Właściwość organów do ustalania należności z tytułu najmu lokali

S. M.

Właściwość organów do ustalania

należności z tytułu najmu lokali

Palestra 8/11(83), 57-59

N r 11 (83) P r z e g l ą d u s t a w o d a w s t w a 57 • S ą d N a jw y ż s z y u tr z y m a ł z a s k a r ż o n y w y r o k S ą d u W o je w ó d z k ie g o w m o cy . U z a ­ s a d n ie n ie n ie z o s ta ło d o ty c h c z a s s p o rz ą d z o n e . W m o ty w a c h u s tn y c h S ą d N a jw y ż s z y p o d z ie lił p o g lą d o b ro n y , że k o r z y s ta n ie z u p r a w n ie ń w y n ik a ją c y c h z a r t . 96 k .p .k . n ie s ta n o w i „ w y c o f a n ia s ię ” z z e z n a ń w ś w ie tle u c h w a ły S.N . z d n ia 19.IX.1961 r . V I K O 35/61.

P H W E G L Ą O U S T A W O D A W S T W A

1. K o szty u trzym an ia nieletnich za trzy m a n y c h w s ch ro n isk a ch o raz u m ie s z c z o n y c h w z a k ła d a c h p o p ra w c z y c h i w y c h o w a w c z y c h S to s o w n ie d o p rz e p is u a r t . 457 k .p .k . M in is te r S p ra w ie d liw o ś c i z o s ta ł u p o w a ż ­ n io n y do w y d a n ia ta k s y d la o b lic z e n ia n a le ż n o śc i m .i. za k o s z ty u tr z y m a n i a n i e ­ le tn ie g o w s c h r o n is k u , z a k ła d z ie w y c h o w a w c z y m i z a k ła d z ie p o p ra w c z y m . W w y k o n a n iu te j u s ta w o w e j d e le g a c ji M in is te r S p ra w ie d liw o ś c i ro z p o r z ą d z e ­ n ie m z d n. 12 s ie r p n ia 1964 r. (Dz. U. N r 31, poz. 194) u s t a li ł o d p ła tn o ś ć k o s z tó w u tr z y m a n ia o só b z a tr z y m a n y c h w s c h r o n is k a c h d la n ie le tn ic h l u b u m ie s z c z o n y c h w z a k ła d a c h p o p ra w c z y c h i w y c h o w a w c z y c h n a 1 000 zł m ie się c z n ie . G d y sąd d la n ie le tn ic h o b c ią ż y ro d z ic ó w n a z a s a d z ie a r t . 495 w z w ią z k u z a r t . 448 lit. g) i j) k .p .k . k o s z ta m i p o s tę p o w a n ia , w ó w c z a s p o n o sz ą o n i o d p ła tn o ś ć za k o s z ty u tr z y m a n i a n ie le tn ie g o w s c h r o n is k u (z a k ła d z ie p o p ra w c z y m , z a k ła d z ie w y c h o w a w c z y m ) w fo r m ie r y c z a łtu m ie się c z n e g o w w y so k o śc i w y ż e j p o d a n e j. S ą d d la n ie le tn ic h m o ż e o b n iż y ć częścio w o w y so k o ść w s p o m n ia n e g o r y c z a ł tu m ie się c z n e g o , je ż e li u is z c z e n ie te j n a le ż n o ś c i b y ło b y z b y t u c ią ż liw e d la ro d z ic ó w n ie le tn ie g o . P rz e p is y r o z p o r z ą d z e n ia u d z ie la ją p rz e w o d n ic z ą c e m u w y d z ia łu d la n ie l e tn i c h u p o w a ż n ie n ia do: a) w y d a n ia z a r z ą d z e ń o p rz y m u s o w y m śc ią g n ię c iu k o sz tó w o d ro d z ic ó w w r a ­ zie n ie u is z c z e n ia ty c h k o sz tó w u tr z y m a n ia w z a k re ś lo n y m te r m in ie , b) ro z ło ż e n ia n a le ż n y c h k o sz tó w n a r a ty . J e ż e li w y c h o w a n e k z a k ła d u p o p ra w c z e g o o tr z y m u je w o k re s ie p o b y tu w z a k ł a ­ d z ie w y n a g ro d z e n ie za p r a c ę i częścio w o a lb o c a łk o w ic ie p o k ry w a k o s z ty s w e g o u tr z y m a n ia , to s ą d d la n ie le tn ic h p o s ta n o w ie n ie m z m n ie js z a o d p o w ie d n io r y c z a ł t n a le ż n y od ro d z ic ó w lu b z w a ln ia ro d z ic ó w od k o sz tó w .

W z w ią z k u z o m ó w io n y m r o z p o r z ą d z e n ie m u tr a c ił y m o c o b o w ią z u ją c e p o p r z e d ­ n io w te j m a t e r i i ro z p o r z ą d z e n ia M in is tr a S p ra w ie d liw o ś c i z d n . 11 s ie r p n ia 1958 r. i z d n . 3 p a ź d z ie r n ik a 1958 r.

2. W ła ś c iw o ś ć o r g an ó w do u słalan ia n ale żn o ści z tytułu najmu lokali

Z g o d n ie z is to tą u m e w y o n a je m (a rt. 370 k z., a r t . 659 k o d . cyw . z 1964 r.) n a je m c a ie s t o b o w ią z a n y p la i ić w y n a jm u ją c e m u u m ó w io n y e ry n s z za n a je m r z e ­

czy (lo k alu ). Z a s a d y i t r y b o b lic z a n ia c z y n sz u za n a je m lo k a li b y ły o k r e ś lo n e w r o z p o r z ą d z e n iu R a d y M in is tró w z d n ia 29 w r z e ś n ia 1948 r. o w ła ś c iw o ś c i w ła d z

58 P r z e g l ą d u s t a w o d a w s t w a _{N r 11 (83)}

i p o s tę p o w a n iu p r z y u s t a la n i u w y so k o śc i c z y n sz u o r a z p rz y w y m ia r z e i ś c ią g a n iu w p ła t n a F u n d u s z G o s p o d a r k i M ie sz k a n io w e j (Dz. U . N r 49, poz. 375 z p ó źn . z m ia n a m i). W m ie js c e p rz e p is ó w teg o r o z p o r z ą d z e n ia w e s z ły w ż y c ie z d n ie m 1 p a ź d z ie r n ik a 1964 r. p r z e p is y ro z p o rz ą d z e n ia R a d y M in is tró w z d n . 29 s i e r p n ia 1964 r. w s p r a w i e w ła ś c iw o ś c i o rg a n ó w do u s t a la n i a n a le ż n o ś c i z t y t u łu n a jm u lo k a li (Dz. U . N r 32, poz. 206). W y s o k o ś ć c z y n s z u (k o m o rn e g o ) i in n y c h n a le ż n o ś c i z ty t u łu n a jm u lo k a li o ra z d a n e d o ty c z ą c e p o w ie rz c h n i lo k a lu p o w in n y b y ć o k r e ś lo n e w u m o w ie n a jm u , a je ż e li s t o s u n e k n a j m u z a w ią z u je się n a p o d s ta w ie d e c y z ji o p rz y d z ia le , o k r e ś le n ie to p o w in n o n a s t ą p ić w p is e m n y m s tw ie r d z e n iu , o k tó r y m m o w a w a r t . 2 u st. 2 p r a w a lo k a lo w e g o . W s to s u n k a c h n a j m u lo k a li o b o w ią z u je z a te m z a s a d a s t w ie r d z a n ia w fo r m ie p is e m n e j p r z e d m io tu i w a r u n k ó w n a jm u . O b lic z e n ia p o w ie rz c h n i u ż y tk o w e j lo ­ k a li, k w a lif ik o w a n ia lo k a li co do ic h c h a r a k t e r u m ie s z k a ln e g o lu b u ż y tk o w e g o w c e lu o k r e ś le n ia w y s o k o ś c i c z y n sz u i in n y c h n a le ż n o ś c i z t y t u łu n a jm u lo k a li d o k o n u je w y n a jm u j ą c y . W y n a jm u ją c y o k re ś la cz y n sz n a p o d s ta w ie o b o w ią z u ją ­ cy ch s t a w e k c z y n sz o w y c h (z w y ją tk ie m lo k a li w y łą c z o n y c h s p o d r e g la m e n ta c ji c z y n sz o w e j) p rz y u w z g lę d n ie n iu o k o liczn o ści m a ją c y c h w p ły w n a w y so k o ść c z y n ­ s z u ; sp o ś ró d ty c h o k o lic z n o ś c i w y n a jm u ją c y o b o w ią z a n y je s t w z ią ć p od u w a g ę p o ło ż e n ie lo k a lu , is tn ie ją c e w b u d y n k u u r z ą d z e n ia te c h n ic z n e o ra z p r z y s łu g u ją c e n a je m c y z m o cy p rz e p is ó w p r a w a u lgi. O b lic z e n ie p o w ie rz c h n i p ż y tk o w e j lo k a lu o ra z o p is is tn i e ją c y c h w lo k a l u u rz ą d z e ń te c h n ic z n y c h p o w in n y b y ć d o k o n a n e z u d z ia łe m n a je m c y .

U p r a w n ie n ie do o p ła c a n ia c z y n sz u w e d łu g s ta w e k u lg o w y c h n a je m c a o b o w ią ­ z a n y j e s t u d o w o d n ić w f o r m ie o ś w ia d c z e n ia n a p iś m ie lu b p r z e d s ta w ie n ia o d p o ­ w ie d n ic h z a ś w ia d c z e ń . N ie z ło ż e n ie o ś w ia d c z e n ia a lb o n ie p r z e d s ta w ie n ie n a ż ą d a ­ n ie w y n a jm u ją c e g o o d p o w ie d n ie g o z a ś w ia d c z e n ia o c h a r a k t e r z e u rz ę d o w e g o d o ­ k u m e n t u p o c ią g a za s o b ą u s ta le n ie c zy n szu b ez z a s to s o w a n ia u lg i.

Z m ia n y o b o w ią z u ją c y c h s t a w e k c z y n sz o w y c h lu b z m ia n y o k o lic z n o śc i m a ją c y c h w p ły w n a w y so k o ść c z y n s z u n a jm u p o c ią g a ją z a so b ą n o w e u s ta le n ie c zy n szu , k tó r y n a je m c a o b o w ią z a n y j e s t u iszczać od d n ia 1. m ie s ią c a n a s tę p u ją c e g o po m ie s ią c u , w k tó r y m p o w s ta ły o k o lic z n o śc i u z a s a d n ia ją c e z m ia n ę czy n szu . W y n a j­ m u ją c y je s t o b o w ią z a n y z a w ia d o m ić n a je m c ę n a p iś m ie o w s z e lk ic h z m ia n a c h w o b lic z e n iu c z y n sz u , n a je m c a z aś — w y n a jm u ją c e g o o o k o lic z n o śc ia c h u z a s a d ­ n ia j ą c y c h z je g o s t r o n y z m ia n ę w y so k o śc i c zy n szu .

O p is a n y sp o só b o b lic z a n ia w y so k o śc i c z y n sz u n a j m u za lo k a le i in n y c h n a le ż ­ n o śc i z t y t u ł u n a jm u lo k a li m a z a s to s o w a n ie do lo k a li p o d d a n y c h p rz e p is o m d e ­ k r e t u z d n . 28 lip c a 1948 r. o n a jm ie lo k a li (te k s t je d n o lity : Dz. U . z 1958 r. N r 50, poz. 243; z m ia n a : D z. U. z 1959 r. N r 10, poz. 59 i D z. U. z 1962 r. N r 66, poz. 326).

P rz y p o m n ie ć n a le ż y , że k to n ie czy n i z a d o lć o b o w ią z k o w i z a w ia d a m ia n ia w y ­ n a jm u ją c e g o o z m ia n a c h p r z e w id u ją c y c h u t r a t ę p r a w a do k o r z y s ta n ia z u lg lu b z w o ln ie ń co do c z y n sz u , te n p o d le g a k a rz e g rz y w n y do 900 zł. O rz e k a n ie n a s t ę p u je w tr y b ie p rz e p is ó w o o rz e c z n ic tw ie k a r n o - a d m i n is t r a c y jn y m (a rt. 34 d e k r e t u o n a jm ie lo k a li). N a d z ó r n a d c z y n n o ś c ia m i w y n a jm u ją c e g o co do o k r e ś la n ia n a le ż n o ś c i z t y ­ tu łu n a jm u lo k a li n a le ż y do o rg a n ó w do s p r a w g o s p o d a r k i k o m u n a ln e j i m ie s z ­ k a n io w e j p re z y d ió w r a d n a r o d o w y c h m ia s t, d z ie ln ic , o sie d li lu b g ro m a d , w ła ś c i­ w y c h ze w z g lę d u n a m ie js c e p o ło ż e n ia lo k a lu . W r a z ie s p o r u p o m ię d z y w y n a jm u ­ ją c y m a n a je m c ą co do w y s o k o ś c i c zy n szu i in n y c h n a le ż n o ś c i z t y t u łu n a jm u lo k a lu , k a ż d e j ze s t r o n p r z y s łu g u je p ra w o w y s tą p ie n ia do w s p o m n ia n y c h o r g a ­

N r 11 (83) P r z e g l ą d u s t a w o d a w s t i o a ₅₉

n ó w o u s ta le n ie te j w y so k o śc i. U s ta le n ie to n a s t ę p u je w d ro d z e d e c y z ji w y d a n e j w tr y b ie p rz e p is ó w o p o s tę p o w a n iu a d m in is tr a c y j n y m (d o ty c h c z a s w p o s tę p o w a ­ n i u p rz e d „ w ła d z a m i c z y n s z o w y m i” b y ły s to s o w a n e o d p o w ie d n io p r z e p is y d e k r e t u z d n . 16 m a ja 1964 r. o p o s tę p o w a n iu p o d a tk o w y m z w y ją tk i e m o k r e ś lo n y c h p r z e ­ p is ó w teg o d e k r e tu ) . T e n s w o is ty n a d z ó r p a ń s tw o w y n a d p r a w id ło w y m u s t a la n i e m o p ła t z a lo k a le p o d d a n e p rz e p is o m d e k r e t u o n a jm ie lo k a li n ie d o ty c z y u s t a la n i a n a le ż n o ś c i, k tó r e s t a n o w i ą u d z ia ł n a je m c ó w w p o k r y w a n iu k o s z tó w e k s p lo a ta c ji o ra z b ie ż ą c e g o r e m o n tu z t y t u łu n a jm u lo k a li (a rt. 12 i 13 w /w d e k r e tu ) w d o m a c h n ie b ę d ą c y c h w z a rz ą d z ie je d n o s te k g o s p o d a r k i u s p o łe c z n io n e j. D o r o z s tr z y g a n ia spraw * w ty m z a k r e s ie w ła ś c iw e s ą s ą d y p o w sz e c h n e . T eg o r o d z a j u p o d z ia ł w ła ś c iw o ś c i p o m ię ­ d z y o r g a n a m i a d m in is tr a c ji p a ń s tw o w e j a s ą d a m i p o w s z e c h n y m i n ie z m ie n ia d o ty c h c z a s o w e g o s t a n u p ra w n e g o . D o c z a su r o z s tr z y g n ię c ia s p o r u p o m ię d z y w y n a jm u j ą c y m a n a je m c ą co do w y ­ s o k o ś c i c z y n sz u i in n y c h n a le ż n o ś c i z t y t u ł u n a jm u lo k a li n a je m c a j e s t o b o w ią z a n y d o o p ła c a n ia c z y n s z u i ty c h n a le ż n o ś c i w w y s o k o ś c i o p ła c a n e j do d n ia p o w s ta n ia s p o r u , a g d y s p ó r p o w s ta je p rz y u s t a la n i u c z y n sz u od n o w o o b e jm o w a n e g o l o k a ­ lu — w w y s o k o ś c i n ie k w e s tio n o w a n e j p rz e z n a je m c ę . J a k w ia d o m o , p rz e p is y o b o w ią z u ją c e do d n . 1 p a ź d z ie r n ik a 1964 r. u s t a n a w ia ły d w u in s ta n c y jn y to k p o s tę p o w a n ia w s p r a w a c h o u s ta le n ie c z y n sz u . W I in s ta n c j i „ w ła d z ą c z y n s z o w ą ” b y ł o r g a n do s p r a w g o s p o d a rk i m ie s z k a n io w e j p r e z y d iu m r a d y n a ro d o w e j sz c z e b la m ie js k ie g o (d zieln ico w eg o ), a ja k o I I i n s ta n c j a d z ia ła ła c z y n sz o w a k o m is ja o d w o ła w c z a — o rg a n k o le g ia ln y , c z y n n y p r z y p r e z y d ia c h ty c h r a d . P o d n iu 1 p a ź d z ie r n ik a 1964 r. c z y n szo w e k o m is je o d w o ła w c z e z o s ta ją r o z w ią ­ z a n e po r o z p a tr z e n iu s p r a w s k ie r o w a n y c h do n ic h p rz e d tą d a tą , n ie p ó ź n ie j je d n a k n iż w c ią g u 6 m ie s ię c y od d n ia w e jś c ia w ż y c ie o m a w ia n e g o r o z p o r z ą d z e n ia R a d y M in is tró w . S p r a w y n ie ro z p o z n a n e p rz e z K o m is je c z y n sz o w e d o d n ia 31 m a r c a 1,965 r. p o d le g a ją r o z p a tr z e n iu p rz e z o r g a n y b e z p o ś r e d n io n a d r z ę d n e n a d o r g a n a m i d o s p r a w g o s p o d a r k i m ie s z k a n io w e j p re z y d ió w r a d n a ro d o w y c h m ia s t, d z ie ln ic , o s ie d li lu b g ro m a d , w ła ś c iw y c h ze w z g lę d u n a m ie js c e p o ło ż e n ia lo k a lu . U c h y la ją c m o c p r a w n ą p rz e p is ó w ro z p o r z ą d z e n ia R a d y M in is tró w z d n . 29 w r z e ­ ś n ia 1948 r., p r a w o d a w c a u tr z y m a ł n a d a l d o ty c h c z a s o w e z a s a d y d o ty c z ą c e u d z ia łu n a je m c ó w lo k a li w p o k r y w a n iu k o sz tó w e k s p lo a ta c ji i b ie ż ą c e g o r e m o n tu , s t a t u o ­ w a n e w § 2 u c h y lo n e g o ro z p o rz ą d z e n ia . N o w e p r z e p is y o w ła ś c iw o ś c i o rg a n ó w do u s t a la n i a n a le ż n o ś c i z t y t u ł u n a j m u lo k a li n ie n a r u s z a j ą p rz e p is ó w ro z p o r z ą d z e n ia R a d y M in is tr ó w z d n ia 14 m a j a 1964 r. w s p r a w i e o p ró ż n ia n ia lo k a li o ra z u s t a la n i a w y so k o śc i c z y n sz ó w n a jm u za n ie k tó r e lo k a le w b u d y n k a c h p o ło ż o n y c h n a te r e n ie p a ń s tw o w y c h g o s p o d a r s tw r o ln y c h i le ś n y c h o ra z p r z e d s ię b io r s tw m e c h a n iz a c ji r o ln ic tw a (Dz. U. N r 19, poz. 114). W s p o m n ia n e o s ta tn io ro z p o rz ą d z e n ie n o si c e c h y le gis sp ccialis.

W c e lu u s u n ię c ia e w e n tu a ln y c h w ą tp liw o ś c i n a le ż y w k o ń c u z a u w a ż y ć , że j a k i e ­ k o lw ie k u s t a le n i a i o ś w ia d c z e n ia w y n a jm u ją c e g o s k ie r o w a n e do n a je m c y w r a ­ m a c h is tn ie ją c e g o lu b z a w ią z y w a n e g o s to s u n k u n a jm u , je ż e li ty m w y n a jm u j ą c y m je s t je d n o s tk a p a ń s tw o w a (np. A D M ), n ie m a ją c h a r a k t e r u d e c y z ji a d m i n i s t r a c y j ­ n e j, a ro d z ą j e d y n i e s k u t k i c y w iln o p r a w n e .