Juglandaceae w profilu z Ochoty (Warszawa)

A C T A

G E O L O G I C A P O L O N I C A

Vol. XVII 1967

ANNA STACHURBKA

Juglandaceae W profilu z Ochoty (Warszawa)

No. 3

STRESZCZENIE: W pr.ofilu IL Ochoty {przedmieście Warszawy) stwierdzono wy- stępowaJD.ie w prawie wszystkich po'Zli.omach sporomorf pięciu rodzajów Juglan- daceae (Jugla'nS, Carya, Pterocarya, Engelhardtia i Platycarya). Podejmując próbę bliŻ'szego oznaczenia kopalnych sporomorf oparto się na wynikach opracowania

pięciu wyżej wymienionych rodzajów współczesnych i w obrębie wielogatunko- wych rodzajów utworzono prowi'zoryczne gTUpy, do których włączone zostały gap

tunki wY1kSiZujące stosunk,owo najwięlDsze podobieństwo.

W czasie opracowywania profilu z Ochoty

wanie

licznych ziarn

Juglandaceae. Nie

chwilowo w

oznaczenie wieku badanych osadów,

dotychczas za preglacjalne,

znalezionych w profilu sporomorf tej rodziny.

nich

z

ro- dzajów Juglandaceae, a wielka

form w

z nich pozwala

mamy tu do czynienia z licznymi ga- tunkami.

Ziarna

Juglandaceae

w

niemal próbce pro- filu w

nie

5%. Mimo stosunkowo niskiego

procentowego w spektrach

one

elementu egzotycznego

w

profilu z Ocho- ty. Tym

tu bez trudu i pewnie

rodza- je, podczas gdy w odniesieniu do innych grup egzotycznych poprzestano

przeważnie

na oznaczeniu rodziny, a niektóre sporomorfy

egzotyczne

z

ne do rubryki indeterminatae,

dotychczas . nie

ich ozna-

czyć

ani przy pomocy

porównawczego, ani od-

nośnej

literatury.

W wyniku

morfologicznych bogatego

mate-

riału

porównawczego

Juglans, Carya, Pterocarya, Engelhardtia i Platycarya

w

z gatunków

,wymienio- nych rodzajów

liczne formy, niejednokrotnie bardzo

się między sobą.

Wskutek tego trudno jest

420 ANNA STACmJ)RS!KA

poszczególnych gatunków,

ziarn,

w

gatunków jest z

bardzo

Zamiast

cha-

rakterystykę

poszczególnych gatunków,

na utworzeniu w

wielogatunkowych rodzajów prowizoryczn'ych grup, w których

gatunki

stosunkowo

(Stachurska 196: 1! b).

W taki sam sposób

ozna- czenia kopalnych ziarn

Juglandaceae znalezionych w profilu z Ochoty.

JUGLANS L.

Materiał

porównawczy:

Juglans rupestris Engelm. (Ameryka

Juglans nigra L. (Ameryka

Juglans mollis Engelm. (Ameryka

Juglans sigillata Dode (Chiny) Juglans regia L. (Azja Zachodnia)

Juglans neotropica Diels. (Ameryka

Juglans sieboldiana Maxim. (Japonia) Juglans cinerea L. (Ameryka

Występujące

w profilu ziarna

Juglans

kolisto-wielobocz- ne lub wieloboczne w zarysie, wieloporowe; pory koliste lub eliptyczne, w

stopniu

Egzyna gruba lub

gruba, po- wierzchnia egzyny

lub ziarnista.

30--55 ·... Sporomorfy

są przeważnie

bardzo silnie zniszczone, co tym bardziej utrudnia ozna- czenie ich do gatunku. Poza licznymi ziarnami, których oznaczenie ga- tunkowe

za

formy, które

mnie

mogą wchodzić

w

prowizorycznych grup : Grupa I (Juglans cf. rupestris,

nigra,

cf. mollis).

Zarys ziarn regularnie wieloboczny, egzyna gruba, pory

(pl. I, fig. 1 i 2).

Grupa II (Juglans

sigillata,

regia).

Zarys ziarn mniej regularny, egzyna

pory mniej lub zu-

pełnie

nie

(pl. I, fig. 3-6).

Grupa · III (Juglans cf. cinerea,

cf. sieboldiana).

Zarys ziarna regularnie wieloboczny, egZyna cienka, pory

lub

nie .

prawie wszystkie rozmieszczone na obwo- dzie (pl. I, fig. 7-9).

Pyłek

Juglans

w 20 poziomach rozrzuconych na prze- strzeni

profilu Ochoty, zawsze w drobnych

nie przekra-

czających

1' ,5% . Z miocenu Polski podawany

dotychczas kilkakrot-

nie (Kremp 1949; Macko 1957, 1959; Stuchlik 1964). W interglacjalnych

florach znaleziono

Juglans w kilku stanowiskach, zawsze w licz-

bie kilku zaledwie lub nawet jednego tylko ziarna w

profilu.

J'UGLAN1DACEAE w PROFm:.U z OCHOTY 421

CARYA Nutt.

Materiał

poróWnawczy:

Carya aquatica (Michx.) Nutt. (Ameryka

Carya pecan

Engelm.

Graebner (Ameryka

(Syn.: C. olivaeformis Nutt., C. illinoensis K. Koch)

Carya cordiformis (Wangh.)

Koch (Ameryka

(Syn.:

C~

amara Nutt., Hicoria cordiformis Brit., H. minima Brit.)

Carya tomentosa (Lam.) Nutt. (Ameryka

C. alba

Koch)

Carya ovata (Mill.) K. Koch (Ameryka

(Syn.: C. alba Nutt., Hicoria ovata Brit.)

Carya glabra (Mill.) Sweet. (Ameryka

(Syn.: C. porcina (Michx.) Nutt., Hicoria glabra (Mill.) Brit.)

Carya ovalis (Wangh.) Sarg. (Ameryka

(Syn.: ' C: micro- carpa Nutt;, Hicoria minima Brit.)

Carya pallida Ashe (Ameryka

(Syn.: Hicoria glabra vil- losa Sarg.)

Carya myristicaeformis (Michx.) Nutt. (Ameryka

H. myristicaeformis Brit., H. fernoviana Ludv.)

Carya laciniosa (Michx.) Loud. (Ameryka

(Syn.: C. sul- . cata Nutt.) .

Ziarna

Carya (Pollenites simplex

Pot.)

na Ochocie

bardzo dobrze zachowane i

!form -

kolistych

za'rysie do

o

regularne, czasami nieforemne.

Egzyna

niejednokrotnie bardzo gruba, o powierzchni

gładkiej

lub ziarnistej. Trzy pory koliste lub eliptyczne, równomiernie TIOzmieszCZIQIle na obwodzie, ;rzadziej na j-ednej z

lecz zawsze blisko obwodu. Gdy egzyna jest gruba, pory

w niej

bione.

ziarn

. Tu

niektóre ze znalezionych ziarn

do kilku prowizorycznych grup:

Grupa I (Carya

aquatica, C. cf. pecan).

Ziarna

koliste i

w zarysie, regularne. Egzy- na

cienka, pory lekko

rozmieszczone regularnie na obwodzie ziarna (pl. II, fig. 1 i 2).

Grupa II (Carya cf. cordiformis, C. cf. tomentosa).

Zarys ziarn nieregularny, egzyna

gruba, zgrubienia pod pora- mi widoczne i

na

niemal powierzchni, tylko wo-

koło

bieguna zostaje wolna

w postaci nieregularnego

ta. pory na obwodzie

(pl. II, fig.

Grupa III (Carya cf. ovata, C.

glabra).

,Ziarna prawie regularnie koliste w zarysie, egzyna gruba z wy-

ra:źny:mizgrwbieniami

pod porami, na

ziarna

wolna.

- - -- - - ---_._-_ ....

422 ANN A STACIHUlRS!KA

od

Pory umieszczone na linii

do obwo- du, blisko linii brzegu, lecz

widoczne na jednej z

II, fig. 6 i 7).

Znaleziono

nie

do

z

wymienio- nych grup. iMa ona

,brzegu

jącą często

u

g,atunku C. myristicaeformis (pl. II, fig. 8).

PyłekCarya występuje

na Ochocie we wszystkich niemal pozio- mach w

do 2°/1). Z

Polski Carya podawana

nie- jednokrotnie

1949; Macko 1957, 1959; Oszast 1960; Doktorowicz- -Hrebnicka 1,954, 1957a,b, 1 , 960, 1 '961; Mamczar 1 '960; Homanowicz 1961;

Stuchlik 1964). W osadach interglacjalnych

znaleziona w Mizer- nej i w dwóch stanowiskach Wielkiego

na

PTEROCARY A Kunth. (Pollenites steZlatus R. Pot., PoZyporopoZ- Zenites stellatus

Pot.

Ven.)

Materiał

porównawczy:

Pterocarya fraxinifoZia (Lam.) Spach. (Kaukaz)

P. caucasica C. A. Mey, P . spachiana Lav., P. Zevigata Hort., P. sorbifolia Dip.)

Pterocarya rhoifolia Sieb.

Zucc. (Japonia) Pterocarya insignis

W. (Chiny)

Pterocarya forrestii W. W. Smith (Chiny) Pterocarya stenoptera Dc. (Chiny)

Pterocarya paliurus Bata!. (Chiny) Pterocarya hupehensis Skan (Chiny)

Ziarna

Pterocarya znalezione na Ochocie

5-7-porowe, pory koliste lub eliptyczne, rozmieszczone

na ' obwodzie, egzyna

na powierzchni

lub drobnoziarnista.

Wielkość

ziarn 30--55

Jak w poprzednio omówionym rodzaju,

puje tu ogromna

form, których, podobnie jak w porównaw- czym materiale

nie

nawet w prowi- zoryczne grupy. Spotykamy tu:

nieregularne w zarysie o 5-7

porach, podobne do Pterocarya fraxinifolia (pl. III, fig. 1-3),

regularne w zarysie siedmio- i

z

poza obwodem, najbardziej

do Pterocarya rhoifolia (pl. III, fig . 4 i 5), 6-8-porowe, z wszystkimi porami na obwodzie, regularnie wielo- boczne w zarysie,

najbardziej Pterocarya insignis i Pte- rocarya forrestii (pl. III, fig. 9 i 10),

i stosunkowo

regularnie

i

z wszystkimi porami na obwodzie, podobne do Pterocarya stenoptera (pl. III, fig. 6-8).

Bardzo wielu

kopalnych ziarn

Pterocarya z Ochoty

nie

z

z gatunków

pomim()

bardzo dobrego stanu ich zachowania.

JUIGLANlDACEAE W PROFILU Z OCHOT'\( 423

Pterocarya

na Ochocie, podobnie jak Carya, na prze- strzeni

profilu, lecz w mniejszej. liczbie próbek. W

z po- ziomów nie przekracza 2%.

Występowanie pyłku

Pterocarya podawane

z wielu stanowisk flor

Polski (Kremp 1949; Macko 1957, 1959; Oszast 1960; Doktorowicz-Hrebnicka 1954, 1957b, 1960, 1'961; Mamczar 1960;

Romanowicz 1001; Stuchlik 1964); z flor

· z intergla-

cjału

z Mizernej, z

oraz z kilku stanowisk Lubel- szczyzny.

Pot.)

ENGELHARDTIA Leschen (Engelhardtioidites coryphaeus R.

Materiał

porównawczy:

Engelhardtia colebrookiana Lindl. (Indomalaje, Chiny) Engelhardtia acerifolia Blume (Indomalaje, Chiny) Engelhardtia philipinensis Ac. Dc. (Filipiny) Engelhardtia parvifolia Ac. Dc. (Filipiny)

Engelhardtia spicata Blume (Indomalaje, Chiny) Engelhardtia chrysolepis Hance (Indomalaje, Chiny)

Ziarna

trójporowe, bardzo rzadko czteroporowe. Pory koli-

. ste lub eliptyczne. Ziarna trójporowe

prawie kolistych w zarysie po-

przez

do

o prawie prostych bokach. Egzy- na

powierzchnia egzyny

lub drobnoziarnista,

często'

z

równolegle

. z boków i

w

por (pl. IV, fig. 6).

ziarn 16'-1311 ... 'Z licznych,

barozo 'dobrze zachowanych, ziarn

ku

niektóre

do dwóch z trzech prowizorycznych grup

wyróżnionych

w porównawc:2;ym materiale

Grupa I (Engelhardtia

colebrookiana, E.

acerifolia).

Ziarna

czasem prawie regularnie koliste w za- rysie.

do 31

(pl. IV, fig. 1-7).

Grupa

(Engelhardtia cf. chrysolepis).

Ziarna

lub

z prawie prostymi bokami, czasem prawie

koliste. Znacznie mniejsze .od poprzednio opisa- nych (do 20

(pl. IV, fig. 8-15).

W bogatym i

materiale

z Ochoty nie spotykano form charakterystycznych dla

gatunków En- gelhardtia philipinensis, E. parvifolia i E. spicata, trójporowych lecz

sześciokątnych

w zarysie, z

i

boków.

Te trzy gatunki

przeze mnie

w materiale porównawczym

w

Spośród'

wszystkich rodzajów Juglandaceae znalezionych w pro-

filu z Ochoty najliczniej

Engelhardtia. Znajduje

niemal

424 ^{ANN A} STACHtJlR.ąKA

we wszystkich poziomach,

w niektórych próbkach do 4,5%.

Z

Polski podawana

dotychczas kilkakrotnie (typ En- gelhardtia spicata Blume - Mackó 1957;

Engelhardtia - Oszast 1960; Doktorowicz-Hrebnicka 1'957b, 1960; Mamczar 196'0; Romanowicz . 1961. Engelhardtioidites coryphaeus R. Pot. - Doktorowkz-Hrebnicka 1957a. cf. Engelhardtia (cf. Platycarya) - Doktorowicz-Hrebnicka 1961;

Stuchlik 1964).

PLATYCARY A

Sieb.

Zucc . .

porównawczy:

Platycarya strobilacea Sieb.

Zucc.

Ziarna

trójporowe, w zarysie

z lekko wy-

pukłymi

bokami i

z bokami prawie

prostymi. Pory w postaci szczelin. Egzyna szorstka z dwiema charakterystycznymi bruz- dami

i

ze

zwykle pod

kątem

prostym.

16-2.2

por i innymi

' budowy, a

charakterystycznymi

kowatymi bruzdami,

kopalne podobne

do jedy- n, ego

gatunku Platycarya strobilacea Sieb.

Zucc.

w

pewnym oznaczeniu botanicznym tej formy

jej stosunkowo

do niektórych Myrtaceae - Caliste- mon salignus, C. citrinus.

i

przy traf- nym oznaczeniu

budowa por,

u Calistemon

zgrubienia, charakterystyczne dla

gatunków w rodzinie Myr- taceae.

W profilu z Ochoty

w kilkunastu poziomach, .zwykle w postaci pojedynczych ziarn. Z

o

pQdobnej formy .T. Oszast (1960). U niektórych sporo- morf oznaczonych przez

jako cf. Engelhardtia

charakte- rystyczne

zgrubienia seksyny jak u ziarn

Platycarya.

Autorka przypuszcza,

one

do rodzaju Platycarya,

rozmiary ich

nieco

od rozmiarów

w tym rodzaju, a

seksyny

zarysowane delikatniej

w materiale po- równawczym

J. Doktorowicz-Hrebnicka (1961) podaje z

kilka

9poromorf, które oznacza jako

Engelhardtia

(cf.

Platycarya) i

sporomorfy te powinny

raczej oznaczone

jako Platycarya

Engelhardtia.

za tym stosunkowo

mała wielkość

sporomorf (15-17,5

Na podstawie

nie

jednak

cech charakterystycznych dla Platycarya. Brak

brUlzd, a pory, jak sama autorka pisze,

są

u dwóch form przez

wymienionych

a nie szczelinowate.

Na jednym ze

widoczne

krótkie

wtórne,

ziarna

ku

JUGLANiD'ACEAE W PROFILU Z OCHOTY 425

to

bruzdy, co

za przyna-

leżnością

tego ziarna

do rodzaju Platycarya.

Wyniki przeprowadzonej próby

oznaczenia kopal- nych ziarn

Juglandaceae z profilu Ochoty

nie-

wystarczające. Podejmując tę trudną pracę

dobrze

sobie spra-

wę

z

i pewnego oznaczenia gatunków w ko- palnym materiale.

Wielka .

w .

z poznanych przeze mnie gatunków

rodzmy Juglandaceae utrudnia, a nawet

oznaczenie,

pewne formy spotyka

w podobnej lub identycznej "postaci w

ga- tunków.

przy oznaczaniu

kopalnego

jeszcze

sze z powodu nie zawsze dobrego stanu zachowania sporomorf.

Uważam, że łączenie

kilku gatunków

o

i powtarzających się

cechach oraz tworzenie takich prowizorycznych grup pozwoli nam

gatunkami.

Próby

kopalnych sporomorf do grup utworzonych w ten spo- sób w materiale

pewne sugestie co do przyna-

.leżności

gatunkowej kopalnych ziarn

Stosowana przeze mnie w tej pracy metoda oznaczania wydaje mi

się słuszniejsza

i bardziej botaniczna

nadawanie nowych nazw po- szczególnym formom w wielogatunkowych rodzajach rodziny Juglan- daceae (Doktorowicz-Hrebnicka 1960, 1961; Mamczar 1960), co w

nym stopniu nie

nas do

oznaczenia botanicznego kopalnych sporomorf.

Katedra Paleobotaniki Uniwersytetu Wrocławskiego

Wrocław, ul. Cybulskiego 30

Wrocław, w styczniu 1966 r.

LITERATURA CYTOWANA

DE CANDOIJLE C. 1910. ,Memoore sur la familIe des Juglandees. - Ann. Sci Nat., vc>1. 18. Genewa.

DOKTOROWICZ-HRIDBiNICiKtA J. 1<954. Analiza pyłk!owa węgla' brunatnego z oko- lic Zar na Dolnym Śląsku (Pollen analysis of brown ooal from the region of Zary - Lower Silesi.a). W: Z ·badań trzecilorzędu IW Po'lsce (In: Tel'tiary research. in Poland). - iBiul.LG. (Bull. Inst. Geol. iPol.) 71, s.41-92. :War- szawa.

1957a. Z badań mikrofloryS'tycznych węgla brunatnego w Mil'oslawicach Gór- nych na .Dolnym Śląsku ,fjMioooflodstic investigations of brown ccal at Mi- rosławice Górn~ in Lewer Silesia). W: Z badań flor trzedorzędowych, t. 2

0(111.: Research on :the :Tertiary flores). - Prace IJG. (Trav. Inst. G€ol. PoL),

t. 1'5, s. 167---.1'83. ,W,ars;zawa.

1957b. Wiek węgla brunatnego ^(l; :terenu Babiny na Dolinym Śląsku w świetle

426 ANNA STAORUiRSKA

analizy pyłkowej (The age ol brown ooal rr.om the Ił!rea of Babina - Lower Silesia - lin the light 'Of pollen analysis). - Ibidem, s. 167-197.

1957c. Wzoo:cowe spektra pyłkowe plioceńSkich ,osadów węglon'OŚllyeh (Index

,pollen spectra of Pliocene coal-bearing sediments). - I'bidem, s. 87-137.

1960. Paraleli'zacja pokładów węgla brunatneg'O województwa bydgoskiego i poznańskieg,o (Oor:relarti'On

of

Poznań and Bydgoszcz). W: Z badań trzedorzędu w Polsce, t. ,3 (In: Tertiary 'research in !Poland, v. 3). - Biul. loG. ,(BulI. Inst. Geol. Pol.) 157, s. 69--133.

W'arszawa.

191>1. Paleobata·niczne podstawy paralelizacji pokładów węgla brunatnego ze złoża RogOŹIlC. pod Łodzią. Cz. 1 i 2 (palaeobatanical. bases for the cor- relation of brown' coal sea:ms from the Rogoźno deposilt near Łódź. Part l and 2). W: Z badań t:I"zecio.rzędu w 'Polsce, t. 4 (I'Il.: TemaTy research in Poland, v. 4). - Ibidem, 158,s. 113--303.

DYAKOWSKA J. 1958. Podręcznik palynologii. Wydawn. Geol. Warszawa.

ENGLER A. 1894. Juglandaceae in En~lerund PTant1 K., nie natiirlichen Pflan- zenfamilien. Lipsk.

ERDTMAN G. 1952. Pollen MOl'lPhol'Ogy and !Plant Taxonomy, .Aingiasperms. Stock- holm.

- 1954. As mtroduction to pollen analysis. ;Waltha.

ILJ1iNSKAJA A. 1953. J.VIonogr,afija rodu ptE!'l'locarya Kunth. - Trudy Hatan. Inst.

Akad. Nauk SSlSR. M05'kwa.-LenilIlgrad.

mEMP G. 1949. Pollenanalytische Untersuchung des miozanen Braunkohlenla- gers von Konin an der Warthe. - Palaeonllograpmca, Bd. 90, Abt. B. Stutt- gart.

MACKO S. 1957. ~r Miccene pollen flora from tthe valley of Kłodnica near Gliwice {Upper Silesi'a). - Prace W'l"ocł. Tow. Nauk., ser. B, nr 88. Wrocław.

- 1009. Pollen g,rains and spores from Miocene brown coals in Lawer Silesia.

L - Ibidem, ni" 96.

MAIMCZAR J. 1960. Wzoo:cowy profil środkowego miocenu Polsoki środkowej opra- cowany na podstawie analizy sporowo-pyłkowej węgla brullBi'tuegoz woje- wództwa poznańskiego, Gosławice - Niesłusz :lmł,o Konina {standard secti·on of the Middle Miocene for Central Polan:d Ibased on spore and pollen analysis cf the brown coal :!Tom the Poznań province, Gosławice - Niesłusz near Kcnin). - Biul. 1..0. (BulI. Il11iSt. Geol. Pol.) 157, IS. 13-68. WarSIUIIWa.

OSZAST J. 1960. Analiza pyłkowa iłów 'tortońskich ze Starych Gliiwic(pollen analysis of T'Ortonian clay,s from stare Gli,wice in Upper ISilesia, Poland). -

Monogr. Batan., vol. 9, nr l. Warszawa. ,

ROMANOWICZ L 1961. Anali'Za sparowG-iPyłkowa osadów rt:rzeciorzędO'Wych z oko- lic Bolesławca i Zebrzydowej (Spore and pollen analysis for Ternary sladi-

męnts from 1he vicinityof Bolesławiec and Zebmydowa). W: Z 'badań trze-

ciorzędu w Plolsce, 1. 4 (In: Tertiary research in Poland, v. 4). - Biul. 1..0.

Bun. Inst. Geol. Pol.) lS8, s. 325---409. Warszawa.

SOBOLEWlSKA M. 1956a. !Roślinność plejstoceńska IZ iSyrnik nad Wieprzem (Plei- stocene vegetation of Syrniki on the river iWiepr~. W: Z 'badań czwartorzędu

w Polsce, t. 7 (In: Quaternary researches in .Poland, v. 7). - Ibidem, 100.

1956b. Wyniki analizy pyłkowej osadów interglacjalnych z Olszewic (;Bollen analysis of the interglacial deposits of Olsze'Wiceon the Wieprz river.) -

Ibidem. '"

STACHUBSKA A. 1955, P:terocarya w inte!rglacjale z Włcdawy (IPterocarya kom the interglacial deposits of Włodawa). - Acta Soc. B.otan. P.ol., vol. 24, nr 3. Warszawa.

J'UGiLANlDACEAE W PROFILU Z OCHOTY 427

1957. Roślinność interglacjalna z Wrodawy nad Bugiem ,(Interglacial flora :room Vlł'odawa 'On the Bug river - Lublin Upland). W:' Z badań czwart(}rzę­

du w Polsce, t. 8 (In: Quaternary researches

m

(BulI. Inst. GeoI. Pol.) 118. WllriS2lawa.

1959. Morfologia pyłku pterocarya hupehensis Skan (The morph61ogy ol pollen grains of Pterocarya hupehensis Skan). - Acta Soc. Botan. Pol., voI. 28, nr 2. Warszawa.

1960. Juglan.daceae w interglacjalnym profilu z SUISIZIla nad Bugiem (Juglan- daceae in the dnterglacial deposits of SUSZIlO). - Ibidem, voI. 29, nr 3.

1961a. Schyłek: interglacjału mazowieckiego w Susznie koło Włodawy nad Bugiem iW świe1J,eanalizy botanicmej (Decline of rthe iMasovian Interglacial

alf; Suszno near Włodawa on the Bug river in the light of botanical analysis).

W: Z badań czwartorzędu w Polsce, t. 110 (In: Quaternary !researches' in Poland, v. 10). - BiuI. !.G. (BulI. Lnst. tGeoI. Pol.) 169. Warszawa.

1961b. MOl'iphology of pollen grains of the Juglaridaceae. - lVIonogr. iBotan., roI. 12. Wa!rSzawa.

19,61,c. Pl"ofil preg1acjału z Ochoty w Warszawie w świetle analizy palyno- logicznej (Preglacial profile from Q{:hota in Warsaw in rthe light of palyno- logical analysiJS). - Prace Q plejls'toceniePolski Srodkowej, cz. 1. PAN.

Warszawa.

STUCHiLliK L. 1964 . .Bollen analysis .of the :Miocene deposits at Rypin. - Acta Palaeobot., roI. 5, nr 2. Kraków.

SZAFER W. 1954. Plioceńska flora okl(}lic OzorS'7Jtyna i jej stosunek: do plejstocenu (lPli.oce.ne flora from the vicinity lof Coorsztyn - West Carpathi'aru;- and its relaJtionship to Ithe Pliocene). ____ Prace !.G. (Trav. IIlISt. GeoI. Po!.), t. 1l.

Warszawa.

ŚRODOŃ A. 1955. pterocarya cf. fraxinifolia Spach. w polskim plejstocenie (ptero- carya cf. fraxinifolia ISpach. in the Polish iPleistocene). - Acta Soc. Botan.

Pol., vo!. 24, nr 3. Warszawa.

1957. Flora interglacjallIla z Gościęcina. kobo K.oźla .(Interglacial flora from

Gościęcin near Koźle - Sudetic ,Foreland). W: Z badań czwartorzędu w Pol-

~ce, t. 8 (In: Quarternary researches dn 'Poland, v. 8). - BiuI. I.G. (iBull. Inst.

Geol. Pol.) 1Hl. Warszawa.

1962. O niektórych zagadnieniach dotyczących . paleobotaniki i stratygrafii

czwartorzędu w iPolsce (On' some prob'1ems of Quaternary palaeobotany and stratigraphy in Poland). - Kwartalnik Geol., t. 6, z. 4. Warszawa.

WODEHOUSIE E. P. 1932. Tertiary Pollen, l. Pollen ,ofthe li'V'ing representatives of the Green River fl.o!',a. - Bull. 'Ilorrey Botan. Club, 69(6), p. 313----341.

Menesha, Wisconsan.

1933. TertiM"y Pollen, II. The OIil shales of the GTeen River rormation. - Ibidem, 60 (7), 'P. 479--524.

1935. {Bollen Grains. New York.

428 ANNA STAOHURSKA

A. STACHUlRS'KA

JUGLA,NDACEAE IN A PROFILE FROM OCHOTA (WARSZAWA) (Summary)

ABS'I1RACT: SrporomOlI'/Phs of five Ju,giallldaceae genera (Jug!ans, CD.rya, R1>er,ocarya, Enge!- hardtla and Pla.tycarya) have been encount,ered Wn nearly aJil the harirzons of a profiJe from OChota (suIbUlI',b of Wa!l'S8w). The w.rilt'er"S a.ttempts more closely to itden1l!1'y the f~ spo- r,omonp:his are based on results oIlrtained :from the i'lllVe9tigaition ,CIf the ;five above nanned R'ecen/t genera. The specielS-Ir'iJcihgenera have been te,IlItart;dve1y d1V1iided inJbo gIroUlpS inclutling

srpecle'S ,thJat show r'ela,t!i.vely dldsest SiJmilarjJ1;/i.es.

In practically all sporomorph horirLons from the eady-lPoleiSltocene profile from Ochota the, presence has been observed of the :f)ollowing five now living genera of the Juglandaceae: (JugZans, Carya, Pterocarya, E'ngeZhardtia ,and PZaty- carya). Their closer identification is based on thewriter\s investigat~ons (Stachur- ska (1981b) of the five above mentioned genera illlOW' living, and provilsional groups have been formed to rontain species showing relatively strongest similarities.

The fossil pollen grains of Juglans have been referred to three groups:

Group I (JugZa'nS cf. rupestris, J. cf. nigra, J. cf. moZZis): graillls regularly manY-Jsided in outline, exine thi:ck, pores protruding (pI. I, ,figs. 1 and 2).

Group '1'1 (JugZans 'cif. sigiZZata, J. cf. regia): grains less regular in outline, exine thinner, pores not so protruding or even not protruding at all (pt I, figs. 3-6).

Group III (JugZans cf. cinerea, J. cf. sieboZdiana):grains regularly many-sided in outline, exine thin, pores hardly protruding or even not protruding at all, nearly all a>rranged a>round Ithe equator (pI. I, figs. 7-9).

Carya:

GTOUIP I (Carya 'Cf. aquatica, C. cf. pecan) pollengr.ains irregular or circularly- -triangular dn .outline, exine fairly thi!Il, pores slightly depressed, regularly arranged around the equator of :the grain (pI. 11, figs. 1 :and 2).

Group 11 (Carya cf. cordiformis, C. d.' tomentosa): grains irregular in outline, exine faidy thick, especially in the proximity of the pores. Pores arranged around the equator, depressed '(pI. 11, figs. 3-6).

GroUIP III (Carya cf. ovata, C. cf. gZabra)~ the pollen grains almost oompletely circular in outline, with distinct exine thickenings below the pores. Pores arranged along a line parallel to the circumference, near io the equatorial line, grains cleaa.-Iy vis:ilble in one of the hemdspheres ,(pi. 11, figs. 6 8I!ld 7).

Pterocarya:

Similarly as in the recent material, the fossil sporomorphs from Ochota could not, eVel!l tentatively, be correlated into provisional groUlPs. Only I1;he fol- lowing few types could be differentialted:

1. lI"l"egular in outlin'e, with 5--7 protruding pores, resembling Pterocarya fraxinifoZia (pI. Ill, figs. 1----a).

2. Seven or eight pores, one of the pOires being plaeed outside the equator,

;resembling most closely P. rhoifoZia ('pI. Ill, figs. 4 'and ,5).

3. 6 ,to 8 pores, all arranged around the equator, regularly many-.sided in outline - type P. insignis and P. forrestii ,(pI. Ill, figs. 9 and 10).

4. 5-6 pores, regular in ,outline, relatively small - type P. stenoptera (pI. Ill, figs. 6-8).

JUGLANlDACEAE W .pROFIl.JU Z OCHOTY 429

Engethardtia :

The differeIlltiated group contains E. cf. colebrookiana - E. cf. acerifolia (pI. IV, figs. 1-7), and separately the type E. chrysolepis (pI. IV, figs. 8-15).

Platycarya has been correlated with P. strobilacea, the only living species (pI. IV, figs. 1'6-20) .

. Department of Palaeobotany of the Wroclaw Unilversity Wroclaw, ul. Cybulskiego 30

Wroclaw, January 1966

OBJAStNIENIA DOPLAlNiSZ I-IV

DESCRIPTION OF PLATES I-IV

! PL. I

.1, 2 - Juglanscf. rupestris, J. cf. nigra, J. cf. mollis 2a przek'I'6j optyczny. 2b skulptura powierzcbni.

3-6 - Juglans of. sigillata, J. cf. regia 7-9 - Juglans cf, cinerea" J. cf. sieboldiana

PL. Il 1, 2 - Carya .cf. aquatica, C. cf. pecan 3-5 - Carya cf. cordiformis, C. d. tomentosa 6, 7 - Carya of. ot:ata, C. cf. ^glabra

8 - Carya d. myristicaeformis

PLo III 1-3 - Pterocarya cf. fraxinifolia

4, 5 - Pterocarya cf. rhoifolia 6--8 - Pterocarya cf. stenoptera

9, 10 - pterocarya cf. insignis, P. cf. forrestii PLo IV

1-7 - Engelhardtia cf. colebrookiana, E. cf. aceri/olia 8-15 - Engelhardtia cl. chrysolepis

16-<20 - Platycarya of. strobilacea

Fotografie wykonal P. Szczypek Photographs by P. Szczypek

X 1000 X 1000 X 1000

X 1000 X 1000 X 1000 X 1000

X 1000 X 1000 X 1000 X 1000

X 1000 X 1000 X 1000

ACTA GEOLOGICA POLONICA. VOL. XVII A. STA'CHURSKA, ,PLo t

ACTA GEOLOGI.cA POLONLCA. VOL. XVII A. STACIHURSKA, ,PLo 11

ACTA GEOLOGICA POLONICA. VOL. XVII A. STAOHURSKA, /PL. UI

1

!l.CTA GEOLOGICA POLONICA. VOL. XVII A. STA'CHURSKA, iPL. IV