Dokumenty jako dowód w postępowaniu administracyjnym
mgr Jakub Szremski
przedmiot – Postępowanie administracyjne
materiały dydaktyczne dla gr. 5 – Studia Stacjonarne Administracji I stopnia
Pojęcie dokumentu
pod pojęciem dokumenty należy rozumieć akt pisemny, stanowiący wyrażenie określonych myśli lub wiadomości – takim rozumieniu dokumentem jest każde pismo utrwalające wolę sporządzającego je, bez względu na treść i przyjętą konwencję.
w doktrynie prawa karnego istnieje definicja legalna dokumentu . Wyrażona jest ona w art. 115 § 14 ustawy z dnia 2 sierpnia 1997 roku – Kodeks karny, zgodnie z którą dokumentem jest każdy przedmiot lub zapis na
komputerowym nośniku informacji, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.
dla pojęcia dokumentu jest bez znaczenia materiał, z którego został
sporządzony ten przedmiot, a także rodzaj pisma. Jednak w sensie ścisłym do dokumentów nie możemy zaliczyć planu, fotografii, czy rysunku, które są
jednak osobnymi środkami dowodowymi, związanymi z przedmiotem oględzin
Dokument w postępowaniu administracyjnym
dowód z dokumentu jest dowodem najczęściej stosowanym środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym – wszelkie postępowania urzędowe (administracyjne, sądowe itp.) są oparte na zasadzie pisemności.
Dlatego też dowody z dokumentów stanowią jeden z podstawowych środków dowodowych, szczególnie w postępowaniu administracyjnym, które w
większości przypadków ma charakter gabinetowy
zgodnie z art. 75 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego jednymi z nazwanych środków dowodowych są dokumenty – dokumenty dzielimy na dokumenty urzędowe oraz dokumenty prywatne
jeszcze niedawno za dokument uważano jedynie przedmiot pokryty pismem w celu utrwalenia myśli, obecnie jednak pod pojęciem dokumentu należy
rozumieć również dokument elektroniczny, zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 roku o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne, stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych
uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na
informatycznym nośniku danych. Oprócz wymienionych rodzajów dokumentów
należy wskazać także dokumenty urzędowe zagraniczne
Dokumenty urzędowe
zgodnie z art. 76 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone, dokumenty urzędowe po spełnieniu określonych
warunków, mają szczególna moc dowodową, to znaczy stanowią dowód prawdziwości tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone
Dokumenty urzędowe zatem muszą spełnić kilka określonych przepisami warunków:
Po pierwsze, muszą one zostać sporządzone przez organy państwowe, samorządu terytorialnego i inne podmioty, które mogą prowadzić
postępowanie administracyjne, co potwierdza przepis art. 76 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego
Po drugie, organy te zaświadczają w dokumencie urzędowym w kwestii wszelkich spraw należących do zakresu działania danego organu
Po trzecie, dokumenty urzędowe muszą być sporządzone w określonej
prawem formie
Domniemania dokumentów urzędowych
dokumenty urzędowe posiadają dwa domniemania: domniemanie prawdziwości oraz domniemanie zgodności z prawdą
domniemanie prawdziwości oznacza, że dokument pochodzi od organu, który go wystawił. Natomiast domniemanie zgodności z prawdą oznacza zgodność z prawdą oświadczenia organu, od którego dokument pochodzi, moc dowodową dokumentów urzędowych wyraża się w mocy formalnej dotyczącej tego, że wystawca dokumentu rzeczywiście zaświadczył urzędowo oraz w mocy
materialnej (wewnętrznej), która dotyczy znaczenia, skuteczności prawnej zawartego w dokumencie zaświadczenia, jego relewantności z punktu
widzenia tematu dowodowego
organ administracji publicznej zatem nie może dowolnie odrzucić, bez przeprowadzenia przeciwdowodu, istnienia faktu stwierdzonego w
dokumencie urzędowym, co potwierdza przepis art. 76 § 3 Kodeksu
postępowania administracyjnego, nieuznanie faktu stwierdzonego w takim
dokumencie stanowi naruszenie prawa procesowego
Dokumenty prywatne i dokumenty zagraniczne
Kodeks postępowania administracyjnego nie zawiera regulacji dotyczących pozostałych rodzajów dokumentów, które można nazwać dokumentami
prywatnymi, dokument prywatny, analogicznie jak w postępowaniu cywilnym, stanowi jedynie dowód na to, że osoba, która go podpisała złożyła
oświadczenie w nim zawarte
w przeszłości zgodnie z art. 52 i 53 rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928 roku o postępowaniu
administracyjnym , istniało rozróżnienie na dokumenty publiczne i prywatne.
Wówczas dokumenty prywatne określane były jako bądź podpisane przez wystawcę, bądź zaopatrzone znakiem ręcznym należycie uwierzytelnionym, stanowią zupełny dowód na to, że zawarte w nich oświadczenia pochodzą od wystawcy. Obecnie jednak dokumenty prywatne podlegają swobodnej ocenie dowodów dokonywanej przez organ orzekający . Ich moc dowodowa nie różni się od mocy innych środków dowodowych
