"Wybór pism filozoficznych", Marian Jaworski, Olecko 2003 : [recenzja]

Ignacy Dec

"Wybór pism filozoficznych", Marian

Jaworski, Olecko 2003 : [recenzja]

Wrocławski Przegląd Teologiczny 11/1, 212-213

2003

2 1 2 O M Ó W I E N I A I R E C E N Z J E

sposób przedstawiania prezentowanych rozwiązań. Omawiana publikacja została wydana w zgrabnej formie i zachęcającej do lektury szacie, co koreluje z ciężarem gatunkowym poruszonej problematyki.

ks. E d w a r d G ó reck i

Kardynał Marian Jaworski, Wybór pism filozoficznych, Olecko

2003, ss. 332

Wydawnictwo W szechnicy Mazurskiej „Acta Universitatis Masuriensis”, ogłosiło ostat­ nio W ybór p is m filo zo fic zn y c h ks. kard. Mariana Jaworskiego, metropolity lw ow skiego dla wiernych obrządku łacińskiego. Pozycja ukazała się w serii EPISTEME. Przed prezen­ tacją książki należy przypomnieć, że ks. kard. Marian Jaworski, dziś jako znany hierarcha K ościoła katolickiego, Pasterz K ościoła lw ow skiego, należy do wybitnych m yślicieli - filozofów naszego czasu. Zanim został biskupem (1984), arcybiskupem metropolitą L w o­ wa dla wiernych obrządku łacińskiego (1991) i kardynałem (2001), zajmował się w dużej mierze filozofią. Studia specjalistyczne odbył na Uniwersytecie Jagiellońskim (doktorat z teologii w 1952 r.), na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (doktorat z filozofii w 1955 r.) oraz na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (habilitacja z filozofii religii w 1965 r.), gdzie pracował jako kierownik Katedry Filozofii Religii do 1974 r. Przez wiele lat był wykładowcą w seminariach duchownych w Krakowie. Piastował urząd sekretarza Rady Naukowej Episkopatu Polski (1970-1980), dziekana Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie (1976-1981 i rektora Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (1981-1987).

Sygnalizowana tu książka stanowi zbiór filozoficznych prac ks. Kardynała, ułożonych w czterech działach przez ks. dr Kazimierza Mikuckiego CR. Część pierwsza obejmuje dział filozofii religii (s. 9-162). W ypełniają obszerna rozprawa zatytułowana: R elig ijn e p o zn a n ie B o g a w e d łu g R o m a n o G u a rd in ie g o. Jest to wznowiona wersja rozprawy habilita­ cyjnej ks. Kardynała.

Druga część książki stanowi zbiór wybranych artykułów z zakresu filozofii Boga (s. 163- -224). Są tu następujące prace: B óg filo zo fó w a B óg w ie rzą c y c h ; B óg relig ii ja k o n a jw y ższa w a rto ś ć \ B ó g filo z o f ii i B ó g w ia ry w e w sp ó łc z e sn e j te o lo g ii; w sp ó łc ze sn a p r o b le m a ty k a filo z o fic z n a B o g a a kieru n ki j e j ro zw ią za n ia .

W części trzeciej publikacji znajdujemy rozprawy z zakresu filozofii człow ieka (s. 225- -284). Są to trzy następujące prace: C zło w iek a B óg. Z agadn ien ie rela cji zn a c ze n io w e j p o m ię d z y o so b ą lu dzką i B o g ie m a p ro b le m ateizm u \ T eologia a a n tro p o lo g ia . A sp e k t f i l o ­ zo fic zn y ; O so b a lu dzka ja k o p o s ta w a stosunku d o B oga.

Część czwarta zatytułowana Varia (s. 385-313) zawiera trzy rozprawy: O d o ch o d zen iu d o p r a w d y ; P h e n o m e n o lo g ie e t m e ta p h y siq u e ; P ro b le m k o n cep cji filo zo fii.

W końcow ym fragm encie książka zawiera: notę bibliograficzną (informującą o w cze­ śniejszych miejscach publikacji poszczególnych prac), streszczenie i spis treści w języku angielskim oraz aneks zdjęciowy.

Zebrane w takiej formie filozoficzn e pisma ks. kard. Mariana Jaworskiego stanowią kompendium filozofii uprawianej przez autora. Gdy wgłębiamy się w ich lekturę, doświad­ czam y niezwykłej precyzji m yślenia autora. Teksty te nie straciły dziś nic na aktualności.

O M Ó W IE N IA I R E C E N Z J E 2 1 3 Można je zaszeregow ać do tekstów klasycznych dzisiejszego tomizmu otwartego na now ­ sze pom ysły filozoficzne, czerpane głównie z fenomenologii i po części z innych nurtów filozofii w spółczesnej. Analiza i refleksja nad zamieszczonymi pracami prowadzi nas do wniosku, że pozostają one w klim acie filozoficznego myślenia ks. kard. Karola Wojtyły. Nie są to jednak wątki powielane, ale oryginalne, dopełniające. Można powiedzieć, że dziedzina antropologii i etyki ks. kard. Karola Wojtyły znajduje dopełnienie w dziedzinie filozofii B oga i filozofii religii ks. kard. Mariana Jaworskiego.

Prezentowana publikacja powinna się znaleźć w każdej bibliotece teologicznej i filo­ zoficznej. M oże stanowić wielką pomoc do wykładów kursorycznych i monograficznych, a także do osobistych przemyśleń w dziedzinie filozofii, Boga, człowieka i religii.

ks. Ig n a cy D e c

Ks. Andrzej F. Dziuba, Spowiedź małżeńska. Zycie małżeńskie

a sakramentalna posługa pokuty i pojednania {zagadnienia w y­

brane), Wydawnictwo „M”, Kraków 2002, ss. 124

W odnowionej liturgii spowiedź nazwana jest sakramentem pojednania. W ten sposób Kościół podkreśla, że poprzez ten sakrament zostaje odnowiona i pogłębiona w ięź z B o ­ giem. Sakrament pokuty szczególnie narażony jest na niebezpieczeństwo formalizmu i ru­ tyny, dlatego winien być ukazywany ciągle na nowo w kolejnych etapach osobow ego roz­ woju człowieka: w dzieciństwie, w wieku młodzieńczym, w wieku dorosłym. Każda nowa sytuacja życiow a, nowe obowiązki, nowe grzechy wymagają innego podejścia do sakra­ mentu pokuty. D opiero wtedy m oże on stać się ogromną pomocą w duchowym wzroście człowieka.

Wobec posługi pojednania staje także małżeństwo i rodzina, która jest dom owym sank­ tuarium K ościoła oraz pierwszą żywotną komórką społeczeństwa. Życie małżonków po­ winno być dostosow ane do obiektywnych norm moralnych, związanych z ich specyficz­ nym powołaniem . Takimi podstawowym i normami są dwa zasadnicze elementy życia małżeńskiego: m iłość małżeńska i odpowiedzialne rodzicielstwo, które winny iść w parze, wypełniając drogę życiow ą małżonków ukierunkowaną ku ich świętości. Podstawowym warunkiem tego, by m ałżonkow ie m ogli poznać swoją drogę do świętości i owocnie speł­ nić swoją misję, jest odpowiednia formacja ich sumienia.

W łaśnie spow iedzi sakramentalnej małżonków i rodziców poświęcona jest książka znanego teologa moralisty - ks. prof. Andrzeja Dziuby. Na ogół spotyka się publikacje będące pom ocą w dobrym przygotowaniu się do spowiedzi poszczególnych grup wier­ nych, w tym m ałżonków chrześcijańskich, mniej natomiast zwraca się uwagę na spowiedź od strony szafarza sakramentu pokuty. Dobrze się stało, że Autor, idąc zresztą za instrukcją Papieskiej Rady ds. Rodziny pt. Vademecum dla spow iedn ików o niektórych za g a d n ie­ niach m o ra ln ych d o ty c z ą c y c h ży c ia m ałżeń skiego (12 II 1997), mówi o posłudze sakra­ mentalnej pokuty w życiu małżeńskim widzianej od strony spowiednika.

Ks. Dziuba w rozdziale I najpierw ukazuje podstawy teologiczne chrześcijańskiego małżeństwa. W ychodzi on z założenia, że spowiednicy powinni uwzględnić je w sprawo­ waniu sakramentu pojednania. W ten sposób będą m ogli lepiej pomóc małżonkom i