SZKOLNE PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH I. Zasady ogólne:
1. Postępowanie w sytuacjach kryzysowych z udziałem ucznia, powinno być prowadzone w możliwie najszybszym czasie i przy zapewnieniu bezpieczeństwa psychofizycznego ucznia.
2. Uczeń i jego rodzice mają prawo do pełnej informacji o sytuacji i podjętych przez szkołę działaniach ich dotyczących.
3. Osobą odpowiedzialną na terenie szkoły za respektowanie praw ucznia jest Dyrektor Szkoły.
4. Uczniowie wykraczający poza normy i zasady zachowania akceptowane w szkole ponoszą sankcje przewidziane w Statucie Szkoły Rozdział VII ,,Prawa i Obowiązki Ucznia’’ oraz w Regulaminie Oceniania Wewnątrzszkolnego.
5. W każdym przypadku rozwiązywania problemów związanych z naruszeniem prawa i obowiązujących w szkole zasad, niezbędna jest ścisła współpraca przedstawicieli szkoły z rodzicami.
II. Procedura postępowania w przypadkach szczególnie nagannego zachowania uczniów
1. Wychowawca po wnikliwym przeanalizowaniu zachowania ucznia przeprowadza z nim rozmowę ostrzegawczą i stosuje karę upomnienia ustnego wobec klasy.
2. W przypadku powtórzenia się tego samego wykroczenia wychowawca nakłada karę upomnienia z wpisem do dziennika lekcyjnego.
3.Gdy będzie miało miejsce następne identyczne negatywne zachowanie, wychowawca zaprasza rodziców do szkoły i w obecności ucznia przeprowadza rozmowę przypominając (procedura jest stronom znana) o skutkach dalszego opierania się oddziaływaniom wychowawczym szkoły. Ze spotkania wychowawca sporządza notatkę w dzienniku elektronicznym. Od tego momentu w odpowiedzi na kolejne, powtarzające się podobne wykroczenia, będą podejmowane działania przedstawione poniżej.
4. Wychowawca powiadamia dyrektora lub wicedyrektora szkoły, który wymierza uczniowi karę ustnego upomnienia. Następnie wychowawca powiadamia o tym fakcie rodziców, których zaprasza ponownie do szkoły.
Sporządzona zostaje pisemna umowa - kontrakt nakładającą konkretne zadanie na ucznia i rodziców oraz określająca terminy ich realizacji.
5. W przypadku łamania postanowień kontraktu wychowawca i pedagog szkolny w obecności dyrektora lub wicedyrektora szkoły powiadamia rodziców, o braku poprawy w zachowaniu i oferuje pomoc instytucji zewnętrznych w rozwiązaniu problemu wychowawczego.
6. Utrzymujący się brak poprawy w zachowaniu skutkuje powiadomieniem Sądu Rejonowego lub Policji. Dalszy tok postępowania będzie leżał w kompetencji tych instytucji.
Uwaga: Niestawienie się rodziców w szkole na wystosowane do nich wezwanie będzie traktowane jako odmowa współpracy z kadrą pedagogiczną, co spowoduje przejście do następnego, przewidzianego procedurą etapu.
Procedury postępowania nauczycieli i pracowników szkoły w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa, zdrowia lub życia uczniów szkoły
1. Procedury postępowania w sytuacji gdy uczeń przejawia zachowania świadczące o demoralizacji (systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego, używanie narkotyków, alkoholu lub innych środków odurzających uprawianie nierządu, udział w grupach przestępczych)
powiadomienie wychowawcy (w wypadku jego nieobecności - dyrektora lub wicedyrektora szkoły),
wychowawca powiadamia o fakcie dyrektora lub wicedyrektora szkoły i pedagoga,
wezwanie do szkoły rodziców bądź opiekunów prawnych, przeprowadzenie rozmowy z rodzicami i uczniem w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązanie ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś do szczególnego nadzoru nad dzieckiem,
w wypadku gdy wyczerpane zostaną dostępne środki oddziaływania szkoła powiadamia Sąd Rejonowy lub Policję.
2. Procedury postępowania gdy istnieje podejrzenie, że uczeń znajduje się w szkole pod wpływem alkoholu lub narkotyków:
powiadomienie o fakcie wychowawcy (w wypadku jego nieobecności dyrektora lub wicedyrektora szkoły),
odizolowanie ucznia od reszty uczniów i zapewnienie mu bezpieczeństwa,
wezwanie pomocy przedmedycznej w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia,
zawiadomienie dyrektora lub wicedyrektora szkoły i wezwanie rodziców by odebrali ucznia ze szkoły.
Kiedy jest to niemożliwe (rodzice odmawiają bądź nie ma ich w domu), o dalszych losach ucznia (przewiezienie do szpitala bądź na Policję) decyduje w zależności od stanu zdrowia ratownik pomocy przedmedycznej w porozumieniu z dyrektorem szkoły, kiedy uczeń stanowi zagrożenie dla zdrowia lub życia innych osób bądź jest agresywny dyrektor lub wicedyrektor szkoły zawiadamia Policję.
3. Procedury postępowania w wypadku znalezienia na terenie szkoły substancji przypominającej wyglądem narkotyk:
zabezpieczenie substancji z zachowaniem środków ostrożności,
powiadomienie dyrektora lub wicedyrektora szkoły i Policji,
przekazanie substancji Policji.
4. Procedury postępowania gdy istnieje podejrzenie, że uczeń posiada substancje
przypominającą narkotyk:
nauczyciel żąda w obecności innej osoby (nauczyciel, wychowawca, pedagog, dyrektor lub wicedyrektor szkoły) oddania substancji, pokazanie zawartości kieszeni, plecaka itp.
powiadomienie dyrektora lub wicedyrektora szkoły oraz rodziców (opiekunów) ucznia i wezwanie ich do szkoły,
podejrzana substancja jest zabezpieczona i oddana Policji,
w wypadku odmowy przekazania przez ucznia substancji oraz przeszukania zawartości plecaka, odzieży wzywana jest Policja, która dokonuje
przeszukania,
nauczyciel sporządza notatkę o wydarzeniu.
5. Procedury postępowania wobec ucznia – sprawcy czynu karalnego (np. pobicie) lub przestępstwa:
powiadomienie dyrektora lub wicedyrektora szkoły oraz pedagoga,
odizolowanie sprawcy, ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia,
powiadomienie rodziców bądź opiekunów,
powiadomienie Policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna (np. rozbój, uszkodzenie ciała), zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich Policji,
przeprowadzenie rozmowy ze sprawcą i jego rodzicami,
uczeń w obecności rodziców podpisuje kontrakt, w którym zobowiązuje się do przestrzegania określonych reguł.
6. Procedury postępowania w przypadku, gdy uczeń stał się ofiarą czynu karalnego (np. pobicie):
ocena stanu zdrowia ofiary, przez nauczyciela bądź pielęgniarkę,
udzielenie pierwszej pomocy przedmedycznej (w miarę możliwości),
powiadomienie dyrektora lub wicedyrektora szkoły,
wezwanie lekarza (w przypadku, gdy ofiara doznała obrażeń),
powiadomienie rodziców ucznia,
zatrzymanie sprawcy pod opieką pedagoga (w przypadku jego nieobecności pod opieką dyrektora wicedyrektora szkoły lub innego pracownika szkoły).
wezwanie rodziców sprawcy,
powiadomienie Policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność
profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia.
7. Procedury postępowania w wypadku przedłużających się nieobecności w szkole oraz w przypadku wagarów:
kontakt wychowawcy z rodzicami (opiekunami) w celu ustalenia przyczyn i sposobu usprawiedliwiania nieobecności,
rodzic jest zobowiązany do powiadomienia szkoły o przyczynach nieobecności dziecka trwającej dłużej niż 3 dni (po sobie następujących),
rodzic jest zobowiązany do usprawiedliwienia nieobecności dziecka w ciągu 1 tygodnia od dnia powrotu dziecka do szkoły (zarówno godzin pojedynczych jak i dłuższych nieobecności – powyżej 3 następujących po sobie dni),
bez względu na wiek rodzice osobiście usprawiedliwiają ucznia u wychowawcy (w przypadku jego nieobecności – u dyrektora bądź wicedyrektorów),
jeżeli rodzic współpracuje z wychowawcą (opiekunami), a uczeń nadal uchyla się od realizacji obowiązku szkolnego wychowawca powiadamia o sytuacji ucznia, dyrektora lub wicedyrektora szkoły i pedagoga szkolnego,
uczeń w obecności rodziców, wychowawcy, dyrektora bądź wicedyrektora szkoły podpisuje kontrakt, w którym zobowiązuje się do uczęszczania na zajęcia szkolne,
jeśli i to działanie nie przyniosło pozytywnego skutku szkoła powiadamia o tym fakcie organ prowadzący i Sąd Rejonowy.
w przypadku ucznia pełnoletniego istnieje możliwość skreślenie z listy uczniów.
8. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów zagrażających zdrowiu lub życiu należy zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów.
zabezpieczenie przedmiotów z zachowaniem środków ostrożności,
powiadomienie dyrektora lub wicedyrektora szkoły,
wezwanie Policji.
Procedura interwencji w przypadku agresywnego zachowania ucznia wobec nauczyciela
1. W przypadku, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że uczeń swoim zachowaniem naruszył godność nauczyciela, nauczyciel lub pracownik szkoły ma obowiązek zgłoszenia tego faktu do dyrektora lub wicedyrektora szkoła, a w przypadku jego nieobecności do pedagoga szkolnego lub wychowawcy klasowego.
2. Jeżeli zdarzenie takie ma miejsce po raz pierwszy w przypadku tego ucznia, to:
wychowawca niezwłocznie powiadamia telefonicznie rodziców ucznia o zaistniałej sytuacji;
uczeń otrzymuje naganę dyrektora szkoły za rażące naruszenie statutu;
rodzice/prawni opiekunowie i uczeń podpisują ze szkołą kontrakt indywidualny, zawierający dalsze zasady współpracy stron;
jeżeli uczeń ma kuratora sądowego, zostaje on także poinformowany o zaistniałych okolicznościach.
3. Jeżeli zdarzenie takie ma miejsce po raz kolejny w przypadku tego ucznia, to:
wychowawca niezwłocznie powiadamia telefonicznie rodziców ucznia o zaistniałej sytuacji;
uczeń otrzymuje naganną ocenę z zachowania;
rodzice/prawni opiekunowie i uczeń podpisują ze szkołą kontrakt indywidualny, zawierający dalsze zasady współpracy stron;
sporządzona zostaje notatka służbowa z czynności szkoły, podpisana także przez rodziców/ prawnych opiekunów ucznia;
szkoła kieruje pismo do Policji, prokuratury lub Sądu Rodzinnego z prośbą o zbadanie sprawy i podjęcie dalszego postępowania;
jeżeli uczeń ma kuratora sądowego, on także zostaje poinformowany o zaistniałych okolicznościach.
Procedury postępowania w przypadku, gdy nauczyciel (inny pracownik szkoły) zauważy, że uczeń pali papierosy:
1. Powinien poinformować o tym wychowawcę klasy lub pedagoga szkolnego.
2. Wychowawca (w porozumieniu z pedagogiem) wzywa do szkoły rodziców
(prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im informację o fakcie palenia papierosów przez dziecko. Rozmowa protokołowana odbywa się w obecności pedagoga, dyrektora lub wicedyrektora szkoły. Rodzic zobowiązuje się do szczególnego nadzoru nad dzieckiem.
3. Pedagog przeprowadza rozmowę profilaktyczno-ostrzegawczą z uczniem. Uczeń zobowiązuje się do niepalenia papierosów.
4. W przypadku ponownego ujawnienia, że uczeń pali papierosy, wychowawca (w porozumieniu z pedagogiem) wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów), w obecności dyrektora lub wicedyrektora sporządza pisemną umowę (kontrakt).
5.Wobec ucznia palącego nagminnie zostają zastosowane odpowiednie kryteria oceny z zachowania, zgodnie z Ocenianiem Wewnątrzszkolnym. W związku z postępującą demoralizacją nieletniego szkoła może zgłosić sprawę do Sądu Rejonowego.
Dojeżdżający uczeń w drodze do szkoły:
1. W drodze do szkoły uczeń znajduje się pod opieką wyznaczonej przez dyrektora
szkoły osoby. Odpowiada ona za bezpieczeństwo uczniów w autobusie szkolnym.
2. Sytuacje nieprawidłowego zachowania uczniów opiekun zgłasza w możliwie najkrótszym czasie do dyrekcji szkoły. Dyrekcja wspólnie z wychowawcą lub pedagogiem szkolnym podejmuje działania w celu zmiany zachowania ucznia.
Informuje o sytuacji jego rodziców, w razie braku zmiany postawy szkoła podejmuje działania we współpracy z rodzicami. Uczeń może być zawieszony w bezpłatnym dowozie.
Przykładowe objaśnienie wyrażeń ustawowych zawartych w aktach prawnych.
Przestępstwo – jest to czyn człowieka, bezprawny, karalny i zawiniony.
W Kodeksie Karnym określono istotę przestępstwa; odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązująca w czasie jego popełnienia. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
Stopień społecznej szkodliwości – to ocena czynu poprzez ustalenie rodzaju i charakteru naruszonego dobra przez sprawcę, rozmiar wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, motywacji sprawcy, waga naruszonych przez sprawcę obowiązków, nieumyślność zachowania sprawcy i jego zamiary wyrażające się działaniem z premedytacją lub w afekcie. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.
Wina – to ujemna ocena popełnionego czynu i jego sprawcy, który nie zachował się w sposób wymagany przez prawo, gdy był poczytalny i dojrzały.
Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem.
Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą (25 lat pozbawienia wolności, kara dożywotniego pozbawienia wolności).
Występkiem jest czyn zagrożony grzywną (powyżej 30 stawek dziennych),
ograniczeniem wolności (od 1 do 12 miesięcy) albo karą przekraczającą miesiąc pozbawienia wolności.
Czyn karalny – w myśl przepisów jest to czyn zabroniony przez Ustawę jako przestępstwo a więc zbrodnia lub występek, przestępstwo skarbowe oraz wykroczenie określone w przepisach Kodeksu wykroczeń:
Czas karalny obejmuje wszystkie przestępstwa ściganie z oskarżenia publicznego, na wniosek oskarżenia prywatnego, jak również wszystkie jego formy stadialne, takie jak dokonanie, usiłowanie, przygotowanie, a także formy zjawiskowe przestępstwa, takie jak: sprawstwo, podżeganie i pomocnictwo.
Wykroczenie – czyn człowieka społecznie szkodliwy, zabroniony przez Ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5.000 złotych lub nagany.
Wykroczenia różnią się od przestępstw głównie mniejszym ładunkiem swej typowej ujemnej treści społecznej, a mówiąc prościej mniejszym stopniem swej ciężkości.
W przepisach tych określone są lżejsze czyny i lżejsze kary. Wykroczenia nie są przestępstwami, choć są także czynami zabronionymi pod groźbą kary.
Wykroczenia zapisane są w ustawie zwanej Kodeksem wykroczeń i należą do nich np. niszczenie zieleni, ławek w parku, zakłócanie ciszy nocnej, niszczenie sprzętów, rysowanie po ścianach i murach.
Nieletni sprawca w wieku od 13 do 17 roku życia odpowiada tylko za te wykroczenia będącymi czynami karalnymi inne wykroczenia, które nie zawierają się w czynie karalnym traktowane są jako przejaw demoralizacji nieletniego.
Demoralizacja - wg Słownika języka polskiego to rozprężenie, zwłaszcza moralne, zepsucie, rozluźnienie dyscypliny, karności oznaczające się szczególnie intensywną i względnie trwałą postacią nieprzystosowania społecznego.
To pewien proces odchodzenia od obowiązujących w społeczeństwie wartości
moralnych, a przejawiających się poprzez popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwa, udział w grupach przestępczych.
Nieletni – jest podstawowym pojęciem i zostało zróżnicowane w odniesieniu do trzech grup osób objętych wspólną nazwą „nieletni” w zależności od rodzaju prowadzonego postępowania, wieku osób oraz stosowanego środka wychowawczego lub poprawczego:
a) w zakresie postępowania dotyczącego zapobiegania i zwalczania demoralizacji – nieletnim jest osoba, która nie ukończyła 18 roku życia;
b) w zakresie postępowania o czyny karalne jest to osoba, która dopuściła się takiego czynu po ukończeniu 13 roku życia, a przed ukończeniem 17 lat;
c) trzecie znaczenie nieletniości związane jest wyłącznie z postępowaniem wykonawczym, w zakresie wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych. W tym przypadku za nieletniego uważana jest osoba, względem, której środki takie zostały orzeczone, choćby ukończyła 18 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia lat 21.
Czwarty próg wiekowy – jest nim ukończone 18 lat w momencie wszczęcia
postępowania wobec nieletniego, do którego mają zastosowanie przepisy kodeksu Karnego i dotyczą nieletniego, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w niżej wymienionych artykułach Kodeksu Karnego:
„Dopuszcza się zamachu na życie Prezydent RP”
„Zabija człowieka”
„Powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu”
„Sprowadza zdarzenie, które życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach”
„Stosuje podstęp albo gwałt na osobie lub groźbę bezpośredniego użycia takiego gwałtu, przejmuje kontrolę nad statkiem wodnym lub powietrznym”
„Sprowadza katastrofę w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym”
„Dopuszcza się zgwałcenia działając ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inna osobą”
„Bierze lub przetrzymuje zakładnika”
„Kradnie, używając przemocy wobec osób lub grożąc natychmiastowym jej użyciem”
W tych przypadkach osoba nieletnia, która popełniła czyn po ukończeniu 15 roku życia może odpowiadać jak dorosły
Małoletni – to osoba, która nie ukończyła lat 18. Pełnoletniość uzyskuje się z chwilą ukończenia lat 18 lub też małżeństwa przed ukończeniem tego wieku.
Pokrzywdzony – jest nią osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.
