Andrzej Wiśniewski
"Postępowanie egzekucyjne w
sprawach cywilnych", E. Wengerek,
Warszawa 1961: [recenzja]
Palestra 6/3-4(51-52), 139-140
3— 4 (51—52 ) Przegląd w y d a w n ic tw p ra w n ic zy ch jg g
godzeniem kary. Jednakże w arunkow e skazanie jako w arunkow e uw olnienie -od kary nie jest odstępstw em od zasad w ym iaru kary.
Zakres w arunkow ego skazania przedstaw iony jest w dziale II pracy. W części I tego działu dotyczącej w arunków zaw ieszenia w ykonania kary autor om awia ta k ie zagadnienia, jak niekaralność sprawcy, warunkow e skazanie przy powrocie do przestępstw a, rodzaj i w ysokość kary a w arunkow e skazanie, warunkowe ska zanie a kary dodatkow e, w p ły w w iek u na zakres w arunkow ego skazania, term in zaw ieszenia w ykonania kary. W części II działu II w skazane są podstaw y w arun k ow ego skazania w ustaw odaw stw ie, w orzecznictwie sądowym i w teorii prawa karnego.
Ostatni III dział książki d otyczy k w estii odw ołania w arunkow ego skazania. Poruszone tu są zagadnienia zadań kary, zw iązku m iędzy stosow aniem a odw o łaniem w arunkow ego skazania, odw ołania w arunkow ego skazania w praw ie i praktyce sądowej, odwołania w arunkow ego skazania z punktu w idzenia polityki krym inalnej.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że om awiana praca, będąca pierwszą w Polsce m onografią ujm ującą całokształt problem atyki w arunkow ego zwolnienia, oparta jest na bogatym m ateriale porównaw czym zarówno z prawa karnego burżuazyj- nego, jak i socjalistycznego. Autor w ysuw a także w pracy szereg interesujących -wniosków de lege lata i de lege ferenda. W nioski te dotyczą m. i. celow ości ko
niecznego odw ołania zaw ieszenia w razie skazania na karę pozbawienia w olności za um yślne p rzestępstw o tego sam ego rodzaju lub popełnione z tych samych po budek co czyn poprzedni oraz w razie niew ynagrodzenia wyrządzonej szkody. F ak u ltatyw n e odw ołanie zaw ieszenia mogłoby natom iast nastąpić w wypadku popełnienia każdego innego przestępstw a, niedopełnienia szczególnych obowiąz k ów próby, a zw łaszcza uchylenia się od dozoru ochronnego, którego ustana w ian ie pow inno być zasadą.
E. W e n g e r e k : Postępow an ie egzekucyjne w spraw ach cywilnych. PWN. W ar
sza w a 1961, s. 336.
Z uznaniem należy pow itać ukazanie się pierw szego po w ojnie system atycznego opracowania przepisów o sądow ym postępow aniu egzekucyjnym . Autor podrę cznika postaw ił sobie za zadanie przedstaw ienie zasad egzekucji sądowej na tle obow iązującego ustaw odaw stw a, i to nie ty lk o przepisów zaw artych w drugiej części kodeksu postępow ania cyw ilnego, ale rów nież przepisów dotyczących egze kucji, rozsianych w w ielu aktach prawnych.
Om awiając w d ziale pierwszym (zawierającym wiadom ości ogólne) pojęcie i cel postępow ania egzekucyjnego, autor w skazuje, że zakres stosowania egzekucji sądowej jest o w iele szerszy od procesu cyw ilnego, choć z drugiej strony reali zacja przym usowa norm prawa cyw iln ego w niektórych w ypadkach dokonuje się także w drodze egzekucji adm inistracyjnej. M ówiąc w ięc o postępow aniu eg ze kucyjnym w sprawach cyw ilnych, nie można ograniczyć się do om awiania tylko problemu w ykonania orzeczeń zapadłych w procesie cyw ilnym , a w ięc egze kucji sądow ej, lecz należy uwzględnić rów nież w ykonanie orzeczeń w ydanych w . postępow aniu niespornym , postępow anie w ykonaw cze orzeczeń zapadłych w po stępow aniu arbitrażow ym i w postępow aniu przed zakładowym i komisjam i roz jem czym i, w reszcie stosunek egzekucji sądowej d o adm inistracyjnej.
Egzekucja polega na zastosow aniu przez pow ołane p aństw ow e organy egzeku c y jn e środków przym usu w celu uiszczenia należności przypadającej w
ierzycie-140 A n d r z e j W i ś n i e w s k i N r 3—4 (51— 52)
łow i od dłużnika a ustalonej w ty tu le egzekucyjnym . Postęp ow an ie egzekucyj ne oznacza uregulow anie sposobu d ziałania mechanizm u egzekucji. W prawdzie egzekucja sądowa pozostaje w ścisłym związku z procesem cyw ilnym , ma ona jednak dużo elem en tów sam odzielności.
Po przedstaw ieniu w dziale pierw szym książki stosunku egzekucji sądowej do innych postępowań, źródeł polskiego prawa egzekucyjnego oraz polskiej lite ra tury przedmiotu, autor przechodzi w d ziale drugim do om ów ienia zasad p ostępo w ania egzekucyjnego oraz ich gwarancji. D ział trzeci zaw iera określenie pod m iotów postępowania egzekucyjnego, a dział czw arty om ów ienie części ogólnej postępow ania (pisma w postępow aniu egzekucyjnym , doręczenia, term iny, za w ie szenie i umorzenie postępow ania, środki prawne w .postępowaniu egzekucyjnym ). Druga część książki poświęcona jest przedstaw ieniu poszczególnych rodzajów egzekucji. Autor om awia tu w arunki dopuszczalności egzekucji, tytu ły egzek u cyjne, klauzule w ykonalności, w nioski o w szczęcie egzekucji, a następnie k olejn o
egzekucję z ruchom ości, egzekucję z w ierzytelności pieniężnych i innych praw m ajątkow ych, egzekucję z nieruchom ości, podział sumy uzyskanej z egzekucji oraz egzekucję roszczeń niepieniężnych.
J. P a l i w o d a : Nadzór ogólny proku ratu ry. Wyd. Prawn. W arszaw a 1961, s. 212. Nadzór ogólny prokuratury ma już za sobą k ilkadziesiąt lat istnienia i rozwoju w ZSRR, a 8— 14 lat w krajach demokracji ludow ej (w tym rów nież i w Polsce) — zaznacza autor w sw ej książce.
Istotą tej instytucji jest nadzór prokuratury nad stosow aniem prawa przez organy adm inistracji, nadzór nad przestrzeganiem prawa przez organizacje spo łeczne i gospodarcze, osoby urzędowe i poszczególnych obyw ateli. W w ięk szości państw socjalistycznych nadzór ten obejm uje rów nież działalność terenow ych or ganów w ładzy p aństw ow ej. Tak zostały w zasadzie u jęte zadania prokuratury w e w szystkich konstytuojach i ustaw ach o prokuraturze w państw ach dem okracji ludow ej. Autor w skazuje dalej, że określen ie „nadzór ogólny” n ie jest adekw atne dla tego rodzaju działalności prokuratury i należałoby zastąpić je raczej bardziej odpow iednim określeniem : „kontrola praw orządności”.
Instytucja nadzoru ogóln ego prokuratury, jako jedna z now ych instytucji praw nych, jest stosunkow o m ało opracowana teoretycznie i ob fitu je w zagadnienia trudne pod w zględem doktrynalnym i skąpo w literaturze w yjaśnione. Na do niosłość zaś badań nad tym zagadnieniem w skazuje choćby fakt, że w niektórych państw ach zadania nadzoru ogólnego stanow ią około 50% całej pracy prokura torskiej.
Przedstaw iając w om aw ianej pracy założenia ustrojow e nadzoru ogólnego pro kuratury, autor w skazuje, że nadzór jest częścią składow ą zadań prokuratury w państw ach socjalistycznych, po czym om awia przedm iot nadzoru ogólnego w edług k onstytu cji i u staw o prokuraturze w ZSRR i krajach dem okracji ludow ej oraz stosunek nadzoru ogólnego do innych rodzajów kontroli. K siążka zaw iera tak że przegląd m etod i form praw nych nadzoru ogólnego w państw ach socjalistycznych oraz om ów ienie usytuow ania nadzoru ogólnego wśród zasadniczych form realiza cji przez państw o funkcji podstaw owych. Autor w yodrębnia tu trzy zagadnienia; 1) stosunek nadzoru ogólnego do podziału form działalności państw a socjalistycz nego, 2) charakter stosunków praw nych pow stających przy stosow aniu nadzoru ogólnego, 3) stosunek nadzoru ogóln ego do swobodnego uznania w adm inistracji i zasadniczej lin ii polityki państw a.
