FILOZOFIA PRAWA
CO TO JEST PRAWO?
JAK MOŻNA BADAĆ PRAWO?
KAZUS I:
Do Hansa Kelsena podszedł kiedyś jego student i zapytał go, czy jego zdaniem regulamin obozu koncentracyjnego jest prawem.
Czy regulamin obozu koncentracyjnego jest prawem?
KAZUS II:
Art.116 Ordynacji Podatkowej – odpowiedzialność członka zarządu za zaległości podatkowe Spółki
§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich
obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 i art. 52a powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.
Istnieją trzy sposoby interpretacji tego przepisu obecne w orzecznictwie:
a) Konieczne jest formalne pełnienie funkcji członka zarządu – niezależnie od tego, czy faktycznie wykonywał on czynności jako członek zarządu - np. był chory, na
wakacjach;
b) Konieczne jest nie tylko formalne pełnienie funkcji członka zarządu ale i faktyczne wykonywanie tych funkcji;
c) Nie jest potrzebne formalne pełnienie funkcji członka zarządu, wystarczy samo działanie jako członek zarządu.
Przyjmijmy, że członek zarządu Spółki ABC otrzymał decyzję o odpowiedzialności za zaległości podatkowe tej spółki i zaskarżył ją do WSA. Organ zaprezentował pogląd zawarty w punkcie a), tj. ten formalistyczny.
WSA uznał jednak za właściwie podejście c).
NSA zdecydował się wydać w sprawię tego przepisu uchwałę, w której uznał, że właściwie jest podejście b)
Miesiąc później członek zarządu Spółki XYZ otrzymał decyzję, w której organ znowu uznał, ze właściwie jest podejście określone w punkcie a).
Jaka jest rola uchwał NSA? Czy są to precedensy?
Co jest tutaj prawem?
Czy organ podatkowy ma jakiekolwiek szanse na utrzymanie swojego stanowiska w sądzie?
Art. 119a. Ordynacja podatkowej
Skutki czynności dokonanej w celu uniknięcia opodatkowania
§ 1.Czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej, nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny (unikanie opodatkowania).
§ 2.W sytuacji określonej w § 1 skutki podatkowe czynności określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki mógłby zaistnieć, gdyby dokonano czynności odpowiedniej.
§ 3.Za odpowiednią uznaje się czynność, której podmiot mógłby w danych okolicznościach dokonać, jeżeli działałby rozsądnie i kierował się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z
przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej.
§ 4. Jeżeli w toku postępowania strona wskaże czynność odpowiednią, skutki
podatkowe określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki zaistniałby, gdyby dokonano tej czynności.
§ 5. Przepisy § 2–4 nie mają zastosowania, jeżeli okoliczności wskazują, że osiągnięcie korzyści podatkowej było jedynym celem dokonania czynności, o której mowa w § 1. W takiej sytuacji skutki podatkowe określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki zaistniałby, gdyby czynności nie dokonano.
Art. 115. KK
Stopień społecznej szkodliwości
§ 2.
Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i
okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru,
motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł
ostrożności i stopień ich naruszenia.
Art. 285a.
§ 1. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu
administracyjnego, gdy przez jego wydanie została stronie wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie
środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
§ 2. Skarga, o której mowa w § 1, przysługuje również w wyjątkowych przypadkach od prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu
administracyjnego, jeżeli strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i
obywatela, chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych.
§ 3. Od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga nie przysługuje, z wyjątkiem gdy niezgodność z prawem wynika z rażącego naruszenia norm prawa Unii Europejskiej. Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego traktuje się jak orzeczenia wydane w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi.
§ 4. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia podlega opłacie stałej.
Prawo według Johna Austina Rozkaz suwerena poparty sankcją.
Jest to reguła wydana przez rządzącego dla podwładnego, której egzekucja jest zabezpieczona.
Cechy suwerena:
1. Przyzwyczajenie poddanych do posłuszeństwa suwerenowi i jego decyzjom 2. Nad suwerenem nie ma innego suwerena
3. Jego władza jest nieograniczona, niepodzielna i nieprzerwana
Państwo według Georga Jellinka składa się z:
1) obszaru państwowego (Staatsgebiet), czyli „przestrzennej podstawy dla rozwoju władania (Herrschaftsentfaltung) na zewnątrz i wewnątrz",
2) „społeczeństwa państwowego" (Staatsvolk), czyli „stowarzyszenia członków państwa" i „sumy poddanych" oraz
3) z władzy państwowej (Staatsgewalt).
Prawo dla Jellinka jest zespół norm, które:
1) regulują zewnętrzne za chowanie ludzi między sobą, 2) pochodzą od uznanego autorytetu ze wnętrznego,
3) posiadają gwarancję obowiązywania (Verbindlichkeit), daną im przez zewnętrzną siłę.
Prawo stanowi przy tym pewne etyczne minimum (Das Recht ist nichts Anderes, als das ethische Minimum)
Formy przeżyć wewnętrznych według Petrażyckiego:
1. Stany pasywne: czucie i uczucia;
2. Stany aktywne: wola i jej akty;
3. Stany zarazem aktywne i pasywne: głód i miłość.
Są 4 formy przeżyć wewnętrznych:
1. procesy woli (przeżycia jednostronnie aktywne);
2. uczucia (przeżycia pasywne);
3. czucia (przeżycia pasywne);
4. emocje (impulsje), czyli przeżycia doznawczo- popędowe
Sfery życia prawa wg. Leona Petrażyckiego:
Prawo pozytywne;
Prawo intuicyjne;
Sfera ich wzajemnego przenikania się.
Prawo to co innego niż moralność. Moralność ma charakter jednostronny.
Prawo zaś wykształca psychikę imperatywno – atrybutywną, rozumiejącą konieczność respektowania praw innych, ale także
domagającą się praw dla siebie.
.
