2005-05-25 Systemy wieloagentowe 1
Systemy wieloagentowe (MAS) – nowa generacja systemów
informatycznych
http://www.MultiAgent.com
Autor:
Zofia Kruczkiewicz
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 2
Struktura prezentacji
Zastosowanie techniki MASE do wykonania modeli analizy i projektowania przykładowego MAS
Zastosowanie techniki JADE do implementacji przykładowego MAS
Zastosowanie inŜynierii odwrotnej do wykazania spójności modeli projektowego i implementacji
Charakterystyka techniki JADE
Zakończenie
Wprowadzenie do MAS
Systemy informatyczne
Charakterystyka MASE
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 3
Struktura prezentacji
Systemy informatyczne
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 4
System informatyczny – przetwarza informację
Sprzęt
komputery, urządzenia
• do przechowywania informacji
• do komunikacji między sprzętowymi elementami systemu
• do komunikacji między ludźmi a komputerami
• do odbierania informacji ze świata zewnętrznego - nie od ludzi (na przykład czujniki elektroniczne, kamery, skanery)
• do wpływania systemów informatycznych na świat zewnętrzny - elmenty wykonawcze (na przykład silniki sterowane komputerowo, roboty,
sterowniki urządzeń mechanicznych)
Oprogramowanie
Zasoby osobowe – ludzie
Elementy organizacyjne
- procedury organizacyjne, instrukcje robocze
Elementy informacyjne;
bazy wiedzy – ontologie dziedziny/dziedzin, w której uŜywany jest system informatyczny - na przykład podręcznikksięgowania w wypadku systemu finansowo-księgowego
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 5
Struktura prezentacji
Systemy informatyczne
Wprowadzenie do MAS
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 6
System wieloagentowy - MAS
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 7
Sposób myślenia o MAS i jego zbiorowych właściwościach
System (science)
jądro (fizyka)
Atom (fizyka)
molekuła (chemia)
narząd (mikrobiologia)
komórka (biologia)
wielokomórkowy organizm (biologia)
grupa społeczna (biologia)
ekosystem (ekologia)
Typowy mechanizm
kwarki
protony, neutrony, electrony
wiązania,
enzymy, membrany, transport
mitoza, genetyczne operatory
morfogeneza, reprodukcja
społeczne relacje
symbioza,
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 8
Jakie są agenty ?
Autonomous
- autonomiczne
Interactive
- interaktywne
Adaptive
– przystosowujące się
Sociable
– zdolne do zachowań społecznych
Mobile
- mobilne
Proxy
– mogą wystąpić jako pełnomocnicy w róŜnych zadaniach
Proactive
– zorientowane na cel
Rational
– zdolne do racjonalnego działania
Unpredictable -
nieprzewidywalne
Temporally continuous –
zdolne do ciągłej realizacji procesu
Transparent and accountable
- zrozumiałe i odpowiedzialne
Coordinative
– skoordynowane planem, mechanizmami zarządzania
Cooperative
- współpracujące
Competitive
– rywalizujące bez wyrządzania szkody innym agentom
Rugged
– zdolne do zarządzania danymi obarczonymi błędami i danymi niepewnymi
Trustworthy
– godne zaufania2005-05-25 Systemy wieloagentowe 9
Szczegóły
Autonomia
dynamiczna (reaktywna, proaktywna) – wynika z wewnętrznej struktury agenta
nieprzewidywalna,
przewidywalna – wynika z zewnętrznych warunków
Adaptacja
Reakcja
Wnioskowanie
Uczenie
Ewolucja Interakcja
Komunikacja
Koordynacja
Kooperacja
Współzawodnictwo
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 10
Typy agentów
Software agents
Autonomous agents
Interactive agents
Adaptive agents
Mobile agents
Coordinative agents
Intelligent agents
Wrapper agents
Inne agenty: typu broker, manager
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 11
Systemy agentowe czy MAS ?
Pojedynczy agent jest ”tłustym agentem”, co pogarsza:
niezawodność, pielęgnowalność, szybkość, obciąŜa sieć.
Rozdzielając te same zadania między agentów MAS
otrzymuje się system: niezawodny, elastyczny, modularny, łatwy do modyfikacji i rozwoju
Wiedza jednego agenta nie zapewnia dostępu do wiedzy specjalistycznej, jaką dostarczają agenty zintegrowane w MAS
Technologie MAS lepiej wspierają pracę w środowisku rozproszonym
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 12
RóŜnice definicji środowiska systemu agentowego i MAS
Zamknięte, statyczne, deterministyczne, dyskretne, dostępne (wg Russell S., Norvig P.)
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 13
Dostępne, otwarte, niedeterministyczne, dynamiczne, ciągłe (wg J.Ferber)
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 14
Historia się powtarza...
Technologie wieloagentowe nie są nowymi technologiami, lecz raczej integracją istniejących technologii
Aplikacje MAS nie są nowymi aplikacjami, lecz dodaje się nowe moŜliwości do istniejących aplikacji
Aplikacje wieloagentowe jeszcze nie integruje się z systemem operacyjnym
MAS bez integracji z systemem operacyjnym nie są zdolne zachować swoje właściwości
MAS wzmacniają interakcje człowiek – komputer
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 15
Stan obecny technologii wieloagentowych
Prowadzi się intensywne badania nad MAS
Działają wyizolowane pionierskie aplikacje MAS
DuŜa liczba wymaganych technologii nie istnieje
Technologie MAS (w zakresie wytwarzania i działania MAS) nie są zintegrowane
Brak wiedzy, jak wspierać agentów MAS przez system operacyjny
Technologie wieloagentowe nie są powszechnie znane
Istnieje wąskie grono twórców i uŜytkowników MAS
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 16
Dziedziny zastosowań MAS
Sieci i zarządzanie systemami
Wspieranie decyzji i logistyki
Badanie zaleŜności rynkowych
Asystent uŜytkownika
Organizacje
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 17
Technologie agentowe
SQL
Rules
Web
Repository-based development
Internet and Web
4GLs
Relational databases
Object-oriented languages (Java)
Conventional programming
Object-oriented databases
Inference engines
Graphic languages
Genetic algorithms
Data warehouses
CORBA Business
re-engineering
Parallel computing
Virtual reality
Neural networks
Client-server
Distributed computing
Logic-based languages
Fuzzy logic
Complex systems
Visual programming
Structured techniques
Knowledge bases
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 18
Standardy wieloagentowe
OMG Agents Working Group
OMG's Object Management Architecture
(OMA).(www.omg.org)
FIPA (Federated Intelligent Physical Agents) –standaryzacja interakcji, infrastruktura
(www.fipa.org)
US DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency):
Control of Agent-based Systems, Advanced Logistics Project,
DARPA Agent Markup Language
KQML (Knowledge Query and Manipulation Language): język i protokół do wymiany informacji i wiedzy (www.cs.umbc.edu/kqml/)
AgentLink is Europe's ESPRIT- funded Network of Excellence for agent-based computing:przemysł, wyszukiwanie informacji, uczenie i trenowanie, infrastruktura i
zarządzanie (www.agentlink.org )
CLIMATE (Cluster for
Intelligent Mobile Agents for Telecommunication
Environments): sterowanie usługami w sieciach mobilnych, zarządzanie w telekomunikacji, handel elektroniczny i multimedia
(www.fokus.gmd.de/research/cc/ec co/climate/climate.htm)
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 19
Typy aplikacji MAS
Zarządzanie przedsiębiorstwami, zarządzanie dokumentami
Systemy biznesowe
Systemy sterujące
Agenci uŜytkownika
Przemieszczające się aplikacje w sieci
Zarządzanie informacją:wyszukiwanie,filtrowanie, mediacje, monitorowanie, interfejsy, asystenci
uŜytkownika
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 20
Przykłady narzędzi do tworzenia MAS
AgentBuilder®
AgenTalk
AgentTool
Agent Building Environment
Agent Development Environment
Agentx
Aglets
Concordia
DirectIA SDK
Gossip
Grasshopper
Infosleuth
iGEN
Intelligent Agent Factory
Intelligent Agent Library
JACK Intelligent Agents
JADE
Jumping Beans Engineering
Kafka
LiveAgent
Microsoft Agent
Swarm
Versatile Intelligent Agents (VIA)
Voyager
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 21
Techniki tworzenia MAS
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 22
Struktura prezentacji
Charakterystyka techniki MASE
Wprowadzenie do MAS
Systemy informatyczne
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 23 Początkowy kontekst systemu
Hierarchia celów
Przypadki uŜycia (Use Cases)
Diagramy sekwencji Zadania
współbieŜne Role
Klasy agentów Konwersacje
Architektura agentów Diagramy
wdroŜenia
Określenia celów
Określenia przypadków uŜycia
Konstruowanie konwersacji Grupowanie klas
agentów Projektowanie
systemu
Tworzenie klas agentów Udoskonalanie ról
Projekt Analiza
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 24
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 25
Struktura prezentacji
Charakterystyka techniki MASE
Charakterystyka techniki JADE
Wprowadzenie do MAS
Systemy informatyczne
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 26
Infrastruktura fizyczna MAS – System JADE
oparty na specyfikacji FIPA
System Zarządzania
Agentami (AMS) Katalog Usług (DF)
Platforma Agenta (AP)
System transportu wiadomości (MTS) Agent
System transportu wiadomości (MTS) Platforma Agenta (AP)
IIOP, HTPP RMI
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 27
Rozproszona AP w systemie JADE
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 28
MAS – mobilny (3 komputery)
MySQLServer Container 1 Searcher 1
Container 2 Host 2
MySQLServer Container 3
Host 3
Container 4 Searcher 2 AMS DF
Host 1
doMove() doMove()
Manager
Main Container Agent
Platform
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 29
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 30
Środowisko graficzne JADE
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 31
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 32
Struktura prezentacji
Charakterystyka techniki MASE
Charakterystyka techniki JADE
Zastosowanie techniki MASE do wykonania modeli analizy i projektowania przykładowego MAS
Wprowadzenie do MAS
Systemy informatyczne
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 33
Diagram celów Diagram ról aplikacji Client-Seller
MASE- aplikacja Client-Seller
Analiza
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 34 a a)
b) a) Diagram use case
b) diagram
sekwencji jako jego scenariusz
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 35
Diagramy zadań roli Client
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 36
Diagramy zadań roli Seller
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 37
Diagram agentów z przydziałem ról systemu jako element projektu
Projekt
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 38
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 39
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 40
Struktura prezentacji
Charakterystyka techniki MASE
Charakterystyka techniki JADE
Zastosowanie techniki MASE do wykonania modeli analizy i projektowania przykładu MAS
Wprowadzenie do MAS
Zastosowanie techniki JADE do implementacji przykładowego MAS
Systemy informatyczne
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 41
Querry_ref Inform Client1:
ClientAgent Seller1
:SellerAgent
Diagram protokołu interakcji (PD)
client_seller-net typu user-defined w JADE
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 42
Struktura prezentacji
Charakterystyka MASE
Charakterystyka techniki JADE
Zastosowanie techniki MASE do wykonania modeli analizy i projektowania przykładu MAS
Systemy informatyczne
Zastosowanie inŜynierii odwrotnej do wykazania spójności modeli projektowego i implementacji
Zastosowanie techniki JADE do implementacji przykładu MAS
Wprowadzenie do MAS
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 43
Diagram klas jako efekt inŜynierii odwrotnej dla modelu MASE
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 44
Diagram klas jako efekt inŜynierii odwrotnej dla aplikacji JADE
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 45
Struktura prezentacji
Charakterystyka techniki MASE
Charakterystyka techniki JADE
Zastosowanie techniki MASE do wykonania modeli analizy i projektowania przykładu MAS
Wprowadzenie do MAS
Zakończenie
Zastosowanie techniki JADE do implementacji przykładu MAS
Zastosowanie inŜynierii odwrotnej do wykazania spójności modelu projektowego i implementacji
Systemy informatyczne
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 46
Podsumowanie
Podano zarys MAS
Przedstawiono elementy inŜynierii oprogramowania zorientowanego agentowo -Agent-Oriented Software Engineering (AOSE)
Podano charakterystyki techniki MASE oraz JADE
Przedstawiono projekt przykładowego MAS
wykonanego w technice MASE i oprogramowanego w JADE
Zastosowano inŜynierię odwrotną do określenia równowaŜności modeli i moŜliwości łączenia
produktów obu technik: MASE i JADE
2005-05-25 Systemy wieloagentowe 47
Przyszłość MAS wg J. Odell
Agents are host based and standalone. They search the Web/Internet using fetch processing. 1994–2005
Agents are host based and capable of negotiating with
computers and other agents, involving many business (and personal) functions. 1997–2005
Agents are mobile and highly personalized, but standalone.
1998–2010
Agents are mobile and capable of negotiating with computers and other agents. 1999–2010
Agents will also employ subagents. 2000–2020
Agents can activate and inhabit real-world robotics and pursue goals beyond software. 2001–2050
Agents are self-replicating and can design agents to specific needs. They are independent and selfmotivating. 2005–2050