- ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 z 2003 r. poz. 717), - rozporządzenia właściwych organów

(1)

- ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 z 2003 r. poz.

717),

- rozporządzenia właściwych organów (minister , wojewoda) w sprawie tworzenia obszarów i obiektów prawnie chronionych.

III. Opracowania branŜowe

- Natura 2000 – Europejska sieć ekologiczna , Ministerstwo Środowiska , Warszawa 2002 r.,

- Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET – Polska – praca zbiorowa pod redakcją dr A. Liro – Fundacja IUCN Poland , Warszawa 1998 r.,

- Plany ochrony parków krajobrazowych: Brudzeńskiego (1997) , Gostynińsko-Włocławskiego (1997),

- Proekologiczna strategia zagospodarowania rzeki Wisły „Wisła XXI” pod redakcją J. Kołodziejskiego , NFOŚ, - Stan środowiska w województwie mazowieckim – WIOŚ , Warszawa (2001),

- Stan środowiska w województwie mazowieckim – Raport WIOŚ , Warszawa (1999),

- Gospodarka odpadami pochodzenia przemysłowego w województwie mazowieckim – WIOŚ , Warszawa (2001), - Jakość i zagroŜenia wód powierzchniowych w województwie mazowieckim – WIOŚ , Warszawa (2002), - Ocena stanu środowiska w powiecie płockim 2002 r. , WIOŚ Delegatura w Płocku (2003),

- Stan uszkodzenia lasów w Polsce w 2001 r. na podstawie badań monitoringowych , IOŚ , Warszawa (2002), - „Leśny Kompleks Promocyjny , Lasy Gostynińsko – Włocławskie” – jednolity program gospodarczo-ochronny

RDLP w Łodzi i Toruniu,

- Ocena zasobności i jakości wód podziemnych województwa płockiego , GEO-ART – Artur Latka , Warszawa (1997),

IV. Inne materiały

- Strategia rozwoju powiatu płockiego do 2015 roku,

- Program zrównowaŜonego rozwoju oraz ochrony środowiska w powiecie płockim na lata 1999 – 2002,

- Informacja o realizacji w latach 1999–2000 „Programu zrównowaŜonego rozwoju oraz ochrony środowiska w powiecie płockim na lata 1999–2002”,

- Ocena realizacji „Programu zrównowaŜonego rozwoju oraz ochrony środowiska w powiecie płockim w latach 1999–2002” oraz wnioski do „Programu ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami do 2010 r.”, Starostwo Powiatowe w Płocku , maj 2003 r.,

- Poradnik – powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami , Warszawa 2002 r.,

- Wytyczne sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym , Ministerstwo Środowiska , Warszawa , lipiec 2002 r.,

- „Wybrane zadania samorządów terytorialnych w ochronie środowiska w związku z przystąpieniem Polski do UE” , Ministerstwo Środowiska,

- Wybrane zadania przedsiębiorców w ochronie środowiska w związku z przystąpieniem Polski do UE” , Ministerstwo Środowiska,

- Poradnik –Jak własnymi siłami opracować gminny lub powiatowy program ochrony środowiska – Praca zbiorowa , niepublikowana , lipiec 2003 r.,

- „Programy ochrony środowiska na Mazowszu a wyzwania UE , materiały konferencyjne , Płock 2003 r., - Informacje i materiały statystyczne,

- Publikacje i materiały informacyjne, - Decyzje administracyjne,

- Programy ochrony środowiska w gminach powiatu płockiego.

(2)

Jednym z waŜnych elementów procesu wdroŜenia programu jest jego monitorowanie polegające na ciągłym systemie obserwacji i kontroli realizacji zadań Programu.

Szczególnie waŜnym dla oceny wdraŜania Programu jest monitoring stanu środowiska prowadzony w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, będącego systemem pozyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji. Odniesieniem będzie „Stan środowiska w powiecie płockim na koniec 31 grudnia 2002 roku”

przygotowany przez WIOŚ Delegatura w Płocku dla potrzeb niniejszego dokumentu.

11. PROMOCJA PROGRAMU I EDUKACJA SPOŁECZNA

„Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w gminie Bielsk do 2011 roku”

zostanie opublikowany oraz umieszczony na stronie internetowej Urzędu Gminy w Bielsku.

Wydrukowany Program zostanie przekazany Radnym gminy Bielsk, szkołom, Staroście Płockiemu oraz przedstawicielom biznesu.

Prowadzona będzie kampania informacyjna wśród społeczeństwa za pośrednictwem środków masowego przekazu dotycząca wdraŜania Programu, oczekiwanych efektów ekologicznych. Wójt Gminy Bielsk zwróci się z prośbą do Kuratorium Oświaty o uwzględnienie zapisów Programu w edukacji ekologicznej szkół. W pracy ze społeczeństwem będziemy często wracać do zapisów i ustaleń Programu.

12. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE

Dokumenty planistyczne krajowe i wojewódzkie

- Polska 2025 – Długookresowa strategia trwałego i zrównowaŜonego rozwoju, - Narodowa strategia ochrony środowiska na lata 2000 – 2006,

- II Polityka ekologiczna państwa , grudzień 2000r.,

- Polityka ekologiczna państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010, Rada Ministrów, Warszawa grudzień 2002 r.,

- Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002 – 2010 , Rada Ministrów, Warszawa listopad 2002 r.,

- Plan rozwoju obszarów wiejskich dla Polski na lata 2004 – 2006, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi , marzec 2003r.

- Podstawowe problemy środowiska w Polsce, Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa listopad 2000r., - Krajowy Plan Gospodarki Odpadami – Ministerstwo Środowiska , październik 2002,

- Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski, Rada Ministrów, Warszawa maj 2002r.,

- Strategia rozwoju województwa mazowieckiego – Sejmik Województwa Mazowieckiego – Warszawa 2001 r., - Rocznik statystyczny województwa mazowieckiego, Urząd Statystyczny w Warszawie 2002 r.,

- Wojewódzki program operacyjny rozwoju regionalnego Mazowsza na lata 2001 – 2002, Zarząd Województwa Mazowieckiego , styczeń 2001r.,

- Wojewódzki Program Rozwoju Regionalnego Mazowsza na lata 2001 – 2006, Sejmik Województwa Mazowieckiego , Warszawa 2001 r.,

- Program ochrony środowiska województwa mazowieckiego przyjęty przez Zarząd Województwa Mazowieckiego, - Plan gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego, opracowany przez Państwowy Instytut Geologiczny

, wrzesień 2003 r.,

- Program gospodarki odpadami niebezpiecznymi dla województwa mazowieckiego , PROEKO Sp. z o. o. , Warszawa 2003 r.,

- Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w powiecie płockim do 2010 roku.

II. Dokumenty prawne

- regulacje prawne w ramach Unii Europejskiej,

- ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62 z 2001 r. poz. 627 z późniejszymi zmianami),

- ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62 z 2001 r. poz. 628 z późniejszymi zmianami), - ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska , ustawy o odpadach oraz

o zmianie niektórych innych ustaw (tzw. ustawa wprowadzająca – Dz. U. Nr 100 z 2001 r., poz. 1085 z późn.

zm.),

- Prawo wodne – ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. Nr 115 z 2001 r. poz. 1229 z późn. zm.),

- ustawa z dnia 11 maja 2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63 z 2001 r. poz. 639),

- ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia (Dz. U. Nr 73 z 2001 r. poz.

764 z późn. zm.),

- ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. Nr 92 z 2004 roku, poz. 880 z późn. zm.),

- ustawa z dnia 28 września 1991r. o lasach (Dz. U. Nr 101 z 1991 r., poz. 444 z późn. zm.),

- Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. Nr 27 z 1994 r. poz. 96 z późniejszymi zmianami),

- ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16 z 1995 r. poz. 78 z późniejszymi zmianami),

(3)

- udział społeczny i udzielanie informacji o stanie środowiska i jego ochronie, - nowe przepisy dotyczące gospodarki wodno-ściekowej,

- problemy ochrony przyrody, - gospodarkę odpadami.

Dziedziny te zostały uwzględnione w Programie, zapisano konkretne cele do osiągnięcia. WdraŜanie unijnych wymagań w zakresie ochrony środowiska , to znaczące koszty związane z realizacją przedsięwzięć inwestycyjnych.

Podstawowe źródła finansowania zostały omówione wyŜej. NaleŜy pamiętać, Ŝe fundamentem polityki ekologicznej UE jest zasada „zanieczyszczający płaci”. Oparcie ochrony środowiska na tej zasadzie oraz ujednolicenie zasad finansowania inwestycji proekologicznych oznacza, Ŝe realizacja polityki ekologicznej w państwach członkowskich UE nie powinna się opierać na subwencjach. Pomoc państwa została dopuszczona tylko wyjątkowo, kiedy szybkie wdroŜenie restrykcyjnych przepisów ochrony środowiska lub wysokich opłat moŜe spowodować powaŜne zaburzenia gospodarcze i ewentualne koszty społeczne. Dlatego teŜ przy rozwaŜaniu strategii finansowania inwestycji ekologicznych w szerszym niŜ do tej pory stopniu trzeba brać pod uwagę konieczność sfinansowania kosztów przez przyszłych uŜytkowników (specyfiką finansowania inwestycji ekologicznych w Polsce jest to, Ŝe obciąŜenia korzystającego ze środowiska są od wielu lat minimalne). NaleŜy takŜe pamiętać, iŜ z roku na rok spada emisja substancji do środowiska, wielkość opłat za korzystanie ze środowiska i udział funduszy w finansowaniu inwestycji ekologicznych takŜe spada z roku na rok.

Podstawowe korzyści, jakie odniesie Polska we wdraŜaniu unijnych wymagań , to:

- poprawa międzynarodowego wizerunku Polski, waŜna zwłaszcza dla samorządów. PrzełoŜy się to na zainteresowanie inwestorów naszymi terenami, poprawę infrastruktury wodno-ściekowej, zapewnienie usług w zakresie gospodarowania odpadami, poprawę jakości powietrza,

- wykorzystanie środków unijnych, to poprawa sytuacji ekonomicznej mieszkańców, wyraŜająca się zmniejszeniem kosztów uzdatniania wody i wymiany infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej, zmniejszeniem kosztów produkcji w rolnictwie (obniŜenie kosztów odkwaszania gleb), uzyskaniem wyŜszych plonów o lepszej jakości, zwiększeniem atrakcyjności turystycznej terenów, nowymi miejscami pracy.

Wprowadzenie wymagań prawa horyzontalnego przyniesienie korzyści inwestorom i społeczeństwu juŜ na etapie projektowania, rozładowując konflikty społeczne powstając w związku z planowanymi przedsięwzięciami budzącymi kontrowersje społeczne. Mieszkańcy wsi odniosą korzyści z racji budowy infrastruktury wodno-ściekowej, rolnicy – budując płyty gnojowe i zbiorniki na gnojowicę. Poprawi się ich stan sanitarny. Wprowadzenie nowych regulacji prawnych w zakresie ochrony przyrody spowoduje wypłatę rekompensat tym rolnikom, którzy będą prowadzić uprawy w sposób sprzyjający ochronie róŜnorodności biologicznej. Do realizacji nowych przedsięwzięć, a potem do obsługi stacji uzdatniania wody, oczyszczalni ścieków potrzebni będą pracownicy. A więc realizacja Programu stworzy nowe miejsca pracy. Rozbudowa infrastruktury ochrony środowiska stworzy szansę na organizowanie prac interwencyjnych, choćby czasowe zatrudnienie osób pozostających bez pracy.

Realizacja programu ochrony środowiska w gminie Bielsk będzie wymagała bardzo duŜego wysiłku wszystkich jego realizatorów, ale przyniesie znaczące korzyści dla mieszkańców gminy.

10. WDROśENIE I MONITORING PROGRAMU

Bezpośrednią odpowiedzialność za wdraŜanie programu ponosi Wójt Gminy Bielsk.

Realizacja szeregu zadań wymaga udziału gminy, administracji rządowej i samorządowej szczebla wojewódzkiego, przedsiębiorców. Wymaga takŜe szerokiego wsparcia społecznego, w tym pozarządowych organizacji ekologicznych, Związku Gmin Regionu Płockiego.

Chcielibyśmy, aby w realizacji przedsięwzięć wsparli nas Parlamentarzyści i Radni Samorządu Województwa z terenu Ziemi Płockiej, Radni Powiatu oraz Gminy tworząc lobby na rzecz rozwoju zrównowaŜonego Gminy Bielsk, powiatu Płockiego, w województwie, w kraju i pomagając zdobyć środki finansowe na realizację dobrze przygotowanych przedsięwzięć. Nakłady na realizację wielu zadań nie zostały określone ze względu na brak ostatecznych projektów ich realizacji. Dlatego teŜ konieczne jest roczne uzgadnianie przedsięwzięć, najlepiej w okresie przygotowywania projektów budŜetów gminy ustalać plan realizacji przedsięwzięć na rok następny. Pamiętać naleŜy o tym, aby najpóźniej w kwietniu danego roku wystąpić z wnioskami wstępnymi o wsparcie finansowe ze środków WFOŚiGW na następny rok. Planuje się, iŜ niektóre z zadań uzyskają pomoc finansową z NFOŚiGW i funduszy Unii Europejskiej. Konieczne jest wsparcie etatowe osoby kompetentnej, czuwającej nad zapisami zadań Programu , zajmującej się przygotowaniem we właściwym czasie odpowiednich wniosków o wsparcie funduszy zewnętrznych.

Informacje szczegółowe o realizacji zadań Programu w kolejnych latach Wójt Gminy Bielsk będzie przekładał Radzie Gminy w Bielsku. Szczególnie trudny będzie rok 2005, gdyŜ juŜ w 2004 roku naleŜy przedstawić informację o planowanych nakładach finansowych na zadania w 2005 roku. Informacje te będą przedstawione społeczeństwu gminy za pośrednictwem internetu i gazety lokalnej „Sygnały Bielska”.

Z upowaŜnienia Wójta Gminy Bielsk za przygotowanie odpowiednich materiałów odpowiedzialny będzie pracownik Urzędu Gminy w Bielsku – inspektor do spraw ochrony środowiska.

Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska z wykonania Programu Wójt Gminy Bielsk sporządza co dwa lata raporty, które przedstawia Radzie Gminy. Będzie wówczas takŜe moŜliwość zmian w zapisach Programu, gdyŜ cele, zadania Programu mogą ulegać zmianie, w zaleŜności od sytuacji prawnej, społecznej, gospodarczej i ekologicznej.

(4)

Do zagroŜeń w realizacji gminnej polityki ekologicznej mogą doprowadzić następujące regulacje wprowadzone nową ustawą:

- odejścia od zasady sporządzania miejscowych planów ogólnych zagospodarowania przestrzennego, w wyniku czego gminy będą pozbawione instrumentu pozwalającego na kompleksową realizację polityki przestrzennej i ekologicznej,

- utrzymanie zasady nieobligatoryjności sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, co wobec utraty waŜności planów miejscowych pochodzących sprzed 1995 roku doprowadzić moŜe do tego, Ŝe znaczna część gminy będzie pozbawiona powszechnie obowiązującego prawa określającego przeznaczenie terenów i warunki ich zabudowy,

- rozszerzenie moŜliwości ustalenia lokalizacji inwestycji na podstawie decyzji administracyjnych wydawanych bez planu miejscowego, co moŜe prowadzić do prymatu interesu indywidualnego nad dobrem ogólnym, jakim jest środowisko przyrodnicze.

9.4 Uwarunkowania społeczne

Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz o dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska podpisana w 1999 roku w Aarhus została ratyfikowana przez Polskę, a jej tekst został ogłoszony w Dz. U. Nr 78 z 2003 roku. Oznacza to, Ŝe stanowi ona część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana.

Art. 7 Konwencji nakazuje zagwarantowanie udziału społeczeństwa w przygotowaniu planów i programów mających znaczenie dla środowiska, a więc takŜe gminnego programu ochrony środowiska. Określa teŜ podstawowe obowiązki organów w zakresie zapewnienia udziału społecznego:

ustalenia zakresu podmiotowego konsultacji,

ustalenia rozsądnych norm czasowych na poszczególne etapy konsultacji,

przeprowadzenie konsultacji odpowiednio wcześnie w toku procedury decyzyjnej, gdy wszystkie warianty są jeszcze moŜliwe, a udział społeczeństwa moŜe być skuteczny,

naleŜyte uwzględnienie konsultacji społecznych przy wydawaniu decyzji.

Organy mają swobodę określania szczegółowych sposobów powiadamiania społeczeństwa, metod zbierania uwag i wniosków, czasu trwania konsultacji.

Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w gminie Bielsk do 2010 roku opracowany został z uwzględnieniem w/w obowiązków wynikających z Konwencji Aarhus.

Liczymy na aktywny udział społeczeństwa w realizacji zadań Programu. Jednym z celów operacyjnych jest większy udział społeczeństwa w działaniach proekologicznych. Wszystkie zadania, działania zapisane w Programie mają doprowadzić do realizacji waŜnego celu strategicznego, tj. „Lepszej jakości Ŝycia mieszkańców gminy w Zjednoczonej Europie”. Informacja o realizacji Programu będzie systematycznie przedstawiana w środkach masowego przekazu, w tym w lokalnej gazecie (Sygnały Bielska”), na stronie internetowej Gminy Bielsk.

9.5 Uwarunkowania unijne

Pomimo osiągnięcia poprawy stanu środowiska, jak równieŜ lepszej infrastruktury słuŜącej jego ochronie, ciągle nie są wystarczające uzyskane efekty. Dlatego w Polityce ekologicznej państwa na lata 2003 - 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 - 2010 postawiono ambitne cele ekologiczne, jakie powinny być osiągnięte. Do realizacji tych celów nasz kraj zobowiązał się w Traktacie Akcesyjnym podpisanym z Unią Europejską. Podpisując Układ Europejski 16 grudnia 1991 roku, nasz kraj zobowiązał się, iŜ z dniem 1 lutego 1994 roku (wejście w Ŝycie Układu) będzie stopniowo dostosowywał istniejące i przyszłe ustawodawstwo do systemu prawnego UE. W okresie od grudnia 1999 roku do 25 listopada 2002 roku trwały negocjacje akcesyjne w obszarze środowiska. Dokonano przeglądu aktów prawnych Polski i UE, wynegocjowano terminy, w których Polska wdroŜy rozwiązania unijne. W stanowisku negocjacyjnym przekazanym w 1999 roku Unii Europejskiej Polska odnosiła się do przepisów w zakresie:

prawa horyzontalnego,

ochrony przyrody,

jakości wód,

ograniczenia zanieczyszczeń przemysłowych i oceny ryzyka,

jakości powietrza,

hałasu z maszyn i urządzeń,

substancji chemicznych i organizmów zmodyfikowanych genetycznie,

gospodarki odpadami,

bezpieczeństwa jądrowego i ochrony przed promieniowaniem.

Negocjacje w obszarze środowiska oficjalnie zamknięto 25 listopada 2002 roku. Unia zaakceptowała wnioski o okresy przejściowe w odniesieniu do 9 aktów prawnych. Zawarte ustalenia stały się wiąŜące dla obu stron – Polski oraz Unii Europejskiej 16 kwietnia 2003 roku – w dniu podpisania Traktatu Akcesyjnego.

Przepisy ochrony środowiska UE są niezwykle rozbudowane i przenikają praktycznie wszystkie dziedziny Ŝycia społecznego i gospodarczego. Dzięki wysiłkowi podjętemu w latach 2000 - 2002 proces dostosowania polskiej legislacji do wymagań UE został praktycznie zakończony - nowe obowiązki zostały zapisane w krajowych aktach prawnych. Ze względu na rozbudowany charakter nowych regulacji administracja samorządowa musi podejmować szerokie i róŜnorodne działania mające na celu ich praktyczną realizację. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na:

(5)

Po uchwaleniu Programu będą przygotowane stosowne porozumienia z sąsiednimi gminami dotyczące wspólnej realizacji zadań, a następnie wnioski o środki finansowe na ich realizację ze źródeł zewnętrznych.

9. UWARUNKOWANIA REALIZACYJNE PROGRAMU

9.1 Zgodność Programu w układzie hierarchicznym i horyzontalnym

Niniejszy Program tworzono w oparciu o II Politykę ekologiczną państwa, „Programu ochrony środowiska województwa mazowieckiego”, „Strategię rozwoju powiatu płockiego do 2015 roku”, „Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla powiatu płockiego do 2010 roku”. Brano pod uwagę takŜe szczególnie skomplikowaną sytuacje finansową samorządów i mnogość zadań nałoŜonych na nie.

Program jest zgodny z II Polityką ekologiczną państwa, Polityką ekologiczną państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010. Nawiązuje takŜe do celów projektu „Programu ochrony środowiska województwa mazowieckiego” oraz „Programu ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w powiecie płockim do 2010 roku”. Jest więc zgodny w układzie hierarchicznym. Aby zapewnić zgodność w układzie horyzontalnym, Program przesłano do opinii sąsiednim gminom, umieszczono projekt Programu w internecie do konsultacji z sąsiednimi gminami. Otrzymano uwagi z miasta Płocka. Nie są znane zapisy programów ochrony środowiska sąsiednich gmin.

Realizacja Programu przypadać będzie na czas szczególnie waŜny i jednocześnie trudny – naszych pierwszych lat członkostwa w UE. Dlatego analizując róŜne warianty rozwoju gminy, wybrano wariant ostroŜnego inwestowania ze względu na szczególne uwarunkowania finansowe i prawne, bowiem na realizację Programu będą wpływały instrumenty prawne, ekonomiczne, społeczne oraz związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej.

9.2 Rozwiązania prawne

Program realizowany będzie w oparciu o znowelizowane polskie prawo kompatybilne z przepisami UE.

Realizacja Programu przebiegać będzie zgodnie z zasadą zrównowaŜonego rozwoju, w oparciu o kompetencje organów zarządzających środowiskiem.

Bardzo istotne są przepisy prawa miejscowego ustalone w szczególności:

przez Wojewodę Mazowieckiego dotyczące ochrony cennych obiektów przyrodniczych,

Radę Gminy dotyczące miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, zasad utrzymania czystości i porządku w gminie, zasad zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, ochronę niektórych obiektów cennych przyrodniczo ustalonych przez rady gmin.

Na kaŜdym stopniu samorządu terytorialnego (w tym równieŜ gminy) funkcjonować będą programy ochrony środowiska będące politykami ekologicznymi. Będą one kompatybilne z polityką ekologiczną państwa.

Programom tym będą towarzyszyć plany gospodarki odpadami. Wówczas, kiedy będą przekraczane standardy jakości środowiska, tworzone będą programy naprawcze (programy ochrony powietrza, ochrony środowiska przed hałasem , program działań mających na celu ograniczenie odpływu związków azotu ze źródeł rolniczych).

Mogą być równieŜ ustanawiane inne składniki prawa miejscowego, w szczególności dotyczące gospodarowania środowiskiem i zrównowaŜonego rozwoju.

W Programie uwzględniono załoŜenia Polityki ekologicznej państwa i województwa mazowieckiego oraz powiatu płockiego. Zakłada się, Ŝe:

gminny program ochrony środowiska, uwzględnia załoŜenia Programu ochrony środowiska w powiecie płockim i zalecenia skierowane do gmin,

Wojewoda Mazowiecki, Marszałek Województwa Mazowieckiego, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska będą wspomagać Gminę w realizacji Programu , wykorzystując w pełni swoje kompetencje.

9.3 Uwarunkowania przestrzenne

Planowanie przestrzenne odgrywa istotną rolę w realizowaniu celów polityki ekologicznej na kaŜdym poziomie jej stanowienia, dlatego w Polityce ekologicznej państwa wśród celów i zadań o charakterze systemowym wymienia się ekologizację planowania przestrzennego i racjonalizację uŜytkowania terenów. Obowiązująca od 11 lipca 2003 roku ustawa z dnia 13 lutego 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stawia określone zadania dla powiatów , dotyczące między innymi:

opiniowania rozwiązań przyjętych w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin,

uzgadniania z zarządem powiatu zadań samorządowych w projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a z administracją geologiczną i górniczą problemów zagospodarowania terenów górniczych i zagroŜonych osuwaniem się mas ziemnych.

Jednocześnie ustawa wprowadza zmiany ułatwiające realizację polityki ekologicznej , w tym dotyczące:

bardziej jednoznacznego określenia roli i treści studium gminy, między innymi w zakresie ustaleń ochrony środowiska,

uspołeczniania procedury sporządzania studium gminy, dające większe moŜliwości ustalania jego treści przez społeczności lokalne i organizacje ekologiczne,

uszczegółowiania skali miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, dzięki czemu plany będą mogły stanowić wystarczającą podstawę decyzji budowlanych, bez konieczności określania warunków zabudowy.

(6)

racjonalną gospodarkę odpadami. W tym zakresie wsparcie będzie przeznaczone przede wszystkim na systemy selektywnej zbiórki, recyklingu i odzysku odpadów komunalnych (sortowanie, kompostownie), systemy zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Środki finansowe, przeznaczone na rekultywację uciąŜliwych dla środowiska składowisk w tym składowisk odpadów przemysłowych, dostępne są w ramach środowiskowych funduszy celowych oraz z uwagi na koncentrację przestrzenną i duŜe koszty takich działań, w ograniczonym zakresie takŜe w ramach ZPORR. Program ten będzie finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) oraz ze środków krajowych. Łącznie na program operacyjny w latach 2004 - 2006 przeznaczone będzie 6 645 mln EURO, a ze środków publicznych 129 mln EURO. ERDF wspiera m.in. inwestycje infrastrukturalne w zakresie gospodarki wodnej, gospodarki odpadami (w tym stworzenie kompleksowego systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi), rekultywacji zdegradowanych terenów.

Równolegle z realizacją ZPORR realizowane będą duŜe projekty inwestycyjne współfinansowane z Funduszu Spójności. Środki pochodzące z tego Funduszu nie będą przekazywane na działania wykonywane w ramach programów operacyjnych, ale będą ze sobą powiązane. Głównym celem strategii środowiskowej Funduszu Spójności jest wsparcie realizacji zadań inwestycyjnych celów publicznych w zakresie ochrony środowiska, wynikających z wdraŜania prawa Unii Europejskiej.

Priorytetem strategii Funduszu Spójności jest poprawa jakości wód powierzchniowych i zwiększenie dostępności dobrej wody do picia. Ponadto za istotne uwaŜa się ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, racjonalizację gospodarki odpadami, rekultywację obszarów poprzemysłowych, a takŜe wsparcie dla leśnictwa i ochrony przyrody. Będzie to realizowane między innymi poprzez: budowę komunalnych oczyszczalni ścieków i miejskiej kanalizacji, wsparcie gospodarki odpadami komunalnymi, mające na celu stworzenie systemów zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Na finansowanie projektów związanych z ich realizacją przewiduje się łącznie sumę 2000 mln EURO.

Odbiorcami pomocy z Funduszu Spójności będzie przede wszystkim Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej, Lasy Państwowe i ich regionalne dyrekcje, a takŜe parki narodowe oraz samorządy.

Inne fundacje

• Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie,

• Environmental Know-How Fund w Warszawie,

• Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counter-par Fund w Warszawie,

• Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej,

• Polska Agencja Rozwoju Regionalnego,

• Program Małych Dotacji GEF,

• Projekt Umbrella.

Banki , inwestycje leasingowe

Banki najbardziej aktywnie wspierające inwestycje ekologiczne , to: Bank Ochrony Środowiska S.A.

(statutowo nałoŜony obowiązek kredytowania inwestycji proekologicznych), Bank Gdański S.A., Bank Rozwoju Eksportu S.A., Polski Bank Rozwoju S.A., Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.

Instytucje leasingowe finansujące gospodarkę odpadami, to: Towarzystwo Inwestycyjno-Leasingowe EKOLEASING S.A., BEL Leasing Sp. z o.o., BISE Leasing S.A., Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A., Europejski Fundusz Leasingowy Sp. z o.o.

Na realizację zapisanych w Programie ochrony środowiska w gminie Bielsk zadań potrzebne są znaczące środki finansowe. Na dzień przygotowania Programu nie udało się dokładnie określić wszystkich potrzebnych środków finansowych, ze względu głównie na fakt, iŜ nie wszystkie przedsięwzięcia są przygotowane do realizacji.

Szacuje się, iŜ dla zaplanowanych zadań gminy potrzebne są środki w wysokości co najmniej 14 810 000,00 zł w tym:

na ochronę wód - 100 000,00 zł,

na ochronę powietrza - 100 000,00 zł,

zalesianie i ochroną lasów - 300 000,00 zł,

edukację ekologiczną - 120 000,00 zł,

gospodarkę odpadami - 50 000,00 zł,

inne zadania - 2 200 000,00 zł.

Poza zadaniami gminy waŜną rolę odgrywają zadania planowane wspólnie z innymi jednostkami i instytucjami, gminami , których realizacja konieczna jest ze względu na realizację celu strategicznego, jakim jest

„Poprawa stanu środowiska i ochrona jego zasobów”. Środki na realizację zadań będą pochodziły z budŜetu gminy, Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz ze względu na skromne środki finansowe gminy, z zewnętrznych źródeł finansowania, głównie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (budowa oczyszczalni ścieków, termomodernizacja obiektów, zmiana sposobu ogrzewania, edukacja ekologiczna, zalesienia).

Liczymy takŜe na pomoc Narodowego oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (systemy gospodarowania odpadami , edukacja ekologiczna, odnawialne źródła energii, budowa zbiorników retencyjnych), a takŜe z Unii Europejskiej (Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności) na: budowę systemu dostępu społeczeństwa do informacji o środowisku i jego ochronie wraz z monitoringiem gleb, hałasu, na kompleksowy system gospodarowania odpadami, zalesienia gruntów rolników indywidualnych.

(7)

- liczba osób korzystających z danych o środowisku i jego ochronie, - liczba uczestników warsztatów edukacyjnych,

- liczba tytułów i egzemplarzy wydawnictw (wydanych w danym okresie i udostępnionych), - liczba uczestników imprez,

- liczba gospodarstw ekologicznych,

- liczba uczestników programów edukacyjnych,

- liczba emisji programów telewizyjnych i radiowych dotyczących kwestii środowiskowych w gminie, - liczba uczestników „Zielonych szkół”,

- liczba studentów korzystających z wykładów z zakresu ekologii, piszących prace dyplomowe, licencjackie, magisterskie, - liczba osób korzystających z gminnych centrów edukacji ekologicznej.

8. MONTAś FINANSOWY

Do realizacji zadań Programu konieczne są środki i instrumenty finansowe. NaleŜą do nich w szczególności:

opłaty za korzystanie ze środowiska (wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza, pobór wód, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, składowanie odpadów, wycięcie drzew i krzewów), realizowane zgodnie z zasadą

„zanieczyszczający płaci”,

grzywny,

poŜyczki i dotacje z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej,

dotacje i poŜyczki z Ekofunduszu,

kredyty z banków, w tym Banku Ochrony Środowiska S.A.,

fundusze pomocowe Unii Europejskiej,

budŜet gminy,

budŜet Państwa,

środki mieszkańców i przedsiębiorców.

Na zaplanowane do 2011 roku zadania z powyŜszych źródeł niezbędne będą środki finansowe w kwocie 14 810 000 zł.

Opłaty za korzystanie ze środowiska i kary pienięŜne z tytułu niewłaściwego korzystania ze środowiska są głównymi dochodami: Narodowego , Wojewódzkiego, Powiatowego i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Polityka ekologiczna państwa jest wiąŜąca przy uchwaleniu przez Radę Nadzorczą Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jego strategii działania i planu działalności oraz przy zatwierdzaniu przez Radę list priorytetowych programów Narodowego Funduszu (art. 414 ust. 2 Prawa ochrony środowiska). Analogicznie Rada Nadzorcza WFOŚiGW w oparciu o Politykę ekologiczną państwa i wojewódzki program ochrony środowiska uchwala plan działalności Wojewódzkiego Funduszu. Takie same relacje naleŜy odnieść do Gminnego programu ochrony środowiska i priorytetów Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który jest częścią składową budŜetu gminy.

Zasadniczym celem NFOŚiGW jest wspieranie finansowe przedsięwzięć podejmowanych dla poprawy jakości środowiska w Polsce w dziedzinie: ochrony wód, gospodarki wodnej, ochrony powietrza, ochrony powierzchni ziemi, leśnictwa, ochrony przyrody i krajobrazu, geologii, górnictwa, edukacji ekologicznej. W minionym okresie gmina Bielsk korzystała z pomocy Narodowego Funduszu – głównie na edukację ekologiczną i budowę oczyszczalni ścieków, specjalistyczne badania geologiczne.

Rolą WFOŚiGW jest wspieranie finansowe przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu regionalnym podejmowanych takŜe dla poprawy jakości środowiska w poszczególnych jego komponentach. Gmina korzystała ze znacznego wsparcia WFOŚiGW w Warszawie.

Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej słuŜy dofinansowaniem przedsięwzięć o charakterze proekologicznym słuŜących społeczeństwu gminy. Ze względu na niezbyt wysoką emisję w powiecie płockim, moŜliwość odraczania kar pienięŜnych, wpływy na rzecz Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nie są zbyt wysokie.

Istotne znaczenie w udzielaniu wsparcia finansowego w formie dotacji lub poŜyczek ma Fundacja

„Ekofundusz”. Priorytetowe kierunki pomocy finansowej Ekofunduszu to: ochrona róŜnorodności biologicznej , gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych, zmniejszanie transgranicznego transportu SO₂, NO₂, ograniczenie zanieczyszczenia morza Bałtyckiego , ograniczenie emisji gazów szklarniowych oraz eliminacja stosowania substancji niszczących warstwę ozonową i innych. Do tej pory w gminie Bielsk nie korzystano z pomocy Ekofunduszu.

Po wejściu do UE Polska będzie mogła korzystać z Funduszy Strukturalnych na finansowanie inwestycji w ochronie środowiska. Dotyczyło to będzie moŜliwości finansowania inwestycji z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego – inwestycje w skali regionalnej i lokalnej) oraz Funduszu Spójności.

Ramy przedsięwzięć inwestycyjnych finansowanych z funduszy strukturalnych określa Narodowy Plan Rozwoju (2004-2006). Plan ten będzie słuŜył jako podstawa negocjowania przez Polskę Podstaw Wsparcia Wspólnoty, dokumentu określającego kierunki i wysokość wsparcia ze strony funduszy strukturalnych na realizację zamierzeń rozwojowych oraz jako podstawa interwencji z Funduszu Spójności.

W ramach jednego z priorytetów Narodowego Planu Rozwoju: ochrona środowiska i zagospodarowanie przestrzenne, podstawowe znaczenie będzie miało wsparcie inwestycyjne ukierunkowane między innymi na

(8)

4 Uchwalenie gminnego programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami

30.07.

2004

Właściwe zarządzanie

środowiskiem ---- ---- Wójt Gminy Rada Gminy Lata 2004–2011

1 Doskonalenie słuŜb ochrony środowiska w gminie oraz sołtysów w zakresie prawa ekologicznego

2004- 2011

Lepsze wdraŜanie przepisów prawa ekologicznego

---- ---- Wójt Gminy

2 Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z uwzględ- nieniem przepisów prawa ekologicznego

2004- 2011

Lepszy ład przestrzenny w gminie, lepszy stan środowiska

BudŜet gminy 2 500 Wójt Gminy urganista

3 Współpraca z innymi gminami w rozwiązy- waniu problemów ochrony wód w zlewniach, ponadgmin ne systemy gospodarowania odpadami, ochrony przyrodą

2004- 2011

Łatwiej uzyskiwane efekty ekologiczne

Mierniki efektów:

- liczba podpisanych umów i porozumień o współpracę w zakresie ochrony środowiska i zrównowaŜonego rozwoju, - liczba zakładów posiadających certyfikaty ISO 14000 lub inne równorzędne,

- liczba podmiotów legitymujących się wyróŜnieniami lub formalnymi standardami ekologicznymi, - zakres danych powiatowego (gminnych) systemu informacji o środowisku,

- liczba działań wspólnych z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi, - liczba mieszkańców powiatu (gmin) korzystających z danych o środowisku.

7.4 CEL SZCZEGÓŁOWY: Zwiększanie aktywności obywatelskiej i wyŜszy stan świadomości ekologicznej społeczeństwa

7.4.1 CEL OPERACYJNY: Większa aktywność społeczeństwa na rzecz środowiska Zadania gminy

Lata 2003-2010

1

Organizowanie tzw. zielonych miejsc pracy w zakresie utrzymania czystości i porządku w miejscach publicznych i w innych działaniach ekologicznych,

2005-2011

Czyste środowisko (mniej odpadów stałych, czysta woda, czyste lasy), spraw- nie funkcjonujące systemy melioracyjne

BudŜet gminy 15 000 Wójt Gminy ZGRP

2

Rozpropagowywanie regulaminów kon-kursów, przeprowa- dzanie etapu gmin-nego konkursów:

ekologiczna szkoła, ekologiczne sołectwo, ekologiczne osiedle

2005-2010

Społeczeństwo zaangaŜowane w przedsięwzięciach proekologicznych

---- ----

Wójt Gminy Insp. ds. ochr.

środowiska Urzędu Gminy

- stopień akceptacji społecznej programu przedsięwzięć z zakresu gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, - liczba i udział rolników, którzy zalesili tereny rolne,

- liczba rolników, którzy prowadzą gospodarstwa eko i agroturystyczne lub inne o preferencjach ekologicznych, - liczba szkół uczestniczących w konkursach związanych z ochroną środowiska.

7.4.2 CEL OPERACYJNY: WyŜsza świadomość ekologiczna społeczeństwa Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

realizacji Efekty Źródła

finansowania Kwota Realizacja 1 Rozwijanie róŜnych form

edukacji ekolo-gicznej społeczeństwa dorosłego i młodzieŜy w szkołach

2005–2011 WyŜszy stan świa- domości ekologicz- znej, lepsza dbałość

o środowisko ---- ---- Wójt Gminy

Dyrektorzy szkół 2 Pełne wdroŜenie w gminie

systemu informacji o środowisku i jego ochronie oraz jego uzupełnianie

2005 Łatwiejsze decyzje

administracyjne,

zrównowaŜony rozwój gminy ---- ---- Wójt Gminy

3 Utworzenie Gminne- go Centrum Edukacji Ekologicznej przy Gminnej Bibliotece w Bielsku

2005 Dostęp mieszkańców i organizacji do mate- riałów i

dokumentów o środowisku --- ----

Wójt Gminy Kierownik

Gminnej Biblioteki w

Bielsku Mierniki efektów:

- liczba zorganizowanych szkoleń i ich uczestników

(9)

Lata 2004–2011 1 Włączenie zadań budowy

zbiorników wodnych w miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego

2006

Baza informacyjna o miejscach, gdzie występują korzystne warunki do budowy zbiorników wodnych

BudŜet gminy 5 000 Wójt Gminy

Urbanista

2 Zastąpienie tradycyjnych lamp ulicznych lampami energoosz- czędnymi z automa- tycznym sterowaniem

2004 -2011

Zmniejszenie ilości zuŜywanej energii

BudŜet gminy

BudŜet państwa 50 000 Wójt gminy

- liczba zmodernizowanych obiektów melioracyjnych, - liczba obiektów retencyjnych wymagających odbudowy, - długość rowów melioracyjnych poddanych konserwacji, - liczba wykonanych budowli piętrzących,

- długość dróg z zainstalowanym energooszczędnym oświetleniem.

7.3.2 CEL OPERACYJNY: Wykorzystanie energii odnawialnej do 7,5 % ogółu energii Zalecenia dla gmin

L.p. Zadanie Termin

realizacji

Efekty Źródła

finansowania Koszty Realizacja

1 Uwzględnianie w

miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego tere-nów moŜliwych do lokalizacji

obiektów źródeł

odnawialnej energii

2005

Tereny o dogodnych wa- runkach do lokalizacji elektrowni wodnych wia- trowych i innych obiektów źródeł odnawialnej energii

Urbanista

2 Promowanie wśród mieszkańców gminy działań zmierzających do produkcji energii ze źródeł odnawial- nych, głównie kolek- torów słonecznych, palenisk wykorzystu- jących drewno opa- łowe i słomę, bio- gazowni wykorzystu- jących odchody zwie- rzęce,

uprawy wierzby

energetycznej, malwy pensylwańskiej

2004-2011 Zmniejszenie emisji SO2,NO2, CO2.

BudŜet gminy 500 Wójt Gminy

3 Budowa kolektorów słonecznych

2004 - 2011

Zmniejszenie emisji SO2,NO2, CO2 przez likwidacje lub zmniejszenie zu- Ŝycia konwencjo- nalnych źródeł energii

BudŜet gminy

WFOŚiGW 7 500 Wójt Gminy

- ilość miejsc, na których wskazana jest lokalizacja obiektów wykorzystujących źródła odnawialnej energii, - liczba obiektów wykorzystujących energię słoneczną,

- liczba gospodarstw wykorzystujących energię odnawialną oraz stosujących urządzenia lub systemy energooszczędne, - wskaźniki energochłonności w podstawowych branŜach produkcji, usług i gospodarki komunalnej.

7.3.3 CEL OPERACYJNY: Usprawnienie zarządzania środowiskiem Zdania gminy

L.

p. Zadania Termin Efekty Źródła

Lata 2004–2007 1 Wzmocnienie kadry ochrony

środowiska w gminie

2005 Lepiej rozwiązywane

problemy ekologiczne ---- ---- Wójt Gminy

2 Utworzenie i rozwój bazy informatycznej o środowisku i jego ochronie

2006 Wiarygodna informacja o

stanie środowiska BudŜet gminy

3 Dostosowanie uchwał rad gminy w sprawie utrzymania czystości i porządku w gminie, zaopatrzenia w wodę, odprowadzenie ścieków do wymogów UE i prawa ekologicznego

2004–

2006

Lepszy stan środowiska

Rada Gminy

(10)

- powierzchnia lasów i gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa objęta dokumentacją urządzeniową, - powierzchnia lasów i gruntów leśnych nie stanowiących własności Skarbu państwa objętych dokumentacją

urządzeniową,

- powierzchnia gruntów rolnych przekwalifikowanych na leśne z urzędu, - gatunki flory i fauny występujące w lasach, objęte ochroną biologiczną, - powierzchnia lasów ochronnych,

- wskaźnik lesistości,

- liczba rolników biorących udział w szkoleniach; liczba szkoleń, - stopień uszkodzenia lasów.

7.2.3 Cel operacyjny: Ochrona gleb Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

finansowania Koszty Realizacja Lata 2004 - 2011

1 Informacja dla miesz- kańców o wynikach monitoringu gleb

2005- 2011

Informacja o stanie czystości gleb i moŜ- liwościach produkcji rolnej

- dostępność informacji o jakości gleb na terenie powiatu,

- udział powierzchni terenów o glebach przydatnych do produkcji zdrowej Ŝywności, - dynamika wzrostu powierzchni terenów poddanych pracom rekultywacyjnym, - potencjalna i rzeczywista dostępność mieszkańców do zdrowej Ŝywności, - ocena świadomości ekologicznej mieszkańców.

7.2.4 Cel operacyjny: Ochrona zasobów kopalin i wód podziemnych Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

finansowania Koszty Realizacja Lata 2004–2011

1 Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego ochrony Głów- nego Zbiornika Wód Podziem- nych oraz tere- nów do planowa- nej eksploatacji kopalin

2006 Ochrona poziomu wodo- nośnego przed zanieczyszczeniami antropogenicznymi oraz wyznaczenie terenów, na których mogą występować potencjalne złoŜa kopalin

BudŜet gminy 2 500 Wójt Gminy Urbanistwa

2 Inwentaryzacja wyrobisk Ŝwirowych

2005 Poprawa jakości gleb i wód podziemnych

--- ---

Insp. ds. ochr.

śrdowiska Urzędu Gminy Mierniki efektów:

- ilość wód podziemnych, dobrej jakości, zuŜyta w procesach produkcyjnych, - powierzchnia terenów chronionych przed zanieczyszczeniami antropogenicznymi, - procent zwodociągowania gminy,

- dostęp do wody dobrej jakości – dla potrzeb konsumpcyjnych.

7.3 CEL SZCZEGÓŁOWY : Racjonalne gospodarowanie środowiskiem

7.3.1 CEL OPERACYJNY: Ograniczenie materiałochłonności, wodochłonności, energochłonności i odpadowości gospodarki, zatrzymanie wody w środowisku

Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

Lata 2004–2007 1 Analiza zuŜycia wody

podziemnej przez mieszkańców, działal- ności gospodarcze w aspekcie odprowadzanych ścieków

2004 -2005

Podstawa do zas- tosowania mecha- nizmów zmierza- jących do oszczę- dzania

wody podziemnej ---- ---- Referat podatkowy Wójt Gminy

2 Edukacja ekologiczna społeczeństwa na rzecz ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów

2004 -2011

Mniej wytwarzanych

odpadów BudŜet gminy

WFOŚiGW

(11)

Lata 2004–2011 1 Określanie w stu-

dium uwarun- kowań i kierun- kach rozwoju przestrzennego gminy obszarów oraz zasad och-rony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu

2006 ZrównowaŜony

rozwój gmin BudŜet gminy 5 000 Wójt Gminy

2 Ustanawianie na terenie gmin nowych

form ochrony

przyrody

2005-2011 Ochrona obsza- rów o wyjątko-wej wartości przyrodniczej

---- ---- BudŜet gminy

- wielkość środków pozyskanych na infrastrukturę ochrony środowiska na terenach objętych ochroną prawną, - liczba inwestycji proekologicznych na terenach cennych przyrodniczo,

- liczba planowanych przedsięwzięć spełniających wymogi ochrony środowiska objętych procedurą OOŚ, - ilość kontroli przeprowadzonych w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie przyrody,

- ilość ha gruntów rolnych zalesionych na terenach objętych ochroną prawną,

- ilość osób, które otrzymały od Starosty Płockiego uprawnienia społecznych opiekunów przyrody, - liczba i nakład publikacji promujących walory przyrodnicze powiatu,

- ilość zlikwidowanych na terenach cennych przyrodniczo dzikich wysypisk, nielegalnego odprowadzania ścieków i innych przypadków łamania prawa ochrony środowiska,

- ilość ha gruntów nowo objętych ochroną prawną, ilość nowych rezerwatów, uŜytków ekologicznych, zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, pomników przyrody,

- ilość rolników korzystających z programów rolno-środowiskowych oraz wielkość wypłaconych im środków finansowych z tego tytułu.

7.2.2 CEL OPERACYJNY: Zwiększanie lesistości w gminie do 10%

Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

finansowania Koszty Realizacja Lata 2004-2011

1 Analiza gruntów margi- nalnych odnośnie moŜli- wości dokonywania za- lesień i zadrzewień

2005 Zwiększenie lesistości gminy

2 Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego terenów przezna- czonych do zalesienia

2005 MoŜliwość zalesień tere- nów w gminie

BudŜet gminy 5000 Wójt Gminy

3 Ochrona istniejących lasów, zadrzewień i zakrzewień oraz wprowadzanie nowych zalesień, zadrzewień i zakrzewień

2005-2011 Większa powierzchnia la- sów, zadrzewień i zakrzewień, ograni czenie efektu cieplarnianego zwiększenie retencji wodnej

BudŜet gminy BudŜet państwa

WFOŚiGW

20 000 Wójt Gminy

4 Pomoc rolnikom w zakładaniu zadrzewień

2005 - 2011 Zwiększenie

lesistości gminy BudŜet gminy, BudŜet państwa,

WFOŚiGW

20 000 Wójt Gminy

5 Zakładanie parków wiejskich 2005 - 2011 Zwiększenie ilości

zadrzewień BudŜet gminy,

- powierzchnia gruntów zalesionych,

- struktura własnościowa lasów – udział lasów prywatnych i komunalnych,

- powierzchnia gruntów rolnych zalesionych przez właścicieli we własnym zakresie, a następnie przekwalifikowanych na grunty leśne,

(12)

bezpieczeństwa

2 Informowanie spo- łeczeństwa o wys- tąpieniu powaŜnych awarii przemysło- wych

2005-2011 Szybkie i rzetelne informowanie mieszkańców gminy o zaistniałych zdarzeniach

---- --- Wójt Gminy

3 Uwzględnianie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego ustaleń w zakresie powaŜnych awarii

2005-2011 Poprawa stanu bezpieczeństwa mieszkańców gminy, ograniczenie ewentualnych strat i zniszczeń

- Wójt Gminy

urbanista

- liczba awarii o charakterze środowiskowym,

- liczba mieszkańców potencjalnie zagroŜona awariami przemysłowymi,

- ilość podmiotów posiadających stosowną dokumentację dotyczącą powaŜnych awarii.

7.2 CEL SZCZEGÓŁOWY: Ochrona zasobów środowiska przyrodniczego i krajobrazu 7.2.1 CEL OPERACYJNY: Ochrona przyrody i krajobrazu z uwzględnieniem wymogów UE Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

1 Opracowanie dokumentacji

ekofizjograficz- nej gminy jako podstawy sporzą- dzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

2006

Pełna diagnoza środowiska

przyrodniczego w gminie, iden- tyfikacja obsza- rów, siedlisk, gatunków roślin i zwierząt zasługu- jących na ochro- nę prawną

BudŜet gminy- 25 000 Wójt Gminy

2 Uwzględnienie w regulaminie utrzymania czystości i porządku w gminie ustawowego zakazu wypalania roślinności na łą- kach, pastwiskach

nieuŜytkach, ro- wach, pasach przydroŜnych

2006 Lepsza kondycja zbiorowisk

roślinnych i

zwierzęcych

3 Podjęcie działań zapobiegających bezdomności psów i

kotów z

uwzględnieniem działań w zakresie sterylizacji, adopcji oraz znakowania zwierząt

2005 Mniejsza ilość wałęsających się psów i kotów

(13)

odpadów komunalnych

odpadów

5 WdroŜenie systemu zbierania zwłok zwierzęcych

2005 Czyste

środowisko BudŜet gminy 1 000 Wójt Gminy 6 Objęcie zorganizowaną

zbiórką odpadów wszystkich

mieszkańców gminy

2011 Czyste środowisko

7 Inwentaryzacja obiek- tów z zastosowaniem azbestu

2004

---- ---- Ins. ds. ochr. środowiska Urzędu Gminy w Bielsku Lata 2004-2011

1 WdraŜanie systemów segregacji odpadów występujących w strumieniu odpadów komunalnych ze szczególnym uw- zględnieniem

selektywnej zbiórki odpadów niebez-

piecznych i

zwiększenia stopnia odzysku odpadów biodegradowalnych

2004- 2011

Minimalizacja ilości odpa- dów depono- wanych na

składowiskach, zwiększenie stopnia odzysku i recyklingu odpadów, two- rzenie gminnych punktów zbierania odpa- dów niebezpiecznych, w tym odczyn- ników chemicznych ze szkół

WFOŚiGW

BudŜet gminy 10 000

Wójt Gminy

Firny prowadzące działalność w zakresie zbiórki, transportu i

odzysku odpadów

- liczba podmiotów posiadających wymagane prawem zezwolenia, - liczba mieszkańców objętych selektywną zbiórką,

- ilość i udział odpadów odzyskiwanych, przekazywanych do recyklingu,

- tempo osiągania w perspektywie 2006 r. zakładanych limitów odzysku i recyklingu:, tj: tworzyw 22%, szkła - 35%, papieru - 45%, odpadów wielkogabarytowych -6%, odpadów budowlanych-20%,odpadów niebezpiecznych -22%, - liczba kompostowni, gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych, składowisk odpadów spełniających

wymogi ochrony środowiska,

- liczba przeprowadzonych kampanii i szkoleń edukacyjnych w zakresie gospodarowania odpadami, prowadzenia selektywnej zbiórki, liczba osób objętych tymi szkoleniami,

- udział odpadów wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych przez selektywną zbiórkę (odpady wielokogabarytowe, budowlane, iodegradowalne, niebezpieczne).

7.1.5 Cel operacyjny: Zapobieganie awariom przemysłowym Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

finansowania Koszty Realizacja 1 Sporządzenie wy-

kazu podmiotów gospodarczych posiadających środ- ki, materiały i insta- lacje stanowiące potencjalne zagroŜe- nie środowiska i Ŝycia ludzi

2004 Rozpoznanie zagroŜeń oraz ustalenie zasad postępowania w przypadku

wystąpienia awarii, stworzenie bazy danych podmiotów gospodarczych (materiałów i instalacji) na terenie gminy mogących stanowić zagroŜenie, poprawa stanu

(14)

- liczba przedsiębiorstw stosujących zasady czystszej produkcji, - liczba kotłowni ekologicznych (OZE),

- tempo zmniejszania się udziału gospodarstw korzystających z palenisk węglowych, - długość zrealizowanych gazociągów, przyłączy gazowych,

- długość nowoczesnych sieci cieplnych (z izolacją).

7.1.3 CEL OPERACYJNY: Ograniczenie hałasu i promieniowania elektromagnetycznego do obowiązujących norm Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

finansowania Kwota Realizacja 1 Uwzględnienie w

miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego danych o: dopusz- czalnym poziomie hałasu w środowisku na terenach

chronionych

akustycznie, źródłach promieniowania elektromag-

netycznego, obsza- rach ograniczonego czonego uŜytkowania

2005 Zapobieganie lokalizacji inwestycji uciąŜliwych

akustycznie na terenach

chronionych pod katem akustycznym i promieniowaniu elektromagnetyczny m przekraczającym dopuszczalne normy

BudŜet gminy 100 000 urbanista

2 Działania w celu ograniczenia uziąŜli- wości komunika- cyjnych (hałasu, zanieczyszceń powietrza) od drogi krajowej przebiegają- cej przez Gminę Bielsk

2004 - 2011

Zmniejszenie uciąŜliwości hałasowych i zanieczyszczenia powietrza

budŜet gminy

budŜet państwa 100 000 Wójt Gminy GDDKiA

Mierniki efektów :

- ilość instalacji emitujących hałas,

- liczba ludności poddana ponadnormatywnemu lub uciąŜliwemu oddziaływaniu hałasu, - ilość instalacji emitujących pola elektromagnetyczne o znaczących parametrach, - tempo redukcji oddziaływania hałasu na mieszkańców.

I. 7.1.4 CEL OPERACYJNY: Minimalizacja wytwarzania oraz składowania odpadów, osiągnięcie maksymalnych poziomów odzysku odpadów

Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

finansowania Koszty Realizacja Lata 2004-2007

1 Poprawa i doskonalenie selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych

2004- 2007

Minimalizacja odpadów składowanych na składowisku, dąŜenie do uzyskania zakładanych limitów odzysku i recyklingu

BudŜet gminy 10 000

Wójt Gminy

Firma prowadząca działalność gospodarczą w zakresie zbiórki,

transportu odpadów

2 Inwentaryzacja i likwidacja dzikich składowisk odpadów

2005 Czyste

środowisko ---- ---- ins. ds. ochr. Środowiska Urzędu Gminy w Bielsku 3 Weryfikacja

regulaminów

utrzymania czystości i porządku w gminach

2005 Zmniejszenie zanieczyszczeni

a środowiska ---- ---- Wójt Gminy

4 WdroŜenie systemu pełnej i wiarygodnej ewidencji zbieranych

2005 Informacja o ilości i przepływie

(15)

10 Kontrola przestrzegania działań rolników w zakresie ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych

2004 - 2011

Zmniejszenie

zanieczyszczenia ziemi i wód podziemnych

--- ---

Inspektor do spraw ochrony środowiska

Urzędu Gminy Mierniki efektów:

- liczba źródeł punktowych odprowadzania ścieków,

- informacja o jakości wody w kąpieliskach (udział kąpielisk dopuszczonych do uŜytkowania), - zrealizowane oczyszczalnie ścieków (liczba, przepustowość potencjalna i rzeczywista), - wielkość ładunków zanieczyszczeń w odprowadzanych ściekach,

- długość sieci kanalizacyjnej, ilość zrealizowanych urządzeń oczyszczających wody opadowe, - parametry jakości wody do picia,

- informacja o jakości wody do picia (udział ujęć z wodą zdatną do picia), - dynamika ruchu turystycznego i wypoczynkowego w powiecie,

- udział II i III klasy czystości wód w rzekach powiatu.

7.1.2 CEL OPERACYJNY: Osiągnięcie lepszej jakości powietrza, zwłaszcza w zakresie pyłów i odorów Zadania gminy

L.p. Zadanie Termin

1 Uwzględnienie w planie zagospodarowania

przestrzennego gminy zapisu dotyczącego zamiany tradycyjnych kotłowni, opalanych węglem na kotłownie ekologiczne

2005 --- ---- --- Urbanista

2 Budowa kotłowni opalanych, np. olejem opa- łowym, gazem, biomasą dla zgrupowania dom- ków jednorodzinnych, obiektów uŜyteczności publicznej

2004–2011

Ograniczenie emisji pyłu,

SO₂,NO₂, CO₂

WFOŚiGW budŜet państwa

budŜet gminy EFRR

350 000 Wójt Gminy

3

Utrzymanie dobrego stanu powietrza na terenach wiejskich poprzez wymianę palenisk węglowych na gazowe, biomasę, ole- jowe, gazyfikację gospodarstw domowych

2004–2011

Ograniczenie emisji pyłu,

SO₂,NO₂, CO₂

WFOŚiGW 4 000 000 Wójt Gminy

4

Opracowanie planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz

2006

Określenie sposobu rozwiązania ogrzewania i zasilania w ciepłą wodę

uŜytkową

5

Działania w celu ograniczenia uciąŜli- wości odorowych od stosowanej gnojowicy

2004 - 2011

WFOŚiGW

budŜet gminy 50 000 Wójt Gminy

- liczba zakładów, które wprowadziły technologie energooszczędne i niskoemisyjne, - wielkość strat energii elektrycznej w sieci,

- liczba zmodernizowanych kotłowni,

- liczba zakładów, które zastosowały urządzenia redukujące emisję, - liczba mieszkańców oszczędzających energię,

- liczba zakładów posiadających najnowsze dostępne technologie,