Antoni Lewek
Kronika ATK
Studia Theologica Varsaviensia 13/2, 243-260
S tu d ia T heol. Vars. 13 (1975) nr 2
KRONIKA ATK
I. D ZIA Ł A L N O ŚĆ UCZELN I W I SEM. 1974/75 R.
1. O k r e s w a k a c y j n y
W dniach 2—3 VII 1974 r. odbyły się na ATK egzaminy wstęp ne na 1-Sizy rok studiów. W czasie przerwy wakacyjnej pełniły dyżury redakcje wydawanych przez Akademię czasopism nauko wych (Studia Theologica Varsaviensia, Prawo Kanoniczne, Studia
Philosophiae Christianae). Studenci podczas wakacji przebywali
na obozach: w Trzebieży nad Zalewem Szczecińskim na obozie żeglarskim, w Białym Borze na obozie jeździeckim, w Karpaczu
(studenci muzykologii) na obozie szkoleniowym.
W dniach 26—27 IX 1974 r. obradowała w ATK sekcja dogma tyczna teologów polskich. Podczas spotkania wygłoszono następu jące referaty: fes. doc. dr halb. J. T i s c h n e r , Filozoficzne tlo
współczesnej chrystologii; 'ks. dr A. N o s o 1, Niemiecka chrysto logia egzystencjalna; ks. doc. dr hab. A. S k o w r o n e k , Współ czesna chrystologia flamandzka. Po referatach odbyła się dysku
sja panelowa. Spotkanie zakończyło się podaniem komunikatów i podsumowaniem obrad.
Dnia 1 X 1974 r. rektor Uczelni (wraz z przedstawicielami Se natu spotkał się ze studentami 1-go roku pouczając ich o podsta wowych obowiązkach studenta i zachęcając do pilnej pracy, nie tylko w zakresie obranej specjalizacji, lecz również w kołach nau kowych i organizacjach studenckich.
2. I n a u g u r a c j a n o w e g o r o k u a k a d e m i c k i e g o Inauguracja nowego roku akademickiego, która się odbyła na ATK w dniu 13 XI 1975 r., nosiła szczególnie uroczysty charak ter. Zbiegła się bowiem z jubileuszem 20-lecia istnienia Akademii jako samodzielnej wyższej uczelni. Uroczystość rozpoczęła się Mszą św. koncelebrowaną pod przewodnictwem Wielkiego
Kan-244 K R O N IK A ATK [2]
clerza ATK, ks. Stefania Kardynała W y s z y ń s k i e g o . Homilią wygłosił ks. doc. dr hab. A. Z u b e r b i e r . Następnie miała miej sce oficjalna część obchodów.
Przemówienie inauguracyjne wygłosił ks. prof. dr hab. J. S t ę p i e ń , rektor ATK. Na wstępie zaznaczył, że uroczystość ma na celu podkreślenie dorobku naukowego Uczelni i jej wkładu w kul turę PRL. Przede wszystkim złożył specjalne podziękowanie Wiel kiemu Kanclerzowi za dokumenty regulujące kanoniczność stopni naukowych nadawanych w ATK. Przekazał również na ręce przedstawicieli władz państwowych podziękowanie za przyznane przez Radę Państwa nominacje dla pracowników ATK, odznacze nia państwowe oraz nagrody Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyż szego i Techniki. Wyraził też nadzieję na włączenie w najbliż szym 5-<leciu do narodowego planu gospodarczego inwestycji na rozbudowę Akademii.
Przechodząc do aktualnych zadań Uczelni, ks. rektor wskazał na związanie ich z programem wysuniętym przez ostatni kongres Międzynarodowej Federacji Uniwersytetów Katolickich, której ATK jest członkiem. Program ten obejmuje szeroko pojętą dzia łalność w kierunku humanizacji życia, przyczyniającą się do zwiększania doroblku w dziedzinie nauki i kultury dla dobira czło wieka. Jednocześnie obok służby człowiekowi ATK pragnie współ działać na rzecz Kościoła Powszechnego, podejmując pracę na płaszczyźnie teologicznej, filozoficznej i prawnej. Zadania te Uczelnia wyipełni najlepiej włączając się we współczesne nurty nauki światowej i polskiej oraz wzbogacając je własnymi osiąg nięciami. Ks. rektor poinformował, że w tym celu ATK nawią zała niedawno współpracę z Instytutem Polityki Naukowej i Szkol nictwa Wyższego. Wynikiem tej współpracy jest zapoczątkowanie prac z zakresu ogólnej dydaktyki studiów wyższych, obejmującej również zagadnienia wychowawcze oraz postulat doskonalenia kadr naukowych dla Uczelni o specyficznym profilu. Celowi te mu ma służyć im. in. utworzenie w ub. r. ak. studium informatyki o charakterze interdyscyplinarnym. Wszystkie te inicjatywy, poza celami ściśle naukowymi, dążą do nawiązania dialogu ze współ czesnym światem.
Następnie głos zaibrali delegaci uniwersytetów zagranicznych. Ks. prof. dr P. P o u p a r d , rektor Instytuitu Katolickiego w Pa ryżu, reprezentujący jednocześnie prezydium FIUC, przekazał ży czenia dla ATK z okazji 20-lecia jej działalności. Wspomniał też o więzach przyjaźni łączących Francję z Polską i o znaczeniu wzajemnej wymiany myśli dla rozwoju obu krajów. Ks. prof, dr P. C h e v a l i e r , rektor wydziałów katolickich w Lyonie,
pod-[3] KRO,N IK A A TK 245
kreślił konieczność międzynarodowej współpracy dla budowania i pogłębiania jedności taik Kościoła Powszechnego, jak i całej ro dziny ludzkiej.
Z kolei ks. prorektor ATK, prof. dr hab. I. S u b e r a , odczytał telegramy nadesłane przez księży biskupów oraz wyższych przeło żonych zakonnych. Następnie złożył sprawozdanie z działalności Uczelni za r. ak. 1973/1974. Akademia zatrudniała w roku sprawo zdawczym 104 pracowników etatowych (w tym 7 profesorów zwyczajnych, 11 nadzwyczajnych, 18 docentów, 4 doktorów habi litowanych, 33 adiunktów); 88 osób prowadziło zajęcia zlecone. Na Wydziale Teologicznym studiowało 877 osób, na Wydziale Prawa Kanonicznego — 158, na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej — 376. Akademia wydawała 3 czasopisma naukowe oraz Biuletyn
Informacyjny. Biblioteka zakupiła 4 552 woluminy, uzyskała z wy
miany 981 woluminów, otrzymała w darze 3 994 woluminy. Bud żet ATK wynosił 24 851 000 zł.
Po sprawozdaniu odbyła się uroczysta immatrykulacja przedsta wicieli nowoprzyjętych studentów. Chór akademicki pod kierun kiem ks. dr Z. P i a s e c k i e g o odśpiewał Gaudę Mater Polonia. Wykład inauguracyjny pt. Dwudziestolecie Akademii Teologii
Katolickiej wygłosił ks. prof. dr hab. J. S. P a s i e r b , prodziekan
Wydziału Teologicznego. Mówca przedstawił rozwój Akademii na przestrzeni 20 lat podkreślając wzrost kadry naukowej, powstanie nowych kierunków studiów, osiągnięte wyniki w dziedzinie ba
dań. Ukazał też perspektywy dalszego rozwoju.
W przemówieniu zamykającym uroczystość ks. Prymas Stefan W y s z y ń s k i przypomniał o konieczności nieszczędzenia sił dla budowania coraz lepszego stosunku człowieka do człowieka i obo wiązku poszanowania jego godności. Cel ten powinien przyświe cać zwłaszcza działalności uczelni katolickiej. Mówiąc o przeobra żeniach cywilizacyjnych naszego kraju podkreślił, że w centrum ich winna się znaleźć troska o człowieka widzianego w pełnym wymiarze, tj. jako osoba ludzka.
Podczas inauguracji władze państwowe reprezentowali: wicedy rektor Urzędu do Spraw Wyznań, mgr A. M e r k e r , oraz naczel nik Urzędu, mgr A. Wo ło wi c z . Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki reprezentował wicedyrektor Departamentu Studiów Uniwersyteckich, mgr A. Żor . Z ramienia władz miej skich przybył Z. F i j e w s k i , dyrektor Wydziału do spraw Wy znań Urzędu m. st. Warszawy. Z KUL w inauguracji wzięli udział: ks. rektor prof, dr hab. M. А. К r ą p i e с oraz ks. dzie kan P. H e m p e r e k, zaś z ChAT — ks. rektor, prof, dr W. G a- s t p a r y i prorektor tej Uczelni, ks. prof. dr J. K l i n g e r .
2 4 6 K R O N IK A ATK [4] Z zagranicy, poza wspomnianymi gośćmi, przybyli: prof. dr R. M a t e r d e — dziekan Wydziału Naiuk Przyrodniczych w Lyonie; prof. dr P. W. S c h e e 1 e, dyrektor ośrodka ekumenicznego w Pa- deborn; prof. dr Ch. Н у a r t z Belgii. W uroczystości brali rów nież udział ambasadorzy: Francji — L. D o u g e i Włoch — M. M o n d e l l o . Obecni byli posłowie na Sejm PRL: W. A u l e у t- n e r , J. H a g m a j e r , W. J a n k o w s k i , Z. К o m e n d e r, K. Ł u b i e ń s k i , J. S a w a j n e r i J. Z a b ł o c k i . Niaidlto w uroczy stości uczestniczył dziekan generalny WP płk dr J. H u m e ń s к i. Tego samego dnia w godzinach popołudniowych odbyło się wrę czenie odznaczeń i nagród państwowych przyznanych pracowni kom Akademii. Krzyże Oficerskie Orderu Odrodzenia Polski otrzymali: ks. J. S t ę p i e ń i ks. I. S u b e r a ; Krzyże Kawaler skie — ks. St. G r z y b e k , ks. Cz. J a k u b i e c , ks. К. К ł ó s a k, ks. R. P a c i o r k o w s k i , ks. I. R ó ż y c k i , ks. H. B o g a c k i ; Złote Krzyże Zasługi — ks. Cz. B a r a n , Ks. J. M у ś к ó w, ks. T. Ś l i p k o , W. D z i e d z i a k , ks. J. C h a r y t a ń s k i , ks. J. P i- kul i i k, ks. F. Z a p ł a t a , ks. K. N a s i ł o w s k i , ks. M. L u- b a ń s k i , ks. A. Z u b e r b i e r ; Srebrne Krzyże Zasługi — ks. E. M o r a w i e c , ks. H. J u r o s, ks. J. P r y s z m o n t, J. G ł u c h , E. Wy s z o m a r s k i , A. J a s t r z ę b s k i , C. K o z a k i e w i c z , Z. B e d y ń s k a , H. P r e ś, M. T o m c z a k ; Brązowe Krzyże Za sługi — Z. D u d z i ń s k a i J. P u c h a l s k a . Aktu dekoracji do- kioiniał wicedyrektor Urzędu do Spraw Wyznań, mgr A. M e r k e r .
W imieniu odznaczonych podziękowanie złożył ks. prof, dr hab S. G r z y b e k , dziekan Wydziału Teologicznego ATK.
Przedstawiciel Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Teęh- niki, mgr A. Ż o r wręczył następującym nauczycielom akade mickim nagrody naukowe: I stopnia — ks. J. S t ę p n i o w i ; II stopnia — ks. I. S u b e r z e i fcs. H. B o g a c k i e m u ; III stop nia — M. G o g а с z o w i, A. Ś w i ę c i c k i e m u , ks, J. Ł a c h o wi, ks. J. P i k u l i k o w i, ks. J. P r y s z m o n t owi , ks. A. Z u- b e r b i e r o w i , ks. F. Z a p ł a c i e , ks. J. M y ś k o w o w i , ks. M. L u b a ń s k i e m u , ks. E. M o r a w c o w i , ks. E. S z t a f r o w - s k i e mi u .
WieCHorem odbył się w kościele ss. wtizytełk uroczysty kon cert muzyki religijnej w wykonaniu studentów muzykologii ATK pod dyrekcją mgra A. M r y g o n i a. Na program koncertu złoży ła się głównie dawna muzyka polska.
K R O N IK A ATK 2 4 7
3. N o m i n a c j e , h a b i l i t a c j e i d o k t o r a t y Na początku r. ak. Rada Państwa mianowała profesorami nad zwyczajnymi: ks. doc. dr hab. T. P a w 1 u к a, prodziekana Wy działu Prawa Kanonicznego; ks. doc. dr hab. J. M y ś k o w a , pro dziekana Wydziału Teologicznego; ks. doc. dr hab. R. S o b a ń s k i e g o z Wydziału Prawa Kanonicznego. Zatwierdzenie habili tacji oraz nominację na docenta otrzymał ks. d;r hab. J. P r y s z - m o n t . Zatwierdzenia habilitacji otrzymali: iks. dr S. P a s t e r n a k , !ks. dr E. S z t a f r o w s к i, ks. dr F. B o g d a n .
Na Wydziale Teologicznym stopień doktora uzysika-li: ks. mgr J. H u m e ń s - k i (Caritas jako funkcja Kościoła w świetle dzia
łalności św. Jana Bożego, promotor ks. doc. dr hab. A. Z u b e r
b i e r), tos migr W. Wo j d e c k i (Arcybiskup Antoni Szlagowski
jako mówca i konferencjonista, promotor ks. doc. dr hab. A. Z u-
b e r b i e r), ks. mgr J. M a n d z i u k (Dzieje Biblioteki Parafial
nej w Nysie, promotor ks. prof. dr hab. E. W y c z a w s k i ) , ks.
mgr Z. S k i e ł c z y ń s k i (Archidiecezja warszawska w latach
1818—1830, promotor ks. prof. dr hab. E. W y c z a w s k i ) , mgr
A. P o t o c k i (Wiąz z parafią rzymsko-katolicką a więź z regio
nem osiedlenia. Studium socjologiczne na przykładzie Bieszcza dów, promotor prof. dr hab. A. Ś w i ę c i c k i ) .
Na Wydziale Filozoficznym przeprowadzono kolokwium habili tacyjne ks. dr S. Ś 1 a g i. Rada Wydziału Filozofii Chrześcijań skiej ATK nadała stopnie doktora: ks. mgr. J. N o w a k o w i
Podobieństwo obrazu siebie, potrzeb psychicznych, postaw warto ściujących u matek i dzieci w wieku 17— 19 lat (promotor doc. dr
S. Si e k ) , iks. mgr. L. N o w a k o w i Interpretacja Arystotele-
sowskiej teorii nauki u Marcina Śmigleckiego 1564— 1618 (pro
motor prof. dr M. G o g а с z).
4. N a g r o d y
Poza odznaczeniami i nagrodami, o których była mowa przy inauguracji, pracownicy i studenci ATK otrzymali inne nagrody i wyróżnienia. Dnia 21 X 1974 r. odbyło się wręczenie nagród rektorskich przyznanych z funduszu Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Nagrody otrzymali: iks. prof. dr S. O l e j - n i к, ks. prof, dr T. S 1 i p к o, ks. prof. dr R. S o b a ń s k i , ks. prof, dr A. S t e l m a c h o w s k i , ks .doc. dr hab. T. G o g o l e w s ki , ks. doc. dr hab. A. S k o w r o n e k , ks. dr S. С z e r w i k, ks. dr M. F ą к a, ks. dr H. J u r o s , dr E. N i e z n a ń s к i, ks. dr S.
2 4 8 K R O N IK A ATK [б] P a s t e r n a k , ks. dr T. S i k o r s k i , ks. dr F. S t o p n i a k, ks. dr R. Z e r a ń s к i. Wręczając nagrody ks. rektor J. Stępień wy raził uznanie nagrodzonym za osiągnięcia w dziedzinie badań naukowych oraz pracę dydaktyczno-wychowawczą.
Przy okazji spotkania ze studentami pierwszego roku (1 X 1974 r.) ks. rektor ATK wręczył następującym studentom nagrody okresowe przyznane przez PAN: M. M o ś c i c k i e m u , J. S i d o r - k o w i , A. W a j s o w i , S. Z y e h e w i c z o w i i M. Ż u p a ń - s к i e j.
Na ręce ks. rektora władze wojewódzkie nadesłały list po chwalny i nagrody dla następujących studentów, którzy wzdęli udział w 5-tym ogólnopolskim obozie naukowym studentów hi storii sztuki, konserwacji i architektury: H. L e w i c k i e j , A. Ł a p i ń s k i e g o , K. S t a c h u r s k i e g o , W. R ą c z k o w s k i e g o , M. S ai 1 a m o a o w i c z a .
5. W y d a w n i c t w a
W minionym okresie nakładem Akademii Teologii Katolickiej ukazały się następujące pozycje książkowe: St. P i e r o n e k , Pra
wodawstwo Kościoła w Polsce, it. 2; A. Z u b e r b i e r , Materiały do teorii teologii praktycznej; J. G l e m p , Leksiculum prawa rzym skiego; M. W o l n i e w i c z, Les sciences bibliques en Pologne après la guerre; W. K i n a s t o w s k i , Podstawy biologii współ czesnej; Skład osobowy oraz spis wykładów i ćwiczeń na rok 1973174. W serii wydawniczej Collectanea Theologica wyszły: Bóg z nami, t. 4, pod red. J. C h a r y t a ń s k i e g o ; Chrześcijanie,
t. 1, pod red. bp. B. B e j ze go; Komentarz do czytań mszalnych, cyikl C, pod red. bip. J. S t r o b y . Wydawane były również regu larnie czasopisma naukowe redagowane przez Wydziały Akademii.
6. S y m p o z j a
Staraniem Wydziału Prawa Kanonicznego zorganizowane zosta ły w minionym semestrze 4 sympozja naukowe.
Dnia 7 X 1974 r. odbyło się ogólnopolskie sympozjum kanoni- stów, podcizas którego zostały wygłoszone następujące referaty: kis. prof. dir halb. R. S o b a ń s k i , Prawo i duszpasterstwo (uwa
gi o prawnym i pastoralnym charakterze Synodów Diecezjal nych); prof. dr K. M ö r s d o r f (Monachium), Problem przynależ ności do Kościoła (Kirchengliedschaft nach dem Recht der Ka tholischen Kirche).
m
K R O N IK A ATK 2 4 9Kolejne ogólnopolskie sympozjum kanonistów miało miejsce 21 X br. Podczas sympozjum dwa referaty wygłosił jeden z głów nych autorów nowego schematu prawa karnego, prof. dr P. C i p r o t t i z Rzymu. Tematami jego wystąpień były zagadnie nia: Problematyka nowego schematu prawa karnego oraz Proble
matyka nowej procedury administracyjnej.
W dniu 11 XII 1974 r. w ramach sympozjum wydziałowego ks. prof. dr hab. M. Ż u r o w s k i mówił na temat: Aktualne zagad
nienia związane z warunkowym zawarciem małżeństwa. Z kolei
referat ks. prof. dr. hab. T. P a w l u k a nosił tytuł: Z rozważań
nad treścią Roku Jubileuszowego.
Czwarte zebranie naukowe Wydziału Prawa Kanonicznego od było się dnia 16 I 1975 r. Podczas tego sympozjum ks. prof, dr hab. Μ. M у г с h a mówił na temat: Wybrane zagadnienia proble
mu odpowiedzialności karnej, a prof, dr hab. Z. I z d e b s k i roz
winął temat: Zagadnienia społecznego działania prawa.
Dnia 25 XI 1974 r. na uroczystym posiedzeniu naukowym Ra dy Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej ATK uczczono 85 rocznicą urodzin emerytowanego profesora B. G a w e c k i e g o . W uroczy stości wzięli udział pracownicy naukowi Wydziału oraz ks. prof, dr F. Van S t e e b e r g e n z Louvain. Działalność naukowo-dy daktyczną, jaką prowadził prof. dr B. Gawęcki na Wydziale Filo zofii ATK w latach 1956/57—1966/67, omówił ks. prof. dr hab. K. K ł ó s a k , dziekan Wydziału Filozofii ATK. Referat poświęcony analizie celów filozofii w ujęciu prof. Gaweckiego wygłosił ks. dr M. Ł u k o m s k i . Głos zabrał również Jubilat. Omówił on swoją drogę filozoficzną, wskazując na najważniejsze idee określające jego stanowisko.
Na zakończenie posiedzenia zabrał głos b. reiktor ATK, ks. prof, dr hab. J. I w a n i c k i , który podzielił się wspomnieniami ze swych wieloletnich kontaktów z Jubilatem.
7. N i e d z i e l a m i s y j n a
Tradycyjna niedziela misyjna zorganizowana przez specjaliza cję imis-jologii Wydziału Teologicznego odbyła się 20 X 1974 r. Zgromadzonych powitał kierownik specjalizacji, ks. doc. dr hab. F. Złaipiialta, który iróiwmlież emówilł przewodnie didiee orędzia papie ża Pawła VI na teigoroczną niedzielę misyjną. Dzień ten co rdku przypomina wiernym obowiązek wspierania przez modlitwę i ofia ry misyjnych prac Kościoła, zwłaszcza Papieskich Dzieł Misyj nych. Kościół, jaik to się ostatnio podlkreśla, jes<t z natury swej
2 5 0 K R O N IK A A TK [8 ] misyjny. Następnie ks. dr H. Gzella SVD, były misjonarz w Indo nezji, wygłosił referat poświęcony omówieniu pracy misjonarzy wśród Ngandyjczyków. Na zakończenie spotkania młodzieżowy ze spół niewidomych, z Lasak wykonał Cantus Gaudii.
8. K o ł a n a u k o w e i i n n e o r g a n i z a c j e s t u d e n c k i e a) Koło Naukowe Teologów. Na spotkaniu w dniu 25 XI 1974 r. członkowie Koła mieli okazję wysłuchać sprawozdania uczestni ków tygodnia eklezjologicznego na KUL. Dnia 9 XII 1974 r. Koło zorganizowało spotkanie z polskimi '.uczestnikami Soboru Młodych w Taizé.
b) Koło Naukowe Misjologów. Oprócz wspomnianej już niedzieli misyjnej, członkowie Koła zorganizowali w dniu 2 XII 1974 r. spotkanie w Niepokalanowie, gdzie wysłuchali refer at u pt. Me
toda misyjna o. M. Kolbego, byli n a projekcji. filmu Kitahara
oraz wzięli udział w skupieniu i Mszy św. w kaplicy bł. Maksy miliana, a także obejrzeli Panoramę tysiąclecia. W omawianym semestrze odbyły się ponadto dwa spotkania członków Koła z mi sjonarzami: dnia 10 I 1975 r. — z o. J. K o z ł o w s k i m z Indo nezji oraz 20 I 1975 r. — z o. K. S t a s i ń s k i m z Burundii. c) Koło Naukowe Katechetów. W dniu 8 X 1974 r. zorganizowa no spotkanie z prof. dir. A. E x e l e r e m z Monachium, który wy głosił następujące referaty: Znaczenie tematu „Exodus” oraz Zna
czenie katechezy dorosłych. Tradycyjnie, jak co roku, członkowie
Koła spotkali się z absolwentami katechetyki w dniu 10 XII 1974 r. i wysłuchali prelekcji kis>. doc. dr. J. C h a r y t a ń - s k i e g o Koncepcja katechezy w RFN w 1974 r. oraz ks. dr R. M u r a w s k i e g o Jezus Chrystus a człowiek współczesny.
d) Koło Naukowe Archeologów. Dnia 12 XI 1974 r. odbyło się zebranie, podczas którego członkowie Koła dzielili się własnymi w ażeniam i z udziału w pracach archeologicznych. J. G r z e s i u k przedstawiła stanowisko wczesnośredniowieczne w Lubiszewde k/Tczewa, a J. P a r t y к a stanowisko w Bronowicaeh k/Działo szyc. Dnia 18 XI 1974 r. wysłuchano referatu prof. H. D r i j v e r - s.a (Holandia) pit. Ortodoxy and Heresy in Ancient Syrian Chri
stianity.
e) Koło Naiuiko.we Filozofów. W dniu 16 XII 1974 r. B. K r o w i с к i wygłosił odczyt mt. Pojęcie „znaczenia” według R. In gardena. Sekcja filozofii przyrody tego Koła zorganizowała po
dobne spotkanie w dniu 18 XI 1974 r., na którym ks. J. В a 1 b u s mówił o Zarysie antropologii filozoficznej R. Ingardena. W dniu
19] K R O N IK A ATK 2 5 1 16 XII 1974 r. A. S t o p a przedstawił Perspektywy sztucznego
utworzenia życia. Kontynuując tematykę, jaką w uib. r. podjął
Wydział Filozofii wspólnie z Wydziałem Teologicznym, sekcja fi lozofii przyrody razem z Kołem Teologów zorganizowała w dniu 13 I 1975 r. interdyscyplinarne spotkanie naukowe. Podczas spot kania uczestnicy wysłuchali referatu prof. dr hab. M. G o g а с z a pt. Filozofia i teologiczne aspekty tomistycznej struktury osoby.
f) Koło Naukowe Psychologów, przedłużając rozpoczęty w ze szłym roku akademickim cykl poświęcony problemowi narko manii, zorganizowało w dniu 9 XII 1974 r. spotkanie z dr Z. T h i 11 e, który wygłosił wykład na temat Modele terapeutyczne
leczenia uzależnień lekowych w Polsce i na świecie.
g) Koło Naukowe Prawników. Na pierwszym swoim spotkaniu w dniu 21 X 1974 r. członkowie Koła omówili nowy regulamin studiów. Na zebraniu w dniu 11 XI 1974 r. mgr K. C z e r w i ń s k a wygłosiła referat pt. Nierozerwalność kanoniczna. Trwałość
małżeństwa w systemie prawnym PRL.
ih) Koło Naukowe Historyków Sztuki organizowało tradycyjnie ekspozycje z zagadnień historii sztuki. Ostatnia taka ekspozycja
dotyczyła zabytków Wiednia.
i) Dyskusyjny Klub Filmowy kontynuował w dalszym ciągu swoje cotygodniowe projekcje filmowe, po których odbywały się regularne dyskusje.
j) Koło PTTK. Zarząd Koła kładł zawisze nacisk na organizowa- nie turystyki pieszej. Między innymi zor ganizowan o pieszą wy prawę z Woli Grzybowskiej do Starej Miłosnej.
k) Chór Akademicki ATK. Z dużym zapałem przystąpił do pra cy po ubiegłorocznych sukcesach zagranicznych odmłodzony ze spół Chóru Akademickiego ATK, kierowanego przez ks. dr Z. P i a s e c k i e g o i przy współudziale nowego prezesa Z. O l e j - n i к a. W semestrze tym Chór wystąpił: 13 XI 1974 — podczas inauguracji nowego roku akademickiego, 24 XI 1974 — w koście le parafialnym w Pyrach, 15 XII 74 —· podczas opłatka uczelnia nego. Do tradycji Cihóru należą już coroczne Koncerty Kolęd. Te goroczne koncerty odbyły się: 12 I 1975 — w kościele św. Kazi mierza przy ul. Chełmskiej w Warszawie, 19 I 1975 — w kościele Garnizonowym WP w Warszawie, 26 I 1975 r. w Łodzi (dwa kon certy). W programie koncertów znalazły się następujące kompo zycje: Z. P i a s e c k i — Witaj Jezu ukochany, J. G a l l u s —
Resonet in laudibus, B. R u t k o w s k i — Królu anielski, K.
P r o s n ak — Kołysanka, W. L e w k o w i c z — Mizerna cicha,
F. R ą c z k o w s k i — Jezus malusieńki, F. R ą c z k o w s k i — Cieszmy się, M. M a t u s z e w s k i — Nie trwóż się Mario, F.
2 5 2 K R O N IK A ATK [10] R ą c z k o w s k i — Gdy śliczna Panna, Z. P i a s e c k i — Wśród
nocnej ciszy, F. R ą c z k o w s k i — Anielski chór, W. L e w k o
w i c z — Pasterze mili, K. P r o s n a k — Coś się dzieje, Z. P i a s e c k i — Czas radości.
9. O p ł a t e k
Coroczne Święta Bożego Narodzenia niotsą ze sobą pogodną, ro dzinną atmosferę. Dnia 15 XII 1974 r., tym razem w kościele OO Redemptorystów w Warszawie, Uczelnia zorganizowała opła tek dla całej rodziny akademickiej. W tym wyprzedzającym wi gilię spotkaniu, oprócz wykładowców, studentów i pracowników administracyjno-gospodarczych, wziął udział senat Uczelni z rek torem, ks. prof. dr hab. J. S t ę p n i e m , na czele. Głównym punktem uroczystości była Msza św. koncelebrowana pod prze wodnictwem Rektora ATK. Na wstępie swego przemówienia ks. Rektor, nawiązując do aktualnych wydarzeń z życia Uczelni, pod kreślił z radością, że dnia 9 XII br. władze państwowe obiecały pomoc w sprawie rozwiązania problemu lokalowego Akademii. Składając życzenia, ks. J. S t ę p i e ń powiedział między innymi: „życzę tu obecnym i solbie, aby ta wysoka pozycja Akademii była trwała i znajdowała coraz to nowe potwierdzenia w naszej pracy naukowo-badawczej, dydaktycznej i wychowawczej dla dobra Ko ścioła i narodu”. W imieniu młodzieży studiującej życzenia świą
teczne przekazał C. W i n d o r b s k i .
10. Z ż a ł o b n e j k a r t y
W minionym semestrze zmarło dwóch pracowników naukowych ATK: 13 VII 1974 r. — iks, prof, .dir hab. H. R y b u s , 17 VIII 1974 r. — ks. dr J. C h a l e a r z. O pierwszym z nich pisze ■ sze rzej w niniejszym numerze ks. prof, dr hab. E. Wyczawski, dla tego przypominamy tylko postać śp. ks. J. C h a 1 с a r z a. Urodził się 2 IX 1931 r. w Dobrej pow. Limanowa. Świadectwo dojrza łości uzyskał w Liceum Ogólnokształcącym ojców cystersów w Szczynzyciu w 1950 r. Studia filozoficzno-teologiczne odbył naj pierw w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy w Krakowie, a następnie w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu. W 1948 roku wstąpił do zafconiu oo. cystersów. Święcenia kapłań skie otrzymał w 1954 r. Był zatrudniony jako katecheta w Li ceum Ogólnokształcącym oo. cystersów. W roku 1956 rozpoczął
[1-1] K R O N IK A ΑΈΚ 2 5 3 studia filozoficzne w ATK, które ukończył 3 XII 1963 r. ze stop niem magistra.
W latach 1958—1961 pełnił obowiązki asystenta przy Katedrze Logiki, Ogólnej Metodologii Nauk i Teorii Poznania na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej ATK. W dniu 12 V 1971 r. uzyskał sto pień doktora filozofii chrześcijańskiej na podstawie dysertacji:
Realizm bezpośredni w ujęciu Leona Noëla. Studium krytyczne.
W tym też roku został powołany na stanowisko adiunkta przy wyżej wspomnianej katedrze. Był sekretarzem półrocznika Studia
Philosophiae Christianae. Zmarł nagle w Warszawie 17 VIII 1974 r.
Bogiraab odbył się 22 VIII 1974 r. w Szczynzycu k/Liilmiainioiwej. Mszy św. żałobnej przewodniczył ks. bp dr P. Bednarczyk przy współudziale ojców opatów z Mogiły i Wąchocka, współbraci za konnych, wykładowców ATK. Homilię wygłosił prodziekan Wy działu Teologicznego ATK, ks. prof. dr hab. J. M y ś k ó w . Nad trumną przemawiali: prodziekan Wydziału Filozofii ATK ks. prof, dr hab. T. Ś l i p k o oraz przeor szczyrzycki o. Z. K a l i c k i . Trumna z ciałem Zmarłego spoczęła w grobowcu zakonnym w Śzczyrzycu.
Henryk Cz. Podolski
K U R S Y D L A D UC H O W IE Ń STW A
1. K u r s h o mi i 1 e t y c z a o-k a t e c h e it y ctz no- -1 d t w T g i с z n у n a ATK
Kolejny, ósmy kurs homiletyczno-katechetyczno-liturgiczny dla duchowieństwa odbył się w dniach 10—12 IX 1974 r. Ogólny te mat kursu brzmiał: Tajemnica Eucharystii w świetle odnowionej
liturgii. Wzięło w nim udział ok. 500 księży i kilkanaście osób
świeckich. Kurs rozpoczął się Mszą koncelebrowaną przez pra cowników naukowych ATK pod przewodnictwem ks. bp. T. B ł a s z k i e w i c z a , sufragana przemyskiego. Homilię wygłosił ks. doc. dr hab. A. Z u b e r b i e r . Po przamówieniru powitalnym rek tora ATK, iks. prof, dr hab. Jana S t ę p n i a , słowo wprowadza jące wygłosił Prymas Polski, ks. kard. Stefan W y s z y ń s k i — Wielki Kanclerz ATK. Podkreślając ważność tematyki tegorocz nego kursu, ks. Prymas omówił duszpasterskie aspekty odnowio nej liturgii mszalnej. Zwrócił uwagę na szereg pozytywnych, a także negatywnych przejawów w życdiu liturgicznym Kościoła
2 5 4 K R O N IK A ATK [1 2 1
w Polsce. Wśród tych drugich wymienił m. in. nieliczenie się nie których kapłanów z decyzjami Konferencji Episkopatu Polski w sprawie stopniowej realizacji odnowy liturgicznej oraz zanie dbania w posługiwaniu się poprawnym słowem polskim podczas liturgii. W zakończeniu ks. Prymas wyraził nadzieję, że kurs przy czyni się do pogłębienia ducha wspólnoty w naszym Kościele, po nieważ Eucharystia jest fundamentem wspólnoty i ma tworzyć tę wspólnotę.
Zgodnie z przyjętą i realizowaną na wszystkich poprzednich kursach zasadą — na program omawianego kursu składały się referaty plenarne i konwersatoria.
a) Referaity
Pierwszy referat pt. Historyczne uwarunkowania teologii Eu
charystii wygłosił ks. doc. dr hab. A. Z u b e r b i e r . Ukazał on
przemiany, jakie kult Eucharystii i teologia Eucharystii przecho dziły w dziejach Kościoła. W ciągu pierwszego tysiąclecia chrze ścijaństwa Eucharystię przeżywano jako wieczerzę, upamiętniają cą paschalne misterium Chrysitusa i mającą na celu realizację Kościoła — prawdziwego Ciała Chrystusowego. W drugim tysiąc leciu chrześcijaństwa skutkiem przemian kulturowych, odzwier ciedlających się w pobożności bardziej indywidualistycznej i uczu ciowej, na pierwszy plan zaczyna się wysuwać adoracja składana Chrystusowi obecnemu w Eucharystii. Współcześnie w teologii i pobożności eucharystycznej następuje powrót do Ms,zy św.; ado racja Eucharystii staje się wtórną formą kultu.
Ks. dr S.· C z e r w i k w referacie pt. Teologia odnowionych
obrządów Eucharystii przeprowadził analizę teologiczną ostatnich
dokumentów Kościoła dotyczących odnowy liturgii Eucharystii i w ich świetle sformułował szereg zasad. 1° Tajemnica Eucha rystii jest rzeczywistością dynamiczną, w której nierozdzielnie się łączy sprawowanie ofiary Chrystusa i Kościoła w zgroma dzeniu wiernych, uczta ofiarna oraz adoracja Chrystusa, obec nego w sposób substancjalny i trwały także po zakończeniu ofiary. 2° Eucharystia zajmuje centralne miejsce w litur gii i w całym życiu Kościoła zarówno powszechnego jak i lo kalnego, a także w życiu poszczególnych wiernych. 3° Sprawowa nie Eucharystii jest zawsze czynnością społeczną Kościoła. Ko ściół uobecnia się w zgromadzeniu eucharystycznym, którego· struktura jest społeczna i hierarchicznie uporządkowana. Zaakcen towanie zasady podziału funkcji w zgromadzeniu oraz czynnego
[1 3 ] K R O N IK A ATK 2 5 5 uczestnictwa wszystkich leży u podstaw sprawowania Eucharystii, zwłaszcza niedzielnej. 4° Sprawowanie Eucharystii, podobnie jak całej liturgii, dokonuje się pod osłoną znaków widzialnych. Praw dziwość, prostota i czytelność znaków mają podstawowe znacze nie dla kształtowania wiary i świadomości uczestników, warun kując owocność udziału w Eucharystii.
Na temat Formacja postaw uczestników Eucharystii mówił ks. doc. dr hab. J. C h a r y t a ń s i k i . Podkreślił on, że postawę ado racji bezsprzecznie dominującą w dotychczasowej pobożności eucharystycznej, powinno się .umieścić na właściwym miejscu wśród takich postaw, jak współofiarowania, jedności i miłości, odpowiedzialności za Kościół i jego misję, uwielbienia Boga wraz z Chrystusem, czy wreszcie aktywnej postawy wobec Słowa Bo żego. Wynika to z wysunięcia na pierwszy plan w spojrzeniu na Eucharystię aspeiktu ofiarniczego oraz charakteru wspólnotowego Wieczerzy Pańskiej, ujęcie sakramentu trwałej obecności w od niesieniu do Ofiary i uczty, a wreszcie przepisów odnośnie do wy
stroju kościoła.
Ostatni referat dr S. G r a b s k i e j rozwijał temat: Wspólnota
eucharystyczna — wspólnotą ludzką. Prelegentka podkreśliła, że
biorący udział w liturgii Mszy św. to społeczność wiary i miłości, a nie anonimowy tłum. Dla społeczności tej Msza św. jest punk tem dojścia i punktem wyjścia ku misji wobec świata — głosze nia Dobrej Nowiny i misji realizowania jedności wyrażającej się
szczególnie w pełnieniu dobra.
fo) Konwersatoria
Przedstawione w wykładach plenarnych zagadnienia podstawo we dotyczące tajemnicy Eucharystii były rozpatrywane szczegó łowo na jedenastu konwersatoriach, odbywanych w grupach i w trzech seriach. Zadaniem konwersatoriów było pogłębienie znajomości omawianych zagadnień przez wspólną wymianę myśli, doświadczeń, propozycji i postulatów w tym zakresie. Odbyły się trzy konwersatoria homiletyczne, pięć katechetycznych i trzy li turgiczne.
Pierwsze konwersatorium homiletyczne miało za temat: Przy
gotowanie homilii w oparciu o istniejące pomoce. Prowadzący
konwersatorium homileta, ks. dr A. L e w e k, podał najpierw kil ka uwaig metodycznych na temat kompozycji homilii, a następnie zaprezentował kilkanaście istniejących w Polsce opracowań kazań na każdą bieżącą niedzielę oraz omówił ich charakter i sposób
256 K R O N IK A ATK [14]
użytkowania; zapoznał również uczestników z pomocami homile tycznymi obcojęzycznymi. Współprowadzący konwersatorium bi- blista, ks. doc. dr hab. J. К u d a s i e w i с z, przedstawił komen tarze biblijne, które mogą stać się pomocą dla kaznodziei w opra- cowaniu homilii; jednocześnie u kazał sposób korzystania z nich. przez kaznodzieję. O ile bibl ista skoncentrował się na elemencie teologiczno-biblijnym homilii, o tyle homileta zwrócił szczególną uwagę na stronę egzystencjalną i praktyczną w homilii, w zwią- ku z czym poruszył sprawę prowadzenia tzw. kolektaneów homi letycznych, czyli systematycznego i metodycznego gromadzenia materiałów kaznodziejskich z różnych źródeł i dziedzin życia współczesnego.
Homilia w liturgii mszalnej stanowiła temat drugiego (konwer
satorium homiletycznego. Prowadzący je ks. dir W. W o j d e c .k i przedstawił do dyskusji zagadnienie tworzywa homilijnego oraz główne elementy treściowe homilii dla dorosłych, a ks. mgr J. Z a w i t k o w s k i omówił zagadnienie treści i formy homilii dla dzieci.
Tematem trzeciego konwersatorium homiletycznego było Przy
gotowanie homilii w zespole słuchaczy. W oparciu o czytania
mszalne próbowano zespołowo przygotować homilię na XXIY niedzielę zwykłą. Ks. mgr J. S k l o r z przedstawił dialogowy charakter treści czytań mszalnych z tej niedzieli. Ks. mgr K. O r z e c h o w s k i omówił stronę słowną i ekspresywną przygoto wywanej homilii. Dr S. G r a b sika i mgr T. K a r o l a k wska zali na te elementy przygotowywanej homilii, które w opinii słu chaczy są pożądane i niezbędne.
Konwersatoria katechetyczne miały za przedmiot szczegółowych rozważań następujące zagadnienia: Pierwsza Komunia św. dzieci
w wieku przedszkolnym (prowadzący: ks. mgr J. Z i i mn i a . k i ks.
mgr K. W a w r z y n e k ) ; Zadania wychowawcze przygotowania
do Pierwszej Komunii św. (ks. dr J. B a g r o w i c z i ks. dr M.
M i e l c z a r e k ) ; Zwyczaje związane z Pierwszą Komunią św. ks. mgr E. M a j c h e r i ks. dr J. S r o k a ) ; Zadanie katechezy
eucharystycznej po Pierwszej Komunii św. (ks. mgr S. R e j m o-
n i a k i ks. doc. dr hatb. J. Ros ł o, n) ; Służba ołtarza (ks. dr hab. F. B l a c h n i c k i ) .
Na konwersatoriach liturgicznych rozpatrywano następujące za gadnienia: Adoracja eucharystyczna w parafii (iks. dr S. C z e r w i ł i 'ks. mgr J. T a d y c h ) ; Modlitwa wiernych (ks. dr J. K o w n a c k i i ks. prob. S. H a r t l i e b ) ; Rola celebransa w przy
gotowaniu Mszy św. (ks. dr B. M a r g a ń s k i i ks. mgr S. В u-
[1 5 ] K R O N IK A ATK 2 5 7 Na zakończenie kursu zebrani wysłuchali wykładu ks. bp. T. B ł a s z k i e w i c z a o programie kaznodziejskim Episkopatu Pol ski na rok 1974/75.
2. K u r s h o m i l e t y c z n y w S i e d l c a c h
Podczas dorocznego sympozjum Sekcji Homiletów Polskich w kwietniu 1974 r. w Warszawie postulowano utworzenie ekipy szkoleniowej, która by na terenie kraju organizowała kursy kaz nodziejskie dla duszpasterzy. Myśl tę podjęli pracownicy specja lizacji homiletycznej na ATK w Warszawie, wyznaczając sobie jako cel doraźne prowadzenie w różnych ośrodkach kościelnych w Polsce szkolenia kaznodziejów.
Na zaproszenie Kurii Biskupiej w Siedlcach, trzyosobowa ekipa przeprowadziła w dniach 4, 6 i 7 listopada 1974 r. jednodniowe kursy homiletyczne dla księży diecezji siedleckiej. Każdego dnia uczestniczyło w kursie ok. 100 księży, .którym towarzyszył miej scowy ordynariusz — ks. bp J. M a z u r lub jego sufragan — ks. bp W. Sko m o r u c h a . Na program kursu składały się 3 refe raty z dyskusją oraz instruktaż praktyczny, połączony z ćwicze niem.
Po słow.ie wprowadzającym w problematykę kursu ks. dr A. L e w e k wygłosił referat pt. O pilnej potrzebie dowartościowa
nia kaznodziejstwa, wykorzystując swój artykuł Kaznodziejstwo jako środek zbawienia opublikowany w poprzednim numerze
STV.
W drugim referacie Homilia posoborowa ks. dr W. W o j d e c - k i na wstępie przypomniał, iż zgodnie z zaleceniem Soboru Wa tykańskiego II oraz rozporządzeniem Episkopatu Polski głoszone są u nas od 1972 r. homilie, oparte na 3-letnim cyklu czytań mszalnych. Następnie ukazał wewnętrzną strukturę homilii poso borowej. Wychodząc z etymologii słowa h o m i l i a (gr. homi-
lein — rozmawiać poufnie, prowadzić familijną, życzliwą rozmo
wę), wskazał na 4 fazy przyjacielskiej rozmowy: 1) informacja 0 jakimś wydarzeniu, 2) wyjaśnienie tego wydarzenia, 3) ukaza nie jego znaczenia dla rozmówcy, 4) doprowadzenie do głębszej przyjaźni i zjednoczenia między rozmówcami. Analogiczne fazy
1 wewnętrzną dynamikę posiada współczesna homilia.
Pierwszym elementem strukturalnym homilii jest informacja o dokonanym wydarzeniu zbawczym — kerygma. Jest to ogłosze nie wiernym, w oparciu o perykopy mszalne, radosneij nowiny o fakcie lub wydarzeniu zbawczym, które doikonało się w historii 17 — S tu d ia T heol. V arsav. 13 (1975) 2
2 5 8 K R O N IK A ATK [ 1 6 ]
(zb aw ien ia) i n a d a l jest dziś u rze c z y w istn ia n e w litu r g ii K o śc io
ła oraz w życiu ch rześcija n in a . Ta kerygma dom aga się jednak
w h o m ilii b liższe g o w y ja ś n ie n ia , in te rp re ta c ji (didaskalii), cz y li o d p o w ie d n iej e g z e g e z y te k stu b ib lijn eg o . H om ilia w ięc m a tu ch a ra k ter k a te ch ez y . K azn od zieja w y stę p u je jako n a u c z y c ie l (por. Łk 24, 27).
T rzecim sto p n ie m w e w n ę tr z n e j d y n a m ik i h o m ilii je st zn a cze n ie i w p ły w oręd zia b ib lijn e g o na ży c ie słu ch a cz y , c z y li parakle- za (por. D z 8, 26). H o m ilia m a w y w o ła ć u słu ch a cz y o d p o w ie d ź na sło w o B oże. K a zn o d zieja p om oże słu ch a cz o w i dać p o zy ty w n ą od p ow ied ź, g d y u każe w ty m m iejscu h o m ilii p rzy k ła d z życia c z y d o św ia d c ze n ia ch rześcija n in a , a zw ła szcza sw o je osob iste św ia d e c tw o ch rz eścija ń sk ie .
P o d o b n ie jak p r z y ja c ielsk a rozm ow a p ro w a d z i zazw yczaj do po g łę b ie n ia w ię z ó w p rzy ja ź n i m ięd zy lu d zk iej, tak i h o m ilia zm ierza do zjed n o czen ia słu ch a cz y z O jcem p rzez S y n a w D u ch u Ś w ię tym . Z jed n o czen ie c z ło w ie k a z B o g iem — mistagogia — jest c e lem h o m ilii. Z jed n o czen ie to d ok on u je się n a jp ełn ie j w E u ch a r y stii. D o n ie j w ię c m a w zasad zie h om ilia p ro w a d zić. C elem h o m ilii m ogą o c z y w iśc ie b y ć tak że in n e fo r m y zjed n o czen ia , jak np. m o d litw a , w sp ó ln o ta z b liźn im i, m iłość ch rześcijań sk a, łączność z C h ry stu sem w K o śc ie le.
N a k oń cu ks. W ojd eck i zw r ó c ił u w a g ę na to, źe p o w y ż sze e le m en ty stru k tu r a ln e m ogą b yć u w z g lę d n io n e w k o n k retn ej h o m ilii d ość e la sty c zn ie , c z y li w ro zm a ity sposób za leż n ie od potrzeb słu ch a czy .
W trz ecim re fera c ie ks. m gr K. O r z e c h o w s k i o m ó w ił te
m a t Uwarunkowania osobowe i fonetyczne skuteczności kazań.
N a w stę p ie stw ie r d z ił, że sk u teczn o ść kazan ia p o leg a na n a w ią za n iu r z e c z y w iste j k o m u n ik a cji m ięd zy k azn od zieją i słu ch aczam i, a n a stę p n ie sk ło n ie n ie ic h do d ia lo g u z B ogiem : w w ie r z e i m i łości. W o sią g n ię c iu teg o c e lu k azn od zieja sp ełn ia d w ie za sa d n i cze fu n k cje: p o śred n ik a i św iad k a.
G łosząc w k azan iu sło w o B oże, kaiznodzieja p rzyp om in a M ojże sza, p rzez k tórego P an p rz e m a w ia ł (por. Wj 4, 10). „C hrystus je s i o b e c n y w sw o im sło w ie , a lb o w ie m g d y w K o śc ie le czyta się P i sm o św ., w ó w c z a s On sa m m ó w i” (K L7). Ju ż w ięc sa m o cz y ta n ie P ism a św . w litu r g ii jest p o czą tk iem d ia lo g u i sp o tk a n ia się B oga ze słu ch aczem . S tą d m ożn a p o w ie d z ie ć , że h o m ilia (poufna rozm ow a, d ialog) rozp oczyn a s ię od cz y ta n ia słó w P ism a św . To zaś w y m a g a od le k to ra (kaznodziei) u m ie ję tn e g o i d obrego cz y tan ia. S k u te cz n o ść cz y ta n e g o (głoszon ego) p rzez k a zn o d z ieję sło w a
[17] K R O N IK A ATK 259 B ożego za leż y w ięc w zn aczn ej m ierze od d osk on ałości p o słu g i oratorsk iej. K azn od zieja m a za te m starać s ię b y ć d obrym n a rzę dziem , p o śre d n ik iem i p rzek a źn ik iem sło w a B ożego do słu ch aczy. P on ad to sk u teczn o ść kazan ia z a le ż y od tego, w jak im sto p n iu k azn od zieja okaiże się p ra w d z iw y m św ia d k ie m B oga. Ś w ia d e k B o ga to ten , kito n a jp ie r w sam u sły sz a ł i p rzy ją ł B oże sło w o , cz y li u w ie r z y ł, a n a stę p n ie d aje o sob iście św ia d e c tw o sw o jej w iary. K azn od zieja m u si n ieja k o u ja w n ić sw o je o sob iste p rzek o n a n ie, w ia rę , n a d z ie ję i m iło ść ch rześcijań sk ą, m u si okazać się a u te n ty c z n y m św iadikiem C h rystu sa. S iła osob istego za an gażow an ia k a zn o d zie i w g ło sz o n e sło w o B oże, p ołączon a z od p o w ied n ią tec h n ik ą p rzek azu h o m ile ty c z n e g o (dykcja, m od u lacja g łosu , u m ie ję tn e p o słu ż e n ie s ię np. m ik r o fo n em itp.), jest w a ru n k ie m w ię k sz e j sk u te c zn o ści k azan ia. S am sposób p r z e d sta w ie n ia p rzez ks. O rzech ow sk ieg o tr e śc i re fe r a tu m ia ł z założen ia b y ć le k c ją p o g lą d o w ą po p ra w n e g o , u m ie ję tn e g o i sk u tec zn eg o p rze m a w ia n ia k a zn o d ziej sk iego; tak też został on z a p la u zem p r z y ję ty p rzez u cze stn ik ó w k ursu.
D ru ga część k ursu, którą p ro w a d z ił ks. A. L e w e k , m iała ch a rak ter ćw ic z e n io w y . B y ł to in stru k ta ż p ra k ty c zn y nt. J a k p r z y g o
t o w a ć i n t e r e s u j ą c ą i j e d n o c z e ś n i e d o b r ą h o m i l i ę d l a w s p ó ł c z e s n e go c z ł o w i e k a ? W e w p r o w a d z en iu p r e le g e n t w y r a z ił p ogląd , iż k a zn o d z iejstw o b ib lijn e w fo rm ie k la sy cz n e j h o m ilii, tj. jak o k a zan ie w y ja ś n ia ją c e tre ść ok reślo n ej p e ry k o p y m sza ln ej, zd aje się już n ie b yć dziś w y sta rcz a ją cy m i sk u tec zn y m sp osob em a k tu a li zacji k er y g m a tu ch rz eścija ń sk ie g o . M ów i się o statn io o k ry z y sie
h o m ilii. Za środ ek jego przezwyciężenia i ty m sam ym sk u tec z
n iejsze g o k a zn o d z iejstw a u w aża w ie lu h o m ile tó w o d p o w ie d n ie, w ięk sz e n iż dotąd, u w z g lę d n ie n ie w k a za n ia ch a k tu a ln ej sy tu a c ji i p ro b le m ó w e g z y ste n c ja ln y c h d z isie jsz y c h słu ch a czy . Z asadn iczą treścią k azan ia w z g lę d n ie h o m ilii tem a ty c z n e j w in n a b y ć E w a n g elia czy o b ja w io n e i za w a r te w P iśm ie św . sło w o B oże, p o jęte jed n a k n ie sta ty c z n ie jako d ep ozyt w ia ry , ale p rzed e w szy stk im jako -jego d y n a m ic zn a in te r p r e ta c ja i o d p o w ie d ź B o g a ma -proble m y e g z y ste n c ja ln e hic e t n u n c ż y ją c y c h lu dzi. W ty m ce lu n a le żałob y p o w sz e c h n ie sto so w a ć w k a zn o d z ie jstw ie m eto d ę in d u k cji, p oleg a ją cą na tym , że p u n k tem w y jśc ia w k o n k re tn y m k azan iu jest n ie tre ść p e r y k o p y b ib lijn ej, le c z p ro b lem a ty k a św ia ta i p y tan ia o sy tu a c ję ży c io w ą słu ch a czy . In aczej m ów iąc, k azan ie w in no się rozw ijać w trzech zasa d n iczy ch etapach: 1) w e jśc ie w ak tu a ln ą sy tu a c ję ży c io w ą słu ch a czy , 2) ro zw a żen ie jej w ob liczu w ła sn y c h s ił c z ło w ie k a i sk o n sta to w a n ie p o tr ze b y p o m o cy od B o ga, 3) p r z e d s ta w ie n ie p o z y ty w n e j p r a w d y chrześcijańskiej jak o
2 6 0 K R O N I K A A T K [ 1 8 ] odpowiedzi Bożej oraz wynikających stąd konsekwencji i wnio sków dla życia chrześcijańskiego.
Następnie prelegent podał schemat etapów przygotowania ho milii tematycznej według metody indukcyjnej: 1) wstępna reflek sja kaznodziei (dotycząca najbardziej palących problemów aktual nie przeżywanych przez słuchaczy i samego kaznodzieję), 2) spon taniczne spotkanie z perykopą mszalną (pierwsze wrażenia, skoja rzenia, idee), 3) teologiczna refleksja nad perykopą (studium ko mentarzy biblijnych), 4) własne rozmyślanie kaznodziei (co pe rykopa mówi i daje jemu samemu?), 5) konfrontacja orędzia bi blijnego z sytuacją słuchaczy (treść perykopy a potrzeby i pro blemy dzisiejszego słuchacza), 6) synteza tematu i ewentualne pa mięciowe przyswojenie sobie treści homilii. Po przedyskutowaniu zaproponowanego schematu spróbowano na jego podstawie przy gotować wspólnie homilię na najbliższą niedzielę.
Na zakończenie ks. bp W. Skomorucha podziękował serdecznie organizatorom kursu, życząc uczestnikom zastosowania w 'prakty
ce podanych wskazań z zakresu teorii kaznodziejstwa.
