B O H D A N D O B R Z A Ń S K I
A K T U A L N E Z A G A D N IE N IA I PE R SPE K T Y W Y B A D A Ń N A D ERO ZJĄ GLEB
M ów iąc o erozji gleb m am y na m y śli ero zję w od n ą i p o w ietrzn ą . D o ty ch cza so w e b ad an ia teg o zja w isk a d o ty c z y ły przede w sz y stk im w y stę p o w a n ia oraz u sta la n ia sp o so b ó w och ron y g leb przed erozją. O becnie w b ad an iach ero zy jn y ch za jm iem y się ta k że u rząd zen iem teren u oraz op racow an iem sy stem u gosp o d a ro w a n ia w teren ie u rzeźb ion ym .
Z a g a d n ien ie erozji gleb je st sk o m p lik o w a n e i p ow in n o być o p ra co w y w a n e k o m p le k so w o z u d ziałem g leb o zn a w có w , m elio ra n tó w , u p ra w o w có w , ek o n o m istó w r o l nych , leśn ik ó w , g eo g ra fó w , fito so c jo lo g ó w i in n ych .
W P o lsce m ożna w y ró żn ić 3 ob szary (krainy) w y stę p o w a n ia erozji w o d n ej, odró żn ia ją ce się sp ecy fik ą w a ru n k ó w p rzyrod n iczych i ek o n om iczn ych .
P ó łn o cn y obszar je st p o k ry ty u tw o ra m i poch od zącym i z n a jm ło d szeg o z lo d o w a c e n ia o gleb a ch b ru n atn ych i b ie lic o w y c h , w y tw o r z o n y c h z p ia sk ó w lub glin.
O bszar w y ż y n n y środ k ow ej i p o łu d n io w ej P o lsk i to te r e n y w y stę p o w a n ia le s só w i sk a ł w a p ien n y ch . P o k ry w ę g leb o w ą sta n o w ią czarn oziem y, b ru n atn e i b ie lic o w e g le b y le s so w e oraz ręd zin y.
T rzeci obszar sta n o w ią teren y górsk ie p o łu d n io w ej P o lsk i. G leb y p o w sta łe z flisz u k a rp a ck ieg o lu b z m a sy w n y ch sk a ł k ry sta liczn y ch sta n o w ią p o k ry w ę g le b ow ą teg o teren u .
Z a g a d n ien ie erozji gleb w y m a g a u w zg lęd n ien ia sp e c y fik i w y ró żn io n y ch o b sza rów i u sta le n ia o d ręb n ego sposobu zagosp od arow an ia śro d o w isk a g eo g ra ficzn eg o oraz sy stem u gosp od ark i roln ej i leśn ej.
D o ty ch cza so w e b adania erozji gleb w P o lsc e d o ty czy ły rozp ozn an ia n asilen ia i w y stę p o w a n ia erozji oraz prób lo k a ln eg o za p ob iegan ia d zia ła n iu erozji w o d n ej. W d o ty ch cza so w y ch pracach brak k o m p lek so w y ch op racow ań o k reślo n y ch je d n o stek g eo g ra ficzn y ch z u w zg lęd n ien iem n a tu ra ln y ch w a ru n k ó w p rzyrod n iczych i z a sto so w a n iem p rzesła n ek ek on om iczn ych .
B ad an ia erozji gleb w P o lsc e p o w in n y r o zw ija ć się w kieru n k u :
— u sta len ia m etod yk i badań ocen y zagrożen ia gleb erozją i za sięg u d zia ła n ia erozji,
— o p ra co w a n ie m ap y zagrożen ia erozją gleb w P o lsc e i p o szczeg ó ln y ch je d n o stek g eo g ra ficzn y ch ,
— u sta len ia p la n ó w ra cjo n a ln eg o zago sp o d a ro w a n ia środ ow isk a geo g ra ficzn eg o , — u sta len ia sp osob ów go sp o d a ro w a n ia w te r e n ie u rzeźb ion ym i w ła śc iw e j o rg a n iza cji gospodarki,
— op racow an ia sło w n ik a z zak resu erozji gleb .
U sp ra w n ien ie badań nad erozją gleb p ow in n o p ójść po drodze z e sp o ło w y ch w szech stro n n y ch badań w n a w ią za n iu do d ziałań m ięd zy n a ro d o w y ch w ty m za k resie.
