■ DELIKATNA SPRAWA
■ NAZAWSZE W ICH PAMIĘCI
■ CICHA NOC W CYSTERSKIEJ ŚWIĄTYNI
■ WYŚPIEWALI PANU SŁOWA MIŁOŚCI
TYGODNIK
Strony15, 16, 17 RokXII Nr 6(565) 5 LUTEGO 2003___________NR INDEKSU 38254X ISSN 1232- 4035 cena 2zł (wtym7% VAT)
ekaimy/ttiy
■ BRUDNA
Ł RZECZYWISTOŚĆ
■ POMAGAJĄ ZWIERZĘTOM
Czytaj nastronie14
Grosik Daj i Miłość Wyznaj
Każdy może złożyć walentynkowe życzenia ui NowinachRaciborskich bliskiej sercu osobie.
W DniuŚw. Walentegoto gest szczególny.
Takie życzenia kosztujątylko 7 GROSZ!* Odwiedź nasz sekretariat
Pon. - Pt. 8.00 -16.00
RACIBÓRZ
Łazarz po lupą Kasy Chorych
* dotyczy życzeń walentynkowych do 25 stów;
ramkowe też w promocyjnej cenie ■ za 2 zl.
najtańsze rozmowy międzynarodowe
Cały koszt 1 min rozmowy
do Niemiec ĘEE'
(tradycyjnie zapłacisz1,46 zł) infolinia 270-48-89
Od 1 lutego prokuratorzy rejonowi w Raciborzu pracują już w swojej nowej siedzibie w biurowcu przy ul. Bukowej. Uroczy
ste przekazanie jej do użytku miało miejsce 31 stycznia. Do Raciborza przyjechali m.in.: Jerzy Zientek, były miejscowy wie
loletni prokurator rejonowy, obecnie pracujący w Prokuratu
rze Krajowej w Warszawie; szef Prokuratury Apelacyjnej z Ka
towic Andrzej Juźków oraz szef gliwickiej Prokuratury Okręgo
wej Jan Maniara. Ponadto szefowie ościennych prokuratur re
jonowych, sędziowie, starosta, prezydent, komendant Straży Granicznej i dyrektor Zakładu Karnego.
Śląska Regionalna Kasa Chorych wy
powiedziała kontrakt raciborskiej Lecz
nicy Św. Łazarza powołując się na wy
kryte w niej nieprawidłowości i rzeko
me stosowanie praktyk medycznych nie akceptowanych przez współczesną me
dycynę. Jej szef, obecnie p.o. zastępcy dyrektora ds. medycznych raciborskie
go Szpitala Rejonowego, uważa, że to efekt nagonki politycznej. Jego zda
niem, ktoś bardzo czegoś się boi wy
ciągając takie działa.
O sprawie w środowisku lekar
skim było już ponoć wiadomo od dawna. Na forum publicznym stanęła naostatniej sesjiRady Powiatu. Pod czas niej wystąpiła radna Sejmiku Wojewódzkiego Jadwiga Hyrczyk (SLD). Mówiłaoodbytej niedawno w Katowicachsesji w sprawiesytuacji w śląskiej służbie zdrowia. Pod ko niecswojego wystąpienia oświadczy ła,iżw trakcie klubowego spotkania radnychSLD wicedyrektorzy Śląskiej Regionalnej Kasy Chorych mówili o kontrolach przeprowadzonych w pry watnych placówkach służbyzdrowia.
Było mi przykro słyszeć, żew przy
padku jednejz tych placówek wRaci borzuwyniki kontroli były negatywne - oświadczyła.
KONSTERNACJA
Ta część wystąpienia wywołała konsternacjęw gronie radnych rządzą cegoklubu Razem dla Ziemi Racibor
skiej. Przewodniczący Rady Franci szek Waniek zwróciłradnejuwagę, że nie miała upoważnienia, by wychodzić
w swoim przemówieniu poza ustalone wcześniej ramy. Oboje zaraz potem opuścili sesję i długo rozmawiali w ga
binecie przewodniczącego.Popowro
cie na salę obradprzewodniczącyWa
niek nie poruszył już tej kwestii. O czym mówili, nie wiadomo.
Dla wszystkichradnych było jed
nak jasne, że chodzi o Lecznicęim.
Świętego Łazarza,bo tojedyna pla cówka zajmującasię chirurgią krótko terminową w naszym powiecie. Jej założycielem i właścicielem jest dr StanisławPłonka, który odniedawna pełni obowiązki zastępcy dyrektora Szpitala Rejonowego ds. medycz
nych.Na ostatniej sesji Rady Powiatu przyjęto jego rezygnację z mandatu radnego (był w rządzącym klubieRa
zem dlaZiemi Raciborskiej), którego nie mógł - wedleprzepisów - łączyć ze sprawowanąfunkcjąw podległej Starostwu lecznicy. Jego interesamiw Św. Łazarzumasięzająć inna osoba, choć dr Płonka nadal będziew nim wykonywaćzabiegi i operacje,naCo uzyskałzgodę Kasy.
SPRAWA DLA PROKURATORA RadnaHyrczyk relacjonowała, iż ŚRKCh zarzuca placówce (nie podała oficjalnie jej nazwy) wadliwie rozli czaniekontraktu (inną dokumentację miała dostawać Kasa, inną pacjent), dopuszczanie do pacjentów lekarzy bez odpowiednich uprawnień i opero wanie bez uzasadnienia w nocy.
Dokończenienastronie 3
Czytajnastronie 9
• CO TYDZIEŃ NOWE OFERTY •
Zatrudnimy do pracy w Holandii pracowników
z paszportem UE.
OFERUJE:
Zapewniamy:
1 bardzo dobre warunki socjalne
> ubezpieczenie
• wysokie zarobki
► opiekę polskich przedstawicieli.
Kontakt F. T S ■
• Gliwice,
• Leśnica,
• Opole,
• Przechód,
• Racibórz,
tel. 032 / 2791025 tel. 077 / 4635610 tel. 077 / 4425436 tel. 077 / 4312638 tel. 032 / 4153418 Strzelce Opolskie, tel. 077 / 4401828
ELS'
European Labour Services Sp. z o.o.
www.praca-w-holandii.pl
• LEGALNĄ PRACĘ W HOLANDII
•WYSOKIE ZAROBKI
•UBEZPIECZENIE
•ZAKWATEROWANIE
•BEZPŁATNY PRZEJAZD
•WYMAGANY PASZPORT NIEMIECKI LUB UE PRACA DLA MĘŻCZYZN I KOBIET OPOLE, ul. Niemodlińska 11,
Tel. 474 68 08, 482 16 05
OTTO
Praca
W Holandii!
Masz paszport Unii Europejskiej?
Możesz mieć pracę w kraju tulipanów!
Bezpłatna infolinia 0-800-301-301
■ZAREJESTRUJ SIĘ W FIRMIE OTTO»
- bonus* dla osób, które zarejestruję się do 18 stycznia 2003 roku,
- premia dla osób znających język angielski, niemiecki lub holenderski, - nowe oferty pracy na 2003 rok.
*) od 100 do 200 euro.
______________ SZCZEGÓŁY PROMOCJI:______________
• Opole, ul. 1 Maja 3-5, tel. 077 4418550 • Biała Prudnicka, tel. 077 4387109
• Gąsiorowice k. Strzelec Opolskich, tel. 077 4632707 • Glinica k Lublińca, tel. 034, 3512228 • Kędzierzyn-Koźle, tel. 77 4829982 • Nędza k. Raciborza, tel. 32,4187172 • Olesno, tel. 34/3598510 • Gliwice, tel.32 7775340 • Wilcza tel. 32/2397131
■ INFORMACJE ■
V/jskrócie
RACIBÓRZ
W Centrum Kształcenia Usta wicznego w Raciborzu (mieści się przy Zespole SzkółMechanicznych) gościli przedstawiciele niemieckich stowarzyszeń na rzecz współpracy gospodarczej i technicznejoraz dy rekcja Centrum Kształcenia Prak
tycznego w Kędzierzynie Koźlu.
Wizyta miała charakter roboczy.
Podczas niej wyrażonowolęnawią zania ścisłej współpracypomiędzy niemieckimi stowarzyszeniami a ra ciborskim CKU.
❖
25 stycznia, nazaproszenie ar cybiskupa Alfonsa Nossola, ordy nariusza diecezji opolskiej, przed stawiciele władz powiatu racibor skiego gościliw diecezjalnym spo tkaniu samorządowców.
❖
27 stycznia w Rybnikuodbyło się nadzwyczajne posiedzenie Związku Gmini Powiatów Subre
gionu Zachodniego, podczas które
go wyłoniononowe władze związ ku.Przewodniczącym został Adam Fudali, prezydent Rybnika. W skład zarządu wszedł wicestarosta Adam Hajduk, zaś członkiem ko misjirewizyjnejzostałJózef Stuka- tor,wójt Komowaca.
❖
Wiceprezydent Andrzej Bartela uczestniczył wBytomiu w spotka
niu zorganizowanym przez prezy
denta tego miasta z przewodniczą
cym Państwowego Funduszu Reha bilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Przedstawił on osiągnię
cia funduszu, plany na lata najbliż
sze oraz działalność pod kątem wej ścia Polskido UniiEuropejskiej.
❖
Państwowa Wyższa Szkoła Za
wodowa w Raciborzu organizuje kurs doskonalenia zawodowego przygotowujący nauczycieli do re alizacji ścieżki edukacji regionalnej w szkołach ponadgimnazjalnych
„Na styku kultur - dziedzictwo kul
turowe Górnego Śląska”. Zebranie organizacyjne odbędzie się 8marca.
❖
Grzegorz Utracki z Krzyżano
wic stanął na czele Komisji Budże tu i Finansów RadyPowiatu. Zastą pił na tym stanowisku Stanisława Płonkę, który zrezygnowałzman
datu i został odwołany z funkcji szefa tejże komisji. G. Utracki był członkiem zarządu poprzedniej ka
dencji Rady Powiatu. Do nowejdo stał się z listy Forum Samorządo
wego. Niedawno przeszedłjednak doklubu Razem dlaZiemi Racibor
skiej, który ma zdecydowaną więk
szośćwsamorządziepowiatowym.
RACIBÓRZ
Kto do woja
3lutego, namocy zarządzeniawo jewody śląskiego,rozpoczął się tego
roczny pobór. W powiecie racibor
skim potrwa do 21 marca.Obowiąz
kowi zgłoszenia się do Powiatowej Komisji Lekarskiej podlegają męż
czyźniurodzeniw 1984r. i w latach 1979-1983, ale tylko ci, którzy dotąd nie stawili siędo poboru.
Komisja czeka również na męż
czyzn, którzyukończyli 17 lat życiai zgłosili się ochotniczo do odbycia za
sadniczej służby wojskowej oraz po
borowi urodzeni w latach 1975-1983, którzy zostali uznanize względuna stan zdrowia zaczasowo niezdolnych do odbycia zasadniczej służby woj
skowej,jeżeli okres tej niezdolności upływa przed zakończeniem poboru lub którzy złożyli wnioski o ponowne ustalenie zdolności doczynnejsłużby wojskowej.
Warto również pamiętać, że pobór dotyczy niektórych kobiet. W tym roku do komisji winny sięzgłosić te, które urodziły się w latach 1975-1985 i wroku szkolnym2002/2003 ukończą naukęw średnich ipomaturalnych lub policealnychszkołach medycznych.
Do Powiatowej Komisji Poboro
wejwezwani zostaną takżepoborowi urodzeniw latach 1975-1983, którzy złożyli wnioski o odroczenie służby wojskowej ze względu na koniecz
RACIBÓRZ
Ponad 2,3 tys. raciborzan skorzystało z minionym roku z pomocy spo
łecznej - wynika z najnowszego raportu miejscowego OPS-u.
Na socjalnym
Najczęstszeprzyczyny, które zmu
szają ludzi do ubiegania sięo pomoc społeczną to bezrobocie i niepełno sprawność. Ten pierwszy problem do
tyka ponad 550rodzin, ten drugi ko
lejnychpółtysiąca. Wponad130 ro
dzinach występuje alkoholizm, w tylu samo długotrwała choroba.56 rodzi na wykazujebezradność opiekuńczo- wychowawcząw prowadzeniugospo
darstw domowych, 51 cierpi zpowo du ubóstwa. 58 osób niema się gdzie podziać.
Problemy tenarastają z roku na rok, wprost proporcjonalnie do narastania biedy społecznej wywołanej głównie bezrobociem i obniżeniem realnych dochodów.W1999r.pomocy udzielo no 1559 rodzinom, w 2000 r. już 1814, zaś w 2001 r. 1631. W2003 r. raczej nie ma się cospodziewać spadku licz by zainteresowanych wsparciem so cjalnym.
ność sprawowania bezpośredniej opieki nad członkiem rodziny lub wniosek o skierowanie do służby za
stępczej. Poborowi, którymw czasie poboru upłynął okres odroczenia, mają obowiązek stawienia siębezwe zwania.
Poborowy zgłaszający siędo po boru po raz pierwszy obowiązanyjest przedstawić: dowód osobisty lub paszport, posiadane dokumentylekar
skie dotyczące stanu zdrowia, po twierdzenie zgłoszenia się do rejestra
cji przedpoborowych, fotografię o wymiarach 3x4 cm (bez nakrycia gło wy)orazdokument stwierdzający wy
kształcenie lub pobieranie nauki.
Powiatowa KomisjaPoborowaiPo wiatowa Komisja Lekarska dla powiatu raciborskiego urzędować będą codzien nie (opróczsobót) w budynku Internatu Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Ra
ciborzu przy Placu Okrzei 4 (naparte
rze), w godzinach od11.00do19.00.
Niestawienie się przedPowiatową Komisją Lekarską lub Powiatową Komisją Poborową w określonymter
minie i miejscu lub niepoddanie się badaniom lekarskim albo nięprzedsta- wienie obowiązkowych dokumentów podlega grzywnie lub karze ograni
czenia wolności.
0)
Na niezmienionym, niewystarcza
jącympoziomiepozostaje finansowa nie Ośrodka Pomocy Społecznej, mimo że przybywa zarównozadań,jak i podopiecznych. W2002 r. OPS wy dał blisko 5,5 minzł, statystycznie 85 złna jednegoraciborzanina. Krąg ko rzystających z pomocy jest jednak znaczniewęższy, a świadczenia socjal
ne- zasiłki, dopłatydo mediów, zakup odzieży ileków, dopłata do czynszu- sąnajważniejszym źródłem utrzyma nia osób wymagającychwsparcia.
Koszty pomocy społecznej w co raz większym stopniu obciążają sa morząd. Państwo przekaże w tym roku gminie 3,25 min zł, głównie na zasiłki, pomocw naturze i składki na ubezpieczenia. Wydatkiwłasne mia
sta to6minzł. Wśród nich dominują dodatkimieszkaniowe, czyli dopłaty doczynszów dla osób najuboższych.
60
RACIBÓRZ
Niedawno odbyły się pierwsze spotkania dla młodych literatów i recytato
rów w ramach projektu „Prowincja - matecznik słowa”.
Dla poetów i recytatorów
„Prowincja- matecznik słowa” to półroczne przedsięwzięcie artystycz ne,zainicjowaneiopracowane przez instruktorów- Marka Rapnickiego i Jerzego Dębinę. Jest ono adresowane przede wszystkim do młodych twór ców -amatorów,atakżemiłośników literatury i poezji, którzy jednocze śniechcą zaangażować sięw życie ar tystyczne naszegomiasta. Projektre
alizowany jest równocześnie w Raci
borzu i Opawie, gdziezainteresowani twórcy z obu krajów uczestnicząw comiesięcznych spotkaniach, trwają cychod końcastyczniado lipca. Or ganizatorzy otrzymali na jego wyko nanie dotację40 tys. euro ze Wspól nego Funduszu Małych Projektów Phare.
W literackich irecytatorskichwarsztatach uczestniczy kilkunastu młodych ludzizcałego powiatuiBaborowa.Młodzieżwraz zMarkiem Rapnickimi Jerzym
Dębiną omawiaswojątwórczośći wymienia sięliterackimi doświadczeniami Polacy spotykają się w salikameral
nej Raciborskiego Centrum Kultury, gdzie,w ramach „Ligi recytatorskiej”, nad którąopiekę merytoryczną spra wuje Jerzy Dębina, odbywają się spo tkania dla recytatorów. Natomiast grupa poetów i pisarzy, prowadzona przez Marka Rapnickiego, awspiera na przez poetęJacka Molędę i znawcę literaturypolskiej - Janusza Nowaka widuje się w ramach „Listy Niepokor
nych”. Praca uczestnikówobu warsz tatów jest oceniana przez jurorów, którymi są pozostali członkowie ze społu. Chodzi generalnieopromocję młodych. Chcemy pokazać,że lokalne małe ojczyzny mogą teżbyć źródłem wielkiej sztuki - stąd nazwa naszego projektu. Zależy nam, aby ci, którzy
tworzą coś swojego zaangażowali się we wspólnąpracę, by stali się dla sie
bie jurorami i konfrontowali to, co ro bią z osiągnięciami innych. Uczestni
cy rozmawiają też wzajemnie o swo ich tekstach. Oceniają się przezpól roku, uzasadniając swoją krytykę.
Tworzy topewien krąg wspólnoty i mocniejich wiąże ze sobą - mówi Ma rek Rapnicki.
Po dziesięciurecytatorów i twór ców z Polski i Czech z największą liczbą zdobytych punktów weźmie udziałw międzynarodowych warszta tach literackich w ramachwrześnio
wego festiwalu„Prowincja- matecz nik słowa”.Będzie to wielkie, trwają ce tydzień, wydarzenie kulturalne Ra ciborza,któreprzyciągnie donaszego miasta wybitnych polskich twórców.
Do południa razem z Czechami bę dziemyuczestniczyć w warsztatach, a wieczorem będą odbywać się wyda
rzeniaartystycznezdziedzinliteratu
ry, krytyki, fdmu, poezji iteatru. Za prosiliśmyjuż na te wrześniowe spo tkania Adama Zagajewskiego, Julia
na Kornhausera, Pawła Huelle, Ewę Lipską i barda czeskiego Jaromira Nohavicę- dodajeinicjator przedsię wzięcia. Nagrodą dla najlepszych bę dzie również wydanie, wspólnie z partnerami z Czech, antologii tek
stów, które zostaną przetłumaczone na język czeski.
Kolejne spotkania „Listy niepo
kornych"odbędą sięw piątki:28lute
go, 28marca, 25 kwietnia, 30 maja, 27 czerwca, 11 lipca o godz. 18.00, a
„Ligi recytatorskiej”w soboty: 23 lu tego, 29 marca, 26kwietnia, 31maja, 28 czerwca, 12 lipca o godz. 19.00.
Organizatorzy serdecznie zapraszają wszystkich zainteresowanych.
E.Wa
Nowiny Raciborskie sp. z o.o.
Wydawnictwo Prasowe
■ Redakcja:
47-400 Racibórz,
ul. Zborowa 4, tel. 0-32/415 47 27, 415 09 58; fax 0-32/414 02 60, e-mail: nr@wydawnictwolokalne.pl
■ Dyrektor Wydawnictwa Prasowego Katarzyna Gruchot
■ Redaktor naczelny GrzegorzWawoczny
■ Sekretarz redakcji Ewa Halewska
■ Redakcja techniczna Paweł Okulowski
© Wszystkie prawa autorskie do opracowań graficznych reklam ZASTRZEŻONE.
Materiałów nie zamówionych nie zwracamy.
Ogłoszenia przyjmuje sekretariat redakcji w Raciborzu, w godz. od 8.00 do 16.00.
A Za treść ogłoszeń, reklam i tekstów płatnych redakcja nie ponosi odpowiedzialności.
■ Skład: NOWINY RACIBORSKIE Sp.rfli.o.
■ Druk: PRO MEDIA, Opole. • - •
RACIBÓRZ
Połączone tańsze
vivat.wwnet.pl
Vivat. Przyjęcia ibankiety,Racibórz,ul.Fabryczna6, tel./fax 418-14-98, (+48)502 556 621, e-mail: vivat@wwnet.pl
Jeszcze w tym roku władze powiatu chcą połączyć w jedną placówkę Ze
spół Szkół Budowlanych i Zespół Szkół Zawodowych.
Projekt uchwały w sprawie połą
czenia obuplacówekmatrafić nalu
towąsesję RadyPowiatu. Zgoda rad
nych rozpocznie cały proces, o któ rym w Starostwie mówi sięjuż kilka lat.ZSB i ZSZjako samodzielne pla cówki mają przestać istnieć 31 sierp
nia tego roku.Od 1 września będą już połączonym zespołem szkółzawodo- wo-budowlanych.
Jak dowiedzieliśmy się w Staro stwie, zdecyzjąnie można zwlekać, bo do szkół ponadgimnazjalnych
szybkimi krokami zbliża się niż de mograficzny. ZSB już w ubiegłym roku dość słaboporadził sobiezna borem, wskutek czego ma dużo miejsc wolnych. Połączenie oznacza ustanowienie tylko jednej dyrekcji, a docelowo umieszczenie obu szkół w jednym budynku, tym zajmowanym przez ZSB. Drugi poZSZ, ze względu do dobre usytuowanie, mógłby być przeznaczony na potrzeby szkolnic
twawyższego.
Obecnie władze powiatu zamie rzają rozpocząćkonsultacje z nauczy
cielami i rodzicami. Więcej w kolej nych numerach „NR”.
6wn0
2
ŚRODA, 5 LUTEGO 2003 r. NOWINY RACIBORSKIE■ INFORMACJE ■ RACIBÓRZ
Łazarz pod lupą Kasy Chorych
Radna Hyrczyk oświadczyła, iż sprawązajmie się katowickaProkura
tura Okręgowa, a jej skutkiem będzie wypowiedzenie kontraktu. Podczas rozmowy z nami potwierdziła, iż o wszystkim dowiedziała się podczas spotkania radnych SLD z dyrekcją Kasy.
Wrozmowiez nami dr Płonka był zaskoczony obrotemsprawy. Stwier
dził, iżjego zdaniem postępowanie dyrekcji Kasy jest karygodne, bo światło dzienne ujrzały dokumenty wewnętrzne, najprawdopodobniej ra port pokontrolny, zktórymnajpierw powinien zapoznać się on sam, by móc ustosunkować siędo postawio
nych zarzutów,anie kto inny. Nic nie r wiem o żadnymdoniesieniudo proku ratury, choć,jakopotencjalny podej rzany, powinienem być poinformowa nyo tym pierwszy-dodałdr Płonka.
Zapewnił też, że ma kontrakt ze ŚRKChna świadczenie usług.
Nieprawidłowościw kontrolowa nejjednostce potwierdził wrozmowie znami, 31 stycznia, Lech Wędrycho- wicz, członek zarządu ŚRKCh ds.or
ganizacji, ewidencjii kontraktowania świadczeń zdrowotnych. Nie chciał jednak zdradzać szczegółów, gdyż postępowanie ponoć jeszcze trwało.
Napytanie,czyprawdziwa jest infor macja o różnych kartach; jednej dla Kasy, innej dla pacjenta, dyrektor Wędrychowiczpowiedział, iżnie za przecza, ani niepotwierdza. Potwier
dziłnatomiast, iż nazarządzie Kasy • stanął wniosek o rozwiązanie kon traktu ze św. Łazarzem. Niepowie
RACIBÓRZ
Stowarzyszenie „ Wspólnota Mieszkaniowa” ma od kilku dni oficjalną siedzibę w budynku przy ulicy Batorego 4.
Ma to być punkt kontaktowy dla współwłaścicieli i lokatorów raciborskich wspólnot, ułatwiający zgłaszanie kon
kretnych problemów.
Kontakt ze stowarzyszeniem
Naszpunkt maspełniaćrolę kon
taktudla wszystkich,którzychcą roz
wiązać jakieś problemy we wspólno
tach, czyto w kontaktach sąsiedzkich, czy z zarządcami. Do tej porywiele osób kontaktowało się z namiinnymi drogami, często zatykając nam telefo
nydomowe - powiedział Adam Jarosz ze Stowarzyszenia. Otwarcie siedziby stowarzyszenia w ubiegłym tygodniu wjednym zlokali budynku przyul.
Batorego 4 można uznać za znaczące wydarzenie w mieście - tak samo uznali zapewne nie tylko prezydent Jan Osuchowski, wiceprezydent Mi
rosław Szypowski i poseł Andrzej Markowiak, znajdując czas naspotka
nie z grupą lokatorówi członków sto warzyszenia. Przedstawiciele samo rządu udzielali odpowiedzi na zada
waneim pytania. Wrozmowach prze wijały się głównie problemy z nali czaniem cen ciepła, stosunków są
siedzkich we wspólnotach, polityki władz miasta wobec lokatorówodno
śnie wykupu mieszkań.
Zimaprzysparza wchwili obecnej wielu współwłaścicielom i lokatorom szczególnych kłopotów - bo muszą wykosztować się na ogrzewanie swych czterech kątów. Najczęstsze zastrzeżenia budzą rzeczywiste kosz ty zużycia ciepła, skarżono się na PEC, ale i na administracje wspólnot, uczestnicy spotkania podawali jako przykłady własne doświadczenia z ustaleniem, ile faktycznie powinni byli zapłacić ijak traktująwychwyco ne błędy zarządcy. Narzekano, iż ci niekiedy przyjmowali faktury PEC
dzianonam jednak,jakazapadła de
cyzja. Zaprzeczył, by na jakimkol
wiek spotkaniuzradnymiwojewódz kimi ujawniano nazwę jednostki, w której kontrola wypadła niepomyśl
nie.
ZERWANY KONTRAKT 31 styczniado Lecznicy Św. Łaza rza dotarło pismo ze ŚRKCh, w któ
ryminformujeona o wypowiedzeniu kontraktu z tym samym dniem. Do
wiedzieliśmy sięo tymoddr. Płonki wponiedziałek 3 lutego, tuż przed za
mknięciem tego numeru „NR”. Wuzasadnieniupodano liczne po wody.Jednym było rzekomestosowa
nie praktyk paramedycznych tzn.nie uznanych przez medycynę konwen
cjonalną. Wskazał na nie wojewódzki konsultant ds. otolaryngologii prof.
Namysłowski. Chodziło m.in. o meto dę zabiegu na migdałkach. Wbrew temu, co twierdzi konsultant zabiegi tąmetodą sąwykonywanei to wwielu klinikach. Opisuje jeszeregpolskich i angielskich podręczników - powie
działnamdr Płonka. Profesor,jak się dowiedzieliśmy, nie przebierał jednak w słowach.Pisał wprosto przekrętach w Łazarzu. To szarganiemojego do brego imienia. Będężądał od prof. za dośćuczynienia - oświadczyłnam in dagowany.
W uzasadnieniu ŚRKCh znalazł siętakże zarzut nieprawidłowego roz liczania kontraktu. To zdaniem szefa Łazarza może łatwo wytłumaczyć.
Jegozdaniem chodzi np.o przypadki, kiedy diagnoza już podczas operacji
bez dokładniejszejich analizy. Wska zywano, iż system rozliczania kosz
tówogrzewania jest w ogólekrytyko
wany za rozbieżności, jakie pojawiają się przy odczytach i w trakcie ichin terpretacji. Badaniaspecjalistów z In
stytutu Ogrzewnictwa Politechniki Warszawskiejwykazały, iż przy uży ciu obecnych metod rozliczaniaciepła przez firmy mogąpowstawać błędy rzędu kilkuset procent. Głównie dla tego, iż odnoszą się do systemuzapo
życzonego ze strefy niemieckiej. A ten jest opracowanydlacentrali jed- norurowej. Tymczasemunas sąsyste my pompowe dwururowe. Stosowa nie wobec niego takiego sposobu roz liczeń powoduje, iż o obliczaniurze czywistych kosztów zużycia ciepła decydują zupełnie inneczynniki.Sys
temobecnienie uwzględniana przy
kładwymiany ciepła między miesz kaniami i strat ciepła w sieci -toostat
nie dostawcyzwyklesobie wliczają w koszty.Eksperci zalecają wprowadze
nie nowego sposobu rozliczeń, uwzględniającegospecyfikę systemu dwururowego.
Innym wątkiem pojawiającym się w trakcie spotkania była sprawa wyku
pu mieszkań komunalnychprzez loka torów- zasad, na jakichmogłobysię to odbywać orazwysokości upustów dla nabywców. Samorząd mógłbypozbyć siętych lokaliza przysłowiową złotów
kę. Ale trzeba pamiętać, iż współwła
ściciele stają się po wykupieodpowie
dzialni za loka!ibudynek. I jeśli nie podołają temu finansowo, mogliby przyjąć postawęroszczeniową, szukać
Dokończenie ze strony 1
S.Płonka uważa, że na sprawie swoje piętno odbiła polityka i to ze szkodądla niego okaże się nieprawidłowa, tzn. kiedy
ma ona dotyczyć np. wyrostka ro
baczkowego, aokazuje się, żejest tor
biel, którąsięusuwa.
SPRAWA POLITYCZNA?
Decyzja dyrektora ŚRKCh o wy
powiedzeniu kontraktu nosi datę 21 stycznia. Wysłana została 29 stycznia, dzień po sesji. Dotarła 31 stycznia. In
formacje podane przez radną Hyrczyk były więc prawdziwe.
Ta sprawa ma dla mnie wymiar polityczny.Już wcześniejwiedziałem, że kilka osób ma dostęp do raportu pokontrolnego, tylko nie ja. Nie mo
głem się na razie ustosunkować do zarzutów - twierdzi dr Płonka. Jest
pomocyodmiasta. Trzeba więcroz
ważyć za i przeciw takiego rozwiąza
nia - stwierdził poseł Markowiak.
Prezydenta Osuchowskiego pytano także,czy może wpłynąćnadziałania administracji, ociągającej się szcze
gólniewprzypadkachkonfliktów lo
katorskich. Nie ma zbyt często szyb
kiej reakcji na postępowanie lokato
rów, utrudniających życie innym mieszkańcom - skarżyła się mieszkan
kajednej ze wspólnot. Proszę skargi kierować bezpośrednio domnie - od powiedziałprezydentmiasta.
(sem)
Agila 3000 zł mniej • Corsa 3000 złmniej • Astra do4000 zł mniej • Vectra 6000 zł mniej
Daj szczęściu szansę!
Wygrajzwrot kosztów zakupu Twojego Opla
Jeślizdecydowałeś się właśnie teraz kupić Opla wyprodukowanego w roku 2002, tomaszprawdziwe szczęście! Popierwsze, kupujesz wymarzony samochód. Po drugie, kupujeszgo taniej.Po trzecie, jeśli zdecydujesz sięna zakup dokońca lutego, możeszwygrać zwrot kosztów zakupu Twojego auta.
8
Akcja promocyjna stanowi loterię promocyjną, zorganizowanąna podstawie zezwolenia Ministra Finansów i przepisów ustawyograch losowych, zakładach wzajemnych i groch na automatach. Organizatoremloteriijestfirmo General MotorsPoland Sp. zo.o. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Domaniewskiej 41. Regulamin jest dostępny w siedzibie Organizatora. Loteria dotyczy Opli Agila,Astro,Corsa,iZafira wyprodukowanych
w roku 2002, zakupionych w okresie od 20.12.2002 r. do28.022003 r. 1, ----
Zapraszamy!
OPEL FIJAŁKOWSKI
Rybnik, ul. Żorska 75 (naprzeciwko makro), Salon - tel. 42 39 700w. 40, Serwis - tel.42 39 700 w.37,Sprzedażczęści - tel.42 39 666 w. 35, 36 .fialkowski.rybnik.dealer@net.opel.com
przekonany, że wszystkiezarzuty jest w staniewyjaśnić. Nie czuję sięwin
nymani wjednym calu -dodaje.
Wysłał do ŚRKChpismo z wnio
skiem o wstrzymanie wypowiedzenia do czasu wyjaśnieniasprawy. Zarzu cił w nim Kasie, że nie zachowałatry
bu wypowiedzenia przewidzianego przepisami.
Kontrole w Łazarzu, jaksię okazu
je,były trzy. Podobnym poddano inne zakłady świadczące usługi chirurgii krótkoterminowej. Potwierdziliśmy, że wyniki tej przeprowadzonej przez prof.Namysłowskiego znane byłyjuż w połowie stycznia. Zraportem zapo
znał się m.in. były zastępca dyrektora Szpitala Roman Gnot (zrezygnował ze stanowiskapo rozwiązaniu przez starostę umowy z dyrektorem B.
Łabą, a jego następcą został właśnie dr Płonka). Poinformowałemo treści starostę. Jego reakcja była bierna - relacjonuje R. Gnot.Jegorozmowa z szefem zarządu powiatu odbyła się zaraz po powołaniu dr. Płonki na obecne stanowisko.
To wszystko ma zepsućmojądobrą opinię - twierdzi właściciel Łazarza.
Na pytanie, czyprzeszedł do pracyw Szpitalu, boliczył się z możliwością wypowiedzenia kontraktu, odpowia da przecząco. Starosta poprosiłmnie bymwspółtworzył nowy plan funkcjo
nalny. Deklaruję publicznie, że nie uciekałem do Szpitala i niejestem przywiązany do dyrektorskiego stoł
ka. Moje miejscejest nadal wŁaza rzu.Jeszcze raz podkreślam:nie czuję się winny- zapewnia. Dodaje, iż nie jest w żadnych układach z kadrąle
karską i dlatego niektóreosobyboją się go jak „diabeł święconej wody”. Możektośboi się mojejosoby i stądta nagonka-kończy.
Grzegorz Wawoczny
Opel •wcwrte myśłenłe-iepsresamochody I
kYI skrócie
Kolejna sesja Rady Powiatuod będzie się25 lutego ogodz.-15.00.
Głównymi tematami będzie funk
cjonowanie szpitala oraz Agencji Rozwoju Rolnictwa i Przemysłu Przetwórczego Regionu Racibor
skiego SA.
❖
Do 8 lutegonieczynna jestmar- kowicka filia Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Raciborzu.
❖
Raciborskie Centrum Kultury ogłosiłoXIIIedycjęKonkursu Poezji Młodych „Nadzieja 2003”. Warun
kiemwzięcia w nimudziałujest na
desłanie do 10marcatrzech niepubli
kowanychdotąd wierszy(wczterech egzemplarzach) na adres RCK ul.
Chopina 21. Rozstrzygnięcie nastąpi 29 kwietniao godz. 18.00 w sali ka
meralnej RCK przy ul. Chopina.
❖
11 lutego ogodz.19.00 Racibor skie Centrum Kultury zaprasza na kurs tańca towarzyskiegoI stopnia.
❖
14lutego o godz. 18.00 wRaci borskim Centrum Kultury przy ul Londzina (DK Strzecha) pokazany, zostaniespektaklpt. „Umrzećz mi łości” w wykonaniu teatru Agrafka.
❖
15 lutego w DK Strzecha o godz. 17.00 nastąpi rozstrzygnięcie konkursu poetyckiego Okruch.
Tego samego dnia o godz. 18.00 RCK zaprasza, tym razem na ul Chopina, naprezentacjetaneczne.
❖
18 i 25 lutego w godzinach od 15.00 do18.00 w DK Strzecha przy ul. Londzina potrwają warsztaty teatralne dla nauczycieli.
❖
22 lutego o godz. 17.00 w RCK przy ul. Chopina rozpocznie się koncert rockowy zespołu Creative pt. „Creative i przyjaciele”.
❖
28 lutego w godzinach od10.00 do 13.00 w sali kameralnej RCK przy ul. Chopina odbędąsię kon certy umuzykalniające dla dzieci klas I-III.
❖
Rada Powiatuprzyjęła sprawoz danie z wdrażania strategiirozwoju ziemi raciborskiej.
❖
Zarząd powiatu przyjął plan działań w zakresie upowszechnia nia kulturyna ziemi raciborskiej w 2003r.
❖
Sekcja Ruchu Drogowego Ko mendy PowiatowejPolicji w Raci
borzu informuje mieszkańców po wiatu, żejak co roku,również pod czas tegorocznych ferii, rodzice dzieci udających się na zimowy wypoczynek mogą poprosić poli
cjantówo przeprowadzeniekontro li autokarów. Rodzicedzieci mogą dzwonić pod numer telefonu 415 44 10 lub 415 42 12.
❖
Na feryjne seanse dla dzieci i młodzieży zaprasza kino Przemko przy ul. Chopina. W repertuarze: 5 lutego- „Liloi Stich” oraz „Władca Pierścieni”, 7 lutego „Śnieżne psy”.
Początek seansów o godz. 10.30 z wyjątkiem „Władcy pierścieni”, któ
ry rozpocznie się o godz. 12.00.
Ceny biletów 3 zł („Władca ...” 5 zł).
❖
6 lutego Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna zaprasza do swojej filii przy ul. Kołłątaja na Ocicachna przedstawienie kukieł
kowe pt. „Czerwony Kapturek”.
NOWINY RACIBORSKIE ŚRODA, 5 LUTEGO 2003 r.
3
---■ INFORMACJE .
V?Jskrócie
❖
W okresie ferii zimowych Bi
blioteka Pedagogicznaprzyul. Sło wackiego jest czynna w godzinach od 9.00 do 15.00.
Kolejna sesja Rady Miasta od będziesię 5 lutego. Tematem obrad będzie rozwój Raciborza w latach 2003-2006 oraz raport zdiagnozy jakościpracygimnazjów.Początek obrad o godz. 12.00.
❖
W trosce olos zwierząt przeby wającychw raciborskim schronisku.
Wypożyczalnia i Czytelnia Oświato- wo-Naukowa wewspółpracy zTo warzystwem Opieki nad Zwierzęta
mi organizuje zbiórkę darów rzeczo
wych ipieniężnych na rzeczczwo
ronogów. Zbiórka darów rzeczo wych wpostaci koców, kołder, po duszek, pojemników na wodę (pla
stikowych lub metalowych nie rdzewnych), środków na odrobacze nie i odpchlenieoraz dopielęgnacji a także darów pieniężnych z prze znaczeniemna zakup maszynek do strzyżenia psów,potrwajeszcze do 15 lutego w Wypożyczalnii Czytel
ni Oświatowo-NaukowejMiejskieji Powiatowej BibliotekiPublicznej w Raciborzu, Rynek 12 (wejście od strony ul.Chopina lub Rzeźniczej).
❖
Przypominamy raciborzanom, żeod 1 stycznia w raciborskim ma
gistracie nie majuż oddziału Głów
nego Urzędu Statystycznego. W związku z reorganizacją został on przeniesiony do Rybnika. Mieści sięw śródmieściu przy ul. Chrobre
go 6(tel. 422 27 84).
❖
Referat Komunikacji Starostwa Powiatowego w Raciborzu infor
muje, że termin wymiany praw jaz dy wydanych przed 31 grudnia
1983r. został przedłużonydo dnia 31 marca 2003 r.
❖
Wydział Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Racibórzinformuje, że do końca grudnia 2003r. należy dokonać wymiany dowodów oso
bistych - książeczek wydanych w latach 1962 - 1972. Niezbędnefor
malności należydokonać w ratuszu w pokoju nr 12w godzinach 8.30- 15.30,wponiedziałki 8.30 -16.00.
❖
Od 1 stycznia, przypominamy, uległy zmianie godziny pracy Staro stwaPowiatowego w Raciborzu. Od poniedziałku do środy oraz w piątek urząd czynnyjest w godzinach od 7.30 do15.30. Natomiast w czwart
ki możnazałatwiać sprawyw godzi
nach od 8.00 do 16.00. Biuro Pasz
portowe przyjmuje klientówod po
niedziałku dośrody oraz w piątek w godzinach od 7.30 do 15.30, a w czwartki od9.00do17.00.
Z BIBLIOTECZNEJ PÓŁKI WFiliiNr 2Miejskiej i Powiato wejBibliotekiPublicznej w Racibo rzu (Ostróg ul. Rudzka 38) są już m.in.: „Gra na wielu bębenkach” O.
Tokarczuk,„Afganka: dziennik pie lęgniarki” K. Schefter, „Milczący świadek” M. Higgins Clark, „Koń zwanyCieniem” A. Hart, „Wszędzie tam, gdziemnieniema”N. Fields,
„Szkoła wdzięku” A. Fine, „Dziecko cienia” J. Lennox, „Zatańczyć cze czotkę”1. Menzel, „Piękny umysł” S.
Nasar, „Mojanazawsze” M. Venturi,
„Podmuchy wiatru” J. Pattersona,
„Heramoja miłość” A. Onichimow- skiej oraz „Zioła wkuchni”, „Zupy” i
„Lody i desery” A. Wilson. Zapra szamy w poniedziałki, środy, czwart
ki i piątki od 11.00do18.00orazwe wtorkiod10.00do 15.00. -
RACIBÓRZ
Młodzieżowy Dom Kultury gościł, w dniach od 28 do 31 stycznia dwoje cenionych w świecie muzyki i teatru osobistości. Przez cztery dni Elżbieta Zapendowska i Andrzej Głowacki ze Studia Buffo w Warszawie, w ramach IV Zimowych Warsztatów Wokalnych, pracowali z grupą 23 utalentowanych
młodych ludzi. -
Szlifowanie młodych talentów
Warsztaty wokalne zainicjowane zostały cztery lata temu. Do spotkania Elżbiety Biskup, ówczesnej instruk torki muzyki w Raciborskim Domu Kultury,zElżbietąZapendowskądo
szło podczas Ogólnopolskiego Kon
kursu Piosenki Polskiej Dzieci i Mło
A. Głowacki i E. Zapendowskaintensywniepracowali z młodzieżą przez cztery dni dzieży „Gama” w Radomiu. Wzięła w
nim udział Ania Wyszkoni - laureatka pierwszej nagrody. Doceniono wów czas wysoki poziom wokalny racibor
skiej artystki. Być możeto stało się przyczyną przyjazdu Zapendowskiej do Raciborza? Zapytałam ją wów czas: Może przyjechałaby pani do na szego miasta?Ku mojemu miłemu za-
RACIBÓRZ
// LO gościło uczestników XII Międzyszkolnego Konkursu Recytator
skiego Poezji A. Mickiewicza i J. v. Eichendorffa.
Poezja dwóch mistrzów
W tegorocznej edycji konkursu, or ganizowanego corocznie przez II Li ceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza oraz Towarzystwo Miło
śników Ziemi Raciborskiej, wzięło udział36uczniów z gimnazjów i szkół średnichz Raciborszczyzny i powiatu głubczyckiego. Wśród gimnazjalistów najlepsza była Emanuela KoziełzGim nazjum nr 1, którą przygotowałaMał gorzata Kurowska.II miejsce przypadło EwieKaraszkiewicz z G 5 (op. Grażyna Strózik), zaś III Rafałowi Łachutowi z G 1 (op. Małgorzata Kurowska). Wy
różnienie uzyskało jedenaście osób.
S tudio J ęzyków O bcych
„P rzy S olnej ”
ROZPOCZYNA DZIAŁALNOŚĆ I OGŁASZA - PO CENACH PROMOCYJNYCH ZAPISY NA KURSY JĘZYKA NIEMIECKIEGO, ANGIELSKIEGO, ROSYJSKIEGO^ WŁOSKIEGO.
OPIEKA”
E INFORMACJE 69
PRZY
Oferta nowatorska „Nauka - zabawa - DLA NAJMŁODSZYCH
skoczeniu bez wahania odpowiedzia
ła„A dlaczego nie? wspomina Elż bietaBiskup, obecniedyrektor MDK.
Zainteresowanie warsztatami jest co roku ogromne. Tak było i teraz.
Wzięła w nich udział młodzież w wie
kuod 13 do 23 lat, nie tylko z Racibo
rza, ale i z okolicznych miejscowości.
Przeważały dziewczęta, chłopców było zaledwie trzech.Zajęcia trwały od godz. 10.00do 23.00,z przerwami na posiłki. Praca była rzeczywiście intensywna. Goście zWarszawypoka
zalijak siępracuje przed koncertem, bo przecież miał on zwieńczyć warsz taty 31 stycznia(został odwołany ze
Wśród jedenastu uczniów szkół średnich najlepsza była Natalia Kie- dyk z II LO (op. Herbert Dengel), druga Anna Mordel, również zII LO (op. Joanna Szpila), zaś trzeciaOriana Sojka z III LO w Zespole Szkół Me chanicznych (op. Andrzej Biskup).
Specjalne wyróżnienie przyznano Przemysławowi Kopie z Technikum Chemicznego przy ZSZ (op. Teresa Adamska).
Nagrody pieniężne ufundował Urząd Miasta, zaś rzeczowe Henkel Polska SA oraz Mieszko SA.
<w)
względu na dzieńżałoby w woj. ślaś- kim- rzyp. red.). Młodzi ludzie pod okiemZapendowskiej szlifowali into
nację iemisję głosu. Ona nigdy nie owijaniczego w bawełnę, jest szcze
ra. Przyjmujęjej uwagi z pokorą, bo jestdla mnie autorytetem. Zaprosiłam ją do patronowania obradom jury podczas II Ogólnopolskiego Festiwa lu EkologicznegoPiosenki i Wiersza dla Dzieci iMłodzieżySzkolnej, który odbędzie się w Raciborzu wczerwcu tegoroku.Głowacki pracował nadin terpretacją tekstu. Zajęciapokazały kto potrafi śpiewać solowo - zauważa ElżbietaBiskup.
Andrzej Głowacki ocenił poziom uczestników jako bardzo różny.
Stwierdziłbraki szczególnie w „przy kładaniu własnego wizerunku do re pertuaru”. Wynika to z tego, że mło
dzież szuka go wtym co jest natopie, a nie w fywi co wartościowe i godne uwagi. Wzorceostatnich latnie są naj fajniejsze, a z młodych wykonawców małokto zapada na dłużej w pamięć.
Przyjeżdżam tu m.in.po to, żebytood
truć,wycisnąć z repertuarowych staro ci to co jest tego warte-powiedział.
Elżbieta Zapendowska dodaje, że pod względem poziomu wokalnego uczestników warsztatów zawsze le piej jest w ośrodkach, gdzie systema tycznie odbywa się ta działalność, czego pozytywnym przykładem jest Racibórz. Oceniagojako średniąkra
jową Z mniejszego miasta można więcej wycisnąć. Nie ma tam takiego parcia żeby zaistnieć, jak w dużych aglomeracjach.Tam szybko sięwcho
dzi nascenę, ale i szybko z niej scho-
RACIBÓRZ
Muzyczny wieczór
Miejska i Powiatowa Biblioteka Pu
bliczna zorganizowała dla swoich sta
łych czytelników spotkanie przy choin
ce pt. „Karnawał wczoraj i dziś”. Przy
było na nie m. in. wielu członków Pol
skiego Związku Niewidomych, Oddzia
łu w Raciborzu.
Znamy gustastałych czytelników, ich troskii kłopoty, dlatego pomyśla łyśmy, że takie spotkaniejest potrzeb
ne. Chciałybyśmy, żeby ten-wieczór był pogodny, żeby przybyli gościeod prężyli się, zrelaksowali, zostawili
choć na chwilę kłopoty za sobą.
Wszak czas karnawału toczasbeztro
ski,zabaw, radości- powiedziała, wi
tając wszystkich, Krystyna Komarek.
Naspotkanieprzy kawie i cieście, upieczonym przez panie bibliotekar
Łukasz Hołekzaprezentował przygotowany utwór
dzi. Tutaj, podczas zajęć z młodzieżą, dostrzegam główniebrakiświadomo
ści w szerokim tego słowa pojęciu.
Repertuar jest niedobrany do kon kretnej osoby - oświadcza.Na pyta nie, co radziłaby młodym ludziom w tak małym mieście jakim jest Raci
bórz, którzy chcielibyzrobićkarierę wokalną, odpowiedziała szczerze:
Bez kontaktu z wytwórnią płytową nie ma siężadnych szans. A wytwórnie mają tylemateriału, żesą nim zasypa
ne i ich to nie interesuje. Z drugiej strony, moim zdaniem,jeśli ktoś jest inteligentny, uzdolniony, komunika
tywny, macoś do powiedzenia, a przy tym niezływygląd - prędzejczy póź niej zaistnieje. To rzadkie zjawisko, ale zdarzasię-stwierdza.
Ewa Hałewska
ki, przybyli uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej i Społecznego Ogniska Muzycznego. Zaprezento wali swojeumiejętności przed licznie zgromadzoną publicznością. Wybra
no takie instrumenty, które dobrze brzmiałyby bez akompaniamentupia
nina: akordeony,skrzypce, syntezato ry,gitarę. Dyrektor PSM Jadwiga Ba ron w przerwach między występami uczniów cytowała fragmentyliteratu ry, mówiące o tym jak kiedyśpodcho
dzono dotańca i karnawału.
Spotkaniu towarzyszyła tak miła atmosfera,że wielu jeszcze po zakoń
czeniu występów zostałonadłuższej pogawędce.
E. H.
4
ŚRODA, 5 LUTEGO 2003 r. NOWINY RACIBORSKIE1 ■
gospodarka■
PODATKI
VAT po 01.01.2003 r.
- zmiana załączników do ustawy i nie tylko
RACIBÓRZ
Fundacja RozwojuŚląska oraz Wspierania InicjatywLokalnych z Opola nawiążewspółpracę z powiatem raciborskim.
Jesteśmy otwarci
Jesteśmy otwarci na współpracę z powiatem raciborskim - deklarował na ostatniejsesji Rady Powiatu zapro
szony na nią dyrektor opolskiej Fun dacji Arnold Czech, który przedstawił profil jej działaniaoraz korzyści, ja
kie może osiągnąć Raciborszczyzna.
Zasadniczymi celami działającej już dziesięć lat Fundacji Rozwoju Śląska orazWspieraniaInicjatywLo
Rada Powiatuchce korzystać z pomocy Fundacjiprzystaraniachopieniądze UE kalnychsą: wspieranie przedsięwzięć
w zakresie modernizacji i budowy urządzeń infrastruktury komunalnej, inicjatyw w zakresie modernizacji oraz zakładania warsztatów rzemieśl
niczych,usługowych i wspomagania rolnictwa, z jednoznacznąpreferencją małych i średnichpodmiotów gospo darczych, działaniawspierające roz
wój kultury i sztuki w postaci mece
natu nad przedsięwzięciami z tego ob szaru oraz inicjowanie i pomoc w działaniach mających na celu opiekę nad zabytkami i miejscami pamięci, ważnymi dla historii Śląska.
Swoje cele realizuje ona poprzez zwrotne i bezzwrotne finansowaniein
westycjioraz przyznawanie jednorazo wej pomocy finansowej.Rodzaj i wy sokość pomocy materialnej, finanso
wej lubrzeczowej ustala się odrębnie dla każdego rozpatrywanego przypad
ku. Jest ona przyznawana wyłącznie wówczas, gdy zapewnionejestsfinan sowanie całego przedsięwzięcia przy udziale środków własnych lubkapitału pochodzącego zinnych źródeł.
Na co dzień Fundacja współpracu
je ze specjalistami GWZ (Spółkado sprawMiędzynarodowej Współpracy Gospodarczej) i GTZ (Niemieckie Towarzystwo do spraw Współpracy Technicznej). Ze wsparcia finansowe
IZDII "II ” Studio Komputerowe
IDU II S.j. www.studiobit.pl 47-400 Racibórz, ul. Chopina 13, tel. (32) 415 32 31 U nas nie losujesz - Od razu zyskujesz!
Nowe atrakcyjne ceny - przyjdź - sprawdź!!!
KASY FISKALNE • KOMPUTERY • INTERNET • SERWIS • BIURKA KOMP.
go korzystają: gminy oraz struktury międzygminne, powiaty i wojewódz
twasamorządowe, rzemieślnicy, usłu godawcy,właściciele małych i śred nich przedsiębiorstw, rolnicyoraz ich organizacje, przedstawiciele wolnych zawodów orazstowarzyszeniai orga nizacje pozarządowe.
Najnowsza inicjatywa to utworzenie wespół z władzami województwa opol
skiego Domu Europejskiego. Tworzony jest przy nim zespół specjalistów, któ
rzy świadczyć będąpomoc merytorycz
ną przy pisaniu projektów iwypełnia niu skomplikowanych wniosków o przyznanie pomocy z środków unij
nych.Wojewódzki maw Brukseliswo
ich przedstawicieli, zaś Fundacja ko
operantów. Ułatwiatozdobywanie in
formacji i pilotowaniestarańo pomoc.
Możliwością korzystania z porad specjalistów Domu Europejskiego jest zainteresowany powiatraciborski. By stało się to możliwe musi zostać podpi sana formalna umowa o współpracy.
Przygotowaniemtegomasięzająć za rząd powiatu.Ofertą tanichpożyczekz pewnością będą również zaintereso wani miejscowi przedsiębiorcy.
(waw)
RACIBÓRZ
Tworzą giełdę
Powiatowa Giełda Rolno-Spo żywcza to najnowsze przedsięwzięcie Agencji Rozwoju Rolnictwa i Prze
mysłu Przetwórczego Regionu Raci borskiego SA. Wśród rolników po wiatu rozsyłane są formularze, w któ rych mają określić, co chcą kupić,
• Nowelą z 4.12.2002 r. (Dz. U. Nr 213,poz. 1803) wprowadzono kolej ną zmianę do ustawy o podatku VAT.
Artykułem4 wymienionejnoweli zmieniono załączniki do cyt. wyżej ustawy. Zmianazałącznikówmiałana celudostosowanienomenklatury sta tystycznejużywanej dla celów podat
ku VAT do klasyfikacji obowiązują
cych dla celów statystycznych.
Od 1.01.2003r. w miejsce dotych
czas stosowanych dla potrzeb VAT klasyfikacjitj. StatystycznegoWykazu Wyrobów (SWW), Klasyfikacji Wyro bów iUsług (KWiU) oraz Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (KOB), usta wa nakazuje do tego celustosować tyl ko dwieklasyfikacjetj. PolskąKlasy
fikację Wyrobów i Usług (PKWiU) oraz Polską Klasyfikację Obiektów Budowlanych (PKOB).
Należy stwierdzić, że zawarte w nowych załącznikach wykazy towa rówbądźusług wg kodów PKWiUsą o wiele bardziej szczegółoweniż kla syfikacje dotychczasowe.Każdypo datnikzobowiązany jest szczegółowo porównać zakres starych i nowych za
łączników. W razie wątpliwości co do prawidłowego zakwalifikowania to waru lub świadczonej usługi,wskaza
ne jest zasięgnięcie informacji w urzędziestatystycznym.
Założeniem ustawodawcy było, by nowe klasyfikacje nie spowodowały żadnych zmian w wysokości opodat
kowania podatkiem VAT (stawek VAT), jak też wzakresie istniejących zwolnień. W tym celu wprowadzono regulację zabezpieczającą, a miano
wicie w art. 6 wymienionejwyżej no weli z4.12.2002 r. wprowadzono za pis z którego wynika, że jeżeli nowe oznaczenia kwalifikacyjne towa rów i usług oraz obiektów budowla nych wprowadzone po 1.01.2003 r.
prowadziłyby do zmiany dotych czas stosowanych stawek podatku bądź też do zmiany w zakresie zwolnienia od podatku, podatnik stosuje stawki lub zwolnienieokre
ślone w ustawie w brzmieniu obo
wiązującym na dzień 31.12.2002 r„
czyli nastarych zasadach.
sprzedać lub zamienić.Chodzio arty
kułyrolno-spożywcze, zwierzętaho
dowlane oraz ciągniki i maszyny rol
nicze. Ogłoszenia zostaną zamiesz czone nastronie internetowej ARRiP- PRR: www.arp.raciborz.com.pl. For mularze są dostępnew każdym urzę dzie gminy oraz w siedzibie Agencji przy ul. Ludwika 4 (budynek Cen trum Rolniczego).
(w)
SZKOŁA JĘZYKÓW“ OBCYCH ZAPISY
• nowe grupy dla początkujących - j. angielski
- j. niemiecki - j. francuski
• Także grupy kontynuacyjne:
- dzieci, młodzież i dorośli
• Kursy:
- dla gimnazjalistów - dla maturzystów
Doświadczeni nauczyciele Native Speakers z Anglii i USA Informacje w Sekretariacie Szkoły:
Racibórz, ul. Długa 41, tel. 415 36 20 Zajęcia przy ul. Długiej i Żorskiej
www.lang.pl
Przepisy oVAT w pewnych sytu acjach nakładają na podatnika obowią
zek umieszczaniana dokumentującej sprzedaż fakturzesymbolutowarulub usługi, określanego w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Chodzi w szcze
gólnościosprzedażtowarówlub usług przy zastosowaniu obniżonej stawki podatku bądź zwolnionych z opodat
kowania. Dla podatników praktyczne znaczenie ma to jakie symbole staty styczne powinni zamieszczać na wy stawianych przez siebie fakturach.
Co do zasady od 1.01.2003 r. po
winny być to symbole PKWiU i PKOB, zgodniez nowymi załączni
kami doustawy.
• Obowiązujące od 1.01.2003r.prze pisy o VAT zawierają także uregu lowania mające naceluochronę sy tuacjinabywcytowarów i usługpo
przez zmniejszenie skutków jakie ponosiz tytułu odliczenia podatku naliczonego zfakturyVAT niepo
twierdzonej kopią u sprzedawcy.
Jedną z tych zmian jestwprowadze nie od 1.01.2003 r. obowiązku potwier
dzania przez urząd skarbowy na wnio sek zainteresowanego faktu czy dany podatnik jest zarejestrowanympodatni
kiem VAT, przy czymzainteresowanym możebyć zarówno sampodatnik, jak i osobatrzecia, (art. 9a. ustawy).
Również tym celomma służyć na
łożenie od 1.01.2003 r. na podatni
ków VAT konkretnych obowiązków w tym zakresie (art. 32a. ustawy).
Podatnik wystawiający fakturę VAT, na pisemne żądanie nabywcy to warulub usługi, jest obowiązany:
- udostępnićdowglądu oryginałlub uwierzytelniony notarialnie odpis po
twierdzenia zgłoszeniarejestracyjne
go (VAT-5)
-umożliwićwzakresie sprzedaży to warów narzecznabywcy:
a)wglądu w dowody księgowe oraz ewidencje,
b) otrzymanie kopiideklaracjiVATw tej części,któradokumentuje jejzło
żenie za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy u podatnika sprzedawcy.
Jeżeli nabywca nie uzyska żąda
nychinformacji, a posiada potwierdze nie odbioru przez podatnikategożąda
nia izawiadomi otymwłaściwyurząd skarbowy przed rozpoczęciem u niego kontroli- nie będziepłacił dodatkowe go zobowiązania podatkowego na podstawieart. 27 ust. 5-8 ustawy, gdy okaże się,żeodliczył VAT z faktur nie potwierdzonych kopią przezpodatni
ka,doktóregowystąpił z żądaniem. O innych jeszczezmianachwkrótce.
(r)
PRACOWNIA ARTYSTYCZNA
JAROSŁAW RRZYBYSZ
banery (60,- m2)
szyldy firmowe
plansze reklamowe kasetony świetlne litery przestrzenne grafika na pojazdach zdjęcia reklamowe reklama ścienna tel. 32/ 415 25 29 KOM. 0601 59 25 29
«■ KOLZ A-M wygrałprzetarg nabu
dowę autobusówszynowych. Prze
kazanie pierwszychdlamiasta Lubli
na r®stąpi wlutym. Firma prawdopo dobnie zwiększyzatrudnienie.
«■ 23stycznia Rafamet SA podpisał kontraktzTRANSNET Ltd.(koleje RPA) na dostawę 2 obrabiarekpodto- rowych, sterowanych numerycznie, do obróbki kolejowych zestawów kołowych. Wartość kontraktu prze kroczy 6 min zł. Terminprzekazania obrabiarek do eksploatacjiwynosi10 miesięcy. Ponadto Rafamet SA za
warła 2 kontrakty na wykonanie 6 częściowych modernizacji obrabia
rek do obróbkikolejowych zestawów kołowych typuUBB 112/2N dla ko lei rosyjskich. Wartość kontraktów wynosi 517,5 tys. dolarów. Termin dostawy do 30 czerwca 2003 r.
<■ Władze powiatu zdecydowałyo ponownym wystawieniu na sprze daż byłego szpitala w Wojnowi- cach. Zbycie tego zabytkowego obiektu ma nastąpić w drodze roko
wań. Zarząd powiatu powołał już komisję, która ocenizłożoneoferty.
Wcześniej, przypomnijmy, że za
mierzano tuuruchomić szkołę wy ższą. Inwestor zrezygnował jednak zeswoich zamiarów.
» Władze miasta spotkały się z przedstawicielami polsko - niemiec kiej firmy BORA, Wilibaldem Ottli- kiem i Peterem Foitzikiem. Rozmo wy dotyczyływspółpracy Raciborza zpartnerskim Leverkusen.Ustalono wstępnie przygotowanie przezUrząd Miasta folderu gospodarczego dla przedstawicieli biznesu niemieckie
go. Omówiono wstępnie koniecz
nośćspotkania w Raciborzu przed stawicieli biznesu inwestorów nie mieckich w czerwcu, wrześniu i za prezentowaniasię biznesmenówra
ciborskich i urzędu w celu zaintere
sowania ich do wejścia kapitałowego nateren Raciborza. Pokazanoobsza
ry gdzie w Raciborzu można wyko nać różne inwestycje. Omówiono wstępnie organizację spotkania w Raciborzuz biznesmenami niemiec kimi. Wstępnie ustalono termin spo tkania na połowę czerwca. Omówio
no również formę prospektu rekla
mowego jaki przygotuje U.M.
•- Wiceprezydent A. Bartelawziął wZakopanem udział w konferencji zorganizowanej przez Stowarzysze nie Rozwoju Gospodarczego Gmin na temat „Samorząd przyjazny In
westorowi”. Przedstawiono osią gnięcia gmin w tej dziedzinie, trud
ności inwestorów i samorządówa także prawneaspekty działania.
*- Wybrano nowyskład Rady Po wiatowej Śląskiej Izby Rolniczej.
Weszli do niej: Alfred Brzoska (Tu rze), Oswald Krupa i Marcin Ku- schnik (obaj Krzyżanowice),Kon
rad Cycoń i Bernard Skowronek (Racibórz), Józef Lusar(Krzanowi ce), JózefFojcik (Modzurów), Kry
stian Newela (Pietrowice Wielkie), Joachim Melcz (Zawada Książęca), Bronisław Pientka(Żerdziny), Ka
zimierz Lach (Rudnik) i Marian Kolorz (Pogrzebień).
«- Przy PowiatowymUrzędzie Pracy przy ul. Batorego 9 działa biuro Mło dzieżowego HufcaPracy z Katowic.
Przyjmuje ono ofertystałej, sezono weji krótkoterminowej pracy dla osób młodych. Biuro prosimiejscowe za kłady pracy o zgłaszanieofert. Można to uczynić podtelefonem 41545 50 wew.39 oraz 419 05 02.
*• Powiat raciborskinabyłod Rejo nowego Przedsiębiorstwa RobótDro gowych z Rybnika bazę przy ul. 1 Maja.Staniesię ona bazą Powiatowe
go Zarządu Dróg w Raciborzu. War
tość transakcji wyniosła300 tys. zł.
NOWINY RACIBORSKIE ŚRODA, 5 LUTEGO 2003 r.
5
Wieści
gminne
■ GMINY ■ ZABEŁKÓW
Zawiłe losy meandrów
Kuźnia Raciborska
□ 28 stycznia odbyła się sesja Rady Miejskiej. Przedmiotem ob
rad były zmiany wplanie zagospo
darowania przestrzennego, ustale nie diet radnych i pensumburmi
strza oraz zatwierdzenierocznych planów pracy stałych komisji Rady. Analizowano również pro jekt tegorocznegobudżetu.
□ Wybrano nowych sołtysów. Zo stalinimi: KuźniaRaciborska- Mar cin Rak,Rudy- Krystian Kozielski, Turze-Marcelina Waśniowska, Sie
dliska - Mariusz Kulon, Ruda- Jan Stanek, Ruda Kozielska - Alfons Mazurek, Jankowice - Henryk Machniki Budziska- Jarosław Żwi rek.Najmłodszymsołtysem jest Ma riusz Kulon,27-letni politolog.
□ 6466zł brutto(ze składkami na ZUS i zaliczkami na podatek do chodowy od osób fizycznych) - tyle zarabia burmistrz Kuźni Raci
borskiej, zdecydowali na ostatniej sesji miejscowi radni dostosowując uchwałę o wynagrodzeniu doaktu
alnie obowiązujących przepisów.
W rozbiciu na składniki wygląda to następująco:pensja zasadnicza- 3500zł, dodatek funkcyjny - 1305 zł, dodatek specjalny - 961 zł, do datekza wieloletnią pracę- 700 zł.
□ Radni ustalili także wysokość swoichdiet. Będą zależećod pensji minimalnejw kraju- podstawy na
liczania. Przewodniczący Rady otrzyma120 proc., wiceprzewodni czący 65proc., przewodniczący ko
misji stałej 60 proc., radni będący członkamidwóch komisji 35 proc., pozostali radni 30 proc. Sołtysomi przewodniczącemu zarząduosiedla przysługuje 25 proc. Nieobecność na sesji spowoduje obniżenie diety radnych o30 proc.,zaś nieobecność nakomisji o 20 proc. Dieta nie bę
dzie przysługiwać w ogóle w przy
padku nieobecności na wszystkich posiedzeniach.
□ Rada Miejska przyjęła uchwałę w sprawie sprzedaży w drodze przetarguprawa własności zabudo
wań i prawa użytkowania wieczy
stego gruntu przy ul. Powstańców (były budynek Zespołu Szkół Technicznych).
□ Cztery uchwały dotyczące go spodarki przestrzennego przyjęli na ostatniej sesji miejscowi radni.
Jedna dotyczy zatwierdzenia miej scowegoplanu dla drogi dojazdo
wej do obiektów zaplecza tech
nicznego eksploatacji kruszyw na styku Kuźni Raciborskiej i Bu dzisk, druga przystąpieniado spo
rządzenia planu dla terenów prze twórstwa rolno-spożywczego w miejscowości Turze, trzecia przy
stąpieniadozmianyplanu dla tere nów wydobywczych kruszyw mi neralnychna terenie gminy, czwar ta przystąpienia do aktualizacji stu dium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Meandrom granicznym Odry po
święcona zostaławystawa zorganizo wana wśrodę 22 bm. w zabelkowskiej świetlicy. Plansze, kolorowe zdjęcia, atlasy, broszury, foldery przybliżały mieszkańcom nadgranicznych miej
scowościgminyKrzyżanowice tenje dyny wswymrodzaju fenomen natury.
Tworzoneprzezrzekę zakola powstają naskutek erozji brzegów,a sedymen
Mieszkańcy gminyz zainteresowaniemoglądali przyrodniczeciekawostki tacja czyli osadzanie mułu, piasku i
żwiru na innych jej odcinkach powo
duje przemieszczanie się meandrów.
Ten ciągły i nieprzerwany proces wpływa narozwójkoryta rzecznego.
O tym jak unikalnymzjawiskiem są meandry graniczne Odry przekony-
RACIBÓRZ
Niech żyją nam!
Już od kilku latdotradycji Przed szkola nr 3 przyul. Kozielskiej należy zwyczaj uroczystego obchodzenia Dnia Babci i Dziadka. Od 22stycznia przez trzy dni dzieci zróżnych grup wiekowychprzedstawiłyswojepropo
Występy dziewczynek z grupy3 i 4-latków zycje babciom i dziadkom. W pierw
szym dniu 6-latki wystawiły jasełka przygotowane przez Ilonę Strzedułę.
Nie obyło się bez wspólnego kolędo wania. W drugimdniugrupa 5 i 6-lat- ków zaprezentowała bajkę „Kopciu
szek” przygotowaną przezopiekunkę
wali zwiedzających wystawę, na ukowcy z Światowego Funduszu na rzecz Przyrody: dr Petr Obrdlik z WWF-Auen-Institut w Niemczech, Piotr Nieznański z Wrocławia, Jan Hartl z „Arniki” w Ostrawie oraz KrzysztofSmolnicki z Dolnośląskiej FundacjiEkorozwoju.W ich przeko naniu meandrująceodcinki rzeki, ze swobodnie powstającymi i zanikają
cymi meandrami sądziś zagrożone i wymagają ochrony.
Ważnymelementemkrajobrazusą meandry pomiędzy Boguminem i Cha łupkami a ujściem Olzy. Sprzyjają tworzeniu nowych siedlisk dla ptac
twa,zwierząt i roślin. Na żwirowych
JaninęBartoń.W trzecim - 3 i4-latki wystąpiły w słowno-muzycznym re pertuarze powstałym przy pomocy opiekunki Barbary Bojczuk. Przed
szkole zorganizowałociekawą dekora cję, arodzice pomagali w przygotowa
niu barwnychkostiumów oraz smacz nych wypieków. Zaproszeni goście przy kawie i herbacie, delektując się pysznymi słodkościami ze wzrusze niemi łzą woku oglądali popisy swo ich wnucząt.
Oj
odsypiskach gniazdują sieweczka rzecznai brodziec piskliwy, naturalnie rozrasta się zagrożonawyginięciemto pola czarna. W skarpach gniazdabu
duje zimorodek i brzegówka. Brzegi rzekiporastają lasyłęgowe. Na obsza
rachtych żyją też ssaki - bóbr europej
ski i wydra, płazy - kumaknizinny i kumak górski, chrząszczpachnica dę
bowa, motyle -czerwończyk nieparek i spotykany jeszczetylkowBiałowie ży modraszek nausitous, w wodzie zaś ryby - różanka i piskorz. Podczas po
wodzi w 1997 r. doszło doprzerwania jednego z meandrów między Chałup
kami a Zabełkowem. Powstałe tam sta
rorzecze podwyższa różnorodność biologicznątego regionu.
Naukowcyzaproponowali konser
watorowiprzyrody stworzenie wtych miejscach obszaru chronionego kra
RACIBÓRZ
Bliskie sercu
To co najbardziej „Bliskie sercu”
przedstawiało zarówno malarstwo jak i poezja prezentowana w Towarzy
stwie Miłośników Ziemi Racibor
skiej.Nie przez przypadek tak zatytu
łowała swą ekspozycję tworkowska plastyczka Barbara Kasza. Osobisty charakter, bonawiązujący do intym
nych uczuć, jak miłość, zazdrośćczy bliskie relacje międzyludzkie posia dałyteżwiersze Jadwigi Wojnowskiej i Gabrieli Drzonszcz.
Kury były główną atrakcją wystawy Barbary Kaszy z Tworkowa Pani Jadwiga Wojnowska równie
sugestywnie pisze omiłościi zazdrości, coo upływającym czasie, swymprzy
wiązaniu do matki,pięknie przyrody. W nastroju świąt utrzymane były nato
miast wiersze Gabrieli Drzonszcz po chodzącej z Suszca nieopodal Pszczy
ny. Zamieściłaje w nowo wydanym al
manachu poezji„Cisza betlejemska”,
z
dochodu ze sprzedanego zaś w ubie
głym roku tomiku „Święta wierszem malowane” ufundowała paczki dla dzieci z domu dziecka. W jej twórczo ści jest teżspororymowanych sentencji i aforyzmów. Dziecijednak zajmują szczególne miejsce, dla nich napisała proste wiersze,spośród których niektó re zostały nagrodzone w Lipsku.
jobrazu w nadziei, że rozmowy za
kończą się pomyślnie już w połowie 2003r. Ponieważmeandrygraniczne Odry są ważnewskali europejskiej, powinny zostać włączonezarównopo stronie czeskiej jaki polskiej do Eu
ropejskiej Sieci Obszarów Przyrodni
czo Cennych „Natura 2000”. To jeden z najważniejszych projektów jedno czącej się Europy, który służy ochro nie ginących gatunków i cennych przyrodniczychsiedlisk.
Tymczasem goście z Czech zapro ponowali zorganizowanie w maju w Zabełkowie„Powitania ptasiegośpie
wu”. Imprezata,odbywająca siękaż degoroku u południowych sąsiadów umożliwia lokalnejspołeczności, a w szczególnościdzieciomlepsze pozna
nie występujących tamgatunków pta
ków, sposób ich obrączkowaniaoraz miejsca, któreobrały sobie na swoje siedliska. Planowana jest też w przy
szłości ścieżka edukacyjna wzdłuż Odry, dzięki którejmożna byłoby po
dziwiać pięknounikalnej przyrody.
AU
PoezjęJadwigiWojnowskiej recyto
wali uczniowie ZSZ w Raciborzu:
Przemysław Kopa, Katarzyna Gierej i Angelika Polak, wychowankowie polo
nistki Teresy Adamskiej. Wprzerwach pomiędzy prezentacjami na pianinie i na akordeoniegrałSzymon Domański, gimnazjalistaz raciborskiejszkoły spo
łecznej. Uzupełnieniempoezji było tra dycyjniemalarstwo. Tym razemtwor- kowianka BarbaraKasza obok swych pejzaży imartwej natury zaprezentowa
ła również... kury.Takie spojrzenie na naturęświadczy o wielkim talencie ma
larskim. Potrafi ona bowiem równie trafnie oddać piękno zakątków leśnych i kompozycji kwiatowych, jak izwy
kłego-z pozoru mało efektownego - ptactwa domowego. Szczególnąwar
tość dla niej przedstawiają obrazyna
malowane wspólniez ukraińskim arty
stą plastykiem Siergiejem Michnow- sky’m. Wspólną wystawę planują w marcutego roku w Ukraińskim Instytu
cieKulturalnym w Krakowie.
Gospodarzem spotkaniabyła prze wodniczącaRobotniczego Stowarzy szenia TwórcówKultury w Raciborzu Grażyna Drobek-Bukowska.
AU
.
