STAWOWCZYK A, : A u t o m a t y k o Ja po- tranami a a ion and toleooumnmioa- iniarów w pivztMityélo , ..,, *s. 207 ^*-0Ja •**•**•♦*»•••*«*••• P* 22*4 SZYMSIAK 0.: Wprowadzenie do sy- . w ...

KRÓL A., MARSZALEK J, t Data ro- 3 tomów transmisji i teleprzotwa- . . . .

gistration in the roal time rżenia informacji s. 22k . • . .

' production control system K R Ó L A . , MARSZALEK J.i Rojestrak •*•«•*«•*•••»••• ... Pi 2 l i 0

oja danych v ozasle rzoozywis-1jI

tym w systemie sterowania pro- i jOH^CWSKX H. MERA-PIAP cxpori- dulcoją s °k0 mon*s within implementation of

, the computer automatics a y etoms

ORwOVSKI H. i Doświadczania MERA-j ... p. 2V?

PIAP wo wdrażaniu ulcłndów auto- i

motyki koraputerowèj .... s. 2k7 SZCZEP E . , POZNAŃSKI 2.: Digi-

Od Redakcji

\fo wrześniu 1978 **, w Instytucie Maszyn Ma tema tyczny oh zóstał zorganizowany kurs przygotowaw­

czy z zakresu automatyzacji komputerowej w przemyśle maszynowym. Organizatorami kursu hył Inaty- tąt Orgaitizaoji Przemyślu Maszynowego "ORGMASZ" i Instytut Maszyn Matematycznych, Uczostnikami kursu byli praktycy z przemysłu maszynowego zajmujący kierownicze stanowiska we wdrażaniu automa­

tyzacji komputerowej. Celem kursu było, a jest to zarazem celem niniejszej publikacji, ukazanie możliwości, jakie stwarza zastosowanie komputerów i techniki cyfrowej w szeroko rozumianej auto­

matyzacji przomysłu maszynowego,

Z punktu widzenia rodzaju wykonywanych zadań oraz charakterystyki sprzętu i oprograuunyonia, dziedziny zastosowań komputerowych układów automatyzacji w piraterayślo maszynowym można podzielić na następujące grupy: .

• zarządzanie procesem produkcyjnym,

0 sterowanie pojedynczymi ciągami technologicznymi lub grupami urządzeń,

9 sterowanie indywidualnymi urządzeniami,

9 techniczno przygotowanie produkcji.

Każda z tych dziedzin znajduje swojo odzwierciedlenie w niniejszoJ publikacji.

Zarządzanie procesom produkcyjnym jest omówiono w trzech artykułach H,Pietrowsklego (Zinte­

growany system automatyzacji przedsiębiorstw przemysłu maszynowego, Automatyzacja zarządzania przedsiębiorstwom przomyslowym, Modułowy system informatyczny MOSIP), Artykuły te przedstawiają całość problematyki w ujęciu oprucowanym przez Instytut Organizacji Przemyślu Maszynowego, zuś system MOSIP stanowi konkretną propozyoję w tym. zakresie, przewidzianą do realizacji w przedsię­

biorstwach MPM,

Intoresująoym rozszerzeniem tej tematyki jest artykuł M.Gronka; Rola języka opiniującego działalność przedsiębiorstwa w uapokoio porządkowania struktur organizacyjnych oraz

automatyzacji.

Pomost między tematyką zarządzania procesem produkcyjnym a sterowanie» ciągami technologicz­

nymi i grupuiąi urządzeń stanowi praca S,Zbierakiego: Automatyczne układy i systemy wytwórcze.

Sterowanie na poziomie ciągów teclinologicznych i grup urządzeń jest omówione na przykładach v/ artykułach L, Szymańskiego ( transport teclmologiczny) , J, Sto fanka ( magazyny wysokiego składowa­

nia) i J,Szmyda (linio toclmologiczne) ,

Sterowanie indywidualnymi urządzeniami omówione jest na przykładach widzianych od strony urządzoń technologicznych ( K.Wasiok i K,GóJski - obrabiarki sterowane numerycznie, Z,Jasińska i in, - roboty prosto, A,Socha - roboty złożono) oruz na przykładzie widzianym od strony urzą­

dzenia a torującego ( F,Nowak: Systemy programowunego sterowania). Artykuł F,Nowaka jest ponadto interesujący z tego względu, że zaznajamiu z możliwościami, jakie daje zastosowanie sterowników programowalnych jako określonej tecłmiki realizacyjnej automatyzacji, a jednocześnie prozentujo sterownik programowalny PitronLk PC-*łh(na licencji firmy Pilz) , który wszedł do produkcji w Za­

kładach MKRA-ZAP,

Zugiulnioniu automatyzacji toclinicznego przygotowania produkcji omawia artykuł S.Dónkowicz i A,Karaibskiego,

Drugą część numeru wypołnia problematyka metod i środków realizacji autoinatyzacJi komputero­

wej w przemyślo maszynowym. Praca zbiorowu pt. Podstawy budowy systomów problemowo zorientowanych na bazio środków SU EMC drugiej kolejności wprowadza w zasady wypracowano

/

w ramach współpracy krajów socjalistycznych w zakresie olektronicznoj techniki obliczeniowoJ, dotyczące budowy obiektowyoh ayatomów sterowania. Artykuł ten jest ponadto istotny z tego wzglę­

du, że podaje wiole wymagań i ustaleń przyjętyoh dla tych systemów. Ponieważ zestawy minikompu­

terowe rodziny SM są zarówno sprowadzane do Polski jak i przewiduje się ich produkcję w kraju - - to problematyka artykułu staje się szczególnie aktualna, Z kolei artykuł K.Dzika i J.Swianie- wicza zawiera informacje o komputerach rodziny JS(Riad), tj, dużych komputerach, do praoy na po­

ziomie zarządzania.

Obok spraw systemów i sprzętu niemniej ważna jost tematyka oprogramowania, W tę tematykę wprowadza artykuł M.Wożniak i Z,Poznańskiego, Jedną z istotnych trudności we wdrażaniu kompute­

rowych układów automatyki Jest sprawa pracochłonności wytwarzania oprogramowania dla tych oolów, stąd artykuł J.Mysiora traktujący o autowatyzaoji wytwarzania oprogramowania. Na pograniczu za­

g a d n i e ń systemowych i programowyoh loży problematyka baz danyeh, bardzo ważna dlatego, że każdy

W i ę k s z y system komputerowej automatyzaojl tworzy bazę danych i z niej korzysta - tę problematykę

prezentuje artykuł T.WóJoiekian,

Z omówionych środków można budować określone układy - w Biuletynie zawarto pewne przykłady.

A.Stnwouczyk omawia automatyzację pomiarów w przemyśle, na przykładzie systemu MST-1 (opracowa­

nie UNIMA) a wykorzystaniem interfejsu IEC-488. G.Szywsiak daje wprowadzenie do systemów trans­

misji i teleprzetwarzania informacji. A,Król i J,Marszałek opisują system rejestracji danych w ozasie rzeczywistym w sterowaniu produkcją. Opisany w tym artykule system rojestraoji Jest isto­

tny dlatego, że oparty jest na rozwiązaniaoh (podstawowy Jest terminal U K Z D ) wprowadzanych do produkcji w MBRA-EJLWRO, Jest wlęo niewątpliwe, że wiele zastosowań w najbliższych latach'w prze­

myśle maszynowym będzie zrealizowanych z wykorzystaniem systemu opisanego w artykule, Z kolei H,Orłowski w swoim artykule przedstawia doświadczenia uzyskane w Przemysłowym Instytucie Automa­

tyki i Pomiarów w zakresie wdrażania komputerowych układów automatyki.

Opracowywanie i wytwarzanie układów komputerowych dla zastosowań w automatyce wymaga stosowa­

nia modelowania i symulaoji. Na etapie, opracowywania symulacja umożliwia wykonanie prób algoryt­

mów, mechanizmów programowych, a nawet oałyoh programów na sprzęoio istniejąoym w odpowiednio wyposażonych laboratoriach, zanim eoetanie skompletowany sprzęt, przewidziany do zainstalowania na obiekoie. Umożliwia to przyspieszenie prao, dzięki możliwości zrównoleglenia prac nad sprzę­

tem i oprogramowaniom oraz daje korzyści ekonomiczno, ponieważ sprzęt przewidziany na obiekt nie musi byó przeznaczony do prao programistycznych.

Na etapio uruchamiania całego układu komputerowego, taw, prób na platformie, symulacja umożli' wia przeprowadzenie badań bez przyłączenia do rzeczywistego obiektu. Badania na platformie dają również liozne korzyści i

O aą bezpieczne, ponieważ nie zagrażają działaniu obiektu,

• można badań stany nietypowe i awaryjne,

ę badania można prowadzić zanim obiekt i pomieszczeniu na obiekoie są gotowe,

0 ponieważ próby na platformie prowadzi się u dostawcy układu komputerowego, łatwiej Jost w razie potrzeby szybko zapewnić współpracę odpowiednich specjalistów.

Artykuł E,Szczep i Z.Poznańskiogo, kończąoy niniejszy numer, dotyczy badań symulacyjnych na otapio przygotowania algorytmów sterowania procesem.

Redakcja jost świadoma, że w prezentowanych artykułach^ używano słownictwo nie jost Jednolito, Ponieważ słownictwo to jost dopioro wypracowywano, zdecydowano się pozostawić Autorom swobodę stosowania pojęć używanych w ich środowiskach.

Redakcja pragnie również podziękować Instytutowi Organizacji Przemyślu Maszynowego "PPGMAS20 za udostępnienie materiałów kursowych a także za pomoc w merytorycznym przygotowaniu tych mate­

riałów do druku.

Redaktor Naczelny

B iuletyn In fo rm acyjn y O B I E K T O W E S Y S T E M Y K O M P U T E R O W E 1-6Ź78 dr inż. Ilon ryk 1*1ETłiOTfSKT

Zakład Doświadczalny

Organizacji Przodsięliiora tw "Orguiu"

Zintegrowany system automatyzacji przedsiębiorstw przemysłu maszynowego

Syatqiu produkcyjny przedsiębiorą twa przcinyblowe^o

Przódsivbioi’a two przemysłowo Jost systomom produkcyjnym, tj. szczególną odmianą systemów dziu-, laniu. Ceduj charakterystyczną togo systomu jest dominowanie procesów produkcyjnych w zbiorzo pro- cosów realizowanych w systemie. W stosunku do dziadów locluii cznyoli, systom produkcyjny przedsię­

biorstwa przemysłowego wymaga burdzie J złożonego modelowania, co wyniku z nas t ępu jącyoh przoslu- noki

4 systom produkcyjny przedsiębiorstw należy do kategorii systemów społecznych, o występujo ogromno zróżnicowanie procesów realizowanych w systemie produkcyjnym,

© procedury modelowania składników systemu produkoyjnego wykazują dużą odrębność.

Metodologiczną podstawę systomowoj intorprotacJi przodsiębiorstwu przemysłowogo stanowią nus- tępująco twioi’dzonia :

4 wszystkie zbiory będące systemami przejuwiają określoną logikę swego stanu;

4 stany systemów mogą posiadać ogromną, jodnuk skortozoną liczbę elementów składowych i relacji między nimi;

0 system i Jego elementy składowe można scharakteryzować za pomocą zbioru ooch. Obejmuje oni - dwio cechy kształtujące (kształtowano przez otoczenie systemu):

a) colo,

b) warunki ograniczająco, - trzy cechy s t rulet vira lue i c) zusoby muteriulno,

d) procosy tronsfonuacJi ( gospodarowaniu) tych zasobów,'

o) funkcje storowania (obiektami sterowania są procesy) i zarządzania ( obiektami zarządzania są pracownicy).

Zgodnie z powyższymi twierdzeniami przedsiębiorstwo przemysłowe Jost systemom produkcyjnym, którego logikę odwzorowuje syntetyczny rnodol, pi*zcdstawiony na rys. I. W modelu tym występuje

trójstopniowa struktura logiczna:

I

SYSTEM

UKŁAD (system Jednorodny) l-TTNKCJA

System produkcyjny stanowi zbiór cztoroch układów:

4 układ starowaniu przebiegiem procesów,-w którym realizowano są procosy trun»formacji zasobów muter iulnyćh oraz dunycli sterujących tymi procesami ;

e układ rozmioszcząnia przestrzennugo zasobów, stunowląoy statyczny składnik a y» tomu ;

4 układ zarządzania, w którym roullzowuno są procosy przotwarzunłn dunych do colów '¿urządzania ; 4 układ techniczny, w któryin rculizowuUO są procesy tocluiiczncgo przygoto\;ania produkcji.

Pod» lawowymi cl eiuo ntami sthjuktury logicznej sys tomu produkcyjnego są funkcje układów »t**rowuhiu 1 zarządzaniu. Są ono genorato rumi InfonnacJi i rogfilują Jej przepływ UunulUmi wiążącymi układy w

- 6 -

spójną całość. Charakterystykę informucji przepływuJącoJ poszczególnymi kunałami podano w tabe­

li 2. Struktura logiczna roprozontujo uniwersalno własności syatouiu produkcyjnego dowolnego przed­

siębiorstwa przemysłowego. Spocyficzno dla określonego przedsiębiorstwa własności reprezentują natomiast dwie pozostałe cochy strukturulno systemu, tj. zbiory zasobów materialnych i procesów ioh transformacji, tworzące jogo strukturę fizyczną (rys. i): (

Tab. 1.

Charakterystyka kanałów informacyjnych

KOD lCANALU

0 — *■8 T-*-Mt-«-0 T — 3 0 — 3

1 - » 2 ' t — 3 2 ^{- * - 3 '} 2 -*-*1 3 — 5 -*-0 5 — 2

-8 - T

6 -*»Ms — 1 Ó-^Ms-^2 6 -»-Ms -*•3 6 '*•>18 — *4 6-*-Mz— 7 fi -"Hz — 8 6,— Hz -*-9 7 — 8 } 7 -— 9 I 8 — 6

8 — 9 8 — 0 9 — 5

INFOHMACJE

Informacjo o zasilaniu systemu zasobami lub usluguuii otoczeniu

parametry zarządzania z otoczenia systemu Modele toohniczno

Informacje o przebiegu procesów tworzenia modeli Informacjo o przebiegu prooosów produkcyjnych Informacjo zawarte w bazie dunyoh

Informaojo o planowanym przebiegu prooesów Informaoje ewidencyjne

Dyspozycje wykonania prooosów

Dyspozyoje zaktualizowania danych o planowanym przebiegu prooesów

Informuojo do zarządzania

Dyspozycjo wykonania procosów tworzenia modeli tech­

nicznych

Procedury prowadzenia bazy danych Procedury planowania przobiogu prooosów Procedury ewidoncJonowania przebiegu procosów Procedury regulowania przebiegu procesów Procedury planowaniu parametrów zurządzania Procedury kontrolowania parametrów zarządzania Procodury pobudzania

Informacjo o planowanych parametrach zarządzunia Informacje o odchyleniach od planowanych pui'uiuetrów zarządzaniu, wskazujących nu celowość zmiany modeli

organizacyjnych ■' ' '

Dyspozycjo dotyczące aktualizacji danyoh o planowanych parametrach zarządzaniu

Deoyzje niozrutynizowune dotyczącą układu sterowania Informacje do otoczenia systemu

Parainotry' zarządzania ( z wyjątkiem modeli organizacyj­

nych), pobudzające układ starowaniu i ludzi

Zbiór zasobów materiulnych przedsiębiorstwu przemysłowego obejmuje 9 kłus i 1 - produkty podstawowe,

2 - środki trwale,

3 - enorgiu 1 nośniki onorgotyozne, 9 - pomoce warsztotowe

5 - mutoriały,

6 - zasoby ogólnego przoznuczoniu, 7 - zalogu

8 - środki finunsouo 9 - zusoby nioprzemysIowo,

R y s . 1 . M o d e l s y s t e n u p r o d u k c y j n e g o p r z e d s i ę b i o r s t w a p r z e m y s ł o w e g o i o b s z a r y a u t o m a t y z a c j i

V

V

;

vovzjuvwoinir

/ -

Kbl&r procesów trunsformaoji wusobów uiu tur Lulnych obojmujo 8 Ulu«:

1 - tocluii czno pi’zygotowunło procesów, 5 - proces teolmoiogiozuy, 2 - zasilanie systemu zasobami i usługami oto- 6 - procesy obsługi',

czoniu, 7 - kontrola jakości,

3 - skludowanio zasobów, 8 - zusilunio otoczenia zasobami L usługami sys-

*ł - transport zasobów, temu.

Dysponowanie sklasy Ti kowanymi tło trzeciogo stopnia podziału zbiorami cocli strukturalnych systemu produkcyjnego, uraożl lwia odwzorowanie działania dowolnego przedsiębiorstwa. Wymaca to jednak zdo- finiowuniu relacji między zbiorami cecb strulcturalnycli, winiących z^ozdziolno zbiory w spójną ar­

chitektury systemu. *

Przyjąć należy następująco zasady:

0 Fizyczną architekturę systemu produkcyjnego tworzą moduły fizyczno (roałlzacyjno) , skomponowa- no przez odniesienie procesu do zasobu matoriulnogo, który podleca transformacji. Przykład roz­

winięciu klasyfikutora do stopnia ti’zociogo podano na rys. 2 .

0 Logiczną urehitekturę systemu produleeyjneco tworzą:

- modliły informacyjno ulcladu sterowania, skomponowane przez odniesienie funkc-Ji sterowaniu do obiektu sterowanego, którym jest moduł fizyczny.

- moduły informacyjno układu zarządzania, skomponowano przoz odniosionio funkcji zarządzali La do obioktu zarządzania, którymi są pracownicy.

0 Zintegrowaną architekturę systomu produkey jnoco tworzą moduły orcanizacy jno, skomponowano juz przez odniesienie podzbiorów modułów informucyjnych obu układów oinw ulcladu rozmieszczeniu przestrzennego zasobów do modułu fizycznego.

Odwzorowanie systomu produleeyjnoco jako polnej kompozycji modułów trzeciego stopnia Jost jed­

nak praktycznie niemożliwo ze względu na wielką liczbę skłudników i dowodzi szczocólnoj złożonoś­

ci systemu, bo celów modelowaniu tulc. złożonych systemów nuloży zatem wylcorzystuó następująco za­

łożenie liio todologiczno :

modo l.owuuio systemu połogu nu homorficznym ( jodnostronnio. jednoznacznym) odwzorowaniu systemu rzo- czywistbco w taki sposób, aby model opisywał dzlułunie systemu rzoczywistego w granicach ustalo­

nych norm odchyleń; tyłko dlu istotnych elementów 1 relacji odwzorowani« musi być izomorficzne (dwustronnie jednoznaczno).

Praktyczno \/ykorzys tunie togo zależeniu oznacza, ż o :

• model jednoznacznie odwzorowuje tylko istotno, z punktu widzeniu kryteriów skuteczności działa­

niu, moduły systomu rzoczywistogo,

0 pozostałe moduły, uiująco dominujący udział w urchitokturzo systemu produkeyJnogo, są odwzoro­

wane z celowo założonym uproszczeniom lub pomijane;

0 do celów inodolowuniu systemu produkcyjnego, należy skomponoi/uć urchi.tekturę systemu, kLórogo fizycznymi składnikami są obiekty sterowaniu, tj. moduły flzyozne. . Tworzą ono obszar dzia­

łaniu przedsiębiorstwu, który powinien być sterowany według jednego modelu, żo względu na sil­

ne i bezpośrednio sprzężenia regulujące przebiegi procesów w nim reul l.zowuiiy oh.

Odpowiednio do przodstuwioneJ interpretacji systemu produkcyjnego, istnieje celowość "wyodręb­

nieniu" obszarów automatyzacji przedsiębiorstwa przemysłowego rys. l). Zgodnie z klasyfikacją o- bowiąz.ująoą w resorcie przemysłu maszynowego wyodrębniu się 3 obszarów;

0 automatyzację tocluiieznego przygotowania produkcji, *!

• uutomutyzacJę procesów produkcyjnych,

• automatyzucję sterowaniu procesami produkcyjnymi ^w uproszczeniu sterowaniu produkcją),

• uuLomutyzucję zarządzaniu,

• automatyzację prac projektowych.

Integracja rozwoju automatyzacji w powyższych obszuruch, polegać musi na stosowaniu tych s.uych zasad, któro obowiązują w procesie modelowaniu systemu produkcyjnego.

~ a -

- ? -

Klasyfikator moduló» realizacyjnych /stopnia

KIQiO proce ?.i>i Jû/kr _{ViitMu ea}

lUjarm t u • o U>

J-UUL.A---- /Wgg.y.łsO'

p n X C S ú *

t r a n s p o r t , P ,\x c *

/OKXXW itłCAnOiO i X » / o y i

PrOCtokty

poasioHo^e UfoOc-*Vxr

f * O d v « fW

()OUłlOMXyU

Śrocsń truoU

t o t a u x

t noómki eneryetyCine

Pomoce r+Ysiiatone

Materiały

ifodfci

/ ¿ n o n s o * *

, ~ r la u iitk a lo f n w iiu ló ii rtùlUQ cignucn ill slopntg

^ . _____ P rit necie ele/nentóu uo jł&>jor<j/iu3 V*í0C«y, 'hjÿj<uë 1 lny/coc I »Vryiççic

X. p/o^e rWornycr. -axvkC* /oiomw

\ ^QÍo/xW nypo¿VHxiyCJ) 0\t ~ymXUf*t iQsotxj X. ^ e wjyj<tvm» r<^Xf/xę r»yin(i^rofyJ

3/7 3/2 — 773 777

■ ^ í y i e a c

¿O JoOÓ W J OC/f*OHr#ÿ<7

uiyteonQmA fayICCiC jasol-S*

nopm~uyycJ)

ntyjeUc Hfunetanc elemtntÓH

r ^ f o o ú w

iUmerty trynjfson

¿ l e f n r / t t y n y (0 0 O*i

OOCfHjl tOtcC

íitu e n ty

-y /U Ö O *

^ Í V O i W J m i* i*O pAÍ

HÍUJAÍ

Ucmenty h^iiíOCm hjC/Q*0»*3 ne nt(fia~

pnjfKQtnf

AÍau/Jíkotüf modvlCM rcaUaxuim xM Ijtüf

>S Híy^c^e «■

iofaow OO JkfiHJtXOnba

UkCCtrnt*

"V epeu

¿t ÍOOOoOOta

PtteQniMXuel'îlot** _rxyucYJK

.

aovxxw -SlioOćWjnyC/

JkíUdOr, _ ü Í3

.

teyroby II Hyfooy Oętii ptóbnet 1 2

Hymty ptölolypj

he H

ptoaclorre 14 ÚpUtrQ*¿¡-

<»«j no<xu ne nijto

.

. .

tie ment y r*yoöOh 16

hiujtxte cietnmto* ny AXKX Jo

■>iłotio*onui

ml

tirmcUii OtxvC/i ¿y rno* * (f>

kU .JlO(Jvł . .a*...

13

i 4lot ti

¿L+A

_

R y a . 2. K l a s y f i k a t o r m o d u ł ó w r e a l i z a c y j n y c h

- 10 -

Hierarchiczna lntograoja systemu produkcyjnogo przedsiębiorstwu

V warunkach wielopoziomowej struktury organizacyjnej przedsiębiorstw, musi występować przepływ informacji integrującej poszczególne poziomy tej struktury. Sęihemat takioj integracji hiorarchicz- noj przedstawiono nu rys. 3 - V strukturze tej wyróżniono pięć poziomów:

* Poziom 0 - systemy bezpośredniego sterowania procesami w czasie rzoczywistym NC i CNC - Com­

puter Numorical Control). Obejmują one sterowanie:

- ruchami urządzeń wykonawczych maszyn i urządzeń tochnicznyoh, - aktywną kontrolą,

- czynnościami przygotowawczo-zukończoniowyini (^przozbro jenie maszyny).

o Poziom 1 - systemy sterowania procesami w czasie zbliżonym do rzeczywistego ^DNC - Diroct Nu- morical Control). Obejmują obo bozpośrodnie sterowanie procesouii, przebiegającymi w odcinkach produkcyjnych i wydzielonych magazynach ^rozdzielniach).

o Poziom Z - lokalne systemy przetwarzania danyoh. Obejmują one okresowo sterowanie wyspecjali­

zowanymi procesami, przebiogającymi w komórkach oddalonych od contrum komputerowego.

o Poziom 3 - centralny system okresowego sterowania procesami przobiegającymi w przedsiębio.rs- twio. Jest to poziom integrująoy przepływ informacji, oparty na pentralnoj bazie danyoh, eks­

ploatowanej na głównym komputorzo systemu.

4 Poziom k - system zarządzania przedsiębiorstwom. Wykorzystując informacjo z otoczenia oraz wy­

selekcjonowano informacjo płynące z niższych poziomów, system ten wspomaga podejmowanie decy­

zji kierowniczych. Ton poziom posiada własną, wewnętrzną hierarchię, odpowiadająoą strukturzo

zarządzania przedsiębiorstwa. * .

Taki model hierarohioznoj integracji wymaga przyjęoia konoepoji rozproszonego przetwarzania danyoh, charakteryzującego się następująoymi oeohamii

- jest systemem wieloprooosorowym > ZG spoojaliza’cją procesorów do realizaoji określonych funk- cji i wyposażeniom odległych węzłów systemu w odpowiednią inteligenoję,

- występuje rozproszone przetwarzanie i przesyłanie danyoh w różnych obszarach działania przed­

siębiorstw,

- występuje rozproszona baza danych, tzn. zbiory są fizycznie ulokowane tum, gdzie najozęśoioj , są użytkowane, przy zachowaniu warunku dostępności do określonych częśoi bazy danyoh z odpo­

wiednich węzłów sieci komputerowej,

t ■

- występują standardy wspólne dla Noałego systemu inforiuatyoznego, obejmujące:

a) obligatoryjne - definicje danyoh i relacjo między nimi, algorytmy oraz zasady dostępnoś­

ci i zabozpieczonia danych,

b) opcyjne ( 2 0 względu na ograniczenia sprzętowe) - przenośność’programów między węgłami sie­

ci kompu to roiłe j.

Strukturę hierarohioznogo systemu można opisać za pomocą trzech modeli matematycznych, z któ­

rych kużdy jest odpowiednio zbudowanym grafom G = (x,U), gdzie X jest zbiorem wierzchołków

\grafu odpowiadających węzłom sieci, zaś U £ X x X Jest zbiorom luków reprozontująoyoh oddzlały- vuiiio między węzłami ,

* gruf techniczny sieci

oT = xT, uT ' \

gdzlo: ^ - zbiór środków tecimioznych stanowiących węzły sieci typ - zbiór kanałów łąoznośoi

0 gruf f unko joimlny sio o i

° F = CXK. ” r )

*

Instytut Matemutyki politechniki WarszawskieJ: Hutoriuly na seminarium naukowe, październik 1 9 7 ? r .

YIIMOIS I H U S O

Yiiaoæs i i M 3 I S O

v m o i s

R y s . 3 . Integraoja hierarchiczna systemu

p rodukcyjnego

- 12 -

gdzio: X - zbiór funkcjonalnych węzłów stoci fźródeł informacji i węzłów wnoszących opóźnieniu

\ *

informacji )

U p - zbiór środków tochniczńyćh

Graf 1‘iuikc Jona lny odwzorowuje rozdzielenie funkcji, wykonywanych przez sioć, miedzy węzły gra- fu fizycznego.

# graf syńtaktyczny sieci

Gs = ( v

gdzio: - podzbiór tych wyżłów sieci, któro zgodnio zo stosowanym oprogramowani om, umożliwia­

ją funkcjonowanie sieci

- zbiór zasad współdziałania programów realizowanych w poszczególnych wyziaeh ^zbiór protokółów)

Graf syntaktyczny pozwala zdefiniować sterowanie przepływów strumieni informacji, zasady komu­

tacji informacji, metody koucontrueji przcpjywu, przyjmowuniu informacji przez maszyny cyfrową 1 Łp.

Strukturze sieci uiożna nadać różną postać. Zoptymal lzox/unio tej struktury dla konkretnego pi'zodsiybiorstwa jest problemom sIratogicznym i decyduje o ogólnej spruwnoścł 1 efektywności dziu- laniu systemu produlccyjnogo.

Koncopcju kompleksowej (^zintegrowano j) autonia tyzuc Ji przedsiębiorstw przemysłu muszynox^ogo

Strategicznym oolom automatyzacji przedsiębiorstw MPM w latach 1978-1990 Jest osiągnięcie szcźogólnio wysokich ofoktów gospodarczych. Nu podstawie analizy prograinó\/ rozwoju automutyza- cji, oprncotnu^ycJi przoz zjednoczenia przemysłowo oceniam, Zo efekty polnej roalizuoji zadań ujętych w programach i/ 3kuli resortu mogłyby x/yruzić aiy w 1990 r. , W porównaniu do 1977 r.

* x/zrośtom wartości produkoji o h$ 0 rnld zł,

• wzrostom iryduJności prucy o 380 tys.zł w roku na I pracowniku, oo oznacza wyołiminoi/anio potrzoby dodutkowogo zatrudnienia ^2 0 000 praco wnilcói/

t waroatoui ulctiwulacji o ok. 50 mld zł.

Uzoozywiste ofokty bydą uZaloZnioho od środków, któro resort przoznaozy na rozwój autowuty- zuoji oraz od stopniu roulizaoji stx*ategii togo rozx/oju. Podstawowymi olomontumi strutogii xrysokoofoktyxmej automatyzacji są:

» ruc jonulizae ju ^przedsięwzięć związanych z uutouia tyzuc J»j,

» system preforoncji rozx/oJu określonych obsz&rów i obiekLów uutomu tyzuc ji,

» kompleksowość uutomutyzacji.

Dwu pierwszo olenionty slrutogii stunox<fią oddzielny problem, zdofiniowuny x/ innych nuiLcriulmii.

.Slrutogiu automatyzacji kompleksowoj połogu nu znacznym zwlykszoniu ogólnej efektywności auto­

matyzacji drogą poziomego i liierarchieznego zintegrowania wszystkich dziułuń u procesie automaty­

zacji obiektóx/, niozhlożnio od ich xviolkośoi (łzak3udó\tf - obiektóir I stopniu, xtfydzio I onyclt Koinórtl orgunizacyJnycli - obiektów li. stopnia, sttuio\/iisk prucy - obiektów XII stopniu).

Kompleksowość automatyzacji oznacza przede wszystkim zus toaowunlo teorii systeinóx/ L sterowania x/ całym cyklu prac nuukowo-buduwczych i pro jok tox/o-x/dr ożeni oxrych związanych z uu tomu tyzuc Ją obiek- tóx*. Uynlkują z togo nus tęp>u jąco zasady.

o Obowiązuje optyiuui izuc ju rolucji między obiektom ul systemom automatyki tego obiektu*. Wyniku to z faktu, żo efekt uu tomu tyzuc ji zuJe-iy Xf równej mierze od stopniu przy aj tosoimn 1 u środkót/

^urządzeń) uutomutyki do u\i tomu tyzowunogo obiektu ^ muszyn i urządzeń}, Jak i od przys losowania uxit oiua tyzowunogo obiektxx do iuożli\/ości oraz \ rymu guń środków uutomatyki. Przez zastosowanie op-

tymulnych środków toclinioznyeli i rozwiązań \/ poszczególnych obszarach uniom.) tyzuc j 1 obiektu nas tępujo ;

L

i

- wyrównanie i podniosienio sprawności tyoh obszarów, tj. teclinicznago przygotowania produkcji, procesów produkcyjnych, sterowania tymi procesami i zurzqdzania,

- obniżenie ogólnych nakładów na automatyzację obiektu.

© Automatyzacja powinna byó wynikiem działań zintegrowanych.

Wymaga się zatem zupewnionia:

- integracji międzyobszarowoj, polegającej na integrowaniu działuń w poszczogólnych obszurucli automatyzacji,

- integracji hierarchicznej, polegającej na integrowaniu automatyzacji obiektów powiązanych hierarchicznie w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa ^zob. pkt "hierarchiczna integra­

cja systemu produkcyjriego przedsiębiorstwa"),

- intogracja cyklu automatyzacji, polegającej na zdefiniowaniu kompleksoweJ optymalnej ze względu na kryterium efektywności) struktury zautomatyzowanych procesów przetwarzania zuso- bów materialnych i procesów przetwurzunia danych oraz na osiąganiu poziomu komploksowogo,ko- lojnymi poziomami rozwoju automatyzacji.

Strukturę automatyzuoji kompleksowej, można przedstawić jak na rys. k . Charakteryzują^Ją trzy.

oeohy,

• Poziom automatyzacji, który określa udział zautomatyzowanych czynności w ogólnej ich liczbie.

Wyróżniono trzy kolejne poziomy,| tj. bazowy, rozwinięty i kompleksowy.

o Obszar automatyzaoji, który okrośla układ podlegający automatyzacji (^rys. i). Wyróżniono czte­

ry obszary:

- toclmiczno przygotowanie produkcji, - procesy produkcyjno,

- sterowanie procesami produkcyjnymi, - zarządzanio.

0 Obiekt automatyzowany, który okrośla jednostkę organizucyJną, podlegającą automatyzacji. Wyróż­

niono trzy stopnie obiektu automatyzacji:

- zakład,

- odcinek produkcyjny lub równorzędną Jednostkę administracyjną, - stanowisko pracy.

Komploksowu automatyzacja zakładu przomysłowego Qautomatyzacja I stopnia) może byó osiągniętu sukcesywnie w różnych wariantach oyklu automatyzacji, zależnie od konkretnych warunków ^potrzeb 1 ograniczeń)*

• drogą rozwoju poziomu automatyzacji w poszczogólnych obszurach, e drogą stopniowej automatyzacji obiektów w zakładzie,

• drogą równoległej automatyzacji w wybranych obszarach i wybranych obiektów.

Optymalny Jest wariant ostatni.

Na sumaryczny ofokt kompleksowoJ automatyzacji składają się efekty powstające jako pośredni wynik automatyzacji poszczególnych obszurów oraz efolct pośredni, uzyskiwany w wyniku kompleksowo­

ści automatyzacji. Analiza tego problemu wykazuje, że wielkość pośrodniogo ofektu kompleksowoJ automutyzuoji Jest bardzo znuczna. Ocenia się, że w resorcie przemysłu muszynowogo ofokt ton, wy- rużująoy się skróceniom okresu zwrotu nakładów na automatyzację, osiągnie w okresie ty78 - 0 , 6 roku.

- 13 -

- Y \ - -

i a

a

u a

O -H

t- 5 a o

c a a t r a o a a n a

> 05

w a

a C a •«-»

o >.

*J o 3 -M a 3

-a

« o 3 t. >•

O 0 . 0

N a

O 3 u .a a o.

o a

w a> <D

0 rM O 3<

*j a) 3 N co

«9

«J ca ^ a> Q

■H N C TO

•H 05»

$ N N U o a U M

a a h o a R ra 5 N o J

>-*-■ -cj u n >

a os g a >■ S O N ®

■M 1_ +?

3 0 . ®

« o 2 O O I H 3 a O C -r*

a N -<-»

G O a -H _*

r-l C 3 P?

cxx: to ° a o o o a i_

m a.

R y s . 4 S t r u k t u r a zi n t e g r o w a n e j a u t o m a t y z a c j i

- 15 -

1986- 1990 ■ 1

O O oCQ -

?%C\J

S N słabe /15/ znaczące 725/

u co t- rM

M \ a)o c*N \ o co u OJ C \N

•rtOJ O G a a

£s o ca co a O M U»

■na intensywne IIi IIIstopnia silne Scentralizowanastrote- giai zdecentralizowane sterowanie, taktycznei oneracY.lna Hozwój automatyzacji wie1 koobielitowej

1981 - 1985

o o c -

£ OW \ o u

<D O . d \

■o łO 0>oi r-i \

OE

OO

•r^lOQ‘\

o co cg E

CU \a o r-i Tl*

03

<D O w -\

•o co o co a \ iż

•rtcg G04 -uo 03 Hi

•rtcg c o rt

O 0)

Gs= Hi P i Hi 03 Ht r-t 0) ni rt C Hi

•rt Hi OG r l‘ri 03 O GiN U U3•0

GU.

o

•HISl r l

Grt 4Jr*

OO 03

G1 NP i u>

Q *r-J E O -U O o 3 03 o u;

O r-to

*H C, cg o C 5

•y ui r-t *ri 'O O iu U

oco r-f r l 1 00H- oT-ł

a

•ri c o LO\ c CO

G03 u>O 03

0) \ G CO i—t Tp

* \ 00

o \C lfj

<-» lO

•ri \ 03

O \ G CO r l tj.

•H \ W

O \ G CO r-t L0 0,»i \

•#icg cr_

•uo

<D 03 m

£ M P i Hi 03 Hi O -rl G

■rt G Hi

•rt Hi

•rtCO CCU -uO

03 HiHi Hi

•ri HiHi

o a>

CO G O r i

■H ri 03

<U to UJ O Hi Q Tl OJ

P ic Cj o

•H N C -ri i—i r-t

•ri *- 03 H nJ

OO 03

QJ*H O T-J U* O

O. G r"1 N

-.1tu -H

•H B G o CJ -u

•ri G "r—

G U O U G C o -h o:

i-3 G Ul O 03 V to -N i-t P*, o c M r i b U 'O c C-« ■■* Ul

iDl M ^

a /

A / «

G1 n

•c O *1 o G U a c

»—

P uc H o

o 5: G '*-• n h UJ \

Ju»h 'OG W

O *ii C Ul

• a i-

■H ‘r l (v

— G E G! _£ C O O »j ł-. a 3

^ t J c 9 n i 0. o<—

'O 3 o c U ‘rl O J <r-l

*rOu>

ni G a

*n *ri S 5

>> to N o

<D C £ 9u -Uo r-to

•rt Pn

-G1 O ON v0 oj m o G CU-m

UJ c O

OO r<

HD 9Ti

"J

O1 tg

•r-i U O G Oci O -H o U G 0 G

•U 01 Ej ći o'D o o H03 N r*

u> o - Jl H -

GG i—i Gu -t-*G

Grt

OJ G O u>OJ 1 t

u» o

*1 Ui I \ g c o cg

•n o 3 U -ri N ri H tf) G - G G 'C w o 3? *3 ^ G N

-> i 3 js \

CJ 1

•»1 >

G -u

■N *3ii .; o

• 'O G

•ri•o O

N ¿.bele2.' Charakterystykarozv.ojuautomatyzacjikompleksowejprzedsiębiorstwaMPli tr latach1978- 1980

- 16 -

Cykl rozwoju automatyzacji koinpl oka* owo J przods.l yhiors tw MPM do 1990 r.

Zintegrowanie procesu rozwoju automatyzacji przodsiębiorsLiv MI'M oraz narastanie efektu komplek­

sowości, dokonywano możo być stopniowo. \! związku z tym w rozwoju tym ino'¿na wyróżnić kilka faz, scharakteryzowanych w tabeli Widoczno są w niej bardzo znaczno wzras tanio ofoktywności oraz zmiany nusilcnia uwarunkować rozwoju automatyzacji, a także zmiany innych coch Rozwoju w poszcze­

gólnych jogo faza cii. Powstawać ono będą w wyniku stosowania przyjętej strategii i działuJąc w sprzężeniu zwrotnym, wymagać będą odpowiedniego rozwinięcia Lej strategii u poszązogólnych fazach rozwoju, bez naruszenia jej 1 In i i zusadn i erze j. Struktura oyklu rozwoju (wg autora) powinna być

« I faza rozwoju: do 11.)7 # r.

W tej fazie nastąpił intensywny wzrost wyposażenia przedsiębiorstw M1*M w środki tool uliczno au­

tomatyzacji dwócli tylko obszarów: procesów produkcyjnych maszyny i urządzenia pracujące w polnym lub «częściowym cyklu automatycznym) oraz zarządzań la (^ komputerów średniej wielkości o ograniczo­

nej konfiguracji)« V! tych obszarach automatyzacji dominowały t*o/.w i ązan Lu autonomiczne, nie inte- growaiio w kompleksowo systemy automatyzacji przodsiębiors U/. Narastała ilysproporc Ja między loch- niczno-oksploatacyjnymi możliwościami zainstalowanych środków automatyki, a rzeczywistym ich \ry- korzys t ani ciii. Natomiast automatyzacja w pozostałych dwóch obszarach w Loolui i eznym przygotowuniu produkcji i w ruwuniu procesami, produkcyjnymi) by i a w studium począ Licowym ( wycinkowe rozwiąza­

li i a) .

• 1 1 faza rozwoju: Latu 1V7^ ~

Jest to faza wszechstronnego przygotowania i pilotowania wdrożę/* au tomu tyzacji kompleksowej.

Charak toryzują ją :

- .intensywne i wszechstronno działania organizucy jne zmierzające do podniosło ni a stosunkowo nis­

kiej jeszcze efektywności,

- silno odd z i ii.l y wan i o uwarunkować rozwoju automatyzacji,

- intensywne wdrożeniu pilotowych rozwiązań automatyzacji li i TT I stopniu oraz pierwsze ich roz—

powszuclmien iu,

- tworzenie skutecznego systemu' preferencji w rozwoju uu toina tyzne ji , * - silnie scentralizowany system sterowaniu rozwojom automatyzacji.

» 1 1 1 faza rozwoju: lata I |/8 I - 19.8 ‘j

Jasi to faża wdrażaniu automatyzacji kompleksowej. Charakteryzują ją : - opanowywanie procesu zintegrowanej automatyzacji,

- stopniowe osłabieniu oddziaływania uwarunkowań rozwoju automatyzacji,

- intensywne wdrożenia automatyzacji obiektów U i ÏIT stopnia oraz pierwszo wdrożenia pilotowe a u tomutyzneji obiektów I stopniu (zuldudóu przemysłowych),

- bardzo silne oddziulywnnio systemu preferencji w rozwoju automatyzacji, - ut rzymypuuio się seontrai izowunogo sys Leiuu sterowania rozwojem autoina tyżae j i.

« IV faza rozwoju; lata li>8 ó - li/‘./0

Jest to faza rozwoju kompleksowej automatyzacji wio Ikoobioktowoj(^zukludów przemysłowych). Cha­

rakteryzują ją;

- uzyskanlu.wysokiej efektywności automatyzacji,

- stosunkowo słabo oddziaływanie uwarunkowań rozwoju automatyzacji,

- intensywne wdrożeniu pilotowo uulouiui yzuc ji kompleksowo j wielkich obiektów l stopni.«) oraz sze­

rokie upowszócluiicniu automatyzacji kompleksowej obiektów 11 i 1 1 1 stopniu,

- utrzymywanie się silnego oddziaływaniu systemu preferencji w rozwoju automatyzacji,

- ut l’v.ymywauio się scentralizowanych slraii-gii rozwoju automatyzacji przy zdocon t ra I i zowanym sto- rowuniu taktycznym i operacyjnym.

Biuleijin I n f o r m a c y j n y O B I E K T O W E S Y S T E M Y K O M P U T E R O W E 1-6 /70

<1 r ini. Henryk lHiilHOKSKI ' C ...

ZalcJad Doświadczalny

Organizucji Przedsiębiorstw "Orguui"

Aulomaiy/acja zarządzania przcrlsiębiorsituem przeniyshiiuyrn

Wprowadzonlo

Artykuł Jost rozwinięciom oprucowunia pi. "Zintegrowany system automatyzacji przedsiębiorstw przemysłu maszynowego" w obszarze zarządzaniu. U szczególności, jako założeniu motodologi 17.no, przyjęto z niego:

- uiodol systouiu produkcyjnego przedsiębiorstwu J Jogo fizyczną strukturę C rys. l), - schemat integracji ‘hierarch ic zn ej 'systemu pi-odukcy jnego ( r y s . 3 )*

- strulcturę kompleksowej uu tomu tyzacj 1 ( ryś. **)..

Odpow i odnio do tych założeń:

0 obiektem zarządzaniu jest przedsiębiorątwo ( oblekł 1 sLopniu), stanowiące zbiór*obiektów niż­

szego (li stopniu);

0 w strukturze hierarchicznej systemu produkcyjnego, zarządzanie obejmuje trzy poziomy:

poziom 2 - lokalne ( okresowo) sterowanie procesami, poziom 3 - centralne (okresowo) sterowunio procesami, poziom h - zarządzanie przodsiębiorslwom;

0 obiektami sterowaniu są procesy technicznego przygotowuniu produkcji (klasa 1) oraz procesy produkcyjno (klasy 2-fi);

• obszar zurządzaniu nie obejmuje sterowania w czasie rzeczywistym i zbliżonym do rzeczywistego procosumi, realizowanymi w obiektach II i XII stopniu;

0 na wszystkich poziomach hiei*archl oznego systouiu produkcyjnego obowiązywać muszą wspólne s 1 ;ui- dardy. Oznacza to, żo istnieją również wspólne klasyfikatory elementów składowych struktury fizycznej l logicznej systemu.

fonioważ istnieje ogromno zróżnicowanie stosowanych klusyfLkutorów funkcji zarządzania, w ur- tykulo przedstawiono ten problem nu przykładzie kiasyfi ku torów opracowanych przez Instytut Orga­

nizacji Przemyślu Maszynowego, mających spełnić rolę zunifi kowanego zbioru funkcji dla przedsię­

biorstw M PM •

Zbiór funkcji slorowanLn procesami i zarządzania

/ , ' ° '

Zgodnie z interpretacją systemu produkcyjnego, wyróżniono pięć klas funkcji sterowania;

1 - prowadzenie bazy dpnych,

2 - planowanie i?rzebiegu procesów, 3 - ewidencjonowani© przebiegu procesów,

- rógulowanió przebiegu procesów, w któryui wyróżniono

— 1 faz* - przygotowanie decyzji,

5 - 1 1 fazę - podjęcie decyzji zrutynizowanoj.

Ze uzglt«lu nu odmienność procedura! u ą , wyróżniono *J'J podklusy funkcji sterowaniu. .Standardowy klusyfikalor JunkoJi sterowaniu trzeciego stopniu uluor/ono przez skojarzeniu podkius funkcji i dziewięciu następujących parametrów sterowaniu;

1 — struktura zasobów i procesów, 1» - rozchód zusotiów,

2 - stan zasobów, 5 - obciążenie zasobów,

3 - przychód zasobów, ’ 6 - zużycie zasobów,

- 18 -

M0 8 IP ---KLASY EXKAXÛ&—£lJNKCZlX_&TiLRQWAkilA 541.330.2

UKŁAO 8TERÛWANIA l t 5

«581i• _

PROWADZENIE

BAZY DANYCH PLANOWANIE PRZE BIEOU PROCESU

EWIUENCOOMOWANI!REGULOWANIE PRZE Bien ¿•PROCESU

pr o c e s u POUOÇCIE OCCYZO*

\--- - ...2.. ■ ____ 3 „ , 4

i PROGNOZOWANIE

POTRZEB

2 PLANOWANIE GRA­

NICZNYCH WIELKO-

«11

3 PLANOWANIE

SYNTETYCZNE •

4 PLANOWANIE ANA­

LITYCZNE OKRESO “

5

PLANOWANIĆ AłiALj TYCZNE W CZASIE :lLLC.Z:iiii:ilYri .

.

fi

7

0

9

M oSlP KLASYFIKATOR FUNKCJI STEROWANIA S6.UJ5JO^Z_.

PLANOWANIE PU'ZCniEGU PROCE »U - U JEC IE VJARTObCXUWE 2 NNN.2 PO D K LA S A

UNKCOI U*TR

STEROWANI

STRUKTURA

PRZYCH Ô O

iOZCMÓO f <ÓSŻTY

’ aroiu/rSTRUKTURY CQSZTY PRODUKTÓW

»¿ANIE POTRZEB

nÔüM4FCM9ff«i

W l/ilO *4 o4j*

*QdülU4~J j*

fcłftrt*--- -

N IE CHAN) CZNYCH mCłK.OfcgŁ

Q/PtX»Łll

M oSIP

p o u^LA..#\

FUNKCOI PA R A -< J

HCTR \

STCKOMANTĄ

KLA3YPIKAT0R FUNKÇ3I STERO W N IĄ__

^CAfiôVM Nlfc pkTcaieću p r ôCê û u “ -“Od e ć i e

iLtr.cipy.E_______________

«‘ŁANOWA.

STRUKTURA STAN PRZYCH Ó D

ROZC/lOU ZUZYCIÉ O D « n A ~

■n i e

CZAS T R M A N lA Tl R H In UKUClK U l.

Tcnr.TH'7 KO/iCZCNI-*

iKiAsUjiÓMK NIE POTRZEB

CJłuCh MftrtdCł M>fr»4 nyoo<X

PLAnCv/aNî ' CRANICZN.

WIELKOŚCI

N ie SYN­

TETYCZNE

2 NHN.ł

PLAN0V1\NII PLANO W AN I1 ANALlTYCZ4'HAt,W CZA CLOKRESO- OIE RZECZY

R ya.

1 .

» 19 **

M o S IP KLASYFIKATOR FUNKC3T ZARZAD7ANIA S 6 1.5 N N .?

• z a r z ą o z a n I 6 6 ł 9

KOD POOKLA-

ÓY

ORGANIZOWANIE PLANOWANIE KONTROLOWANIE POBUOZANIE

1 2 3 A

1

t^rCSOHL* tCJ<rnt‘Ji?K r*t rut ilonaaraonąo poiomc- Lru.

...

2 Okresowe pritmicwcicine

Slanoordonejo poro metru

3 w ybór k r y t e r ió w

ocony -

4 U s t a l e n i e w agi

k r y t e r ió w oceny i

S

Wybór m ie rn ik ó w oceny

6 Wybór alg o rytm u

m ie r n ik a oceny 7

8

9

.

M o SIP KLASYPIKATOR FUKCOI ZARZĄDZANIA

PLANOWANIE PARAHFTRftw ZARZĄDZANIA STRATEGICZNE

S61.5NN.1

KLASYFIKATOR FUNKC3I ZARZĄDZANIA PI. A MPlWl I£, gAł-A^ MTi^W.ZAftZAOZA MI A __ TAKIYCŻHŁ

S 6 1 .5 NN .2

Ito S IP KLASYFIKATOR FUNKC3I ZARZĄDZANIA

SA K R Ę p o o k l a s a

•TR Z A R r . ^ CJ1

STRUKTURA CEL

\RUNEK

■łANICZAOĄCY UKŁADU STEROWANIA UKŁADU* WOZH.

KZCSTRZ.ZmS.

UKtAOU 7ARZĄ DZAN1A ZADANI t

U P R A W N IE N IE O! i;Y Z D A ~ N l"C I- U T N IZ O W A N IA

M ZIEC

PLANOWANIE PARAMETRÓW ZAR2ADZAN1A OPFPACY3NE - - --- --- -r~—»— : Ja lAUuAU

KWtOO |HH4rł| f ku

■

Lli«\lMf'rtumuAł • itMC tut r><

JOOJAUł.

tlillKu. j

¿ tu t iMKr>nux»«

*ir*-0*ve lirwify tiuUurj M04*

JAihtU

CAVrłOH< p<lfMu urn*« aLinuardo

HlrtCk’ iCflieuSw OCIKf

UiUlfłU WdC«

JttlFSlÓrf OC<Kt

w . | ś : r liąterium

O iiriuj s t r u k t u r y

_

kfutcfło.m

oceny csUgoeia v<lu

M u b d rV (y tc rb > m .

odny flriłilrnrj**.

r<Mpn.y oyrona»

Ł w v *iyteiiuflń'iX k

*>oJe- u# o*9Jnł/ockf*cyo

iX(M) H^*«-nonuł

^|U\|

»«i-y n<|> i i/•f»ta-

•»O

*>ltfl » f«|frłU*n*

uii{ julff/no*

¿•Ricruc HUyi

»fi|lff»u»n otrej

lvHiu«>Ul

MlioWUtT OCfMt

t u i- 6

•/»¿¿i iitćiiinj

rufakłM OCiKT

►ijixSr marsiku*"

{n j mjkttAOtml rr.,f/mk.| Oitny i.yl J>*MUU JjŁkjfu..

Rya. 2. Klasyfikator funkcji zarządzania