CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻEŃ ORAZ OCENA RYZYKA ICH WYSTĄPIENIA- KATALOG ZAGROŻEŃ

(1)

(2)

a) CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻEŃ ORAZ OCENA RYZYKA ICH WYSTĄPIENIA- KATALOG ZAGROŻEŃ

Na obszarze powiatu opolskiego mogą wystąpić realne potencjalne zagrożenia spowodowane:

1) katastrofami naturalnymi:

a) powodzie:

− opadowe,

− roztopowe,

− zatorowe b) pożary,

c) zagrożenia epidemiologiczne:

− choroby zakaźne ludzi, zwierząt oraz roślin

− masowe choroby zwierząt (klasyfikacja) d) zagrożenia meteorologiczne:

− silne wiatry (huragany),

− intensywne opady atmosferyczne,

− wyładowania atmosferyczne,

− śnieżyce, silne mrozy, e) susze,

f) masowe występowanie szkodników i chorób roślin,

2) awariami technicznymi związanymi z rozwojem cywilizacyjnym :

a) wypadki komunikacyjne mogące mieć charakter masowy lub katastrofy (przewóz substancji niebezpiecznych),

b) skażenia chemiczne, c) skażenia radiacyjne;

d) katastrofy budowlane, e) katastrofy lotnicze,

3) działania terrorystyczne (w tym sytuacje kryzysowe wywołane źródłami społecznymi):

a) okupacja i blokada obiektów,

b) zbiorowe zakłócenie porządku publicznego, c) podłożenie ładunku wybuchowego,

d) zajęcie obiektu,

e) ujawnienie niewypałów lub niewybuchów,

(3)

(rodzaj zagrożenia) (możliwe skutki wystąpienia zagrożenia)

ZAGROŻENIA WYSTĘPOWANIA

KATASTROFY NATURALNE

(4)

Powodzie a) opadowe

Powodzie opadowe występują najczęściej w maju, czerwcu, lipcu, sierpniu i wrześniu. Ich zasięg i gwałtowność przebiegu zależą od charakteru deszczu, czasu jego trwania, stopnia uwilgotnienia zlewni w momencie wystąpienia opadu, warunków fizycznogeograficznych zlewni (ukształtowanie i pokrycia terenu).

Z uwagi na charakter deszczu powodzie te można podzielić na powodzie wywołane deszczami: nawalnymi, frontalnymi i rozlewnymi.

Powodzie wywołane deszczami nawalnymi, bardzo gwałtownymi, lecz z reguły krótko trwającymi i posiadającymi niewielki zasięg terytorialny, mają zwykle charakter lokalny. Mogą powodować dotkliwe straty ze względu na bardzo szybki i trudny do przewidzenia przybór wody. W terenach górskich i podgórskich mogą występować już przy opadzie 30 mm trwającym w ciągu 2 godz., natomiast na nizinach wskutek opadu rzędu 60 – 80 mm.

Opady nawalne tworzą się przede wszystkim nad zboczami o południowej ekspozycji, położonymi na skrajach obszarów wyniosłości terenowych, przylegających do terenów wybitnie uwilgotnionych.

Powodzie spowodowane opadami frontalnymi posiadają podobny przebieg lecz znacznie większy zasięg terytorialny. Mogą wystąpić zarówno na terenach górskich jak i nizinnych.

Powodzie wywołane deszczami rozlewnymi występują w terenach nizinnych oraz górskich, gdzie tworzenie się wezbrań pod wpływem długotrwałych deszczów sprzyja układ orograficzny. Zasięg terytorialny tych powodzi jest największy i może obejmować całe dorzecze. Z analizy wielkości opadów będących przyczyną dużych powodzi typu frontalnego i rozlewnego widać, iż wielkość deszczu spadłego w ciągu 2 – 4 dni może znacznie przekraczać normę miesięczną.

1. Nie występują 2. Bardzo rzadkie 3. Rzadkie

4. Możliwe

5. Prawdopodobne

6. Bardzo prawdopodobne

teren całego powiatu opolskiego (głównie gminy:

Józefów nad Wisłą, Łaziska, Wilków).

(5)

b) roztopowe

c) zatorowe

Powodzie roztopowe, związane z gwałtownym topnieniem pokrywy śnieżnej, najczęściej występują w drugiej połowie lutego, w marcu oraz pierwszej dekadzie kwietnia. Warunki sprzyjające do powstania tego typu powodzi to ocieplenie z równoczesnym stąpieniem deszczu przy jeszcze zamarzniętym podłożu, co powoduje gwałtowny odpływ powierzchniowy. Zasięg terytorialny powodzi roztopowych jest duży.

Powodzie zatorowe podzielić można na zatorowo - lodowe i zatorowo - śryżowe. Zatorem lodowym nazywamy nagromadzenie lodu w określonym miejscu, które w rzece ogranicza przepływ wody.

Natomiast zator śryżowy powoduje masa składającego się głównie ze śryżu lub połamanego lodu nagromadzona pod pokrywą lodową w obszarze niskich prędkości przepływu.

Powodzie zatorowo – lodowe występują w czasie spływu lodów, na rzekach w miejscach do tego predysponowanych. Na nieuregulowanych odcinkach rzek spływająca kra zatrzymuje się w lokalnych przewężeniach, na łachach, wyspach, w miejscach nagłych zmian kierunku przepływu, w profilach mostowych czy w górnych odcinkach piętrzeń zaporowych (zbiornikowych), zwłaszcza gdy przed piętrzeniem nie jest właściwie uporządkowana czasza zbiornika. Dopływająca z góry kra zatyka wówczas koryto rzeki, hamując odpływ powoduje piętrzenie wód i wylewanie się ich w doliny. Ten typ powodzi występuje w Polsce zarówno w rzekach górskich, jak i nizinnych, najczęściej w drugiej połowie lutego i w marcu ale niekiedy i wcześniej np. w styczniu.

Dotychczas zagrożenie przez zatory lodowe udawało się prawie w każdym przypadku likwidować za pomocą lodołamaczy lub materiałów wybuchowych.

4. Możliwe

5. Prawdopodobne

4. Możliwe

5. Prawdopodobne 6. Bardzo prawdopodobne

teren całego powiatu opolskiego (głównie gminy Józefów nad Wisła, Łaziska, Wilków).

(6)

Zjawisko to występuje w określonych warunkach barycznych w czasie wyżu poprzedzonego układem niżowym nocą, przy bezchmurnym niebie i gwałtownych spadkach temperatury do – 10

°C, najczęściej w grudniu i styczniu.

Występują również powodzie zatorowe o charakterze mieszany lodowo – śryżowe.

Ocena zagrożenia powodziowego

Ochrona przed powodzią należy zarówno do zadań organów administracji rządowej jak i samorządowej, które maja obowiązek podejmowania i realizacji w ramach planowanej gospodarki wodnej przedsięwzięć inwestycyjnych i innych zadań niezbędnych do zwiększenia stopnia zabezpieczenia ludności i gospodarki przed powodzią. Polega ona na budowie, modernizacji, utrzymaniu i eksploatacji urządzeń przeciwpowodziowych.

Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Lublinie jest administratorem urządzeń melioracji wodnych podstawowych na terenie powiatu opolskiego, do których zalicza się rzeki, potoki, kanały wraz z budowlami hydrotechnicznymi.

WZMiUW odpowiada za prawidłowe utrzymanie i eksploatację śródlądowych wód powierzchniowych zaliczanych do wód istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa do których wykonanie uprawnień Skarbu Państwa powierzono Marszalkowi Województwa Lubelskiego.

W administracji WZMiUW znajduje się 258 rzek o łącznej długości 4 874,59 km w tym Kanał Wieprz Krzna.

Na terenie powiatu zatopienia mogą powstawać głównie w dolinie rzeki Wisły oraz rzeki Chodelki i Wyżnicy.

Zagrożone powodzią na terenie powiatu opolskiego są gminy leżące nad rzeką Wisłą:

rz. Wisła - Józefów, Łaziska, Wilków,

Rzeka Wisła, płynąca na obrzeżach województwa odwadnia

(7)

znaczne obszary kraju prowadząc stosunkowo duże ilości wody, stanowi największe zagrożenie powodziowe związane z nagłym przyborem wód mogących zaistnieć w przypadku odwilży i długotrwałych opadów występujących w okresie wiosennym, a także zatorami kry.

W wyniku znacznego wezbrania wód w rzece Wiśle i przekroczenia stanów alarmowych, mogą wystąpić następujące zagrożenia:

- przelanie wód przez koronę wałów spowodowane wyższym poziomem fali powodziowej od obwałowań i zalania okolicznych terenów,

- przerwania wałów na skutek znacznego naporu wód fali powodziowej w miejscach ich osłabienia i w meandrach rzecznych,

- spiętrzenie i cofnięcie się wód dopływowych, wskutek czego możliwe zalanie terenów ich dorzeczy.

Najbardziej narażone na skutki w/w zagrożeń są nisko położone miejscowości i tereny umiejscowione w bliskim sąsiedztwie tych rzek:

1. Łożysko rzeki Wisła

- okolice miejscowości: Nieszawa, Wymysłów, Bór, Rybitwy, Basonia w gm. Józefów,

- okolice miejscowości: Kępa Gostecka, Kępa Solecka, Braciejowice, Zakrzów, Las Dębowy, w gm. Łaziska,

- okolice miejscowości: Majdany, Kępa Chotecka, Kol. Wilków, Żmijowiska, Kosiorów, Wólka Polanowska, Dobre, Zastów Karczmiski, Zastów Polanowski, w gm. Wilków,

Tereny zalewowe.

Aby prawidłowo planować ochronę przed powodzią niezbędne jest określenie skali zagrożenia – zasięgu przestrzennego i

(8)

prawdopodobieństwie występowania oraz kierunki ochrony przed powodzią. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne taki obowiązek nakłada na dyrektorów Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej.

a) obszary zagrożone zalaniem w wyniku wezbrania wód:

l.p. Rzeka Obszary zagrożone powodzią [ha]

Woda 1% Woda 5%

1 Bug 27449 26696

2 Wisła 26795 23963

3 Wieprz 24 36 20585

4 Krzna 7221 6409

5 Włodawka 4983 4478

6 Tyśmienica 4077 3481

7 Huczwa 3178 2801

8 Por 292 19

9 Piwonia 2422 2204

10 Bystrzyca 2341 2109

11 Uherka 1631 1396

12 Minina 1586 1541

13 Wolica 1474 1 29

14 Kurówka 1338 1253

15 Giełcze 1 16 1038

16 Bystrzyca

Północna 1198 1166

17 Wyżnica 975 818

18 Wojsławka 908 632

19 Plewka 797 791

2 Łabuńka 735 688

21 Chodelka 729 604

22 Okrzejka 728 728

(9)

23 Świnka 697 658

24 Bystra 550 550

25 Żółkiewka 524 509

26 Wilga 338 319

27 Świde 31 282

b) obszary zagrożone zalaniem na tle podziału administracyjnego:

l.p. Powiat Obszary zagrożone powodzią [ha]

Woda 1% Woda 5%

1 Biała Podlaska 17117 16088

2 Puławy 12736 10866

3 Lubartów 12307 11621

4 Opole Lubelskie 12291 11703

5 Włodawa 1179 10697

6 Chełm 7793 7222

7 Zamość 6025 4814

8 Ryki 5329 4722

9 Hrubieszów 4998 4675

10 Krasnystaw 486 4 67

11 Radzyń Podlaski 3625 3139

12 Łęczna 3517 2780

13 Parczew 2859 2611

14 Świdnik 2607 2350

15 Łuków 2604 2413

16 Lublin 2338 194

1 Kraśnik 2265 2165

18 Tomaszów Lubelski 1435 1239

19 m. Lublin 679 637

20 Biłgoraj 677 626

(10)

24 Janów Lubelski 34 31

Z powyższego wynika, że na terenie powiatu opolskiego zagrożonych powodzią o prawdopodobieństwie wystąpienia raz na 100 lat (1%) jest obszar nieco ponad 122 km².

Zbiorniki retencyjne.

Na obszarze powiatu opolskiego brak jest zbiorników retencyjnych.

Ww. miejsca zatorogenne na tle powiatów pokazuje poniższa mapa.

(11)

Na powyższych odcinkach rzek, już w latach ubiegłych i w okresie jesienno – zimowym 2007/2008 tworzyły się podbitki śryżowe i pomimo łagodnych okresów zimowych (dość wysokie temperatury powietrza i mała grubość lodu 10 – 30 cm) utrzymywały się 7-10 dni dłużej niż na odcinkach powyżej i poniżej województwa lubelskiego.

Analiza konfiguracji terenu, morfologia koryta oraz analiza zdjęć lotniczych wyraźnie dokumentują powyższe miejsca gdzie mogą powstawać zatory i znajduje to potwierdzenie w rzeczywistości minionych okresów zimowych.

Mapa terenów zalewowych na terenie województwa lubelskiego

(12)

Obszary zagrożone powodzią wg studium opracowanego przez Dyrektora RZGW w Warszawie na tle województwa lubelskiego przedstawia poniższa mapa

(13)

(14)

POŻARY Lasy, uprawy i tereny leśne zajmują ok. 20% powierzchni powiatu (lasy ponad 150km²). Prawie połowę tych terenów zajmują lasy należące do Nadleśnictwa Kraśnik (leśnictwa: Karczmiska, Kleniewo, Kluczkowice, Piotrawin, Poniatowa), pozostałą część zajmują lasy gminne i prywatne. Gospodarka i utrzymanie tych ostatnich stwarza dodatkowe zagrożenie pożarowe. Biorąc pod uwagę wielkość kompleksów leśnych, kategorie zagrożenia pożarowego lasów, wiek i rodzaj drzewostanu, dojazdy, zaopatrzenie wodne, odległość do siedziby JRG, najbliższych jednostek OSP, łączność alarmowania oraz czas swobodnego rozwoju pożaru można wytypować te kompleksy, w których pożar może rozwinąć się do znacznych rozmiarów (tj. ok. 20 – 100 ha).

Większość terenów położonych jest na ubogich siedliskach boru świeżego i boru wilgotnego, gdzie dominującym gatunkiem jest sosna z niewielkimi domieszkami dębu i brzozy na skrawkach siedlisk żyźniejszych. Większość drzewostanów osiągnęła wiek klasyfikujący je do II kategorii zagrożenia pożarowego, co wpływa korzystnie na zagrożenie pożarowe. Leśnictwa podaje tabela poniżej :

Lp. Leśnictwo Powierzchnia w [ha]

Kategoria Zagrożenia Pożarowego

1 Kluczkowice 1184,0 II

2 Wrzelowiec 1256,0 II

3 Kleniewo 1324,0 II

4 Karczmiska 1376,0 II

5 Poniatowa 1480,0 II

Rolniczy charakter powiatu wiąże się z dużym zagrożeniem pożarowym wynikającym z faktu uprawy, składowania i przetwórstwa płodów rolnych oraz dużą ilością, gęstością i stanem

1. Nie występują 2. Bardzo rzadkie 3. Rzadkie

4. Możliwe

5. Prawdopodobne

6. Bardzo prawdopodobne

teren całego powiatu opolskiego

(15)

zabudowań gospodarstw rolnych. Z informacji i danych KP PSP wynika, iż w ostatnich latach najliczniejszą grupą interwencji stanowią akcje gaśnicze na terenach wiejskich (zabudowania gospodarcze i budynki mieszkalne).

Na terenie każdej z gmin tutejszego powiatu można wytypować miejscowości, w których można dojść do pożaru o rozmiarach, którego nie będzie w stanie opanować zmiana służbowa JRG PSP wraz z sąsiadującymi jednostkami OSP.

W wyniku analizy zagrożenia pożarowego w miastach można wyciągnąć wnioski, iż z reguły są to pożary miejscowe bez możliwości większego rozprzestrzeniania się (pojedyncze mieszkania, piwnice, garaże, śmietniki itp.). Niemniej jednak z uwagi na zagrożenia dużej ilości osób oraz trudności w prowadzeniu akcji gaśniczej, wynikającej z problemów dojazdowych jak również różnorodności zabudowań należy brać pod uwagę ewentualność, gdzie w akcji gaśniczej będą musiały brać udział większe siły.

Natomiast z uwagi na zabytkowy charakter niektórych obiektów znajdujących się na terenie powiatu opolskiego należy brać również pod uwagę potrzebę zaangażowania większej ilości jednostek PSP oraz OSP do gaszenia tego rodzaju budowli.

(16)

Stopień zagrożenia gmin w powiecie opolskim.

Stopień zagrożenia gmin wchodzących w skład powiatu jest do siebie zbliżony ZIIG za wyjątkiem gminy Karczmiska ZIG. Spowodowane jest to zróżnicowanymi czynnikami występującymi na obszarach gmin wpływającymi na stwarzane zagrożenia.

Przez Powiat Opolski przebiegają linie przesyłowe gazu ziemnego o

(17)

wysokim ciśnieniu, które w przypadku rozszczelnienia będą powodować zagrożenia pożarowe i wybuchowe.

Występowanie pożarów lasów jest uzależnione od sytuacji meteorologicznej. W latach 1998, 2001, 2004, 2007 oraz w roku ubiegłym w okresie wiosennym i letnim występowały opady deszczu powodujące obniżenie zagrożenia pożarowego lasów oraz zmniejszoną penetrację turystyczno-rekreacyjną kompleksów leśnych, dlatego też ilość pożarów lasów była na relatywnie niskim poziomie. W latach 2003, 2006 i 2009 występowały długotrwałe okresy bez opadów, szczególnie w miesiącach wiosennych i letnich, co powodowało wzrost zagrożenie pożarowego i zwiększoną ilość pożarów w kompleksach leśnych.

Na terenach leśnych liczba pożarów jest stosunkowo niewielka.

W latach 2001-2010 procentowy udział pożarów lasów wahał się w granicach od 2,43 % do 7,95 %. Przy czym najwięcej pożarów lasów zanotowano w roku 2003 - 719, zaś najmniej w roku ubiegłym – 148, to jest najniższą ilość w ostatniej dekadzie.

Miejscowości o zwartej palnej zabudowie Na obszarze powiatu występują następujące miejscowości o zwartej, palnej zabudowie:

- m. Opole Lubelskie

- gm. Opole Lubelskie – Wrzelowiec, Kluczkowice, Puszno Godowskie, Wandalin, Niezdów

- m. Poniatowa

- gm. Poniatowa – Kraczewice, Poniatowa Wieś, Kowala I, Kowala II,

(18)

Analizując zdarzenia, które powstały w ostatnich latach należy podkreślić, że szczególnie zagrożone są miejscowości Karczmiska i Ratoszyn.

Zagrożenie pożarowe lasów najczęściej spowodowane jest przez następujące czynniki:

− podpalenia, w tym: celowe lub przez nieostrożność posługiwania się ogniem przez osoby dorosłe i nieletnich,

− prowadzoną działalność gospodarczą - sąsiedztwo zakładów przemysłowych w pobliżu kompleksów leśnych, nie uporządkowania terenów leśnych szczególnie na terenach prywatnych,

− przebiegające drogi i szlaki kolejowe przez lasy lub po ich obrzeżach,

− awarie prowadzonych linii energetycznych,

− sąsiedztwo poligonów wojskowych,

− wyładowania atmosferyczne.

Największe zagrożenie pożarowe w lasach występuje w okresie przedwiośnia i wiosną oraz późnym latem i jesienią, z tendencją do zmniejszania się w ostatnich dwóch porach roku.

Silnie uzależnione jest ono od układu warunków pogodowych, zwłaszcza występowania długotrwałych okresów suchych.

Sąsiedztwo i szachownica gruntów obu rodzajów własności, przeplatanie się kompleksów lasów, łąk i pastwisk powoduje spotęgowanie zagrożenia pożarowego w okresie wiosennego wypalania traw przez ludność użytkującą tereny w pobliżu lasów.

Ponadto pożary lasów powstają w wyniku wyrzucania niedopałków papierosów z przejeżdżających przez tereny leśne samochodów.

Sytuacja pożarowa była uzależniona od sytuacji meteorologicznej, szczególnie na obszarach trawiastych, nieużytkach i lasach. W okresie wiosennym wzrost temperatury i brak opadów atmosferycznych powodował powstawanie pożarów traw

(19)

nieużytków, związane to było ze sprzyjającymi warunkami wypalania wierzchniej warstwy gleby.

Na terenie powiatu opolskiego według wstępnych ustaleń, głównymi przyczynami powstawania pożarów są: nieostrożność osób dorosłych i podpalenia. Przy czym notuje się wzrost udziału tych przyczyn w ostatnich 10 latach. W roku 2010 pożarów powstało w wyniku podpaleń (28%) i nieostrożności osób dorosłych (35%).

W rozpatrywanym 10 letnim okresie występuje tendencja wzrostowa, co obrazuje linia trendu, przy czym dynamika wzrostu innych miejscowych zagrożeń jest wyższa niż dynamika występowania pożarów.

Z analizy danych za lata 2001-2010 należy stwierdzić, iż najwięcej miejscowych zagrożeń powstaje w miesiącach letnich:

lipcu i sierpniu. Taka sytuacja spowodowana była działaniami związanymi z usuwaniem agresywnych owadów (pszczół, os i szerszeni). Od roku 2009 jednostki PSP ograniczyły w tym zakresie działalność do sytuacji w których istnieje niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia.

Ryzyko powstania pożaru na terenach leśnych zmienia się w ciągu roku, na co wpływ mają warunki meteorologiczne, głównie takie jak: wilgotność powietrza, wilgotność ścioły, ilość opadów, prędkość wiatru (częstotliwość zmian kierunku i prędkości ), a także penetracji lasów przez ludność. Potencjalnie największe zagrożenie pożarowe występuje już na początku wiosny, gdy znika pokrywa śnieżna, a przed rozwojem roślinności trawiastej tj. w miesiącach marzec, kwiecień oraz w okresie letniej posuchy, zazwyczaj na przełomie lipca i sierpnia. Na podstawie ewidencji statystycznej można stwierdzić, że w okresie od połowy marca do końca września istnieją dogodne warunki do powstania i

(20)

miejscową ludność, zagrożenie pożarowe w znacznym stopniu zwiększa się niezależnie od wcześniej omówionych czynników.

Z danych wynika, że prawdopodobieństwo wystąpienia dużych pożarów lasu jest małe, a wobec dobrze zorganizowanej służby przeciwpożarowej w nadleśnictwach - znikome. Nie mniej jednak zagrożenie pożarowe w lasach jest bardzo realne, szczególnie podczas długich okresów upałów połączonych z wysoką temperaturą i okresem bez deszczu.

Należy podkreślić, że w sprzyjających warunkach do powstania i rozprzestrzeniania się pożarów przy jednoczesnym wystąpieniu zakłóceń w działaniu służb przeciwpożarowych może dojść do wystąpienia dużych pożarów przestrzennych. Pożar wykazuje wtedy gwałtowny charakter i następuje szybki jego rozwój.

Nadleśnictwa w województwie lubelskim

(21)

ZAGROŻENIA

EPIDEMIOLOGICZNE (choroby zakaźne ludzi, zwierząt oraz roślin)

Zagrożenia epidemiologiczne stanowią biologiczne czynniki chorobotwórcze, które mogą powodować chorobę ludzi, zwierząt lub roślin. Zawleczone w różnej postaci (chorzy ludzie, zwierzęta, rośliny, zakażone przedmioty, towary lub inny materiał biologiczny) i na różnej drodze (transport morski, lotniczy, towary masowe, skażone ściekami wody gruntowe) na teren kraju, województwa, powiatu lub miasta, zagrażają rozwojem danego zakażenia.

Są to najczęściej zachorowania o charakterze masowym i dotyczą wybuchu epidemii i pandemii (w przypadku ludzi), epizootii i panzootii (w przypadku zwierząt) oraz epifitozy (w odniesieniu do roślin).

Pod pojęciem „zagrożenie epidemiczne” należy rozumieć:

− stan zagrożenia wybuchem epidemii spowodowany katastrofami naturalnymi, awariami technicznymi związanymi

z rozwojem cywilizacyjnym, przyczynami politycznymi, ekonomicznymi lub społecznymi;

− stan zagrożenia wybuchem epidemii spowodowany atakiem bioterrorystycznym (przestępczym wykorzystaniem czynników biologicznych) lub użyciem broni masowego rażenia (jądrowej, biologicznej, chemicznej) przez terrorystów lub siły zbrojne walczących stron,

− konkretną jednostkę nozologiczną choroby infekcyjnej (zakaźnej, inwazyjnej lub pasożytniczej).

Na obszarze województwa lubelskiego mogą wystąpić również realne, potencjalne zagrożenia epidemiologiczne, które mogą być spowodowane:

Po pierwsze - katastrofami naturalnymi typu:

− powodzie, podtopienia, zjawiska lodowe na rzekach, jeziorach i zbiornikach wodnych oraz gwałtowne zjawiska atmosferyczne

1. Bardzo rzadkie 2. Rzadkie

3. Możliwe

Teren całego powiatu opolskiego

(22)

− pożary obiektów, zakładów i urządzeń przechowujących lub produkujących materiały niebezpieczne (np. wybuchowe, łatwopalne, TŚP i BŚT);

− masowe występowanie szkodników i chorób roślin;

− masowe choroby zwierząt;

− choroby zakaźne ludzi.

Po drugie - awariami technicznymi związanymi z rozwojem cywilizacyjnym t.j:

− skażeniami substancjami niebezpiecznymi;

− zagrożeniami radiacyjnymi;

− wypadkami komunikacyjnymi lub katastrofami związanymi z transportem materiałów niebezpiecznych lub radiacyjnych.

Po trzecie - sytuacjami kryzysowymi wywołanymi źródłami społecznymi typu:

− działania terrorystyczne;

− działania wojenne.

Katalog zagrożeń obejmuje poniższe rodzaje zagrożeń, które będą miały wpływ na sąsiednie województwa, obszar całego kraju, a także zagrożenia o charakterze transgranicznym.

Rodzaj

zagrożenia Typ

zagrożenia Źródło

zagrożenia

1.

SKAŻ NIA I ZAKAŻENIA BIOLOGICZNE

Biologiczne

1. Zakażony człowiek.

2. Zakażone zwierzę.

3. Zakażona woda.

4. Zakażona żywność.

5. Zakażone przedmioty użytku.

6. Atak terrorystyczny z użyciem czynników biologicznych.

2. _CHEMICZNE^SKAŻENIA Chemiczne

1. Miejsca składowania materiałów niebezpiecznych (TŚP i BŚT).

2. Transport materiałów niebezpiecznych (TŚP i BŚT).

3. Atak terrorystyczny z użyciem czynników chemicznych.

3. RADIACYJNE ^SKAŻENIA Radiacyjne

1. Transport materiałów radioaktywnych.

2. Utrata kontroli nad źródłem promieniotwórczym.

3. Atak terrorystyczny z użyciem czynników radioaktywnych.

(23)

4.

SKAŻENIA I ZAKAŻENIA

WODY

Biologiczne, chemiczne lub

radiacyjne

1. Skażenia wody spowodowane powodzią lub podtopieniami.

2. Wielkoobszarowe przerwy w dostawach energii elektrycznej.

3. Włamania lub akty wandalizmu na urządzeniach wodociągowych.

4. Atak terrorystyczny na ujecie wody z użyciem czynników biologicznych, chemicznych lub radioaktywnych.

5.

SKAŻENIA I ZAKAŻENIA

ŻYWNOŚCI I PRZEDMIOTÓW

UŻYTKU

Biologiczne, chemiczne lub

radiacyjne

1. Błąd ludzki (nieświadome działanie człowieka).

2. Skażenie żywności jako następstwa wystąpienia klęsk żywiołowych.

3. Atak terrorystyczny na żywność

z użyciem czynników biologicznych, chemicznych lub radioaktywnych.

MASOWE CHOROBY ZWIERZĄT (KLASYFIKACJA) Pryszczyca (FMD)

- bydło - owce - świnie

1) Konieczność uboju zwierząt zarażonych lub podejrzanych o zarażenie

2) Zakaz eksportu produktów pochodzenia zwierzęcego 3) Straty ekonomiczne producentów i gospodarki

4) Utylizacja zabitych zwierząt

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

Klasyczny pomór świń (CSF)

- świnie - dziki

1. Konieczność uboju zwierząt zarażonych lub podejrzanych o zarażenie

2. Zakaz eksportu produktów pochodzenia zwierzęcego 3. Straty ekonomiczne producentów i gospodarki

4. Utylizacja zabitych zwierząt

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

teren całego powiatu opolskiego Afrykański pomór świń

(ASF) - świnie - dziki

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

teren całego powiatu opolskiego Choroba pęcherzykowa 1. Konieczność uboju zwierząt zarażonych lub podejrzanych 1. Bardzo rzadkie

(24)

5. Wyznaczenie stref ochronnych A i B

5. Bardzo prawdopodobne Choroba niebieskiego

języka (BT) - owce - bydło - kozy

- dzikie zwierzęta przeżuwające

5. Zakaz przemieszczania zwierząt, nasienia, komórek jajowych i zarodków poza wyznaczone strefy bez właściwych

zaświadczeń

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

Grypa ptaków (HPAI) - drób

- dzikie ptactwo

Rozkład 3 potencjalnych ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na terenie woj. lubelskiego jak i tereny, na których występuje duża koncentracja ferm drobiu i miejsce odpoczynku dzikich ptaków migrujących przedstawia poniżej zamieszczona mapka nr 1.

3. Możliwe

(w okresie migracji ptaków)

(25)

Rzekomy pomór drobiu (ND)

- drób grzebiący (kury, indyki itp.)

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

teren całego powiatu opolskiego Zakaźna martwica

(26)

- pstrągi (łososiowate) 5. Bardzo prawdopodobne Wirusowa posocznica

krwotoczna (VHS) - pstrągi (łososiowate)

1. Straty ekonomiczne producentów

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

hodowle na terenie całego

powiatu opolskiego Zakaźna anemia łososi

(ISA)

- pstrągi (łososiowate)

1. Straty ekonomiczne producentów

1. Bardzo rzadkie 2. Rzadkie

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

hodowle na terenie całego

powiatu opolskiego Gąbczaste

encefalopatie - bydło - owce - kozy

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

Wścieklizna - różne gatunki

zwierząt

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

Salmonelozy - drób

2. Zakaz eksportu produktów pochodzenia zwierzęcego 3. Straty ekonomiczne producentów

3. Możliwe

Skażenie chemiczne

zwierząt 1. Konieczność uboju zwierząt skażonych 2. Utylizacja zabitych zwierząt

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

powiaty zagrożone awarią

w ZA Puławy SA

(27)

Powódź 1. Monitorowanie zagrożenia epidemiologicznego 2. Utylizacja padłych zwierząt

3. Możliwe

teren całego powiatu opolskiego (gm.

Józefów nad Wisłą, Łaziska,

Wilków) GWAŁTOWNE ZJAWISKA ATMOSFERYCZNE:

silne wiatry (huragan), intensywne opady

atmosferyczne, wyładowania atmosferyczne, śnieżyce, silne mrozy

Coraz częściej jednostki Państwowej Straży Pożarnej biorą udział w usuwaniu skutków groźnych anomalii pogodowych (silne wiatry, huragany, opady atmosferyczne). Szczególne przypadki występują w okresach letnich i jesiennych. Gwałtowne opady deszczu, gradu, śniegu doprowadzają do zalewania i zatapiania obiektów budowlanych, niszczenia upraw rolniczych, utrudnienia w komunikacji. Jednostki ochrony przeciwpożarowej w takich sytuacjach prowadzą akcje polegające na ewakuacji zagrożonego mienia, usuwaniu wody z zalanych pomieszczeń, udrażnianiu urządzeń odprowadzających wody opadowe.

Podtopienia zdarzają się w wyniku gwałtownych opadów deszczu lub gwałtownych roztopów na województwie zdarzają się każdego roku. We wszystkich powyższych interwencjach, główne działania jednostek straży pożarnej (PSP i OSP) polegały głównie na wypompowywaniu wody z zalanych obiektów, posesji i rozlewisk, udrażnianie przepustów oraz układanie worków z piaskiem.

Silne wiatry doprowadzają do uszkodzeń obiektów budowlanych, łamią drzewa i tarasują drogi komunikacyjne. Działania straży pożarnej polegają na zabezpieczaniu uszkodzonych elementów budynków, usuwaniu nadłamanych konarów i drzew stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia mieszkańców.

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

(28)

utrudniają życie mieszkańcom. Najczęściej zjawisko to połączone jest z występowaniem znacznych spadków temperatury, co jeszcze bardziej potęguje skalę zagrożeń. Nie do rzadkości należy cykliczne występowanie, dłuższych okresów bez opadów deszczu, które powodują występowanie suszy. Zjawisko to szczególnie odczuwają rolnicy, którzy w takich okresach ponoszą straty w uprawach.

SUSZE Susza - susze spowodowane są długotrwałym ograniczeniem opadów. Różnią się od większości katastrof naturalnych rozpoczynających się nagle, w ściśle określonym momencie i mających szybki oraz gwałtowny przebieg. Trudno określić dokładnie, jaki jest zasięg terytorialny suszy oraz kiedy zaczyna się lub kończy. Rodzaje suszy - Jeśli w Polsce, w okresie wegetacyjnym, przez 20 dni nie ma opadów, uznaje się że nastąpił początek suszy atmosferycznej. Dalszy brak opadów powoduje suszę glebową, która wpływa niekorzystnie na wzrost roślin. Nawet jeśli w tym czasie opady są minimalne, efekty suszy glebowej mogą zostać złagodzone, lecz mimo to susza może przejść w stan suszy hydrologicznej. Susze atmosferyczna i glebowa zanikają stosunkowo szybko, natomiast susza hydrologiczna, której efektem jest niżówka hydrologiczna (czyli obniżenie poziomu wód powierzchniowych i podziemnych) trwa na ogół długo, nawet kilka sezonów, bowiem odbudowa zasobów wodnych wymaga obfitych oraz długotrwałych opadów deszczu i śniegu.

1. Warunki klimatyczne powiatu opolskiego nie sprzyjają występowaniu zjawisk suszy na terenie powiatu

2. Sytuacja hydrologiczna powiatu jest zróżnicowana,

3. Wskutek regulacji koryt rzecznych, osuszano ponad 80%

powierzchni torfowisk oraz ponad 70% powierzchni innych terenów podmokłych, a także wskutek wzrostu powierzchni terenów zabudowanych, znacznie przyspieszony został odpływ wód powierzchniowych i zredukowane możliwości ich naturalnego retencjonowania w ekosystemach dolinnych.

1. Bardzo rzadkie 2. Rzadkie

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

(29)

W zestawieniu z procesem zmniejszania się wydajności i zanikania źródeł, uzyskaliśmy w efekcie wyraźne zmniejszenie się średniorocznych przypływów większości rzek, w porównaniu z latami 50. i 60. XX w..

4. Wskutek jednostronnego – odwadniającego długotrwałego działania urządzeń melioracyjnych, kilka rozległych, przed kilkoma dziesięcioleciami silnie zmeliorowanych obszarów wymaga teraz pilnego nawadniania.

5. Znaczna część pokrywy glebowej województwa sprzyja powstawaniu zjawisk suszy glebowej. Gminy z największym udziałem gleb wybitnie suchych i często silnie przysychających znajdują się szczególnie w regionie Kotliny Chodelskiej,

MASOWE

WYSTĘPOWANIA SZKODNIKÓW

Epidemie chorób grzybowych i inwazje szkodników mogą powodować:

1) w roślinach uprawnych, drzewach i krzewach owocowych:

a) znaczne zmniejszenie plonów owoców, warzyw, zbóż i roślin okopowych lub nawet zupełne zniszczenie upraw (plonów),

b) zmniejszenie podaży owoców i warzyw na rynku lokalnym, a tym samym wzrost cen,

c) ograniczenie produkcji zwierzęcej (drobiu, trzody chlewnej) oraz produkcji mleka,

d) utratę przydatności spożywczej dla ludzi, porażonych chorobami lub zaatakowanych przez szkodniki roślin uprawnych i konieczności przeznaczenia ich na paszę, e) wzrost strat w przechowalnictwie,

f) zmniejszenie planów w roku następnym.

2) w krzewach nieowocowych, roślinach ozdobnych oraz lasach:

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

(30)

jesiennym,

c) znaczne ograniczenie (w stosunku do normalnych) przyrostów pędów,

d) przebarwienie i odkształcenie liści, spowodowane chorobami grzybowymi lub żerowaniem szkodników o aparacie gębowym ssącym.

AWARIE TECHNICZNE WYPADKI

KOMUNIKACYJNE MOGĄCE MIEĆ CHARAKTER MASOWY LUB KATASTROFY (skażenia poprzez przewóz substancji niebezpiecznych),

W województwie lubelskim szczególna koncentracja źródeł niebezpiecznych substancji chemicznych występuje na terenie miast uprzemysłowionych, głownie: Lublina, Puław, Kraśnika, Lubartowa, Chełma, Zamościa, Białej Podlaskiej, Międzyrzeca Podlaskiego, Łukowa, Włodawy, Krasnegostawu.

W największych ilościach występują następujące substancje chemiczne:

- amoniak, propan-butan.

Na terenie powiatu istnieje sieć kolei wąskotorowej tworzącej połączenia pomiędzy miejscowościami Opole Lubelskie – Rozalin – Karczmiska i Nałęczów oraz odcinek z Rozalina do Poniatowej.

Łączna długość linii wąskotorowej wynosi 35 km. Znaczenie tego środka transportu jest niewielkie, służy jedynie jako atrakcja turystyczna powiatu.

Transport drogowy substancji niebezpiecznych odbywa się drogami :

Lp. Trasa Rodzaj materiałów Ilość roczna przewozów T, m³

1 2 3 4

1 Annopol - Opole Lubelskie – Puławy nr 824

Chlor Etylina, ON Propan-butan

4,80 9000 2475 2 Opole Lubelskie – Poniatowa

– Lublin nr 832 Etylina, ON Propan-butan

18000 444 3 Kraśnik - Opole Lubelskie – Etylina, ON 9000

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

(31)

Puławy nr 833 i 747 Propan-butan 980

Z uwagi na niedostateczną infrastrukturę drogową, niezadawalający stan nawierzchni, niewystarczającą ilość obwodnic przy stale rosnącym natężeniu ruchu należy nadal liczyć się ze wzrostem ilości zdarzeń drogowych. Szczególnie groźne mogą być zdarzenia powstałe z udziałem pojazdów przewożących towary niebezpieczne. W ostatnich latach daje się zaobserwować wzrost liczby przewozów materiałów niebezpiecznych na terytorium naszego województwa. Zwiększyła się również ilość materiałów niebezpiecznych przewożonych tranzytem. Katastrofy, wypadki i awarie powstające podczas transportu materiałów niebezpiecznych są szczególnie groźne dla otoczenia. Związane z nimi zagrożenia toksyczne, pożarowe i wybuchowe stwarza bezpośrednie niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia ludzi znajdujących się w strefie objętej emisją i jej dalszymi skutkami.

Brak odpowiedniej ilości obwodnic powoduje, iż przewóz ładunków niebezpiecznych odbywa się przez duże ośrodki miejskie na terenie powiatu, a związany z tym brak odpowiedniej ilości utworzonych parkingów dla jednostek transportujących towary niebezpieczne oraz odpowiednio przygotowanych 2 - 3 składowisk służących do magazynowania i utylizowania materiałów niebezpiecznych (odpadów) uwolnionych w czasie wypadków lub awarii stwarza dodatkowe niebezpieczeństwo.

Według posiadanych danych o rejestrze substancji niebezpiecznych, zlokalizowanych w okolicach powiatu opolskiego największe skupiska towarów niebezpiecznych występują w miejscowości:

1. Puławy- Zakłady Azotowe S.A. w Puławach.

Największe realne zagrożenie dla życia i zdrowia mieszkańców

(32)

służących do przewozu towarów niebezpiecznych. W takich przypadkach istnieje możliwość zanieczyszczenia zasobów wód podziemnych i powierzchniowych oraz gruntu. Decydującym dla skali zagrożeń miejscowych, mogącym powodować również zagrożenia powszechne dla ludności zamieszkałej w pasie nawet do 10 km od tras przewozu, jest przewóz materiałów toksycznych – przede wszystkim chloru i amoniaku. Na terenie powiatu oposlkiego niewiele jest zakładów pracy, które w swoim procesie technologicznym wykorzystywałyby znaczne ilości substancji niebezpiecznych oraz toksycznych środków przemysłowych.

Jedynym zagrożeniem w tym zakresie jest transport wykonywany do skupisk towarów niebezpiecznych w miejscach opisanych powyżej. W ostatnim okresie nastąpił gwałtowny rozwój stacji paliw, autogazu oraz punktów sprzedaży i wymiany butli 11 kg z gazem propan-butan, a co za tym idzie wzmożony ruch drogowy związany z dowozem paliw płynnych i gazowych do punktów dystrybucji.

Mapa ryzyka skażeń chemicznych (tabela)

Rodzaj

zagrożenia Źródło zagrożenia Typ zagrożenia

Prawdo podobień

stwo

Dotkliw ość

Rating ryzyka

Transport TŚP

Katastrofa drogowa lub wypadek komunikacyjny (drogowy/kolejowy) z penetracją do środowiska materiałów

niebezpiecznych.

chemiczne 2 2 Niskie

Transport materiałów radioaktyw nych

katastrofa drogowa, wypadek

komunikacyjny (drogowy lub kolejowy)

radiacyjne

lokalne skażenie środowiska i ludzi spowodowane rozszczelnieniem pojemników transportowych

niskie

SKAŻENIE CHEMICZNE

Skażenie niebezpiecznymi substancjami chemicznymi

w województwie lubelskim może nastąpić na skutek awarii lub część województwa

(33)

rozszczelnienia zbiorników, instalacji bądź rurociągów umieszczonych w zakładach pracy, w których przechowywane są chemikalia.

Na obszarze województwa lubelskiego zlokalizowane są zakłady przemysłowe posiadające, przechowujące lub produkujące toksyczne środki przemysłowe (TSP), zapalające oraz wybuchowe, które w wyniku awarii mogą uwalniać się do otoczenia.

Zagrożenia, jakie powodują te niebezpieczne chemikalia mogą się intensyfikować w zależności od ich właściwości chemicznych, fizycznych i toksycznych.

Toksyczne środki przemysłowe (TŚP), zapalające oraz wybuchowe, to substancje chemiczne będące surowcami, produktami lub półproduktami szeroko stosowanymi w gospodarce ze względu na łatwość ich dostępu.

Skażenia wywoływane przez TŚP działają na organizmy żywe w podobny sposób jak skażenia przy użyciu broni chemicznej (BŚT). Skażenia przemysłowe stwarzają trzy rodzaje zagrożeń:

toksyczne, pożarowe i wybuchowe, natomiast broń chemiczna to zagrożenie typu toksycznego. Jednak ze względu na wyższą toksyczność broni chemicznej niż TŚP, konsekwencje działania TŚP będą w przypadku tego typu skażenia będą dużo mniej dotkliwe. W przypadku skażeń przemysłowych najbardziej charakterystyczne są zatrucia o charakterze progowym, lekkim i średnim. Do zatruć śmiertelnych i ciężkich może dochodzić tylko w rejonie bezpośredniego uwalniania się środków przemysłowych do środowiska. W przypadku skażeń chemicznych przewagę stanowią straty sanitarne, ponieważ większą część będą stanowić osoby wymagające kwalifikowanej pomocy medycznej niż osoby zatrute śmiertelnie.

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

lubelskiego (powiat puławski,

lubelski, bialski, chełmski, zamojski)

(34)

fizycznych, chemicznych, różnej toksyczności oraz różnej skłonności do tworzenia mieszanin wybuchowych, a także różnej palności.

Największe zagrożenie skażeniami chemicznymi w sytuacji awarii stwarzają zakłady przemysłowe posiadające, produkujące lub przechowujące znaczne ilości substancji chemicznych niebezpiecznych ujęte w Wykazie zakładów pracy województwa lubelskiego, które posiadają, produkują lub przechowują toksyczne środki przemysłowe, zapalające i wybuchowe Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego LUW z kwietnia 2010 r.

Najczęstsze przyczyny powodujące powstawanie zagrożeń mogących prowadzić do skażenia chemicznego to przede wszystkim: awarie oraz rozszczelnienie instalacji, rurociągów bądź zbiorników przemysłowych spowodowane błędami ludzkimi oraz powstające z przyczyn niezależnych od człowieka;

a) katastrofy drogowe i wypadki komunikacyjne połączone z uwolnieniem się niebezpiecznych substancji chemicznych;

b) błędy ludzkie popełniane przy przeładunku niebezpiecznych chemikaliów;

c) niewłaściwe zabezpieczenie i magazynowanie materiałów niebezpiecznych;

d) niesprzyjające warunki atmosferyczne (nagłe zmiany temperatury, wiatr, wyładowania atmosferyczne), które ułatwiają rozprzestrzenianie się zagrożeń w miejscu powstania awarii;

e) uwalnianie się substancji chemicznych niebezpiecznych w miejscu ich składowania i magazynowania lub przemieszczania w wyniku klęsk żywiołowych takich jak:

powodzie, wichury i pożary;

f) rozszczelnienie cystern przewożących TŚP i BŚT;

(35)

g) zaniedbania wyspecjalizowanych służb odpowiedzialnych za właściwą gospodarkę niebezpiecznymi odpadami chemicznymi;

Skutkami skażeń chemicznych będą:

a) zatrucia ludności oraz skażenie środowiska (powietrza atmosferycznego, wód powierzchniowych, powierzchni ziemi i wód gruntowych);

b) konieczność ewakuacji ludności z terenów objętych zagrożeniami;

c) konieczność izolacji terenu, na którym wystąpiło skażenie chemiczne;

d) utrudnienia w komunikacji w przypadku powstania skażeń na drodze;

e) czasowe ograniczenia funkcjonowania określonych instytucji i zakładów pracy;

f) trudności w dostawie mediów (wody, prądu, gazu, energii elektrycznej) oraz zaopatrzeniu ludności w podstawowe artykuły oraz leki;

g) konieczność przeprowadzania określonych zabiegów sanitarnych (jeżeli wykonanie ich wiąże się z funkcjonowaniem określonych obiektów produkcyjnych, usługowych, handlowych i innych);

h) konieczność badania gleby, wody, powietrza po przeprowadzeniu działań ratowniczych w celu ustalenia stopnia zagrożenia;

i) konieczność wyłączenia z upraw skażonych gruntów rolnych;

j) zniszczenie środowiska będące wynikiem zaistnienia poważnej awarii;

k) ponoszenie kosztów związanych z awaryjnym zaopatrywaniem ludności w wodę pitną;

(36)

Największe zagrożenie na terenie powiatu stanowi amoniak wykorzystywany w instalacjach chłodniczych w następujących zakładach:

a. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Opolu Lubelskim, Gm.

Opole Lubelskie

b. ZAK w Ratoszynie, Gm. Chodel

c. KABAKO GRUPPE ul. Przemysłowa 42 Opole Lub.

Zakład ZAK jest zlokalizowany w bezpiecznej odległości od większych skupisk ludzkich, poza OSM w Opolu Lubelskim.

Znajduje się ona pośrodku osiedla zamieszkałego przez około 300 osób. Wystąpienie awarii w tym zakładzie może spowodować poważne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia mieszkańców okolicznych domów.

Istotnym elementem zagrożenia chemicznego są stosowane w produkcji kwasy i rozpuszczalniki. W ostatnich latach nastąpił jednak spadek w ilości magazynowania tych substancji. Są, one przechowywane obecnie w wielkościach koniecznych jedynie do bieżącej produkcji.

Przez teren powiatu Opole Lubelskie biegnie odcinek

gazociągu wysokiego ciśnienia. Trasa gazociągu przebiega przez Chodel – Poniatowa Wieś – Budy – Puławy oraz Poniatowa Wieś – Krężnica O. – Bełżyce – Babin – Lublin

Lp. Trasa przebiegu

Rodzaj i średnica przewodu

Ilość roczna

przesyłu w [t] UWAGI

1 Chodel – Poniatowa Wieś – Budy – Puławy

Wysokiego ciśnienia

700

182400 Gaz ziemny

2 Poniatowa Wieś-Krężnica O.

– Bełżyce – Babin – Lublin

Wysokiego

ciśnienia 75800 Gaz

ziemny

(37)

250

Z materiałów toksycznych, a zarazem niebezpiecznych pożarowo i stosowanych na większą skalę należy wymienić: gaz propan-butan, spirytus oraz paliwa płynne (etylina, olej napędowy).

Obecnie na terenie powiatu funkcjonuje 20 stacji prowadzących dystrybucję gazu do pojazdów samochodowych zlokalizowane są w miejscowościach Opole Lubelskie, Poniatowa.

Ilość przechowywanego medium waha się w przedziale 4 - 8 ton na każdej stacji.

Dodatkowo na terenie powiatu istnieje szereg punktów dystrybucji gazu w butlach 11 kg. Transport tych butli odbywa się przy pomocy samochodów dostawczych dostosowanych do tego typu przewozów, niemniej jednak nie zawsze spełniają one podstawowe wymagania bezpieczeństwa.

Na terenie powiatu działa 20 stacji paliw płynnych

prowadzących sprzedaż paliw płynnych. Wykaz stacji przedstawia poniższa tabela.

Lp. Nazwa jednostki Adres – siedziba

Miejsce prowadzenia działalności – lokalizacja

stacji

1 2 3 4

1 PKN „ORLEN” S.A.

w Płocku

ul. Narutowicza 63 20-017 Lublin

Stacja Paliw nr 530 ul. Szkolna 9 24-300 Opole Lubelskie

2 “BPH-OIL”

Sp. z o.o. w Opolu lubelskim

ul. Parkowa 6 24-300 Opole Lub.

Stacja Paliw ul. Parkowa6 24-300 Opole Lubelskie

3 STEWA Import-Eksport Sp. z o.o. Hurtowy Obrót Paliwami

ul. Szkolna 19 24-320 Poniatowa

ul. Przemysłowa 27 24-300 Opole Lub.

(38)

5 „TANK BUD”

Andrzej Rosiński

ul. Kraczewicka 15

24-320 Poniatowa ul. Kraczewicka 15

6

Przedsiębiorstwo Prywatne

„PAWTRANS” Import – Export Międzynarodowy Transport Samochodowy

ul. Szkolna 19

24-320 Poniatowa ul. Szkolna 19

7

Prywatne Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Roman

Janczura

ul. Piłsudskiego 14

24-210 Chodel ul. Piłsudskiego 14

8 „ARC-GAS” S.C.

Dystrybucja Gazu

ul. Spacerowa 14 27-300 Lipsko

Dystrybucja Gazu ARC-GAS S.C.

w Woli Rudzkiej

9 „CILON” S.C.

Stacja Paliw

Kol. Szczekarków 24-313 Wilków

Stacja Paliw „CILON”

w Kol. Szczekarków

10

AGRO-PAL Sp. z o.o.

w Kol. Głusko Duże Głusko Duże 24-310 Karczmiska

Stacja Paliw w Kol. Głusko Duże

11 Stacja Paliw

„DAKO” S.C.

Piotrawin

24-335 Łaziska Piotrawin

12 Spółka Cywilna

„PALPOL” 23-252 Wierzbica

Stacja Paliw w Wrzelowcu 24-300 Opole Lub.

13 P.U.H.

„ADGAZ” S.C.

Kolczyn 23-340 Józefów

Stacja Dystrybucji Gazu w Kolczynie

14 PKN S.A.

Oddział w Lublinie

ul. Narutowicza 63 20-017 Lublin

Stacja Paliw nr 1297 23-340 Józefów n/Wisła

15 Stacja Paliw

„MIRAŻ” S.C.

Boiska 23-340 Józefów

n/Wisła

Boiska

16

Mechanika – Diagnostyka Transport Samochodowy

Stacja Paliw SEDA

ul. Przemysłowa 17 24-320 Poniatowa

Stacja Paliw SEDA w Poniatowej

(39)

17 „S-A-W” S. C. GAZ w Elżbiecie

24-300 Opole

Lubelskie Stacja Paliw w Elżbiecie

18 Stacja Paliw w Przytykach 24-350 Chodel Stacja Paliw w Przytykach

19 TANKBUD

Andrzej Rosiński

ul. Kraczewicka 24-320 Poniatowa

Stacja Paliw w Niezabitowie

20 „TANK BUD”

Andrzej Rosiński

ul. Kraczewicka 109

24-320 Poniatowa ul. Kraczewicka 109

Ryzyko wystąpienia skażenia chemicznego na terenie powiatu opolskiego jest małe. W większości zakładów pracy nagromadzona ilość niebezpiecznych środków chemicznych nie stwarza bezpośredniego zagrożenia dla ludności cywilnej.

Katalog skażeń chemicznych

Lp. Rodzaj

zagrożenia Typ

zagrożenia

A SKAŻENIA

CHEMICZNE Chemiczne

1) Miejsca składowania materiałów niebezpiecznych (TŚP i BŚT).

2) Transport materiałów niebezpiecznych (TŚP i BŚT).

3) Atak terrorystyczny z użyciem czynników chemicznych.

Mapa ryzyka skażeń chemicznych (tabela)

Rodzaj zagrożenia

Źródło zagrożen a

Typ zagrożenia

Prawdopodobień

stwo Dotkliwość Rating ryzyka

(40)

Miejsca składowani a TŚP

Katastrofa przemysłowa, awaria techniczna, rozszczelnieni e zbiorników, niekontrolowa ny wyciek lub uwolnienie TŚP.

chemiczne 2 4 Średnie

Mapa skażeń chemicznych (obszar geograficzny)

(41)

SKAŻENIE RADIACYJNE

Polska nie posiada żadnej elektrowni jądrowej, ale w odległości do ok. 310 km od granic jest 9 czynnych elektrowni jądrowych (24 bloki - reaktorów energetycznych) o łącznej elektrycznej mocy zainstalowanej brutto ok. 15,5s GWe.

Wymienione elektrownie jądrowe obejmują:

• 14 reaktorów WWER-440 (każdy o mocy 440 MWe):

o 2 bloki elektrowni Równe (Ukraina),

o 4 bloki elektrowni Paks (Węgry),

o 2 bloki elektrowni Mochovce (Słowacja),

o 2 bloki elektrowni Bohunice (Słowacja),

o 4 bloki elektrowni Dukovany (Czechy),

• 6 reaktorów WWER-1000 (każdy o mocy 1000 MWe):

o 2 bloki elektrowni Równe (Ukraina),

o 2 bloki elektrowni Chmielnicki (Ukraina),

o 2 bloki elektrowni Temelin (Czechy),

• 4 reaktory BWR:

o 1 blok elektrowni Krümmel (RFN) o mocy 1316 MWe,

o 3 bloki elektrowni Oskarshamn (Szwecja) - o mocach 487, 623 i 1197 MWe,

3. Możliwe

4. Prawdopodobne

część województwa

lubelskiego (powiat puławski,

lubelski, bialski, chełmski,

zamojski

(42)

Źródło: www.paa.gov.pl Stan na 31.12.2010 r.

Zagrożenia radiacyjne na terenie powiatu stwarzają jedynie materiały promieniotwórcze stosowane w urządzeniach pomiarowych.

Tego rodzaju źródła praktycznie nie będą stanowiły większego zagrożenia dla ludzi i ratowników. Istnieje tylko taka możliwość przy rozszczelnieniu lub zniszczeniu tych urządzeń, przy bezpośrednim kontakcie (strefa zagrożenia wynosi 3m). Kierujący akcją ratownicza powinny mieć to na uwadze. Lokalne skażenia radiologiczne mogą również wystąpić w wyniku ewentualnego przemytu materiałów radioaktywnych przez przejścia graniczne.

Zagrożenie skażeniem terenu substancjami promieniotwórczymi może nastąpić w wyniku uwolnienia substancji

(43)

promieniotwórczych podczas awarii reaktorów jądrowych zlokalizowanych poza granicami kraju lub podczas przewozu.

W województwie lubelskim pracuje 80 ZP z substancjami promieniotwórczymi (źródła promieniowania to przeważnie kobalt, cez) - elektrociepłownie, szpitale, kotłownie, instalacje alarmowe, przeciwpożarowe. Wynikłe z tego zagrożenia będą miały charakter lokalny.

Promieniowanie jonizujące jest to promieniowanie składające się z cząstek bezpośrednio lub pośrednio jonizujących albo z obu rodzajów tych cząstek lub fal elektromagnetycznych o długości mniejszej niż 100 nanometrów

Biologiczne skutki promieniowania jonizującego u ludzi można podzielić na dwie grupy:

a) somatyczne - występujące bezpośrednio po napromieniowaniu całego ciała dawką pochłoniętą rzędu 0,75-4 Gy (późniejsze skutki takiego napromieniowania to białaczka, nowotwory złośliwe skóry i kości, zaćma, zaburzenia przewodu pokarmowego, bezpłodność);

genetyczne - związane z mutacjami (małe dawki powodują pojawienie się mutacji w następnych pokoleniach, duże dawki najczęściej są śmiertelne.

Przy uwolnieniu materiałów promieniotwórczych stopień ryzyka będzie zależał od:

− drogi wniknięcia radioizotopów do wnętrza organizmu:

− ryzyko inhalacji,

− ryzyko kontaktowe;

− rodzaju radioizotopu;

− radioaktywności materiału

Symbol promieniowania jonizującego, tzw. „koniczynka" jest bardzo istotną informacją (ostrzeżeniem), ponieważ promieniowanie

(44)

radiologicznego. Jeden n/w zakład wyposażony jest w izotopową wagę do ważenia węgla na taśmociągu załadowczym.

ENERGOPON Sp. z o.o.

w Poniatowej.

Co 60 15 mCi Kotłownia Waga 3 m

Katalog skażeń radiacyjnych

L.p. Rodzaj zagrożenia

Typ

zagrożenia

A SKAŻENIA

RADIACYJNE Radiacyjne

1) Transport materiałów radioaktywnych.

2) Utrata kontroli nad źródłem promieniotwórczym.

3) Atak terrorystyczny z użyciem czynników radioaktywnych.

Mapa ryzyka skażeń radiacyjnych (tabela)

Atak terrorystyczny z użyciem materiałów radioaktywnych

Detonacja ładunku jądrowego/brudnej bomby

radiacyjne

lokalna zagłada ludności, skażenie znacznych obszarów kraju

niskie

Utrata kontroli nad źródłem promieniotwórczym (w tym kradzież oraz przemyt)

źródła promieniotwórcze stosowane

w przemyśle, medycynie oraz przywożone do kraju

radiacyjne

potencjalne zagrożenie otrzymaniem lokalnie niebezpiecznych dawek promieniowania

niskie

Mapa skażeń radiacyjnych (obszar geograficzny)

(45)

(46)

przeważającej części gwałtowną zmianą warunków atmosferycznych, powstającymi zjawiskami jakimi są: trąby powietrzne o bardzo dużej sile wiatru wywołującej ruch wirowy powietrza, obfitymi opadami deszczu powodującymi powódź, jak również opadami śniegu.

Z danych dotyczących łącznej ilości 118 katastrof w latach 2006-2010 na terenie województwa lubelskiego wynika, że największa ilość powstałych katastrof budowlanych spowodowana była zmiennymi warunkami atmosferycznymi, co stanowi 82% z łącznej ich liczby mającej miejsce w województwie lubelskim. Na terenie powiatu opolskiego we wskazanym okresie doszło do 10 katastrof budowlanych.

Stan techniczny obwałowań przeciwpowodziowych rzek:

Wisła i Wyżnica może stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa zarówno dla ich budowli jak i terenów chronionych.

Zagrożenia katastrofą budowlaną powodują odcinki obwałowań położone w dolinach rz. Wisły: Janiszowskiej, Święciechowskiej, Opolskiej, Puławsko-Parchacko-Bochotnickiej i Gołębsko-Dęblińskiej. Są to obwałowania wykonane w latach 20 - 50-tych XX wieku i nie odpowiadają warunkom technicznym, określonym w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20.04.2007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie.

W przypadku nagłego wezbrania wód w rzekach spowodowanych nagłymi roztopami lub długotrwałymi opadami atmosferycznymi i przekroczenia stanów alarmowych, mogą wystąpić przerwania korpusu wałów w miejscach najsłabszych odcinków zagrożonych obiektów na skutek :

- przelania wód przez koronę wału spowodowanego wyższym poziomem fali powodziowej od poziomu korony wału,

- nasilenia zjawisk filtracyjnych w trakcie piętrzenia wody w postaci sufozji lub przebić hydraulicznych w korpusie wału,

3. Możliwe

opolskiego