• Nie Znaleziono Wyników

Optimalisering van grote nabezinktanks: Literatuurstudie modellen

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Optimalisering van grote nabezinktanks: Literatuurstudie modellen"

Copied!
55
0
0

Pełen tekst

(1)

' O p t i m a l i s e r i n g v a n g r o t e n a b e z i n k t a n k s ' L I T E R A T U U R S T U D I E M O D E L L E N ( ( T e c h n i s c h e U n i v e r s i t e i t D e l f t F a c u l t e i t d e r C i v i e l e T e c h n i e k V a k g r o e p G e z o n d h e i d s t e c h n i e k & W a t e r b e h e e r s i n g I r . E . A . V e r m e e r P r o f . i r . J . H . K o p j u l i 1990

(2)

V o o r d e z u i v e r i n g v a n a f v a l w a t e r w o r d e n o n d e r m e e r n a b e z i n k t a n k s t o e -g e p a s t . I n d e p r a k t i j k i s -g e b l e k e n , d a t b e s t a a n d e o n t w e r p e n v o o r t a n k s m e t e e n g r o t e d i a m e t e r (> 50 m e t e r ) p r o b l e m e n k u n n e n g e v e n , o m d a t i n d e z e t a n k s , m e t n a m e t e n g e v o l g e v a n n i e t u n i f o r m e e n m o g e l i j k n i e t s t a t i o n a i r e s t r o m i n g , s l i b v e r l i e s o p t r e e d t . V o o r h e t v e r b e t e r e n v a n h e t o n t w e r p i s e e n g e f a s e e r d o n d e r z o e k n o d i g . De S t i c h t i n g T o e g e p a s t O n d e r z o e k R e i n i g i n g A f v a l w a t e r ( S T O R A ) h e e f t o p d r a c h t g e g e v e n v o o r e e n e e r s t e f a s e , u i t t e v o e r e n d o o r h e t I n g e -n i e u r s b u r e a u DHV e -n d e T U D e l f t , v a k g r o e p G e z o -n d h e i d s t e c h -n i e k & W a t e r b e h e e r s i n g . DHV z a l i n d e z e f a s e h e t o n d e r z o e k v e r r i c h t e n n a a r d e p r a k t i j k v a n n a b e -z i n k t a n k s . De v a k g r o e p G e z o n d h e i d s t e c h n i e k & W a t e r b e h e e r s i n g r i c h t z i c h o p e e n m a t h e m a t i s c h e b e s c h r i j v i n g v a n d e s t r o m i n g / b e z i n k l n g i n d e t a n k e n o p f y s i s c h e m o d e l p r o e v e n o p l a b o r a t o r i u r a s c h a a L H e t o n d e r z o e k i n d e t w e e d e f a s e i s s t e r k a f h a n k e l i j k v a n d e r e s u l t a t e n v a n h e t o n d e r z o e k i n d e e e r s t e f a s e . V o o r d e t w e e d e f a s e i s w e l r e e d s v o o r z i e n : e e n v e r f i j n i n g v a n d e m o d e l l e r i n g v a n d e f y s i s c h e p r o c e s s e n i n ^ n a b e z i n k t a n k s d i e , g e c o m b i n e e r d m e t d e r e s u l t a t e n v a n h e t p r a k t i j k o n d e r -z o e k d o o r DHV, k u n n e n l e i d e n t o t n i e u w e o n t w e r p r i c h t l i j n e n v o o r n a b e z i n k t a n k s . D i t r a p p o r t b e s c h r i j f t d e r e s u l t a t e n v a n h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k m . b . t . h e t T U D e l f t - g e d e e l t e . I r . E . A . V e r m e e r P r o f . i r . J . H . K o p j u l i 1990 E i n d r e d a c t i e : I r . B . v a n d e r V e e r

(3)

VOORWOORD I N H O U D S A M E N V A T T I N G b i z . 1. N A B E Z I N K T A N K S 1 1.1 A l g e m e n e b e s c h r i j v i n g 1 1.2 P r o c e s s e n i n n a b e z i n k t a n k s 2 1.3 P r o b l e e m o m s c h r i j v i n g 5 1.4 O n d e r z o e k s d o e l 6 1.5 O p z e t v a n h e t r a p p o r t 6 2. L I T E R A T U U R O N D E R Z O E K 8 2 . 1 A l g e m e e n 8 2.2 M a t h e m a t i s c h e m o d e l l e n 8 2 . 2 . 1 a l g e m e e n 8 2.2.2 b a s i s v e r g e l i j k i n g e n 10 2.2.3 h y d r a u l i s c h e m o d e l l e n 12 2.2.4 d i c h t h e i d s s t r o m e n 15 2.2.5 w i n d 16 2.2.6 o v e r z i c h t v a n c o m p u t e r m o d e l l e n 20 2.3 E x p e r i m e n t e l e m o d e l l e n 2 1 2.4 O n t w e r p r i c h t l i j n e n 2 1 3. C O N C L U S I E S EN A A N B E V E L I N G E N 22 3 . 1 C o n c l u s i e s 22 3.2 A a n b e v e l i n g e n 24 S Y M B O L E N L I J S T 26 L I T E R A T U U R L I J S T 28 B I J L A G E I B A S I S V E R G E L I J K I N G E N 33 1.1 I n l e i d i n g 33 1.2 W a t e r b e w e g i n g 36 1.2.1 c o n t i n u ï t e i t s v e r g e l i j k i n g 37 1.2.2 b e w e g i n g s v e r g e l i j k i n g 38 1.2.3 u i t w e r k i n g N a v i e r S t o k e s v e r g e -l i j k i n g 4 1 1.3 S e d i m e n t b e w e g i n g 4 4 1.4 R a n d v o o r w a a r d e n 45 B I J L A G E I I L I J S T C O N T A C T P E R S O N E N T U D 5 1

(4)

I n d e p r a k t i j k v a n d e a f v a l w a t e r z u i v e r i n g b l i j k t b i j g r o t e r o n d e n a b e -z i n k t a n k s s l i b m e t h e t e f f l u e n t t e w o r d e n g e l o o s d . H e t n i e t g o e d f u n k t i o n e r e n v a n d e t a n k s z o u i n e e r s t e i n s t a n t i e t e w i j t e n z i j n a a n h e t n i e t u n i f o r m e e n h e t n i e t s t a t i o n a i r e k a r a k t e r v a n d e s t r o -m i n g i n d e z e t a n k s . H i e r b i j s p e l e n d e v o l g e n d e p r o c e s s e n , i n o p k l i m m e n d e m o e i l i j k h e i d s g r a a d w a t d e t h e o r e t i s c h e b e n a d e r i n g e n b e s c h r i j v i n g b e t r e f t , e e n r o l : c o n s t a n t e i n f l u e n t a a n l e v e r i n g ; d i s c r e t e o n g e h i n d e r d e b e z i n k i n g ; d i c h t h e i d s s t r o m e n e n g e h i n d e r d e b e z i n k i n g ( z o w e l d i s c r e e t a l s f l o c c u l e n t ) ; n i e t - c o n s t a n t e i n f l u e n t a a n l e v e r i n g ; w i n d i n v l o e d e n ; i n v l o e d v a n b o d e m s c h r a p e r s . Om t o t e e n b e s c h r i j v i n g v a n d e z e b e z l n k t a n k p r o c e s s e n t e k u n n e n k o m e n , v o n d e e n l i t e r a t u u r o n d e r z o e k p l a a t s n a a r d e m a t h e m a t i s c h e e n f y s i s c h e m o d e l l e r i n g v a n w a t e r - e n s e d i m e n t b e w e g i n g i n b e z i n k t a n k s . De v o o r d e m a t h e m a t i s c h e m o d e l l e r i n g b e n o d i g d e t h e o r i e o m v a t d e N a v i e r S t o k e s v e r g e l i j k i n g e n v o o r d e w a t e r e n s e d i m e n t b e w e g i n g e n e e n k e -t u r b u l e n -t i e m o d e l . O p d e T U D e l f t i s e e n c o m p u t e r p r o g r a m m a b e s c h i k b a a r d a t z i c h g o e d l e e n t v o o r h e t w e e r g e v e n v a n d e m a t h e m a t i s c h e m o d e l l e r i n g . O p g r o n d v a n d e r e s u l t a t e n v a n h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k i s v o o r g e s t e l d h e t o n d e r z o e k i n t w e e f a s e n o p t e d e l e n , w a a r b i j d e e e r s t e f a s e , c o n f o r m e e r d e r e v o o r s t e l l e n , w o r d t b e p e r k t t o t p e r m a n e n t e s t r o m i n g e n d i s c r e t e n i e t - g e h i n d e r d e b e z i n k i n g . I n d e t w e e d e f a s e k o m e n d a n d e o v e r i g e p r o c e s s e n i n v o l g o r d e v a n o p k l i m m e n d e m o e i l i j k h e i d s g r a a d , a a n d e o r d e .

(5)

1. N A B E Z I N K T A N K S 1.1 A l g e m e n e b e s c h r i j v i n g B i j d e b i o l o g i s c h e z u i v e r i n g v a n a f v a l w a t e r v o r m t d e n a b e z i n k t a n k i n h e t a l g e m e e n d e l a a t s t e s t a p i n h e t b e h a n d e l i n g s p r o c e s . N a d a t h e t a c t i e f s l i b z i j n z u i v e r e n d e w e r k i n g i n d e b e l u c h t i n g s t a n k h e e f t v e r r i c h t , m o e t i n d e n a b e z i n k t a n k h e t a c t i e f s l i b w e e r g e s c h e i d e n w o r d e n v a n h e t i n m i d d e l s g e z u i v e r d e a f v a l w a t e r , z o d a t ( 1 ) e e n d e e l v a n h e t a c t i e f s l i b w e e r g e -b r u i k t k a n w o r d e n i n h e t z u i v e r i n g s p r o c e s e n ( 2 ) z o m i n m o g e l i j k s l i -b w o r d t g e l o o s d o p h e t o p p e r v l a k t e w a t e r . B e s t a a n d e n a b e z i n k t a n k s k u n n e n w o r d e n o n d e r s c h e i d e n i n v o r m ( r e c h t h o e k i g o f r o n d ) , d o o r s t r o m i n g s t y p e ( v e r t i k a a l o f h o r i z o n t a a l ) , i n f l u e n t a a n v o e r ( c e n t r a a l o f p e r i f e r i s c h ) e n i n a f m e t i n g . D i t o n d e r z o e k h e e f t b e t r e k -k i n g o p r o n d e n a b e z i n -k t a n -k s m e t e e n d i a m e t e r v a n c i r c a 50 m e t e r o f m e e r , i n f l u e n t a a n v o e r i n h e t c e n t r u m v a n d e t a n k , e f f l u e n t a f v o e r a a n d e o m t r e k v a n d e t a n k e n r e t o u r s l i b a f v o e r d o o r z o g e n a a m d e m e c h a n i s c h e s l i b r u i m i n g , d a t w i l z e g g e n r o n d d r a a i e n d e r u i m e r s e n c e n t r a l e a f z u i g i n g i n h e t m i d d e n v a n d e t a n k . N . B . R e t o u r s l i b a f v o e r d o o r s e m i - g e l i j k m a t i g v e r d e e l d a f z u i g e n o n d e r a a n d e r o n d d r a a i e n d e a r m ( e n ) v a n d e r u i m e r ( " s t o f z u i g e r p r i n c i p e " ) w o r d t n i e t i n h e t o n d e r z o e k b e t r o k k e n . F i g u u r 1 g e e f t d e d w a r s d o o r s n e d e v a n e e n c i r k e l v o r m i g e t a n k . I n d e p r a k t i j k w o r d e n i n k o m b i n a t i e m e t d e i n l a a t k o n s t r u k t i e , e e n i n l a a t t r o m m e l e n e v e n t u e e l d e f l e c t i e s c h o t t e n g e p l a a t s t . H e t d o e l v a n d e i n l a a t -t r o m m e l i s e n e r z i j d s h e -t v e r n i e -t i g e n v a n i n s -t r o o m e n e r g i e e n a n d e r z i j d s h e t g e l i j k m a t i g v e r d e l e n v a n d e i n s t r o m i n g o v e r d e t a n k . H e t d o e l v a n d e f l e c t i e s c h o t t e n i s h e t z o d a n i g r i c h t i n g g e v e n a a n d e s t r o m i n g e n , d a t o n g u n s t i g e n e r e n z o v e e l m o g e l i j k w o r d e n v o o r k o m e n e n e e n z o g o e d m o g e -l i j k e r i c h t i n g a a n d e s t r o m i n g e n i n d e t a n k w o r d t g e g e v e n m e t h e t o o g o p e f f e c t i e v e s e d i m e n t a t i e v a n h e t s l i b e n e r z i j d s e n v o l d o e n d d e c a n t e r e n v a n h e t " s u p e r n a t a n t " a n d e r z i j d s . A p a r t o f i n c o m b i n a t i e m e t d e f l e c t i e s c h o t t e n t r a c h t m e n d i t o o k w e l t e b e r e i k e n d o o r m i d d e l v a n h e t p e r f o r e -r e n v a n d e i n l o o p t -r o m m e l . De v o -r m v a n d e d e f l e c t i e s c h o t t e n l o o p t z e e -r

(6)

d e d i e p t e w o r d e n g e p l a a t s t . F i g u u r 1 : D w a r s d o o r s n e d e c i r k e l v o r m i g e t a n k . D r i j v e n d e d e l e n e n l i c h t " o p d r i j v e n d " s l i b w o r d e n d o o r m i d d e l v a n e e n d r i j f l a a g a f s t r i j k e r v e r w i j d e r d . H e t e f f l u e n t w o r d t u i t d e t a n k v e r w i j d e r d v i a e e n o v e r l a a t o v e r d e g e h e l e o m t r e k v a n d e t a n k . De o v e r l a a t k a n z o -w e l e n k e l - a l s d u b b e l z i j d i g z i j n u i t g e v o e r d . De b o d e m v a n d e t a n k -w o r d t v e e l a l o n d e r e e n h e l l i n g v a n o n g e v e e r 1:12 g e l e g d , w a a r b i j d e d i e p t e g a a n d e v a n c e n t r u m n a a r p e r i f e r i e a f n e e m t . De k a n t d i e p t e b e d r a a g t i n h e t a l g e m e e n 1.5 a 2.0 m , h e t g e e n r e s u l t e e r t i n g e r i n g e k a n t d i e p t e s t e n o p -z i c h t e v a n d e t a n k d i a m e t e r . P r o c e s s e n i n n a b e z i n k t a n k s B i j d e b e z i n k i n g v a n d e b e z i n k b a r e d e l e n k u n n e n d e v o l g e n d e m e c h a n i s -m e n w o r d e n o n d e r s c h e i d e n : o n g e h i n d e r d e d i s c r e t e b e z i n k i n g ( d e e l t j e s v e r a n d e r e n n i e t i n g r o o t t e e n b e ï n v l o e d e n e l k e i a r p r a k t i s c h n i e t t i j d e n s h e t b e z i n k e n , z i e f i g u u r 2 ) ; g e h i n d e r d e d i s c r e t e b e z i n k i n g ( h e t Ê i a n t a l d e e l t j e s i s z o g r o o t e n / o f d e a f m e t i n g e n v a n d e t a n k z i j n z o k l e i n , d a t d e o p w a a r t s e w a t e r v e r -p l a a t s i n g , a l s g e v o l g v a n d e z i n k e n d e b e w e g i n g v a n d e d e e l t j e s , h e t b e z i n k e n v a n d e d e e l t j e s b e ï n v l o e d t ( h i n d e r t ) ) ;

(7)

o n g e h i n d e r d e f l o c c u l e n t e b e z i n k i n g ( d e e l t j e s b o t s e n m e t a n d e r e d e e l -t j e s e n v o r m e n v e r v o l g e n s g e z a m e n l i j k e e n g e r i n g e r a a n -t a l g r o -t e r e d e e l t j e s ) , w a a r b i j d e a f n a m e v a n h e t a a n t a l d e e l t j e s e n d e v e r g r o t i n g v a n d e d e e l t j e s m e e s t a l n i e t l i n e a i r i n d e t i j d v e r l o o p t , z i e f i g . 2 ( o p w a a r t s e w a t e r b e w e g i n g v e r w a a r l o o s b a a r ) ; g e h i n d e r d e f l o c c u l e n t e b e z i n k i n g ( o p w a a r t s e w a t e r b e w e g i n g n i e t v e r -w a a r l o o s b a a r ) ; v e r d i c h t i n g v a n d e i n d i k z o n e ( u i t d r i j v i n g v a n p o r i ë n w a t e r ) d o o r s l i b a c c u m u l a t i e ; g e d e e l t e l i j k e f l o t a t i e v a n b o d e m s e d i m e n t l a a g m a t e r i a a l t . g . v . g a s v o r -m i n g i n d e s e d i -m e n t l a a g ( b i j t e l a n g z a -m e r u i -m i n g ) . t =

2 A t

F i g u u r 2: D i s c r e t e e n f l o c c u l e n t e b e z i n k i n g . De p r a k t i j k v a n d e n a b e z i n k t a n k s b e t r e f t v o o r n a m e l i j k f l o c c u l e n t e b e z i n -k i n g . H e t g r o t e r w o r d e n v a n d e z e d e e l t j e s i n d e t i j d e n m e t d e d i e p t e h e e f t t o t g e v o l g , d a t o o k d e v a l s n e l h e i d z a l t o e n e m e n ( f i g u u r 2 ) . I n d i t o n d e r z o e k w o r d t e r v a n u i t g e g a a n d a t d e s l i b r u i m i n g s n e l g e n o e g i s o m h e t n a t u u r l i j k o p d r i j v e n v a n g e s e d i m e n t e e r d s l i b t e v e r m i j d e n . U i t g a a n d e v a n e e n h y d r a u l i s c h e s i t u a t i e , w a a r i n h e t i n f l u e n t d e b i e t o p g e -d e e l -d k a n w o r -d e n i n e e n h o o f -d s t r o o m -d i r e c t n a a r -d e e f f l u e n t g o o t e n e e n r e t o u r s l i b s t r o o m d i r e c t ( v i a e e n k o r t s l u i t s t r o o m ) o f i n d i r e c t ( v i a d e

(8)

i n d i k z o n e ) n a a r d e c e n t r a l e a f z u i g i n g , k u n n e n i n h e t s t r o o m b e e l d i n n a b e -z i n k b e k k e n s d e v o l g e n d e v e r s c h i j n s e l e n w o r d e n w s i a r g e n o m e n : 1) H y d r a u l i s c h e m a c r o - n e e r v o r m i n g d o o r n i e t d y n a m i s c h e v e r s c h i j n s e l e n ( m e t m o g e l i j k e g e v o l g e n a l s k o r t s l u i t s t r o m e n , o p w e r v e l i n g v a n n e e r g e s l a g e n s l i b ; v e r s c h i j n s e l e n d i e a a n l e i d i n g k u n n e n g e v e n t o t o n g e -w e n s t v e r l i e s v a n d r o g e s t o f u i t d e n a b e z i n k t a n k ) t . g . v . : n i e t g e l i j k m a t i g e v e r d e l i n g v a n h e t I n f l u e n t o v e r d e v e r t i k a a l b i j d e i n v o e r i n d e t a n k ( n i e t g e l i j k m a t i g g e p e r f o r e e r d e i n l a a t t r o m m e l , a a n w e z i g h e i d d u i k s c h o t , d e f l e c t i e s c h o t t e n e n s t r o o m -g e l e i d e r s ) ; e f f l u e n t s t r o o m o v e r d e r a n d ( e n ) v a n d e o m l o o p g o o t , a a n l e i d i n g g e v e n d t o t v e r t i k a l e s t r o m i n g e n b i j d e b u i t e n o m t r e k v a n d e t a n k . 2 ) H y d r a u l i s c h e m a c r o - n e e r v o r m i n g d o o r d y n a m i s c h e n i e t m e c h a n i s c h e v e r s c h i j n s e l e n , v o o r n a m e l i j k w i n d . 3) H y d r a u l i s c h e m i c r o - n e e r v o r m i n g ( " e d d i e s " ) , v o o r a l v a n b e l a n g b i j g r e n s v l a k k e n t u s s e n v l o e i s t o f g e d e e l t e n m e t v e r s c h i l l e n d e d i c h t h e d e n , " g r e n s v l a k " t u s s e n s l i b e n w a t e r b i j v o o r b e e l d . 4 ) N e e r v o r m i n g , m a c r o e n m i c r o e n z o n e s m e t v e r s c h i l l e n d e d i c h t h e d e n e n v i s c o s i t e i t d o o r t e m p e r a t u u r v e r s c h i l v a n t a n k w a t e r e n i n k o m e n d w a t e r . 5) N e e r v o r m i n g , m a c r o e n m i c r o , m e t n a m e d o o r b e w e g i n g , s c h r a a p - e n s c h u i f w e r k i n g v a n d e d o o r h e t w a t e r b e w e g e n d e d e l e n v a n d e s l i b -r u i m e -r . 6) L a b i e l e s t r o o m v e r s c h i j n s e l e n ( g o l f f r o n t v o r m i n g , k r a c h t i m p u l s e n e v e n t u e e l l e i d e n d t o t s l i b o p w e r v e l i n g ) a l s g e v o l g v a n n i e t s t a t i o n a i r e i n -p u t i n d e t a n k : w i s s e l e n d i n f l u e n t d e b i e t , w i s s e l e n d r e t o u r s l i b d e b i e t , a a n - e n a f s l a a n v a n p o m p e n .

(9)

F i g u u r 3 g e e f t e e n v o o r b e e l d v a n h e t s t r o m i n g s b e e l d i n e e n n a b e z i n k t a n k w a a r i n e n k e l e v a n d e h i e r b o v e n b e s c h r e v e n v e r s c h i j n s e l e n t o t u i t d r u k -k i n g -k o m e n . 3 0 , 0 0 m F i g u u r 3: V o o r b e e l d v a n s t r o o m b e e l d i n e e n w i l l e k e u r i g e n a b e z i n k -t a n k . 1.3 P r o b l e e m o m s c h r i j v i n g I n d e p r a k t i j k i s g e b l e k e n d a t g r o t e r o n d e n a b e z i n k t a n k s s l i b m e t h e t e f f l u e n t v e r l i e z e n , m e t a l s d i r e c t g e v o l g h e t l o z e n v a n s l i b o p h e t o p p e r -v l a k t e w a t e r . De -v o o r n a a m s t e o o r z a a k -v a n h e t n i e t g o e d f u n k t i o n e r e n -v a n g r o t e r o n d e n a b e z i n k t a n k s m o e t g e z o c h t w o r d e n i n z o w e l h e t n i e t u n i f o r me a l s h e t n i e t s t a t i o n a i r e k a r a k t e r v a n d e s t r o m i n g i n d e z e t a n k s , v e r -o -o r z a a k t d -o -o r d e i n d e v -o r i g e p a r a g r a a f g e n -o e m d e v e r s c h i j n s e l e n .

(10)

H e t u i t e i n d e l i j k e d o e l v a n h e t o n d e r z o e k , v o l g e n d u i t d e p r o b l e e m o m -s c h r i j v i n g v a n n a b e z i n k t a n k -s , i -s h e t a a n d e h a n d v a n e e n t h e o r e t i -s h e b e n a d e r i n g o n t w i k k e l e n v a n n i e u w e o f a a n g e p a s t e o n t w e r p r i c h t l i j n e n v o o r g r o t e r o n d e n a b e z i n k t a n k s . E r w o r d t g e t r a c h t d i t d o e l o p d e v o l g e n d e w i j z e t e b e r e i k e n : w a a r m o g e l i j k e n z i n n i g v o o r h e t o n d e r z o e k i n z a k e d e o p t i m a l i s e r i n g v a n d e n a b e z i n k t a n k s d e b o v e n a a n g e g e v e n b e w e g i n g s v e r s c h i j n s e l e n v a n w a t e r e n v a s t e d e l e n i n d e t a n k m a t h e m a t i s c h t e f o r m u l e r e n ; o p b a s i s v a n d e z e m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g v o o r s p e l l e n d e m a t h e m a t i s c h e m o d e l l e n t e o n t w i k k e l e n v o o r d e b e d o e l d e b e w e g i n g s v e r s c h i j n -s e l e n i n b e -s t a a n d e t a n k -s , t a n k -s o p l a b o r a t o r i u m - -s c h a a l e n p r o t o t y p e n ( p i l o t p l a n t s ) , z o w e l v o o r a l s n a k u n s t m a t i g e i n g r e p e n , z o a l s h e t a a n -b r e n g e n v a n d e f l e c t i e s c h o t t e n , p e r f o r a t i e s i n i n l o o p t r o m m e l s e . d . ; t e r i j k i n g v a n d e m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g e n m o d e l l e r i n g e n t e r b e s t u d e r i n g v a n b e p a a l d e k u n s t m a t i g e i n g r e p e n ( o o k v o o r d i e i n g r e -p e n w a a r v o o r b i n n e n d e g e d a c h t e k o r t e t e r m i j n n i e t e e n v o l d o e n d e d e k k e n d e m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g o n t w i k k e l d k a n w o r d e n ) , h e t b o u w e n e n d o o r m e t e n v a n e e n f y s i s c h t a n k m o d e l o p l a b o r a t o r i u m -s c h a a l . V e r s c h i j n s e l e n d i e o p m i c r o - s c h a a l v o o r k o m e n , z o a l s m i c r o - t u r b u l e n t i e k u n n e n m e t b e h u l p v a n d e z e m a t h e m a t i s c h e m o d e l l e n n i e t w o r d e n w e e r g e -g e v e n . De m e t d e z e m o d e l l e n v e r k r e -g e n r e s u l t a t e n z i j n d a a r o m o o k n i e t m e e r , m a a r o o k n i e t m i n d e r , d a n i n d i c a t i e f . O p z e t v a n h e t r a p p o r t I n h o o f d s t u k 2 w o r d t v e r s l a g g e d a a n v a n h e t u i t g e v o e r d e l i t e r a t u u r o n d e r z o e k . H i e r b i j i s e e n s p l i t s i n g i n d r i e g r o e p e n g e m a a k t , n a m e l i j k : ( 1 ) m a -t h e m a -t i s c h e m o d e l l e n , ( 2 ) e x p e r i m e n -t e l e m o d e l l e n e n ( 3 ) o n -t w e r p r i c h -t l i j n e n . A l s s t a r t p u n t i s h e t i n 1 9 8 1 d o o r d e STORA u i t g e v o e r d e l i t e r a t u u r o n d e r z o e k b e t r e f f e n d e n a b e z i n k t a n k s g e n o m e n . H e t v e r r i c h t e l i t e r a t u u r o n d e r -z o e k i n d e g e g e v e n s b e s t a n d e n v a n A q u a l i n e e n C h e m i c a l A b s t r a c t s h e e f t

(11)

d e r h a l v e a r t i k e l e n o p g e l e v e r d d i e n a 1980 z i j n v e r s c h e n e n . E e r d e r v e r -s c h e n e n r e l e v a n t e a r t i k e l e n z i j n g e v o n d e n m e t b e h u l p v a n d e r e f e r e n t i e -s g e n o e m d i n d e , n a h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k , a a n g e v r a a g d e a r t i k e l e n . De g e -n o e m d e g e g e v e -n s b e s t a -n d e -n b e s t r i j k e -n d e b e l a -n g r i j k s t e l i t e r a t u u r b r o -n -n e -n , n a m e l i j k d e E n g e l s e / A m e r i k a a n s e , d e F r a n s e , d e D u i t s e e n d e N e d e r l a n d s e l i t e r a t u u r . I n h o o f d s t u k 3 w o r d e n d e w e t e n s c h a p p e l i j k e c o n c l u s i e s u i t h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k g e p r e s e n t e e r d . T e n e i n d e d e u i t t e v o e r e n m a t h e m a t i s c h e e n f y -s i -s c h e m o d e l l e r i n g , b i n n e n d e g e g e v e n r a n d v o o r w a a r d e n v a n t i j d e n g e l d , g o e d t e k u n n e n f a s e r e n z i j n d e c o n c l u s i e s n a a r h o o f d e n b i j z a k e n u i t g e -w e r k t . B i j l a g e I g e e f t d e t h e o r e t i s c h e g r o n d s l a g e n v o o r d e w a t e r e n s e d i m e n t b e -w e g i n g i n s e d i m e n t a t i e t a n k s . I n b i j l a g e I I i s e e n l i j s t v a n p e r s o n e n g e g e v e n , d i e v i a d e T U D b i j h e t o n d e r z o e k b e t r o k k e n z i j n .

(12)

2 L I T E R A T U U R O N D E R Z O E K 2.1 A l g e m e e n De m e t b e h u l p v a n h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k g e v o n d e n a r t i k e l e n b e t r e f f e n g l o b a a l g e z i e n d r i e o n d e r w e r p e n : ( 1 ) m a t h e m a t i s c h e m o d e l l e n , ( 2 ) e x p e r i -m e n t e l e -m o d e l l e n e n ( 3 ) o n t w e r p r i c h t l i j n e n . I n p a r a g r a a f 2.2 w o r d e n d e m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g e n e n m o d e l l e r i n g e n b e h a n d e l d , d i e e e n b e s c h r i j v i n g g e v e n v a n d e s t r o m i n g e n d e s e d i m e n t b e w e g i n g i n b e z i n k t a n k s . E x p e r i m e n t e e l o n d e r z o e k n a a r p r o c e s s e n i n b e z i n k -t a n k s w o r d -t b e s c h r e v e n i n p a r . 2 . 3 . M e t b e h u l p v a n h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k i s o o k e e n a a n t a l p u b l i c a t i e s g e v o n d e n , d i e b e t r e k k i n g h e b b e n o p o n t w e r p r i c h t l i j n e n v o o r n a b e z i n k -t a n k s ( z i e : STORA e n h e -t p r a k -t i j k o n d e r z o e k D H V ) . D e z e o n -t w e r p r i c h -t l i j n e n z i j n b l i j k e n g e b a s e e r d t e z i j n o p m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g e n e n z i j n d e r h a l v e ( n o g ) n i e t v a n b e l a n g v o o r d i t o n d e r z o e k . V o o r e e n o v e r z i c h t v a n d e d e s b e t r e f f e n d e a r t i k e l e n w o r d t v e r w e z e n n a a r d e l i t e r a t u u r l i j s t . ' V e r w a c h t w o r d t , d a t p a s n a v o l t o o i i n g v a n h e t o n d e r z o e k i n d e t w e e d e f a s e h e t e v e n t u e e l m o g e l i j k z a l z i j n n i e u w e o n t w e r p r e g e l s v o o r g r o t e t a n k s o p t e s t e l l e n . 2.2 M a t h e m a t i s c h e m o d e l l e n 2 . 2 . 1 a l g e m e e n De e e r s t e e n m e e s t b e k e n d e m a t h e m a t i s c h e m o d e l l e r i n g v o o r h e t o n t w e r p v a n b e z i n k b e k k e n s i s a f k o m s t i g v a n H a z e n ( 1 9 0 4 ) . H a z e n s c h e m a t i s e e r d e h e t b e z i n k i n g s p r o c e s t o t e e n i d e a l e b e z i n k i n g i n e e n i d e a l e b e z i n k t a n k , d a t w i l z e g g e n e e n t a n k w a a r i n d e t u r b u l e n t e d i f f u s i e v a n g e s u s p e n d e e r d s e d i m e n t w o r d t v e r w a a r l o o s d t e n o p z i c h t e v a n d e v a l s n e l h e i d e n w a a r i n g e e n r e s u s p e n s i e v a n r e e d s g e s e d i m e n t e e r d m a t e r i a i a l p l a a t s v i n d t . I n t h e o r i e b e t e k e n t d i t , d a t h e t r e n d e m e n t v a n d e b e z i n k t a n k a l l e e n w o r d t b e p a a l d d o o r d e o p p e r v l a k t e b e l a s t i n g ( s j ) e n n i e t d o o r d e d i e p t e v a n d e

(13)

t a n k . D i t g e l d t i n f e i t e a l l e e n b i j t a n k s m e t v e r t i k a l e w a n d e n e n v l a k k e b o d e m , z i e f i g u u r 4 .

S > S o

F i g u u r 4: D o o r d i s c r e t e d e e l t j e s g e v o l g d e w e g i n e e n h o r i z o n t a a l d o o r s t r o o m d e r e c h t h o e k i g e b e z i n k t a n k . De o p p e r v l a k t e b e l a s t i n g i s g e d e f i n i ë e r d a l s : SD = Q / A w a a r i n , Q = a a n v o e r d e b i e t A = h o r i z o n t a l e t a n k o p p e r v l a k ( m / s ) , ( m / h ) , ( m V m ' h )

( m V s ) , ( m V h )

(m^)

(14)

I n d i e n d e d e e l t j e s v a l s n e l h e i d ( v a n e e n m e n g s e l m e t u n i f o r m e d e e l t j e s ) g r o t e r i s d a n d e o p p e r v l a k t e b e l a s t i n g s^, i s h e t r e n d e m e n t g e l i j k a a n é é n . A n d e r s i s h e t r e n d e m e n t g e l i j k a a n W / s . S O D o b b i n s ( 1 9 4 4 ) , C a m p ( 1 9 4 6 ) , S a r i k a y a ( 1 9 7 7 ) , S u m e r ( 1 9 7 7 ) e.a. h e b b e n v e r e e n v o u d i g d e t r a n s p o r t m o d e l l e n o n t w i k k e l d d i e n i e t d e c o m p l e t e h y d r a u -l i s c h e v e r g e -l i j k i n g e n o p -l o s s e n . De v e r e e n v o u d i g i n g e n b e s t a a n h i e r u i t , d a t e e n l o n g i t u d i n a l e , u n i f o r m e s t r o m i n g w o r d t a a n g e n o m e n . De a a n n a m e h e e f t t o t g e v o l g , d a t t y p i s c h e ( n a ) b e z i n k t a n k v e r s c h i j n s e l e n a l s t u r b u l e n t e d i f f u s i e , c i r c u l a t i e s t r o m e n , d i c h t h e i d s s t r o m e n , k o r t s l u i t s t r o m e n e . d . e n h e t s e d i m e n t a t i e g e d r a g , d o o r d e g r o t e i n v l o e d v a n d e s t r o m i n g o p d e s e d i m e n t -b e w e g i n g , n i e t k u n n e n w o r d e n -b e s c h r e v e n . B o v e n d i e n k a n h e t e f f e c t v a n s c h o t t e n o f a n d e r e g e o m e t r i s c h e o n r e g e l m a t i g h e d e n m e t d e r g e l i j k e m o d e l -l e n n i e t w o r d e n b e r e k e n d , n o c h w o r d e n v o o r s p e -l d . H e t w e e r g e v e n v a n d e g e n o e m d e k o m p l e x e v e r s c h i j n s e l e n w o r d t i n p r i n c i p e p a s m o g e l i j k i n d i e n d e k o m p l e t e h y d r a u l i s c h e v e r g e l i j k i n g e n w o r d e n o p g e l o s t . 2 . 2 . 2 b a s i s v e r g e l i j k i n g e n I n b i j l a g e I z i j n d e b a s i s v e r g e l i j k i n g e n o p g e s t e l d , w a a r v a n h i e r a l l e e n d e r e s u l t a t e n w o r d e n s a m e n g e v a t , d i e b e t r e k k i n g h e b b e n o p e e n r a d i a l e , s t a t i o n a i r e s t r o m i n g ( r o n d e t a n k s ) e n e e n n i e t g e k o p p e l d e w a t e r e n s e d i -m e n t b e w e g i n g . De v e r g e l i j k i n g e n z i j n o p g e s t e l d m e t b e h u l p v a n c y l i n d e r c o ö r d l n a t e n , u i t -g a a n d e v a n h e t i n f i -g u u r 5 -g e s c h e t s t e a s s e n s t e l s e l . V o o r e e n b e s c h r i j v i n g v a n d e g e b r u i k t e s y m b o l e n w o r d t v e r w e z e n n a a r d e s y m b o l e n l i j s t . z w s n e l h e i d s v e c t o r e n ' u p l a a t s v e c t o r e n I j . F i g u u r 5: A s s e n s t e l s e l .

(15)

V o o r d e w a t e r b e w e g i n g z i j n d e v e r g e l i j k i n g e n a c h t e r e e n v o l g e n s : I : De c o n t i n u ï t e i t s v e r g e l i j k i n g : ^ + » + ^ = O ( 1 . 2 . 4 ) I I : De N a v i e r - S t o k e s v e r g e l i j k i n g e n :

-bu^-bu^ ÖOlV) ^ _ , _ 1 ÖP

( 1 . 2 . 1 4 )

ör öz ör öz r p 6r

ör öz p 5z ftr öz

I I I : De k - e t u r b u l e n t i e v e r g e l i j k i n g e n ^ + ü — + w— = Pr - e + D(k) + G ( 1 . 2 . 2 1 )

6^ ftr öz

4^

+ a - ^ + w - ^ = a^-iPr + ( l - a J G - a--^ + £Ke)

( 1 . 2 . 2 2 )

0^ or OZ * k

E n v o o r d e s e d i m e n t a t i e b e w e g i n g :

I V : De c o n v e c t i e - d i f f u s i e v e r g e l i j k i n g

- ö c — öc

(16)

I n d i t s t e l s e l v e r g e l i j k i n g e n z i j n d e w a t e r e n s e d i m e n t b e w e g i n g n i e t g e -k o p p e l d , d a t w i l z e g g e n e r w o r d t v e r o n d e r s t e l d d a t d e w a t e r b e w e g i n g g e e n i n v l o e d o n d e r v i n d t v a n h e t a a n w e z i g e s e d i m e n t a l s g e v o l g v a n o p t r e d e n d e d i c h t h e i d s v e r s c h i l l e n ( é é n - f a s e s t r o m i n g ) . S t a m o u ( 1 9 8 9 ) s c h r i j f t , d a t d e z e l o s k o p p e l i n g v o l g e n s A b d e l G a w a d e.a. ( 1 9 8 5 ) t e r e c h t -v a a r d i g e n i s i n h e t g e -v a l -v a n l a g e c o n c e n t r a t i e s , z o a l s d i e b i j -v o o r b e e l d v o o r k o m e n i n v o o r b e z i n k t a n k s (< c i r c a 200 m g / 1 ) . V o l g e n s S t a m o u i s e r m e e r o n d e r z o e k n o o d z a k e l i j k om t e k u n n e n b e p a l e n t o t w e l k e i n f l u e n t -c o n -c e n t r a t i e s d i -c h t h e i d s e f f e k t e n v e r w a a r l o o s b a a r z i j n . I n n a b e z i n k t a n k s k o m e n d o o r h e t t o e v o e g e n v a n a c t i e f s l i b a a n h e t a f v a l w a t e r v e e l g r o t e r e c o n c e n t r a t i e s m e t h e t i n f l u e n t b i n n e n , w a a r d o o r d i c h t h e i d s s t r o m e n o n t s t a a n e n d e w a t e r e n s e d i m e n t b e w e g i n g n i e t m e e r l o s g e -k o p p e l d -k u n n e n w o r d e n . A l s d i c h t h e i d s v e r s c h i l l e n i n d e N a v i e r - S t o -k e s e n k - € - v e r g e l i j k i n g e n w o r d e n m e e g e n o m e n , o n t s t a a n v e r g e l i j k i n g e n d i e g e c o m p l i c e e r d e r z i j n ( K o l l m a n , 1 9 8 0 ) . H i e r o n d e r w o r d t d e l i t e r a t u u r b e s p r o k e n d i e b e t r e k k i n g h e e f t o p h e t b o v e n s t a a n d e s t e l s e l v e r g e l i j k i n g e n ( 1 . 2 . 4 , 1.2.14, 1.2.15, 1 . 2 . 2 1 , 1.2.22 e n 1.3.2) v o o r d e s i t u a t i e m e t e e n l o s g e k o p p e l d e w a t e r - e n s e d i m e n t b e w e g i n g . I n p a r a g r a a f 2.2.4 w o r d t n a d e r i n g e g a a n o p d e s i t u a t i e m e t d i c h t h e i d s -v e r s c h i l l e n . 2 . 2 . 3 h y d r a u l i s c h e m o d e l l e n R e c e n t e l i j k z i j n d e v o l g e n d e p u b l i c a t i e s v e r s c h e n e n , d i e e e n n u m e r i e k e o p l o s s i n g g e v e n v a n h e t s t e l s e l b a s i s v e r g e l i j k i n g e n i n p a r a g r a a f 2 . 2 . 2 : S c h a m b e r e n L a r o c k ( 1 9 8 1 e n 1 9 8 3 ) , I m a m e n M c C o r q u o d a l e ( 1 9 8 3 ) , A b d e l -G a w a d e n M c C o r q u o d a l e ( 1 9 8 5 ) e n S t a m o u , A d a m s e n R o d i ( 1 9 8 9 ) . S c h a m b e r e.a. ( 1 9 8 1 e n 1983) g e v e n e e n b e s c h r i j v i n g v a n d e s t r o m i n g e n s e d i m e n t b e w e g i n g d o o r d e b a s i s v e r g e l i j k i n g e n o p t e l o s s e n m e t b e h u l p v a n e e n e i n d i g e e l e m e n t e n m e t h o d e v o o r z o w e l r e c h t h o e k i g e a l s v o o r r o n -d e t a n k s . De t u r b u l e n t i e w o r -d t b e p a a l -d m e t b e h u l p v a n e e n k - 6 m o -d e l v o l g e n s d e v e r g e l i j k i n g e n 1.2.21 e n 1.2.22. De r e s u l t a t e n v a n h e t m o d e l z i j n n i e t v e r g e l e k e n m e t e x p e r i m e n t e e l g e m e t e n w a a r d e n , m a a r z i j g e v e n w e l d u i d e l i j k h e t b e s t a a n v a n e e n c i r c u l a -t i e s -t r o m i n g w e e r .

(17)

I m a m e.a. ( 1 9 8 3 ) s t e l l e n d a t v o o r d e m o d e l l e r i n g v a n d e s t r o m i n g i n b e -z i n k t a n k s d e d r u k t e r m e n i n d e b a s i s v e r g e l i j k i n g e n a l s g e v o l g v a n e e n h y d r o s t a t i s c h e d r u k v e r d e l i n g i n d e t a n k v e r w a a r l o o s d k u n n e n w o r d e n . H i e r d o o r w o r d t e e n e e n v o u d i g e r v o r t i c i t e i t s t r a n s p o r t s t r o o m f u n c t i e f o r m u l e r i n g v e r k r e g e n . V o l g e n s S t a m o u ( 1 9 8 9 ) i s h e t v e r w a a r l o z e n v a n d e d r u k -t e r m e n e e n -t e g r o -t e v e r e e n v o u d i g i n g v a n d e N a v i e r - S -t o k e s v e r g e l i j k i n g e n , o m d a t d e i n v l o e d v a n d e k r o m m i n g v a n d e s t r o m i n g o p d e d r u k , j u i s t i n h e t g e b i e d v a n d e i n - e n u i t l a a t z o n e , s i a n z i e n l i j k k a n z i j n . V o o r d e m o d e l l e r i n g v a n d e t u r b u l e n t i e i s g e b r u i k g e m a a k t v a n e e n e e n -v o u d i g e c o n s t a n t e e d d y - -v i s c o s i t e i t s f o r m u l e r i n g , w a a r b i j o -v e r h e t g e h e l e b e r e k e n i n g s d o m e i n e e n g e m i d d e l d e v i s c o s i t e i t s c o ë f f i c i ë n t w o r d t g e n o m e n . De v e r g e l i j k i n g e n z i j n o p g e s t e l d v o o r r e c h t h o e k i g e t a n k s e n w o r d e n o p g e -l o s t m e t b e h u -l p v a n e e n e i n d i g e d i f f e r e n t i e m e t h o d e . T o e t s i n g v a n h e t m o d e l h e e f t p l a a t s g e v o n d e n d o o r d e n u m e r i e k e u i t k o m s t e n t e v e r g e l i j k e n m e t e x p e r i m e n t e e l b e p a a l d e w a a r d e n . De r e k e n r e -s u l t a t e n t o n e n e e n r e d e l i j k g o e d e o v e r e e n k o m -s t m e t d e e x p e r i m e n t e n . De s t r o m i n g n a b i j d e b o d e m w o r d t d o o r d e b e r e k e n i n g e n m i n d e r g o e d ' w e e r g e g e v e n . De s c h r i j v e r s g e v e n a l s r e d e n h i e r v o o r h e t g e b r u i k v a n h e t c o n s t a n t e e d d y - v i s c o s i t e i t s m o d e l . E e n v o o r d e e l v a n h e t g e b r u i k v a n d i t t u r b u l e n t i e m o d e l t e n o p z i c h t e v a n h e t m e e r g e a v a n c e e r d e k - 6 m o d e l i s d a t e r m i n d e r v e r g e l i j k i n g e n o p g e l o s t b e h o e v e n t e w o r d e n , h e t g e e n r e k e n t i j d e n g e h e u g e n r u i m t e b e s p a a r t . E e n n a d e e l v a n d e c o n s t a n t e e d d y v i s c o s i -t e i -t s b e n a d e r i n g i s , d a -t e e n v e e l u i -t g e b r e i d e r e c a l l b r a -t i e v a n h e -t m o d e l n o d i g i s d a n v o o r h e t k - 6 m o d e l , o m d a t i n d i t m o d e l d e c a l l b r a t i e r e e d s g r o t e n d e e l s h e e f t p l a a t s g e v o n d e n . I m a m e.a. h e b b e n e e n 6 i a n t a l s t r o m i n g s b e r e k e n i n g e n u i t g e v o e r d m e t e e n i n h o o g t e v a r i ë r e n d d u i k s c h o t . U i t d e b e r e k e n i n g e n b l i j k t , d a t d e s t r o m i n g i n d e b u u r t v a n d e o v e r l a a t v o o r a l l e g e v a l l e n n a g e n o e g h e t z e l f d e i s . De i n v o e r c o n s t r u c t i e h e e f t z o w e l i n h e t b e g i n a l s i n h e t m i d d e n v a n d e t a n k i n v l o e d o p d e s t r o m i n g e n d e r h a l v e o o k o p d e s e d i m e n t b e w e g i n g . A b d e l - G a w a d e.a. ( 1 9 8 5 ) l o s s e n d e b a s i s v e r g e l i j k i n g e n o p d o o r g e b r u i k t e m a k e n v a n e e n S t r i p I n t e g r a t i e M e t h o d e ( S I M ) . D e z e m e t h o d e g a a t u i t v a n e e n a a n t a l o p v o o r h a n d g e d e f i n i e e r d e s n e l h e i d s - p r o f i e l f u n c t i e s . De e x a c t e

(18)

v o r m v a n d e z e p r o f i e l f u n c t i e s m o e t w o r d e n v e r k r e g e n u i t e x p e r i m e n t e l e w a a r n e m i n g e n . H e t v o o r d e e l v a n d e z e m e t h o d e b o v e n d e e i n d i g e e l e m e n -t e n - e n e i n d i g e d i f f e r e n -t i e m e -t h o d e i s , d a -t a l s d e p r o f i e l f u n c -t i e s b e k e n d z i j n , d e S I M e e n r e l a t i e f s n e l l e m e t h o d e v o o r h e t o p l o s s e n v a n d e b a s i s -v e r g e l i j k i n g e n i s . E e n g r o o t n a d e e l i s e c h t e r , d a t -v o o r i e d e r e -v e r a n d e r i n g v a n d e g e o m e t r i e ( i n l a a t , s c h o t t e n ) e r n i e u w e s n e l h e i d s - p r o f i e l f u n c t i e s m o e t e n w o r d e n b e p a a l d , h e t g e e n j u i s t g e z i e n h e t d o e l v a n h e t o n d e r z o e k n i e t w e n s e l i j k i s . O p g r o n d h i e r v a n w o r d t n i e t v e r d e r o p d e z e m e t h o d e i n g e g a a n . De n u m e r i e k e o p l o s s s i n g s m e t h o d e , d i e S t a m o u e.a. ( 1 9 8 9 ) v o o r h u n m o d e l h a n t e r e n i s g e b a s e e r d o p d e n i e t n a d e r b e s c h r e v e n T E A C H m e t h o d e v a n G o s m a n & P u n ( z i e S t a m o u , 1 9 8 9 ) , w a a r b i j h e t c o m p l e t e s t e l s e l v e r g e l i j -k i n g e n v a n p a r . 2.2.2 w o r d t o p g e l o s t v o o r r e c h t h o e -k i g e t a n -k s . De m o d e l l e r i n g v a n d e s e d i m e n t b e w e g i n g i s u i t g e b r e i d e r d a n d e h i e r v o o r b e s p r o k e n m o d e l l e n , o m d a t h e t m o g e l i j k i s o m m e t e e n v a l s n e l h e i d s v e r d e l i n g t e r e k e n e n , h e t g e e n e e n b e t e r e s c h e m a t i s a t i e v a n d e p r a k t i j k i n h o u d t . H e t m o d e l i s g e v e r i f i e e r d e n t o e g e p a s t a a n d e h a n d v a n d e g e g e -v e n s , d i e b e s c h i k b a a r w a r e n -v a n e e n b e z i n k t a n k t e S a r n i a ( O n t a r i o ) . E r z i j n b e r e k e n i n g e n u i t g e v o e r d m e t d r i e v e r s c h i l l e n d e o p p e r v l a k t e b e l a s -t i n g e n e n -t w e e v a l s n e l h e i d s - v e r d e l i n g e n . U i t d e s t r o m i n g s b e r e k e n i n g e n z i j n d e v o l g e n d e c o n c l u s i e s g e t r o k k e n : d e g r o o t t e v a n d e c i c u l a t i e s t r o m i n g w o r d t b e r e k e n d m e t e e n f o u t v a n m a x i m a a l 5 p r o c e n t ; d e g e v o n d e n f o u t t u s s e n d e b e r e k e n d e e n g e m e t e n s n e l h e d e n w o r d t t o e g e s c h r e v e n a a n d r i e - d i m e n s i o n a l e e f f e c t e n e n s c h e m a t i s a t i e f o u t e n , w a a r i n h e t m o d e l g e e n r e k e n i n g mee w o r d t g e h o u d e n ; d e s n e l h e i d s v e r d e l i n g i s g r o t e n d e e l s n i e t - u n i f o r m ; d e e d d y - v i s c o s i t e i t v a r i e e r t s t e r k o v e r d e t a n k . A c h t e r d e i n l a a t z o n e e n d i c h t b i j d e o v e r l a a t k o m e n , a l s g e v o l g v a n s n e l h e i d s g r a d i ë n t e n , s c h u i f s p a n n i n g e n e n t u r b u l e n t e k i n e t i s c h e e n e r g i e p r o d u k t i e g r o t e w a a r d e n v o o r . D i c h t b i j d e w a n d n e e m t d e e d d y - v i s c o s i t e i t a f . E r z i j n c o n c e n t r a t i e b e r e k e n i n g e n u i t g e v o e r d b i j d r i e v e r s c h i l l e n d e o p p e r -v l a k t e b e l a s t i n g e n ( 3 7 , 60 e n 110 m / d ) . De o -v e r e e n k o m s t m e t e x p e r i m e n t e e l

(19)

b e p a a l d e w a a r d e n b l e e k g o e d t e z i j n , z o n d e r d a t e e n v e r d e r e c a l l b r a t i e v a n p a r a m e t e r s n o d i g w a s . 2 . 2 . 4 d i c h t h e i d s s t r o m e n I n d e m e e s t e n a b e z i n k t a n k s k o m e n d i c h t h e i d s s t r o m e n v o o r . De v o o r n a a m s t e o o r z a a k v a n h e t o n t s t a a n v a n d i c h t h e i d s s t r o m e n i s h e t v e r s c h i l i n d i c h t -h e i d t u s s e n -h e t p r a k t i s c -h -h o m o g e e n g e m e n g d e e f f l u e n t m e t l a g e d i c -h t -h e i d e n d e z o n e s v a n e e n h o g e r e d i c h t h e i d i n d e t a n k z e l f a l s g e v o l g v a n s u s -p e n d e r e n d o f g e s u s -p e n d e e r d a c t i e f s l i b . De d i c h t h e i d s s t r o m e n k u n n e n e c h t e r o o k w o r d e n v e r o o r z a a k t d o o r t e m p e r a t u u r s v e r s c h i l l e n t u s s e n i n -f l u e n t e n t a n k v l o e i s t o -f . B i j h e t o p s t e l l e n v a n h e t s t e l s e l b a s i s v e r g e l i j k i n g e n i n p a r . 2.2.3 w e r d u i t g e g a a n v a n e e n c o n s t a n t e d i c h t h e i d v a n d e v l o e i s t o f . T e v e n s w e r d g e -v o n d e n d a t a l l e e n -v o o r l a g e c o n c e n t r a t i e s { < c i r c a 200 m g / 1 ) d e s t r o m i n g e n s e d i m e n t b e w e g i n g o n t k o p p e l d k u n n e n w o r d e n . I n h e t g e v a l v a n d i c h t h e i d s s t r o m e n m o e t e n , z o w e l v o o r d e w a t e r a l s v o o r d e s e d i m e n t f a s e , c o n -t i n u ï -t e i -t s - e n N a v i e r - S -t o k e s v e r g e l i j k i n g e n w o r d e n o p g e s -t e l d . I n d e l i t e r a t u u r i s s l e c h t s é é n p u b l i c a t i e g e v o n d e n m e t b e t r e k k i n g t o t d e m a t h e m a t i s c h e m o d e l l e r i n g v a n d i c h t h e i d s s t r o m e n i n s e d i m e n t a t i e t a n k s . D e V a n t i e r e n L a r o c k ( 1 9 8 7 ) c o n c l u d e r e n d a t , h o e w e l d e m o d e l l e r i n g e e n g r o t e r e k e n c a p a c i t e i t v e r g t , h e t g e b r u i k v a n d i t m o d e l v a n w e g e h e t k u n -n e -n v o o r s p e l l e -n v a -n t u r b u l e -n t i e i -n d i c h t h e i d s s t r o m e -n m e e r d a -n w a a r d i s . V o o r e e n b e s c h r i j v i n g v a n d e b e n o d i g d e v e r g e l i j k i n g e n w o r d t v e r w e z e n n a a r h e t g e n o e m d e a r t i k e l . De s c h r i j v e r s m a k e n o o k i n d i t g e v a l g e b r u i k v a n h e t k 6 t u r b u l e n t i e m o d e l . De m o g e l i j k h e i d v a n h e t k 6 m o d e l d e e d d y -v i s c o s i t e i t t e r e l a t e r e n a a n d e s t r o m i n g s e i g e n s c h a p p e n w o r d t -v a n b e l a n g g e a c h t o m d a t d e s t e r k t e v a n d e d i c h t h e i d s s t r o m i n g w o r d t b e p a a l d d o o r d e l o k a l e e d d y v i s c o s i t e i t e n v i c e v e r s a . D e z e k o p p e l i n g t u s s e n d e s t r o -m i n g s - e n s e d i -m e n t b e w e g i n g s e i g e n s c h a p p e n -m a a k t h e t n o o d z a k e l i j k , d a t a l l e v e r g e l i j k i n g e n t e g e l i j k m o e t e n w o r d e n o p g e l o s t . H e t m o d e l i s t o e g e p a s t o p e e n r o n d e n a b e z i n k t a n k e n g e e f t k w a l i t a t i e f g o e d e r e s u l t a t e n v o o r s e d i m e n t s t r o m i n g o v e r d e b o d e m v a n d e t a n k e n r e t o u r s t r o m i n g v a n h e l d e r w a t e r l a n g s h e t o p p e r v l a k . H e t e f f e c t v a n f l o c c u l a t i e o p d e s e d i m e n t a t i e w o r d t n i e t m e e g e n o m e n . D e V a n t i e r v e r o n d e r

(20)

-s t e l t d a t f l o c c u l a t i e r e e d -s e e r d e r h e e f t p l a a t -s g e v o n d e n . B o v e n d i e n n e e m t d o o r f l o c c u l a t i e d e s e d i m e n t a t i e t o e , z o d a t m e t h e t m o d e l c o n s e r v a t i e v e v o o r s p e l l i n g e n v o o r d e e f f i c i ë n t i e w o r d e n v e r k r e g e n . 2 . 2 . 5 w i n d De w i n d o e f e n t a a n h e t w a t e r o p p e r v l a k e e n s c h u i f s p a n n i n g u i t , d i e t o e -n e e m t m e t d e w i -n d s -n e l h e i d . M e e s t a l w o r d t g e s t e l d : "C = O. Cn U Pa S ^ l ö ( 1 ) m e t : = w i n d s c h u i f s p a n n i n g = l u c h t d i c h t h e i d Cj) = w e e r s t a n d s c o ë f f i c i ë n t Uj(j - w i n d s n e l h e i d o p 10 m b o v e n h e t w a t e r o p p e r v l a k De w e e r s t a n d s c o ë f f i c i ë n t Cp n e e m t t o e m e t d e w i n d s n e l h e i d . E e n e m p i r i s c h e r e l a t i e i s ( S a f a i e , 1 9 8 4 ) Cp = 0.52 * 10-3 * U j / ' * * ( 2 ) I n d e l i t e r a t u u r w o r d e n o o k w e l a n d e r e w a a r d e n v o o r d e e m p i r i s c h e c o ë f -f i c i ë n t e n i n ( 2 ) g e n o e m d . H o e w e l d e h o o g t e e n d e l e n g t e v a n d e o p g e w e k t e w i n d g o l v e n t o e n e m e n m e t d e s t r i j k l e n g t e , b l i j k t d e C ^ - w a a r d e n a u w e l i j k s v a n d e g r o o t t e v a n d e t a n k a f t e h a n g e n . P e r d e f i n i t i e g e l d t : = / ( V P „ ) ( 3 ) m e t : u ^ = w i n d s c h u i f s p a n n i n g s s n e l h e i d p = d i c h t h e i d v a n w a t e r De w i n d s c h u i f s p a n n i n g v e r o o r z a a k t o p w s i a i i n g : h e t w a t e r o p p e r v l a k gsiat n a z e k e r e t i j d e e n o p w a a r t s e h e l l i n g i n d e w i n d r i c h t i n g v e r t o n e n . E e n s c h a t t i n g v a n d e d i e p t e - g e m i d d e l d e s n e l h e i d a l l e e n t e n g e v o l g e v a n d e w i n d k a n a l s v o l g t w o r d e n v e r k r e g e n ( K r a n e n b u r g , 1 9 9 0 ) .

(21)

V o o r z j << a g e l d t :

M(z) =

(ln

a - z - hi± - a

I n ^ - 1

2 o - I n ^ ^ ) Zo ( 4 ) H i e r u i t k a n , m e t O < z < a - Zn, w o r d e n b e r e k e n d d a t

u = - J — "

ƒ

V « -^^(1 - A ) l n ^

( 5 ) ^ - Zo O K «O Zo m e t : u = d i e p t e g e m i d d e l d e c i r c u l a t i e s n e l h e i d t . g . v . w i n d K = c o n s t a n t e v a n V o n K a r m a n « 0.4 a = p l a a t s e l i j k e d i e p t e = " g e m i d d e l d e " d i e p t e Zp = r u w h e i d s h o o g t e b o d e m E e n p o s i t i e v e u d u i d t o p s t r o m i n g i n d e w i n d r i c h t i n g . De " g e m i d d e l d e " a, i s e e n s o o r t g e w o g e n g e m i d d e l d e m e t a l s d e f i n i t i e :

!a\r)dr

!air)dr

U i t ( 5 ) k a n w o r d e n a f g e l e i d , d a t d e d i e p t e - g e m i d d e l d e s n e l h e i d t o e n e e m t i n d e r i c h t i n g , w a a r i n d e l o k a l e w a t e r d i e p t e a a f n e e m t . I n h e t d i e p e r e d e e l , w a a r a > a j o n t s t a a t e e n n e t t o s t r o m i n g t e g e n d e w i n d i n , z i e f i g u u r 5. De s t r o o m s n e l h e i d a a n h e t v r i j e o p p e r v l a k i s z o g r o o t , c i r c a 3 a 4% v a n d e w i n d s n e l h e i d U J D , d a t d e s t r o m i n g a l d a a r a l t i j d i n d e r i c h t i n g v a n d e

(22)

w i n d i s . B i j e e n n i e t v a r i ë r e n d w i n d v e l d o n t s t a a t e e n s t a t i o n a i r e c i r c u l a -t i e - s -t r o m i n g , o p g e b o u w d u i -t z o g e n a a m d e -t o p o g r a f i s c h e n e r e n . De d i e p t e - g e m i d d e l d e s n e l h e i d t e n g e v o l g e v a n w i n d a l l e e n k a n w o r d e n o p g e t e l d b i j d e l o k a a l h e e r s e n d e s t r o o m s n e l h e i d i n d e t a n k . U i t e e n v o u d i g e b e r e k e n i n g e n m e t p r a k t i s c h e w s i a r d e n , u i t g e v o e r d m e t d e f o r m u l e s ( 1 ) t o t e n m e t ( 6 ) , v o l g t d a t b i j e e n UJQ v a n 10 m / s ( w i n d k r a c h t 5 o p d e s c h a a l v a n B e a u f o r t ) e e n d i e p t e - g e m i d d e l d e s n e l h e i d o n t s t s i a t v a n 0.05 m / s . D e z e s n e l h e i d l i g t i n d e o r d e v a n d e m a x i m a l e s n e l h e d e n d i e k u n n e n o p t r e d e n i n n a b e z i n k t a n k s . G e c o n c l u d e e r d k a n d a n o o k w o r d e n , d a t d e w a t e r b e w e g i n g i n r o n d e n a b e z i n k t a n k s g e v o e l i g i s v o o r w i n d i n -v l o e d e n .

(23)

F i g u u r 5: C i r c u l a t i e - e n s n e l h e i d s p r o f i e l e n t e n g e v o l g e v a n w i n d o p e e n b e z i n k t a n k m e t g e s c h e m a t i s e e r d e g e o m e t r i e ( K r a n

(24)

2 . 2 . 6 o v e r z i c h t v a n c o m p u t e r m o d e l l e n I n d e p a r a g r a f e n 2.2.3 e n 2.2.4 i s e e n a a n t a l m o d e l l e n b e s p r o k e n , d a t h e t s t e l s e l b a s i s v e r g e l i j k i n g e n v a n p a r . 2.2.2 o p l o s t . T a b e l 1: O v e r z i c h t b e s p r o k e n c o m p u t e r m o d e l l e n b a s i s -v e r g e l i j k i n g S c h a m -b e r I m a m A b d e l G a w a d S t a -m o u P H O E -N I C S D e V a n t i e r w a t e r c o n t i n u ï t e i t j a j a j a j a j a j a N a v i e r - S t o k e s j a n e e j a j a j a k - € j a n e e j a j a j a s e d i m e n t c o n v e c t i e -d i f f u s i e j a j a j a j a j a n e e d i c h t h e i d g e k o p p e l d N a v i e r - S t o k e s n e e n e e n e e n e e ? j a n i e t s t a -t i o n a i r t r a n s l a t i e -g o l f n e e n e e n e e n e e -? n e e w i n d s c h u i f -s p a n n i n g n e e n e e n e e n e e 9 n e e s c h r a p e r s s c h u i f -s p a n n i n g n e e n e e n e e n e e 7 n e e | E e n a n d e r e m o g e l i j k h e i d i s h e t o p d e T U D E i a n w e z i g e c o m p u t e r p r o g r a m m a P H O E N I C S , d a t z i c h g o e d l e e n t o m d e m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g e n v o o r s t r o m i n g e n s e d i m e n t b e w e g i n g l n b e z i n k t a n k s w e e r t e g e v e n . P H O E N I C S l o s t d e b a s i s v e r g e l i j k i n g e n o p m e t b e h u l p v a n e e n e i n d i g e d i f f e r e n t i e m e -t h o d e . H e -t p r o g r a m m e r e n v a n s -t a n d a a r d - o p l o s s i n g s m e -t h o d e n v o l g e n s e e n m a t h e m a t i s c h p r i n c i p e i s i n P H O E N I C S r e e d s g e d a a n . Zo k a n h e t p r o g r a m -m a a l l e -m o g e l i j k e p r o b l e -m e n i n e e n d r i e d i -m e n s i o n a l e r u i -m t e o p l o s s e n ( c y l i n d r i s c h e c o ö r d i n a t e n , d r u k , k - 6 - m o d e l e n c o n c e n t r a t i e ( d i c h t h e i d ) ) . H e t g e b r u i k v a n h e t p r o g r a m m a k o s t a l l e e n r e k e n e e n h e d e n .

(25)

Om t o t e e n v e r g e l i j k i n g t e k u n n e n k o m e n t u s s e n d e b e s p r o k e n m o d e l l e n i s T a b e l 1 s a m e n g e s t e l d . (? w i l z e g g e n : b e h o o r t t o t d e m o g e l i j k h e d e n ) 2.3 E x p e r i m e n t e l e m o d e l l e n N a a s t h e t b e p a l e n v a n d e s t r o m i n g i n b e z i n k t a n k s m e t b e h u l p v a n n u m e r i e k e m o d e l l e n i s h e t o o k m o g e l i j k d e s t r o m i n g t e b e p a l e n v i a e e n e x p e r i m e n t e l e w e g . E e n g o e d e n u i t g e b r e i d o v e r z i c h t v a n d e b e s c h i k b a r e l i t e r a t u u r o p h e t g e b i e d v a n e x p e r i m e n t e l e s t u d i e s neiar d e s t r o m i n g i n b e z i n k -t a n k s w o r d -t g e g e v e n d o o r M c C o r q u o d a l e e.a. ( 1 9 8 8 ) . De b e l a n g r i j k s t e c o n c l u s i e s , d i e u i t d i t o v e r z i c h t g e t r o k k e n k u n n e n w o r d e n , z i j n : a l l e e x p e r i m e n t e l e m o d e l l e n g e v e n e e n d u i d e l i j k e c i r c u l a t i e s t r o m i n g ; s e d i m e n t a t i e t a n k s i n d e p r a k t i j k l e n e n z i c h n i e t g o e d v o o r g e d e t a i l -l e e r d e o b s e r v a t i e s e n m e t i n g e n ; t r a c e r m e t h o d e n g e v e n w e i n i g i n f o r m a t i e o v e r d e i n t e r n e s t r o m i n g i n e e n t a n k e n h e b b e n v a a k g e l e i d t o t v e r k e e r d e c r i t e r i a v o o r t a n k p r o c e s s e n ; e e n l a s e r d o p p l e r s n e l h e i d s m e t e r i s z e e r g e s c h i k t b i j d e l a g e s t r o o m -s n e l h e d e n i n -s e d i m e n t a t i e t a n k -s ; d e m e e s t e k i n e t i s c h e e n e r g i e v a n d e s t r o m i n g , d i e d e t a n k b i n n e n -k o m t , g a a t v e r l o r e n a a n t u r b u l e n t e w e r v e l s i n d e i n l a a t z o n e ; v e e l e x p e r i m e n t e n r i c h t e n z i c h o p v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n i n l a a t c o n -s t r u c t i e -s , z o a l -s -s c h o t t e n e n d i f f u -s o r e n ; e x p e r i m e n t e e l o n d e r z o e k h e e f t z i c h v o o r n a m e l i j k g e r i c h t o p s t r o -m i n g s e i g e n s c h a p p e n i n r e c h t h o e k i g e t a n k s z o n d e r s e d i -m e n t b e w e g i n g . De m e e s t r e c e n t e p u b l i c a t i e o p h e t g e b i e d v a n e x p e r i m e n t e e l o n d e r z o e k i s a f k o m s t i g v a n L y n e n R o d i ( 1 9 9 0 ) , d o c h d e z e g e e f t g e e n v e r d e r e r e l e v a n t e i n f o r m a t i e . 2.4 O n t w e r p r i c h t l i j n e n W a t h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k n a a r o n t w e r p r i c h t l i j n e n b e t r e f t , w o r d t v o l -s t a a n m e t t e v e r w i j z e n n a a r h e t i n p a r . 2 . 1 g e -s t e l d e .

(26)

3 C O N C L U S I E S EN A A N B E V E L I N G E N 3 . 1 C o n c l u s i e s I n d e l i t e r a t u u r i s e e n a a n t a l e e n v o u d i g e t r a n s p o r t m o d e l l e n g e v o n d e n , g e b a s e e r d o p u n i f o r m e s t r o m i n g . I n d e p r a k t i j k b l i j k t d e s t r o m i n g i n b e z i n k t a n k s n i e t u n i f o r m t e z i j n w e g e n s h e t o n t s t a a n v a n c i r c u l a t i e s t r o m i n g e n . D o o r d e g r o t e a f h a n k e l i j k h e i d t u s s e n d e s t r o m i n g e n d e s e d i m e n t b e -w e g i n g i n b e z i n k t a n k s h e e f t h e t n i e t - u n i f o r r a e k a r a k t e r v a n d e s t r o m i n g t o t g e v o l g , d a t o o k d e s e d i m e n t a t i e n i e t g o e d w o r d t b e s c h r e v e n . H e t b e p a -l e n v a n d e i n v -l o e d v a n s c h o t t e n e n a n d e r e e v e n t u e -l e v o o r z i e n i n g e n o p d e s t r o m i n g e n h e t s e d i m e n t a t i e g e d r a g i n d e t a n k i s m e t d e r g e l i j k e m o d e l l e n n i e t m o g e l i j k . V o o r e e n g o e d e b e s c h r i j v i n g v a n d e s t r o m i n g e n d e s e d i m e n t a t i e b e w e g i n g i s d e m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g v a n h e t k o m p l e t e s t e l s e l v a n h y d r a u l i s c h e v e r g e l i j k i n g e n n o o d z a k e l i j k . De o n d e r z o c h t e l i t e r a t u u r , d i e b e t r e k k i n g h e e f t o p d e m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g v a n t a n k p r o c e s s e n , r i c h t z i c h v o o r n a m e l i j k o p p r i m a i r e b e z i n k t a n k s , w a a r i n i n h e t a l g e m e e n e e n d i s c r e t e n i e t g e h i n d e r d e b e z i n k i n g v a n s e d i m e n t p l a a t s v i n d t . V o o r d e l a g e c o n c e n -t r a -t i e s , d i e i n d e z e -t a n k s v o o r k o m e n ( o r d e 200 m g / 1 ) , i s h e -t m o g e l i j k d e v e r g e l i j k i n g e n v o o r d e w a t e r - e n s e d i m e n t b e w e g i n g l o s t e k o p p e l e n . H i e r d o o r o n t s t a a t e e n s t e l s e l b a s i s v e r g e l i j k i n g e n , d a t v o o r d e w a t e r b e w e g i n g b e s t a a t u i t d e c o n t i n u ï t e i t s v e r g e l i j k i n g , d e N a v i e r S t o k e s v e r g e l i j k i n g e n e n e e n t u r b u l e n t i e m o d e l e n v o o r d e s e d i m e n t b e w e g i n g u i t d e c o n v e c -t i e - d i f f u s i e v e r g e l i j k i n g . I n d e l i t e r a t u u r z i j n v i e r p u b l i c a t i e s g e v o n d e n w a a r i n d e b a s i s v e r g e l i j k i n -g e n w o r d e n o p -g e l o s t . V a n b e l a n -g v o o r d i t o n d e r z o e k z i j n d i e v a n ( 1 ) S c h a m b e r e.a. ( 1 9 8 1 e n 1 9 8 3 ) , ( 2 ) I m a m e.a. ( 1 9 8 3 ) e n ( 3 ) S t a m o u e.a.

( 1 9 8 9 ) . V o o r h e t b e s c h r i j v e n v a n d e t u r b u l e n t i e m a a k t I m a m g e b r u i k v a n e e n c o n s t a n t e - 6 m o d e l , t e r w i j l S c h a m b e r e n S t a m o u g e b r u i k m a k e n v a n h e t m e e r g e a v a n c e e r d e k - 6 t u r b u l e n t i e m o d e L E e n v o o r d e e l v a n h e t c o n s t a n t e - 6 t e n o p z i c h t e v a n h e t k - 6 i s d a t e r m i n d e r v e r g e l i j k i n g e n b e h o e v e n t e w o r d e n o p g e l o s t . E e n n a d e e l v a n h e t c o n s t a n t e 6 m o d e l i s e c h t e r , d a t g e -c a l i b r e e r d m o e t w o r d e n , t e r w i j l h e t k - 6 m o d e l a l g e -c a l i b r e e r d i s .

(27)

B e r e k e n i n g e n v a n S c h a m b e r e n S t a m o u t o n e n a a n d a t d e v a r i a t i e v a n e o v e r d e d o o r s n e d e v a n d e t a n k g r o o t i s . S c h a m b e r , I m a m e n S t a m o u g e b r u i k e n a l l e n e e n a n d e r e n u m e r i e k e o p l o s s i n g s m e t h o d e v o o r d e b a s i s v e r g e l i j k i n g e n ( r e s p e c t i e v e l i j k e i n d i g e d i f f e r e n t i e , e i n d i g e e l e m e n t e n e n T E A C H m e t h o d e ) . O p g r o n d v a n d e p u b l i c a -t i e s k a n n i e -t w o r d e n a a n g e g e v e n w e l k e m e -t h o d e d e b e s -t e i s . A l l e e n S c h a m b e r h e e f t d e b a s i s v e r g e l i j k i n g e n o o k v o o r r o n d e n a b e z i n k -t a n k s o p g e l o s -t . I m a m e n S t a m o u h e b b e n d e u i t k o m s t e n v a n h u n m o d e l v e r g e l e k e n m e t e x p e r i m e n t e e l b e p a a l d e w a a r d e n . De s e d i m e n t b e w e g i n g b l i j k t b i j b e i d e m o d e l l e n g o e d w e e r g e g e v e n t e k u n n e n w o r d e n . De s t r o m i n g b l i j k t b i j b e i d e m o d e l l e n m i n d e r g o e d o v e r e e n t e k o m e n . I m a m w i j t h e t m i n d e r g o e d w e e r g e -v e n -v a n d e s t r o m i n g n a b i j d e b o d e m a a n h e t c o n s t a n t e - 6 m o d e l . S t a m o u s c h r i j f t d e v e r s c h i l l e n t o e a a n d r i e - d i m e n s i o n a l e e f f e c t e n , d i e o p t r e d e n i n r e c h t h o e k i g e b e z i n k t a n k s e n d i e i n z i j n m o d e l n i e t g e s c h e m a t i s e e r d z i j n . E r i s s l e c h t s é é n a r t i k e l g e v o n d e n m e t b e t r e k k i n g t o t d e m o d e l l e r i n g v a n d i c h t h e i d s s t r o m e n i n n a b e z i n k t a n k s . De r e s u l t a t e n v a n d i t m o d e l z i j n n i e t " v e r g e l e k e n m e t e x p e r i m e n t e e l b e p a a l d e w a a r d e n , m a a r g e v e n w e l e e n k w a -l i t a t i e f b e e -l d v a n d e i n v -l o e d v a n d i c h t h e i d s g r a d i ë n t e n o p d e s t r o m i n g . V e e l e x p e r i m e n t e e l o n d e r z o e k i s g e r i c h t o p h e t b e p a l e n v a n s t r o m i n g s e i -g e n s c h a p p e n i n r e c h t h o e k i -g e b e z i n k t a n k s . E r i s r e l a t i e f w e i n i -g o n d e r z o e k v e r r i c h t n a a r s t r o m i n g e i g e n s c h a p p e n e n s e d i m e n t b e w e g i n g e n i n r o n d e t a n k s . S a m e n v a t t e n d e r i s w e i n i g l i t e r a t u u r o v e r d e m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g v a n n a b e -z i n k t a n k s ; d e g e v o n d e n l i t e r a t u u r i s v o o r n a m e l i j k g e r i c h t o p v o o r b e z i n k t a n k s e n z i j b e p e r k t z i c h d e r h a l v e t o t d e m o d e l l e r i n g v a n d e s t r o m i n g e n s e d i m e n t b e w e g i n g g e b a s e e r d o p e e n d i s c r e t e , n i e t g e h i n d e r d e b e z i n -k i n g ;

(28)

de b a s i s v e r g e l i j k i n g e n v o o r h e t m o d e l l e r e n v a n d e s t r o m i n g z i j n v o o r d e v l o e i s t o f d e c o n t i n u ï t e i t s v e r g e l i j k i n g , N a v i e r S t o k e s v e r g e l i j k i n g e n , k G t u r b u l e n t i e m o d e l e n v o o r h e t s e d i m e n t de c o n v e c t i e d i f f u -s i e v e r g e l i j k i n g . E e n g r o o t v o o r d e e l v a n h e t k - 6 m o d e l b o v e n h e t c o n s t a n t e - 6 m o d e l i s d a t e r n i e t e x t r a g e c a l i b r e e r d h o e f t t e w o r d e n ; s l e c h t s é é n p u b l i c a t i e i s g e r i c h t o p d i c h t h e i d s s t r o m e n i n n a b e z i n k -t a n k s ; e r i s g e e n l i t e r a t u u r b e s c h i k b a a r o v e r d e m o d e l l e r i n g v a n w i n d i n -v l o e d e n e n b o d e m s c h r a p e r s . A a n b e v e l i n g e n Op g r o n d v a n d e r e s u l t a t e n v a n h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k w o r d t v o o r g e -s t e l d h e t o n d e r z o e k t e f a -s e r e n e n w e l t e l a t e n v e r l o p e n v a n " g r o f " n a a r " f i j n " . D e z e a a n p a k b l i j k t b o v e n d i e n z e e r g o e d a a n t e s l u i t e n o p d e o o r s p r o n k e l i j k e o v e r w e g i n g e n d i e g e l e i d h e b b e n t o t e e n g e f a s e e r d e S T O R A -o p d r a c h t e n d e e e r s t e b e p e r k i n g t -o t e e n e e r s t e f a s e -o n d e r z -o e k . V o o r h e t s t r o m i n g s o n d e r z o e k w o r d t o n d e r " g r o f " v e r s t a a n : d e s i t u a t i e d i e z i c h h e t m e e s t z a l v o o r d o e n g e d u r e n d e e e n l a n g e r e t i j d , d a t w i l z e g g e n e e n c o n s t a n t i n f l u e n t d e b i e t ( e c h t e r v e r s c h i l l e n d v o o r d e d r o o g w e e r a f -v o e r (DWA) e n d e r e g e n w a t e r a f -v o e r ( R W A ) ) . De i n -v l o e d -v a n d e w i n d w o r d t a l s e e n v e r f i j n i n g o p g e v a t e n n i e t i n h e t e e r s t e f a s e o n d e r z o e k b e t r o k k e n , o m d a t w i n d e e n n i e t - p e r m a n e n t v e r s c h i j n s e l i s . V o o r d e s e d i m e n t b e w e g i n g h o u d t d e " g r o f f e " b e n a d e r i n g i n , d a t w o r d t u i t g e g a a n v a n e e n d i s c r e t e n i e t - g e h i n d e r d e b e z i n k i n g ( é é n - f a s e s t r o m i n g ) . O p b a s i s v a n d e r e s u l t a t e n v a n h e t l i t e r a t u u r o n d e r z o e k k o m e n v o o r n a d e r o n d e r z o e k i n d e t w e e d e f a s e p a s i n a a n m e r k i n g , i n v o l g o r d e v a n p r i o r i t e i t ( g e b a s e e r d o p d e k a n s v a n o p t r e d e n i n d e p r a k t i j k e n d e o v e r g a n g v a n t w e e - d i m e n s i o n a l i t e i t o p d r i e - d i m e n s i o n a l i t e i t ) : ( 1 ) d e i n v l o e d e n v a n d i c h t h e i d s s t r o m e n e n g e h i n d e r d e b e z i n k i n g , ( 2 ) n i e t c o n s t a n t e i n f l u e n t a a n -l e v e r i n g , ( 3 ) w i n d e n ( 4 ) s c h r a p e r s , e n e v e n t u e -l e a s p e k t e n d i e v o -l g e n u i t d e g r o v e m o d e l l e r i n g . De m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e r i n g e n v a n d e g e s c h e m a t i s e e r d e s t r o m i n g e n s e -d i m e n t b e w e g i n g t e n b e h o e v e v a n h e t o n -d e r z o e k i n -d e e e r s t e f a s e l e n e n z i c h g o e d v o o r w e e r g a v e m e t b e h u l p v a n h e t o p d e T U D e l f t a a n w e z i g e

(29)

c o m p u t e r m o d e l PHOENICS ( z i e t a b e l 1 ) . B i n n e n P H O E N I C S z i j n t e v e n s g o e d e m o g e l i j k h e d e n a a n w e z i g v o o r h e t m o d e l l e r e n v a n d e g e n o e m d e v e r f i j n i n g e n i n e e n e v e n t u e e l t w e e d e f a s e o n d e r z o e k . De h i e r b o v e n g e s c h e t s t e b e n a d e r i n g v a n " g r o f " n a a r " f i j n " v a l t v e r d e r n o g a l s v o l g t t e r e c h t v a a r d i g e n : v o o r e e n g r o o t m o d e l a l s P H O E N I C S i s h e t v o o r e e n b e t e r b e g r i p v a n d e w e r k i n g v a n h e t s y s t e e m v e r s t a n d i g o m h e t m o d e l " o p t e b o u w e n " v a n ( r e l a t i e f ) e e n v o u d i g n a a r i n g e w i k k e l d e r ; d e r e s u l t a t e n v a n d e g r o v e b e n a d e r i n g k u n n e n d i e n e n a l s i n d i c a t i e v o o r d e m o e i l i j k e g e v a l l e n ( f l o c c u l e n t e , g e h i n d e r d e b e z i n k i n g ) ; d i s c r e t e b e z i n k i n g i s e e n " v e i l i g e " b e n a d e r i n g , o m d a t d e v a l s n e l h e i d v a n d e d e e l t j e s b i j f l o c c u l e n t e b e z i n k i n g t o e n e e m t .

(30)

S Y M B O L E N L I J S T a p l a a t s e l i j k e d i e p t e au " g e m i d d e l d e " d i e p t e A h o r i z o n t a l e t a n k o p p e r v l a k 13 r e s u s p e n s i e f a k t o r c c o n c e n t r a t i e C|, w e e r s t a n d s c o ë f f i c i ë n t o t e ) t u r b u l e n t e d i f f u s i e t e r m v o o r e D ( k ) t u r b u l e n t e d i f f u s i e t e r m v o o r k f r ^ v o l u m e f r a k t i e v a n s l i b i n w a t e r F r , F F r o u d e g e t a l 6 d i s s i p a t i e v a n k i n e t i s c h e e n e r g i e E t u r b u l e n t e - t r a n s p o r t c o ë f f i c i ë n t E j t u r b u l e n t e - t r a n s p o r t c o ë f f i c i ë n t i n r - r i c h t i n g E j t u r b u l e n t e - t r a n s p o r t c o ë f f i c i ë n t i n z - r i c h t i n g g g r a v i t a t i e c o n s t a n t e G v i s k e u z e d i s s i p a t i e d o o r d i c h t h e i d s v e r s c h i l l e n h e e n h e i d s l e n g t e k t u r b u l e n t e k i n e m a t i s c h e e n e r g i e K c o n s t a n t e v a n V o n K a r m a n M|. m a s s a t r a n s p o r t c o ë f f i c i ë n t p d r u k P r p r o d u k t i e t e r m v o o r k ; Vj.*<|) Q d e b i e t r r a d i a l e / h o r i z o n t a l e c o ö r d i n a a t p, p,j|.gf d i c h t h e i d w a t e r d i c h t h e i d l u c h t Pslib d i c h t h e i d s l i b Re R e y n o l d s g e t a l R|j e e n h e i d s R e y n o l d s g e t a l R l , RIQ R i c h a r d s o n g e t a l RW w a n d r u w h e i d s c o n s t a n t e r r a d i a l e c o ö r d i n a a t s a f s t a n d w a n d t o t r a n d v a n m o d e l l a n g s n o r m a a l Sjj o p p e r v l a k t e b e l a s t i n g t t i j d X s c h u i f s p a n n i n g X w i n d s c h u i f s p a n n i n g U m o m e n t a n e h o r i z o n t a l e s n e l h e i d i n r - r i c h t i n g u t i j d s g e m i d d e l d e s n e l h e i d s c o m p o n e n t i n r - r i c h t i n g u ' t u r b u l e n t e s n e l h e i d s c o m p o n e n t i n r - r i c h t i n g ü g e m i d d e l d e s n e l h e i d i n r - r i c h t i n g u^ w i n d s c h u i f s p a n n i n g s s n e l h e i d U|u w i n d s n e l h e i d o p 10 m b o v e n h e t w a t e r o p p e r v l a k Uj, g r e n s s n e l h e i d b i j r e s u s p e n s i e Uj^ w r i j v i n g s s n e l h e i d V raolekulaire k i n e m a t i s c h e v i s c o s i t e i t V[. t u r b u l e n t e k i n e m a t i s c h e v i s c o s i t e i t V m o m e n t a n e s n e l h e i d i n t a n g e n t i ë l e r i c h t i n g V t i j d s g e m i d d e l d e t a n g e n t i ë l e s n e l h e i d s c o m p o n e n t v ' t u r b u l e n t e t a n g e n t i ë l e s n e l h e i d s c o m p o n e n t V g e m i d d e l d e s n e l h e i d i n t a n g e n t i ë l e r i c h t i n g W|_ s n e l h e i d l o o d r e c h t o p w a n d w „ s n e l h e i d e v e n w i j d i g a a n w a n d

(31)

m o m e n t a n e v e r t i k a l e s n e l h e i d i n z - r i c h t i n g t i j d s g e m i d d e l d e s n e l h e i d s c o m p o n e n t i n z - r i c h t i n g t u r b u l e n t e s n e l h e i d s c o m p o n e n t i n z - r i c h t i n g g e m i d d e l d e s n e l h e i d i n z - r i c h t i n g b e z i n k i n g s s n e l h e i d v e r t i k a l e c o ö r d i n a a t r u w h e i d s h o o g t e b o d e m p r o d u k t i e t e r m , c o ö r d i n a a t i n t a n g e n t i ë l e r i c h t i n g m i d d e l i n g s t i j d

Cytaty

Powiązane dokumenty

To druga płaszczyzna opozycji, która z pierwszą bynajm niej się nie pokrywa (o czym za chwilę). Słowo odświętne to słowo dą­ żące do maksymalnego

Wikariusz parafii w Niegowici koło Bochni 1948–1949; wikariusz kolegiaty Świętego Floriana w Krakowie 1949–1951; duszpasterz akademicki w Krakowie 1951–1958;

Bo z chwilą, kiedy przyjm ujem y ujawnienie swoistych interesów jakiejś postaci za podstawę osobnej akcji, musimy być konsekw entni i godzimy się, że w każdym

Wyrazem zagrożenia środowiska naturalnego był wzrost liczby spraw sądowych o odszkodowania za straty spowodowane naru- szeniem środowiska przez jednostki gospodarki

Jednak średni czas onset-to-nee- dle był w grupie pacjentów leczonych w tym okresie jedynie o 8 min dłuższy niż u chorych leczonych w okresie obowiązywania 3-godzin- nego

Wywiązując się z zadania przesłania zobowiązanemu upomnienia, wierzyciel uświadamia go o konsekwencjach niezrealizowania obowiąz- ku. Upomnienie zaś nie ma za zadanie

Wreszcie, jeśli obraca się wprawdzie wśród chrześcijan, którzy wierzą, jednak wiara ich nie jest silna, a postępowanie nie odznacza się zaangażowaniem wewnętrznym,

Marcin Molenda Walory turystyczne jako czynnik rozwoju lokalnego gminy