Umieralność według przyczyn w woj. wrocławskim w latach 1976-1984

upMzn üfz^d Statystyczny

we Wrocławia

»

UMIERALNOŚĆ

WEDŁUG PRZYCZYN

W WOJ. WROCŁAWSKIM YY LATACH 1976-1934

r

WROCLAW PAŹDZIERNIK 1986 R.

#

#

■

WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY

WE WROCŁAWIU

e «

m

Do użytku odresoło

*

%

1

WROCŁAW PAŹDZIERNIK 1986 R.

'

V i

i

V im

> * '

1

#

f

4

■

> «

* * *

• I

•

I

/;

• •

h

r.

. •

V *

s

{

■

ł ł

. /

-

*1

/

•-

.v/r

X

t

# . I *. <1

i

t i.'

»•

PRZEDMOWA

Publikacja niniejsza jest etatystyczny analizy zgonów według przyczyn, wieku, płci 1 miejsca zamieszkania /ale*

sto - w lei/ oraz umieralności niemowlęt w województwie wrocławskim w latach 1976 - 1984,

Dla pełniejszego zoobrezowanle analizowanych zjawisk w

, a

publikacji zamieszczono wykresy Ilustrujące kształtowania się współczynników natężania zgonów / na 100 tys. ludno*

icl/ według wybranych przyczyn.

Publikację niniejsze opracował mgr Ireneusz Kuropko, do­

ktorant Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu odbywajęcy staż w Wojewódzkim Urzędzie Statystyczny# we Wrocławiu, przy współpracy pracowników Oddziału Badań Onaograflcz-

• . #

nych 1 Społecznych WU5,

Wojewódzki Urzęd Statystyczny we Wrocławiu wyraża podzię­

kowanie lek, mad. Janowi Suszko*!, z-cy dyr. Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego we Wro­

cławiu ze wniesione uwagi do niniejszego opracowanie.

#

mgr Jacek Kaleta Dyrektor

Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego

Wrocław, 1986 r. * we Wrocławiu

/

4

Strona

' WPROWADZENIE ... ... ... 5

Ze ZGONY WEDŁUG PRZYCZYN ... ... 7

Ile ZGONY WEDŁUG WIEKU ... 16

III, .UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT... ... . 20

2V, UMIERALNOŚĆ W W03EWĆ0ZTWIE WROCŁAWSKIM NA TLE UMIERAŁ* NOSCI W POLSCE ... ... . 26

UWAGI KOfoCCWE... ... ... . 26

WYKRESY i 1, Zgony s powodu chorób układu krążenie według miejsca* za­ mieszkania zmarłych na 10C ty8, ludności 30 2« Zgony z powodu nowotworów złośliwych według "miejsca ze* mieszkania zmarłych na 100 tys. ludności ••••••.••••••• 31 ' 3, Zgony z powodu urazów i zatruć według miejsca zamieszka­ nia zmarłych na 100 tys. ludności 32 4« Zgony z powodu chorób układu oddechowego według miejsce zamieszkanie zmarłych ne 100 tys, ludności ... . 33

5« Zgony z powodu chorób zakaźnych i pasożytniczych według miejsce zamieszkania zmarłych na 100 tys. ludności .... 34

6. Zgony z powodu chorób ukłedu trawiennego według miejsca zamieszkanie zmarłych na 100 tys. ludności ••••••#••••• 35 7. Zgony z powodu cukrzycy według miejece zamieszkania zmarłych nc 100 tys. ludności ... . 36

8. Zgony z powodu chorób ukłedu nerwowego 1 ner^ędów zmysłu według miejsca zamieszkanie zmarłych na 100 tys. ludno­ ści ... ... 37

9. Zgony z powodu chorób płodów 1 noworodków według miejece zamieszkania zmarłych na 100 tys. ludności ... 38

10, Zgony z powodu chorób.narządów moczowo-płciowych według miejsce zamieszkanie zmarłych na 100 tys. ludności .... 36

• . /

4

/

/

t

WPROWADZENIE

W opracowaniu poddano analizie zgony według przyczyn w woj• wrocławskim od 1976 roku po rok 1984.

Badanie powlęzań między umieralności* ludności a jej charakterystykami demograficznymi, takimi jak: wiek, płeć, miejsce zamieszkania 1 innymi cechami społączno-zawodowymi

posiada ważne znaczenie dla organizacji profilaktycznej dzia­

łalności służby zdrowie. Informacje to mogę być pomocne przy organizacji sieci placówek służby zdrowie, przy planowaniu

stosowania środków zapobiegajęcych rozwojowi zachorowalności,,

Itpk

Przeprowadzenie tych badań uwarunkowane jest posiadaniem dokładnych i poprawnych Informacji statystycznych dotyczęcych zgonów według przyczyn.

Podstawowym.źródłem informacji o zgonie Jest karte zgonu wypełniona przez lekarza, W dokumencie tym wyszczególnione so

3 przyczyny zgonu:

- wyjściowe, - wtórna,

- bezpośrednie.

Podstawę grupowania zgonów jest przyczynę wyjściom, tj. przy czyna poczętkujęca proces chorobowy, który doprowadził do

śmierci. Dwie pozostałe dla togo celu nic maj ę żadnego z»*^jore nie mimo, iż sę łatwiejsze do stwierdzenia.

Wszystkie choroby, urazy i przyczyny zgonów podzielone s«j w Polsce, od 1959 roku na 17 grup*/

I. Choroby zakaźne 1 pasożytnicze, II. Nowotwory,

III. Choroby gruczołów wydzielenie wewnętrznego i przemiany materii oraz zaburzenia odżywienia

i

IV. Choroby krwi 1 narzędów krwiotwórczych, V. Zaburzania psychiczne,

VI. Choroby układu nerwowego 1 nerrędów zmysłu, VII. Choroby układu krężenla,

»/ Wprowadzone przez IX Rewizję Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób,* Urazów i Przyczyn Zgonów,

L

IX. ' Choroby układu trawiennego,

X. Choroby układu eoctowo-płclewego,

XI. Powikłania cięży, porodu 1 połogu, • XII. Choroby akóry 1 tkanki podskórnej,

XIII. Choroby układu eiędniowo-kostnogo 1 tkanki łęcznej, XIV. Wady rozwojowe, wrodzone,

XV. Stany chorobowe płodów lub noworodków powstejęce w okresie okołoporodowym,

XVI. .Objawy, oznaki 1 etany niedokładnie.określone, XVII. Urazy 1 zatrucia.

Podział na wymienione klasy nie Jest doskonały, a,In, dla­

tego, że opiera się na kilku kryteriach. Według przyczyn poweto­

wania chorób, tj, wg kryterium etiologicznego wyróżnione zostały grupy o numerach: I, II, III, V, XI, XIV, Według umiejscowienia choroby w narzędach wewnętrznych, tj, wg kryterium anatomicznego wyszczególnione zostały grupy: IV, VI, VII, VIII, IX, X, XII,

XIII. Grupę XV wydzielono przyjmujęc za kryterium wiek zmarłego, a grupę XVII bloręc za podstawę rodzaj uszkodzenia, które to dzie­

li się na urazy mechaniczne, oparzenia, urazy nerwów oraz skutki szkodliwego działania środków chemicznych, leczniczych i In. Po­

nadto urazy 1 zatrucia można podzielić wg zewnętrznej przyczyny ich powstania w oparciu o dodatkowę klasyfikację z kodem E.

w badanym okresie 1976-1984 obowlęzywały w zakładach służby zdrowia dwie klasyfikacje chorób, urazów 1 przyczyn, Do i etycz­

nie 1900 r, stosowane była tzw, VIII Rewizja, a od tego dnia IX Rewizja Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób, Urazów 1 Przyczyn Zgonów przyjęta przez XXIX Ogólne Zgromadzenie Światowej Organi­

zacji Zdrowia w maju 1976 r, Obowięzujęce obecnie klasyfikacja

nie różni się istotnie od poprzedniej, wprowadzono w niej przede wszystkim modyfikacje wynikajęce z postępu wiedzy medycznej. Oak

podano w przedmowie do IX Rewizji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów zmiany dotyczęce symboli /nume­

rów/ i mianownictwa poszczególnych chorób lub zespołów chorobo­

wych dokonano w grupach dotyczęcych: chorób układu nerwowego 1 narzędów zmysłów, powikłań cięży, porodu 1 połogu, stanów choro­

bowych powstajęcych w okresie okołoporodowym, chorób układu mięś- nlowo-kostnego i tkanki łęcznej oraz w grupach dotyczęcych: nowo­

tworów, chorób gruczołów wydzielania wewnętrznego 1 przemiany

wcöiug przyczyn

7

Baterii oraz zaburzeń odżywiania i immunologicznych, chorób

układu kręZenia, chorób Układu moczowo-płciowego oraz objawów, oznak 1 etanów niedokładnie określonych. Ponadto dopuezczono '

możliwość etoeowania podwójnej klasyfikacji dla rozpoznania okre­

ślonych, trudnych diagnostycznie przypadków chorobowych przez wprowadzenie umownych oznaczeń1♦*oraz'«J

Przyjmując Jako kryterium podziału czynnik etiologiczny, stotuje eię obok odpowiedniego numeru oznaczenie*♦’ a przy przyjęciu jako kryterium objawów klinicznych można podać drugi symbol /nur er/ ze znakiem'«! Przy czym, w takich przypadkach, IX Rewizja wskazuje

Jako waZnlejeze kryterium’etiologiczne i w kartach zgonów leka­

rza wpisuję symbole oparta o to kryterium; czyli tak Jak miało tu miejece w czasie obowiązywania VIII Rewizji,

Wydaje się więc, te tb, iż w badanym okresie obowiązywały

dwie klasyfikacja chorób nie uniemożliwia porównywalności danych o zgonach z poszczególnych przyczyn,

W

utwierdza­

ją takte zbllZone do siebie wielkości zgonów z tytułu- określonych chorób w obu podokreeachi 1976-1979 oraz 19CO-1904,

W analizie wykorzystano dane statystyczna o zgonach według wybranych przyczyn i opracowywane fc Główny® Urzęd*la Statysty­

cznym. Brak było wśród nich informacji o zgonach z powodu

trzech grup chorób i zaburzeń psychicznych, chorób skóry i tkanki podskórnej oraz chorób ukłodu aięśniowo-koatnago i tkanki i*cz- nej - dlatego w badaniu ograniczono ei£ do analizy zmian oni

ralności z tytułu pozostałych 14 grup przyczyn.

I. ZGONY WEDŁUG PRZYCZYN

%

Według definicji, ogólny »•pdJczyiv.vik z»;onó* Jest to stosu­

nek liczby zgonów do liczby ludności:

... z w i ^u“’

wi ’■ fra • c =

^r- ■c

L l1"

gdzie i 2

/*/

f*/

okresie t; C - wielkość stałe /IOOO, 10000, lOOOOO /;

*±/lS

Zgony według przyczyn

okresie t ; li/ty' - średnie liczebność l-tej grupy w okresie t.

Przy czym grupę Jest część badanej zbiorowości rryroźnions z uwa*

gl np, no wiek, płeć, itp.

Ma przestrzeni badanego okresu 1976*1984 ogólny wepółczyn*

nik umieralności zwiększył, aię z 693,1 do 662,4 zgonów na 100000 ludności.

Dak wynika z definicji, wżroet natężenia zgonów spowodowany mógł być przez niekorzystne zalany samego zjawiska umieralności jak 1 przez zwiany struktury wieku populacji w woj, wrocławskie.

Ola ustalenie wpływu każdego z tych czynników na dynamikę zgonów posłużono eię indeksamit o stałej strukturze według wieku /leL/

oraz wpływu zmień strukturalnych /IwL/, przyjmując stałe wartości z roku 1976^'#

Wyodrębniając pięć grup wiekus 0-19, 20-29, 30-39, 40-59

. * '

oraz 60 let 1 więcej otrzymano następujące wartości indeksów dy-

# ^ #

nsmikli tOsL ■ 1,112, Owi." 1,114. Oznacza to, że gdyby w obu mo­

mentach czasu, tj, w latach 1976 1 1984, struktura ludności wed­

ług wieku byłe taka secie /na poziomie 1976 roku/, wówczas ogólny współczynnik umieralności wzrósłby o 11,2

%

natężenie zgonów. Natomiast w wyniku samych tylko przesunięć w strukturze wieku /przy niezmiennych cząstkowych współczynnikach zgonów - na poziomie 1976 roku/ mieszkańców woj. wrocławskiego

umieralność wzrosłoby o 11,4

%.

1 Stwierdzić więc można, iż oba z wymienionych czynników: na­

tężenie umieralności oraz struktura ludności w prawie identycz­

nym stopniu wpłynęły na wzrost współczynnika zgonów w badanym

okresie 1976-1984. 0 ile Jednak starzenie się ludności jest zja­

wiskiem niezależnym od czynników zewnętrznych, to wzrost natęże­

nie zgonów jest bardzo niepokojący 1 wymaga podjęcia odpowiedz nich działań profilaktycznych.

# , ® . i ,. ™ j , • * * * % . 0 • , ^ t ^ ^ * * ,

* s * i a * * • ** * * . S • * , s • * e * ' . *e*

„ * * *. > ’ • *. •, V . ł *. '• * . ’ * . *■ . • • • •

... * • • , • '. * • • ..-¥.••• * ‘ * »’ ‘ ' • . • . »

... * - • v"** t -. : . -

r

•/ Przyjęcie stałych wartości z roku 1976 oznacza, 11 wykorzysta­

liśmy tzw, indeksy Laapeyerea, .

Nr

Przy czy-

O 0 t Ł E H

Choroby zakeźno i pasożyt­

nicze

Nowotwory złośliwe

Choroby gruczołów wydziela­

nia wewnętrznego i przemia­

ny materii oraz zaburzenia odżywiania i lwnunolog-łczrte Choroby krwi i narzędów

krwiotwórczych

Zaburzenia psychiczne

Choroby układu nerwowego 1 narzędów zeysłu

Choroby układu kręien la

Choroby uklddu oddechowego Choroby układu trawiennego Choroby układu moczowo-

-pic iowepo

porodu VII

VIII

Powikłanie d.ęzy, i połogu

Choroby skóry i tkanki podskórnej

Choroby układu wlęśnlr-wo- kosinego i % karki łącznej

Wody rozwojowe,wrodzone

Stany chorobowe płodów lub

noworodków powstające w

okresie okołoporodowym

Objawy,

oznaki

dokładnie okr:.

Ilono Urazy i zatrucia

xnz

Ta bl. 1. 100000

ogóle« miasto I wieś

|

j

1

%

824,4 925,6 116,9 122,6 124,7 10,6 9.2 13,9 10,7 9,1 14,7 100,9 90,9' 105*8 127,

a j

5,9

i

& •

14,5 11.

e

0.9 0.7 1.2 1.3 0,3 150,0 162,5 114,3

t

h #

# • •

0,8 0.8 0,7 6,2 5.9 7.2 775,0 737,5 1028,6 301,1 292,0 322,9 416,6 400,6 458,5 138,4 137.2 142,0 42,3 34,5 61,0 49 s 2 43,3 64,8 116,3 125,5 106,2

19*8 20 „9 26,8 34,0 34,7 32,4 171,7 166,0 192,9 6.7 j

1

j

0 0 0 0,1 0.1 0

* . •

#

0 # • *

» + »

j

#

*

15

,0

1

15,0

15,3 12,9 16,7

;! 19,3

99,4

A

149,6

23,9 16,3 | 37,6 13,2 9,v 22,6 =-5,2 52,5 60,1

70,3 7' .0 j

34,1 76.5 l /1 -

99.6 j1 97,7 jI

106.5

edłuti

p r z y c z y n

10

u

Analiza zmian umieralności według przyczyn w letech 1976-1984 pokazuje, te spośród badanych tylko 3 grupy przyczyn charaktery­

zowały eię malejącym trendem zmian: XIV, XVI i XVII. Spadek umie­

ralności z przyczyn niedokładnie określonych oraz z powodu echo-

e

rżeń

Konsekwencję spadku liczby zgonów w grupie XVI jest pewien wzrost zgonów z tytułu innych przyczyn.

Dość znaczgle zróżnicowano były tendencje zmian umieralności z powodu różnych grup przyczyn, co pokazują zamieszczone wykresy.

Wyraźny, rosnący trend występował w natężeniu zgonów z powodu:

chorób układu krętenla, nowotworów /złośliwych/* chorób układu nerwowego oraz chorób gruczołów wydzielania wewnętrznego i prze­

miany materii oraz zaburzeń odżywienia 1 immunologicznych /prze­

de wszystkim z tytułu cukrzycy/.

Umieralność z powodu chorób układu oddechowego malała do 1979 r., a później następił jej wzrost. Podobne eytuecj% wy#tępiła od

1983 roku z współczynnikami zgonów z tytułu chorób zakaźnych 1 pa­

sożytniczych.

Zgony powodowane chorobami, z grup» IX, X, XV utrzymywały eię na prawie stałym poziomie do wczeenych lat oelemdzleeiętych i dopie­

ro w latach 1983, 1984 naatępił Znaczny Ich wzrost.

e . - ' ,e • . " % ' \ ’ - . •. *

Różne dynamika oraz trendy umieralności z tytułu większości grup przyczyn nie spowodowały Istotniejszych zmian struktury

zgonów w badanym okresie.

1976 kolejność p

czyn zgonów

Tefal. 2. Strukturę zgonów według przyczyn 1 miejsce zamieszkania

0 G Ö Ł E M I^{1100,0 1 100,0} | ^100,0 X I

1 * I I Choroby zakaźne 1 pasożyt­

nicza _1.5 ^1.2 1 1.3

4 J

0 1

9 ¹⁰

II Nowotwory 20,7 ^22,1 1 ^22,0 ■ ; ^{2 2}

III Choroby gruczołów wydziela­

nia wewnętrzne i przemiany materii oraz zaburzenie od-

żywienie 1 Immunologiczne I ^0,8 1

te e _ e I

0,8 I IrS; ii

I 7mS

IV 1 Choroby krwi i narzędów

krwiotwórczych ... :•. ^0,2 0,1 1

*• *• • 1

0,1 12-13 _{1 34-1S} V Zaburzenie psychiczne : 1 # ^* _e-v * 4 ^0.2 14-17

I 13 VI Choroby układu nerwowego i .

1 narzędów zmysłu _{1 0,2 1} 0,2 1 0,6 12-13 ^{I 12}

f

/cd,/

1984' I kolejność przy I czyn zgonów '

VII ! Choroby układu krętami#

VIIII Choroby układu oddechowego IX I Choroby układu trawiennego

• .

X I Choroby układu moczowo- I -płciowego

XI I Powikłania cięży, porodu 1 ( 1 połogu

XII I Choroby skóry 1 tkanki

Stany chorobowe płodów

lub noworodków powstająca w okresie okol oporodtorya

Objawy, oznaki i stany niedokładnie określone Urazy i zatrucia

3,6 12,0 MIASTA

100*0 XVII

RAZEM

Choroby zakaźna 1 pasożyt­

nicze . Nowotwory

Choroby gruczołów wydziela­

nia wewnętrzn, 1 przemiany aataril

oraz

żywiania i immunologiczne Choroby krwi 1 narzędów

krwiotwórczych

Zaburzenia psychiczne

Choroby układu nerwowego i nmrzędów z&yełu

Choroby układu krążenie

Choroby układu oddechowego Choroby układu trawiennego Choroby układu moczowo-

VII VIII

-płciowego

Powikłani» cięty, porodu 1 połogu

Choroby skóry i tksn«l podskórnej

t

1980. I 1984 I kolejność przy I I czyn zgonów

MIASTA /dok./

Choroby układu mięśniowo- -kostnego 1 tkanki łęczne wady rozwojowe, wrodzone

Stany chorobowe płodów

lub noworodków powstajęcs.

w okreale okołoporodowym

#

Objawy, oznaki i etany niedokładnie określone Urazy i zatrucia

XIII

XVII

RAZEM

Choroby zakaźne i pasożyt­

nicze

Nowotwory

Choroby gruczołów wydziela­

nie wewnętrzn, 1 przemiany materii oraz zaburzenia od Żywienia i immunologiczne

Choroby krwi 1 narzędów krwiotwórczych v

Zaburzenia psychiczna

Choroby układu nerwowego 1 nerzędów zmysłu

Choroby układu kręźenie

Choroby układu oddechowego Choroby układu trawiennego Choroby układu moczowo-

VII VIII

Powikłania cięży, porodu 1 połogu

Choroby akóry 1 tkanki podskórnej

Choroby układu mięśniowo- -kostnego i tkanki łęcznej wady rozwojowe, wrodzone

Stany chorobowe płodów lub noworodków powetajęce w

okresie okołoporodowym Objawy, oznaki 1 etany niedokładnie określone Urazy 1 zatrucia

XIII

XVII

# ^• e 0,1 14-17

1.9 1.4 1,2 8

2,5 2.6

. e •

1.9 7

2,6 1.2 1.2 6

12,0 9.0 8.7 3

Choroby układu krężenU. preer caiy okras powodowały bliska połowę

wszystkich zgonów, zarówno w eleścle Jak 1

no

Współczynnik zgonów

z

wynosił 30l,l, W kolejnych latach wykazywał systematyczny wzrost, osiggajęc w 1984 r, paziów 416,6 zgonów na 100 tys, ludności*

Tabl, 3. Zgony % powodu niektórych chorfb układu krętonla i.&

100000 ludności

hioota Wieś

I960 1934 Choroba reumatyczna

Niedokrwienne choro­

ba serca w tym

ostry zawał serca Choroba nadciśnienie-

""

Miażdżyca i

Choroby mózgu |

Wzrost ir»ter aJLncźśd 7 powodu- taj grupy schorzeA widoczny j*st we wszystkich przyczynach zgonów zaliczanych dc choiób układa krę—

Zenie, Przy czym większy przyrost zgonóa wy# tępił mm wsi nlZ w m Sje­

ście# W omawianej grupie chorób najwięcej zgonów była konsekwencję miażdżycy oraz niedokrwiennej choroby serca /a w niej zawału serca/.

Obie te przyczyny spowodowały biiako 70 % zgonów z powodu ;horób układu krążenie* Podstawowymi czynnikgai sprzyjającymi rozwojowi

%

miażdżycy sg, zdsnie« lekarzy; palenia tytoniu, alk»holizm, mała

aktywność fizyczna i sledżgcy tryb życia. Ponadto zagrożeniom mogą­

cym sprzyjać chorobie niedokrwiennej jest niewłaściwy sposób żywie­

ni#, tj. nieodpowiednia dieta, ni^rogulerne spożywanie posiłków,- niewłaściwy ich rozkład w ciggu dnia.

Powszechnie wiadomo; - IŻ podeJsowar** działania orof ilaktycz^

no zwierzajges do zmiany niekorzystnych postaw ludności sg n lasku- toczne 1 dlatego ni* wydaje slg realne zmniejszenie zagrożenia

•połeczoAetwe przez choroby układu krążenia.

t

14 Zqony wedłuo przyczyn

Z powodu drugiej z najgroźniejszych grup chorób, tj# echo- rżeń nowotworowych, a głównie nowotworów złośliwych ', umieral­8 / ność wykazywała także clęgły wzrost w badanym okresie# Liczba zgonów wzrosła z 1319 w 1976 ręku do 2034 w roku 1964, Przy

czym współczynnik zgonów mężczyzn wzrósł z 138,6 do 209,5, a kobiet z 116,3 do 160,3 na 100000 ludności, czyli umieralność mężczyzn rośnie szybciej niż kobiet# Pogłębiło alę tym samym zjawisko naduaieralności mężczyzn#

Wzrost zróżnicowania umieralności z powodu tej grupy chorób na- atępił także w relacji miesto-wleś /zob# rys# 2/#

W strukturze zgonów na nowotwory złośliwe wśród mężczyzn najlicz­

niejsza grupę stanowiły zgony z powodu nowotworów układu oddecho­

wego i klatki piersiowej /41,1

%

nego 1 otrzewnej /30,1 %/. Druga z tych przyczyn zdecydowanie do­

minowała wśród kobiet powodujęc 36,4 % ogółu zgonów z tytułu no- _ * • •

wotworów złośliwych,

Tabl. 4, Zgony na nowotwory złośliwe na 100000 ludności i‘7vc7P 7c^^i uiruTP

Ogółem i Mężczyźni 1 Kobiety

# 1j 1976 1980 || 1984 1976 1980 jj 1984 1976 1980 1964 Oetny ustnej 1 gardła 1.8 2,4 3,9 2,6 3,5 5,2 1,1 1.5 2.6 układu trawiennego

i otrzewnej

«

48,9 62,3 61,5 53,0 65,7 64,9 45,0 59,2 58,4 Układu oddechowego 1

nerzędów klatki

piersiowej 29,5 45,9 50,3 48,5 79,9 86,2 11.2 13,8 16,5 Kości, tkanek mięk­

kich, skóry i sutka 10,0

•

12,9 15,3 2,8 3,1 4,3 16,9 22,1 25,7 Norzędów moczowo­

-płciowych 21,3 22,4 26,9 16,2 18,2

1

20,5 26,2 26,3 32,9 Tkanki llmfetycznej

i krwiotwórczej 7,6 8,8 11,1 8,3 11.1 11,9 6,8 6,5 10,4 0 Innych i bliżej

nieokreślonych

umiejscowieniach 11.2 12,3 15,1 7,3 11.7 16,4 8,9 12,9 13,9 Powstawanie 1 rozwój nowotworów

są

nikami, przy czym oddziaływanie niektórych z nich można znacznie ograniczyć, jeżeli nie wyeliminować, poprzez świadome działanie.

Przykładem może być palenie tytoniu lub wykorzystywanie w techno- a/ Zgony z powodu nowotworów niezłośliwych nie przekraczały

w 1984 r. 1

%

Zqony według przyczyn 15 logiach budownictwa mieszkaniowego materiałów wykazujących pod-

wyższe, nę aktywność promieniotwórczą. Ograniczenie działania tego' typu czynników Jest tym ważniejsze, że w leczeniu nowotworów .*

złośliwych nie uzyskano jak dotąd zadawalających rezultatów.

Efekt, najczęściej stosowanego, leczenia operacyjnego zależy

bowiem od zaawansowania procesu nowotworowego, którego rozpozna­

nie we wczesnej fazie nastręcza znacznych trudności, a rozwinięty etan choroby - łatwiejszy do rozpoznania — redukuje w poważnyc

stopniu pożądany wynik operacji.

Liczba zgonów z powodu urazów 1- zatruć na przestrzeni 1st 1976-1984 nie uległa istotniejszym zmianom* Współczynnik umieral­

ności wynoszący w 1976 r, 78,3 zgonów na 100 tys, ludności wynosił dziewięć lat później 76,5, Przyczyny gwałtowne pozostały w dal­

szym ciągu na 3 miejscu w hierarchii przyczyn zgonów.

Charakteryzując przebieg zmian umieralności z powodu urazów i zatruć wskazać należy na odmienne kierunki zachodzących prze­

mian ne wsi 1 w miastach. Liczba zgonów z przyczyn gwałtownych przez cały okres 1976-1984 była niższa w miastach niż ma wal 1

ponadto w miastach wykazywała tendencję malejącą a na wsi rosnącą, W ostatnich latach najważniejszymi przyczyna«! zewnętrznymi urazów 1 zatruć były wypadki pojazdów mechanicznych i samobójstwo.

Zgony z wymienionych przyczyn stanowiły w 1984 roku 44

%

samobójstw, z powodu których współczynnik zgonów wzrósł

z

Pozostałe grupy przyczyn, w 1984 r,, nie spowodowały nawet.

20 % ogólnej liczby zgonów. Najważniejszą z nich stanowiły cho­

roby układu oddechowego, spośród których w latach siedemdziesią­

tych najgroźniejsza było zapalenie płuc, a w latach osiemdziesiąt tych doainUS^cą przyczyną zgonów było zapalenie oskrzeli. Przez cały badany okres, na wsi, utrzymywał się znacznie wyższy poziom

umieralności spowodowanej tymi chorobami niż* miaście. Podobnie niekorzystna dla wal była sytuacja w zakresie zgonów z tytułu

chorób zakaźnych i pasożytniczych. W taj grupie przyczyn najwię­

cej osób. umierało na gruźlicę i jej następstwa oraz posocznicę.

II, ZGONY WEDŁUG WIEKU

Analiza zmian umieralności uwzględniajęca wiek osobników

zmarłych Jest konieczne dla właściwej oceny kierunku zachodzęcyofav przemian zjawiska, Ola tego celu wydzieliliśmy 5 grup wirku:

0-19, 20-29, 50-39, 40-59 oraz 60 lat 1 więcej. Tablice nr 6 pokazuje Jakie zmiany następiły w natężeniu zgonów według

przyczyn w wymienionych grupach.

W latach. 1976-1964 następił niewielki spadek umieralno­

ści wśród ludności w wieku 0-39 lat, natomiast wśród osób

starszych natężenie zjawiska wzrosło. W każdej Jednak z wyodręb­

nionych grup wieku zmiany umieralności z poszczególnych przy­

czyn były bardzo zróżnicowane, z powodu Jednych zgony rosły,

a z innych malały. . ' .

e | • i ** * " k m " — #

Wzrost natężenia zgonów Jest bardzo niepokojącym zjawis­

kiem

w

tułu: chorób zakaźnych 1 pasożytniczych, nowotworów, chorób układu nerwowego 1 narzędów zmysłu, chorób układu krężenla, chorób układu moczowo-płciowego, wypadków pojazdów mechani-

• • • ! • | • 9 ' » ••• % * * ■ i # 9m • t • t • • • • • * * . e • e

cznych 1 nawet samobójstw.

Trzy z wymienionych grup przyczyn

i

dów mechoniczhych oraz samobójstwa powodowały wzrost zgonów we wszystkich wyodrębnionych grupach wieku. Owls ostatnie

przyczyny należę do urazów i zatruć, tj. grupy, z powodu

X której występowało najwięcej zgonów wśród ludzi młodych czyli

* * • • / I • *| ' * • • * ę P " ** . * * _ | * ’ i* • * 1 * _ •• • • •

w wieku do 40 lat. Dla starszych ręczników wieku, najczęstsza przyczynę zgonów były choroby układu krężenla, które wśród

osób w wieku poprodukcyjnym powodowały około 60

%

telnych,

W 1984 roku następlły /w stosunku do wyjściowego momentu badania/ przesunięcie w strukturze zgonów z danej przyczyny

w zależności od wieku. Zgodnie z oczekiwaniami powinien roe- nęć udział zgonów w najstarszej grupie wieku, a zmniejszać

się w pozostałych grupach.

Tabi, S, Struktur« zgonów według wybranych przyczyn 1 wieku zmarłych

0 - 19 j1 . -20 - 29 j 30 • 39 j[ 40 - 59 |I™" 80 le t 1 więcej j WYSZCZEGÓLNIENIE 1976 j 1984 jML976 II 1984 IH 1976 j 1584 1976 ]| 1984 ]

1

w odsetkach zgonów w danej grupie przyczyn ^%

jChoroby zekeźne

| i pasożytnicze 22,9 25,4 0.8 1,7

.

6.4 5,1 22,0 22,9 47,8

a* 1 44,9

! Nowotwory złośliwa 1.2 1.3 1.7 1.2 2.7 3.1 31.2 32,5 63,2 61,9

1 Cukrzyra 3.6 0

#

1.6 * 2.1 3,6 t.4 25,5 16,9 65,S 77,6

I

ie,s

1 ^‘

- oetry zeweł eeroe 0 0,0 0.5 0.5 2,5 4,3 37,1 39,1 59.9 56,1

- eiazdtyca 0 0 0,2. 0,1 0,7 0.3 10,4 8,1 88,7 91,5

Choroby układu odcechtw

wago 17,4 7,4

\

0*7 0,4 1,1 1.5 13,1 20,6 67.7 70,1

| w ty*i I

* *

' _ .

4

#

i

- zapalenie oskrzeli C 0.7 1,1 0 1,7 0 16,7 21,9 80,5 77,4

Chorooy układu trewierw

nago 7,4 2,3 1,0 2,4 4.4 5,1

26,0

Choroby układu moczowo- -płcioweso

I

3,3 2,7 3,3 2.7 1,3 5,3 31.1 22,1 89,0 71,2

Uraty i zatrucie 13,1 9,5 !

j

- 1 16,0

[

32,5 33,3 20,6 26,2

w tym: ^{' •}

• wyrodki pojazdów mechanicznych

- aeoobójstwa

16,« $6,1 23,9 13.7

i6,e

#

29,2 7,4 4,3 25,2 19.9

is.e

I

Z q o n v w e d ł u a w i e k u

38 Zgony według wieku

Tabl. 6. Umieralność według wybranych przyczyn wieku

OGÓŁEM w tymi

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Nowotwory złośliwe

100

Choroby krwi

Choroby układu

»ego 1 oarzęd

Choroby układu krążenia w tym: ,

• ostry zawał serca - miażdżyca

Choroby układu odda-

J

chowego 1

Choroby układu tra- fc, |

«lennego

Choroby układu moczowo- -płciowego

Wady rozwojowe wrodzone Oblewy, oznaki 1 etany niedokładnie określone Urazy i zatrucia

w tyai

- wypadki pojazdów mechanicznych

- eeoobójetwa

0-19_______ 1 1984 |

1976 1984 1976-1 1976

♦ -100

Zqony wodłuo wieku

13

1OOOOO ludności

30-39 40 - 59 60 lat i więcej

\

1984 I 1984 | 1984 |

1976 1984 1976-

*100

1976 1984 1976*1 j «ioo 1

i 1976 1984 i 1976*j

! *iool

20,6 18,1 87,9 64,6 69*6 134V11 430,2 i 464,3 107,9 I

5,8

#

3,1 53*4 9,6 10,8 110,2 49,8 39,9 60,1

30,0 33,1 110,3 167,7 264,8 157,9 • 798.0 ; 347.6 116,7 1.7 1,0 I 58,8 5,7 10,8 1895.5 34.5 j| 83,5 242,0

0 ' 1,6 # 0.8 0,8 100,0 4.6 |j 5,3

i «

110,4

0 3,1

# ^{# 0,8 6,4 800,0 0,9}11 12,0

• 1 1333,3 44,9 42,5 94,7 234,4 334,5 142,7 2339,5 2742,8 117,2

8,3 9,1

13,6 1 3,7

#

I 163,9 40,7

61,4 67,1

94,5 82,9

153,9 123,5

#

233,7 1350,6

255,C 1770,4

109.1 131.1

2,1 4,2 j 200,0 23,2 44,9 153,5 292,6 267,3 101,7 7,5 10,0 133,3 21,6 38,9 IGO , 'i ^{119,7 181,3} 151,5 - 2,5

• 4

1,0 40,0 ' 11,4 13.2 115, e 50,7 79,7 157,2

0,8 1,0 _{125,0 2.6} ^0,9

1 ‘ I

50,0 i

. 1.9 ⁰ ♦

3,3 5,8 175,8 11.4 !! iä,0• 1

157,9 ^{188,7 62.4 33,1} 89,9 70,9 ! 78,9 107,0 112.6

|

105,0

i

' '

159,0 167.0 105,0

| 9,1 10,5 [ 115,4 8,9 18,4 206,7 _{17,2 |}i 35-3 205,2 12,5 26,8 1 214,4 17.5 32,4 185,1 5,7 1i 21,A :370,2

20 Zgony według wieku. Umieralność niemowląt

Taka właśnie sytuacja wystąpiła - ale tylko w zgonach z powodu miażdżycy, chorób układu moczowo-płciowego, cukrzycy oraz samo­

bójstw* Przy czym wzrostowi odsetka zgonów osób w wieku ponad 60 lat z tytułu dwóch ostatnich przyczyn towarzyszyło zwiększe­

nie umieralności ludności w wieku 20-39 lat,

Z powodu pozostałych, wymienionych w tablicy 5, przyczyn wzrósł udział zgonów osób młodszych* czyli sytuacja znacznie odbiegała od oczekiwanej,

III, UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT

i * ' •

• ^ W *

W

ła takim zmianom, które można byłoby uznać za pożądane. Współ­

czynnik zgonów podlegał znacznym wahaniom.

Najwyższą wartość, ponad 22 zgony na 1000 urodzeń żywych osiąg­

nął

w 1977

*

Tabl, 7, Zgony niemowląt na 1000 urodzeń żywych

1977 1978 1979 1960 1983

1976 1982 1984

Na przestrzeni lat 1975-1984 najwięcej zgonów wśród niemo- wląt powodowały choroby okresu okołoporodowego orez wady rozwo­

jowe 1 wrodzone. Odsetek zgonów z przyczyn zaliczonych do pierw­

szej grw v charakteryzował się tendencję rosnącą, natomlest z

tytułu schorzeń wrodzonych utrzymywał się na prawie stałym pozlo-

M

mle, i >

' , . ' r . * | ,

Tabl* 8, Struktura umieralności niemowląt według wybranych przyczyn

WYSZCZEGÖLNIENIEj

1

I

Ogółem 100 100 100 100 100 100 100 100 100

, w tym*

Choroby zakaźne

1 pasożytnicza 5,5 6,9 10,5 9,6 11,0 7,4

# 1

.6,5 3.8 6,6 w tym posocz­

nice 3.9 5,3 7,0 6,0 8,6 4,6 5,6 | 1,8 4,1 Nowotwory 0 0,4 0 0,3 0,2 0,6 0,6

; °»3

Choroby układu nerwowego 1

narz,zmysłu 2,9 3,9 2,9 2,0 5,2 3,1 2.8 3.6 4,8 Choroby układu

krążenia

P.5

{

j

*

Umieralność nlemowlgt 21

/dok./

WYSZCZEGÓLNIENIE 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1962 1983 19841 Choroby ukł,odde­

chowego 17,4 14,9 11,5 10,4 12,4 11,7 11,8 11,3 8,5 w tym zapalenie

płuc 16,6 14,0 10,5

#

9,1 11,8 10,3 11,6 11,3

. ' 7,2 Choroby ukł,tra­

wiennego 1,3 3,9 2,0 1.0 1,4 2,3 1.1 1,5 1,8

Wady rozwojowo,

wrodzone 24,4 22,7 22,9 24,2

/

21,0 15,7 22,0 23,8 24,2 w tyto wady serca 14,3 10,0 9,5 14,4 9.0 6,6 10,1 11,9 8,2 Stany chorobowe

płodów lub nowo- - rodków powsta­

jące w okresie

okołoporodowym 40,0 37,1 41,7 43,4 45 ;2 49,3 46,3 43,7 47,4

Ł

Objawy»oznaki i stany niedokład­

nie określone 0,5

•

0,5 1,0 0,3 0,2 0 0,3 0.3

!

Urazy i zatrucia 2,6 2,0 2,9 3,8 1.6 1.1 0,6 3.6 1.4 Innymi ważnymi przyczynami zgonów niemowlęt były w omawianym czasie choroby układu oddechowego, wśród których dominowało zapa­

lenie płuc, oraz choroby zakaźne 1 pasożytnicze,

W latach osiemdziesiątych zeczęł wzrastać udział zgonów powodowa­

nych chorobami układu nerwowego oraz układu krytenie.

Najgroźniejeze z wymienionych, przyczyny umieralności niomowlęt pochłaniały więcej ofiar w miastach niż no wsi, Wydaje sic, iż

sytuacja tako jest wynikiem uciążliwszych warunków życia codzien­

nego ludności w mieście, e kobiet w szczególności, co odbija w sposób niekorzystny na ich przyszłym potomstwie.

Odwrotnie zmieniały się współczynniki zgonów z powodu chorób

układu oddechowego i chorób zakaźnych. Przyjmowały ono większe wartości na wsi niż w miastach, co z kolei można chyba tłuma­

czyć cięgle dużę różnicę warunków higieniczno-sanitarnych mię­

dzy tymi obszarami.

_________ Umieralność niemowląt • _

Umieralność nieoowlęt według przyczyn i miejsca zamieszkania 1976 1978

CGÖt EM

Choroby zakaźne i pasożytnicze w ty©

Choroby układu ncnao wego i narządów

zmysłu

Choroby układu krężeniaj

O0Qft

Choroby układu oddecho

; wego t

i w tym

Choroby układu trawien­

nego

wędy rozwojowe, wrodzo

Stany chorobowe płodów lub noworodków pow­

stające

vi

okołoporodowym

Obławy, oznaki i stany niedokładnie określone Urazy i zatrucia

Umieralność niemowląt 2Ł

/na 1000 urodzeń żywych/

Umieralność niemowląt

Tabl. 10. Umieralność niesowlgt według przyczyn i wieku

V/YSZCZE GÖLNIE NIE

0 C Ö Ł E M w tymi •

Choroby zakaźne i pasożyt nicze

w tym

posocznica

Nowo twory

Choroby okładu nerwowego i narządć* zoyełu

Choroby układu krążenia

Choroby układu oddechowego

# f

w tym

zapalanie płuc

' Choroby układu trawiennego

1976 1977 1978

wiek w niesie 0

J

\

251

:

e j

134 263 173 j 250 ] 160

j

t

Wedy rozwojowe, wrodzone w ty*

wędy serce

Steny chorobowe płodów 1 noworodków powetejece t

okrosis okołoporodowy»

! i

Objawy, oznaki 1 »tany niedokładnie określone Urazy i zatrucia

155 150 171

Umieralność niemowląt 25

26

Umieralność niemowląt. Umieralność w województwie

Przez cały badany okres utrzymywała się znaczna różnica

#

między umieralności* end o- i egzogeniczn*. ,

Zgonów niemowląt w pierwszym miesiącu życia było prawie dwu­

krotnie więcej niż w pozostałych 11 mieelęcach, Spowodowane to było, wspomnianym wcześniej, bardzo dużym natężeniem zgo­

nów z tytułu chorób okresu okołoporodowego oraz wad rozwojo­

wych, umieralność z powodu których następuje przeważnie r pierwszych dniach życia noworodka,

IV. UMIERALNOŚĆ W WOJEWÓDZTWIE WROCŁAWSKIM NA TLE UMIERALNOŚCI W POLSCE

Natężenie zgonów ludności woj, wrocławskiego w latach 1976-1984 kształtowało eię na niższym poziomie niż w całej Polsce i to zarówno w miastach jak 1 na wal. Jednak tempo t wzrostu umieralności w woj, wrocławskim było znacznie szyb­

sze. Ogólny współczynnik zgonów wzrósł w tym okresie w Pol­

sce o 12 % a w woj, wrocławskim o 23 %, W wyniku»czego ta relatywnie korzystna sytuacje pogorszyła się w omawianym okresie.

Tobl. ll. Współczynnik zgonów w woj, wrocławskim w procentach współczynników zgonów w Polsce .

1984 j WYSZCZEGÓLNIENIE

ogó­

le»

mia­

sta wieś ogó­

łem

mia­

sta wieś ogó­

łem

mla-j

eta wieś OGÓŁEM 78,3 80,4 78,5 82,4 83,9 84,6 86.2 87,C 67,2 Choroby zakaźne

1 i pasożytnicze 58,8 60,0 70,0 73.3 69,2 94,1 100.0 90,0 115.4 Nowotwory złośliwe 82,6 61,8 82,6 100,0 97,1 105,5 102,8 102.7 100,0 tCukrzyce 45,5 42,9 57,1 46,2 37.5 62.5 66,7 77

i7

Niedokrwienna

choroba serce 64,6 65,6- 54,9 69,6 70,1 63,5 82.0 77,3 82,3 Choroba nadciśnie-

niowa 50,0 46,7 59,1 40,0 31,3 55,6 60.9 77.7 58,6 Miażdżyca 133,9 129,8 143,6 118,6 121,6 116,7 114,9 115,9 121,8 Choroby układu

oddechowego 77,8 79,1 94.1 69.1 76.7 72.?

s

94,2

#

100,0 100,0 Wady rozwojowe,

wrodzone 100,0 120,0 69,2 83,3 90,9 84,6 90,9 100,0 66,7 Urazy 1 zatrucia 109,9 108,6 115,1 96,1 91,5 114,5 105.6 102,9 115,4

/

27 Mimo takiego kierunku zmian, jak pokazuję dcno tablicy 11, w dal­

szym cięgu umieralność w woj, wrocławskim kształtowała- się, z po­

wodu większości grup przyczyn, stosunkowo lepiej niż przeciętnie w całym kraju, Jedynie miażdżyca oraz urazy 1 zatrucia powodowały w całym okresie 1976-1984 więcej zgonów w woj, wrocławskim niż "

średnio w Polsce, W ostatnia z badanych lat dołęczyła do tych przyczyn choroba nowotworowe.

Podobnie niższy był, w woj, wrocławski* niż* w Polsce," poziom umie­

ralności niemowlęt. Spowodowane to było mniejszym natężeniem zgo­

nów z powodu chorób okresu okołoporodowego,-wad'rozwojowych i wro­

dzonych oraz urazów 1 zatruć.

Te przyczyny zgonów rekompensowały wyższe natężenie zgonów z tytu­

łu m.in, chorób zakaźnych, chorób układu nerwowego i układu kręce­

nia, chorób układu oddechowego, z powodu których więcej.niemowlęt umierało w woj, wrocławskim niż w Polsce.

W kraju natężenie zgonów w miastach w żadnym roku nie*przekroczyło poziomu na wal, natomiast w woj. wrocławskim sytuacje takie wystą­

piły w latach 1976, i960 1 1981. Ponadto odmiennie /w woj. wrocławs­

kim i w Polsce/ kształtowały się współczynniki zgonów niemowlęt z powodu schorzeń wrodzonych, W Polsce na wsi były one wyższe niż w miastach a na terenie woj. wrocławskiego sytuacja była odwrotna.

Umieralność w województwie wrocławskim na tle».»

Tabl.i.2, Umieralność niemowlęt wg przyczyn w Polsce /na 1000 urodzeń żywych/

WYSZCZEGÓLNIENIE

1976 1980

: 1 1964

ogó­ mia­

wieś ogó­ oie-

wieś ogó­ mia­

wieś

•

łem sta łem eta łem sta

OGÓŁEM 24,0 23,7 24,4 21,3 21,0 21,7 19,1 18,8 19,5 w ty* z

Choroby zakaźne

» • • t

i pasożytnicze 1.0 0,9 1,1 1,6 1,4 * 1,8 1.0 0,9 1,0 w tym posocznica 0,7 0,7 0,8 1,3 1,2 1,5 0,8 0,7 .0,6 Choroby układu

oddechowego 3,7 3,1 4,5 2,0 1,8 2,3 1.4 1.1 1,7 w tym zapalenie

0

płuc 3,4 2,9 4,1 1,8 1,6 2.1 1.2 0.9 ~ 1,6 Choroby układu

nerwowego,narzą­

dów zmysłu i ^•

układu krężenią 1.1 0,9 1,4 1,3 1,1 1,5 1,0 0.8 1.3 Wady rozwojowe, *

#

wrodzone 4,9 4,7 5,1 5,1 4,9 5,3 5,0 4,9 5,1

Stany chorobowe

płodów lub nowo­

rodków powstają­

ce w okresie

»

8.2

•

9,8 8,4 okołoporodowym 10,2 11,5 8,9 9,2 9,9 9,2

Urazy i zatrucia 0.5 0,4 0,6 0,6 0,5 0.7 0,5 0.4 0,6

UWAGI KObCOWE

Przeprowadzona analiza zmian umieralności pokazała, że w omawianym okresie 1976-1984 naetepił wzrost rzeczywistego natę­

żenia zgonów w woj. wrocławskim. Największym zagrożeniem dla życia mieszkańców były choroby cywilizacyjne, tzn. choroby

układu krężonia, nowotwory oraz urazy 1 zatrucia. Następlł ponadto wzrost współczynników zgonów nawet z tytułu chorób zakaźnych i chorób układu oddechowego, które to schorzenia

wydawały się, we wcześniejszych latach, stanowić coraz mniej­

sze zagrożenie dla zdrowie 1 życia.

Najszybciej rosła, w badanym czasie, umieralność osób w wieku produkcyjnym^ Współczynnik zgonów dla tej. grupy wieku

zwiększył się o prawie 23

% /z

ności/# podczas gdy oeób w wieku poprodukcyjnym o około 8

%.

Liczby to świadczę o niepokojącym kierunku przemian zachodzę- cych w umieralności mluezkańców woj. wrocławskiego.

Rozpatrując zmiany umieralności w woj. wrocławskim pod­

kreślić

należy

szość, a.in»: choroby układu krężenia, urazy 1 zatrucia, cho- . roby ukłedu oddechowego, choroby zakaźne 1 pasożytnicze oraz

. a - * *

choroby nerzętiów moczowo-płciowych pochłaniały więcej ofiar na.

wsi niż w miastach. Odwrotna sytuacja występiłe z nowotworami, cukrzycę

oraz

w badanym okresie relatywnie pogorszyła1 się pozycje woj.

wrocławskiego wśród pozoetełyeh województw w kraju../zob,

tebl.

11/.

I • I & t *•" . D » e | j * ,

rych umieralność w woj. wrocławskie w 1976 roku byle niższe ni* dla krsju ogółem, w następnych latach przybliżyły się do przeciętnych wartości krajowych.

Przedstawione wyżej, niekorzystne zmiany w umieralności wśród mieszkańców woj. wrocławskiego eę a.In. sr/niKiem

•/ deko przetfzteł wieku produkcyjnego przyjęto 20-59 Jat.

b/ Zob. rys« 1-10.

pcstępującej dewastacji środowiska naturalnego^, roertęcsgo zenie czyszczenia żywności, pogarszających się warunków pracy

i życia, niskiego poziomu higieny części ludności, rozprze­

strzenienia się zjawisk patologicznych, które obejmuj# swym zasięgiem coraz szersze kręgi społeczeństwa.

Powszechnie wiadomo, że natężenie wymienionych zjowieli

rośnie z roku na rok w całym kraju 1 w woj, wrocławskim także.

Porównuj#c je ze wskaźnikami opisującymi stan ochrony zdrowia, . które to charakterystyki tylko nieznacznie poprawiły się w

omawianych latach /zob. tabl, 13/ - a w niektórych przypadkach, jak np, zaopatrzenia w leki, sukcesywnie alę pogarszały - widzi­

my więc, że w takiej sytuacji wzrost umieralności był zjawiskiem nieuniknionym. Przeciwdziałanie pogarszającemu się stenowi zdro- Tab!, 13, Wartość wskaźników charakteryzujących etan ochrony

zdrowie w woj, wrocławskie /na 10 tys, mieszkańców/

Wyszczegói- j

nianie | 1976 1977 j1- 1978 I

#

| 1979 |1 I960 I1 1981 1[ 1982 I[ 1983 |I 1984j Liczba zatru­

dnionych le­

karzy medy­

cyny 27,5 27,7 28,0 28,8 28,2 28,1 28,7 29,4

1 #

ąo,*

Liczba pielę­

gniarek 53,5 52,7 54,9 58,1 58,6 59,8 5&,1 56,3 Liczba łóżek

szpital­

nych a/ 89,4

*

91,3 91,4 90,8 90,9 90,fr 89,6 67,2 90,41 9

/

wie ludności oraz rosnącej umieralności wymaga zakrojonych na

szeroką skalę działań, skierowanych w pierwszy# rzędzie na mini­

malizację oddziaływania wymienionych wyżej czynników, Wymaga to zaangażowania znacznych środków, co w obecnej sytuacji ekonomi­

cznej kraju wydaja eię niemożliwe. Dlatego w najbliższej przy­

szłości nie można oczekiwać zmiany występującej w ostatnich la*-

e . | ^ i i! ' i ^ * f ’ m ę

tech tendencji zmian umieralności.

ą/ Wyrazem czego było zaliczenie takich »lernt Jak: Wrocław, Brzeg Dolny, Oborniki śląskie, Oława oraz gmin: Brzeg Dolny, Oborniki śląskie, Oława, święta Katarzyna, która to tereny

w 1984 r, zamieszkiwało 65

%

so

Ry#. i Zgony i pcrwodu chotOb układu krąmii ****** «lejsee k«ni« iiRs^ch na TOOOCC tudnokci

/

*y*. 2 ^■łejecs

56,0

«3

JO

90,0 87.0

»4.0/

/

/ \ A

/

/

690

63,0

\

\

\

\

A

/ \

*

/

/

J

!

\

197/ ₁₉₇₉

\

/X

/

\

w

/

Z

\

xy

z z ,

mijało

1081 zees

Ky** 5 Zgony * powodu «razów I zatruć w a dług imartycri o# 10000t ludne kil

33

1977 1879 1981 1983

• t . • «*. ' i .

lyi« 4 Zgony i powodu chorób ukUdu oddechowego według młejice ZMnlNikanb zwianych na 1COOOO ludności

V

Rys*$ Zgony % powodu chorób zakaźnych I pasożytniczych wadlue

mlajaca zamtaezkanla zmarłych na XXX>00 ludności ^»

t

35

Jtyfv I Zgony z powodu chorób ukledu trawiennego wg miejsce zamieszkanie zmai>ych ne 400000 ludnoócl

\ ^I

Ą

• •

1877 1079 1981 1983

Rys, 7 Zgony z powodu cukrzycy wg miejsca zamieszkania

zmarłych na 100000 ludności

37

. v

X

powodu chorób układu nerwowego i narządów zmysłu tea zamieszkania . zmarłych na 100000 ludności

'

I

38

Zgony z powodu chorób płodów l noworodków

wg miejsca zamieszkania zmarłych na 100*00 ludności

*

• ^ •

wies

/

#

L ^ogółem

miasto

1977 1979

tiys. 10 Zgony z powodu chorób ' wg miejsca zamieszkania

1981 narzadow

zmarłych

1983

moczowo- płciowych na 100000 ludności

Druk: OP WUS we Wrocławiu zam. nakL

V.

i;

A

/

•

* I

f

I

I f

/

1

• ^• “•

•

• ■

Z ' ł r

'

\

'm

N

/

. V

/ *'" 1

t

•

■

r !

• 1

X

!

•/

\

!

Se

*

X