Tom pośw ięcony pam ięci Profesora D oktora Jana T om aszew skiego
Profesor Doktor Jan Tomaszewski
W śród gleboznaw ców starszego pokolenia P ro feso r D oktor J a n To m aszew ski zajm ow ał w y jątk ow o zaszczytne m iejsce. Zaw dzięczał to ogrom nem u dorobkow i nau k ow em u i d ługoletniej p rac y pedagogicznej.
Ju ż w 1961 r. w W yższej Szkole R olniczej w e W rocław iu obchodzono pięćdziesięciolecie p racy tw órczej P ro feso ra Tom aszew skiego. A nalogicz ne uroczystości odbyły się w W arszaw ie z in ic ja ty w y Polskiego T ow a rzy stw a Gleboznaw czego w salach Polskiej A kadem ii N auk. Z okazji dług oletn iej p rac y nau kow ej składali M u życzenia m inistrow ie, p rzed staw iciele n auk i, koledzy i uczniow ie.
„Roczniki G leboznaw cze” sk ład ając Ju b ila to w i g ra tu la c je podały Jego szczegółow y życiorys i dorobek p u b licy sty czn y od rok u 1910 do 1961, o b ejm u jący 64 pozycje w różnych językach („Roczniki G leboznaw cze” , t. 10, s. 205).
Od ju b ileu szu upłynęło 6 la t n ieu sta ją c ej p ra c y naukow ej. W ykaz p u b lik acji P ro feso ra Tom aszew skiego w zrósł o szereg dalszych pozycji. W dow ód szczególnego uzn an ia dla działalności tw órczej S enat A kade m icki W yższej Szkoły Rolniczej w O lsztynie nad ał M u w rok u 1965 ty tu ł d o k to ra honoris causa. P ro feso r Tom aszew ski p racow ał tw órczo do o s ta t niej chw ili swego życia, ogłaszał, dysku tow ał, b ra ł n a w e t u dział w b ad a niach terenow ych.
Jeg o koncepcje n aukow e nie zawsze b y ły zgodne z a k tu a ln y m i po glądam i w ielu badaczy i b u d ziły często żyw e sprzeciw y. Jed n ak że w fachow ych polem ikach P ro fe so r Tom aszew ski nieu stęp liw ie b ron ił sw ych zap atry w a ń . E ru d y cja, znajom ość św iatow ej lite r a tu r y i h isto ry cz n y ch przeo brażeń gleboznaw czych by ły w ty ch d y sk u sjach w ielkim arg u m en tem . M iał tak że P ro fe so r T om aszew ski sw oich zw olenników .
W ogniu d y sk u sji k s z ta łtu ją się często postępow e now e teorie. U ich podstaw y leżą n ieje d n o k ro tn ie oryg in alne ujęcia zjaw isk przyrodniczych, nie zawsze zgodne z a k tu a ln y m i k ieru n k am i. N iek tó re z poglądów gło szonych przez P ro feso ra Tom aszew skiego w łaśnie do tej k ateg o rii n a leżą. Ma to szczególne znaczenie, bo w pew nym stop niu zapobiega w ro
gowi postępu, jak im jest ru ty n a . N iektó re z ty ch poglądów znalazły w yraz w Jego p racach ogłoszonych w ,»Rocznikach G leboznaw czych” .
W u zn an iu zasług, jak ie m iał P ro feso r T om aszew ski dla gleboznaw stw a, W alny Z jazd Polskiego T o w arzy stw a G leboznaw czego postanow ił uczcić Go w y daniem specjalnego zeszytu „Roczników G leboznaw czych” . N iestety, w czasie opracow y w ania tego n u m e ru doszła nas w iadom ość o śm ierci P ro fesora.
N iniejszy zeszyt niechaj więc będzie w y razem hołdu dla Człowieka, k tó ry całe swe życie pośw ięcił nauce.
Zarząd Polskiego T o w a rzystw a G leboznaw czego R edakcja „ R oczników G leb o znaw czych ”
