Władysław Piwowarski
"Z badań nad percepcją ideologii
katolickiej na południu Warmii",
Władysław Piwowarski, [w:] "Studia
Warmińskie" 2, 1965, s. 113-169 :
[recenzja]
Studia Theologica Varsaviensia 5/1, 314-315
314
R E C E N Z J E I S P R A W O Z D A N IA[2]
gracji a stąd i in n ą ch a ra k tery sty k ą sp o łeczn ą lu d n ości n a p ły w a ją cej na M azury z C entrum n iż ze W schodu. (A utor n ie d ostrzega tego p ro blem u).A u to r p rzy jm u je ró w n ież za je d n o stk ę b ad aw czą całą p a ra fię i u sta la, że n a poziom p ra k ty k r e lig ijn y ch u jem n ie w p ły w a m ięd zy in n ym i: m n iejsza jed n orod n ość p och od zen ia lu d n ości i w ię k sz a liczb a w iern y ch p rzypadająca na jed n ego k siędza.
K s. W ła d y sła w P iw o w a r s k i „Z badań nad p ercep cją id e o lo g ii k a to lic k ie j n a p ołu d n iu W arm ii”, S tu d ia W arm ińskie t. II — 1965 str. 113—169 P raca sta n o w i drugą część badań p row ad zon ych na teren ie p o łu d n io w ej W arm ii. O bszerny w stę p zazn ajam ia z różn ym i o k r e śle n ia m i id eo lo g ii. A utor p rzy w ią zu je w zak resie p o jęcia id eo lo g ii religijn ej n a jw ię k sz e zn a czen ie do zn ajom ości p raw d w ia r y oraz sto p n ia ich ak cep tacji.
Praca opiera się o n a stęp u ją ce źródła:
— 420 w y w ia d ó w na tem at w ie d z y relig ijn ej p rzep row ad zon e w 7 w siach w śró d lu d n o ści p o w y żej 15 lat, dobranej n a zasadzie, k tó rą m ożna ok reślić „Kto się zgod zi”. W y w ia d y o b jęły około 60% lu d n o ści w p o d anym w y żej w iek u .
— A n k ie tę n a tem a t ak cep tacji p raw d r e lig ijn y c h zrea lizo w a n ą s y s te m em op isan ym w p ierw szej częci pracy. Z a k w a lifik o w a n o do w y k orzystan ia 1488 an k iet, co sta n o w iło 30% liczb y a n k ie t rozdanych. A u to r p od aje ob szern ą c h a ra k tery sty k ę badanej zb iorow ości a n a stę p n ie o m a w ia rozkład od p ow ied zi n a p y ta n ia d o tyczące znajom ości i a k cep ta cji praw d relig ijn y ch . O d p ow ied zi b y ły k la sy fik o w a n e w g ogóln ej zgod n ości ze w zo rcem k a tech izm o w y m .
P o d a jem y rozkład w a żn iejszy ch p op raw n ych od p ow ied zi: ■— 80,1% badanych w y m ie n iło O soby T rójcy Św .,
— 66,6% o k reśliło k im je s t P an Jezus,
— 45,8% o k reśliło różn icę p o m ięd zy czyśćcem a p iek łem , — 87,6% w y lic z y ło 10 p rzyk azań bożych,
— 48% znało im ię p apieża,
— 49% „ n a zw isk o p rym asa P olsk i,
— 33% ,, . „ sw eg o b isk u p a ordynariusza.
P y ta n ia d otyczącego n a z w isk a proboszcza n ie s te ty n ie zadaw ano. N a p y ta n ia d o tyczące w ia r y w T rójcę Św ., zm a rtw y ch w sta n ie ciał, niebo, czy ściec i p ie k ło otrzym an o 87— 97% od p o w ied zi p o zy ty w n y ch . T en w y so k i o d setek je s t zrozu m iały ze w zg lęd u na to, że ci, k tórzy od p o w ia d a li na a n k ietę sta n o w ią ty lk o 30% p o p u la cji g en era ln ej, czy li o p o ło w ę m niej niż ci, z k tó ry m i p rzep row ad zon o w y w ia d d otyczący
[3]
R E C E N Z J E I S P R A W O Z D A N I A315
w ied zy relig ijn ej (60°/o). O d p ow iad ający na a n k ietę rep rezen tu ją w ię c zn aczn ie lep szą k a teg o rię w iern y ch , n aogół bardziej zw iązan ą z K o ścio łem .S to p ień zn ajom ości p raw d r e lig ijn y c h oraz sto p ień ich a k cep ta cji z o sta ł sk la sy fik o w a n y w g sk a li 5 sto p n io w ej. W yn ik i z e sta w io n o z c e ch am i d em ograficzn ym i. N a jlep iej w y p a d li rep atrian ci, lu d zie m łod zi i k ob iety. N ä za k o ń czen ie tej części pod an o ty p o lo g ię k a to lik ó w w g p o ziom u w ied zy relig ijn ej w p o ró w n a n iu z poziom em , uzn an ym p rzez autora za w y sta rcza ją cy ze w zg lęd u n a poziom w y k sz ta łc e n ia o g ó ln e go. T y p o lo g ia je s t m n iej p rzejrzysta n iż podana w p ierw szej części p racy i pod ob n ie ja k tam n ie została ona w y k o rzy sta n a do d alszych k orelacji.
W osta tn im rozd ziale autor p o d a je in te r e su ją c e rozw ażan ia: o fo r m a cji k a tech izm o w ej a u toch ton ów ; o k o n ta k cie ro d zicó w z k a tech etą , k tóry u trzy m u je 10— 5(i°/a rod ziców ; o c z y te ln ic tw ie p rasy p iszącej na tem a ty k a to lick ie, w k tórym przod u ją rep atrian ci.
*
O bie p race ks. W. P iw o w a r sk ie g o o p u b lik o w a n e w S tu d ia c h W a r
m iń sk ic h są jak d otąd chyba najb ard ziej w szech stro n n y m i p o g łę b io
n ym stu d iu m b ad aw czym z zakresu so cjo lo g ii r e lig ii w P o lsce.
P e w n e braki w a rszta to w e w zak resie: p rezen ta cji tab elaryczn ej w y n ik ó w , k o n tro li sta ty sty czn ej poziom u u fn o ści k o rela cji oraz w y k o r zy sta n ia ty p o lo g ii p od aw an ych w p racy do d a lszy ch k orelacji, n ie m o gą u m n ie jsz y ć zn aczen ia op isan ych badań. Z du żym za in tereso w a n iem n a leży w ię c oczek iw a ć o p u b lik o w a n ia d alszych d w óch części p racy p rzy g o to w a n y ch już p rzez autora do druku.
