Główne założenia i cele Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej

(1)

Główne założenia i cele Planu

Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej

Prof. dr hab. Walenty Poczta Bydgoszcz 3-4 marca 2021 r.

(2)

Kontekst wniosku Komisji ws. Rozporządzenia Parlamentu europejskiego i Rady … dotyczącego wsparcia na

podstawie planów strategicznych (PS)

Art. 39 TFUE określa cele wspólnej polityki rolnej:

• zwiększenie wydajności rolnictwa przez wspieranie postępu technicznego, racjonalny rozwój produkcji rolnej, jak również optymalne wykorzystanie czynników produkcji, zwłaszcza siły roboczej;

• zapewnienie w ten sposób odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej, zwłaszcza przez podniesienie

indywidualnego dochodu osób pracujących w rolnictwie;

• stabilizacja rynków;

• zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw;

• zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów.

(3)

Nowy model wdrażania Wspólnej Polityki Rolnej (WPR)

• Każde państwo członkowskie przygotuje Plan Strategiczny dla WPR

• PS obejmuje instrumenty:

• I filara WPR, tj. płatności bezpośrednie oraz działania dotyczące rynków rolnych,

• II filara, czyli wsparcie rozwoju obszarów wiejskich.

• Odpowiedzialność państw członkowskich obejmuje:

• wybór interwencji dostępnych w ramach Planu,

• zasad i warunków dostępu do wsparcia,

• określenie rezultatów realizacji zaplanowanych interwencji (mierzonych odpowiednimi wskaźnikami),

• stworzenie systemu kontroli i monitorowania realizacji PS WPR.

(4)

Cele ogólne (obszary) WPR w okresie 2021-2027

I. Wspieranie inteligentnego, odpornego i

zróżnicowanego sektora rolnego zapewniającego bezpieczeństwo żywnościowe

II. Wspieranie ochrony środowiska i działań w dziedzinie klimatu oraz przyczynianie się do realizacji celów Unii związanych ze środowiskiem i klimatem

III. Wzmocnienie społeczno-ekonomicznej struktury

obszarów wiejskich i zaspokojenie potrzeb społecznych IV. Cel przekrojowy - Wspieranie i dzielenie się wiedzą,

innowacjami i cyfryzacją w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz zachęcanie do ich wykorzystywania

(5)

Cele szczegółowe WPR

I. Wspieranie inteligentnego, odpornego i

zróżnicowanego sektora rolnego zapewniającego bezpieczeństwo żywnościowe

1. Wspieranie godziwych dochodów gospodarstw rolnych i ich odporności w całej Unii w celu

zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego;

2. Zwiększenie zorientowania na rynek i

konkurencyjności, w tym większe ukierunkowanie na badania naukowe, technologię i cyfryzację;

3. Poprawa pozycji rolników w łańcuchu wartości;

(6)

Cele szczegółowe WPR

II. Wspieranie ochrony środowiska i działań w dziedzinie klimatu oraz przyczynianie się do realizacji celów Unii związanych ze środowiskiem i klimatem

4. Przyczynianie się do łagodzenia zmiany klimatu i

przystosowywania się do niej, a także wykorzystanie zrównoważonej energii;

5. Wspieranie zrównoważonego rozwoju i wydajnego gospodarowania zasobami naturalnymi, takimi jak woda, gleba i powietrze;

6. Przyczynianie się do ochrony różnorodności

biologicznej, wzmacnianie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i krajobrazu;

(7)

Cele szczegółowe WPR

III. Wzmocnienie społeczno-ekonomicznej struktury

obszarów wiejskich i zaspokojenie potrzeb społecznych 7. Przyciąganie młodych rolników i ułatwianie rozwoju

działalności gospodarczej na obszarach wiejskich;

8. Promowanie zatrudnienia, wzrostu, włączenia społecznego i rozwoju lokalnego na obszarach

wiejskich, w tym biogospodarki i zrównoważonego leśnictwa;

9. Poprawa reakcji rolnictwa UE na potrzeby społeczne dotyczące żywności i zdrowia, w tym bezpiecznej, bogatej w składniki odżywcze i zrównoważonej

żywności, zapobiegania marnotrawieniu żywności, jak również dobrostanu zwierząt.

(8)

PS WPR – Plan finansowy

• Okres przejściowy 2021-2022

• Plan finansowy dotyczy lat 2023-2027

• łączny budżet obu filarów WPR wyniesie 22 218 mln euro

^,

• I filar - 15 618 mln euro,

• II filar - 6 600 mln euro.

• Przesunięcie środków (w wysokości 30% alokacji) z II filaru na I filar spowoduje, że kwoty będą następujące:

• I filar - 17 598 mln euro,

• II filar - 4 620 mln euro.

(9)

PS WPR - Plan finansowy a możliwości interwencji – II filar

2007-2013 - 17,4 mld euro - 2,5 mld euro/1rok 2014-2020 - 13,6 mld euro - 1,95 mld euro/rok 2023-2027 - 4620 + obowiązkowe

współfinansowanie krajowe = 5 725 mln euro.

- 1,15 mld euro/rok

(10)

PS WPR - Plan finansowy a możliwości interwencji

PS WPR – podstawowe kwestie istotne z punktu widzenia zakresu i wielkości interwencji:

• De facto ze środków WPR koncentracja wsparcia w

I filarze,

• Możliwości interwencji w II filarze będą uzależnione od wielkości dopłat do II filara WPR z budżetu krajowego,

• Udział Polityki Spójności we wsparciu obszarów wiejskich i sektora rolnego,

• Udział Funduszu Odbudowy we wsparciu obszarów wiejskich i sektora rolnego,

• Dobre ukierunkowanie wsparcia (na nowoczesne, sprawne ekonomicznie i środowiskowo rolnictwo).

(11)

Podstawa PS WPR 2021-2027

• DIAGNOZA

• ANALIZA SWOT

• POTRZEBY I WYNIKAJĄCE Z NICH PRIORYTETY

DIAGNOZA ANALIZY SWOT POTRZEBY/PRIORYTETY

INTERWENCJA

(12)

DIAGNOZA PS WPR

Diagnoza wskazuje na kilka ważnych problemów polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich:

• duże zasoby potencjału produkcyjnego przy niewielkim jego wykorzystaniu,

• niższe dochody w rolnictwie w stosunku do

pozarolniczych sektorów,

• niższa produkcja i dochody w rolnictwie polskim w

stosunku do rolnictwa w większości pozostałych

krajów UE.

(13)

DIAGNOZA PS WPR

Wskazane i opisane w Diagnozie problemy polskiego sektora rolnego i obszarów wiejskich wynikają z kilku zasadniczych przyczyn:

• wadliwej struktury agrarnej,

• relatywnie niskiego kapitału ludzkiego w rolnictwie i na obszarach wiejskich,

• relatywnie niskiego kapitału społecznego - niechęci rolników do podejmowania działań wspólnych,

• wieloaspektowego wykluczenia mieszkańców obszarów wiejskich, w tym rolników (np. niska dostępność komunikacyjna, zagospodarowanie

infrastrukturalne, kompetencje cyfrowe) przy znacznym zróżnicowaniu tego zjawiska.

(14)

DIAGNOZA a ANALIZA SWOT

Kontynuacją DIAGNOZY jest część opisowa ANALIZY SWOT.

SWOT-y dość trafnie opisują stan bieżący rolnictwa.

(15)

DIAGNOZA a ANALIZA SWOT

W wykonanej analizie oraz opisie wskazano, że:

• podstawową słabą stroną polskiego sektora

rolnego jest wadliwa struktura agrarna, skutkująca niskimi dochodami znacznej części gospodarstw (szczególnie małych),

• Niska jest jakość zarządzania:

• stosowanie niepoprawnych (i często negatywnie wpływających na stan środowiska) technologii,

• brak możliwości implementacji nowoczesnych rozwiązań technicznych, w tym związanych z cyfryzacją i

rolnictwem precyzyjnym.

(16)

DIAGNOZA a ANALIZA SWOT

W PS WPR są stosowane określenia:

• Gospodarstwa towarowe,

• Gospodarstwa małe,

• Gospodarstwa średnie,

• Gospodarstwa duże,

• Gospodarstwa aktywne,

• Gospodarstwa o relatywnie dużym potencjale

rozwojowym.

Brak jednak ich definicji!

(17)

Wybrane dane liczbowe dotyczące

Diagnozy i Analizy SWOT PS WPR

(18)

Miejsce rolnictwa polskiego w UE w zakresie potencjału produkcyjnego

(zasoby czynników produkcji i gospodarstwa rolne)

Czynnik produkcji Miejsce w UE 28

Udział w UE 28 (%)

Praca 1 18,1

Ziemia 5 8,3

Kapitał 7 5,2

Gospodarstwa rolne

Gospodarstwa

ogółem 2 13,5

Źródło: opracowanie własne na podstawie Eurostat

(19)

Relacje między

czynnikami produkcji:

praca : ziemia

praca : kapitał

kapitał : ziemia

(20)

Nakłady kapitałowe na 1 ha UR w 2017 roku (tys. euro)

1,7 2,0

1,0 0,6 0,6 0,7 0,8 1,0 1,0 1,01,11,1 1,1 1,2 1,2 1,4 1,4 1,4 1,8 1,9 1,9 2,1 2,2 2,7 2,8 3,1 3,5 3,6 5,1

6,3 11,7

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0

UE-28 UE-15 UE-12 Łotwa Bułgaria Litwa Estonia Chorwacja Rumunia Słowacja Polska Czechy Hiszpania Irlandia Węgry Wielka Brytania Grecja Portugalia Szwecja Francja Finlandia Słowenia Austria Niemcy Włochy Luksemburg Dania Cypr Belgia Malta Holandia

2-5 tys. euro

(21)

Nakłady kapitałowe na 1 AWU w 2017 roku (tys. euro)

33,1 55,5

11,0 8,0 9,5

9,6

10,8 12,7 13,6 14,5 14,7 14,8 15,016,724,233,2 37,4 37,739,4 39,9 41,5

55,0 58,4

75,0 79,3

93,4 98,1

118,4123,7 142,6

182,8

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0 140,0 160,0 180,0 200,0

UE-28 UE-15 UE-12 Rumunia Chorwacja Polska Bułgaria Słowenia Malta Grecja Litwa Węgry Łotwa Portugalia Cypr Hiszpania Irlandia Czechy Estonia Włochy Słowacja Finlandia Austria Francja Wielka Brytania Niemcy Szwecja Luksemburg Belgia Holandia Dania

30-150 tys. euro

(22)

Wyposażenie pracujących w rolnictwie w zasoby ziemi (ha UR/1 AWU)

19,2 27,1

10,9

2,2 6,1 6,7 7,9

8,7

9,8 10,211,611,912,214,418,019,7

24,525,126,228,229,030,433,534,1

38,439,340,5

50,152,853,8 58,3

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

UE-28 UE-15 UE-12 Malta Słowenia Cypr Rumunia Polska Chorwacja Grecja Portugalia Węgry Holandia Włochy Bułgaria Litwa Belgia Łotwa Austria Finlandia Hiszpania Irlandia Czechy Niemcy Luksemburg Francja Słowacja Estonia Dania Szwecja Wielka Brytania

30-50 ha

(23)

Kraje

Relacje między zasobami i nakładami czynników produkcji UR na 1 AWU

(ha)

<10;>30

Nakłady kapitału na 1 AWU (tys. euro)

<15;>50

Nakłady kapitału na 1 ha UR (tys. euro)

<1,2;>2,2

UE-28 19,2 33,1 1,7

Belgia 24,5 123,7 5,1

Bułgaria 18,0 10,8 0,6

Czechy 33,5 37,7 1,1

Dania 52,8 182,8 3,5

Francja 39,3 75,0 1,9

Grecja 10,2 14,5 1,4

Hiszpania 29,0 33,2 1,1

Holandia 12,2 142,6 11,7

Irlandia 30,4 37,4 1,2

Niemcy 34,1 93,4 2,7

Polska 8,7 9,6 1,1

Portugalia 11,6 16,7 1,4

Rumunia 7,9 8,0 1,0

Słowacja 40,5 41,5 1,0

Węgry 11,9 14,8 1,2

Włochy 14,4 39,9 2,8

(24)

Wydajność pracy w polskim rolnictwie i w państwach UE- 28 w latach 2012-2017 (WDB w tys. euro/AWU).

Źródło: Za Diagnoza …; Na podstawie: Economic accounts for agriculture - values at current prices [aact_eaa01], Agricultural labour input statistics:

absolute figures (1 000 annual work units) [aact_ali01] (data pobrania: 27.08.2020).

Δ = 11,8 Δ = 13,7

(25)

Dochód z czynników produkcji w cenach bieżących na jednego pełnozatrudnionego w rolnictwie w Polsce i UE28, w latach 2012-2017 (w tys. euro/AWU)

* Dane szacunkowe

Δ = 9,9 Δ = 11,5

(26)

Dochód z czynników produkcji w cenach bieżących na jednego pełnozatrudnionego w rolnictwie w

państwach UE-28, w 2019* roku (w tys. euro/AWU).

* Dane szacunkowe

(27)

GOSPODARSTWA ROLNE OGÓŁEM 1 506 620

GOSPODARSTWA W POLU OBSERWACJI FADN 730 879

GOSPODARSTWA OSIĄGAJĄCE DOCHÓD POWYŻEJ MINIMALNEGO WYNAGRODZENIA

456 884

GOSPODARSTWA RODZINNE

454 800

775 741

273 995

2 084

- gospodarstwa wytwarzające poniżej 10% standardowej produkcji

- gospodarstwa nie osiągające dochodu FWU na poziomie minimalnego wynagrodzenia netto

- gospodarstwa osób prawnych i z ponad 50% pracy najemnej

30,2% gosp. rolnych ogółem

GOSPODARSTWA ROLNE W POLSCE (szt.) (kryterium delimitacji –

płaca minimalna netto = dochód FWU, forma prawna i udział pracy najemnej) (2019 r.)

Źródło: Obliczenia własne na podstawie FADN

(28)

GOSPODARSTWA ROLNE OGÓŁEM 1 506 620

GOSPODARSTWA W POLU OBSERWACJI FADN 730 879

GOSPODARSTWA OSIĄGAJĄCE DOCHÓD POWYŻEJ MINIMALNEGO WYNAGRODZENIA

149 443

GOSPODARSTWA RODZINNE

147 359

775 741

581 436

2 084

- gospodarstwa wytwarzające poniżej 10% standardowej produkcji

- gospodarstwa nie osiągające dochodu FWU na poziomie średniego wynagrodzenia netto

- gospodarstwa osób prawnych i z ponad 50% pracy najemnej

9,8% gosp. rolnych ogółem

GOSPODARSTWA ROLNE W POLSCE (szt.) (kryterium delimitacji – płaca średnia netto = dochód FWU, forma prawna i udział pracy najemnej) (2019r.)

Źródło: Obliczenia własne na podstawie FADN

(29)

Gospodarstwa w Polsce w zależności od wielkości ekonomicznej

(2019 r.) (FADN)

Wyszczególnienie

SO Razem

Bardzo

małe Małe Średnio- małe

Średnio-

duże Duże Bardzo

duże 2 ≤ € < 8 8 ≤ € < 25 25 ≤ € < 50 50 ≤ € < 100 100 ≤ € < 500 € ≥ 500 Liczba gospodarstw 730 883 273 995 307 441 95 331 35 712 16 320 2 084

Powierzchnia użytków rolnych (ha)

20,5 8,4 15,2 27,3 45,0 105,9 983,5

Produkcja (tys. zł) 137,9 34,0 79,4 191,7 386,5 1136,7 7883,9

Dotacje 30,6 12,1 25,0 45,3 69,5 135,4 1125,0

Dochód 43,7 10,1 30,4 81,0 152,9 333,3 596,4

Dochód na osobę pełnozatrudnioną

rodziny (tys. zł/FWU)

28,8 8,2 20,2 46,4 81,3 182,5 422,6

Inwestycje netto -3,6 -4,8 -6,1 -4,3 20,2 27,9 -97,8

Źródło: FADN, 2019 r., IERiGŻ 2020.

(30)

Gospodarstwa w zależności od wielkości ekonomicznej

Liczba

gospodarstw

Klasy wielkości ekonomicznej w tys. euro

25 ≤ € <

50

50 ≤ € <

100

100 ≤ €

< 500

500 ≤ € 1000

€ ≥ 1000

Razem

Wg FADN (2019)

95331 35172 16320 2084 148 907

Wg GUS (2018) 109 161 58 938 30 279 2 273 1 182 201 833

Źródło: FADN, 2019 r., IERiGŻ 2020., Charakterystyka gospodarstw rolnych, GUS 2018.

Można szacować, że tylko około 150-200 tys. gospodarstw uzyskuje poziom dochodów z produkcji rolniczej, zapewniający realizację celu konsumpcyjnego i rozwojowego. Ta grupa gospodarstw decyduje o konkurencyjności polskiego rolnictwa

(31)

Gospodarstwa powyżej 100 ha UR w Polsce

Grupy

obszarowe

Liczba Udział (%)

UR tys.

ha

Udział (%)

100 - 200 7 661 0,5 1034,0 7,1

200 - 300 2 169 0,2 530,0 3,6

300 - 500 1 258 0,1 483,6 3,3

500 - 1000 758 0,1 517,3 3,6

1000 ha i więcej 270 0,0 509,7 3,5

Razem 12 116 0,9 3074,6 21,1

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznik Statystyczny Rolnictwa, GUS Warszawa 2015; Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2016 r., GUS Warszawa 2017 r.

(32)

DIAGNOZA i ANALIZA SWOT – czego brakuje?

W Diagnozie i Analizie SWOT pominięto kilka innych zasadniczych kwestii ważnych z punktu widzenia kształtowania PS WPR:

• istnienie gospodarstw „fikcyjnych” (jaki mają udział w ponad 1,3 mln gospodarstw uzyskujących dopłaty bezpośrednie?),

• występowanie szarej strefy dzierżaw ziemi rolniczej i jej wpływ na:

• wypłaty dopłat bezpośrednich właścicielom gruntów a nie użytkownikom (rolnikom),

• ubezpieczenia rolne,

• udział w PROW,

• spełnianie norm środowiskowych,

• dopłaty do paliwa rolniczego,

• udział w ekoschematach,

• i in.

• funkcjonowanie rynku ziemi rolniczej i jego efektywność,

• ocena skuteczności dotychczasowych interwencji (np. dopłat do gospodarstw ekologicznych, do produkcji, do działań rolno-

środowiskowo-klimatycznych).

(33)

DIAGNOZA i SWOT-y – kwestie dyskusyjne

• Wątpliwa jest teza o dużym potencjale integracyjnym polskiego rolnictwa.

• Wskazywanie na wysoką jakość polskiej żywności, jej wyjątkowość i rozpoznawalność na rynkach

międzynarodowych nie znajduje potwierdzenia rynkowego.

• W analizie przeceniono stan i możliwości rozwojowe:

• agroturystyki,

• rolnictwa ekologicznego.

• Mocno dyskusyjne jest utożsamianie niskiego poziomu stosowania przemysłowych środków produkcji z jakością wytwarzanych produktów.

• Dyskusyjnie jest ujęta alternatywa pomiędzy rolnictwem konwencjonalnym (industrialnym) i zrównoważonym.

(34)

SWOT-y a Potrzeby i priorytety–

kwestie dyskusyjne

• Zbyt szeroka rekomendacja dla wsparcia związanego z produkcją.

• Zasadnie wskazuje się na potrzebę wsparcia ONW (zastrzeżenie budzi brak warunkowości).

• Priorytety w dużej mierze koncentrują się ona na wspieraniu małych gospodarstw i wyrównywania dochodów poprzez publiczne transfery o de facto socjalnym charakterze.

• Nie wyjaśniono, jak małe gospodarstwa w znaczeniu ich wielkości ekonomicznej (których jest większość) zrealizują:

• zdolność do implementacji nowoczesnych rozwiązań technicznych i technologicznych,

• udział w integracji poziomej i pionowej,

• uczestnictwo w nowoczesnych formach handlu (np.

elektronicznego) i stworzeniu silnej pozycji w łańcuchu wartości,

• wkład w wyzwania środowiskowe i klimatyczne.

(35)

SWOT-y a Potrzeby i priorytety – kwestie dyskusyjne

Ma miejsce pomijanie w Potrzebach oczywistych ustaleń.

• W SWOT stwierdzono: „Wśród gospodarstw odpowiedzialnych za produkcję towarową w Polsce 79,6% stanowią gospodarstwa bardzo małe i małe. Gospodarstwa te mimo niskiej

produktywności i dochodowości odpowiedzialne są za ponad 34% wartości produkcji gospodarstw towarowych i gospodarują na blisko 50% użytków rolnych.”

• Jeśli:

• małe mają 50% zasobów ziemi a wytwarzają tylko 34% produkcji,

• to pozostałe mając do dyspozycji też 50% ziemi wytwarzają 66%

produkcji,

• a zatem różnice w wydajności ziemi są dwukrotne!!!

Gospodarstwa, które posiadają niewielkie zasoby ziemi powinny cechować się wyższą wydajnością ziemi. W polskim rolnictwie jest odwrotnie. To jest problem, który powinien być właściwie widziany w kontekście całego PS WPR.

(36)

PS WPR powinien się wpisać w nowy

paradygmat rozwoju rolnictwa w XXI wieku

Rolnictwa musi:

• Zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe (w ujęciu

globalnym rozwiązać problem głodu i niedożywienia),

• Zapewnić zachowanie zasobów naturalnych (w tym lasów deszczowych),

• Uczestniczyć w walce ze zmianami klimatycznymi,

• W Polsce spełniać istotną rolę makroekonomiczną.

Źródło: von Witzke H. (2010 r.)

(37)

PS WPR a „złoty” trójkąt wzrostu produktywności

Zwiększenie dostaw żywności

Zwiększenie korzyści dla

środowiska

Zwiększenie ochrony

klimatu WZROST

PRODUKTYWNOŚCI

Źródło: Witzke H., Noleppa S. (2013)

(38)

Na podstawie Diagnozy i analizy SWOT konieczne jest wskazanie gospodarstw

• posiadających już obecnie potencjał rozwojowy w zakresie towarowej produkcji rolniczej,

• mogących uzyskać potencjał rozwojowy po uzyskaniu właściwie ukierunkowanego wsparcia,

• mogących partycypować w niszowym i lokalnym rynku produktów wysokojakościowych,

• nastawionych na ochronę cennych siedlisk przyrodniczych,

• nieposiadających możliwości rozwojowych.

Powinno to być ważnym celem i efektem Diagnozy i Analizy SWOT, ponieważ planowane formy wsparcia, aby były efektywne, muszą być właściwie adresowane (ukierunkowane).

(39)

PS WPR – konieczne priorytety wsparcia

W PS WPR powinny być wspierane strategie rozwoju rolnictwa prowadzące do wzrostu wydajności pracy (wartości dodanej na 1

pracującego) uzależnione od zasobów ziemi w gospodarstwie:

1. Gospodarstwa duże – „mogą” się rozwijać w oparciu o duże zasoby ziemi i kapitału na 1 pracującego

• duża wartość dodana na jednostkę pracy,

(40)

PS WPR – konieczne priorytety wsparcia

2. Gospodarstwa mniejsze – „muszą” się rozwijać w oparciu o duże zasoby pracy i/lub kapitału (finansowego i ludzkiego) na 1 pracującego i na 1 ha UR

• duża wartość dodana na:

 1 jednostkę ziemi,

1 jednostkę zasobów pracy,

1 jednostkę produktu!

Obie strategie winny być wspierane przez politykę rolną – powinno to znaleźć odzwierciedlenie w PS WPR i

projektowanych interwencjach!

Finalny oczekiwany skutek rozwoju – poprawa

konkurencyjności oraz parytetowa produktywność

pracy i opłata tej pracy!

(41)

Gospodarstwa w Polsce w zależności od wielkości ekonomicznej

(2019 r.) (FADN)

Wyszczególnienie

SO Razem

Bardzo

małe Małe Średnio- małe

Średnio-

duże Duże Bardzo

duże 2 ≤ € < 8 8 ≤ € < 25 25 ≤ € < 50 50 ≤ € < 100 100 ≤ € < 500 € ≥ 500 Liczba gospodarstw 730 883 273 995 307 441 95 331 35 712 16 320 2 084

Powierzchnia użytków rolnych (ha)

20,5 8,4 15,2 27,3 45,0 105,9 983,5

Produkcja (tys. zł) 137,9 34,0 79,4 191,7 386,5 1136,7 7883,9

Dotacje 30,6 12,1 25,0 45,3 69,5 135,4 1125,0

Dochód 43,7 10,1 30,4 81,0 152,9 333,3 596,4

Dochód na osobę pełnozatrudnioną

rodziny (tys. zł/FWU)

28,8 8,2 20,2 46,4 81,3 182,5 422,6

Inwestycje netto -3,6 -4,8 -6,1 -4,3 20,2 27,9 -97,8

Źródło: FADN, 2019 r., IERiGŻ 2020.

(42)