• Nie Znaleziono Wyników

Biosynteza elementów budulcowych - część I

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Biosynteza elementów budulcowych - część I"

Copied!
27
0
0

Pełen tekst

(1)

WYDZIA! NAUK O "YWNO#CI I RYBACTWA CENTRUM BIOIMMOBILIZACJI I INNOWACYJNYCH

MATERIA!ÓW OPAKOWANIOWYCH

!"#$%&'"()

!"#$%&#'()*#+,&-.-/"0)123&-4+"))

")123"#&"#)567-3"#'0) 8#9#8:$);;;))

*+,-./)01)

!234+5678.)797:756;<)

=>/>9?3<+?@))

?8ABC)")

(2)

D.,E74):.67E2.->)!"#FGHI&D()")

!"#FGHI&D()&J&'&HIK*)!LMLJ$#*G$%)

!23?@7:2.<)=%:-$()>%?#$:)@:$2#$<)) ABC)B0$86030)DEEE)

FG)H"-82&:#60)."I"JK3)")8:#$-"JK3)?7-&)'-9K$'-32+,))

!23?@7:2.<)=%:-$()L#$#92)H#$/<)>%?#$:)@:$2#$<) L-,&)>M)*29-+6'-<)ABC)B0$86030)FNNO)

NOD&P(DG*(H"&)")'(Q(DGH#*(H"&)&H&OQ"")

FG)H"-82&:#60)."I"JK3)")8:#$-"JK3)?7-&)'-9K$'-32+,))

(3)

DM  !308) P-8P0:2J-32<) I-4$#J&"') 3) 82&:#6"#) /."+#$-P-8P-."I"JK3) ") :$"0+2.-/."+#$-."<) :3-$62) 8"Q) I$6#6)'-.#R&#)0+2.0+R#)/."+#$-.-STSP-8P-$0&%)I$6#6)0+2.-S5-=M))

RS  (?+9.?T7) :#) 8U) '0:0."6-30&#) I$6#6) .?+936E.54U7E.8A) V92?7E393U34U3E.53<WM) B) 3"Q'86-4+")

$-J60RK3)9-.#'%.0$&2+,)'308%)P-8P0:2J-3#/-<)&082+-&#)'3082):7%86+6-3#)63"U60&#)8U)6)

$0<)0)&"#&082+-&#)6)5F)86'"#.#:%)/."+#$-.-3#/-M)

TM  @6.0'") :2+,) 82&:#6) $-6I-+62&0RU) 8"Q) -J)XYU34U3V92?7E39><) ':K$2) 6080J&"+6-) I-38:0R#) I$6#6) E7/>,?TA)U34U3/2@+/E3,4+.?7635><)0)$60J6"#R)I$6#6)P-8P-$2.0+RQ)/."+#$-.%M))

VM  @6.0'") I$6#'86:07+#W) 9#:0?-."+6&2+,) /."+#$-P-8P-."I"JK3) ;) :$"0+2.-/."+#$-.") $-6+,-J6U) 8"Q) I$62),<.427)U34U.6+/3<+:M))

P<.4)U34U.6+/3<+)Z3BE7/52,)<)4+567827))

V92?7E3U34U392Z2/;<)2)6E2.?+93V92?7E392)

(4)

DM  X2J$-."60) /$%I2) P-8P-$2.-3#R) 3) +6U8:#+6+#) ,<.4>) U34U.6+/3<7V3<) I-) ':K$#R) &08:QI%R#) 0+2.0+R0<)I$-30J6")J-)I-38:0&"0)6E2.?+93V92?7E39>M))

FM  B) 82&:#6"#) :$"0+2.-/."+#$-.") ,<.4) U34U.6+/3<+) R#8:) ,2J$-."6-30&2) I$6#6) 8I#+2Y+6&U) U34U.6.8A)J0RU+)/2.?+93V92?7E3.)Z[=\]M)*#&)"&:#$9#J"0:)R#8:).?+93<.5+)J-):$"0+2.-/."+#$-.%) 3)$#0'+R")'0:0."6-30&#R)I$6#6).?+936E.54U7E.8A)/2.?+93V92?7E393<WM)

TM  ^?0) #&6292) 63"U60&#) 8U) 6) '-9I.#'8#9) 4+5676.8+) 6E2.?+93V92?7E393<7T) 328:QI%RU+#R) 3)

?7-&"#)E7[,>9>:)75/3Z9.8:.6+?857V3M)

P<.4)U34U.6+/3<+)Z3BE7/52,)<)4+567827))

V92?7E3U34U392Z2/;<)2)6E2.?+93V92?7E392)

(5)

P<.4)U34U.6+/3<+)Z3BE7/52,)<)4+567827)) V92?7E3U34U392Z2/;<)2)6E2.?+93V92?7E392)

0S  $MNY/2.?+93V92?7E39<) 0':23&2) "&:#$9#J"0:) 3) 82&:#6"#) !"# $%&%# '".'%) V92?7E3U34U392Z2/;<<) I-38:0R#)6)'308%)P-8P0:2J-3#/-)")5*AM))

FM  *0) 60':23-30&0) T7/5346,.) U34U.6+/3<.) 6-8:0R#) I$6#&"#8"-&0) &0) /$%IQ) ,2J$-'82.-3U) I-.0$&#/-)0.'-,-.%<)R0')&0)I$62'70J)47E+5+)")I-38:0R#)U34U.6+/+9347E+5.M)

(6)

DM  A$6#&"#8"#&"0) /$%I2) P-8P-$0&%) J"0+2.-/."+#$-.%) 6) +6U8:#+6'") $MNY/2.?+93V92?7E39>) &0) +6U8:#+6'Q) "&-62:-.%) R#8:) I-J-?&29) 86.0'"#9) J-) ?"-8:2&:#62) P-8P0:2J2.-8#$2&0M)

FM  !-.#R&#) P-8P-$2.0+R#) P-8P0:2J2.-"&-62:-.%<) '0:0."6-30&#) I$6#6) 8I#+2Y+6&#) '"&062) I$-30J6U) J-) I-38:0&"0) U34U.6+/+932538+6393Y\]^Y=24U34U3E.5><) '.%+6-3#/-) 63"U6'%) 3) I$-+#8"#) I$6#'06230&"0) "&P-$90+R") 3) '-9K$+#M))

TM  _0$K3&-)8:29%.0+R0),-$9-&0.&0<)R0')")?-J`+#)+6%+"-3#) 0':23%RU) 3) '-9K$+#) P-8P-."I06Q) 5S#&629<) ':K$2) ,2J$-."6%R#) :#&) P-8P-."I"J) J-) J3K+,) 3#3&U:$6'-9K$'-32+,) I$6#'0`&"'K3) "&P-$90+R") S) /2.?+93V92?7E39>)")2538+6393Y0]\]^Y6E24U34U3E.5>M)

VM  *0') 3"#+) 5>,9736+/) ?+6+/+5+) -J/$230) :#) 8090) $-.#) 3) 82&:#6"#) V92?7E3U34U392Z2/;<<) +-) 5>,9736+/) >E+/+5+) 3) 4+567827)V92,3V75>M))

OM) B) -?2J3%) 86.0'0+,) ?"-82&:#:2+6&2+,) 0':23-30&2) I-4$#J&"') Za[AS/.%'-60) .%?) 5[AS J"0+2.-/."+#$-.]):3-$62)8"Q)6)%P-8P-$2.-30&#/-)8%?8:$0:%)Z/.%'-6-SDSP-8P-$0&%).%?)'308%) P-8P0:2J-3#/-])")&%'.#-:2JK3):$"P-8P-$0&-32+,)Za*A).%?)5*A]M)_0':23-30&#)I-4$#J&"'")

$#0/%RU) &08:QI&"#) 6) /$%I0) ,2J$-'82.-30) Z'-W+-3U) VSNX) /."'-/#&%) .%?) ,2J$-'82.-3U) 70W+%+,0)?-+6&#/-)8#$2&2]M)

(7)

DM  a) ?0':#$"") J#'0$?-'82.0+R0) U34U.6+/+9347E+5+) I$-30J6") J-) U34U.6+/+9376.5393.:25+<)':K$0)6)'-.#")R#8:)9#:2.-30&0)I$6#6)FY ./7538+93:7[3525A<)J0RU+)-8:0:#+6&"#)U34U.6+/+93?@3925AM))

FM  a) 880'K3)U34U.6+/+93?@3925.)R#8:) 82&:#:26-30&0) &0) J$-J6#<) &0) ':K$#R) 3+,-J6U+0) 3) 86.0') I$6#'86:07+#W) ?@3925.) I-+,-J6") 6) I-b23"#&"0M))

TM  B) :29) 86.0'%) I$6#'86:07+#W) 9#:0?-."+6&2+,) 0':23&29)

"&:#$9#J"0:#$&)R#8:)$MNY?@3925.M)

F+5678.)U34U.6+/+9376.5393.:25+)2)U34U.6+/+9376.5393.:25+)

(8)

DM  A#3&#)U34U392Z2/+)603"#$0RU)/$%IQ)#:#$-3U)609"08:)$#86:2)0+2.-3#R)I$62)5DM)

FM  @2&:#60)U34U392Z2/;<)V92?7E393<3Y767E3<+?@)$-6I-+62&0)8"Q)-J)U34U3/2@+/E3,4+.?7635>)) XS  (?+9.?T.) U34U3/2@+/E3,4+.?7635>) I-I$6#6) 5-=S) I-+,-J&0) '308%) :7%86+6-3#/-<)

3I$-30J60) $#86:Q) '308%) :7%86+6-3#/-) 3) I-62+R#) 5Dc) %.#/0) -&) &08:QI&"#) 329"0&"#) 6) /9>V3-._?>?@3<+:).9,3@397:<)+-)I-3-J%R#)I-38:0&"#)3"U60&"0)#:#$-3#/-M))

VM  _) '-.#"<) VE>Z.) ,76353<.) 3) I-62+R") 5F) R#8:) $#J%'-30&0) I-I$6#6) H(MN%<) 0) I-38:0RU+0) /$%I0) ,2J$-'82.-30) R#8:) 0+2.-30&0) I$6#6) $3(YZ3?@3/5W) J.%/-70W+%+,-3#/-) '308%) :7%86+6-3#/-M) a8%&"Q+"#) /$%I2) XYU34U3E.53<7T) I$-30J6") J-) I-38:0&"0) DS0.'".-SFS 0+2.-/."+#$-.%M ))

OM  *#&)-8:0:&")63"U6#')$#0/%RU+)6)$MNY?@3925.):3-$62)767E3<+).5.93V)U34U.6+/+93?@3925+M)

dM  562&&"') 0':23%R0+2) I.2:'") '$3") R#8:) P-8P-."I"J#9) #:#$-329) -) 608'0'%R0+#R) 0':23&-8+"M)

N9.8:.93V75+)2)2557)U34U392Z2/+)767E3<7))

(9)

`34U392Z.8+)Y)758+:+)6E.<27557).)8<2W8,2)4+V5.-3<7)

0S  `34U392Z.8+)I#7&"U)J3"#)6080J&"+6#)P%&'+R#M))

FM  B"#.#) 6) &"+,) R#8:) 758+:.:2) 6E.<2755+:2<) -?#+&29") 3) J%b2+,) 8:Qb#&"0+,) 3) 8-'%) R#.":-329<) 32J6"#."&0+,) ?0':#$2R&2+,) ") R0J0+,M) e-8P-."I062) %$%+,09"0RU) :0'b#) I-38:030&"#) ?0$J6-) 0':23&2+,) ?8W467?87,) 4+V5.-3<+?@) .%?) "+,) ?#6I-4$#J&"+,) ZE7,>E43E;<M))

TM) `34U392Z.8+) I-J6"#.-&-) &0) /$%I2) 3#J7%/) "+,) 8I#+2Y+6&-4+") $#0'+R") +,#9"+6&#RM) B"U60&"0) ,2J$-."6-30&#)I$6#6)P-8P-."I06Q)(0])(R])$)2)MM)

VM) `34U392Z.8.) (R) %30.&"0) ,<.4) .E.?@2/353<+<) I$#'%$8-$) I$-8:0/.0&J2&<) .#%'-:$"#&K3) ") :$-9?-'80&-f3<)0)U34U392Z.8.)$)I-3-J%R#)I-38:0&"#) /<;?@) ZE87,.a52,;<) 25U3E:.?T2) <) ,.4,./827) U34U.6+/+932538+6392M))

OM) `34U392Z.8+) 32?"K$+6-) ,2J$-."6%RU) 8%?8:$0:2)

%9"#R8+-3"-&#)3)J3%30$8:30+,)?7-&<)9"+#.0+,)+62) +6U8:#+6'0+,) ."I-I$-:#"&-32+,M) A$-30J6U) -&#) ,.6.928A) :2A/8+U.83<W<) &0) /$0&"+2) P062) 3-J&#R) ") 8'-&J#&8-30&#R)P062)."I"J-3#RM)

(10)

F+5678.)?7E.:2/>) b)Z3/46.<3<7T)T7/5346,2)46E>,6>E.957T)4c5V392Z2/;<)

DM  @6'"#.#:)8Y&/-."I"JK3)609"08:)/."+#$-.%):3-$62)4c5V38+5.M))

FM  !-&J#&80+R0) Z.9:263293Y$3() 6) 8#$2&U) I$-30J6") J-) I-38:0&"0) XY,7634c5V.525+<) 609"#&"0&#R)&08:QI&"#)3)4c5V38+5AM))

XS  &58+:) ,.6.928>TW?+) :#) $#0'+RQ) 3290/0) -?#+&-4+") U34U3E.5>) Z2E+/3,4.9><) 30b&#/-) ,3U.,63E.)3)9#:0?-."+6&2+,)I$6#9"0&0+,)09"&-'308K3M))

(11)

0S  Fc5V392Z2/+)82&:#:26-30&#)8U)6)?7E.:2/><)':K$2)I-38:0R#)I$6#6)0+2.0+RQ)4c5V38+5+M)

FM  \$%I0) 09"&-30) 4c5V38+5+) R#8:) 0+2.-30&0) I$6#6) 5-=SI-+,-J&#) J7%/-70W+%+,-32+,) '308K3):7%86+6-32+,M))

TM  !-W+-30)/$%I0),2J$-'82.-30)3)+#$09"J0+,)R#8:)I-J8:03"-&0())

0]  3)4c5V3:27925.?@)I-J8:03&"'"#9)R#8:)U34U3?@3925.<)I-+,-J6U+0)6)U34U.6+/+93?@3925+M))

?]  3) ?7E7=E38+/.?@) 6) '-W+-30) /$%I0) ,2J$-'82.-30) ?7E.:2/>) 3"Ub#) 8"Q) /.%'-6U) .%?) /0.0':-6Uc))

VM)Q.5V9238+/+)8U)8Y&/-."I"J09"<)':K$#)603"#$0RU)392V3?>,E+<)90RU+#)+-)&0R9&"#R)R#J&U)$#86:Q) CS0+#:2.-&#%$09"&"0&%).%?)63"U60&2)'308)8R0.-32M))

OM) \0&/."-62J2) 8U) 82&:#:26-30&#) I$6#6) '-.#R&#) J-J030&"#) J-) +#$09"J%) 60':23-30&2+,) +%'$K3<):0'"+,)R0')a[AS/.%'-60M)

F+5678.)4c5V392Z2/;<)

(12)

0S  Q.5V9238+/+) 8U) 82&:#:26-30&#) I$6#6) '-.#R&#) J-J030&"#) J-) ?7E.:2/>) 60':23-30&2+,) +%'$K3<):0'"+,)R0')LMNYV9>,38.M)

RS  Q.5V9238+/+)63)&0R?0$J6"#R)67-b-&#)8Y&/-."I"J2<)':K$2+,)70W+%+,)-."/-+%'$-32)63"#$0RU+2)+-)

&0R9&"#R)R#J#&)'304&2)+%'"#$<)R#8:)63"U60&2)6)?7E.:2/7:M))

Q.5V9238+/+)Y)4c5V392Z2/+)8.<27E.TW?7),<.B57)?>,E+)

XS)))*29")'304&29)+%'$09"),<.4.:2)4T.93<+:2) 8U()

)Y)HY.?76+9357>E.:252.5).%?) )))))))S)HYV92,3929357>E.:252.5M))

VM);+,)ES3Q/.-32)86'"#.#:)R#8:)82&:#:26-30&2)6) P34U375393Z2E3VE352.5>)ZP$0/9#&:)5T])")) HY.?76+93:.55383.:253YdYU34U3E.5>) ZP$0/9#&:)5d]M))

OM) $@3E3=.) I.+.YF.?@4.) I-.#/0) &0) J6"#J6"+6&29) 60?%$6#&"%) $-6I0J%) /0&/."-62JK3)

(13)

0S  $@397467E39<) 8:#$-"J-32) 8'70J&"') ?7-&) -$/0&"69K3) #%'0$"-:2+6&2+,) ") I$#'%$8-$) ,-$9-&K3)8:#$-"J-32+,<)I-38:0R#)6).?76+93Y$3()ZI$#'%$8-$)-+:0&]M))

RS  F,<.975)"&:#$9#J"0:#9)3)82&:#6"#)?@397467E39>M)

TM  [#+2J%RU+29) #:0I#9) 3) :#R) 82&:#6"#) R#8:) %:3-$6#&"#) '308%) 9#30.-&-3#/-) 6) TS ,2J$-'82STS9#:2.-/.%:0$2.-S5-=)ZI-+,-J&#R)0+#:2.-S5-=)")0+#:-0+#:2.-S5-=]M)

VM  g#30.-&"0&)R#8:)69"#&"0&2)3)I"$-P-8P-$0&)"6-I#&:#&2.%)Z5O]<)':K$2)'-&J#&8%R#)6#)83-"9)

"6-9#$#9<)J"9#:2.-0..".-I"$-P-8P-$0&#9)Z5O]<):3-$6U+)I"$-P-8P-$0&)/#$0&2.%)Z5DN]M))

$@397467E39)

(14)

DM  [#+2J%RU+29)#:0I#9)3):#R)82&:#6"#)R#8:)%:3-$6#&"#),<.4>):7<.9353<7V3)6)) XY@+/E3,4+YXY:76+93V9>6.E+93Y$3()ZI-+,-J&#R)0+#:2.-S5-=)")0+#:-0+#:2.-S5-=]M)

RS  '7<.9352.5) R#8:) 69"#&"0&2) <) Z2E3U34U3E.5) 283Z75675+9>) e$^f<) ':K$2) '-&J#&8%R#) 6#) 83-"9) "6-9#$#9<) /2:76+93.99293Z2E3U34U3E.57:) e$^f<) :3-$6U+) Z2E3U34U3E.5) V7E.5+9>) e$01fM))

TM  [-J0&"#) J$%/"#R) +6U8:#+6'") Z2E3U34U3E.5>) 283Z75675+9>) J-) I"$-P-8P-$0&) /#$0&2.%) Z5DNf I-3-J%R#) I-38:0&"#) Z2E3U34U3E.5>) U.E578+9>) e$0^f<) ':K$#/-) '-&J#&80+R0) 6) J$%/U) :0'U) 809U)+6U8:#+6'U)I$-30J6")J-)%:3-$6#&"0)4,<.975>)e$X1fM))

$@397467E39)Y)4+5678.)

l~

" Mewalonianiskwalen

- zwiazki posredniczace

w synteziecholesterolu

Rozdzial27 739

BIOSYNTEZA LIPIDÓW I STEROIDÓW

Kolejna wazna przeslanka, która pozwolila poznac biosynteze cholesterolu, bylo odkrycie, ze skwalen, weglowodór o trzydziestu atomach wegla, jest intermediatem w syntezie cholesterolu. Skwalen zawiera szesc jednostek izoprenu.

CH3

I

H2C=C-C=CH2H

CH3

(

CH3

) (

CH3

)

CH3 H3C-6=c-CH2- CH2-6=c-CH2 - CH2-C=6-CH2 -CH2-C=6-CH3

H H 2 H 2 H

izopren skwalen

Odkrycie to nasunelo pytanie, w jaki sposób jednostki izoprenu tworza sie z octanu?

octan ~ [izopren] ~ skwalen ~ cholesterol

C2 Cs C30 cn

H CH3 O

I I ,f'

H-C-CH2-C-CH2-C

I I

'" -

HO OH O

mewalonian

Odpowiedz przyszla niespodziewanie z niezaleznych badan nad mutantami bakteryjnymi. Wykazano, ze u mutantów wymagajacych octanu w pozywce moze on byc zastapiony przez mewalonian. Odkrycie mewalonianu bylo kluczowym etapem w wyjasnieniu szlaku biosyntezy cholesterolu, poniewaz wkrótce stwierdzono, ze szescioweglowy kwas mewalonowy moze ulegac dekarboksylacji do postulowanego piecioweglowego intermediatu, izoprenu Cs. Nastepnie, badania z uzyciem radioizotopów wykazaly, ze mewalonian jest istotnie prekursorem skwalenu i ze moze powstawac z octanu. Zak-

tywowanym izoprenowym intermediatem okazal sie piroJosJoran izopentenylu, który tworzy sie przez dekarboksylacje pochodnej mewalonianu. Droge syntezy cholesterolu z octanu mozna zatem przedstawic nastepujaco:

O o

H3C", II II

C-CH -CH -O-P-O-P-O-

,f' 2 2 r I

H2C 0- 0-

pirofosforanizopentenylu

octan ~ mewalonian ~ pirofosforan izopentenylu ~ skwalen ~ cholesterol

Cz Cs C30 CZ7

Acetylo-CoAi acetoacetylo-CoAkondensuja do 3-HMG-CoA,prekursoramewalonianu

Pierwszym etapem syntezy cholesterolu jest powstanie pirofosforanu izopen- tenylu z acetylo-CoA. Ta seria reakcji zaczyna sie od powstania 3-hydroksy-3- -metyloglutarylo-CoA (3-HMG-CoA) z acetylo-CoA i acetoacetylo-CoA.

acetoacetylo-CoA +

acetylo-CoA +

H20

O

C-S-CoAII I

CH2

I

"> HO-C-CH3

I

CH2 COo-I

3-hydroksy-3-metylo- glutarylo-CoA

acetylo-CoA

+

acetooctan

CH20H

I

CH2

I

HO-C-CH3 ">

I

CH2

I

COo-

cholesterol

mewalonian

Rys. 27-11. Synteza i losy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA -

(15)

0S  F,<.975)e$X1f)+2'."6%R#)J-)9.53467E39>)e$X1f<)':K$#/-)9-J2Y'0+R0) I$-30J6")J-)I-38:0&"0)?@397467E39>)e$RgfM))

FM  A"#$3862) #:0I) I$-+#8%) 3290/0) %J6"07%) 9-.#'%.0$&#/-) :.#&%M)

&Z3,4+/) 4,<.975><) 0':23&2) 63"06#') I-4$#J&"<) I-38:0R#) 3)

$#0'+R"<)':K$0)32'-$628:%R#)^F)")C=[AXM)

TM  hI-'82J)8'30.#&%)I$6#+,-J6")3:#J2)6)%J6"07#9)?+,9.8+)3)P-$9Q) +2'."+6&U)S)9.53467E39M))

VM  ^8:0:#+6&"#)9.53467E39)I$6#+,-J6")3)+,-.#8:#$-.)I$6#6)%8%&"Q+"#) :$6#+,)/$%I)9#:2.-32+,<)$#J%'+R#)R#J&#/-)I-J3KR&#/-)3"U60&"0) '-86:#9) C=[AX) ") I$6#8%&"#+"#) I-7-b#&"0) J$%/"#/-) 3"U60&"0) I-J3KR&#/-M))

^S  F+5678.)?@397467E39>)3)3U:$-?"#)R#8:)$#/%.-30&0)I$6#6)69"0&2)3)

".-4+")")0':23&-4+")E7/>,6.8+)XY@+/E3,4+YXY:76+93V9>6.E+93Y$3(M) A-J) 4+"87U) '-&:$-.0) 6&0RJ%R#) 8"Q) :$0&8'$2I+R0) /#&%) '-J%RU+#/-) :#&)#&629<):$0&8.0+R0)9iC=)")$-6I0J)?"07'0M))

dM  =':23&-4j)E7/>,6.8+)R#8:)$#/%.-30&0)I$6#6)U34U3E+9.?TAM)

(16)

0S  F397),<.4;<)8;-?23<+?@)I-+,-J6U+)6)+,-.#8:#$-.%)%70:3"0RU):$03"#&"#)."I"JK3M)

FM  @-.#)'308K3)6K.+"-32+,)80)Z39.E5+:2)Z3?@3/5+:2)?@397467E39>M)_3"U6'"):#)8U)328-+#)

#P#':23&29") J#:#$/#&:09"<) I-&"#30b) "+,) +6U8:#+6'") 603"#$0RU) 60$K3&-) I-.0$&#<) R0') ")

&"#I-.0$&#)$#R-&2M))

XS  F397),<.4;<)8;-?23<+?@)80)82&:#:26-30&#)3)<W6E3=2#<)90/062&-30&#)")60/Q86+60&#)3) IQ+,#$62'%)6K7+"-329)")%30.&"0&#)8:09:UJ)J-)R#.":0)+"#&'"#/-M))

VM  @-.#) :#<) ?QJU+#) /7K3&29) 8'70J&"'"#9) bK7+"<) J6"070RU) 7:>9V>TW?3) &0) :7%86+6#) I-'0$9-3#M) @'%:#+6&#) 63"Q'86#&"#) I-3"#$6+,&") +6U8:#+6#') ."I"JK3) 90) J3"#) '-&8#'3#&+R#()%70:3"0),2J$-."6Q):7%86+6K3)I$6#6)."I062)")"+,)3&"'0&"#)I$6#6)4+"0&2)R#.":0M))

^S  F397),<.4;<)h;-?23<+?@)8U)$K3&"#b)/7K3&29)I$-J%':#9)$-6I0J%)?@397467E39>M)

dS  O7/>,6.8.) %'QY$3() -J/$230) '.%+6-3U) $-.Q) 3) -'$#4.#&"%) 862?'-4+") 82&:#62) +,-.#8:#$-.%M)

F397),<.4;<)8;-?23<+?@)

(17)

0S  $@397467E39) R#8:) 609"#&"0&2) 3)6E2@+/E3,4+,3ZE346.52.5<) 0) &08:QI&"#) 3) ?@39293Y$3(<) 60':23-30&2) "&:#$9#J"0:) 3) 82&:#6"#) 3"Q'86-8+") 8-.") 6K7+"-32+,)Z$28M)FGSDG]M)) FM  _0':23-30&2) 3Q/"#.) /$%I2)

'0$?-'82.-3#R) ?@39293Y$3()

$#0/%R#) 6) /$%I0) 09"&-3U) V92?+5+):3-$6U+)V92,3?@39.5) .%?) 6) /$%IU) 09"&-30) :0%$2&2) ZXFCS5XFS5XFS

@NT]k ) I-+,-J6U+#R) 6)

?+46725+<) J0RU+)

6.>E3?@39.53) V92,3?@39.5) S)

&0R306&"#R860) 8K.) '308K3) bK7+"-32+,M)

F397),<.4;<)8;-?23<+?@)

(18)

0S  $@397467E39) 2) 2557) 92Z2/+) 8U) :$0&8I-$:-30&#) 60) I-4$#J&"+:3#9) '$3") J-) 9"#R8+) J-+#.-32+,)I$6#6)92Z3ZE36725+M))

FM  H"07'-3#) 8'70J&"'") :2+,) 0/$#/0:K3) 90'$-+6U8:#+6#') -J/$230RU) Z3/<;T5W) E39A() 7:>9V>TW) @+/E3U3=3<7) 92Z2/+<) 0) 60$06#9) 8.<27E.TW) 4+V5.-) E38Z385.<.5+) I$6#6) '-9K$'")J-+#.-3#M))

XS  J2Z3ZE36725+)8U)'.082Y'-30&#)6/-J&"#)6#)63"#'860RU+29)8"Q)463Z527:)2?@)VA463B?2)&0()

VM  56U8:'0) ."I-I$-:#"&) 8'70J0) 8"Q) 6) E/8752.) 6?%J-30&#/-) 6) 92Z2/;<) @+/E3U3=3<+?@<) -:-+6-&#/-) I$6#6) Z3<-3,A) Z39.E5+?@) 92Z2/;<) 2) .Z3ZE36725M) B2"6-.-30&-) ") 8+,0$0':#$26-30&-) DN) /7K3&2+,) .Z392Z3ZE36725<) 82&:#:26-30&#) ") 32J6"#.0&#) I$6#6)

<W6E3=7)2)T79263M)

IE.54Z3E6)92Z2/;<)

(19)

0S  IE2.?+93V92?7E397) 3+,70&"0&#) I$6#6) T79263) 8U) I$6#&-86-&#) I$6#6) +,2.-9"'$-&2<) 0)

&08:QI&"#) ,2J$-."6-30&#) I$6#6) ."I062) 324+"#.0RU+#) 37-8-30:#) &0+62&"0) '$3"-&-4&#) J-+#.-32+,):'0&#'M))

IE.54Z3E6)92Z2/;<)

0S  H./:2.E) ?@397467E39>) 2) 255+?@) 92Z2/;<) R#8:) I$6#&-86-&2) 6) 3U:$-?2) 3) I-8:0+") 92Z3ZE36725) -)

?0$J6-)907#R)/Q8:-4+")ZiJMJ]M))

FM  A-)I$6#&"#8"#&"%)6030$:2+,)3)&"+,)6E2.?+93V92?7E392) J-) :'0&'") :7%86+6-3#R) ") "&&2+,) :'0&#') -?3-J-32+,<)iJMJ)609"#&"0)8"Q)3)."I-I$-:#"&2)-) I-4$#J&"#R) /Q8:-4+") Z"MJ]<) 0) &08:QI&"#) 3) ."I-I$-:#"&2)-)907#R)/Q8:-4+")ZJMJ]M))

XS  "MJ) 2) JMJ) I$6#&-86U) #8:$2) +,-.#8:#$-.%<) /7K3&"#) 92539752.5)?@397467E39>M))

\S  JMJ)8U)I-?"#$0&#)I$6#6)<W6E3=A)2),3:;E,2)6,.57,) 3=<3/3<+?@) I$6#6) #&J-+2:-6Q<) 3) ':K$#R) I-4$#J&"+6U)$7?7Z63E+M))

(20)

IE.54Z3E6)92Z2/;<)

0S  O7?7Z63E) JMJ) R#8:) :$0&8?7-&-329) ?"07'"#9) ?7-&) I.0690:2+6&2+,) :2+,) '-9K$#') J-+#.-32+,c)I-)63"U60&"%)>[><)I-4$#J&"+62)3)R#/-)3&"'0&"%)J-)3&Q:$60)'-9K$'"M)

RS  H273=7?53BC)E7?7Z63E;<)JMJ)3),-9-62/-:2+6&#R)I-8:0+")$-J6"&&#R),"I#$+,-.#8:#$-.#9"") I$-30J6")J-)6&0+6&#/-)63"Q'86#&"0)8:Qb#&"0)>[>S+,-.#8:#$-.%)3)-8-+6%)'$3"<)-J'70J0&"0) +,-.#8:#$-.%)3)4+"0&'0+,)&0+62W)'$3"-&-4&2+,)Z@2Z7E?@397467E397:2.)2).E67E234,97E38.])") 60307K3)8#$+0)3)J6"#+"W8:3"#M))

TM  !.%+6-329<) 8:$%':%$0.&29) 8'70J&"'"#9) ?@+93:2,E35;<<) iJMJ) 2) JMJ) R#8:) ?0$J6-) J%b#)

?"07'-<).Z392Z3ZE36725.)!M)

N-+6,.) :2.h/h+?3<.) ?.-'%R#) 3"Q'86-4j) 43"0:70) &0+62&"0) '$3"-&-4&#/-M) A72:'0) R#8:)

?-/0:0)3)+,-.#8:#$-.M)

(21)

DM  A"Qj)V-;<5+?@),9.4)@3E:35;<)467E32/3<+?@):-)I-+,-J&#)+,-.#8:#$-.%()I$-/#8:0/#&2<) /.%'-'-$:2'-"J2<)9"&#$0.-'-$:2'-"J2<)0&J$-/#&2)")#8:$-/#&2M)

FM  B0b&U) $-.Q) 3) 82&:#6"#) @3E:35;<) 467E32/3<+?@) ") 4392) ,<.4;<) h;-?23<+?@) 6) +,-.#8:#$-.%)-J/$230)E7.,?T.)@+/E3,4+9.?T2<)I$-30J6-&0)I$6#6)NY\^1):3533,4+V75.8+<) 6)%J6"07#9)C=[AX)")^FM)

%3E:35+)467E32/3<7))

(22)

DM  !.%+6-329)I-4$#J&"'"#9)3)82&:#6"#),-$9-&K3)8:#$-"J-32+,)R#8:)ZE7V5753935)Z5FD]<) :3-$6-&2)I$6#6)-J86+6#I"#&"#)?-+6&#/-)70W+%+,0)?@397467E39>M))

FM  @2&:#:26-30&2) 6) ZE7V5753935>) ZE3V7467E35) e$R0f) R#8:) I$#'%$8-$#9) ,3E6+839>) ") .9/3467E35>M))

%3E:35+)467E32/3<7))

(23)

0S  %+/E3,4+9.?T.) ZE3V7467E35>) ") -J86+6#I"#&"#) R#/-) 70W+%+,0) ?-+6&#/-) I$-30J6") J-) I-38:0&"0) .5/E34675/235><) .5/E3V75>) Z5DE]M) h8:$-/#&2) Z5Dl]) 8U) 82&:#:26-30&#) 6) 0&J$-/#&K3) I$6#6) %:$0:Q) 'U:-3#R) /$%I2) 9#:2.-3#R) ") %:3-$6#&"#) 0$-90:2+6&#/-) I"#$4+"#&"0M))

%3E:35+)467E32/3<7))

(24)

0S  *26.:25.) M]) "8:-:&0) 3) I$-+#80+,) '-&:$-.") 9#:0?-."69%) 30I&"0) ") P-8P-$%<) ) I-38:0R#) 6)

?@397467E39>) I-I$6#6) J6"070&"#) 43"0:70)

$-686+6#I"0RU+#/-)I"#$4+"#WM))

RS  *26.:25.) MX) Z+,-.#'0.+2P#$-.]) R#8:) 609"#&"0&0) 3) ,.9?+6E239<)0':23&2),-$9-&M))

XS  O7.,?T7) @+/E3,4+9.?T2) I$-30J6U+#) J-) I-38:0&"0) '0.+2:$"-.%)60+,-J6U)3)<W6E3=27)2)57E,.?@M))

\S  PE8+<2?.)R#8:):-)+,-$-?0<)/J6"#)gY/7@+/E3?@397467E39) -?#+&2) 3) 8'K$6#) J6"#+") &"#) %.#/0) P-:-."6"#) J-) ZE7<26.:25+) MX) 6) I-3-J%) 6?2:) 90.#R) ".-4+") 43"0:70) 87-&#+6&#/-)3)+"U/%)3"#.%)9"#8"Q+2)$-'%M))

*26.:25.)M)

(25)

DM  _) Z2E3U34U3E.5>) 283Z75675+9><) I-J8:03-3#/-) I"Q+"-3Q/.-3#/-) #.#9#&:%)

?%J%.+-3#/-<) I-38:0R#) -I$K+6) +,-.#8:#$-.%) ") R#/-) I-+,-J&2+,) 3"#.#) "&&2+,) /-J&2+,)

%30/")90'$-+6U8:#+6#'M))

RS  *AV93<3/3E3<+) -._?>?@) ?-+6&2) <26.:25+) PR<) ,3758+:>) j01) ") ?@93E3c9>) 8:0&-3")

$-6?%J-30&2)70W+%+,)%:3-$6-&2)6)60':23-30&2+,)R#J&-8:#')5OM))

TM  B"#.#) =2.-7,) 7U+62) 8"Q) 6) ?7-&09") I$6#6) VE>Z+) ZE75+93<7<) I-+,-J6U+#) 6) :2+,) 60':23-30&2+,)"&:#$9#J"0:K3M)

283ZE7532/+)

(26)

283ZE7532/+)

DM)@2&:#60)5VN)'0$-:#&-"JK3()Y:-#&%<)."'-I#&%);)mS'0$-:#&%()

(27)

D.,E74):.67E2.->)!"#FGHI&D()"")

L8+4,2<.527)757EV22)<)ZE3?74.?@):76.=392?85+?@))

")T7T):.V.8+53<.5"7)

!23?@7:2.<)=%:-$()>%?#$:)@:$2#$<)) ABC)B0$86030)DEEE)

Fl )H"-82&:#60)09"&-'308K3)"),#9% ) ))

!23?@7:2.<)=%:-$()L#$#92)H#$/<)>%?#$:)@:$2#$<) L-,&)>M)*29-+6'-<)ABC)B0$86030)FNNO)

NOD&P(DG*(H"&)")'(Q(DGH#*(H"&)&H&OQ"")

Fl )H"-82&:#60)09"&-'308K3)"),#9% ) ))

Cytaty

Powiązane dokumenty

Proces syntezy białka poprzedzony jest procesem transkrypcji która polega na przepisaniu informacji zawartej w sekwencji nukleotydów w DNA na komplementarną do niej sekwencję na

łańcuchów bocznych aminokwasów R) - tworzenie mostków dwusiarczkowych (stabilizacja białka) -S-S- pomiędzy dwiema resztami cysteiny - oddziaływania hydrofobowe

Możecie codziennie wykonywać jeden zestaw ćwiczeń, albo za każdym razem korzystać z innego

Ile w zbiorze częściowo uporządkowanym (Z, ⊆) jest elementów maksymalnych, minimalnych, największych oraz najmniejszych.. Czy w zbiorze częściowo uporządkowanym (Z, ⊆)

Według innych obserwacji stosowanie suplementacji długo- łańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 (około 400 mg EPA i DHA dziennie) w okresie

W świeżych pierogach mięsnych przechowywanych przez 2 tygodnie w warunkach chłodniczych sumaryczna zawartość produktów utleniania cholesterolu zwiększyła się z 0,4 do 1,4 mg/100

Zaobserwowano także pojawienie się wyższych stopni adhezji przy niskiej produkcji zewnątrzkomórkowych polisacharydów, co może świad- czyć o tym, że w takich warunkach

Kwas etanowy to drugi związek w szeregu homologicznym kwasów karboksylowych.. Budowa kwasu (należy