Spis treści RPEiS 47(4), 1985

ROK CZTERDZIESTY SIÓDMY ZESZYT CZWARTY

RUCH PRAWNICZY

EKONOMICZNY

i SOCJOLOGICZNY

ORGAN

UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA

I AKADEMII EKONOMICZNEJ

W POZNANIU

KWARTAŁ CZWARTY — 1985

WARSZAWA—POZNAN 1986

KOMITET REDAKCYJNY R e d a k t o r z y

Andrzej Kwilecki (zast. red. naczelnego), Anna Michalska (sekretarz re­ dakcji), Zbigniew Radwański (red. naczelny), Stanisław Wierzchosławski

C z ł o n k o w i e

Wiesław Daszkiewicz, Zygmunt Dulczewski, Bohdan Gruchman, Wiktor Jaśkiewicz, Adam Łopatka, Władysław Markiewicz, Eugeniusz Najlep­ szy, Teresa Rabska, Klemens Ratajczak, Jacek Trojanek, Janusz Wierz­

bicki, Wacław Wilczyński, Marek Ziółkowski Tłumaczenia na język angielski: Jarosław Myjak

Adres Redakcji

ud. Czerwonej Armii 90, 60-8109 Poznań, Coli. luridicum UAM pokój 6, teł. 69-92-51, w. 290

Printed in Polano

P A Ń S T W O W E WYDAWNICTWO N A U K O W E ODDZIAŁ W P O Z N A N I U Wydanie pierwsze. N a k ł a d 1030+120 egz. Ark. wyd. 30,5. Ark. d r u k . 23,875. P a ­ pier d r u k . sat. V kl. 70 g, 70X100. O d d a n o do s k ł a d a n i a we wrześniu 1985 r. P o d p i s a n o do d r u k u i d r u k u k o ń c z o n o w m a r c u 1986 r. Z a m . nr 443/128.

S-9/978. Cena zł 150,—

SPIS TREŚCI

I. ARTYKUŁY

Andrzej S t e l m a c h o w s k i (UW Warszawa) Własność rolnicza

Walerian P a ń k o (USL Katowice)

Ochrona gruntów rolnych, czyli o sprzeczności interesów i ich kojarzeniu Aleksander L i c h o r o w i c z (UJ Kraków)

Zasada trwałości przekazania gospodarstwa rolnego następcy de lege lata i de lege ferenda

Andrzej Z i e l i ń s k i (UAM Poznań)

Ochrona interesu rodziny a zmiana generacji w rolnictwie Roman B u d z i n o w s k i (UAM Poznań)

Rodzinny charakter indywidualnego gospodarstwa rolnego. Zagadnienia prawne

Jerzy G e i s 1 e r (UAM Poznań)

W kwestii dziedziczenia wkładu gruntowego w rolniczej spółdzielni pro­ dukcyjnej

*

Fełaks S i e m i e ń s k i (UAM Poznań)

Pozycja ustrojowa i właściwość Trybunału Konstytucyjnego Andrzej G a b e r l e (UJ Kraków)

Mariola O s t r o w s k a (UJ Kraków)

Prawo karne wobec narkomanii (uwagi na tle ustawy z dnia 31 I 1985 r.) . Bożena G r o n o w s k a

Pokrzywdzony przestępstwem i jego rola w przygotowawczym postępowa­

niu karnym . .

Maria J e ż - L u d w i c h o w s k a (UMK Toruń)

Prawo do milczenia w procesie karnym (w związku z pracą „Samooskar-żenie w świetle prawa karnego")

Jacek N a p i e r a ł a (UAM Poznań)

Uwagi w sprawie odpowiedzialności przewoznika w nowym, prawie prze­ wozowym

*

Klemens R a t a j c z a k (AE Poznań)

Ocena roli i skutków reformy rolnej w Polsce Ludowej . Michał T r z ę s o w s k i (AE Poznań)

Niektóre uwarunkowania zmian strukturalnych w rolnictwie polskim . Bogumiła W o j c i e c h o w s k a - R a t a j c z a k (AR Poznań)

Ekonomiczne przesłanki racjonalnego gospodarowania zasobami siły ro­ boczej w rolnictwie 1 17 33 49 87 111 129 149 157 175 195 205

IV

Kamila W i l c z y ń s k a (AR Poznań)

Przedsiębiorstwo rolne a wyposażenie infrastrukturalne Ryszard M i k o ł a j c z a k (AE Poznań)

Kredytowanie budownictwa indywidualnego na wsi Bolesław S u c h o c k i (UAM Poznań)

Jerzy W a l k o w i a k (UAM Poznań)

Stosunki przemysł — ośrodki władzy lokalnej w świadomości społecznej . Dyskusja nad stanem i potrzebami socjologii polskiej

Wprowadzenie (Andrzej K w i l e c k i — UAM Poznań)

Zygmunt D u l c z e w s k i (UAM Poznań), Sprawy, do których należy po­

wrócić . . . . i

Janusz G o ć k o w s k i (Politechnika, Wrocław), O strategii rozwoju socjologii w Polsce

Jan J e r s c h i n a (UJ Kraków), Przyszłość socjologii: powrót do tradycji i funkcji reformatorskiej

Antonina K ł o s k o w s k a (UW Warszawa), Socjologia polska pomiędzy dwo­

m a kongresami nauki . . . . . . . . . . ,

Władysław K w a ś n i e w i c z (UJ Kraków), Kilka uwag o aktualnym stanie i perspektywach rozwojowych socjologii polskiej

Krzysztof K w a ś n i e w s k i (UAM Poznań), Socjologia w Polsce i socjolo­ gia polska

Stefan N o w a k (UW Warszawa), Warunki wstępne wzrostu znaczenia socjo­ logii polskiej w skali międzynarodowej

Stefan N o w a k o w s k i (UW Warszawa), Potrzeba badań i monografii spo­ łeczności lokalnych

Andrzej T y m o w s k i (UW Warszawa), Przezwyciężyć skostnienie programów

badawczych i sposobów kształcenia . . .

Jerzy J. W i a t r (UW Warszawa), Socjologia polska pod koniec XX wieku . Jacek W ó d z (USI. Katowice), Potrzeba systematycznych badań zjawisk

dezorganizacji społecznej

II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA

Aleksander Patrzałek, Henryk Rot, Udział obywateli w sprawowaniu władzy za pośrednictwem Sejmu i rad narodowych (rec. Feliks S i e m i e ń s k i ) Roman Wieruszewski, Podstawowe obowiązki obywateli PRL (rec Wiesław

S k r z y d ł o )

Remigiusz Bierzanek, Prawo spółdzielcze w zarysie (rec. Jerzy I g n a t o w i c z ) Helena Kołakowska-Przełomiec, Zapobieganie przestępczości. Studia

krymino-logiczne (rec. Andrzej G a b e r l e )

Tadeusz Kolarczyk, Jacek Roman Kubiak, Piotr Wierzbicki, Przestępczość

kobiet (rec. Danuta Gajdus) .

Marian Filar, Stanisław Frankowski, Krzysztof Poklewski-Koziełł, Andrzej Spotowski, Andrzej Wąsek, Prawo karne niektórych państw Europy Zachodniej (rec. Jan G r a j e w s k i )

Andrzej Wąsek, Prawnokarna problematyka samobójstwa (rec. Krzysztof P o k l e w s k i - K o z i e ł ł ) .

Jerzy Wesołowski, Bilans płatniczy w gospodarce Polski (rec. Zenobia K n a k i e w i c z )

Jan Głuchowski, Prawnomiędzynarodowe stosunki finansowe państw socjalis­ tycznych (rec. Zenobia K n a k i e w i c z )

225 235 2 4 7 2 6 3 2 6 3 269 275

281

284 295 297 399 300 302 306 309 312 315 318 320 324 327 330 332

V Demokracja i gospodarka. Praca zbiorowa pod red. Witolda Morawskiego

(rec. Andrzej T y m o w s k i )

Vittorio Villa, Teorie della scienza giurdica e teorie delle scienze naturali. Mo­ delli e analogie (rec. Jerzy W r ó b l e w s k i )

Herman Hill, Einführung in die Gesetzgebungslehre, Hans Schneider, Gesetz­ gebung (rec. Sławomira W r o n k o w s k a ) . . . L'obligation alimentaire. Etude de droit interne comparé (rec. Tadeusz

S m y c z y ń s k i )

Agrarecht für Staats — und Wirtschufsfunktonäre} praca zbiorowa pod red.

R. Arlta (rec. Józef P a l i w o d a )

Peter, Meyer, Evolution und Gewalt. Ansätze zu einer bio-soziologischen Syn-tese (rec. Eugeniusz K o ś m i c k i )

Ilja Rosić, Aktuelni problemi privrednog razvoja Jugoslavie (rec. Zbigniew P a s z e k )

III. SPRAWOZDANIA I INFORMACJE

Konferencja naukowa „Socjalizacja-wychowanie-osobowość" (Stanisław Wa -w r y n i u k ) . . .

Badania funkcjonowania ustaw o przedsiębiorstwach państwowych i samorzą­ dzie załogi przedsiębiorstwa państwowego (Roman S o w i ń s k i )

Metody badania efektywności handlu wewnętrznego. II polsko-niemieckie kolokwium (Marek W i t k o w s k i )

Kolokwium habilitacyjne doktora Jerzego Łańcuckiego (Tadeusz S a n

-g o w s k i )

IV. NEKROLOGI Prof. dr Jan Haber (1900 -1985) .

Prof. dr Kazimierz Wandelt (1906-1984)

335 337 340 342 345

347

350 353 358 360 363 365 370

CONTENTS

I. ARTICLES Aodrzej S t e l m a c h i o w s k i (Warsaw Uniivenstiy)

Agricultural Ownership

Walerian P a ń k o (University of Silesia, Katowice)

The Protection of Farm-land or on Contradictory Interests and Their Reconciliation

Aleksander L i c h o r o w i c z (Jagiellonian University, Cracow)

The Principle of the Permanent Transfer of a Farm de lege lata and de lege ferenda

Andrzej Z i e l i ń s k i (Adam Mickiewicz University, Poznań)

The Protection of the Family Interest and the Generation. Change in Farming

Roman B u d z i n o w s k i (Adam Mickiewicz University, Poznań) The Family Character of the Individual Farm. Legal Issues Jerzy G e i s 1 e r (Adam Mickiewicz University, Poznań)

On the Issue of Succession to Land Contributions in Co-operative Farms .

Feliks S i e m i e ń s k i (Adam Mickiewicz University, Poznań) The Form and Competence of the Constitutional Tribunal Andrzej G a b e r 1 e (Jagiellonian University, Cracow)

Mariola O s t r o w s k a (Jagiellonian University, Cracow)

Penal Law on Drug Addiction. Remarks on the Prevention of the Drug Habit Act of 31 Jan. 1985

Bożena G r o n o w s k a (Nicholaus Copernicus University, Toruń)

The Injured Person and His or Her Role in Preparatory Proceedings . Maria J e ż - L u d w i c h o w s k a (Nicholaus Copernicus Univearsity, Toruń)

The Right to Refuse to Give Evidence in Criminal Proceedings in Co­ nnection with the Work: „Self-Accusation in the Light of Penal Law" Jacek N a p i e r a 1 a (Adam Mickiewicz University, Poznań)

Remarks on the Liability of the Carrier under the New Carriage Law .

*

Klemens R a t a j c z a k (Academy of Economy, Poznań)

An Estimate of the Role and Effects of the Land Reform in People's

Poland . . . .

Michał T r z ę s o w s k i (Academy of Economy, Poznań) Some of the Conditions of Structural Changes in Polish Agriculture Bogumiła Wojciecho wska-Ratajczak (Academy of Agriculture,

Poznań) 1 17 33 49 63 75 87 111 1(29 149 1(57 175 105

*

VII

The Economie Prerequisites of a Rational Management of Labour Resour­

ces in Agriculture 205 Kamila W i l c z y ń s k a (Academy of Agriculture, Poznań)

The Farming Undertaking and Infrastructural Equipment . . . . 225

Ryszard M i k o ł a j c z a k (Academy of Economy, Poznań)

Credits for Individual Housing Enterprises in the Country . . . 235

Bolesław S u c h o c k i (Adam Mickiewicz University, Poznań) Jerzy W a l k o w i a k (Adam Mickiewicz University, Poznań)

The Relations Industry-Centers of Local Administration in the Social

Consciousness . , A Discussion of the State and Requirements of Polish Sociology

Introduction (Andrzej K w i l e c k i — Adam Midkieiwicz University, Poznań) Zygmunt D u l c z e w s k i (Adam Mickiewicz University, Poznań), Problems,

to Which One Has to Return

Janusz G o ć k o w s k i (Wrocław Politechnic), On the Strategy of Developing Sociology in Poland .

Jan J e r s c h i n a (JagâéLtondan University, Cracow), The Future of Sociology, a Return to Reformation and Functions

Antonina K ł o s k o w s k a (Warsaw University), Polish Sociology Between Two Congresses of Science

Władysław K w a ś n i e w i c z (Jagiellonian University, Cracow), Some Re­ marks on the Present State and the Perspectives of Growth of Polish Sociology .

Krzysztof K w a ś n i e w s k i : (Adam Mickiewicz University, Poznań), Sociology in Poland and Polish Sociology . „ , Stefan N o w a k (Warsaw University), The Preconditions of a Crowth in the

Standing o f Polish Sociology o n the International Scale . . . . Stefan N o w a k o w s k i (Warsaw University), The Need of Research and

Monographies on Local Communities

Andrzej T y m o w s k i (Warsaw University), To Overcome the Rigidity of research programmes and Education Methods

Jerzy J. W i a t r (Warsaw University), Polish Sociology at the end of the 20th century

Jacek W ó d z (University of Silesia, Katowice), The Necessity of Systematic Study of the phenomena of social disorganisation

II. A BIBLIOGRAPHICAL SURVEY III. REPORTS AND INFORMATION IV. OBITUARIES 205 225 235 247 263 263» 266 269 275 281 284 295 297 299 300 302 306 309 353 365

СОДЕРЖАНИЕ

I. СТАТЬИ Анджэй С т е л ь м а х о в с к и (Варшавский Университет, Варшава) Сельскохозяйственная собственность Валерьян П а н ь к о (Силезский Университет, Катовице) Защита сельскохозяйственных угодий, т.е. о противоречивости интере­ сов и их сочетании Александр Л и х о р о в и ч (Ягеллонский Университет, Краков) Принципы устойчивости передачи сельского хозяйства наследнику dе 1еде 1аtа и dе 1еде fеrепdа . Анджэй З е л и н ь с к и (Университет им. А. Мицкевича, Познань) Защита интересов семьи и изменение поколений в сельском хозяйстве Роман Б у д з и н о в с к и (Университет им. А. Мицкевича, Познань) Семейный характер единоличного сельского хозяйства. Юридические проблемы Е ж и Г е й с л е р (Университет им. А. Мицкевича, Познань) По вопросу преемственности поземельного вклада в селекохозяйствен­ ном производственном кооперативе 'Феликс С е м е н ь с к и (Университет им. А. Мицкевича, Познань) Позиция строя и компетенция Конституционного трибунала . Анджэй Г а б э р л е (Ягеллонский Университет, Краков) Марьёля О с т р о в с к а (Ягеллонский Университет, Краков) Уголовное право по отношению к наркомании (замечания на фоне закона от 31 декабря 1985 г.) Вожена Г р о н о в с к а (Университет им. М. Коперника, Торунь) Потрепевший от преступления и его роль в подготовительном уголов­ ном процессе Мария Е ж - Л ю д в и х о в с к а (Университет им. М. Коперника, Торунь) Право па молчание в уголовном процессе (в связи с работой „Само­ оговор в свете уголовного права") Яцэк Н а п е р а л а (Университет им. А. Мицкевича, Познань) Замечания по делу ответственности перевозчика в новом транспортном праве Клемэнс Р а т а й ч а к (Экономическая академия, Познань) Оценка роли и последствий аграрной реформы в Народной Польше . Михал Т ш е н с о в с к и (Экономическая академия, Познань) Некоторые предпосылки структурных изменений в польском сельском хозяйстве 1 17 33 49 63 75 87 111 129 149 157 175 195

*

*

IX

Богумила В о й ц е х о в с к а - Р а т а й ч а к (Сельскохозяйственная академия, Познань) Экономические предпосылки рационального хозяйствования ресурсами рабочей силы в сельском хозяйстве . . . . Камиля В и л ь ч ы н ь с к а (Сельскохозяйственная академия, Познань) Сельскохозяйственное предприятие и инфраструктурное оснащение . Рышард М и к о л а й ч а к (Экономическая академия, Познань) Кредитование индивидуального строительства в деревне . Болеслав С у х о ц к и (Университет им. А. Мицкевича, Познань) Ежи В а л ь к о в я к (Университет им. А. Мицкевича, Познань) Отношения промышленность — центры местной власти в обществен­ ном сознании Дискуссия о состоянии и потребностях польской социологии . . . . Введение, Анджэй К Е и л е ц к и (Университет им. А. Мицкевича, Познань) Зыгмунт Д у л ь ч е в с к и (Университет им. А. Мицкевича, Познань), Дела, к которым нужно вернуться Януш Г о ц ь к о в с к и (Политехнический институт, Вроцлав), О стратегии развития социологии в Польше Ян Е р ш и н а (Ягеллонский Университет, Краков), Будушее социологии: возвращение к традиции и реформаторской функции . . . . Антонина К л о с к о в с к а (Варшавский Университет, Варшава), Польская социология между двумя Конгрессами науки Владыслав К в а с ь н е в и ч (Ягеллонский Университет, Краков), Несколько замечаний о актуальном, состоянии и перспективах развития польской социологии Кшиштоф К в а с ь н е в с к и (Университет им. А. Мицкевича, Познань), Социология в Польше и польская социол,огия Стефан Н о в а к (Варшавский Университет, Варшава), Предварительные условия роста значения польской социологии в международном мае-гитабе . Стефан Н о в а к о в с к и (Варшавский Университет, Варшава), Необходи­ мость исследований и монографий локальной среды Анджэй Т ы м о в с к и (Варшавский Университет, Варшава), Преодолеть окостенелость исследовательских программ и способов обучения . Ежи Ю. В я т р (Варшавский Университет, Варшава), Польская социология к концу XX века Яцэк В у д з (Силезский Университет, Катовице), Необходимость система­ тических исследований явлений общественной дезорганизации . II. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ . III. ОТЧЁТЫ И СООБЩЕНИЯ IV. НЕКРОЛОГИ 247 263 263 266 269 275 281 284 295 297 299 300 302 306 309 353 365 205 225 235

*